Showing 4762 results

Authority record
Person

Βλαβιανός, Σιμωνίδης

  • Person
  • 1873 - 1946

Έλληνας ιατρός και καθηγητής πανεπιστημίου, ο Σιμωνίδης Βλαβιανός ήταν ένας από τους πρωτοπόρους Έλληνες ψυχιάτρους.

Σπαθάρης, Αυρήλιος

  • Person

Νομικός σύμβουλος του Πατριαρχείου και γιος του καθηγητή της Μεγάλης του Γένους Σχολής Ανδρέα Σπαθάρη.

Balfour, David

  • Person
  • 1903-1989

Ο David Balfour ήταν ιερομόναχος της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, μέλος της Βρετανικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, διπλωμάτης και μελετητής του Βυζαντίου.

Betancourt, Philip B.

  • Person
  • 1936-

Ο Philip Betancourt, Καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης και Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Temple της Φιλαδέλφεια (ΗΠΑ) και αρχαιολόγος με ειδίκευση τη Μινωική Κρήτη, δώρισε το 2002 τη συλλογή του από ταχυδρομικά δελτάρια στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη.

Δραγούμης, Μάρκος Αθ.

  • Person
  • 1770-1855

Ο Μάρκος Αθ. Δραγούμης γεννήθηκε στο Βογατσικό της Μακεδονίας στις 12/24 Δεκεμβρίου 1770. Το 1781, σε πολύ νεαρή ηλικία πήγε για σπουδές στην Κωνσταντινούπολη, όπου στη συνέχεια εγκαταστάθηκε, εξασκώντας το επάγγελμα του δασκάλου, και συγγράφοντας παράλληλα θεολογικά και φιλοσοφικά έργα, τα κείμενα των οποίων σώζονται σήμερα στα κατάλοιπα του. Το 1799 ήλθε στη Μολδοβλαχία όπου χρημάτισε γραμματέας των ηγεμόνων Κωνσταντίνου Αλ. Υψηλάντη (1799-1802) και Σκαρλάτου Καλλιμάχη (1805). Αφού διορίστηκε, το 1805, διοικητής των νήσων του Αιγαίου με έδρα τη Νάξο, επέστρεψε το 1806 στην Πόλη και συνέχισε το διδασκαλικό του έργο. Το 1812 υπηρέτησε και πάλι στη Βλαχία ως γραμματέας (άρχων παχάρνικος) του ηγεμόνα Ιωάννη Καρατζά και το 1816 επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1820, προσχώρησε στη Φιλική Εταιρεία και το Φεβρουάριο του 1821, καταδιωκόμενος από τους Τούρκους, κατέφυγε στην Οδησσό και από κει μέσω Τεργέστης και Βιέννης έφτασε στην επαναστατημένη Ελλάδα. Κατά τη διάρκεια του Αγώνα εργάστηκε για την οργάνωση του Κράτους. Το 1827 πήρε μέρος στις εθνικές συνελεύσεις της Ερμιόνης και της Τροιζήνας ως πληρεξούσιος των Μακεδόνων και χρημάτισε δικαστής “επί των εκκλήτων” του Ναυπλίου. Μετά την άφιξη του Καποδίστρια έπαυσε πλέον να ασχολείται με την πολιτική και το 1835 εγκαταστάθηκε οικογενειακώς στην Αθήνα, όπου και πέθανε στις 24.12.1854/5.1.1855. Παντρεύτηκε το 1806 στην Κωνσταντινούπολη τη Ζωή Αντ.Σοφιανού-Δεληγιάννη (1778-1846), με την οποία απέκτησε δύο παιδιά, τον Ιωάννη (1807-1872) και το Νικόλαο (1809-1879).

Δραγούμης, Μάρκος Ν.

  • Person
  • 1840-1909

Γεννήθηκε στην Αθήνα στις 20 Ιουνίου 1840. Σπούδασε νομικά στο Παρίσι (1857-1862) και αναγορεύτηκε διδάκτωρ με τη διατριβή “De la condition civile de l’étranger en France, Paris 1864”. Παράλληλα, διορίστηκε στο διπλωματικό σώμα, όπου και υπηρέτησε τριάντα περίπου χρόνια, ανεβαίνοντας όλη τη βαθμολογική κλίμακα: Ακόλουθος πρεσβείας στο Παρίσι (1861-1863), γραμματέας πρεσβείας στην Πετρούπολη (1867-1871) και στο Παρίσι (1871-1873), Α’ γραμματέας πρεσβείας στη Βιέννη (1874-1877), γενικός πρόξενος και πολιτικός πράκτορας στην Αλεξάνδρεια (1877-1880), πρόσεδρος υπουργός στο Βουκουρέστι (1880), έκτακτος απεσταλμένος και πληρεξούσιος υπουργός στο Βουκουρέστι (1882-1885) και στη Βιέννη (1887-1890), οπότε η κυβέρνηση Θ.Δηλιγιάννη τον έπαυσε ως τρικουπικό. Επέστρεψε, τότε, στην Αθήνα και ιδιώτευσε μετέχοντας όμως ενεργά σε συλλόγους και επιτροπές. Διορίστηκε πρόεδρος της “Επιτροπής προς ίδρυσιν ανδριάντος Κωνσταντίνου του Παλαιολόγου” (1901-1909) και υπήρξε μέλος της επιτροπής των Μακεδόνων - μαζί με τους καθηγητές Γ.Στρέιτ και Α. Ανδρεάδη - που συνέτασσε και εξέδιδε το “Bulletin d’Orient” (1903-8), στο οποίο και αρθρογραφούσε. Υπήρξε, ακόμη, ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας των Φίλων του Λαού, του Συλλόγου προς διάδοσιν των ελληνικών γραμμάτων και άλλων σωματείων. Πέθανε στην Αθήνα στις 12 Μαρτίου 1909.
Παντρεύτηκε το 1869 στην Πετρούπολη την Ελίζα Νοβίκωφ. Η Ελίζα, κόρη του Αλέξανδρου Ιακ. Νοβίκωφ και της Χαρίκλειας Ι.Σωτηρίου, γεννήθηκε στην Πετρούπολη στις 26 Απριλίου 1843 και πέθανε, μετά από μακροχρόνια ασθένεια, στην Αθήνα στις 18 Φεβρουαρίου/2 Μαρτίου 1904. Κληροδότησε στο “Ασυλο Ανιάτων” μεγάλο χρηματικό ποσό. Στο ίδρυμα αυτό, εξάλλου, άφησε και ο Μάρκος μετά το θάνατο του σημαντική χρηματική δωρεά.

Σφυρόερας, Νικόλαος

  • Person
  • 1913-1989

Λογοτέχνης, συγγραφέας, δημοσιογράφος και σεναριογράφος από την Απείρανθο Νάξου.

Μεσολωράς, Ιωάννης

  • Person
  • 1851-1942

Θεολόγος, καθηγητής Ομιλητικής και Λειτουργικής στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Φωκάς, Νίκος

  • Person
  • 1927-

Μια από τις πιο σημαντικές μορφές της μεταπολεμικής λογοτεχνίας, ο ποιητής Νίκος Φωκάς και η σύζυγός του Αγγέλα δώρισαν το προσωπικό αρχείο του ποιητή στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη. Ο Νίκος Φωκάς γεννήθηκε στη Κεφαλλονιά το 1927. Έζησε στο Λονδίνο από το 1960 έως το 1974 και εργἀστηκε στην Ελληνική Υπηρεσία του BBC. Έχει εκδόσει διάφορες ποιητικές συλλογές και έχει μεταφράσει το έργο των Thomas Hardy, Thomas de Quincy, Robert Frost και Philip Larkin. Έλαβε το Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας το 2005 καθώς και το Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών της Ακαδημίας Αθηνών.

Φραντζής, Αμβρόσιος

  • Person
  • 1869-1953

Ο Αμβρόσιος Φραντζής γεννήθηκε στις 20 Ιουλίου του 1869 στην Κυπαρισσία. Στα χρόνια του Δημοτικού και του Σχολαρχείου βρέθηκε με την οικογένειά του πρώτα στην Αρκαδία και στη Ζάκυνθο και στη συνέχεια στην Κέρκυρα. Απο το 1885 έως το 1890 ο Φραντζής φοίτησε στη Σχολή Ευελπίδων. Ανάμεσα στους συμφοιτητές του στη Σχολή ήταν ο Ιωάννης Μεταξάς και ο Ξενοφών Στρατηγός. Το 1892 φοίτησε στη Σχολή του Ιππικού. Απο το 1893 έως το 1895 ο Φραντζής βρέθηκε στη Γαλλία και το Βέλγιο για στρατιωτικές σπουδές. Το 1895 επιστρέφει στην Ελλάδα και το 1897 υπηρετεί την πατρίδα με το βαθμό του αξιωματικού του Πυροβολικού στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897. Παντρεύτηκε τη Μαγδαληνή (Μανταλένα/Λιλίκα) Πετμεζά στις 18 Δεκεμβρίου 1901. Απέκτησαν τρία παιδιά, τη Θάμαρ, τη Μαργαρίτα και τον Ιωάννη. Το 1909 πήρε μέρος στην Επανάσταση στο Γουδί. Από το 1910 έως το 1912 υπηρέτησε ως στρατιωτικός ακόλουθος στην Ελληνική Πρεσβεία Κωνσταντινουπόλεως και στη Σόφια. Με το ξέσπασμα του Πρώτου Βαλκανικού πολέμου βρέθηκε στη Διεύθυνση Πληροφοριών και στη συνέχεια τοποθετήθηκε αντιπρόσωπος του Ελληνικού στρατού στο Βουλγαρικό επιτελείο. Στη συνέχεια και μέχρι το τέλος των Βαλκανικών πολέμων τοποθετείται στο επιτελείο του Βασιλιά Κωνσταντίνου. Το 1917 διορίστηκε στρατιωτικός ακόλουθος στην Ελληνική Πρεσβεία στο Λονδίνο. Στις διαπραγματεύσεις στο Συνέδριο της Ειρήνης στο Παρίσι μετά το τέλος του Πολέμου ο Φραντζής παρευρίσκεται με την ιδιότητα του ως Στρατιωτικος Ακόλουθος στην Πρεσβεία του Λονδίνου. Επικεντρώνεται, σύμφωνα με τις οδηγίες των ανωτέρων του, στο να διαφωτίσει τους αγγλικούς παράγοντες του Συμβουλίου στο ζήτημα της ελληνικότητας της Ανατολικής Θράκης. Το Μάιο του 1922 ο Φραντζής τοποθετείται ως εκπρόσωπος της Πανελλήνιας Επιτροπής της Εθνικής Άμυνας για τη Μικρασία. Το 1926 τοποθετείται επικεφαλής του στρατιωτικού οίκου του Προέδρου της Δημοκρατίας Ναυάρχου Π. Κουντουριώτη. Μετά τη συνταξιοδότηση του με το βαθμό του Στρατηγού ασχολήθηκε με τη συγγραφή ποιημάτων και διηγημάτων. Το 1932 εξέδωσε τη συλλογή διηγημάτων Αγκωνάρια. Με δική του πρωτοβουλία και άλλων φίλων των απογόνων οικογενειών του 1821 ιδρύεται το 1938 ο Πατριωτικός Όμιλος Απογόνων Αγωνιστών του 1821 και Ιστορικών Γενεών της Ελλάδος. Ο Στρατηγός Αμβρόσιος Φραντζής πέθανε την 1η Μαρτίου του 1953 στην Αθήνα.

Steffen, Bernhard

  • Person
  • 1844-1891

Ο Steffen, αξιωματικός με το Πρωσικό πυροβολικό στο Κάσσελ της Γερμανίας, ήταν ο χαρτογράφος του βιβλίου: Habbo Gerhardus Lolling’ s Karten von Mykenai / Auf Veranlassung des K. Deutschen Archäologischen Instituts aufgenommen und mit erläuterndem Text; hrsg. von Steffen; nebst einem Anhange über die Kontoporeia und das Mykenische-Korinthische Bergland von H. Lolling. Ο Steffen έφτασε στην Ελλάδα το χειμώνα του 1881-1882 και συνάντησε τον Heinrich Schliemann το 1883. Το Δεκέμβριο του 1889 ο Schliemann προσκάλεσε τον Steffen στην Τροία. Ο Bernhard Steffen πέθανε στην Κωνσταντινούπολη το Δεκέμβριο του 1891.

Γεννάδιος, Γεώργιος

  • Person
  • 1786-1854

Ο Γεώργιος Γεννάδιος υπήρξε ένας από τους πιο σημαντικούς λόγιους και δασκάλους του Γένους. Σπούδασε φιλολογία στη Λειψία και δίδαξε στο εξωτερικό αλλά και στην Ελλάδα. Το 1829 ο Καποδίστριας του ανέθεσε την οργάνωση της δημόσιας εκπαίδευσης στο νεοσύστατο Ελληνικό κράτος. Υπήρξε συγγραφέας πολλών μελετών και σχολικών εγχειριδίων καθώς και ιδρυτικό μέλος των πιο σημαντικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της Ελλάδας, της Εθνικής Βιβλιοθήκης, του Νομισματικού Μουσείου και του Αρσακείου.

