(από την ιστοσελίδα http://www.greece2001.gr/writers/GiorgisPavlopoulos.html)
Ο Γιώργης Παυλόπουλος γεννήθηκε στον Πύργο της Ηλείας, στις 22 Ιουνίου 1924, όπου τελείωσε το Δημοτικό Σχολείο και Γυμνάσιο. Οι σπουδές του στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών δεν ολοκληρώθηκαν. Εργάστηκε ως λογιστής και γραμματέας σε ιδιωτικούς φορείς. Πρωτοδημοσίευσε ποιήματά του στο περιοδικό Οδυσσέας του Πύργου το 1943. Ποιήματα και κείμενά του δημοσιεύτηκαν σε πολλά Ελληνικά και ξένα λογοτεχνικά έντυπα και ανθολογίες. Συμμετείχε σε πολιτιστικές εκδηλώσεις στην Ελλάδα, στην Κύπρο και στο εξωτερικό. Συνεργάστηκε με τον φίλο του ποιητή Τάκη Σινόπουλο, σε μια πειραματική γραφή κοινών ποιημάτων. Ασχολήθηκε ερασιτεχνικά με τη ζωγραφική και συμμετείχε στην ΙΘ΄ Πανελλήνια έκθεση ζωγραφικής. Ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων. Ποιήματά του μεταφράστηκαν στην Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία, Ισπανία, Ιταλία, Πολωνία, Ρωσία, Η.Π.Α. και Καναδά.

ΕΠΙΛΕΚΤΙΚΗ ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ

(βλ. Γ. Ξουριά, Βιβλιογραφία (1940-2005) Γιώργη Παυλόπουλου, Λευκωσία 2005)

Το Κατώγι, Αθήνα, Ερμής, 1971.
Το Σακί, Αθήνα, Κέδρος, 1980.
Τα Αντικλείδια, Αθήνα, Στιγμή, 1988 (ανατύπωση: 1994).
Τριαντατρία Χαϊκού, Αθήνα, Στιγμή, 1990.
Της Γύφτισσας, (τετράγλωσση έκδοση), Πύργος, ιδιωτική έκδοση, 1996.
Λίγος Άμμος, Αθήνα, Νεφέλη, 1997.

Ο Δημήτριος Π. Πετροκόκκινος υπήρξε λόγιος και συγγραφέας με καταγωγή από τη Χίο. Διετέλεσε εκπρόσωπος της εταιρείας των Αδελφών Ράλλη στην Ινδία. Συντάχθηκε με το κίνημα του δημοτικισμού και ήταν ιδρυτικό μέλος του Εκπαιδευτικού Ομίλου (1910). Δημοσίευσε ιστορικές και κοινωνικές μελέτες καθώς και ένα αυτοτελές έργο σχετικό με την οικογένεια των Πετροκόκκινων.

Η Κλεαρέτη Δίπλα-Μαλάμου γεννήθηκε στην Πρέβεζα. Πέρασε τα πρώτα χρόνια της ζωής της στη Λευκάδα, από όπου καταγόταν ο πατέρας της και το 1909 εγκαταστάθηκε με την οικογένειά της για την Αθήνα, όπου τέλειωσε το γυμνάσιο, όπου ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές της με μαθήματα κατ’ οίκον και φοίτησε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, χωρίς να αποφοιτήσει. Την πρώτη της εμφάνιση στη λογοτεχνία πραγματοποίησε σε ηλικία δώδεκα χρόνων με τη δημοσίευση ποιημάτων σε παιδικά περιοδικά. Ακολούθησαν συνεργασίες της με την Πινακοθήκη του Δ.Καλογερόπουλου, το Νουμά του Δ.Ταγκόπουλου τη Νέα Εστία και άλλα έντυπα. Το 1922 εξέδωσε την πρώτη της ποιητική συλλογή που είχε τίτλο Στο διάβα μου και ακολούθησε η συλλογή διηγημάτων Για λίγη αγάπη (1929), για την οποία τιμήθηκε με το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών. Ακολούθησαν ποιητικές συλλογές και πεζογραφήματα και το 1938 τιμήθηκε από την Έκθεση Παιδικού Βιβλίου για το έργο της Ιστορίες για μεγάλα παιδιά. Εκτός από την ποίηση και την πεζογραφία ασχολήθηκε με τη λογοτεχνική μετάφραση και δημοσίευσε άρθρα και ταξιδιωτικά κείμενα. Πέθανε στην Αθήνα.

1. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία της Κλεαρέτης Δίπλα – Μαλάμου βλ. Δημ.Γ[ιάκος], «Κλεαρέτη Δίπλα – Μαλάμου», Νέα Εστία101, ετ.ΝΑ΄, 15/1/1977, αρ.1189, σ.124-125 και
   Μαυροειδή – Παπαδάκη Σοφία, «Μαλάμου – Δίπλα Κλεαρέτη», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας 9. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ.

Ο Ελληνοσοβιετικός Σύνδεσμος ιδρύθηκε στις 5 Μαρτίου 1945. Ανάμεσα στα ιδρυτικά του μέλη συγκαταλέγονταν οι: Νικ. Κιτσίκης, Πέτρ. Κόκκαλης, Α. Ζυμεωνίδης, Δημ. Φωτιάδη, Θρ. Καστανάκης, Λέων Κουκούλας, Μπεάτα Κιτσίκη, Νίκος Καζαντζάκης, Άγγ. Αγγελόπουλος, Γ. Λαιμός, Κ. Δεσποτόπουλος, Μ. Ροδάς, Λ. Ιακωβίδου, Ηλ. Ηλιού, Ευστ. Δρομάζος, Δημ. Βουτηράς, Βασ. Ρώτας. Ρ. Ιμβριώτη, Θ. Απάρτης, Χρ. Ευελπίδης, Γ. Σογγολόπουλος, Στέφ. Στεφανόπουλος, Ν. Καρβούνης, Έφη Πανσελήνου, Σπ. Βασιλείου. Π. Πρεβελάκης, Έλλη Λαμπρίδη, Μέλπω Αξιώτη, Ασημάκης Πανσέληνος, Άγγελος Σικελιανός, Γ. Κορδάτος, Παναγής Λεκατσάς, Γ. Βακαλό (Βακαλόπουλος), Αιμίλιος Βεάκης, Ειρήνη Μανούσακα. Το καταστατικό του Συνδέσμου τροποποιήθηκε στις 5 Μαρτίου 1961. Το έτος αυτό το ΔΣ. απαρτιζόταν από τον Γ. Σπηλιωτόπουλο (πρόεδρος) Κ. Προβελέγγιο (Γ. Γραμματέας) και Σταμ. Πετσόπουλο, Αικατ. Φιλδισάκου, Βασ. Δημησιάνο, Κων. Βάρναλη, Οδ. Κυριακόπουλο, Αναστ. Ορλάνδο, Ανδρ. Λεβέντη, Τάσο Τρίκκα). Έδρα του Συνδέσμου ήταν η Αθήνα.
Σκοπός του Συνδέσμου, όπως ορίζεται στο καταστατικό του 1961, ήταν η καλλιέργεια των πνευματικών, εκπολιτιστικών και οικονομικών σχέσεων μεταξύ των Ελλήνων και των λαών της Σοβιετικής Ένωσης. Για την επίτευξη του σκοπού του ο Σύνδεσμος ίδρυσε Ινστιτούτο Γραμμάτων και Επιστημών της Ρωσικής Γλώσσας, Βιβλιοθήκη, Εκδρομικό Τμήμα, Κινηματογραφική Λέσχη, ενώ οργάνωνε διαλέξεις και μετέφραζε στα ελληνικά κείμενα ρώσων επιστημόνων και λογοτεχνών. Από το αρχείο συνάγεται ότι λειτουργούσε έως το 1967. Δεν γνωρίζουμε αν η λειτουργία του διακόπηκε κατά την περίοδο της δικτατορίας αλλά είναι σίγουρο ότι λειτουργούσε τουλάχιστον ως το 1989.
Το αρχειακό υλικό στο ΕΛΙΑ καλύπτει την περίοδο 1956-1967. Ο Σύνδεσμος είχε στενές σχέσεις με τον σοβιετικό σύνδεσμο ΕΣΣΔ-Ελλάς καθώς και με άλλους συνδέσμους στις ανατολικές χώρες. Επίσης ίδρυσε παραρτήματα στον Πειραιά και τη Θεσσαλονίκη.

[Πηγή σύνταξης διοικητικής ιστορίας: το υλικό του αρχείου]

Ο Ηλίας Πετρόπουλος γεννήθηκε το 1928 στην Αθήνα και φοίτησε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης. Ξεκίνησε να δημοσιογραφεί στη Θεσσαλονίκη και στη συνέχεια στην εφημερίδα Μεσημβρινή. Πρωτοεμφανίστηκε ως κριτικός τέχνης στα περιοδικά Διαγώνιος και Ζυγός. Το πλούσιο συγγραφικό έργο του Ηλία Πετρόπουλου από μόνο του αποτελεί μάρτυρα της πολυπραγμοσύνης του. Έχει δημοσιεύσει πάνω από σαράντα βιβλία με θέματα που αφορούν τα ρεμπέτικα τραγούδια, τον “υπόκοσμο”, τη λαϊκή παράδοση, την παραδοσιακή τέχνη, την ιστορία της Θεσσαλονίκης, την επίδραση των τούρκικων παραδόσεων στις ελληνικές. Η μελέτη του για τα Ρεμπέτικα Τραγούδια πρωτοδημοσιεύτηκε το 1968 χωρίς την άδεια της ελληνικής λογοκρισίας, γεγονός για το οποίο καταδικάστηκε σε πεντάμηνη φυλάκιση. Η εκτενής εισαγωγή, οι πλούσιες υποσημειώσεις και το ανεκτίμητο φωτογραφικό υλικό αποτελούν αστείρευτη πηγή πληροφοριών για τον “υπόκοσμο” της ελληνικής κοινωνίας. Την πρώτη καταδίκη ακολούθησαν άλλες δύο, η μία το 1972 για τη δημοσίευση του ποιήματος Σώμα, ενώ η τελευταία το 1980 αφορούσε την έκδοση του βιβλίου Εγχειρίδιον του Καλού Κλέφτη.

Λιγότερη ίσως γνωστή αλλά εξίσου σημαντική είναι η συμβολή του στη διάσωση της παραδοσιακής τέχνης και της λαϊκής παράδοσης. Τα βιβλία του για τις παλιές σιδερένιες πόρτες και παράθυρα (Ελληνικές Σιδεριές και Ξυλόπορτες, Σιδερόπορτες στην Ελλάδα), τα ελληνικά ταφικά έθιμα (The Graves of Greece) αποτελούν μοναδικές μαρτυρίες μιας τέχνης που χάνεται και μιας παράδοσης που ξεχνιέται. Στα φωτογραφικά άλμπουμ (Cages aux oiseaux en Gréce, Le kiosque grec, La voiture grecque) ο συγγραφέας καταγράφει με μοναδική οξυδέρκεια τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα και στέκεται σε θέματα που περνούν απαρατήρητα στους περισσότερους από εμάς. Ο Ηλίας Πετρόπουλος όμως ενδιαφερόταν και για τις ιστορικές μνήμες, αυτό άλλωστε αποδεικνύουν τα βιβλία του για τους Εβραίους της Θεσσαλονίκης (Les Juifs de Salonique, Ιn Μemoriam και Old Salonica).

Τέλος, ο Ηλίας Πετρόπουλος έχει γράψει μια σειρά από τεχνοκριτικές μελέτες για Έλληνες ζωγράφους, όπως ο Γιώργος Παραλής, ο Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης, ο Κώστας Τσόκλης κ.ά. Θα ήταν σοβαρή παράλειψη να μην αναφερθούμε και στις λογοτεχνικές μελέτες του Ηλία Πετρόπουλου. Το πρώτο βιβλίο για τον Οδυσσέα Ελύτη γράφτηκε το 1966 από τον Ηλία Πετρόπουλο (Ελύτης, Μόραλης, Τσαρούχης).

Πέθανε στο Παρίσι το 2003.

Ο Μητροπολίτης Ρόδου Απόστολος ο Α΄ (Τρύφωνος) υπήρξε Μητροπολίτης Ρόδου από το 1913 έως το 1947. Γεννήθηκε το 1878 στην κωμόπολη της Κριθιάς της περιοχής Καλλίπολης της της Ανατολικής Θράκης. Φοίτησε στην Μεγάλη του Γένους Σχολή και κατόπιν στην Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης από την οποία αποφοίτησε αριστούχος το 1901. Με την προτροπή του Πατριάρχη Ιωακείμ του Γ΄ εισήλθε στον Κλήρο και στο Πατριαρχείο. Χειροτονήθηκε διάκονος την 6η Αυγούστου 1901 από τον Μητροπολίτη Ηρακλείας Γρηγόριο. Μητροπολίτης Ρόδου εξελέγη την 11η Ιουνίου 1913 και εγκαταστάθηκε στην έδρα του, λόγω δυσκολιών εκ μέρους των Ιταλικών Αρχών κατοχής, την 1η Απριλίου 1914.
Εργάστηκε για την προώθηση των εκκλησιαστικών, κοινοτικών και εκπαιδευτικών θεμάτων της Ρόδου και ήταν ένθερμος υποστηρικτής της ένωσης της Δωδεκανήσου με την Ελλάδα.
Πηγή: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%80%CF%8C%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CF%82_%CE%A4%CF%81%CF%8D%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%BF%CF%82
[τελευταία επίσκεψη: 20/5/2020].