Πετσίβας, Γιώργος

  • Person
  • 1946-2018

Ο Γιώργος Πετσίβας (Αριδαία 8/3/1946 - Αθήνα 2018) υπήρξε σκηνογράφος με σπουδές στην Αθήνα και το πανεπιστήμιο του Βουκουρεστίου. Εργάστηκε επίσης ως ηθοποιός στον θίασο της Τζένης Καρέζη και σκηνοθέτης της ΕΡΤ[1]. Ερχόμενος σε επαφή εξαιτίας του επαγγέλματός του με φιλολογικές πηγές και δημόσια και ιδιωτικά ιστορικά αρχεία που σχετίζονταν με τη Μακεδονία εγκατέλειψε την καριέρα του στην ΕΡΤ και ασχολήθηκε εκτεταμένα με τη μεταγραφή και επιμέλεια ιστορικών αρχείων, συγγράφοντας και εκδίδοντας σχετικά δοκίμια.

Καραβίτης, Ιωάννης

  • Person
  • 1833-1949

Ο Ιωάννης Καραβίτης (1883-1949) ήταν Κρητικός οπλαρχηγός του Μακεδονικού Αγώνα. Το 1903 κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Αθήνα πληροφορήθηκε τη δημιουργία και μετάβαση ενόπλων σωμάτων Κρητικών με σκοπό την ενίσχυση του Μακεδονικού Αγώνα. Μετά το τέλος του Μακεδονικού Αγώνα πήρε μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους. Πέθανε στην Αθήνα στις 30 Οκτωβρίου 1949 και η κηδεία του έγινε στο Α’ Νεκροταφείο δημοσία δαπάνη.

Καραβίτης, Ι., 1994. Ο Μακεδονικός Αγών. Απομνημονεύματα, Πετσίβας Γ. (επιμ.), Αθήνα.

Ελευθερίου, Μάνος

  • Person
  • 1938 - 2018

Ποιητής, πεζογράφος, επιμελητής εκδόσεων και στιχουργός. Έχει εκδώσει μυθιστορήματα, ποιητικές συλλογές, τόμους με πεζά, λευκώματα και τέσσερις τόμους για το «Θέατρο στην Ερμούπολη τον 20ό αιώνα, 1901-1921», καθώς και την ανθολογία «Ερμούπολη: μια πόλη στη λογοτεχνία» (Μεταίχμιο, 2004). Τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος 2005 για το μυθιστόρημά του «O καιρός των χρυσανθέμων» (Mεταίχμιο, 2004). Παράλληλα ασχολήθηκε με το τραγούδι. Ως στιχουργός έχει στο ενεργητικό του περίπου 400 τραγούδια και έχει συνεργαστεί σχεδόν με όλους τους Έλληνες συνθέτες. Το 2013 τιμήθηκε με το βραβείο ποίησης του Ιδρύματος Κώστα και Ελένης Ουράνη, για το σύνολο του έργου του. (Βιβλιογραφία: biblionet)

Παντελάκης, Στέφανος

  • Person
  • 1929-

Γεννήθηκε στην Αθήνα.
Σπουδές: Σπούδασε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Γενεύης. Έλαβε το πτυχίο του 1954, τον τίτλο του διδάκτορος το 1955 και την ειδικότητά της Παιδιατρικής το 1961. Το 1978 έγινε Υφηγητής Παιδιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Σταδιοδρομία: 1957-1960, βοηθός διαδοχικά της Α' παθολογικής Κλινικής του Δημοτικού Νοσοκομείου Αθηνών, Α Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Dudley Road Hospital Birmingham (Αγγλία), 1961-1962 Research Associate Department Paediatrics Πανεπιστήμιο Birmingham, 1962-1966 επιμελητής Παιδιατρικής Κλινικής Νοσοκομείου Παίδων Αγία Σοφία. 1966-1972 διευθυντής προγράμματος στο Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού (Αθήνα), 1974-1980, διευθυντής του ίδιου ινστιτούτου, 1980-1997 διευθυντής Παιδιατρικής Κλινικής Νοσοκομείου Παίδων Αγία Σοφία.
Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας ανέπτυξε αντιστασιακή δράση, συνελήφθη, καταδικάστηκε και φυλακίσθηκε.
Διετέλεσε πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Πρόνοιας (1974-1976), μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, αντιπρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Βασικής Βιολογικής Ερεύνης "Αλ. Φλέμιγκ" μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΠΙΚΠΑ, του ΚΕΘΕΑ, πρόεδρος του Ιδρύματος Ερευνών για το Παιδί "Σπύρος Δοξιάδης".
Μέλος της Royal Society of Medecine, Association for Research in Childhood and Child Development, British Diabetic Association, European Association for the Study of Diabetes, Ελληνικής Παιδιατρικής Εταιρείας, εταιρείας Ιατρικών Σπουδών (τ. αντιπρόεδρος), Εταιρείας αποκαταστάσεως Αναπήρων Παίδων, Ελληνικής Εταιρείας Ψυχικής Υγιεινής και Νευροψυχιατρικής του Παιδιού, Association for the study of Medical Education, European Society for Pediatric Research, Ιδρυτικό μέλος και τ. αντιπρόεδρος της Εταιρείας Προστασίας Σπαστικών, μέλος της Association for Paedriatic Education in Europe, ιδρυτικό μέλος της εταιρείας Μελέτης Ιατρικής Εκπαιδεύσεως. Έχει λάβει μέρος σε πολλά διεθνή και ελληνικά συνέδρια και έχει δημοσιεύσει περισσότερες από 260 επιστημονικές εργασίες σε ελληνικά και ξένα ιατρικά περιοδικά.

Κοκκινίδης, Δημοσθένης

  • Person

1929: Γεννιέται στη Δραπετσώνα από πρόσφυγες γονείς.
1941: Η οικογένεια του εγκαθίσταται στην περιοχή Μοσχάτου – Νέου Φαλήρου. 3 χρόνια αργότερα ο πατέρας του πέφτει θύμα του πολιτικού φανατισμού και δολοφονείται από την ΟΠΛΑ.
1949: Εισάγεται στην Ανωτάτη Σχολή Οικονομικών & Εμπορικών Επιστημών (ΑΣΟΕΕ) όπου και παρακολουθεί μαθήματα για 2χρόνια.
1952-1958: Εγκαταλείπει τις σπουδές του στην ΑΣΟΕΕ και σπουδάζει στην ΑΣΚΤ.
1960: Λαμβάνει μέρος στην ΣΤ’ Πανελλήνιο Έκθεση Καλών Τεχνών στο Ζάππειο.
1961: Με πρωτεργάτη τον Γιάννη Χαΐνη ιδρύεται η «Ομάδα Τέχνης α’». Ο Κοκκινίδης είναι μέλος της.
1962-1976: Παντρεύεται την ζωγράφο Πέπη Σβορώνου.
Έχοντας παραιτηθεί την προηγούμενη χρονιά από τον ΕΟΕΧ αποφασίζουν με τη σύζυγό του, χρησιμοποιώντας την εμπειρία τους από τον χώρο των εφαρμοσμένων τεχνών, να υλοποιήσουν τη δική τους πρωτότυπη ιδέα: ζωγραφιστά πρωτότυπα φορέματα που φέρουν υπογραφή. Τα φορέματα γνωρίζουν μεγάλη επιτυχία στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
1964: 1η ατομική έκθεση στην γκαλερί Μέρλιν.
1976-1998: διδάσκει στην ΑΣΚΤ

Καραδήμου-Γερόλυμπου, Αλέκα

  • Person
  • 1945-

Η Αλέκα Καραδήμου-Γερόλυμπου γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη το 1945. Σπούδασε αρχιτεκτονική στην Πολυτεχνική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και Πολεοδομία στο Ινστιτούτο Πολεοδομίας του Παρισιού. Το 1985 ολοκλήρωσε διδακτορική διατριβή στο ΑΠΘ με θέμα τον επανασχεδιασμό και την ανοικοδόμηση της Θεσσαλονίκης μετά την πυρκαγιά του 1917.

Από το 1969 έως το 1975 εργάστηκε σε αρχιτεκτονικά-πολεοδομικά γραφεία στο Παρίσι και από το 1975 έως το 1981 στο αρχιτεκτονικό γραφείο του συζύγου της, Ηρακλή Γερόλυμπου στη Θεσσαλονίκη. Το 1976 διορίστηκε Βοηθός της Έδρας Α΄ Πολεοδομίας της Πολυτεχνικής Σχολής ΑΠΘ. Το 1985 εκλέχθηκε ως Λέκτορας στον Τομέα Πολεοδομικού και Χωροταξικού Προγραμματισμού και Σχεδιασμού του Τμήματος Αρχιτεκτόνων του ΑΠΘ. Το 1988 έγινε Επίκουρη Καθηγήτρια, το 1999 Αναπληρώτρια Καθηγήτρια και το 2004 Καθηγήτρια, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι το 2012. Σήμερα είναι Ομότιμη Καθηγήτρια. Δίδαξε για χρόνια σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο Αστικό Σχεδιασμό και Ιστορία της Πολεοδομίας, ενώ παρακολούθησε ταυτόχρονα πλήθος ερευνητικών εργασιών και διδακτορικών διατριβών. Δίδαξε ως προσκεκλημένη σε πανεπιστήμια της Ευρώπης και των ΗΠΑ.

Είναι μία από τις πλέον διακεκριμένες ερευνήτριες της ιστορίας των πόλεων στον ελλαδικό και βαλκανικό χώρο καθώς και στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου. Έχει πλουσιότατο έργο και έχει δημοσιεύσει βιβλία, άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά, πρακτικά συνεδρίων, συλλογικούς τόμους και αρχιτεκτονικά περιοδικά, λήμματα σε ειδικευμένες εγκυκλοπαίδειες και βιβλιοκρισίες. Έχει συμμετάσχει σε πλήθος ελληνικών και ευρωπαϊκών ερευνητικών προγραμμάτων. Έχει πάρει μέρος σε πολεοδομικές μελέτες για τη Θεσσαλονίκη και συμμετέχει ενεργά σε κινήσεις και πρωτοβουλίες πολιτών για τη βελτίωση του χώρου της πόλης.

Ορισμένες από τις σημαντικότερες δημοσιεύσεις της:
-Η ανοικοδόμηση της Θεσσαλονίκης μετά την πυρκαγιά του 1917, 1η έκδ. , Δήμος Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη Θεσσαλονίκη 1986, 2η έκδ., University Studio Press, Θεσσαλονίκη 1995.
-Μεταξύ Ανατολής και Δύσης, Βορειοελλαδικές πόλεις στην περίοδο των Οθωμανικών μεταρρυθμίσεων, 1η έκδ. Τροχαλία, Αθήνα 1997, 2η έκδ., University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2004.
-Urban Transformations in the Balkans, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 1996.
-Ερνέστ Εμπράρ 1875-1933, Ernest Hébrard. Εικόνες από τη ζωή ενός αρχιτέκτονα / La vie illustrée d’un architecte. Ποταμός, Αθήνα 2001 (δίγλωσση έκδοση σε συνεργασία με τον Χ. Γιακουμή και τον Christian Pedelahore de Loddis).
-Η ανάδυση της σύγχρονης Θεσσαλονίκης. Ιστορίες, πρόσωπα, τοπία, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2013.

Είναι παντρεμένη με τον αρχιτέκτονα Ηρακλή Γερόλυμπο, με τον οποίο απέκτησαν δύο παιδιά, τον Γιώργο και τη Βαλεντίνα.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Υλικό του αρχείου.

Θεοφύλακτος, Θεοφύλακτος

  • Person
  • 1884-1961

Ο Θεοφύλακτος Θεοφύλακτος γεννήθηκε το 1884 στο χωριό Τσίτη της Αργυρούπολης. Ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στην Τραπεζούντα πριν φύγει για την Αθήνα όπου φοίτησε στην Ιατρική Σχολή. Το 1907 αναγορεύτηκε διδάκτωρ Χειρουργικής και Μαιευτικής και συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι στην οφθαλμολογία και την ωτορινολαρυγγολογία. Το 1911 επέστρεψε στην Τραπεζούντα όπου άνοιξε οφθαλμολογική κλινική.

Με την κήρυξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου μετέβη στο Βατούμ, όπου ζούσε ο πατέρας του. Το 1916 επέστρεψε στη ρωσοκρατούμενη Τραπεζούντα, όπου ανέλαβε διευθυντής του ρωσικού νοσοκομείου της πόλης. Με την αποχώρηση των Ρώσων από την Τραπεζούντα επέστρεψε στο Βατούμ, όπου λίγο αργότερα συγκροτήθηκε το Εθνικό Συμβούλιο Πόντου. Ο Θεοφύλακτος υπήρξε αντιπρόεδρος του συμβουλίου και εξέδωσε την εφημερίδα Ελεύθερος Πόντος για την προώθηση και επίτευξη του σκοπού του συμβουλίου, δηλαδή τη δημιουργία ανεξάρτητου κράτους. Το 1920 εγκαταστάθηκε στην Κωνσταντινούπολη και το 1922 στη Θεσσαλονίκη όπου αρχικά δούλεψε στο Προσφυγικό Νοσοκομείο και στη συνέχεια άνοιξε ιατρείο το οποίο αργότερα έγινε οφθαλμολογική κλινική και το 1958 γενική κλινική.

Το 1925 συμμετείχε στις δημοτικές εκλογές Θεσσαλονίκης με το συνδυασμό του Μηνά Πατρικίου. Εκλέχθηκε πρώτος σε ψήφους δημοτικός σύμβουλος και διορίστηκε Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου. Από το 1928 και για περίπου ένα χρόνο διετέλεσε Γενικός Διοικητής Θράκης και Ανατολικής Μακεδονίας, θέση από την οποία παραιτήθηκε. Το 1930 έθεσε υποψηφιότητα για δήμαρχος Θεσσαλονίκης.

Ο Θεοφύλακτος υπήρξε ο εμπνευστής της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών, η οποία ιδρύθηκε το 1927 με πρόεδρο τον τελευταίο μητροπολίτη Τραπεζούντος Χρύσανθο. Πρωτοστάτησε ακόμη στην ίδρυση της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης το 1933. Δραστηριοποιήθηκε σε όλη του τη ζωή σε ζητήματα που σχετίζονταν με τον Πόντο και την προσφυγική αποκατάσταση.

Παντρεύτηκε το 1913 και απέκτησε τέσσερα παιδιά, τρία αγόρια, ένα το 1914, ένα το 1916 (πέθαναν και τα δύο σε νεανική ηλικία) και ένα μάλλον το 1918 (το οποίο πέθανε δύο ετών) κι ένα κορίτσι, την Άννα Θεοφυλάκτου, η οποία γεννήθηκε το 1924 στη Θεσσαλονίκη.

Ο Θ. Θεοφύλακτος πέθανε το 1961.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού:
Υλικό του αρχείου.
Συνέντευξη Άννας Θεοφυλάκτου στην Ελπίδα Βόγλη, 28.2.2007.
Θεοφύλακτος Θεοφυλάκτου, Γύρω στην άσβεστη φλόγα, Θεσσαλονίκη 1958.

Καρατζόγλου, Γιάννης

  • Person
  • 1946-

O Γιάννης Kαρατζόγλου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1946. Αποφοίτησε από το Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου (ΜΒΑ) από το Brunel University της Μεγάλης Βρετανίας.

Εργάστηκε ως διευθυντικό στέλεχος επί τριακονταετία και πλέον στον ιδιωτικό τομέα, κυρίως σε βιομηχανίες αλλά και σε εταιρίες παροχής υπηρεσιών. Υπήρξε ακόμη επικεφαλής οργανισμού του δημοσίου τομέα.

Ο Καρατζόγλου έχει εκδώσει έξι ποιητικές συλλογές:
Ένα καλοκαίρι, ιδιωτική έκδοση, Θεσσαλονίκη 1970.
ΔΞΘ, ιδιωτική έκδοση, Θεσσαλονίκη 1975.
Πρατήριο καυσίμων, Μπαρμπουνάκης, Θεσσαλονίκη 1982, Αποσβέσεις, Διαγώνιος, Θεσσαλονίκη 1987,
Αποτελέσματα χρήσεως, Ίκαρος, Αθήνα 2006,
Πηγαίος κώδικας, Ίκαρος, Αθήνα 2009. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί στα ρουμανικά, γαλλικά και γερμανικά και έχουν συμπεριληφθεί σε αρκετές ανθολογίες νεοελληνικής ποίησης.

Ασχολήθηκε ακόμη με τη μετάφραση ποίησης. Μετέφρασε Γερμανούς και Κολομβιανούς ποιητές και τον Βούλγαρο ποιητή Βαπτσάρωφ (Νικολά Βαπτσάρωφ, Ποιήματα, Ποσειδώνας, Θεσσαλονίκη, 1979).

Έχει δημοσιεύσει ακόμη κείμενα λογοτεχνικού, πολιτικού και κοινωνικού περιεχομένου καθώς και κείμενα κριτικής σε λογοτεχνικά περιοδικά με το όνομά του ή με το ψευδώνυμο Γιάννης Μακεδονίτης.

Τα τελευταία χρόνια ασχολήθηκε εκτεταμένα με την ιστορία της Θεσσαλονίκης και κυρίως με τις οικονομικές δομές της πόλης. Τακτικός συνεργάτης του περιοδικού Θεσσαλονικέων Πόλις από το 2002 όπου δημοσιεύει σχετικά άρθρα. Ιστορικές μελέτες του: Ο αφανισμός των Θεσσαλονικέων της Γαλλίας 1942-1944, ένα kadish για τους δικούς μας «Γάλλους», πρόλογος Στράτος Ν. Δορδανάς, Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη 2014 και Ένας αιώνας δεσμοί εμπιστοσύνης. Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης, Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη 2016.

Ο Καρατζόγλου υπήρξε συνιδρυτής και μέλος του προεδρείου της Λέσχης Γραμμάτων και Τεχνών Βορείου Ελλάδος μετά το 1975 ενώ δραστηριοποιήθηκε και στην Πανελλήνια Πολιτιστική Κίνηση. Μέλος της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης.

Η Λέσχη Γραμμάτων και Τεχνών Βορείου Ελλάδος ιδρύθηκε τον Νοέμβριο του 1964. Σωματείο με αριστερό προσανατολισμό δέχθηκε άμεσα την καταστολή της Δικτατορίας των Συνταγματαρχών. Στις 23 Απριλίου 1967 ενώ ετοιμαζόταν από τη Λέσχη έκθεση χαρακτικών έργων της Βάσως Κατράκη η Χούντα διέκοψε τη λειτουργία του σωματείου καταστρέφοντας τα γραφεία της και αρπάζοντας έπιπλα, βιβλία, πίνακες και το αρχείο της.

Στις αρχές του 1975 η Λέσχη επαναλειτούργησε από έναν πυρήνα παλαιών μελών στον οποίο προστέθηκαν αρκετά νέα μέλη. Δραστηριοποιήθηκε έντονα στα πολιτιστικά δρώμενα της Θεσσαλονίκης οργανώνοντας εκθέσεις τέχνης, θεατρικές παραστάσεις, ποιητικές συναντήσεις, δημόσιες συζητήσεις, διαλέξεις, κινηματογραφικά αφιερώματα και συναυλίες. Η Λέσχη αποτέλεσε μαζί με την «Τέχνη» Μακεδονική Καλλιτεχνική Εταιρεία τα δύο σωματεία που επηρέασαν δραστικά τη μεταπολιτευτική πολιτιστική δραστηριότητα στη Θεσσαλονίκη.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού:
Υλικό του αρχείου και αναλυτικό βιογραφικό του Γιάννη Καρατζόγλου σε ψηφιακή μορφή που παραχώρησε ο ίδιος μαζί με τη δωρεά του αρχείου. Για τη Λέσχη Γραμμάτων και Τεχνών Βορείου Ελλάδος υλικό του αρχείου και Γιάννης Καρατζόγλου, «Λέσχη Γραμμάτων και Τεχνών Βορείου Ελλάδος», Θεσσαλονικέων Πόλις, τχ. 27 (Μάρτιος 2009), σ. 59-62.

Παπάζογλου, Ελένη

  • Person
  • 1916-2014

Η Ελένη Παπάζογλου γεννήθηκε στη Κωνσταντινούπολη το 1916 (;). Φοίτησε στα Εκπαιδευτήρια Φερίκιοϊ και στο Ζάππειο Παρθεναγωγείο. Μετακόμισε οικογενειακά στη Θεσσαλονίκη όπου και έζησε. Σπούδασε πιάνο με τον Λώρη Μαργαρίτη. Εργάστηκε από το 1952 έως το 1990 στο Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης ως καθηγήτρια πιάνου. Πολλοί μαθητές της ακολούθησαν καριέρα σολίστ με υψηλές διακρίσεις. Πέθανε στη Θεσσαλονίκη το 2014.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Υλικό του αρχείου.

Παπανικολάου, Χαράλαμπος

  • Person

Ο Χαράλαμπος Παπανικολάου γεννήθηκε στην Λίμνη Ευβοίας το 1915. Αποφοίτησε με άριστα από την Παιδαγωγική Ακαδημία Λαμίας το 1937 και διορίσθηκε στο Δημοτικό Σχολείο Λευκούδας Σερρών, θέση στην οποία παρέμεινε ως στο 1947. Το 1947 τέθηκε σε κατάσταση ειδικής διαθεσιμότητας λόγω των πολιτικών φρονημάτων του, στο πλαίσιο του ψηφίσματος «περί εξυγιάνσεως Δημοσίων Υπηρεσιών». Αποκαταστάθηκε το 1951 μετά την κατάργηση του ψηφίσματος. Από το 1952 έως το 1960 δούλεψε στο 1ο και το 2ο Δημοτικό Σχολείο Σοχού Θεσσαλονίκης και από το 1960 έως το 1972 δούλεψε σε διάφορα δημοτικά σχολεία στην πόλη της Θεσσαλονίκης, σε ορισμένα από τα οποία διετέλεσε και διευθυντής.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Υλικό του αρχείου

Σακκέτας, Βασίλειος

  • Person
  • 1907-2007

Ο Βασίλειος Σακέττας γεννήθηκε το 1907 στο χωριό Λάττα Ηλείας κοντά στην Αμαλιάδα. Ήταν ξάδερφος του Νίκου Μπελογιάννη. Τελείωσε τη Σχολή Υπαξιωματικών και υπηρέτησε στην Έδεσσα, στο Ρίο και τη Θεσσαλονίκη. Πολέμησε στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο με τον βαθμό του υπολοχαγού. Το 1943 κατά την διάρκεια απόπειρας φυγής του στη Μέση Ανατολή συνελήφθη από τους Γερμανούς και φυλακίστηκε στο στρατόπεδο Παύλου Μελά στη Θεσσαλονίκη. Μετά την απελευθέρωσή του, εντάχθηκε στο ένοπλο τμήμα του ΕΛΑΣ, πολέμησε στη Νιγρίτα και στην απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης. Λόγω της πολιτικής ένταξής του στο χώρο της αριστεράς και της γενικότερης αντιστασιακής του δράσης εξορίστηκε για πολλά χρόνια. Συγκεκριμένα εξορίστηκε από το 1947 έως το 1951 στη Μακρόνησο και από το 1953 έως και το 1962 (με ορισμένα διαλλείματα) στον Άη Στράτη. Κατά την διάρκεια της Χούντας των Συνταγματαρχών εκτοπίστηκε πρώτα στην Γυάρο και αργότερα στο Παρθένι Λέρου μέχρι και το 1970.

Συμμετείχε ενεργά στο κίνημα για την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης και των αγωνιστών της, κυρίως μέσα από την Πανελλήνια Ένωση Αξιωματικών και Υπαξιωματικών Εθνικής Αντίστασης, της οποίας διετέλεσε και πρόεδρος.

Συνταξιοδοτήθηκε από τον στρατό με τον βαθμό του Ταγματάρχη. Είχε τιμηθεί με τον Σταυρό της Ανδρείας και με άλλες ατομικές διακρίσεις.

Παντρεύτηκε τη Μαρίκα Λαμπίδου το 1937 στη Θεσσαλονίκη και απέκτησαν 2 παιδιά, τον Σπύρο και την Καίτη. Πέθανε στην Θεσσαλονίκη στις 22 Σεπτεμβρίου 2007.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού: υλικό του αρχείου, νεκρολογία στον Ριζοσπάστη, 25.9.2007, διαθέσιμη ηλεκτρονικά στο http://www.rizospastis.gr/story.do?id=4221848 (τελευταία επίσκεψη 9.3.2015)

Κολυβάς, Κωνσταντίνος

  • Person
  • 1894-1941

Ο Κωνσταντίνος Α. Κολυβάς κατετάγη στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων το 1914. Υπηρέτησε στο 1ο και 3ο σύνταγμα Ιππικού (1916-1920) και το Νοέμβριο του 1921 προήχθη σε ίλαρχο. Το 1923 παραιτήθηκε από το στράτευμα, εργάστηκε ως επιθεωρητής στην Εταιρεία Διαχειρίσεως Υπεγγύων Προσόδων και ως έφεδρος αξιωματικός πολέμησε στον πόλεμο του 1940. Πέθανε από συγκοπή καρδιάς στη Θεσσαλονίκη στις 7 Μαρτίου 1941.