Ο ΝΙΚΟΣ ΠΛΟΥΜΠΙΔΗΣ γεννήθηκε στα Λαγκάδια Γορτυνίας τον Δεκέμβριο του 1902 και το 1924 διορίστηκε δάσκαλος στην περιοχή της Ελασσόνας. Οι άμεσες κοινωνικές εμπειρίες και η πλούσια συνδικαλιστική του δράση τον οδήγησαν σύντομα στην Αριστερά, όπως και αρκετούς δασκάλους την περίοδο του Μεσοπολέμου.
Μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ από το 1935, γνώρισε την πρώτη μακρά εμπειρία παρανομίας στη διάρκεια της δικτατορίας του Μεταξά. Ηγετικό στέλεχος του ΕΑΜ και του ΚΚΕ πρωτοστάτησε στην οργάνωση της μαζικής και ένοπλης αντίστασης στην Αθήνα, όπου και παρέμεινε σε όλη τη διάρκεια της Κατοχής. Το 1947 θα περάσει και πάλι στην παρανομία και μετά το τέλος του Εμφυλίου θα συμβάλει καθοριστικά στην επάνοδο της Αριστεράς στη νομιμότητα και την κοινοβουλευτική ζωή, αρχικά με τη δημιουργία της Δημοκρατικής Παράταξης στις εκλογές της 5ης Μαρτίου 1950, και στη συνέχεια με την ίδρυση της ΕΔΑ.
Η "υπόθεση Πλουμπίδη" θα παραμείνει για αρκετά χρόνια ανοιχτό τραύμα στην Αριστερά γιατί συμπυκνώνει, στην πιο ακραία εκδοχή, τις αντιφάσεις που χαρακτηρίζουν τις ανθρώπινες διαδρομές των Ελλήνων κομμουνιστών, ιδιαίτερα κατά τα χρόνια του Εμφυλίου και στη συνέχεια υπό το βάρος της ήττας. (Η. Νικολακόπουλος, από την έκδοση)

Ο Παναγιώτης Πιπινέλης ήταν διπλωμάτης και πολιτικός. Εισήλθε στο διπλωματικό σώμα το 1922 και υπηρέτησε μεταξύ άλλων στο Παρίσι, στα Τίρανα καθώς και ως μέλος στη μόνιμη αντιπροσωπεία της Κοινωνίας των Εθνών. Υπηρέτησε επίσης στη Σόφια και στο Βουκουρέστι. Κατά τη διάρκεια της κατοχής ακολούθησε την κυβέρνηση Τσουδερού στην Κρήτη αρχικά και στη συνέχεια στη Μέση Ανατολή και στο Λονδίνο. Το 1952 παραιτήθηκε από το Διπλωματικό Σώμα και το 1953 πολιτεύθηκε αρχικά με τον Ελληνικό Συναγερμό και στη συνέχεια με την ΕΡΕ. Το διάστημα Ιουνίου- Σεπτεμβρίου 1963 διετέλεσε πρωθυπουργός. Διορίστηκε υπουργός Εξωτερικών στην πρώτη δικτατορική κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Κόλλια και παρέμεινε μέχρι τον θάνατό του το 1970.

Γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1817 από γονείς Χιώτες και ήταν ο μεγαλύτερος αδερφός του Καθηγητή της Ιατρικής Δημήτριου Ορφανίδη. Μετά το ξέσπασμα της Ελληνική Επανάστασης, η οικογένειά του αναγκάστηκε να μετακομίσει και να εγκατασταθεί αρχικά στο Ναύπλιο και έπειτα στη Σύρο, όπου ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του.
Το 1835, εγκαταστάθηκε στην Αθήνα όπου διορίστηκε Υπουργικός Γραφέας στο Υπουργείο Εσωτερικών και επιδόθηκε - μιμούμενος τον Αλέξανδρο Σούτσο - στην πολιτική σάτιρα, εκδίδοντας την ποιητική συλλογή "Ο Μένιππος" (1836) και το περιοδικό "Ο Τοξότης" (1840). Ωστόσο, επειδή ασκούσε δριμεία κριτική κατά της βαυαρικής αντιβασιλείας με τα γραπτά του, απολύθηκε από τη θέση του στο Υπουργείο και φυλακίστηκε για τρείς ημέρες.
Το 1844, με προσωπική παρέμβαση του Πρωθυπουργού, Ιωάννη Κωλέττη - ο οποίος ήθελε να τον απομακρύνει από την Αθήνα - πήγε με υποτροφία της Ελληνικής Κυβέρνησης στο Παρίσι όπου σπούδασε Φυτολογία κοντά στους διακεκριμένους Καθηγητές Adrien de Jussieu, Adolphe - Théodore Brogniart, Joseph Decaisne και Achille Richard.
Επιστρέφοντας στην Ελλάδα διορίζεται, στις 11 Μαρτίου 1850, Έκτακτος Καθηγητής της Βοτανικής στο Πανεπιστήμιο και στις 18 Αυγούστου 1854 Τακτικός Καθηγητής, θέση στην οποία παρέμεινε για περισσότερο από τριάντα χρόνια.
Το 1862 συμμετείχε ως Πληρεξούσιος του Πανεπιστημίου στη Β’ Εθνική Συνέλευση των Αθηνών, ενώ κατά το ακαδημαϊκό έτος 1867 - 1868 χρημάτισε Πρύτανης.
Σε όλη τη διάρκεια της ακαδημαϊκής του σταδιοδρομίας συνέχισε να ασχολείται με τη λογοτεχνία και την ποίηση δημοσιεύοντας έργα του στο περιοδικό "Πανδώρα" και συμμετέχοντας είτε ως υποψήφιος είτε ως εισηγητής σε ποιητικούς διαγωνισμούς σε τρείς από τους οποίους διακρίθηκε.
Υπήρξε ακούραστος ερευνητής της ελληνικής χλωρίδας (chloris hellenica) από το 1848, συλλέγοντας, καταγράφοντας και περιγρά- φοντας τα διάφορα είδη της, με αποτέλεσμα να διαθέτει μια ιδιαίτερα αξιόλογη συλλογή αποξηραμένων φυτών που αριθμούσε 45.000 είδη, η οποία το 1873 αγοράστηκε από τον ομογενή εθνικό ευεργέτη Θεόδωρο Π. Ροδοκανάκη για να παραχωρηθεί στη συνέχεια στο νεοσύστατο Βοτανικό Μουσείο του Πανεπιστημίου. Ταξίδεψε σε όλη την Ελλάδα μελετώντας συστηματικά τον φυτικό της πλούτο και δημοσίευσε τα πορίσματα των ερευνών του στο έργο του "Flora Graeca Exciccata". Οι μελέτες του αξιοποιήθηκαν από αρκετούς ευρωπαίους επιστήμονες και τον καθιέρωσαν στον επιστημονικό χώρο. Με την ιδιότητα του Εφόρου του Βοτανικού Κήπου και του Δημόσιου Δενδροκομείου εισήγαγε στην Ελλαδα άγνωστα ως τότε καλλωπιστικά και άλλα φυτά (π.χ. ευκάλυπτος, φυστικιά κ.ά.) και δραστηριοποιήθηκε στο σχεδιασμό και τη δημιουργία δημόσιων πάρκων, προεξάρχοντος του Βασιλικού (Εθνικού) Κήπου. Ανακάλυψε πενήντα περίπου είδη ελληνικών βοτάνων και έθεσε τις βάσεις της ελληνικής ονοματολογίας τους, μελετώντας τους αρχαίους (Λατίνους) συγγραφείς και εντοπίζοντας τις αρχαίες ονομασίες που εκείνοι έδιναν στα βότανα. Ασχολήθηκε με την ελληνική αμπελουργία και διέκρινε 111 ποικιλίες που καλλιεργούνταν στην Αττική από τις 480 και πλέον που καλλιεργούνταν σε όλη την Ελλάδα. Πήρε μέρος σε πολλά επιστημονικά συνέδρια και εξέδωσε το επιστημονικό περιοδικό «Γεωπονικά» (1872 – 1876), του οποίου κυκλοφόρησαν έξι τόμοι. Κληροδότησε στο Πανεπιστήμιο μια πολύτιμη συλλογή του από ξύλα εκατόν πενήντα, περίπου, ελληνικών ειδών δέντρων. Απεβίωσε στην Αθήνα στις 5 Αυγούστου του 1886.
Πηγή: http://www.biol.uoa.gr/istorika-stoixeia/8eodwros-orfanidhs.html [τελευταία επίσκεψη: 20/5/2020].

Ο Βαγγέλης Ραπτόπουλος έχει χαρακτηριστεί ως "ο πιο δημιουργικός, ο πιο παθιασμένος συγγραφέας της γενιάς του". Θεωρείται επίσης ο πρωτοπόρος της "γενιάς του '80". Δημοσίευσε το πρώτο βιβλίο του το 1979 (Κομματάκια) σε ηλικία μόλις 20 ετών και καθιερώθηκε ως ένας από τους πιο υποσχόμενους Έλληνες συγγραφείς. Τα δύο επόμενα βιβλία του "Διόδια"(1982) και "Τα τζιτζίκια" συμπλήρωσαν μια τριλογία πορτραίτων της γενιάς του. "Τα Τζιτζίκια" εκδόθηκαν και στα αγγλικά. Μέχρι σήμερα, ο Ραπτόπουλος έχει εκδόσει 20 βιβλία, συμπεριλαμβανομένων των "Η απίστευτη ιστορία της πάπισσας Ιωάννας" (2000), ένα μεσαιωνικό μυθιστόρημα σχετικά με την μοναδική γυναίκα στην ιστορία που έγινε Πάπας [εμπνευσμένο από την Πάπισσα Ιωάννη του Εμμανουήλ Ροΐδη που γράφτηκε το 1866], "Η δική μου Αμερική" (2002) που αφηγείται το "ταξίδι" του στη σύγχρονη αμερικανική λογοτεχνία και "Η Μεγάλη Άμμος" (2007), ένα μυθιστόρημα για την Ελλάδα που αλλάζει και χάνεται. "Ο Εργένης" (1993) μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο και "Τα Διόδια" στην τηλεόραση.

Καθηγητής Γυμνασίου από τη Ζάκυνθο.

Δικηγόρος από τη Ζάκυνθο.

Γεννήθηκε στην Κέρκυρα το 1808. Ήταν στρατιωτικός, έφτασε στο βαθμό του συνταγματάρχη, ενώ διετέλεσε και υπουργός Στρατιωτικών στην πρώτη κυβέρνηση του Χαρίλαου Τρικούπη.
Πηγή: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%AD%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%82_%CE%93%CE%B5%CE%BD%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%AC%CF%82 [τελευταία επίσκεψη: 20/5/2020].

Οικογένεια από τη Μονεμβασία.

Ο Ροβέρτος Σέργιος Σαραγάς ήταν χορευτής, χορογράφος και σκηνοθέτης. Γεννήθηκε στο Ρέθυμνο της Κρήτης στις 9 Νοεμβρίου του 1927 και μεγάλωσε στην Αθήνα, όπου ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο χορό. Εμφανίστηκε ως σολίστ και χορογράφος του κλασικού μπαλέτου σε πλήθος παραστάσεων στην Ελλάδα. Πραγματοποίησε αρκετές εμφανίσεις στην Ευρώπη, κυρίως στη Γερμανία και την Αγγλία. Στο Λονδίνο εγκαταστάθηκε μόνιμα τη δεκαετία του 1960. Συνεργάστηκε με το Mary Wigman Studio, το Lamda Theatre του Λονδίνου και τη γνωστή σαιξπηρική ηθοποιό Dorothy Tutin, ενώ είχε πολυετή συνεργασία με το Stratford Royal Shakespeare Company. Ο Σαραγάς δίδαξε στην περίφημη R.A.D.A, τη Βασιλική Ακαδημία Θεατρικής Τέχνης του Λονδίνου. Ανάμεσα στα έργα που δίδαξε, χορογράφησε και σκηνοθέτησε: ‘Οι Τρωάδες’, ‘Αγαμέμνων’, ‘Βάκχαι’, ‘Οιδίπους Τύραννος’. Τέλος, συνεργάστηκε με το Βασιλικό Θέατρο του Λονδίνου, ενώ πραγματοποίησε αρκετές εμφανίσεις στην τηλεόραση. Πέθανε στο σπίτι του στο Λονδίνο στις 26 Φεβρουαρίου του 1979.

Μετά από πρόταση της Γραμματείας Στρατιωτικών και απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου αποφασίστηκε την 1η/13η Ιουνίου 1834 η σύσταση του Στρατιωτικού Λογιστηρίου ως Τμήματος της Γραμματείας Στρατιωτικών. Πρόεδρός του είναι ο Διευθυντής του Β΄ Τμήματος της Γραμματείας. Το Τμήμα στελεχώνουν: ένας επιστάτης των βιβλίων, τρεις επεξεργαστές λογαριασμών και επιθεωρητές και ένας λογιστής. Αρμοδιότητες του Λογιστηρίου είναι να προεπεξεργάζεται όλους τους λογαριασμούς των στρατευμάτων, να φροντίζει να αναγράφονται στα βιβλία οι χρηματικές εργασίες των σωμάτων, να κάνει απολογισμούς καθώς και συνόψεις λογαριασμών. Το Ελεγκτικό Συνέδριο επεξεργάζεται και ελέγχει τους λογαριασμούς αυτούς καθώς και τα βιβλία που κρατά το Λογιστήριο. Τα έξοδα του γραφείου συμπεριλαμβάνονται στα έξοδα της Γραμματείας Στρατιωτικών. Το διάταγμα «περί διαιρέσεως του στρατιωτικού λογιστηρίου» της 7ης Φεβρουαρίου 1850 προέβλεπε την απαλλαγή του Διευθυντή του Β’ Τμήματος της Γραμματείας επί των Στρατιωτικών από την θέση του προέδρου του Στρατιωτικού Λογιστηρίου και την ανάθεση της Διεύθυνσης σε οικονομικό αξιωματικό.

Αρχιμανδρίτης, θεολόγος και επικεφαλής της Αδελφότητας Θεολόγων "Η Ζωή".

Γεννήθηκε τη δεκαετία του 1880 στις Σαράντα Εκκλησιές της Ανατολικής Θράκης και ήταν γιος ιερέα. Έμαθε τα πρώτα γράμματα στη γενέτειρά του και αργότερα φοίτησε στο Γυμνάσιο Αδριανουπόλεως και στη Ζαρίφειο Σχολή της Φιλιππούπολης. Σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών με υποτροφία εργαζόμενος παράλληλα ως δάσκαλος. Διορίστηκε στην Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης όπου δίδαξε για τρία χρόνια και στη συνέχεια δίδαξε φιλολογία σε σχολεία της Λάρισας, της Θεσσαλονίκης και της Αθήνας. Έπειτα υπήρξε για 26 χρόνια καθηγητής στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων του Πειραιά. Παράλληλα ασχολήθηκε με την λογοτεχνία και την λαογραφία. Εμφανίστηκε στα γράμματα το 1922 δημοσιεύοντας διηγήματα και ηθογραφίες σε λογοτεχνικά περιοδικά και εφημερίδεςενώ σημαντικό είναι το ιστορικό και λαογραφικό έργο του με επίκεντρο την περιοχή της Θράκης. Διετέλεσε μέλος του Θρακικού Κέντρου αναλαμβάνοντας από το 1928 την έκδοση του περιοδικού "Θρακικά", ενώ εξέδωσε από το 1934 ως το 1966 το περιοδικό "Αρχείον του Θρακικού Λαογραφικού και Γλωσσικού Θησαυρού". Υπήρξε ιδρυτής και πρόεδρος της Εταιρείας Θρακικών Μελετών και δημοσίευσε σε βιβλία, εφημερίδες και περιοδικά περισσότερες από 300 μελέτες του με αντικείμενο την Ιστορία, τη λαογραφία, την κοινωνία και τη μουσική παράδοση της Θράκης. Παράλληλα πραγματοποίησε επί χρόνια διαλέξεις σχετικές με τη Θράκη σε διάφορους οργανισμούς και φορείς ανά την επικράτεια καθώς και στο ραδιόφωνο.
Πηγή: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%BF%CE%BB%CF%8D%CE%B4%CF%89%CF%81%CE%BF%CF%82_%CE%A0%CE%B1%CF%80%CE%B1%CF%87%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CF%8D%CE%BB%CE%BF%CF%85 [τελευταία επίσκεψη: 21/5/2020].