Αγγέλου, Άλκης

  • Person
  • 1917-2001

Ο Άλκης Αγγέλου γεννήθηκε στην Αθήνα στις 25.3.1917. Ήταν το έβδομο και τελευταίο παιδί του Γεωργίου Αγγέλου και της Αθανασίας Παρασκευοπούλου. Η πατρική του οικογένεια καταγόταν από τη Μακεδονία και η μητρική από την Πελοπόννησο. Ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές σε δημόσια σχολεία της Αθήνας. Σπούδασε Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (όπου συμμετείχε στο επιστημονικό φροντιστήριο του Ι. Συκουτρή) και εκπόνησε διδακτορική διατριβή στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης με θέμα Πλάτωνος τύχαι. Η λόγια παράδοση στην Τουρκοκρατία (1963). Από το 1943 συνεργάστηκε με τον Κ.Θ. Δημαρά. Ερεύνησε συστηματικά συλλογές χειρογράφων σε βιβλιοθήκες και μονές της Ελλάδας και ευρωπαϊκών χωρών. Από το 1960 συνεργάστηκε με το Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του ΕΙΕ. Δίδαξε στην Αθωνιάδα σχολή (1940), στην ιδιωτική μέση εκπαίδευση, στη σχολή θεάτρου του Συλλόγου Αθήναιον (1950-1951), στη σχολή βιβλιοθηκονομίας της ΧΕΝ (1961-1970), στους μορφωτικούς κύκλους της ΧΕΝ (1968-1974), στο κολλέγιο Pierce (1968-1974). Υπήρξε διευθυντής του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών (1951-1967), καθηγητής συγκριτικής φιλολογίας στο ΑΠΘ (1975-1984), και στη συνέχεια ομότιμος καθηγητής στο ίδιο πανεπιστήμιο. Δίδαξε στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο (1985-1986). Το 1969 ίδρυσε με την Λένα Σαββίδη τον εκδοτικό οίκο Ερμής όπου παρέμεινε ως το 1994 και δημιούργησε τη σειρά «Νέα Ελληνική Βιβλιοθήκη». Ήταν ιδρυτικό μέλος της Διεθνούς Εταιρείας Νεοελληνικών Σπουδών και του Ομίλου Μελέτης Νεοελληνικού Διαφωτισμού, μέλος του Δ.Σ. και της συντακτικής επιτροπής του περ. Ερανιστής, μέλος ελληνικών και ξένων επιστημονικών σωματείων. Πέθανε στην Αθήνα το 2001.

Δημοσίευσε πολυάριθμα μελετήματα και συνεργασίες σε περιοδικά και συλλογικά έργα. Εξέδωσε τις μελέτες:
Πλάτωνος τύχαι. Η λόγια παράδοση στην Τουρκοκρατία, Αθήνα, Ερμής, 1963.
Παναγιώτης Κοδρικάς, Εφημερίδες, Αθήνα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 1963 [β΄ έκδοση Ερμής, 1991], σχόλια, πίνακες, ευρετήριο.
Αδαμάντιος Κοραής, Αλληλογραφία, εκδοτ. επιτροπή Κ.Θ. Δημαράς, Ά. Αγγέλου, Αικ. Κουμαριανού, Ε. Φραγκίσκος, τόμοι 1-6, 1964-1984.
Αδαμάντιος Κοραής, Ο Παπατρέχας, Αθήνα, Ερμής, 1970, επιμέλεια, εισαγωγή, σχόλια, σημειώσεις.
Ψυχάρης, Το ταξίδι μου, Αθήνα, Ερμής, 1970, επιμέ-λεια, εισαγωγή, σχόλια, σημειώσεις.
Οι λόγιοι και ο αγώνας, Αθήνα, Σύλλογος προς διάδοσιν των ωφελίμων βιβλίων, 1971.
Νικόλαος Δραγούμης, Ιστορικαί αναμνήσεις, Αθήνα, Ερμής, 1973, επιμέλεια, εισαγωγή, σχόλια, σημειώ-σεις.
Ιωσήπου του Μοισιόδακος Απολογία, Αθήνα, Ερμής, 1976, επιμέλεια, εισαγωγή, κρίσεις, ευρετήριο.
Εμμανουήλ Ροΐδης, Άπαντα, τόμοι 1-6, Αθήνα, Ερμής, 1978, φιλολογική επιμέλεια.
Εμμανουήλ Ροΐδης, Σκαλαθύρματα, Αθήνα, Ερμής, 1986, επιμέλεια, εισαγωγή, κρίσεις.
Εμμανουήλ Ροΐδης, Η πάπισσα Ιωάννα, Αθήνα, Ερμής, 1988, επιμέλεια, εισαγωγή, κρίσεις.
G.C. Dalla Croce, Ο Μπερτόλδος και ο Μπερτολδίνος, Αθήνα, Ερμής, 1988, επιμέλεια, εισαγωγή, κρίσεις, λεξιλόγιο.
Των Φώτων. Όψεις του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, Αθήνα, Ερμής, 1988.
Γρηγόριος Παλαιολόγος, Ο Πολυπαθής, Αθήνα, Ερ-μής, 1989, επιμέλεια, εισαγωγή, κρίσεις, γλωσσάρι.
Γρηγόριος Παλαιολόγος, Ο Ζωγράφος, Αθήνα, Ερμής, 1989, επιμέλεια, εισαγωγή.
Αδαμάντιος Κοραής, Ύλη Γαλλο-γραικικού Λεξικού, Αθήνα, Ερμής, 1994, επιμέλεια, εισαγωγή.
Καισάριος Δαπόντες, Κήπος Χαρίτων, Αθήνα, Ερμής, 1996, επιμέλεια, εισαγωγή, κρίσεις, γλωσσάρι.
Δημήτριος Βικέλας, Άπαντα, τόμοι 1-8, Αθήνα, Σύλλογος προς διάδοσιν των ωφελίμων βιβλίων, 1997, φιλολογική επιμέλεια.
Το κρυφό σχολειό. Χρονικό ενός μύθου, Αθήνα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 1997.
Ανδρέας Συγγρός, Απομνημονεύματα, τόμοι 1-2, Αθήνα, Ερμής, 1998, επιμέλεια με Μαρία-Χριστίνα Χατζηιωάννου.
Παναγιώτης Κοδρικάς, Μελέτη της κοινής ελληνικής διαλέκτου, Αθήνα, ΜΙΕΤ, 1998, εισαγωγή.
Των Φώτων Β΄. Όψεις του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, Αθήνα, ΜΙΕΤ, 1999.
Η Καινή Διαθήκη, μετάφραση Μάξιμου Καλλιπολίτη, 3 τόμοι, Αθήνα, ΜΙΕΤ,1999, επιλεγόμενα στον τόμο 2.
Γιάννης Βλαχογιάννης, Ιστορική Ανθολογία. Ανέκδοτα-γνωμικά-περίεργα-αστεία εκ του βίου διασήμων Ελλήνων 1820-1864, Αθήνα, Ερμής, 2000, επιμέλεια, εισαγωγή.
«Και έμπορος και ατελής λόγιος». Τα τετράδια αναγνώσεων του Δημητρίου Βικέλα, Αθήνα, Σύλλογος προς διάδοσιν ωφελίμων βιβλίων, 2001, φιλολογική επιμέλεια με την Μαρία Βαλάση.

[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Άλκης Αγγέλου, Υπόμνημα, Αθήνα 1974.
«Εργογραφία Άλκη Αγγέλου 1951-2001», Μνήμη Άλκη Αγγέλου. Τα άφθονα σχήματα του παρελθόντος, Ζητήσεις της πολιτισμικής ιστορίας και της θεωρίας της λογοτεχνίας, Θεσσαλονίκη, University Studio Press, 2004, σσ. 549-554]

Βαλάκου, Αντιγόνη

  • Person

Η Αντιγόνη Βαλάκου γεννήθηκε στην Καβάλα, κόρη του δικηγόρου Πυθαγόρα Βαλάκου και της συζύγου του Χρυσούλας, το γένος Μακρή. Είχε έναν μεγαλύτερο αδελφό, τον Ευάγγελο, και τρία ετεροθαλή αδέλφια (από δεύτερο γάμο του πατέρα της), τον Παναγιώτη, τον Θεόδωρο και τον Γεώργιο. Το 1946 η οικογένεια του Πυθαγόρα και της Χρυσούλας Βαλάκου εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου η Αντιγόνη Βαλάκου ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές σπουδές της, φοιτώντας παράλληλα στο βραχύβιο θεατρικό εργαστήρι του Βασίλη Ρώτα. Την ίδια χρονιά εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη σκηνή, υποδυόμενη την Ασημίνα στην κωμωδία του Θεόδωρου Ν. Συναδινού, Αυτός είμαι! (θέατρο Διονύσια Καλλιθέας, θίασος Αδαμάντιου Λεμού), ενώ το επόμενο καλοκαίρι συνεργάστηκε με το Ρεαλιστικό Θέατρο του Αιμίλιου Βεάκη, σε πέντε παραγωγές, με πρώτη το Νυφιάτικο τραγούδι του Νότη Περγιάλη. Ακολούθησαν συνεργασίες της με το Θέατρο Τέχνης του Κάρολου Κουν (1949) και τους θιάσους Κατερίνας Ανδρεάδη (1950-1951) και Μαίρης Αρώνη – Βάσως Μανωλίδου (1952). Η πρώτη της θητεία στο Εθνικό Θέατρο ξεκίνησε το 1952 (Σαίξπηρ, Χειμωνιάτικο παραμύθι, σκηνοθεσία Αλέξη Σολομού) και διήρκεσε μέχρι το 1956. Το καλοκαίρι του 1955 ερμήνευσε τον ρόλο της Οφηλίας στον Άμλετ του Σαίξπηρ (θίασος Νίκου Χατζίσκου, θέατρο Εθνικού Κήπου), ενώ το 1956 εγκαινίασε τη συνεργασία της με τον Κώστα Μουσούρη (1956-1958) με το Ημερολόγιο της Άννας Φρανκ των Φράνσις Γκούντριτς και Άλμπερτ Χάκετ, παραγωγή που σημείωσε μεγάλη καλλιτεχνική και εισπρακτική επιτυχία. Για την ερμηνεία της στον ρόλο της Άννας Φρανκ, η Βαλάκου τιμήθηκε με το έπαθλο Μαρίκας Κοτοπούλη. Το 1957 και από το 1963 ώς το 1971 συγκρότησε δικούς της θιάσους (την περίοδο 1968-1969 από κοινού με τον Αλέκο Αλεξανδράκη), ενώ ερμήνευσε σημαντικούς ρόλους από το παγκόσμιο ρεπερτόριο στην κρατική σκηνή (1960-1963), στο Λαϊκό Θέατρο του Μάνου Κατράκη (1959, 1963), στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος (1966) και στο Προσκήνιο του Αλέξη Σολομού (1968-1969). Σημαντικός σταθμός στην καριέρα της ήταν η Ηλέκτρα του Σοφοκλή το 1972 (Εθνικό Θέατρο, σκηνοθεσία Σπύρου Α. Ευαγγελάτου). Τις επόμενες δεκαετίες και μέχρι το 2011, η Αντιγόνη Βαλάκου συνέχισε την εξέχουσα πορεία της στη σκηνή, με σημαντικούς ρόλους από το κλασικό και σύγχρονο παγκόσμιο ρεπερτόριο στο Εθνικό Θέατρο, το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, τον Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου, αλλά και στο ελεύθερο θέατρο (Απλό Θέατρο, Έβδομο Θέατρο, Αμφι-Θέατρο Σπύρου Α. Ευαγγελάτου, Θέατρο Διαδρομή κ.ά.). Η τελευταία σκηνική εμφάνισή της ήταν στο έργο του Στήβεν Τέμπερλυ, Το σουβενίρ (2011, θέατρο Αγγέλων Βήμα, σκηνοθεσία Γιώργος Καραμίχος). Πρωταγωνίστησε επίσης σε ελληνικές κινηματογραφικές ταινίες και σε επιλεγμένες τηλεοπτικές σειρές (1953-2005) και δίδαξε επί σειράν ετών στη δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Το 1960 παντρεύτηκε τον χειρουργό Αντώνη Τόμπλερ, με τον οποίο μοιράστηκε δέκα χρόνια από τη ζωή της. Για το καλλιτεχνικό έργο της, η Αντιγόνη Βαλάκου τιμήθηκε με πολλές διακρίσεις, μεταξύ των οποίων ο Χρυσός Σταυρός του Τάγματος της Τιμής (2003).

[Η σύνταξη του βιογραφικού σημειώματος βασίστηκε στο υλικό του αρχείου και σε προφορική μαρτυρία της Ευγενίας Βαλάκου].

Δεκόζης, Σταμάτιος

  • Person
  • 1792 - 1881

Δευτερότοκος γιος του Κοζή Βούρου και της Ζεννού (το γένος Ροδοκανάκη) γεννήθηκε στη Χίο, αργότερα μετέβη στην Κωνσταντινούπολη όπου και το 1827 παντρεύτηκε με την Αικατερίνη Δημ. Μαχαίρα (1807-1889). Η Αικατερίνη είχε και μία μικρότερη αδελφή, την Ελένη (Ελέγκω) (1817-1876) που παντρεύτηκε τον Ζαννή Στεφά-νοβικ Σκυλίτζη (1806-1886) και ζούσε στην Κωνσταντινούπολη. Ο Σταμάτης Κ.Βούρος ασχολήθηκε με εμπορικές και τραπεζικές δραστηριότητες συστήνοντας ένα οικογενειακό δίκτυο με τους αδελφούς του Ζαννή, Ιωάννη και Λεονάρδο καθώς και με τους γαμπρούς του και άλλους συγγενείς που αποτελούσαν μέλη του “χιώτικου δικτύου” την περίοδο 1830-1860 που άνθησε στο εμπόριο και την ναυτιλία.

Εμμανουηλίδης, Εμμανουήλ

  • Person
  • 1867-1939

Γεννήθηκε στην Καισάρεια της Μικράς Ασίας. Τελείωσε τη Μεγάλη του Γένους Σχολή στην Κωνσταντινούπολη και σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών από όπου πήρε το διδακτορικό του δίπλωμα το 1890. Εγκαταστάθηκε στη Σμύρνη ως δικηγόρος και εκλέχτηκε βουλευτής στην τουρκική Βουλή το 1911. Το 1914 επανεκλέχτηκε βουλευτής, αυτή τη φορά όμως από την περιφέρεια Αϊδινίου. Ως το τέλος του πολέμου εναντιώθηκε πολλές φορές στις τουρκικές αρχές (νόμος περί Πατριαρχείου, τουρκική κυριαρχία επί των χριστιανικών λαών). Κατά τα έτη 1920 και 1922 διετέλεσε νομάρχης Ροδόπης και Κοζάνης. Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή κατέφυγε στην Αθήνα, όπου και εκλέχτηκε πληρεξούσιος Αθηνών-Πειραιώς στις βουλευτικές εκλογές του 1923. Το 1924, μαζί με αρκετούς άλλους πρόσφυγες βουλευτές, ανέθεσε την αρχηγία του νεοϊδρυθέντος Εθνικού Δημοκρατικού Κόμματος (κόμμα προσφύγων βουλευτών) στον Γ. Κονδύλη, παραμένοντας ηγετικό στέλεχος και συμμετέχοντας ενεργά στις συνεδριάσεις της Δ΄ Εθνοσυνέλευσης ως το 1926. Προσχώρησε στο κόμμα του Βενιζέλου και διετέλεσε υπουργός Υγιεινής Προνοίας και Αντιλήψεως στις κυβερνήσεις του 1928 καθώς και στις κυβερνήσεις Ιουνίου 1929 και Δεκεμβρίου 1929. Πέθανε στην Αθήνα τον Ιούνιο του 1943.
[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: υλικό του αρχείου, Εγκυκλοπαίδεια Ήλιος, http://el.wikipedia.org, λήμμα: Εμμανουηλίδης, Εμμανουήλ]

Καραντώνης, Ανδρέας

  • Person
  • 1910-1982

Ο Ανδρέας Καραντώνης (Άνδρος 1910-Αθήνα 1982), ήταν κριτικός, ποιητής και μεταφραστής. Το 1923 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, τελείωσε το γυμνάσιο και φοίτησε στη Νομική Σχολή του πανεπιστημίου Αθηνών, χωρίς να ολοκληρώσει τις σπουδές του. Κατά το διάστημα 1927-1929 δημοσίευσε ποιήματα στο παράρτημα της Μεγάλης Ελληνικής Εγκυκλοπαιδείας του Πυρσού και το 1929 τύπωσε τη μελέτη του Εισαγωγή στο Παλαμικό έργο. Ακολούθησαν Ο ποιητής Γ. Σεφέρης (1931) και το Γύρω στον Παλαμά (1932). Το 1935 έγινε διευθυντής του περιοδικού Νέα Γράμματα, ενώ μεταφράσεις του αυτής της περιόδου εκδόθηκαν το 1982 σε ένα τόμο με τίτλο Ηχώ. Μετά την κατοχή άρχισε να αρθρογραφεί σε διάφορες εφημερίδες. Από το 1949 και ως το 1974 ο Καραντώνης υπήρξε λογοτεχνικός συνεργάτης του ραδιοφώνου. Υπήρξε μόνιμο μέλος της επιτροπής απονομής κρατικών βραβείων, μέλος της “Ομάδας των Δώδεκα” και γενικός γραμματέας του “Ιδρύματος Παλαμά”.

Καραπάνος, Γεράσιμος

  • Person
  • 1880-1927

Ο Γεράσιμος Καραπάνος ήταν γιος του Ιωάννη και της Ευφροσύνης Μαυρομμάτη. Η καταγωγή του παππού του Γεράσιμου Καραπάνου ήταν από την Άρτα και της μητέρας του από την Αρκαδία. Είχε δύο ακόμη αδέλφια τον Περικλή και την Μαρία μετέπειτα σύζυγο Σπύρου Στύλου. Η οικογένειά του κατοικούσε στην Αθήνα στην οδό Σταΐκου και Καπλανών. Ο ίδιος σπούδασε στο Παρίσι στην Ecole Nationale Superieure des Mines. Συνέχισε τις σπουδές του στη Λιέγη (1901) ενώ το 1902 βρίσκεται πάλι στο Παρίσι. Οι σπουδές του πραγματοποιήθηκαν με την αρωγή και την προστασία του αδελφού του πατέρα του Κωστή, ο οποίος είχε παντρευτεί την Μαρία Χρηστάκη Ζωγράφου (1847-1901), και είχε αποκτήσει μαζί της τέσσερα παιδιά τον Πύρρο, τον Αλέξανδρο, την Ελένη και τη Ζωή.
Ο Γεράσιμος το 1908 παντρεύτηκε την Ερμιόνη Μαυρομμάτη από τη Μερσίνα της Μικράς Ασίας (η καταγωγή του πατέρα της Κωνσταντίνου ήταν από την Πάφο και της μητέρας της Αθηνάς Ρούσου από την Τήνο). Ο Κωνσταντίνος Μαυρομμάτης ήταν μέγας ευεργέτης της κοινότητας Μερσίνας και είχε ιδρύσει εκεί τα Μαυρομμάτεια εκπαιδευτήρια. Η Ερμιόνη είχε άλλα οκτώ αδέλφια: την Ελένη Ταχιντζή, την Μαριγώ Κρίστμαν, τον Χριστόφορο, την Αργυρώ Αλιβιζάτου, την Καλλιόπη Ισαακίδη, τον Ανδρέα, τον Αντώνη και τον Γιώργο. Ο Γεράσιμος και η Ερμιόνη απέκτησαν δύο παιδιά, τον Κώστα και την Φρόσω.
Εργάστηκε για τις μεταλλευτικές επιχειρήσεις των αδελφών Ράλλη στη Μ. Ασία και συνεργάστηκε με τον Γεώργιο Ζερβουδάκη στην αναζήτηση χρυσού στην Αφρική και σε επιχειρήσεις του ίδιου στην Μικρά Ασία και στην Αίγυπτο. Ο Ζερβουδάκης όμως χρεωκόπησε το 1911 και η οικονομική κατάσταση του Καραπάνου επιδεινώθηκε σοβαρά. Από το 1910 είχε εγκατασταθεί στην Αλεξάνδρεια και είχε ένα κτήμα στη Σιρέουα, το οποίο εκμεταλλευόταν οικονομικά.
Έλαβε μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους και στην απελευθέρωση των Ιωαννίνων όπου και τον ζωγράφισε η Θάλεια Φλωρά-Καραβία.
Ήταν δημοτικιστής, φίλος και χορηγός του Γεώργιου Σκληρού, γνώριμος του Καβάφη, ανήκε στον κύκλο του περιοδικού Γράμματα της Αλεξάνδρειας και πρωτοστάτησε στην ίδρυση του Εκπαιδευτικού Ομίλου Αιγύπτου ο οποίος υπηρετούσε ανάλογους μεταρρυθμιστικούς στόχους με τον ομώνυμο ελλαδικό.

Ιωάννου, Παύλος

  • Person

Ο Παύλος Ιωάννου ήταν καθηγητής Εγχειρητικής, Ανατομίας και Επιδεσμολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Καταγόταν από την Καστοριά της Μακεδονίας και γνωρίζουμε ότι πέθανε το 1897. Μετά το διαδακτορικό του δίπλωμα (1858) πήγε στη Γερμανία και Γαλλία, όπου ασχολήθηκε ειδικότερα με την Ανατομία και τη Χειρουργική. Όταν επανήλθε στην Ελλάδα διορίστηκε το 1862 καθηγητής στην Ιατρική Σχολή. Το 1883 του ανατέθηκε η διεύθυνση του νοσοκομείου αφροδισίων νοσημάτων και η διδασκαλία των σχετικών μαθημάτων. Το 1891-92 διετέλεσε πρύτανις του Πανεπιστημίου. Έργα του: Εγχειρίδιον συστηματικής ανατομίας του ανθρώπου (Αθήναι 1878, γ΄έκδ, 1884) και Εγχειρίδιον Χειρουργικής (1884). Δημοσίευσε άρθρα στην Ιατρική Εφημερίδα, Γαληνό και Ασκληπιό. Δημοσίευσε μελέτες για την αρχαία ιατρική (“Μελέται περί της χειρουργικής των αρχαίων”, “Περί της κατ΄αναφοράν προς την ανατομίαν αρχαίας ελληνικής πλαστικής του ανθρωπίνου σώματος”). Στο συνέδριο συφιλιδολογίας και δερματολογίας στη Βιέννη, είχε μιλήσει για τη σύφιλη στους αρχαίους.

Λαδιά, Ελένη

  • Person
  • 1945-

Η Ελένη Λαδιά γεννήθηκε στην Αθήνα το 1945 και σπούδασε Αρχαιολογία και Θεολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Aσχολήθηκε με την λογοτεχνία από την εφηβική της ηλικία. Εμφανίστηκε για πρώτη φορά στα ελληνικά γράμματα το 1973, με τη συλλογή διηγημάτων Παραστάσεις κρατήρος. Συνεργάστηκε με τα περιοδικά Ακτή, Ευθύνη, Κριτικά Φύλλα και Νέα Εστία.
Τιμήθηκε με το Β΄ Κρατικό βραβείο (1981) για το βιβλίο Χάλκινος ύπνος, με το Βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών (1991) για το έργο της Ωρογραφία, το οποίο υπήρξε και υποψήφιο για το Ευρωπαϊκό Βραβείο του 1993 και τέλος με το Κρατικό βραβείο (2006) για το βιβλίο Η γυναίκα με το πλοίο στο κεφάλι.
Το πεζογραφικό της έργο (μυθοπλασία, δοκίμιο):
Παραστάσεις κρατήρος (1973), Άρθρα για την καβαφική ποίηση (1974-1975), Αποσπασματική σχέση (1974), Ο Μαύρος Ερμής (1977), Χάλκινος ύπνος (1980), Ο σχιζοφρενικός θεός (1983), Ο αγαπημένος του Όντος (δοκίμια για την ποίηση του Δημήτρη Παπαδίτσα) (1983), Ποιητές και αρχαία Ελλάδα (Σικελιανός - Σεφέρης - Παπαδίτσας) (1983), Χι ο Λεοντόμορφος (1986), Ωρογραφία (1990), Φρειδερίκος και Ιωάννης (1991), Φυσιογνωμίες τόπων (1992), Η θητεία (1994-1996), Εξ Αιγύπτου (Άγιοι των Κοπτών) (1995), Τα άλση της Περσεφόνης (1997), Ο έτυμος λόγος (1998), Η Χάρις (2000), Ποταμίσιοι έρωτες (2002), Τήνελλα Καλλίνικε! (2003), Θεών και ανθρώπων συναντήσεις (2003), Τα Ψυχομαντεία και ο υποχθόνιος κόσμος των Ελλήνων (2005), Ο Μαύρος Ερμής, συγκεντρωτικός τόμος των τριών συλλογών διηγημάτων Ο Μαύρος Ερμής - Παραστάσεις κρατήρος - Ο σχιζοφρενικός θεός (2005), Η γυναίκα με το πλοίο στο κεφάλι (2006), Μυθολογικά παράδοξα και ένα διήγημα (2007), Ταραντούλα (2008), Η Χάρις (2009), Οι Έλληνες παίδες στην αρχαιότητα (2010), Δαιμονολογία ή Λόγοι περί δαιμόνων (2012), Ο Ονειρόσακκος (2012), Το Ποικιλόγραφο Βιβλίο (Άρθρα-Ομιλίες-Δοκίμια, 2012). Επιμελήθηκε την σειρά Graecolatina –αρχαιοελληνικά και λατινικά αρχέτυπα κειμένων του 16ου και 17ου αιώνα.