Ο Γεώργιος Βιζυηνός γεννήθηκε στη Βιζύη της Θράκης. Το πραγματικό του όνομα ήταν Γεώργιος Μιχαηλίδης. Έχασε τον πατέρα του από τα πέντε του χρόνια και στα δέκα του στάλθηκε στην Πόλη, κοντά σε κάποιον συγγενή του για να μάθει τη ραπτική τέχνη. Δύο χρόνια αργότερα, μετά το θάνατο του τελευταίου, ο οποίος στάθηκε τυραννικός απέναντι στο μικρό Γεώργιο, στάλθηκε στη Λευκωσία της Κύπρου ως υποτακτικός του αρχιεπισκόπου Σοφρωνίου Β΄ με φροντίδα του ευεργέτη του εμπόρου Γιάγκου Γεωργιάδη Τσελεμπή. Στην περίοδο της παραμονής του στην Κύπρο (περίπου 1868 ως 1872) τοποθετούνται οι πρώτες σπουδές του, τις οποίες ακολούθησαν το 1872 μαθήματα στο Ελληνικό Λύκειο του Πέραν, υπό τη διεύθυνση του Γεωργίου Χασιώτη και στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης με δάσκαλο και συμπαραστάτη του τον θεολόγο και ποιητή Ηλία Τανταλίδη. Ο επόμενος χρόνος της ζωής του Βιζυηνού σημαδεύτηκε από τη γνωριμία του με τον τραπεζίτη και εθνικό ευεργέτη Γεώργιο Ζαρίφη, ο οποίος τον έθεσε για πολλά χρόνια υπό την προστασία του. Με τη βοήθεια του Ζαρίφη τύπωσε στην Κωνσταντινούπολη την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο Ποιητικά Πρωτόλεια και έφυγε για την Αθήνα, όπου αποφοίτησε από το γυμνάσιο της Πλάκας. Το 1874 υπέβαλε στον Βουτσιναίο ποιητικό διαγωνισμό το επικό ποίημα Ο Κόδρος και βραβεύτηκε με εισήγηση του Αλέξανδρου Ρίζου Ραγκαβή, βράβευση η οποία προκάλεσε αρνητικά σχόλια και αντιδράσεις στους λογοτεχνικούς κύκλους. Την ίδια χρονιά αποφοίτησε από το Γυμνάσιο και γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή της Αθήνας για ένα χρόνο, ενώ το 1875 έφυγε για σπουδές στη Γερμανία. Είχε προηγηθεί μια δεύτερη αποτυχημένη αυτή τη φορά συμμετοχή του στο Βουτσιναίο διαγωνισμό με το ποίημα Διαμάντω. Στη Γερμανία σπούδασε (1875-1880) στο Γκαίτιγκεν, τη Λειψία (με δάσκαλο το Βίλχελμ Βουντ) και το Βερολίνο (με δάσκαλο τον Έντουαρντ Τσέλλερ) και το ενδιαφέρον του στράφηκε κυρίως σε φιλοσοφικές και ψυχολογικές μελέτες. Η διδακτορική διατριβή του είχε θέμα την παιδαγωγική αξία του παιδικού παιχνιδιού. Στο μεταξύ το 1876 βραβεύτηκε ξανά στο Βουτσιναίο διαγωνισμό με εισήγηση του Θεόδωρου Ορφανίδη για τη λυρική ποιητική συλλογή Βοσπορίδες αύραι, ενώ τον επόμενο χρόνο τιμήθηκε με έπαινο για τις Εσπερίδες. Το 1881 επισκέφτηκε το Σαμακόβι (ή Σαμάκοβο) της Ανατολικής Θράκης για να ασχοληθεί με μια επιχείρηση μεταλλείων, υπόθεση η οποία σχετίστηκε στενά με τη μελλοντική ψυχική του ασθένεια. Το 1882 επέστρεψε στην Αθήνα και ακολούθησε ταξίδι του στο Παρίσι και εγκατάσταση στο Λονδίνο, όπου ετοίμασε νέα διατριβή με τίτλο Η φιλοσοφία του Καλού παρά Πλωτίνω. Το 1884 πέθανε ο Γεώργιος Ζαρίφης και ο Βιζυηνός μπήκε στην τελευταία περίοδο της ζωής του, η οποία συνοδεύτηκε από οικονομική ανέχεια. Συνέχισε να ασχολείται με την αποτυχημένη μεταλλευτική επιχείρηση στο Σαμοκόβι ενώ εργάστηκε παράλληλα ως δάσκαλος της μέσης εκπαίδευσης και από το 1890 ως καθηγητής ρυθμικής και δραματολογίας στο Ωδείο Αθηνών. Εκεί γνώρισε τη μόλις δεκαεξάχρονη μαθήτριά του Μπετίνα Φραβασίλη, την οποία ερωτεύτηκε. Ο άτυχος έρωτάς του στάθηκε μοιραίος, καθώς προστέθηκε στα προηγούμενα χτυπήματα της ζωής του με μεγαλύτερο εκείνο του θανάτου του προστάτη του και τον οδήγησε στη ψυχασθένεια και τον εγκλεισμό του στο Δρομοκαΐτειο, όπου έζησε σε κατάσταση προϊούσας παραλυσίας και πέθανε το 1896 σε ηλικία πενήντα εφτά ετών. Στο λογοτεχνικό έργο του Βιζυηνού συναντώνται στοιχεία της Φαναριώτικης παράδοσης με στοιχεία ηθογραφίας και ψυχογραφικής διείσδυσης, καθώς επίσης επιδράσεις από τα ευρωπαϊκά λογοτεχνικά ρεύματα της εποχής. Οι καρποί της συνύπαρξης αυτής ωριμάζουν στο πέρασμα του χρόνου, τόσο στην ποίηση, όσο και στην πεζογραφία του. Ως το ωριμότερο από τα ποιητικά έργα του θεωρείται η συλλογή Ατθίδες αύραι, που τυπώθηκε στο Λονδίνο (α΄ εκδ. 1883), σήμανε οριακά την είσοδο του Βιζυηνού στην ποιητική δημιουργία της γενιάς του 1880 και έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από τον Κωστή Παλαμά. Έγραψε επίσης λαογραφικές, φιλοσοφικές και άλλες μελέτες. Το είδος στο οποίο διέπρεψε ωστόσο στάθηκε το διήγημα. Ο Βιζυηνός ηγήθηκε της στροφής του νεοελληνικού διηγήματος προς τις λαϊκές παραδόσεις και τον ψυχογραφικό ρεαλισμό, ευθυγραμμιζόμενος με τα αιτήματα της γενιάς του 1880. Την πεζογραφική του παραγωγή αποτελούν πέντε διηγήματα (δυο από τα οποία παιδικά), τρεις νουβέλες και τέσσερα αφηγήματα δημοσιευμένα στα περιοδικά Εστία, Διάπλασις των παίδων, Εβδομάς και στην εφημερίδα Ακρόπολις.
Πηγή: http://www.ekebi.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=461&t=123 [τελευταία επίσκεψη: 22/5/2020]

Γεννήθηκε το 1835 στη Στενήμαχο της Ανατολικής Ρωμυλίας. Στην Αθήνα ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές σπουδές του και στη συνεχεία, σπούδασε παιδαγωγική στην Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, αποφοιτώντας ως ελληνοδιδάσκαλος το 1857. Έναν χρόνο αργότερα, μετέβη στην Λειψία της Γερμανίας, πραγματοποιώντας μεταπτυχιακές σπουδές και έπειτα επέστρεψε και πάλι στη Στενήμαχο, αναλαμβάνοντας καθήκοντα διευθυντή στο εκεί ελληνικό σχολείο από το 1859 έως το 1863. Εγκαταστάθηκε στην Φιλιππούπολη, αναλαμβάνοντας την Κεντρική Ελληνική Σχολή και τον έλεγχο όλων των ελληνικών σχολείων της επαρχίας.
Ο Σκορδέλης ανέλαβε την θέση αυτή σε μια κρίσιμη ιστορικά περίοδο. Από τις πρωτοβουλίες του για την εκπαίδευση φαίνεται πως επιχειρούσε την καλλιέργεια εθνικής αυτοσυνειδησίας και τόνωσης της εθνικής ομοψυχίας στην Βουλγαρία, ως απάντηση στις προκλήσεις των Βουλγάρων, μέσω παροχής παιδείας υψηλού επιπέδου. Ένα από τα έργα του που είχαν αυτό τον σκοπό ήταν η ενίσχυση και ο εμπλουτισμός της βιβλιοθήκης της Κεντρικής Σχολής.
Το 1868, μετά από τα επεισόδια μεταξύ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και του Οικουμενικού Πατριαρχείου σχετικά με ζητήματα που ικανοποιούσαν αξιώσεις των Βουλγάρων, η ελληνική κοινότητα της Φιλιππούπολης, αποφάσισε να σταλεί ο Βλάσιος Σκορδέλης ως αντιπρόσωπός της στην Κωνσταντινούπολη. Παρέμεινε εκεί τουλάχιστον μέχρι τον Αύγουστο του 1869, και συμμετείχε και ο ίδιος στις διαπραγματεύσεις για την επίλυση του εκκλησιαστικού ζητήματος των Βουλγάρων, ενημερώνοντας την ελληνική κοινότητα και δίνοντας διεθνή προβολή σε αυτό. Για τον λόγο αυτό συνεργαζόταν με εφημερίδες της Πόλης, ενώ εξέδιδε και δικά του έντυπα και περιοδικά.
Μετά την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων στην Κωνσταντινούπολη, ο Βλάσιος Σκορδέλης επέστρεψε στην Φιλιππούπολη και συνέχισε την ενασχόλησή του με τα εκπαιδευτικά ζητήματα της επαρχίας. Το 1872 ίδρυσε τον Σύλλογο Φιλομούσων, ενώ είχε ήδη αναγορευθεί επίτιμο μέλος του Φιλολογικού Συλλόγου της Κωνσταντινούπολης. Μετά από πρόταση του Γεωργίου Ζαρίφη, ο οποίος είχε ιδρύσει το Ζαρίφειο Διδασκαλείο στην Φιλιππούπολη, ο Σκορδέλης μετέβη και πάλι στην Λειψία για να πραγματοποιήσει περαιτέρω παιδαγωγικές σπουδές. Επέστρεψε το 1875 και ανέλαβε την διεύθυνση του Διδασκαλείου την περίοδο 1877 - 1878.
Το 1880 μετακόμισε στην Ελλάδα, αρχικά στην Τρίπολη Αρκαδίας όπου διηύθυνε το εκεί Διδασκαλείο και έπειτα στην Αθήνα όπου ίδρυσε Παρθεναγωγείο, του οποίου ήταν διευθυντής μέχρι τις 3 Οκτωβρίου 1898, όταν και πέθανε.
Πηγή: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CE%BB%CE%AC%CF%83%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%A3%CE%BA%CE%BF%CF%81%CE%B4%CE%AD%CE%BB%CE%B7%CF%82 {τελευταία επίσκεψη: 22/5/2020].

Ο Βαγγέλης Σακκάτος (1930) γεννήθηκε στο Νιοχώρι του Καλού Όρους της Κεφαλονιάς. Εκεί και στο διπλανό χωριό της μάνας του, τα Κομητάτα, τελείωσε το Δημοτικό Σχολείο. Μετά τη σφαγή των Ιταλών από τη Βέρμαχτ, το Σεπτέμβρη του 1943, πήρε μέρος στα Αετόπουλα του ΕΑΜ. Αργότερα βρέθηκε και έζησε στην Ιθάκη μέχρι το τέλος του πολέμου και από το 1945 ως το 1960 στην Αθήνα, όπου εργαζόμενος φοίτησε σε νυχτερινό Γυμνάσιο. Μετείχε στο αριστερό κίνημα, φυλακίστηκε για πολιτικούς λόγους και ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία και τις εκδόσεις βιβλίων. Το Σεπτέμβρη του 1960 μετανάστευσε στη Δυτική Γερμανία, ύστερα από καταδρομή της Ιεράς Συνόδου εναντίον του, για έκδοση έργου του Ανατόλ Λουνατσάρσκυ περί της Ιστορίας των θρησκευμάτων. Εκεί έζησε 32 χρόνια (1960-1992), από τα οποία 8 ως πολιτικό πρόσφυγας με ακυρωμένο διαβατήριο (1966-1974), εργαζόμενος ως μηχανουργός, στέλεχος του Συνδικάτου Μετάλλου (IG-METALL) επί 25 χρόνια και ως δημοσιογράφος (Deutsche Welle, «Μεταναστευτικά Νέα» της Βόννης κ.λπ.). Υπήρξε μέλος της Ένωσης Γερμανών Δημοσιογράφων (DJU), της Διεθνούς Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων (IFJ) και της Ομοσπονδίας Γερμανών Συγγραφέων (VDS), του Συνδικάτου ΜΜΕ (IG-MEDIEN), σήμερα VER.DI (Σύνδεσμος Συνδικάτων Παροχής Υπηρεσιών), μέλος του Δ.Σ. της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, της Εξελεγκτικής Επιτροπής της Ένωσης Ανταποκριτών Ελληνικού Τύπου του Εξωτερικού, όπως και τ. πρόεδρος της Εξελεγκτικής Επιτροπής του Ινστιτούτου Μελέτης Ελληνικής Σύγχρονης Ιστορίας (ΙΜΕΣΙ). Στη Γερμανία έπαιξε κεντρικό ρόλο στο συνδικαλιστικό κίνημα και στη δημιουργία των Ελληνικών Κοινοτήτων και της Ομοσπονδίας τους. Ασχολήθηκε επί 32 χρόνια με τα πολιτιστικά του και καθιέρωσε τη συνεργασία τους με τα γερμανικά Λαϊκά Πανεπιστήμια (VHS) στον τομέα της λαϊκής επιμόρφωσης. Κεντρικός επίσης ήταν ο ρόλος του στον αντιδικτατορικό αγώνα, ως πρόεδρος της Πανελλήνιας Αντιδικτατορικής Ένωσης Περιοχής Ρήνου-Βούππερ και Λεβερκούζεν και ως εκδότης της αντιδικτατορικής εφημερίδας «Ελληνικός Εργατικός Τύπος». Βιβλία, άρθρα του και διηγήματά του έχουν μεταφραστεί, δημοσιευτεί και εκδοθεί στα ιταλικά, γερμανικά, γαλλικά και αγγλικά.