Οι μεταφράσεις:
Ορφικοί ύμνοι –μετάφραση, πρόλογος και σχόλια, με τη συνεργασία του Δ.Π. Παπαδίτσα (1983)· Ομηρικοί Ύμνοι –μετάφραση, πρόλογος και σχόλια, με τη συνεργασία του Δ.Π. Παπαδίτσα (1985)· Νέκυια (λ της Οδύσσειας) –μετάφραση σε συνεργασία με τον Δ.Π.Παπαδίτσα (2004)· Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, Σημειώσεις από το Υπόγειο – μετάφραση από τα ρωσικά με τη συνεργασία της Τατιάνας Ντίκο και επίμετρο της Ελένης Λαδιά (χ.χ.)· Σενούντα Γ’, πατριάρχης των Κοπτών, Η φύση του Χριστού –μετάφραση από αραβικό και αγγλικό σε συνεργασία με τον κόπτη ιερομόναχο Πόλα άμπα Μπισόι (χ.χ.).

Διηγήματα και μυθιστορήματά της μεταφράστηκαν στα ρουμάνικα, τα γεωργιανά, τα φινλανδικά, τα σερβικά, τα σλοβενικά, τα αγγλικά, τα γαλλικά και τα ιταλικά.

[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Σελίδες για την Ελένη Λαδιά, στον ιστότοπο http://eleniladia.blogspot.gr/, λήμμα «Λα-διά, Ελένη», Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Πατάκης.]

Λουΐ-Μαρκ, Ερνέστος

  • Person
  • 1889-1968

Γιος του Διονυσίου Λουί-Μαρκ και της Αγγελικής Δ. Σταυρινίδου, γεννήθηκε στο Βαθύ Σάμου και σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, από όπου αποφοίτησε το 1913. Πολέμησε ως εθελοντής στους Βαλκανικούς πολέμους και παρασημοφορήθηκε για τη συμμετοχή του στις μάχες του Οστρόβου και του Δρίσκου. Το 1916 εγκαταστάθηκε στην Αγγλία όπου και απέκτησε την ειδικότητα του ακτινολόγου, εργαζόμενος σε διάφορα βρετανικά νοσοκομεία. Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1927 και το 1930 παντρεύτηκε την Μαρία (Μαρί) Βεϊνόγλου από τη Σμύρνη (1907-;). Εγκαταστάθηκε στο Βαθύ της Σάμου και εξάσκησε το επάγγελμα του ιατρού-ακτινολόγου. Την ίδια περίοδο εντάχθηκε και στη Μ. Αρχ. Μασονική Στοά Σάμου «ΗΡΑ», που ιδρύθηκε την 25η Μαρτίου 1927, και της οποίας διετέλεσε πρόεδρος (Σεβάσμιος) από το 1928. Κατά τον βομβαρδισμό της Σάμου το 1943 καταστράφηκε ολοσχερώς η κατοικία του και το ιατρείο του στο Βαθύ, ενώ ο ίδιος διέφυγε μαζί με τη σύζυγό του στη Μέση Ανατολή, όπου κατατάχτηκε στο υγειονομικό σώμα του βρετανικού στρατού με τον βαθμό του υπολοχαγού. Υπηρέτησε στην Παλαιστίνη και στο πλωτό στρατιωτικό νοσοκομείο ΑΒΑ. Το 1944 πήρε μέρος στη συμμαχική απόβαση στη Σικελία και αργότερα στη μάχη Μόντε Καζίνο όπου τραυματίστηκε σοβαρά. Στο διάστημα αυτό η σύζυγός του υπηρέτησε ως εθελόντρια νοσοκόμα στον Ερυθρό Σταυρό. Μετά το τέλος του πολέμου εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και εργάστηκε στην Αμερικανική Πρεσβεία για την αναδιάρθρωση του υγειονομικού συστήματος στο πλαίσιο του σχεδίου Μάρσαλ. Από το 1955 και μετά εργάστηκε σε ακτινολογικό εργαστήριο.

[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: υλικό του αρχείου]

Λουκάτος, Δημήτριος

  • Person

Ο Δημήτριος Λουκάτος γεννήθηκε στο Αργοστόλι το 1908, δεύτερος μεταξύ έξι αδελφών. Ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στην πατρίδα του. Σπούδασε φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου της Αθήνας με υποτροφία των Γενικών Κληροδοτημάτων της Ακαδημίας Αθηνών. Το 1931 διορίστηκε καθηγητής στην Κεφαλονιά, όπου δίδαξε για τρία χρόνια, οπότε μετατέθηκε στην Αθήνα και στην συνέχεια (1937) στο Κιλκίς της Μακεδονίας. Το 1938 με εισήγηση του Γεωργίου Μέγα –του τότε διευθυντή του Λαογραφικού Αρχείου της Ακαδημίας Αθηνών– αποσπάστηκε στο Αρχείο, όπου διορίστηκε ως συντάκτης το 1946. Την περίοδο 1947-1950 έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στα Ινστιτούτα Εθνολογίας και Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών του πανεπιστημίου της Σορβόννης με υποτροφία της γαλλικής κυβέρνησης. Το 1950 αναγορεύθηκε διδάκτορας στο Ινστιτούτο Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών της Σορβόννης. Το 1964 εξελέγη καθηγητής της Λαογραφίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων από όπου παραιτήθηκε το 1969. Δίδαξε λαογραφία στη Φιλοσοφική Σχολή της Κρήτης (1978-81) και στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Πατρών (1984-85).
Συμμετείχε σε πολλά ελληνικά και διεθνή συνέδρια λαογραφίας και εθνολογίας, διετέλεσε πρόεδρος της Ελληνικής Λαογραφικής Εταιρείας (1978-2002) και μέλος ελληνικών και ξένων επιστημονικών σωματείων. Η επιστημονική του προσφορά τιμήθηκε με πολλά βραβεία.
Παντρεύτηκε την φιλόλογο Ζωή Μπιμπίκου και απέκτησε έναν γιο. Πέθανε τον Οκτώβριο του 2003.
Στην έρευνά του επέδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την μελέτη του νεοελληνικού λαϊκού παροιμιακού λόγου. Μερικά από τα έργα του είναι: Κεφαλονίτικη Λατρεία (1946), Κεφαλονίτικα Γνωμικά (1952), Νεοελληνικά Λαογραφικά Κείμενα (1957), Σύγχρονα λαογραφικά (1963), Ο παροιμιακός λόγος των Ηπειρωτών (1977), Εισαγωγή στην Ελληνική Λαογραφία (1977), Χριστουγεννιάτικα και των γιορτών (1979), Πασχαλινά και της Άνοιξης (1980), Τα φθινοπωρινά (1982), Τα καλοκαιρινά (1984).

[Πηγές: Μηνάς Αλεξιάδης, Βήμα, 2/11/2003. Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1983, τομ.5]

Μάιρα, Διάνα

  • Person
  • 1920- ;

Η Σταματίνα Φουρναράκη του Γεωργίου και της Ζαχαρούλας γεννήθηκε στην Αθήνα. Ως ντιζέζ εμφανίστηκε σε νυχτερινά κέντρα της Ελλάδας και της Τουρκίας, με το ψευδώνυμο Διάνα Μάιρα. Στο πρόγραμμα της Ηλέκτρας του Σοφοκλή από το Εθνικό Θέατρο (1936, σκηνοθεσία Δημήτρη Ροντήρη), αναγράφεται στα μέλη του Χορού το όνομα Διάνα Φουρναράκη.

[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: 1. Υλικό του αρχείου. 2. Συλλογή θεατρικών προγραμμάτων ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ].

Σκαλτσάς, Ιωάννης

  • Person

Ο Ιωάννης Σκαλτσάς ανέπτυξε πλούσια δράση την περίοδο των σπουδών του στη Νομική Σχολή. Ήταν πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ελλήνων Φοιτητών και του Συνδέσμου Φοιτητών Νομικής την περίοδο 1926-1928. Ήταν επίσης από τους ιδρυτές της Εγκυκλοπαιδικής Λέσχης, της Φοιτητικής Νεολαίας, και συμμετείχε στην Πανεπιστημιακή Ομάδα Κοινωνίας των Εθνών, στο σύλλογο Ελληνισμός και στην Ομάδα Νεοελλήνων από την οποία εκδόθηκε το 1927 το βιβλίο του Θέλω με το ψευδώνυμο Χ. Διορίστηκε στο Δημόσιο και διετέλεσε πρόεδρος της ΑΔΕΔΥ.

[Πηγή σύνταξης βιογραφικού σημειώματος: το υλικό του αρχείου]

Σκαραμαγκά, Mary Παντιά

  • Person

H Mary το γένος Troupine, ήταν Βελγίδα. Σπούδασε ζωγραφική στην Ακαδημία της Λιέγης (1885) και παντρεύτηκε τον πολιτικό μηχανικό Παντιά Σκαραμαγκά (θαν.1923), γιο του Πέτρου και της Πολύμνιας Σκαραμαγκά. Απέκτησε δύο γιους: τον Petia (1896- ;) που ήταν γιατρός αλλά πέθανε νέος και τον Yvan που ήταν υπάλληλος της Εθνικής Τράπεζας. Έζησε με τον άνδρα της στη Ρωσία και στην Κέρκυρα, ενώ αργότερα κατοικούσε στο Παλαιό Φάληρο και στο Λαύριο με τον γιο της Yvan.

Μελά, Αλεξάνδρα

  • Person
  • 1895-1975

Η Αλεξάνδρα Μελά ήταν κόρη του τραπεζίτη, οικονομολόγου και πολιτικού Ιωάννη Πεσμαζόγλου και της Ειρήνης (το γένος Μιαούλη). Παντρεύτηκε τον Μιχαήλ Μελά, γιο του Παύλου Μελά και της Ναταλίας Δραγούμη, στρατιωτικό που πολέμησε στους Βαλκανικούς Πολέμους, στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, στη Μικρασιατική Εκστρατεία και στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο του 1940-1941, και που διετέλεσε υπασπιστής του Βασιλιά Αλεξάνδρου και νομάρχης Κέρκυρας. Απέκτησαν μία κόρη, τη γλύπτρια Ναταλία (Νάτα) Μελά, που παντρεύτηκε τον αρχιτέκτονα Άρη Κωνσταντινίδη, και έναν γιο, τον Παύλο Μελά
Η Αλεξάνδρα Μελά, κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου, εργάστηκε εθελοντικά στον Πατριωτικό Σύνδεσμο και στην περίθαλψη των προσφύγων του 1922. Ίδρυσε τη λέσχη Εργαζόμενου Κοριτσιού, της οποίας ήταν πρόεδρος επί 20 έτη, τις Εργατικές Κατασκηνώσεις Βούλας και τις Ελεύθερες Σχολές Κοινωνικής Πρόνοιας. Διετέλεσε αντιπρόεδρος του Σώματος Ελληνίδων Οδηγών και των Λαϊκών Συσσιτίων και έφορος του νοσοκομείου «Ευαγγελισμός». Στην Κατοχή διετέλεσε μέλος του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού. Μετά τον πόλεμο πρωταγωνίστησε στην ίδρυση των παιδοπόλεων της Φρειδερίκης (Eράνου των βόρειων επαρχιών της Ελλάδας) μαζί με τη Λίνα Τσαλδάρη, αναλαμβάνοντας ποικίλες δράσεις κατά τη διάρκεια λειτουργίας τους. Είχε τιμηθεί με το παράσημο του Αργυρού Σταυρού Ευποιΐας, τον Ανώτερο Ταξιάρχη Ευποιΐας, τον Ταξιάρχη Όλγας και Σοφίας και με μετάλλια (4) του Ερυθρού Σταυρού.
Ο «Έρανος ΄΄Πρόνοια Βορείων Επαρχιών της Ελλάδος΄΄ υπό την Υψηλήν Προστασίαν της Α.Μ. της Βασιλίσσης», γνωστός και ως Έρανος της Φρειδερίκης, είχε ιδρυθεί το 1947. Διοικούνταν από μια πενταμελή Εκτελεστική Επιτροπή και διαχειριζόταν χρήματα από εισφορές, δωρεές και φόρους. Στις δράσεις του πρωταγωνιστούσαν είκοσι περίπου «Εντεταλμένες Κυρίες», εθελόντριες, μέλη της ανώτερης αστικής τάξης. Αρχικά ο στόχος του Εράνου ήταν η περίθαλψη των «ανταρτόπληκτων», οι οποίοι το 1949 αποτελούσαν περίπου το 10% του ελληνικού πληθυσμού (700.000) και σε αυτό το πλαίσιο πραγματοποιήθηκε και η ίδρυση των Παιδοπόλεων.
Από το καλοκαίρι του 1947 που ιδρύθηκε ο Έρανος έως το τέλος του χρόνου δημιουργήθηκαν επτά Παιδοπόλεις με «προσφυγόπουλα» ορφανά, εγκαταλελειμμένα ή άπορα. Ειδικά για την ίδρυση της Παιδόπολης στην Καβάλα, η Αλεξάνδρα Μελά έπαιξε σημαντικό ρόλο.
Ο αριθμός των τροφίμων των Παιδοπόλεων δεν είναι επακριβώς γνωστός. Υπολογίζεται σε 18.000 «περίπου» σύμφωνα με τις εκθέσεις του Εράνου, ενώ άλλες αρχειακές πηγές μιλούν για 13-14.000.
Ο Έρανος συνέχισε τη δράση του και μετά το τέλος του Εμφυλίου, ανανεώνοντας κάθε έξι μήνες την άδεια λειτουργίας του. Τον Ιούνιο του 1950, από τις 53 Παιδοπόλεις διατηρήθηκαν 13, ενώ ταυτόχρονα άρχισαν να ανοίγουν στη Βόρεια Ελλάδα τα «Σπίτια του Παιδιού». Στις αρχές του 1950 άρχισε και την έκδοσή του το περιοδικό Παιδόπολις, το οποίο στη συνέχεια μετονομάστηκε Το σπίτι του Παιδιού. Το 1956, όταν η Λίνα Τσαλδάρη ανέλαβε το υπουργείο Προνοίας, ο Έρανος μετονομάστηκε σε «Βασιλική Πρόνοια» και η Αλεξάνδρα Μελά έγινε Διευθύντρια.

[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Who is Who, 1965. Τασούλα Βερβενιώτη, «Καλλιόπη Μουστάκα: αρχηγός Παιδόπολης Αγία Σοφία Βόλου», Αρχειοτάξιο 10/2008, σ. 186-199. http://nikhistor.blogspot.gr/2007/10/blog-post_10.html, https://www.myheritage.gr, υλικό του αρχείου]

Muir, Marion

  • Person

Η Miss Marion Muir ήρθε στην Ελλάδα το 1868 για να γίνει δασκάλα στο σχολείο της Ιεραποστολής της Επισκοπικής Εκκλησίας των Διαμαρτυρομένων στην Αθήνα. Κατοικούσε μαζί με το ζεύγος Χιλλ και μετά το θάνατό του ανέλαβε η ίδια τα καθήκοντα της διευθύντριας του σχολείου. Πέθανε στην Ελλάδα το 1898.

Σολομός, Αλέξης

  • Person
  • 1918-2012

Ο Αλέξης (Αλέξανδρος) Σολομός, μοναχογιός του κεφαλληνιακής καταγωγής μεταλλειολόγου μηχανικού Ιωάννη Σολομού και της συζύγου του Ασπασίας, το γένος Ηλιοπούλου, γεννήθηκε στις 26 Ιουλίου/9 Αυγούστου 1918 στην Αθήνα. Φοίτησε στο Κολλέγιο Αθηνών (απόφοιτος του Πρακτικού Λυκείου 1936), στη Νομική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (1936-1940), στη δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου (απόφοιτος 1942), στη Βασιλική Δραματική Ακαδημία του Λονδίνου (Royal Academy of Dramatic Art 1946), στο Δραματικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Yale (Division of the Arts – School of Fine Arts 1947) και στο δραματικό εργαστήριο (Dramatic Workshop of the New School for Social Research) του Έρβιν Πισκάτορ, στη Νέα Υόρκη (1948). Στην τέχνη του θεάτρου μυήθηκε στα μαθητικά του χρόνια στο Κολλέγιο Αθηνών από τον Κάρολο Κουν. Στην επαγγελματική σκηνή εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1937, ως ενδυματολόγος στον Μακμπέθ του Σαίξπηρ (θίασος Μαρίκας Κοτοπούλη). Με την ίδια ιδιότητα συνεργάστηκε και με το Θέατρο Αθηνών του Κωστή Μπαστιά (1942). Από το 1942 ώς το 1945 εργάστηκε επίσης ως ηθοποιός (Θέατρο Αθηνών Κωστή Μπαστιά, Θέατρο Τέχνης Κάρολου Κουν, θίασος Βάσως Μανωλίδου, Αιμίλιου Βεάκη, Γιώργου Παππά και Νίκου Δενδραμή, θίασος Κατερίνας) και ως μεταφραστής. Το 1944 δύο θεατρικά έργα του είδαν το φως της σκηνής: το Μονοπάτι της λευτεριάς (Ελεύθερο Θέατρο Γιώργου Παππά, σκηνοθεσία Τάκη Μουζενίδη) και ο Τελευταίος Ασπροκόρακας (Θέατρο Τέχνης Κάρολου Κουν). Στη διάρκεια της παραμονής του στο Ηνωμένο Βασίλειο και τις Ηνωμένες Πολιτείες (1946-1949), σκηνοθέτησε σπουδαστικές και επαγ-γελματικές θεατρικές παραγωγές, ενώ από το 1965 ώς το 1966 ήταν καλλιτεχνικός διευθυντής του θεατρικού οργανισμού Ypsilanti Greek Theatre στο Μίτσιγκαν, όπου σκηνοθέτησε την Ορέστεια και τους Όρνιθες. Στην Ελλάδα, το σκηνοθετικό έργο του ξεκίνησε με τους θιάσους Κώστα Μουσούρη (1949-1950) και Βάσως Μανωλίδου – Γιώργου Παππά (1950). Από το 1950 ώς το 1992 σκηνοθέτησε 103 παραγωγές στο Εθνικό Θέατρο, στο οποίο υπηρέτησε και δύο διευθυντικές θητείες (1980–1982, 1990–1992). Το 1964 ίδρυσε το Προσκήνιο, θίασο ρεπερτορίου που παρουσίασε 26 σκηνικές παραγωγές ώς το 1987. Στις παραστάσεις του Προσκηνίου, ο Σολομός αναλάμβανε συχνά, εκτός από τη σκηνοθεσία, και τη σκηνογραφία. Ο Αλέξης Σολομός έγραψε θεατρικά έργα, φιλοτέχνησε σειρά θεατρικών μεταφράσεων και διασκευών, δημοσίευσε θεατρικά άρθρα και εξέδωσε μελέτες και δοκίμια για το θέατρο και τον κινηματογράφο (Ο ζωντανός Αριστοφάνης 1961, Θεατρικό τετράδιο 1962, Ο Άγιος Βάκχος 1964, Τι προς Διόνυσον 1972, Ηλικία του θεάτρου 1973, Το Κρητικό Θέατρο 1973, Καλή μου Θάλεια 1984, Εστί θέατρον 1986, Θεατρικό λεξικό 1990, Το πολύχρωμο θέατρο 1997, Παγκόσμιος κινηματογράφος 1900-2000 2000, Η γυναίκα στο θέατρο 2004 κ.ά.). Διετέλεσε αναπληρωτής γενικός διευθυντής του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης (1975). Για το πολύπλευρο έργο του τιμήθηκε, μεταξύ άλλων, με τον Σταυρό του Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικος (1966), το αργυρό παράσημο της Ακαδημίας Αθηνών (1979) και το έπαθλο «Φώτος Πολίτης» (1997), ενώ αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτωρ του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών (1997). Το 1952 παντρεύτηκε την Κίττη (Αικατερίνη) Σπάθη, που είχε γεννηθεί και μεγαλώσει στην Άνω Αίγυπτο και αποκλείστηκε στην Αθήνα με το ξέσπασμα του Δεύτερου Παγκόσμιου πολέμου. Τη μεταπολεμική περίοδο, χάρη στη μουσική παιδεία της και με τη βοήθεια οικογενειακών φίλων, η Κίττη Σπάθη εργάστηκε στο Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας, θέση από την οποία παραιτήθηκε το 1965, για να μετεγκατασταθεί με τον σύζυγό της στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Αλέξης Σολομός και η Κίττη Σολομού απέκτησαν δύο κόρες, τη Νίνια (Αικατερίνη) και τη Σίση (Αλεξάνδρα). Η Κίττη Σολομού πέθανε στις 12 Ιουλίου 2012, δύο μήνες πριν από τον θάνατο του Αλέξη Σολομού (25 Σεπτεμβρίου 2012).

[Η σύνταξη του βιογραφικού σημειώματος βασίστηκε στο υλικό του αρχείου και στην έκδοση Αλέξης Σολομός, Βίος και παίγνιον. Σκηνή, προσκήνιο, παρασκήνια, Αθήνα, εκδόσεις Δωδώνη, 1980. Οι πληροφορίες για την Κίττη Σολομού προήλθαν από τη Νίνια Κασσαβέτη].

Φέσσα, Ρωξάνη

  • Person
  • 1923-2007

Πρωτότοκη κόρη του Αντώνη και της Δέσποινας Φωτιάδη, γεννήθηκε στην Βομβάη το 1923. Το 1943-1945 παρακολούθησε μαθήματα στη Σχολή Καλών Τεχνών και από το 1947 ως το 1953 εργάστηκε στη βιβλιοθήκη του USIS όπου παράλληλα εκπαιδεύτηκε στη βιβλιοθηκονομία. Το 1953-54 εργάστηκε στη βιβλιοθήκη της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Utah, την εποχή που ο σύζυγός της εργαζόταν σε ερευνητικό κέντρο του ίδιου Πανεπιστημίου. Στη συνέχεια ασχολήθηκε με την εικονογράφηση παιδικών βιβλίων (1956-1960), ενώ το 1960-61 ανέλαβε την ταξινόμηση των βιβλίων του Ε.Κ.Κ.Ε. και το 1962 την οργάνωση της βιβλιοθήκης του Ιδρύματος Ευγενίδου, όπου και εργάστηκε για πολλά χρόνια. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος και πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Βιβλιοθηκονόμων και Επιστημών Πληροφόρησης, η οποία την τίμησε (το 2002) για το δημιουργικό της έργο και τη σημαντική παρουσία της στη Βιβλιοθηκονομία στην Ελλάδα.
Παντρεύτηκε στην Αθήνα το 1947 τον γιατρό Φαίδωνα Κ. Φέσσα και απέκτησαν δύο κόρες: τη Δάφνη (1951-) και την Ελένη (1955-).
Πέθανε στην Αθήνα, στις 22/7/2007.

Ναούμ - Λουκίδης, Αναστάσιος,

  • Person
  • 1868 - 1934

Φλωρινιώτης εκπαιδευτικός και έμπορος. Είχε εμπορικές δραστηριότητες στη Ρουμανία, όπου δημιούργησε ελληνικά εκπαιδευτήρια. Διετέλεσε δήμαρχος Φλώρινας.

Ζλατάνου, Αικατερίνη

  • Person

Η Αικατερίνη Καζαντζή σε νεαρή ηλικία παντρεύτηκε τον Γρηγόριο Ζλατάνο, μεγαλέμπορο από το Μελένικο της Μακεδονίας. Εγκαταστάθηκαν στο Μάντσεστερ. Το 1897 δημοσίευσε σε αγγλική εφημερίδα φλογερό άρθρο και κίνησε το αίσθημα του αγγλικού λαού υπέρ του απελευθερωτικού αγώνα της Κρήτης. Ίδρυσε το «φιλοκρητικό κομιτάτο», το οποίο αναδείχτηκε κέντρο εθνικής ενέργειας. Έκανε διαλέξεις σε πολλές πόλεις της Αγγλίας προκαλώντας μεγάλο ρεύμα φιλελληνισμού και συγκεντρώνοντας χρηματικά ποσά για την ενίσχυση του αγώνα υπέρ της Κρήτης και της Θεσσαλίας. Προσέφερε γενναία χρηματικά ποσά, φάρμακα, φορεία, απολυμαντικά είδη και χιλιάδες ενδύματα στον Ερυθρό Σταυρό και σε άλλα σωματεία.
Πηγή: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%B9%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%AF%CE%BD%CE%B7_%CE%96%CE%BB%CE%B1%CF%84%CE%AC%CE%BD%CE%BF%CF%85 [τελευταία επίσκεψη: 29/6/2020]