Βασιλική φάλαγγα ονομάσθηκε το από τον Βασιλιά Όθωνα συσταθέν το έτος 1835 σώμα αξιωματικών στο οποίο κατατάχθηκαν «τιμής ένεκεν» οι κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821 ήρωες και αγωνιστές οπλαρχηγοί οι οποίοι είτε λόγω ηλικίας, είτε λόγω έλλειψης στοιχειώδους μόρφωσης και άλλων απαιτουμένων προσόντων ήταν αδύνατον να καταταχθούν στον τακτικό στρατό. Οι καταταχθέντες σ΄ αυτή τη φάλαγγα ονομάσθηκαν «Φαλαγγίτες» και έλαβαν, ανάλογα με το χρόνο (διάστημα) των υπηρεσιών τους στον Αγώνα της Εθνεγερσίας, διάφορους βαθμούς από του ανθυπολοχαγού μέχρι του συνταγματάρχη. Μισθοδοτούνταν από το δημόσιο ταμείο όπως και οι λοιποί αξιωματικοί του τακτικού στρατού, εκτός ορισμένων στους οποίους προς αμοιβή των υπηρεσιών τους παραχωρήθηκαν εθνικές γαίες. Παράλληλα τους δόθηκε το δικαίωμα της κατοχής και αναγνώρισης ιδιαίτερης σφραγίδας με το όνομά τους για να τους παρέχονται κάποιες «ατέλειες» (απαλλαγές).
Πηγή: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CE%B1%CF%83%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CF%86%CE%AC%CE%BB%CE%B1%CE%B3%CE%B3%CE%B1 [τελευταία επίσκεψη 22/5/2020].

Οικογένεια από την Τρίπολη.

Γεννήθηκε στο Προμύρι του Πηλίου και εγκαταστάθηκε ως πρόσφυγας στην Ιστιαία το 1823. Υπομοίραρχος της Βασιλικής Χωροφυλακής, από την οποία αποστρατεύθηκε με το βαθμό του ταγματάρχη. Το 1854 ανέλαβε την αρχηγία της εξέγερσης εναντίον των Οθωμανών στο Πήλιο.

Ο Γεώργιος Φιλάρετος υπήρξε διακεκριμένος νομικός και σημαντική πολιτική προσωπικότητα της Ελλάδας του 19ου αιώνα και των πρώτων δεκαετιών του 20ου αιώνα, υπουργός, γερουσιαστής και εκδότης. Ανήκει στις προδρομικές μορφές της ελληνικής δημοκρατικής παράδοσης. Υπήρξε από τους πρώτους υποστηρικτές της αβασίλευτης δημοκρατίας στην Ελλάδα.
Πηγή: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%B5%CF%8E%CF%81%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%A6%CE%B9%CE%BB%CE%AC%CF%81%CE%B5%CF%84%CE%BF%CF%82 [τελευταία επίσκεψη 22/5/2020].

Η Πηνελόπη Δέλτα, αδελφή του Αντώνη Μπενάκη, γεννήθηκε το 1874 και ήταν το τρίτο από τα έξι παιδιά του Εμμανουήλ Μπενάκη και της Βιργινίας Χωρέμη.
Την παιδική και εφηβική της ηλικία πέρασε στην Αλεξάνδρεια, με πολλά ταξίδια στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Το μεγαλοαστικό περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσε της παρείχε κάθε δυνατότητα για παιδεία και πνευματική καλλιέργεια, ενώ η αυταρχική ανατροφή, κυρίως της μητέρας της, διαμόρφωσε μία εύθραυστη προσωπικότητα που αρκετές φορές θεωρούσε ως μόνη διέξοδο το θάνατο.
Ο γάμος της με τον επιχειρηματία Στέφανο Δέλτα το 1895 ήταν η λύτρωση από το οικογενειακό περιβάλλον και ταυτόχρονα ο δρόμος για την πνευματική της ανάπτυξη και ωριμότητα. Από το γάμο αυτό απέκτησε τρεις κόρες, τη Σοφία, τη Βιργινία και την Αλεξάνδρα, τις οποίες ανέθρεψε υποδειγματικά.
Το έμφυτο συγγραφικό της ταλέντο εκδηλώθηκε ήδη από την παιδική της ηλικία. Η προσφορά της στην παιδική λογοτεχνία υπήρξε καθοριστική για την εξέλιξη του παιδικού βιβλίου, σε μια εποχή που το είδος του εξέλιπε. Τα έργα της, εμπνευσμένα κυρίως από τα εθνικά ιστορικά γεγονότα, γαλούχησαν πολλές γενιές ελληνοπαίδων και παραμένουν επίκαιρα μέχρι τις μέρες μας. Ανεξίτηλα στις παιδικές μας μνήμες έχουν μείνει τα «Παραμύθι χωρίς όνομα», «Τον Καιρό του Βουλγαροκτόνου», «Τα Μυστικά του Βάλτου», «Ο Μάγκας», και το πλέον αγαπητό, «Ο Τρελαντώνης», διήγημα για τον αδελφό της, Αντώνη Μπενάκη. Είχε γίνει μέλος σε πολλά επιστημονικά σωματεία και εταιρείες, συμβάλλοντας με κάθε μέσο στην προώθηση των γραμμάτων και του πολιτισμού.
Μεγάλη θεωρείται και η συμβολή της στη συγκέντρωση προφορικών πηγών της σύγχρονης ιστορίας. Ξεκινώντας με τις καταγραφές των απομνημονευμάτων των μακεδονομάχων, οι οποίες αποτελούν σήμερα πολύτιμες ιστορικές πηγές, κατόρθωσε να συλλέξει προφορικές μαρτυρίες και διηγήσεις για τα πιο σημαντικά, πολιτικά και πολεμικά, γεγονότα του καιρού της. Η ευαισθησία της στα εθνικά θέματα και η οικογενειακή της παράδοση δεν την άφηναν αμέτοχη στις δύσκολες στιγμές της χώρας. Το 1918 πήρε μέρος σε δύο αποστολές στην Ανατολική Μακεδονία για να βοηθήσει παλινοστούντες ομήρους από τη Βουλγαρία. Την ίδια ευαισθησία έδειξε κατά τη Μικρασιατική καταστροφή και τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940.
Η γεμάτη πατριωτισμό ψυχή της δεν άντεξε τη βαριά ατμόσφαιρα της γερμανικής εισβολής και έτσι πήρε τη μεγάλη απόφαση να θέσει τέλος στη ζωή της το 1941, την ημέρα που έμπαιναν οι Γερμανοί στην Αθήνα.

Ο Δημήτρης Σ. Αθανασόπουλος ήταν διδάκτωρ πολιτικών επιστημών και διετέλεσε για χρόνια πρέσβης-μόνιμος αντιπρόσωπος της Ελλάδας στον Ο.Ο.Σ.Α. Απόφοιτος της γαλλικής École National d’ Administration (E.N.A.) και διδάκτωρ πολιτικών επιστημών (doctorat d’Etat), ο Δημήτρης Αθανασόπουλος ξεκίνησε την επαγγελματική του ζωή το 1960 στο Υπουργείο Συντονισμού, ως υπεύθυνος για την περιφερειακή ανάπτυξη, που τότε άρχισε να εφαρμόζεται ως μέρος της οικονομικής πολιτικής, στο πλαίσιο του πρώτου 5ετούς προγράμματος οικονομικής ανάπτυξης. Στη διάρκεια της δικτατορίας δούλεψε σε ιδιωτικές εταιρείες: Γραφείο Δοξιάδη, Avions Marcel Dassault, Βωξίτες Παρνασσού. Στη μεταπολίτευση διορίστηκε από την κυβέρνηση Κωνσταντίνου Καραμανλή πρέσβης-μόνιμος αντιπρόσωπος της Ελλάδας στον Ο.Ο.Σ.Α. και παρέμεινε στη θέση αυτή για πρωτοφανώς μακρό διάστημα, από το 1974 ως τις απαρχές του 1981, οπότε αντικαταστάθηκε αιφνιδίως από τον Γεώργιο Ράλλη, στο πλαίσιο ανακατατάξεων που του επιβλήθηκαν για λόγους εσωτερικών κυβερνητικών ισορροπιών. Από το 1989 ως το 1991 υπηρέτησε ως Γενικός Γραμματέας του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης (Ε.Κ.Δ.Δ.). Παραιτήθηκε διαφωνώντας ολοκληρωτικά με τη διοικητική πολιτική της κυβέρνησης Μητσοτάκη-Έβερτ. Τον Ιούνιο 1993 τον κάλεσε ο Ιωάννης Γεωργάκης, Πρόεδρος του Ιδρύματος Ελληνικού Πολιτισμού (Ι.Ε.Π.) και του ζήτησε να τον βοηθήσει στην οικοδόμηση του ιδρύματος ως Γενικός Διευθυντής. Ο θάνατος του Γεωργάκη τον Νοέμβριο 1993 ανέκοψε κάθε προσπάθεια και τότε υποχρεώθηκε να αποχωρήσει. Έγραψε άρθρα και μελέτες για θέματα κυρίως πολιτικοδιοικητικά και πολιτιστικά, και μετέφρασε από τη γαλλική και την ισπανική γλώσσα.

Γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1873 και σπούδασε νομική στη Γαλλία. Από νεαρός ασχολήθηκε με τη λογοτεχνία. Έγραψε ποίηση, ένα θεατρικό μονόπρακτο και το 1907 μετέφρασε τον Οιδίποδα Τύραννο του Σοφοκλή στη δημοτική. Το 1924 εκδόθηκαν στη δημοτική με το ψευδώνυμο Στέφανος Μύρτας οι μεταφράσεις των τραγουδιών για την Ελλάδα του Λόρδου Βύρωνα. Ιδιώτευσε ως δικηγόρος στην Σμύρνη, όπου υπηρέτησε ως νομικός σύμβουλος στο γαλλικό προξενείο. Συνόδευσε μάλιστα το Γάλλο πρόξενο της Σμύρνης, στη σύσκεψη των Γενικών προξένων της Αγγλίας, Γαλλίας, και Ρωσίας η οποία πραγματοποιήθηκε στις 8 Οκτωβρίου 1912 στην αίθουσα συμβουλίων του Κοινοβουλίου της Σάμου μετά το επαναστατικό κίνημα του Θεμιστοκλή Σοφούλη στο νησί.

Το 1914 εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στην Αθήνα. Το 1918 εργάστηκε στην Ελληνική Αποστολή υπό τον Βενιζέλο στο Παρίσι και συνέχισε την καριέρα του ως διεθνολόγος.Το 1919 εξελέγη καθηγητής διεθνούς δικαίου στην Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Αποχώρησε από το πανεπιστήμιο το 1938 με τον τίτλο του ομότιμου καθηγητή. Διετέλεσε κοσμήτορας της νομικής σχολής (1927-1928, 1937-1938), προπρύτανης (1934-1935) και πρύτανης (1933-1934), ενώ μεταξύ 1930 και 1932 ήταν πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του Πάντειου Πανεπιστημίου. Το 1933 εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών στην έδρα του διεθνούς δικαίου. Διετέλεσε μέλος του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης καθώς και μέλος του Συμβουλίου της Επικρατείας κατά την ίδρυσή του.

Απεβίωσε στο Παρίσι το 1951. Ήταν παντρεμένος σε πρώτο γάμο με την Δέσποινα Τενεκίδη με την οποία απέκτησε τρία παιδιά: τον Γιώργο Σεφέρη, ποιητή και διπλωμάτη, τον Άγγελο Σεφεριάδη, ποιητή, και την Ιωάννα Τσάτσου, συγγραφέα και σύζυγο του Κωνσταντίνου Τσάτσου. Σε δεύτερο γάμο παντρεύτηκε την Γαλλίδα Τερέζ Λεφόρ.

Ο Γιώργος Σεφέρης (Γεώργιος Σεφεριάδης) γεννήθηκε στη Σμύρνη στις 29 Φεβρουαρίου 1900. Πατέρας του ήταν ο Στέλιος Σεφεριάδης, δικηγόρος και μετέπειτα καθηγητής του Διεθνούς Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, και μητέρα του η Δέσπω Τενεκίδη. Αδέλφια του ήταν η Ιωάννα, μετέπειτα σύζυγος του Κωνσταντίνου Τσάτσου, και ο Άγγελος, που πέθανε στην Αμερική το 1950. Το 1914 η οικογένεια Σεφεριάδη εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου ο Γ.Σ. ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές του σπουδές. Το 1918 πήγε στο Παρίσι για να σπουδάσει Νομικά. Πτυχιούχος πια της Σορβόννης, το καλοκαίρι του 1924 πήγε στο Λονδίνο να τελειοποιήσει τα Αγγλικά του. Επέστρεψε στην Αθήνα το 1925, όταν και άρχισε να γράφει το προσωπικό του ημερολόγιο, ενώ το 1926 άρχισε το μυθιστόρημά του Έξι νύχτες στην Ακρόπολη. Την ίδια χρονιά διορίστηκε ακόλουθος του Υπουργείου Εξωτερικών στο οποίο και παρέμεινε, υπηρετώντας στην Αθήνα και στο εξωτερικό, ως το 1964. Πριν από το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο διετέλεσε υποπρόξενος στο Λονδίνο (1931-34), πρόξενος στην Κορυτσά (1936-37), και, από το 1938, προϊστάμενος της Διευθύνσεως Εξωτερικού Τύπου του Υφυπουργείου Τύπου και Πληροφοριών. Κατά τον πόλεμο ακολούθησε την Ελληνική Κυβέρνηση στην Κρήτη, στην Αίγυπτο, στη Νότιο Αφρική (όπου υπηρέτησε στην Ελληνική πρεσβεία), στην Αίγυπτο (Διεύθυνση Τύπου και Πληροφοριών της Ελληνικής Κυβέρνησης), και στην Ιταλία (1941-44). Μετά την απελευθέρωση ανέλαβε τη διεύθυνση του Πολιτικού Γραφείου του Αντιβασιλέα, Αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού (1945-46). Υπηρέτησε ως σύμβουλος στις Πρεσβείες της Άγκυρας (1948-50) και του Λονδίνου (1951-52) και ως πρεσβευτής στον Λίβανο, στη Συρία, στην Ιορδανία και στο Ιράκ (1953-56). Το καλοκαίρι του 1956 ανέλαβε τη Β΄ Πολιτική Διεύθυνση του Υπουργείου Εξωτερικών (1956-57) και εν συνεχεία διορίστηκε πρέσβης στο Λονδίνο, το τελευταίο του πόστο στο εξωτερικό (1957-1962).

Το 1931 δημοσιεύει τα ποιήματα της Στροφής, για να ακολουθήσουν Η Στέρνα (1932) και το Μυθιστόρημα (1935). Στο τέλος του 1935 χρονολογούνται οι πρώτες σημειώσεις του για το πολιτικό (υπηρεσιακό) του ημερολόγιο, ενώ το 1940 εκδίδονται οι συλλογές του Τετράδιο Γυμνασμάτων (1928-1937) και Ημερολόγιο Καταστρώματος. Το καλοκαίρι του 1936 άρχισε ο δεσμός του με τη Μαρίκα Λόντου (το γένος Μ. Ζάννου), μητέρα της Μίνας και της Άννας. Παντρεύτηκαν το 1941, και αμέσως μετά έφυγαν με την Ελληνική Κυβέρνηση για την Κρήτη και από εκεί για την Αλεξάνδρεια. Το 1944 εκδίδει στο Κάιρο τα πρώτα του δοκίμια (Δοκιμές) και στην Αλεξάνδρεια το Ημερολόγιο Καταστρώματος, Β΄. Το 1946, πίσω στην Ελλάδα πια, ολοκληρώνει την Κίχλη, που δημοσιεύει τον επόμενο χρόνο, και το 1955 εκδίδει το Ημερολόγιο Καταστρώματος, Γ΄. Το 1947 βραβεύεται με το έπαθλο Παλαμά• οι τιμητικές διακρίσεις συνεχίζονται το 1960 όταν αναγορεύεται επίτιμος διδάκτορας του πανεπιστημίου του Cambridge, το 1961 με την απονομή του βραβείου Foyle και κορυφώνονται το 1963 με την απονομή του βραβείου Νόμπελ για τη Λογοτεχνία. Ακολουθούν το 1964 η αναγόρευσή του σε επίτιμο διδάκτορα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης και του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, η απονομή του Μεγαλόσταυρου του Τάγματος του Φοίνικος και το 1965 η αναγόρευσή του σε επίτιμο διδάκτορα του Πανεπιστημίου του Princeton. Το 1966 γίνεται επίτιμο μέλος της American Academy of Arts and Sciences και το 1968 εκλέγεται, για μια τρίμηνη περίοδο (Σεπτέμβριος-Δεκέμβριος), εταίρος του Institute for Advanced Study στο Princeton. Από τις τελευταίες διακρίσεις που του απονεμήθηκαν ήταν η εκλογή του ως μέλος της American Academy of Arts and Letters & The National Institute of Arts and Letters το 1971. Όταν οκτώ μήνες μετά την επιβολή της στρατιωτικής δικτατορίας στην Ελλάδα, το Πανεπιστήμιο Harvard τον προσκαλεί να διδάξει ως καθηγητής της έδρας Charles Eliot Norton για το ακαδημαϊκό έτος 1969-70, εκείνος αρνείται: «...αν δεν υπάρχει ελευθερία της έκφρασης στον ίδιο σου τον τόπο, δεν υπάρχει πουθενά στον κόσμο. Η κατάσταση του αυτοεξόριστου δε με ελκύει• θέλω να μείνω με το λαό μου και να μοιραστώ τα γυρίσματα της τύχης του [...]».* Ένα χρόνο αργότερα, στις 29 Μαρτίου 1969, καταγγέλλει τη δικτατορία με τη γνωστή του δήλωση.

Την εποχή που ο Γ.Σ. ήταν πρεσβευτής στη Βηρυτό ταξίδεψε για πρώτη φορά στην Κύπρο (1953). Επισκέπτεται ξανά το νησί το 1954 και το 1955, οπότε και εκδίδει την ποιητική συλλογή Κύπρον ου μ’ εθέσπισεν... (Ημερολόγιο Καταστρώματος, Γ΄). Ως διευθυντής της Β΄ Πολιτικής Διευθύνσεως του Υπουργείου Εξωτερικών (αρμόδιας για το Κυπριακό και τις ευρωπαϊκές υποθέσεις) και κατόπιν ως πρέσβης στο Λονδίνο, αναμιγνύεται επαγγελματικά πια με το Κυπριακό ζήτημα. Η εμπλοκή του Γ.Σ. στην κρίσιμη αυτή φάση του Κυπριακού, που κατέληξε στις συμφωνίες της Ζυρίχης και του Λονδίνου, καταγράφεται στις εγγραφές του Πολιτικού Ημερολογίου αυτής της περιόδου που για την ώρα παραμένει ανέκδοτο. Η τελευταία ποιητική συλλογή που εξέδωσε όσο ζούσε κυκλοφόρησε το 1966 (Τρία Κρυφά Ποιήματα). Μεταξύ των κειμένων που έγραψε τα τελευταία πέντε χρόνια της ζωής του περιλαμβάνονται τα ποιήματα «Οι γάτες τ’ Αϊ-Νικόλα» και «Επί Ασπαλάθων...», οι δοκιμές «‘Γλώσσες’ στον Αρτεμίδωρο τον Δαλδιανό», «Μόργκαν Φόρστερ: Ματιά από τον Λοξό Πύργο» και «Πάντα πλήρη θεών», τα σημειώματα στον τόμο με τα κείμενα του αδελφού του Σήμα του Άγγελου Σεφεριάδη (1967), το ψευδώνυμο δοκίμιό του «Οι ώρες της κυρίας Έρσης» και το άρθρο «Η κιβωτός του Νώε» (στα γαλλικά).

Ο Γ.Σ. πέθανε στην Αθήνα στις 20 Σεπτεμβρίου 1971. Η κηδεία του έγινε αφορμή για το πλήθος του κόσμου που τον συνόδευε να εκδηλώσει τα αντιδικτατορικά του αισθήματα.

Το πλούσιο υλικό του αρχείου Σεφέρη αφορά σε όλες τις μορφές της δημιουργικής δράσης του Γ.Σ., στo ποιητικό και πεζογραφικό του έργο, στα ημερολόγιά του, στις επιστολές του, στις μεταφράσεις του, στα δοκίμια και στις μελέτες του. Εκτείνεται χρονολογικά από τα πρωιμότερα δείγματα γραφής του ποιητή που προέρχονται από τα γυμνασιακά του χρόνια (σχολικά τετράδια) έως τα πλέον όψιμα από τον τελευταίο χρόνο της ζωής του. Η συνήθεια που είχε από πολύ νωρίς (1916;) να σημειώνει και να κρατάει αποκόμματα από εφημερίδες με θέματα κυρίως πολιτικά και λογοτεχνικά οδήγησε στη δημιουργία σημαντικής συλλογής που ενδιαφέρει όχι μόνο τους σεφερολόγους αλλά και τους μελετητές της ιστορίας και του πολιτισμού του 20ου αι. Ακολουθεί αναλυτική περιγραφή του περιεχομένου του αρχείου και της οργάνωσης του καταλόγου.

*Γ. Σεφέρης, Χειρόγραφο Οκτ. ’68, εισαγωγή-σημειώσεις Π.Α. Ζάννας, Διάττων, Αθήνα 1986, σ. 63.

Σημείωση: Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη ζωή και το έργο του Γ.Σ., βλ. Μ. Στασινοπούλου, Χρονολόγιο-Εργογραφία Γιώργου Σεφέρη [1900-1971], εκδόσεις Μεταίχμιο, Αθήνα 2000 (όπου περιλαμβάνεται και σύντομη βιβλιογραφία), Κ. Κρίκου-Davis, λ. George Seferis στο Encyclopedia of Greece and the Hellenic Tradition, vol. 2, Graham Speake (ed.), Fitzroy Dearborn (publishers), London-Chicago 2000 και Ρ. Μπήτον, Γιώργος Σεφέρης. Περιμένοντας τον άγγελο, (μετάφραση Μ. Προβατά), εκδόσεις Ωκεανίδα, Αθήνα 2003.

Ο μικρότερος γιος του Στυλιανού Σεφεριάδη και της Δέσποινας, το γένος Τενεκίδη, ήταν ο Άγγελος. Στο Βαρβάκειο σχολείο όπου φοίτησε ήταν συμμαθητής με τον Θεμιστοκλή (Μίστο) Τσάτσο, αδελφό του Κωνσταντίνου Τσάτσου. Επιχείρησε να σπουδάσει Ιατρική στο Παρίσι, αλλά εγκατέλειψε την ιδέα και επέστρεψε στην Αθήνα να σπουδάσει νομικά. Συνέχισε με σπουδές στην Αγγλία, το Παρίσι και τη Χαϊδελβέργη. Από το 1935 ως το 1946 εργάσθηκε στο Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων.
Το 1938 παντρεύτηκε τη Ρωξάνη Παπά αλλά τα πρώτα χρόνια της Κατοχής χώρισαν. Το γιο τους βάφτισε ο Γιώργος Σεφέρης πού του έδωσε το όνομα του παππού: Στέλιος Σεφεριάδης. Μεταπολεμικά μετανάστευσε στις ΗΠΑ, αρχικά ως μορφωτικός σύμβουλος του Γραφείου Τύπου της Νέας Υόρκης και κατόπιν, άδικα κυνηγημένος λόγω μιας συνωνυμίας, στην Καλιφόρνια ως καθηγητής της ελληνικής γλώσσας στη Στρατιωτική Σχολή Γλωσσών του Monterey (1946-1950). Στις 19 Ιανουαρίου 1950 πέθανε ξαφνικά. Ποιητής και αυτός, ασχολήθηκε και με τη μετάφραση έργων όπως ο Άμλετ. Τη συλλογή των ποιημάτων του εξέδωσε μετά το θάνατό του ο Γιώργος Σεφέρης με τον τίτλο «Σήμα» (Ίκαρος, 1967).

Σημαντικός Γάλλος γεωγράφος, ασχολήθηκε με την έρευνα ευρωπαίων περιηγητών και του έργου τους, με κορυφαία μεταξύ των έργων του την ενασχόλησή του με τον Στράβωνα και τα «Γεωγραφικά» του. Μέρος της βιβλιογραφίας του χρησιμοποιήθηκε στη διδακτέα ύλη των Πανεπιστημίων της Γαλλίας. Υπήρξε καθηγητής στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και στη συνέχεια στα Πανεπιστήμια Lille, Paris X (Nanterre) και Bordeaux III, όπου διετέλεσε και Διευθυντής του Ελληνικού Ινστιτούτου στο πλαίσιο της μακροχρόνιας αφοσίωσής του στον Ελληνισμό. Κατά την περίοδο 1970-1975 υπήρξε Υπεύθυνος του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικής Έρευνας (CNRS) στη Γαλλία.

Ο Τάκης Σινόπουλος γεννήθηκε στην Αγουλινίτσα Ηλείας το 1917 και μεγάλωσε στον Πύργο Ηλείας όπου και περάτωσε τις εγκύκλιες σπουδές. Ακολούθως σπούδασε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έγραψε τις πρώτες του ποιητικές συνθέσεις τα έτη 1939-40 ενώ από το 1943 άρχισε να δημοσιεύει ποιήματα και μεταφράσεις Γάλλων ποιητών σε διάφορα περιοδικά. Συμμετείχε τόσο στον ελληνο-ιταλικό όσο και στον εμφύλιο πόλεμο. Από το 1949 εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα ασκώντας το επάγγελμα του ιατρού παθολόγου στην περιοχή της Νέας Ιωνίας. Οι ποιητικές του συλλογές περιλαμβάνουν τα έργα: Μεταίχμιο (1951), Άσματα (1953), Η γνωριμία με το Μαξ (1956), Ελένη (1957), Η Νύχτα και η Αντίστιξη (1959), Το Άσμα της Ιωάννας και του Κωνσταντίνου (1961), Η ποίηση της ποίησης (1964), Πέτρες (1972), Νεκρόδειπνος (1972), Χρονικό (1975), Χάρτης (1977), Νυχτολόγιο (1978). Ο ίδιος χαρακτήριζε την ποίησή του ως εξής: «μοντέρνα ποίηση, μοντέρνα εκφραστική, στο χώρο της αγωνίας, του παραλόγου, της αλλοτρίωσης. Τα τελευταία χρόνια περισσότερο, αποφασιστικότερα πολιτική».

Δημοσίευσε ακόμα άρθρα και δοκίμια σχετικά με την πνευματική ζωή στην Ελλάδα καθώς και μια μελέτη για τον Σεφέρη, ενώ διατηρούσε τη στήλη της κριτικής για την ποίηση στα περιοδικά Σημερινά Γράμματα, Κριτική Θεσσαλονίκης, Εποχές, Η Συνέχεια. Ποιήματά του μεταφράστηκαν σε ποικίλα ξένα περιοδικά και ανθολογίες. Ασχολήθηκε αρκετά χρόνια και με την τέχνη της ζωγραφικής και συμμετείχε σε πανελλήνιες εκθέσεις αλλά και με ατομική έκθεση στη γκαλερί Ζυγός. Παντρεύτηκε τη Μαρία Ντότα το 1972. Απεβίωσε το Πάσχα του 1981 στον Πύργο Ηλείας.

H Γιολάντα Τριανταφυλλίδου-Baladié, αδελφή της διακεκριμένης ιστορικού Αικατερίνης Κουμαριανού, υπήρξε και η ίδια ιστορικός και αρχαιολόγος και έχει ασχοληθεί ιδιαίτερα με την ιστορία της Ελλάδας και της Κύπρου κατά την εποχή της Τουρκοκρατίας. Συνεργάτιδα (Chef de travaux) του Κέντρου Ιστορικών Ερευνών της Σχολής Ανωτάτων Κοινωνικών Σπουδών του Παρισιού (EHESS), καθώς και του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών της Ελλάδας, αφιέρωσε μεγάλο μέρος του ερευνητικού έργου της σε θέματα οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής.

Δημοδιδάσκαλος του 19ου αιώνα στη Θουρία Μεσσηνίας.

Φιλόσοφος και καθηγητής φιλοσοφίας, με σπουδαίο έργο στη Γαλλία, ο Κώστας Αξελός θεωρείται από τους σημαντικότερους σύγχρονους Έλληνες στοχαστές. Γεννήθηκε στην Αθήνα. Παράλληλα με τις ελληνικές γυμνασιακές του σπουδές παρακολούθησε μαθήματα στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών και στη Γερμανική Σχολή. Γράφτηκε στη Νομική του Πανεπιστημίου Αθηνών, αλλά ο πόλεμος τον έστρεψε προς την πολιτική. Πήρε ενεργό μέρος στην Αντίσταση ως οργανωτής, δημοσιογράφος και θεωρητικός του κομμουνιστικού κινήματος (1941-1945). Συμμετείχε στα Δεκεμβριανά το 1944 όπου συνελήφθη, φυλακίστηκε και βασανίστηκε. Καταδικάστηκε σε θάνατο από κυβερνητικό στρατοδικείο και υπέστη εικονική εκτέλεση, φυλακίστηκε και τελικά δραπέτευσε. Από το 1945 εγκατέλειψε την ενεργό πολιτική και το ΚΚΕ τον διέγραψε από τις τάξεις του. Στα τέλη του 1945, με τη βοήθεια του Οκτάβιου Μερλιέ, διευθυντή τότε του Γαλλικού Ινστιτούτου στην Αθήνα, επιβιβάστηκε στο θρυλικό πλοίο Ματαρόα με προορισμό το Παρίσι, όπου εγκαταστάθηκε μόνιμα.