Μαλαξός, Μανουήλ

  • Person
  • ; -1581

Έλληνας λόγιος, χρονογράφος, ιστορικός, εκδότης και συγγραφέας νομοκανονικών και ιστορικών έργων του 16ου αιώνα.
Γεννήθηκε στο Ναύπλιο. Για το πρώιμο στάδιο της ζωής του δεν υπάρχουν πληροφορίες. Πατέρας του ήταν ο ιερέας και οικονόμος της μητρόπολης Ναυπλίου και Άργους Δημήτριος Μαλαξός. Πιθανόν αδελφός του να ήταν ο επίσης λόγιος Νικόλαος (†1584). Γύρω στο 1555 τον εντοπίζουμε στη Βενετία, όπου ασχολείται με εκδοτικές και τυπογραφικές εργασίες. Οι επιχειρήσεις του όμως φαίνεται δεν πήγαν καλά κι επέστρεψε στην Ελλάδα. Το 1561 ήταν ήδη νοτάριος της μητρόπολης Θηβών της Βοιωτίας. Το 1577 εγκαταστάθηκε στην Κωνσταντινούπολη όπου φυτοζωούσε διδάσκοντας μικρό κύκλο μαθητών και αντιγράφοντας χειρόγραφα. Εκεί πέθανε το 1581.
Ο Μανουήλ Μαλαξός μας άφησε δύο σπουδαία έργα: το ''Νομοκανών'' και το "Πατριαρχική Κωνσταντινουπόλεως Ιστορία". Το πρώτο γράφτηκε στη Θήβα το 1561 και αποτελεί ένα απάνθισμα ιερών κανόνων και πολιτικών νόμων από παλαιότερα νομοκανονικά κείμενα, από την Εκλογή των Ισαύρων έως τον Αρμενόπουλο. Το δεύτερο αποτελεί συμπίλημα αγνώστων σήμερα ιστορικών πηγών, το οποίο έγραψε κατά παραγγελία του Γερμανού ελληνιστή Μαρτίνου Κρούσιου. Σε ακατέργαστη δημοτική γλώσσα, αφηγείται τα ιστορικά του Πατριαρχείου από την Άλωση έως το 1578. Το έργο αυτό έχει στενή σχέση με το λεγόμενο Χρονικό του 1570 και τον Χρονογράφο του Δωροθέου Μονεμβασίας. Το ενδιαφέρον είναι ότι ο Μανουήλ Μαλαξός χρησιμοποίησε και άγνωστες μέχρι σήμερα πηγές. Ο "Νομοκάνων" γράφτηκε αρχικά σε λόγια γλώσσα -σε αυτή τη μορφή υπάρχει μόνο σε τέσσερις κώδικες- αργότερα όμως ο Μανουήλ Μαλαξός έκανε μία παράφραση του έργου στη δημοτική, που σώζεται μέχρι σήμερα σε περισσότερα από τριακόσια χειρόγραφα (με παραλλαγές του κειμένου). Εξαιτίας του πλήθους των σωζόμενων χειρογράφων, αλλά και των πηγών που πρέπει να ανιχνευθούν, δεν στάθηκε μέχρι σήμερα δυνατή μία κριτική έκδοση του κειμένου αυτού, που ήταν ο κυριότερος κώδικας εκκλησιαστικού και ιδιωτικού δικαίου επί τουρκοκρατίας.
[Πηγή βιογραφικών στοιχείων: Βικιπαίδεια]

Δημητρακόπουλος, Νικόλαος

  • Person
  • 1864 - 1921

Ο Νικόλαος Δημητρακόπουλος γεννήθηκε το 1864 στην Ιστορική Καρύταινα της Γορτυνίας, όπου τελείωσε το Δημοτικό Σχολείο. Κατόπιν πήγε στην Αθήνα, όπου φοίτησε στο Γ΄ Γυμνάσιο Αθηνών, στη Φιλοσοφική Σχολή (δύο χρόνια) και στη Νομική Σχολή, από την οποία αποφοίτησε με άριστα.

Μετά την πρακτική του εξάσκηση και τη διατριβή του, ασχολήθηκε με τη δικηγορία και διακρίθηκε γρήγορα ως δικηγόρος. Το 1909 εκλέχτηκε παμψηφεί καθηγητής Αστικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, αλλά δεν αποδέχτηκε την εκλογή του, γιατί ήθελε να ασχοληθεί με την πολιτική.

Υπηρέτησε ως λοχίας στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 και τις τραυματικές, πολεμικές εμπειρίες που αποκόμισε τις δημοσίευσε σε μια σειρά άρθρων στην εφημερίδα «Καιροί».

Η έντονη δραστηριότητά του τον οδήγησε σε ενασχόληση με την πολιτική από το 1906 μέχρι το 1920. Εκλέχτηκε κατ’ επανάληψη βουλευτής και του ανατέθηκε το Υπουργείο Δικαιοσύνης από τον Ελευθέριο Βενιζέλο στις 06-10-1910. Η συμβολή του Δημητρακόπουλου, ως Υπουργού Δικαιοσύνης, στον εκσυγχρονισμό της ελληνικής νομοθεσίας υπήρξε επιβλητική.

Το Μάιο του 1912 ο Δημητρακόπουλος διαφώνησε με τον Πρωθυπουργό και υπέβαλε την παραίτησή του. Ίδρυσε το «Προοδευτικό κόμμα» και εκλέχτηκε βουλευτής στις δύο εκλογικές αναμετρήσεις του 1915. Δεν πήρε μέρος στις εκλογές του 1920, για λόγους υγείας, αλλά το κόμμα του εξέλεξε 14 βουλευτές.

Πέθανε το 1921 στη Βιέννη, όπου είχε πάει για θεραπεία, αφήνοντας πίσω του πλούσιο συγγραφικό έργο, νομικού και ιστορικοπολιτικού περιεχομένου.

Ζαριφόπουλος, Νικόλαος

  • Person

Αδελφός του Ανδρέα Ζαριφόπουλου από την Ανδρίτσαινα. Κατηχήθηκε στη Φιλική Εταιρεία το 1819, σε ηλικία 35 χρόνων, από το Ν. Πονηρόπουλο. Πολέμησε, ως καπετάνιος των Ανδριτσάνων στην πρώτη μάχη που έδωσε ο Κολοκοτρώνης κατά των Τούρκων, έξω από την Καρύταινα.

Κολοκοτρώνης, Μάρκος

  • Person
  • 1756 - 1838

Αγωνιστής από το Λιμποβίτσι. Εξάδελφος του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Γεννήθηκε στα 1756. Πολέμησε στα Ορλωφικά και ιδιαίτερα έδρασε το 1779 κατά την εξόντωση των Αλβανών στα Τρίκορφα. Παρά την ηλικία του πολέμησε τους Τούρκους μαζί με τους τέσσερις γιους του. Από τα γεράματα και τις κακουχίες του πολέμου, τυφλώθηκε. Πέθανε τον Δεκέμβριο του 1838 ευχαριστημένος που είδε την πατρίδα του ελεύθερη.

Κρεστενίτης, Λυκούργος

  • Person
  • 1793 – 1873

Ο Κρεστενίτης Λυκούργος καταγόταν από τον Πύργο Ηλείας και ήταν γιος του Ιωάννη Κρεστενίτη, προκρίτου του Πύργου. Ξεκίνησε τις σπουδές του στη Ζάκυνθο και τις ολοκλήρωσε στην Ιόνιο Ακαδημία της Κέρκυρας. Πριν την Επανάσταση είχε αναλάβει το ρόλο του δάσκαλου στον Πύργο. Στα παιδιά μιλούσε για ελευθερία και τα μάθαινε στρατιωτικές κινήσεις. Μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία και εργάστηκε για τη διάδοσή της. Η δραστηριότητά του έθεσε τη ζωή του σε κίνδυνο και αναγκάστηκε να κρυφτεί από τους Τούρκους.

Όταν άρχισε ο αγώνας τάχθηκε υπό το Χαράλαμπο Βιλαέτη επί κεφαλής πολλών Πυργίων και πήρε μέρος σε διάφορες μάχες στη Δ. Πελοπόννησο. Με την εισβολή του Δράμαλη βρισκόταν στην Αργολίδα και επηρεασμένος από τον πανικό που απλώθηκε έφυγε με τους συντρόφους του για τον Πύργο.

Κατά την πρώτη φάση του εμφυλίου ο Λυκούργος Κρεστενίτης ήταν πολιτικός αντίπαλος του Θ. Κολοκοτρώνη, λόγω της φιλίας του με τον Ανδρέα Ζαΐμη. Μετά την άφιξη του Ιμπραΐμ και την αποφυλάκιση του Θ. Κολοκοτρώνη ο Κρεστενίτης διορίστηκε από την κυβέρνηση στην επιτροπή εφοδιασμού του στρατοπέδου που ίδρυσε ο Θ. Κολοκοτρώνης στο Μακρυπλάγι. Εκλέχτηκε πληρεξούσιος Ηλείας σε διάφορες Εθνοσυνελεύσεις.

Αργότερα υπηρέτησε σε διάφορες πολιτικές θέσεις και εκλέχτηκε πολλάκις βουλευτής Ηλείας από το 1844 μέχρι το 1869. Διετέλεσε Διοικητής της επαρχίας Κυναίθης, Υπουργός Οικονομικών, Εσωτερικών και Δικαιοσύνης, Πρόεδρος της Βουλής και Γερουσιαστής. Κατά τη διάρκεια της πολιτικής του σταδιοδρομίας πρωταγωνίστησε σε αρκετά σκάνδαλα μικροκομματικού τύπου και διαφθοράς.

Ο Λυκούργος Κρεστενίτης ήταν παντρεμένος με τη Μαριγώ Μαυρομιχάλη πρωτότοκη κόρη του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, γεγονός που του έδινε πολιτική δύναμη, αφού το συγγενικό δίκτυο της οικογένειας Μαυρομιχάλη ήταν αρκετά ισχυρό.

Πέθανε στον Πύργο Ηλείας το 1873

Πέτροβας, Μήτρος

  • Person
  • 1745 - 1838

Ο Μήτρος Πέτροβας ή Μητροπέτροβας γεννήθηκε το 1745 στη Γαράντζα της Μεσσηνίας. Ανέπτυξε πολεμική δραστηριότητα εναντίον των Τούρκων στα Ορλωφικά 1770, μαζί με τον Κωνσταντίνο Κολοκοτρώνη (πατέρα του Θεόδωρου) και εργάστηκε για την προετοιμασία της επανάστασης.

Όταν άρχισε ο αγώνας τάχθηκε στο πλευρό του Θ. Κολοκοτρώνη και τον ακολούθησε στην Αρκαδία. Παρά την προχωρημένη ηλικία του πολέμησε ηρωικά και ως την τελειωτική νίκη στη μάχη του Βαλτετσίου. Πήρε μέρος στην πολιορκία της Τριπολιτσάς, σε διάφορες πολεμικές συγκρούσεις και εναντίον του Ιμπραήμ (1825).

Το 1823 πήρε το βαθμό του χιλιάρχου και στις εμφύλιες διενέξεις ήταν πιστός οπαδός του Κολοκοτρώνη, με αποτέλεσμα να φυλακιστεί μαζί με το γαμπρό του, Γιαννάκη Γκρίτζαλη, από την Κυβέρνηση του Γ. Κουντουριώτη στο μοναστήρι του Προφήτη Ηλία στην Ύδρα (1825).

Υπήρξε πολέμιος της Αντιβασιλείας και μετά την καταδίκη του Κολοκοτρώνη πρωτοστάτησε στην ανταρσία των Μανιατών εναντίον των Βαυαρών (1834) και λίγο αργότερα στην εξέγερση της Μεσσηνίας. Για τη συμμετοχή του στο αντικυβερνητικό κίνημα καταδικάστηκε σε θάνατο, αλλά δεν εκτελέστηκε η ποινή λόγω του προχωρημένου της ηλικίας. Μετά από χρόνια αμνηστεύθηκε και αποτραβήχτηκε στη γενέτειρά του, όπου και πέθανε το 1838.

Χριστόπουλος, Παναγιώτης

  • Person

Ο Παναγιώτης πριν την Επανάσταση ήταν έμπορος στην Κωνσταντινούπολη, όπου μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία. Με την έναρξη της επανάστασης κατέβηκε στο Μοριά και έλαβε μέρος σε μάχες του αγώνα. Το 1836 εγκαταστάθηκε στην Καλαμάτα, όπου δικηγόρησε.

Σάρρος, Δ. Μ.

  • Person

Εκπαιδευτικός στη Μεγάλη του Γένους Σχολή

Γύπαρης, Παύλος

  • Person
  • 1882 - 1966

Στρατιωτικός από την Ασή Γωνία Χανίων. Συμμετείχε με εθελοντικά σώματα Κρητών στον Μακεδονικό Αγώνα, τους Βαλκανικούς Πολέμους και τον Βορειοηπειρωτικό Αγώνα. Με το ξέσπασμα του Ά Παγκοσμίου Πολέμου συμμετέχει με ελληνικές εθελοντικές ομάδες στο πλευρό της Αντάντ. Στον Εθνικό Διχασμό τάσσεται στο πλευρό του Βενιζέλου, πρωτοστατεί στη δημιουργία των Δημοκρατικών Ταγμάτων και στη δολοφονία του Ίωνα Δραγούμη. Μετά το 1920 ακολουθεί τον Βενιζέλο στο Παρίσι, ενώ κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο επιστρέφει στην Κρήτη, όπου λαμβάνει μέρος στη Μάχη της Κρήτης. Μετά την ήττα των συμμαχικών δυνάμεων καταφεύγει στην Αίγυπτο και υπηρετεί στο ελληνικό φρουραρχείο Αλεξανδρείας και Καΐρου. Με την απελεύθερωση επιστρέφει στα Χανία και διορίζεται φρούραρχος έχοντας ηγετικό ρόλο στις εμφύλιες διαμάχες με τον τοπικό ΕΛΑΣ. Πολιτεύτηκε με το κόμμα του Σοφοκλή Βενιζέλου και εξελέγη βουλευτής Χανίων.
Πηγή: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%8D%CE%BB%CE%BF%CF%82_%CE%93%CF%8D%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%B7%CF%82 [τελευταία επίσκεψη: 7/8/2020].

Results 701 to 800 of 4762