Σπούδασε φιλοσοφία στη Σορβόννη, όπου υποστήριξε τις δύο διδακτορικές του διατριβές («Ο Μαρξ στοχαστής της τεχνικής» και «Ο Ηράκλειτος και η φιλοσοφία»). Από το 1950 ως το 1957 εργάσθηκε ως ερευνητής στο C.N.R.S. (Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας), στο φιλοσοφικό τμήμα. Κατόπιν συνέχισε την ερευνητική του εργασία για τις δύο διδακτορικές του διατριβές στην Εcole Pratique des Hautes Etudes (Πρακτική Σχολή Ανωτάτων Σπουδών) ως το 1959. Από το 1962 ως το 1973 δίδαξε φιλοσοφία στη Σορβόννη. Υπήρξε συνεργάτης και αργότερα διευθυντής σύνταξης της επιθεώρησης Arguments (1956-62), ενώ αργότερα ίδρυσε και διηύθυνε την ομότιτλη σειρά των Editions de Minuit, όπου εξέδωσε και τα περισσότερα δικά του έργα. Δημοσίευσε (ελληνικά στην αρχή και ακολούθως γαλλικά κατά κύριο λόγο, αλλά και γερμανικά) σειρά βιβλίων που έχουν μεταφραστεί σε δεκαέξι γλώσσες. Τον Απρίλιο του 2000 αναγορεύθηκε επίτιμος διδάκτωρ Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και τον Μάρτιο του 2009, κατά τη διάρκεια της τελευταίας του επίσκεψης στην Ελλάδα, αναγορεύθηκε επίτιμος διδάκτωρ Φιλοσοφίας του ΑΠΘ.

Ο Στέφανος Σκουλούδης γεννήθηκε στο Πέραν της Κωνσταντινούπολης στις 23 Νοεμβρίου του 1838. Οι γονείς του, ο Ιωάννης και η Zénou Σκουλούδη, κατάγονταν απο την Κρήτη. Ο πατέρας του ήταν έμπορος. Πέρασε τα μαθητικά του χρόνια στην Κωνσταντινούπολη. Το 1852 οι γονείς του τον έστειλαν στην Αθήνα για να ολοκληρώσει τις γυμνασιακές του σπουδές. Το 1856 πέρασε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών αλλά πολύ σύντομα αποφάσισε ν’ ασχοληθεί επαγγελματικά με το εμπόριο στην οικογενειακή επιχείρηση και επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη. Το 1859 προσελήφθη στον περίφημο εμπορικό οίκο Ράλλη. Το 1863 διορίστηκε διευθυντής όλων των καταστημάτων της επιχείρησης στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Στη συνέχεια επέκτεινε τη δραστηριότητά του στον τραπεζιτικό χώρο. Το 1871 υπήρξε ένας από τους ιδρυτές της Τράπεζας Κωνσταντινουπόλεως μαζί με τον Ανδρέα Συγγρό, τον Γεώργιο Κορωνιό και τον Αντώνιο Βλαστό. Απέκτησε μεγάλη περιουσία και αποφάσισε να εγκατασταθεί στην Αθήνα το 1876. Πριν ακόμη από την εγκατάστασή του στην Ελλάδα διατηρούσε στενές επαφές με την ελληνική κυβέρνηση και θεωρούνταν ‘ειδικός’ στις διπλωματικές σχέσεις με την Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Σταδιακά ανέπτυξε ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την πολιτική και το δημόσιο βίο. Το 1877, με το ξέσπασμα της Ανατολικής Κρίσης και το σχηματισμό οικουμενικής κυβέρνησης με πρωθυπουργό το ναύαρχο Κανάρη και υπουργό εξωτερικών τον Χαρίλαο Τρικούπη, ο Σκουλούδης διορίστηκε εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης στις διαπραγματεύσεις με τους Αλβανούς. Το διάστημα από 7 έως 14 Δεκεμβρίου 1877 είχε μυστικές διαπραγματεύσεις με τον Αβδούλ Μπέη και τον Μεχμέτ-Αλήβεη στην Κωνσταντινούπολη με στόχο την προετοιμασία για μια ενδεχόμενη συμμαχία των δύο πλευρών σε περίπτωση ελληνοτουρκικής σύρραξης. Οι επίσημες διμερείς διαπραγματεύσεις έγιναν στην Κέρκυρα, τον Ιανουάριο του 1878. Μετά το τέλος του Ρωσοτουρκικού πολέμου, τον Αύγουστο του 1879, ο Σκουλούδης ταξίδεψε στην Κωνσταντινούπολη για να πάρει μέρος, ως εκπρόσωπος της πόλης των Ιωαννίνων, στις διαπραγματεύσεις του Πρωτοκόλλου της Συνθήκης του Βερολίνου, η οποία παραχωρούσε τη Θεσσαλία και μέρος της Ηπείρου στην Ελλάδα.

Παράλληλα με την ‘διπλωματική’ του δραστηριότητα ο Σκουλούδης ανέπτυξε και έντονη επιχειρηματική δράση. Ίδρυσε στην Αθήνα το 1882 την εταιρία που ανέλαβε την αποξήρανση της Λίμνης Κωπαίδας. Το 1880 εξελέγη σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας και παρέμεινε μέχρι το 1883. Σταδιακά εγκατέλειψε κάθε επιχειρηματική δραστηριότητα και αφοσιώθηκε εξ ολοκλήρου στην πολιτική. Το 1881 εκλέχθηκε πρώτη φορά βουλευτής Σύρου και στη συνέχεια βουλευτής Θηβών με το κόμμα του Χαρίλαου Τρικούπη. Απο το Νοέμβριο του 1882 έως το Δεκέμβριο του 1884 ο Σκουλούδης υπηρέτησε ως επιτετραμμένος της Ελλάδας στην πρεσβεία της Μαδρίτης. Το 1886, μετά την Βουλγαρική κατάληψη της Ανατολικής Ρωμυλίας, η κυβέρνηση του Θεόδωρου Δηλιγιάννη διόρισε τον Σκουλούδη εκπρόσωπό της στις διαπραγματεύσεις της Κων/πολης. Το 1892 εκλέχθηκε βουλευτής Θηβών και στη συνέχεια, με την κυβέρνηση του Χαρίλαου Τρικούπη, ανέλαβε για πρώτη φορά υπουργικά καθήκοντα για ένα μικρό χρονικό διάστημα στο Υπουργείο Εκπαιδεύσεως και Εκκλησιαστικών και εν συνεχεία στο Υπουργείο Ναυτικών.

Την περίοδο 1893-1896 ο Σκουλούδης είχε αναλάβει διάφορες αποστολές στο εξωτερικό για τη σύναψη δανείων, συμμετέχοντας στις προσπάθειες της κυβέρνησης Τρικούπη και Δηλιγιάννη, για τη διευθέτηση του οικονομικού προβλήματος. Η επόμενη κυβερνητική θέση που ανέλαβε ο Σκουλούδης το 1897 ήταν το υπουργείο Εξωτερικών, κατά τη διάρκεια της πρωθυπουργίας του Δημητρίου Ράλλη. Από τη θέση του αυτή βίωσε τον ατυχή ελληνοτουρκικό πόλεμο και τις διαπραγματεύσεις για την προκαταρκτική συνθήκη ειρήνης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Το 1905 εξελέγη πάλι βουλευτής Θηβών. Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα ο Στέφανος Σκουλούδης απομακρύνθηκε απο την πολιτική. Μετά την στρατιωτική επανάσταση στο Γουδί το 1909 το όνομά του ακούστηκε παράλληλα με αυτό του Στέφανου Δραγούμη για την ανάθεση σχηματισμού κυβέρνησης. Επικράτησε η λύση Δραγούμη, με την ‘παρέμβαση’ Βενιζέλου, ο οποίος και σχημάτισε τελικά κυβέρνηση τον Ιανουάριο του 1910. Εντούτοις, ο Σκουλούδης κλήθηκε απο την κυβέρνηση Βενιζέλου το Νοέμβριο του 1912 να παραστεί στη Διάσκεψη της Συνθήκης Ειρήνης των Βαλκανικών κρατών με την Τουρκία στο Λονδίνο ως πληρεξούσιος της Ελλάδας.

Τον Οκτώβριο του 1915, μεσούσης της κρίσης στην ελληνική πολιτική σκηνή για την στάση της Ελλάδας στον πόλεμο και μετά την αναχώρηση του Βενιζέλου για τη Θεσσαλονίκη, ο βασιλιάς Κωνσταντίνος ανέθεσε στον Σκουλούδη την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης. Το έργο της κυβέρνησης Σκουλούδη αναλώθηκε σε ζητήματα σχετικά με τον πόλεμο και τη διατήρηση της ελληνικής ουδετερότητας, προτάσεις για δάνεια και τα πάγια εξωτερικά ζητήματα. Το 1918, με την επιστροφή του Βενιζέλου, ο Σκουλούδης βρίσκεται κατηγορούμενος επί εσχάτη προδοσία για την ΄σύμπραξή’ του με τον βασιλιά. Προφυλακίστηκε και παραπέμθηκε σε δίκη μαζί με το υπουργικό του συμβούλιο σε Ειδικό Δικαστήριο. Η δίκη διήρκησε μέχρι τον Νοέμβριο του 1920. Οι κατηγορίες ατόνησαν και τελικά εγκαταλείφθηκαν μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου του 1920 και την εκλογική ήττα του Βενιζέλου. Το 1921 η Εθνική Συνέλευση κήρυξε επίσημα άκυρη την κατηγορία και όλη τη διαδικασία. Η διάρκεια της πρωθυπουργίας του Σκουλούδη ήταν η τελευταία παρουσία του στην ελληνική πολιτική σκηνή. Πέθανε στις 19 Αυγούστου του 1928. Κληροδότησε πολλά περιουσιακά στοιχεία του σε διάφορα ιδρύματα, μεταξύ αυτών έργα τέχνης στην Εθνική Πινακοθήκη.

Κριτικός και ιστορικός της λογοτεχνίας, ιστοριογράφος, μελετητής του Νεοελληνικού Διαφωτισμού και πανεπιστημιακός, ο Κ. Θ. Δημαράς θεωρείται μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες των νεοελληνικών γραμμάτων. Φοίτησε στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, όπου αναγορεύθηκε διδάκτορας της Φιλοσοφικής Σχολής. Προπολεμικά ασχολήθηκε πιο συστηματικά με τη μελέτη της λογοτεχνίας του 20ού αιώνα γράφοντας επιφυλλίδες και βιβλιοκριτικές στις εφημερίδες «Πρωία» και «Ελεύθερον Βήμα». Μεταπολεμικά ήταν υπεύθυνος ραδιοφωνικών προγραμμάτων στο ΕΙΡ, γενικός διευθυντής στο ΙΚΥ (1951-1970), δίδαξε για ένα διάστημα στην Ανωτάτη Βιομηχανική Σχολή Πειραιώς και στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου και ήταν διευθύνων σύμβουλος στο Εθνικό (Βασιλικό) Ίδρυμα Ερευνών (1961-1970). Στις αρχές του 1960, με τον Δημήτριο Γκίνη, ίδρυσαν τον Όμιλο Μελέτης του Ελληνικού Διαφωτισμού (ΟΜΕΔ), όργανο του οποίου είναι το περιοδικό «Ο Ερανιστής». Στις αρχές της δεκαετίας του 1970, ανέλαβε να διδάξει ελληνική λογοτεχνία στη Σορβόννη, διευθύνοντας και το εκεί Νεοελληνικό Ινστιτούτο. Στο Παρίσι έμεινε ως το 1978, οπότε επέστρεψε στην Ελλάδα και συνέχισε, όπως και όλη τη μεταπολεμική τριακονταετία, την επιφυλλιδογραφία του στο «Βήμα». Συνεργάστηκε με σημαντικά περιοδικά και εφημερίδες, μεταξύ των οποίων τα έντυπα «Γράμματα», «Ελληνικά Γράμματα», «Ιδέα», «Νέα Εστία», «Πειθαρχία» και «Πολιτεία». Χρησιμοποίησε τα ψευδώνυμα Φ. Ραφαήλ και Κωνστ.

Αρχικά το ερευνητικό έργο του Κ. Θ. Δημαρά στράφηκε σε ζητήματα αρχαίας ελληνικής και ευρωπαϊκής φιλοσοφίας. Μετά το 1925, τα ενδιαφέροντά του μετατοπίστηκαν προς τη λογοτεχνική κριτική και την ερμηνευτική των αισθητικών φαινομένων. Από την ενασχόλησή του με την ποίηση, ιδιαιτέρως του Παλαμά και του Καβάφη, προέκυψαν αξιόλογα κριτικά δοκίμια. Η σφαιρική θεώρηση της νεοελληνικής παιδείας, που τον ώθησε στη μελέτη του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, του ρομαντισμού και της ιστορίας της λογοτεχνίας στο σύνολό της, αρχίζει να τον απασχολεί προς τα τέλη της δεκαετίας του 1930. Ιδιαίτερη σημασία έδινε πλέον στα τεκμήρια, στα αρχεία και στις πρωτογενείς πηγές, μια μεθοδολογική αρχή που σχετίζεται άμεσα με την εκτίμησή του για τις θετικές επιστήμες. Στην Κατοχή, την κυρίως περίοδο κατά την οποία έδωσε τελειωτικό σχήμα στην Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας, αλλά και δημιούργησε τις ερευνητικές απαρχές των περισσότερων ιστοριογραφικών του μελετών, ο Δημαράς χρησιμοποίησε ως βασικό άξονα τη σύγκριση των ιστορικών, κοινωνικών, γραμματολογικών και αισθητικών φαινομένων μίας περιόδου. Η πρώτη δίτομη έκδοση της Ιστορίας της νεοελληνικής λογοτεχνίας απετέλεσε σταθμό για τα γράμματα του 20ού αιώνα. Είναι η πρώτη συστηματική παρουσίαση, συγκριτική συνεξέταση, ερμηνευτική και αξιολογική προσέγγιση της ελληνικής γραμματείας από τη μεταβυζαντινή εποχή ως το τέλος του Μεσοπολέμου. Δημιούργησε μια πολυπρισματική ερμηνευτική μέθοδο προσέγγισης, γραμμένη σε μια γλώσσα αφηγηματική, εύληπτη και γοητευτική. (Βιβλιογραφία: «Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας: Πρόσωπα, Έργα, Ρεύματα, Όροι» Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 2007)

Από την Εισαγωγή του Καταλόγου της Ελένης Φουρναράκη [επιμ.], Αρχείο Αθανασίου Σουλιώτη-Νικολαίδη (1878-1945), Αθήνα 1992.

Το όνομα του Αθανασίου Σουλιώτη - Νικολαϊδη είναι στενά συνυφασμένο με μια άλλη πνευματική και πολιτική προσωπικότητα της νεοελληνικής ιστορίας, πολύ πιο γνωστή αυτή, τον Ίωνα Δραγούμη. Αν και δεν γνώρισε την υστεροφημία του στενού του φίλου, ο Α. Σουλιώτης στάθηκε στον καιρό του μια “αφανής” αλλά έντονη μορφή. Είναι χαρακτηριστική η μαρτυρία του Κ.Θ. Δημαρά (Βήμα, 25-9-1959) ότι, πριν τον γνωρίσει και προσωπικά, είχε ήδη επηρεαστεί από το “θρύλο” γύρω από το όνομα του. Σήμερα, βέβαια, τη θέση του θρύλου παίρνει ολοένα και περισσότερο το ιστορικό πρόσωπο του Α. Σουλιώτη, ιδιαίτερα γνωστό για τους μελετητές του Μακεδονικού Αγώνα, της εποχής του και της γενιάς που τον εξέθρεψε.

Αν και αξιωματικός του στρατού (απόφοιτος της Σχολής Ευελπίδων) ο Α. Σουλιώτης μετείχε στο Μακεδονικό Αγώνα ως μυστικός πράκτορας, ιδιότητα που διατήρησε και αργότερα, μέχρι το 1916. Από τη δράση του αυτή τρεις εμπειρίες είναι σήμερα ευρύτερα γνωστές, καθώς έχουν δημοσιευτεί από τα κατάλοιπα του οι σχετικές του αναμνήσεις (Ο Μακεδονικός Αγών. Η “Οργάνωσις Θεσσαλονίκης”. Θεσσαλονίκη, 1959, Ημερολόγιον του πρώτου Βαλκανικού Πολέμου. Θεσσαλονίκη, 1962 και ”Οργάνωσις Κωνσταντινουπόλεως”. Αθήνα, 1984. Βλ. Φάκελο 28, Εκδόσεις έργων του Α. Σουλιώτη). Καθοριστικές για τη ζωή και τη μετέπειτα πορεία του στάθηκαν οι δύο πρώτες: η συγκρότηση και διεύθυνση μυστικής πατριωτικής οργάνωσης στη Θεσσαλονίκη, από το 1906 έως το 1908, με κύριο σκοπό την αντιμετώπιση της βουλγαρικής προπαγάνδας και δράσης και η ίδρυση, σε συνεργασία με τον Ίωνα Δραγούμη, ανάλογης μυστικής οργάνωσης στην Πόλη, με ευρύτερους όμως στόχους και εθνικό πρόγραμμα. Η Οργάνωση Κωνσταντινούπολης βρισκόταν αρχικά υπό την καθοδήγηση ειδικής μυστικής υπηρεσίας του Υπουργείου των Εξωτερικών, της Πανελλήνιας Οργάνωσης. Από το 1909 όμως, όταν ατόνησε η υπηρεσία αυτή, η Οργάνωση Κωνσταντινούπολης διευθύνεται ουσιαστικά από τον ίδιο τον Α. Σουλιώτη, μέχρι την έκρηξη του πρώτου Βαλκανικού Πολέμου. Τότε ο Α. Σουλιώτης φεύγει για την ελληνική πρεσβεία της Σόφιας και στη συνέχεια για το μέτωπο, με εντολή να παρακολουθεί τις κινήσεις της βουλγαρικής μεραρχίας Θεοδωρώφ, συντελώντας έτσι και εκείνος στη ματαίωση των σχεδίων της να καταλάβει τη Θεσσαλονίκη πριν από τα ελληνικά στρατεύματα. Ας σημειώσουμε εδώ ότι η μυστική πατριωτική του εργασία στη Θεσσαλονίκη και στην Πόλη επέβαλε την προς τα έξω εμφάνιση του με άλλη ιδιότητα βέβαια από εκείνη του αξιωματικού του στρατού. Ετσι το περισσότερο διάστημα εμφανιζόταν ως έμπορος με το όνομα Νικολαίδης, το οποίο από τότε παρέμεινε ως δεύτερο του επίθετο.

“Αφανής”, λοιπόν, και ως προς την ιδιότητα του αυτή του μυστικού πράκτορα και ως προς την ίδια τη φύση της εργασίας στην οποία αφιέρωσε τα πρώτα δημιουργικά χρόνια της ζωής του. Η πλευρά αυτή ωστόσο δεν είναι μόνο πρόσκαιρη, αλλά ηχεί και κάπως παραπλανητική: οπωσδήποτε δεν πρόκειται για έναν κοινό κρατικό υπάλληλο ή, έστω, για ένα τυπικό παράδειγμα στρατιωτικού που απλώς ευσυνείδητα εκτελούσε εντολές εκ των άνω. Κάτι τέτοιο άλλωστε δύσκολα θα εναρμονιζόταν με το κλίμα του Μακεδονικού Αγώνα και ο Α. Σουλιώτης ανήκει τυπικά και ουσιαστικά στη γενιά - και στον κύκλο των νέων τότε αξιωματικών - που έχοντας βιώσει ιδιαίτερα τραυματικά την ήττα του ‘97 οραματίζεται και ζητά να αναλάβει την “αποστολή” μιας νέας εθνικής αφύπνισης, και να την κάνει πράξη. Αν άλλοι επέλεξαν τον ένοπλο αγώνα, ο Α. Σουλιώτης και ο Ιων Δραγούμης είναι από εκείνους που επιχειρούν να συλλάβουν και να εφαρμόσουν μια δυναμική εθνική πολιτική, απαλλαγμένη - σύμφωνα εξάλλου με αντιλήψεις της εποχής - από τις αδυναμίες, τις αδράνειες ή τη “στείρα μεγαλοστομία” που είχε κληροδοτήσει το παρελθόν, μια πολιτική που να εμπνέεται από ένα καινούργιο “εθνικό ιδανικό”, από έναν εθνικισμό με ανανεωμένο ιστορικό και ιδεολογικό υπόβαθρο.

Κάτω από αυτό ακριβώς το πρίσμα θα πρέπει να προσεγγίσει κανείς τη δραστηριότητα του Α. Σουλιώτη στη Θεσσαλονίκη αλλά κυρίως στην Πόλη, όπου οι απροσδιόριστες μέχρι τότε αναζητήσεις του παίρνουν πιο συγκεκριμένη μορφή. Στο κοσμοπολίτικο περιβάλλον της Πόλης, εκεί όπου η συνάντηση των φυλών της Ανατολής είναι έντονη και τα ιστορικά σημάδια της μακρόχρονης συμβίωσης τους ορατά, όπου μουσουλμανισμός και βυζαντινή παράδοση μαζί δημιουργούν μια ξεχωριστή αισθητική, ο Α. Σουλιώτης θα ανασύρει από το παρελθόν και θα οραματιστεί με τον δικό του τρόπο το “ανατολικό ιδανικό”: το ιδανικό ενός πολιτισμού στον οποίο έχουν συνεισφέρει με τα ιδιαίτερα τους χαρακτηριστικά όλες οι εθνότητες των Βαλκανίων και της Μικράς Ασίας, “της καθ’ημάς Ανατολής”, ενός πολιτισμού ιδιαίτερου που ο Α. Σουλιώτης βλέπει να απειλείται με εξαφάνιση από την εισβολή του δυτικού πολιτισμού. Εκεί, ζώντας από κοντά την πανηγυρική ατμόσφαιρα συναδέλφωσης που αυθόρμητα προκάλεσε η είδηση της ανακήρυξης του Συντάγματος, θα συνειδητοποιήσει τη “δύναμη” ενός τέτοιου ιδανικού και θα φανταστεί ένα μεγάλο κράτος ανατολίτικο όπου μουσουλμάνοι και χριστιανοί θα είναι ισότιμοι Οθωμανοί πολίτες. Τόσο η πολιτική συγκυρία στην Οθωμανική Αυτοκρατορία - οι αρχικές διακηρύξεις των Νεότουρκων ήταν προς την κατεύθυνση της ισοπολιτείας - όσο και η παράδοση της οικουμενικής ιδέας, συνέθεταν ευνοϊκά στοιχεία προς έναν επαναπροσδιορισμό της πολιτικής των Ελλήνων, τους οποίους ο Α. Σουλιώτης έβλεπε να ηγούνται δυναμικά της κίνησης αυτής. Τον ηγετικό αυτό ρόλο επεδίωξε άμεσα, όταν η απροθυμία του κυρίαρχου τμήματος των Νεότουρκων να τηρήσουν τις υποσχέσεις τους επέβαλε τη συντονισμένη δράση των χριστιανικών εθνοτήτων για τη διεκδίκηση της αρχής της ισοπολιτείας και των δικαιωμάτων τους. Μέσα από αυτήν την προσπάθεια, που τις παραμονές των Βαλκανικών Πολέμων φάνηκε να αποδίδει καρπούς, συντελώντας στη συμμαχία και των βαλκανικών κρατών, ο Α. Σουλιώτης θα πιστέψει έντονα στην ιδέα της συνεννόησης των εθνών της Βαλκανικής. Τάσεις προς την πολιτική συνεννόησης των βαλκανικών κρατών ή της ελληνοτουρκικής συνεννόησης είχαν εκφραστεί και παλιότερα, όπως είναι γνωστό. Ενα ιδιαίτερο όμως και αξιοσημείωτο στοιχείο των τάσεων αυτών μπορεί να ανιχνευθεί στην ιδεολογικοπολιτική τοποθέτηση του Α. Σουλιώτη: η έμφαση που δίνει συνολικότερα στην δυναμική της συμφιλίωσης των βαλκανικών εθνών, σε αντίθεση με τη στενή εθνικιστική - επεκτατική πολιτική των “κρατιδίων”, όπως τα αποκαλούσε. Τη δυναμική αυτή επιχειρεί να τεκμηριώσει και επιστημονικά, μέσα από τις κοινές ιστορικογεωγραφικές ρίζες των λαών “της καθ’ ημάς Ανατολής”.

Τα ίχνη ακριβώς της πολιτικής και ιδεολογικής συγκρότησης του Α. Σουλιώτη είναι το κυρίαρχο σώμα πληροφοριών που προσφέρει το αρχείο του, το οποίο μπορεί να χαρακτηριστεί βασικά ως αρχείο συγγραφέα. Αυτή είναι και η άλλη διάσταση της προσωπικότητας του Α. Σουλιώτη, λιγότερο ίσως γνωστή στο ευρύτερο κοινό όσο ζούσε, καθώς το μεγαλύτερο μέρος των γραπτών του - όσα είχε προλάβει να επεξεργαστεί περισσότερο - άρχισε να δημοσιεύεται αρκετά χρόνια μετά το θάνατο του. Η πολιτική εξάλλου αρθρογραφία του, αρκετά συστηματική επί σειρά ετών (στο περιοδικό Πολιτική Επιθεώρησις καθώς και στον ημερήσιο τύπο), σε συνδυασμό και με την ενεργητική ένταξη του στο ευρύτερο στρατόπεδο των αντιβενιζελικών, παραπέμπει περισσότερο στην εικόνα του Α. Σουλιώτη ως ανθρώπου της δράσης και της στράτευσης για τις πολιτικές του ιδέες, όσο έντονα προσωπική και να ήταν η στράτευση αυτή.

Πλάι λοιπόν στην εικόνα αυτή του ανθρώπου της δράσης και της πολιτικής ενέργειας, που καλλιεργήθηκε ίσως ιδιαίτερα και από την τάση του Ιωνα Δραγούμη να αντιπαραθέτει το δυναμισμό του φίλου του στις αδράνειες της δικής του στοχαστικής προσωπικότητας , το αρχείο του Α. Σουλιώτη επιτρέπει την ανάδειξη και της άλλης όψης. Πλάι στα ίχνη της πράξης και της πίστης σ’ αυτήν, τα ίχνη του στοχασμού, αλλά και των αμφιβολιών και των δισταγμών, τα ίχνη της απραξίας, της ανίας, της “λυπομανίας” και της “θανατίασης”, όπως χαρακτηριστικά θα ονομάσει ο ίδιος ο Α. Σουλιώτης τα συμπτώματα της δικής του αδράνειας και αγωνίας. Μέσα στις σκόρπιες σημειώσεις του (ή στα “σημειωματάρια”), καθώς και στην τακτική - κατά περιόδους μάλιστα σχεδόν καθημερινή - αλληλογραφία με δύο πολύ στενά φιλικά του πρόσωπα, τον Ιωνα Δραγούμη και την αδελφή του Ιωνα, Ναταλία Μελά, μπορεί να διακρίνει κανείς τα ίχνη αυτά, καθώς και την πιο άμεση και ελεύθερη έκφραση των ιδεών και των πολιτικών του πεποιθήσεων απ’ ότι στα κείμενα των αναμνήσεων του που έχουν δημοσιευτεί.

Ενα νεανικό του δημοσίευμα - και έχει ίσως κάποια σημασία ότι ήταν το πρώτο - αναδεικνύει τον Α. Σουλιώτη ως λογοτέχνη, ταλέντο φανερό και σε άλλα γνωστά του κείμενα. Πρόκειται για τις εντυπώσεις του από περιοδεία που έκανε ως ανθυπολοχαγός στις παραμεθόριες περιοχές, τα Γράμματα από τα Βουνά (Αθήνα, 1905). Ξαναδουλεμένο στη δημοτική, επανεκδόθηκε μόλις το 1971, μαζί με ένα άλλο κείμενο, διαμορφωμένο από αποσπασματικές εντυπώσεις και σκέψεις του της περιόδου της Οργάνωσης Κωνσταντινούπολης, το Σημειωματάριον. Καθαρότερο όμως δείγμα καλλιτεχνικής έκφρασης του Α. Σουλιώτη μπορούν να θεωρηθούν τα ποιήματα του, που κι’ αυτά όμως εκδόθηκαν μετά το θάνατο του (Αθήνα, 1977). Ετσι δεν είναι τυχαίο που ανάμεσα στα χειρόγραφα του Α. Σουλιώτη, τα λογοτεχνικά του κατάλοιπα αποτελούν μια ιδιαίτερη ενότητα. Κύριο χαρακτηριστικό τους η αποσπασματικότητα και η ειδολογική ποικιλία: εκτός απ’ όσα μόλις αναφέραμε, ο Α. Σουλιώτης επιχειρεί να συνθέσει δράματα, κωμωδίες, μυθιστόρημα, ένα σενάριο για κινηματογράφο. Κανένα απ’ αυτά δεν είναι ολοκληρωμένο, ενώ ορισμένα υπάρχουν στις σημειώσεις του μόνο ως ιδέες με στόχο να τις αναπτύξει στο μέλλον, πράγμα που δεν φαίνεται να έκανε ποτέ.

Θα έλεγε κανείς ότι εδώ αποτυπώνεται περισσότερο η έντονη και συχνά βασανιστική του ανάγκη να εκφράσει καλλιτεχνικά αυτό που αισθάνεται και βιώνει, παρά ένα ολοκληρωμένο και συνθετικό αποτέλεσμα. Από τα γραπτά αυτά έχουμε συχνά την αίσθηση ότι προσπαθεί ταυτόχρονα να ελέγξει με τη λογική τον κόσμο γύρω του και μέσα του, ίσως να περάσει κάποια ιδέα ή κάποιο μήνυμα, κυρίως όμως να κατανοήσει, να φτάσει μέχρι τις ρίζες, να ερμηνεύσει. Μια έντονη ιστορική ευαισθησία και συνείδηση, σε συνδυασμό με την επιθυμία της καλλιτεχνικής έκφρασης, διαπερνά σε γενικές γραμμές τα διάσπαρτα κείμενα ή τις σημειώσεις του. Εξάλλου αυτά είναι συχνά δύσκολο να καταταχθούν σε ένα μόνο είδος γραφής, όπως είναι δύσκολο να αυτονομηθεί μια μόνο πλευρά της πολυσήμαντης προσωπικότητας και των ενδιαφερόντων του Α. Σουλιώτη, χαρακτηριστικής ίσως μορφής της εποχής του. Από το δοκίμιο ιστορίας ή πολιτικής επιστήμης μέχρι το δράμα σε μορφή μακρού ποιήματος ή το σύντομο αλλά έντονα εκφραστικό στιχούργημα, όλα θα τα επιχειρήσει κάποια στιγμή. Ισως η ιστορική του ευαισθησία από τη μια και το χάρισμα της αφήγησης από την άλλη, να ισορροπούν στην συγγραφή των αναμνήσεων του, που όμως κι’ αυτή ήταν αποσπασματική και δεν πήρε ποτέ τη μορφή ολοκληρωμένων απομνημονευμάτων, όπως κάποτε σκέφτηκε. Ούτε το αυτοβιογραφικό του μυθιστόρημα θέλησε να το προχωρήσει.

Στη σημασία, ωστόσο, της αυτοβιογραφίας ως πιο αυθεντικής μορφής ιστορικής βιογραφίας, μαρτυρίας και γραφής θα αναφερθεί συχνά: “[...] η αυτοβιογραφία, η αληθινότερη βιογραφία [...]”. Η αντίληψη αυτή όμως δεν οφείλεται μόνο στη συνειδητοποίηση του ότι όποιοι στάθηκαν μάρτυρες σημαντικών ιστορικών γεγονότων θα πρέπει να γράψουν γι’αυτά. Αναμφίβολα, ο ίδιος για το άτομο του, είχε ανεπτυγμένη αυτή τη συνείδηση, βασικό κίνητρο για να διασώσει και να κοινοποιήσει πράγματα που έζησε και που ένιωσε. Μια τέτοια πράξη όμως έχει γι’ αυτόν ευρύτερο νόημα, που ξεπερνάει την καταγραφή όσων ο κόσμος θεωρεί “εξαιρετικά” και που δεν είναι παρά “ψευτορωμαντικότης”. Η αναζήτηση των προγόνων και η συγγραφή (ή η μελέτη) της οικογενειακής ιστορίας κάθε ανθρώπου συμβάλλει στην κατανόηση του παρελθόντος, αλλά και μιας αλήθειας που συνήθως χάνεται: “[...] και συχνά η πραγματικότητα και η ειλικρίνεια της ιδιαίτερης, της οικογενειακής ζωής, σε κάνει να ιδείς με πόσες ψευτιές παληές και τωρινές είναι νοθεμένη η επίσημη ιστορία” (Φάκελος 18, “Ηλίας” ή “Γιάννης”, μυθιστόρημα).

Ετσι, μέσα από την έντονη ανησυχία του να μην προδώσει το πραγματικό, αλλά και να μην υποτάξει την πολυπλοκότητα της πραγματικότητας αυτής σ’ ένα μόνο νόημα, κεντρικό, θα εγκαταλείψει κάποια στιγμή τις απόπειρες για καθιερωμένες μορφές ολοκληρωμένων καλλιτεχνικών συνθέσεων (ακόμα και τη συγγραφή των απομνημονευμάτων του) και θα μείνει πιστός στην καταγραφή σκέψεων, εντυπώσεων, αισθημάτων:

”Ημπορούσα από αυτές τις σημειώσεις να κάνω ένα ή πολλά μυθιστορήματα ή δράματα.
Δεν το κάνω γιατί έτσι πρέπει να βάλω μιά φανταστική υπόθεση που θα με ανάγκαζε σε πολλά άλ¬λα φανταστικά πράγματα. Θα ενόθευα έτσι την αλήθεια. Θα είχε βέβαια τότε το βιβλίο αυτό κάποια γεωμετρικότητα, θα έμοιαζε ένα γνωστό φιλολογικό είδος, θα είχε ίσως περισσότερο και αυτό που λένε θέμα, ίσως και κεντρική ιδέα. Αλλά δεν θέλω να θυσιάσω την αλήθεια επειδή δεν ημπορώ να βάλω μια κεντρική ιδέα στην ζωή, επειδή δεν ημπορώ να βρώ το νόημα της ζωής. Ανόθευτες τέτοιες εικόνες θα βοηθήσουν κάποτε κάποιον άλλον να βρει ίσως το νόημα της ζωής μου, της ζωής γενικά”(Φάκελος 19, Ποικίλα).

“Ανόθευτες” λοιπόν και αποσπασματικές εικόνες, στιγμές σκέψης και έκφρασης καλείται ο ιστορικός, στον οποίο συνειδητά αφήνει τα χαρτιά του ο Α. Σουλιώτης, ν’ ανασυνθέσει και μαζί με τα πιο ολοκληρωμένα δείγματα γραφής, μαζί με τα σχετικά λιγότερα ιστορικά ή επίσημα έγγραφα που διασώζει το αρχείο, μαζί με άλλα τεκμήρια της ιδιωτικής του ζωής όπως είναι η αλληλογραφία του) να βρει το “νόημα της ζωής του”. Εμείς θα μπορούσαμε να προσθέσουμε: να αναζητήσει, μέσα από τα ίχνη των πολλαπλών συνειδήσεων του Α. Σουλιώτη, στοιχεία από τις εθνικές, πολιτικές, κοινωνικές και ευρύτερα ιδεολογικές τάσεις της γενιάς - όπως είθισται να λέγεται - που εκπροσωπεί ή των κοινωνικών ομάδων με τις οποίες συνδέθηκε ή εντάσσεται. Να αναζητήσει, μέσα από κάθε προσωπικό του τεκμήριο, στοιχεία από τις συμπεριφορές και τα συναισθήματα στον τομέα των φιλικών, των ερωτικών και γενικότερα των διαπροσωπικών σχέσεων ανάμεσα στα άτομα των κοινωνικών αυτών ομάδων. Να συγκεντρώσει ακόμα στοιχεία από μια έντονα μεταβατική και διαφοροποιούμενη ιστορική περίοδο που ξεκινά ουσιαστικά από την εθνική εξόρμηση του Μακεδονικού Αγώνα και των Βαλκανικών Πολέμων, για να καταλήξει στα κοινωνικοπολιτικά προβλήματα που συγκλονίζουν τον ύστερο Μεσοπόλεμο, μια περίοδο η οποία έχει ειδικότερα σφραγιστεί από τη σύγκρουση του βενιζελισμού με τους αντιπάλους του. Κάποιες ιδιαίτερες διαστάσεις της σύγκρουσης αυτής διασώζει το αρχείο του Α. Σουλιώτη: ας σημειωθεί εδώ ότι ο Α. Σουλιώτης, έχοντας ως αφετηρία της κριτικής του τον τρόπο που ο Ε. Βενιζέλος χειρίστηκε τα εθνικά θέματα, ήταν από εκείνους που, τουλάχιστον στο πολιτικό επίπεδο, επιχείρησε να συνδυάσει τον αντιβενιζελισμό με την προσήλωση στις αρχές του κοινοβουλευτισμού και όχι της μοναρχίας.

Γύρω στα τέλη αυτής της περιόδου, λίγο μετά την εγκαθίδρυση της δικτατορίας του Ι. Μεταξά, ο Α. Σουλιώτης - μέσω του αρχείου του πάντοτε - “σιωπά” για λίγα χρόνια. Εχει μόλις θητεύσει Νομάρχης Φλώρινας (1934-1935) και Γενικός Διοικητής Θράκης (1936), υπεύθυνες κρατικές θέσεις σε τομείς πολύ ευαίσθητους, όπως εκείνος της “αφομοιώσεως των σλαβόφωνων” και της παρακολούθησης της δράσης των κομμουνιστών ή των “βουλγαριζόντων”. Στα καθήκοντα που του επιβάλλουν οι θέσεις αυτές θα ανταποκριθεί με την ευσυνειδησία του κρατικού (όχι του κομματικού) οργάνου, αφήνοντας μας όμως ένα αίσθημα αμηχανίας στην ανάμνηση του “ανατολικού” του ιδανικού ή της ιδέας της βαλκανικής συνεννόησης. Το ίδιο περίπου αίσθημα αμηχανίας που, με πρώτη ίσως ματιά, αφήνουν οι ιδεολογικές “αντιφάσεις” στην προσωπικότητα του Α. Σουλιώτη, που δεν είναι βέβαια δυνατόν να αναπτυχθούν εδώ. Η ανάλυση τους όμως θα μπορούσε να συμβάλει επίσης στην μελέτη της ιδεολογίας διανοουμένων της εποχής του, σε σχέση και με την πολιτική ή κομματική τους συμπεριφορά και ένταξη.

Μετά τη σύντομη αυτή “σιωπή” που εντοπίζουμε από το 1937 μέχρι το 1942, τον ξαναβρίσκουμε άρρωστο με φυματίωση να περνά τα τελευταία χρόνια της ζωής του σε σανατόριο στα Μελίσσια, πλάι στη σύζυγο του Σοφία Προβελεγγίου. Πέθανε το 1945. Στη “Διαθήκη” του - όπως ο ίδιος επιγράφει δύο σύντομα σημειώματα, ελαφρώς διαφορετικά, χρονολογημένα το 1943 - μιλά κυρίως για το αρχείο του, το οποίο αφήνει στη σύζυγο του Σοφία, εκφράζοντας πια με σαφήνεια την επιθυμία να δημοσιευτεί μέρος από τα χαρτιά του σε ενιαίο τόμο ή τμηματικά, ιδιαίτερα όσα αναφέρονται στις Οργανώσεις Θεσσαλονίκης και Κωνσταντινούπολης.

ΧΡΟΝΟΛΟΠΟ

6-1-1878 Γεννήθηκε στην Ερμούπολη της Σύρου. Ο πατέρας του Μιλτιάδης καταγόταν από τη σουλιώτικη οικογένεια Κολιοδημήτρη. Ο παππούς του Αθανάσιος, αγωνιστής της Επανάστασης, είχε στη συνέχεια εγκατασταθεί στην Ερμούπολη. Η μητέρα του Μαρία, το γένος Φάσου, καταγόταν από Λευκαδίτες που είχαν μεταναστεύσει στην Ιταλία. Οταν ακόμα ο Θανάσης ήταν παιδί, η οικογένεια του έφυγε για την Αθήνα, όπου ο πατέρας του εργάστηκε αργότερα ως ανώτερος υπάλληλος στην “Εταιρεία Διαχειρίσεως των εις την υπηρεσίαν του Ελληνικού Δημοσίου Χρέους Υπεγγύων Προσόδων”.

1887 Απολυτήριο δημοτικού (Αθήνα).

1894 Απολυτήριο γυμνασίου - Κατάταξη στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.

1895 Εγκαταλείπει τη Νομική και γράφεται στη Σχολή Ευελπίδων.

1900 Ορκίζεται ανθυπολοχαγός.

1902-1905 Μετά από δική του αίτηση μετατίθεται στην επαρχία, κυρίως στα ελληνοτουρκικά σύνορα μεταξύ Θεσσαλίας και Ηπείρου (Τρίκαλα, Μαλακάσι, Καρδίτσα).

1903 Ιδρύεται το Μακεδόνικο Κομιτάτο με πρόεδρο το Δημ. Καλαποθάκη. Ο Θεοτόκης στέλνει το Λάμπρο Κορομηλά γενικό πρόξενο Θεσσαλονίκης.

1903 Εξέγερση του Ίλιντεν.

1904, 13/10: Θάνατος Παύλου Μελά.

1905 Αποσπάται στο Υπουργείο των Στρατιωτικών και επιστρέφει στην Αθήνα - Δημοσιεύει το πρώτο λογοτεχνικό του κείμενο, τα Γράμματα από τα βουνά (με το ψευδώνυμο “Θαλής”). Αποφασίζει να συμμετάσχει στο Μακεδονικό Αγώνα. Συνάντηση με Λ. Κορομηλά.

Μάρτιος 1906 Ξεκινάει με την ιδιότητα του μυστικού πράκτορα για τη Θεσσαλονίκη, όπου εγκαθίσταται ως αντιπρόσωπος εργοστασίου ραπτομηχανών με το όνομα Νικολαϊδης.

1906-1908 Ιδρύει και διευθύνει την Οργάνωση Θεσσαλονίκης, παραμέ¬νοντας έμπορος και, στη συνέχεια, αντιπρόσωπος της ασφαλιστικής εταιρείας “Αμοιβαία”.

1906 Γνωρίζεται με τον 'Ιωνα Δραγούμη στο Δεδέαγατς, όπου ο τελευταίος ασκούσε καθήκοντα προξένου.

1907 Γίνεται υπολοχαγός. Στο πλαίσιο της ειρηνικής δράσης της Οργάνωσης Θεσσαλονίκης, γράφει και τυπώνει στα ελληνικά και στα σλαυο-μακεδόνικα το προπαγανδιστικό φυλλάδιο Προφητείαι του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Φεβρ. 1908 Ερχεται στην Αθήνα: συνάντηση με τον Π. Δαγκλή και συνεννοήσεις για τη σύσταση μυστικής υπηρεσίας του Υπουργείου των Εξωτερικών στη Μακεδονία και Θράκη, της “Πανελληνίου Οργανώσεως”.

1908 Αρχίζει τακτική αλληλογραφία με τον Ιωνα, που θα κρατήσει μέχρι τον θάνατο του τελευταίου.

Ιούν. 1908 Κίνημα Νεότουρκων.

Ιούλ. 1908 Ο Αβδούλ Χαμίτ δέχεται την επαναφορά του συντάγματος του 1876.

Σεπτ. - Οκτ. 1908 Διενέργεια των πρώτων βουλευτικών εκλογών στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Τέλη 1908 Ο Α. Σουλιώτης και ο Ι. Δραγούμης ιδρύουν στην Πόλη την Οργάνωση Κωνσταντινούπολης.

31-3-1909 Αντεπανάσταση Παλαιοτούρκων. Καταπνίγεται και επικρατούν και πάλι οι Νεότουρκοι.

1909 Ανακαλείται στην Ελλάδα μαζί με τους άλλους αξιωματικούς του Μακεδόνικου Αγώνα και διορίζεται καθηγητής της στρατιωτικής γεωγραφίας στη Σχολή Ευελπίδων.

Ιαν. 1910 Επιστρέφει οριστικά στην Πόλη ως έμπορος με το ψευδώνυμο Νικολαϊδης και αναλαμβάνει τη διεύθυνση της Οργάνωσης Κωνσταντινούπολης. Δημοσιεύται διάταγμα παραιτήσεως του από το στρατό, προκειμένου να συνεχίσει χωρίς κίνδυνο τη μυστική αποστολή του στην Πόλη.

1910-1912 Διευθύνει μόνος του ουσιαστικά την Οργάνωση, μετά τη μετάθεση του Ιωνα από την ελληνική πρεσβεία της Πόλης ο’ εκείνη του Λονδίνου.

Απρ. 1910 Εκδίδεται στην Πόλη το εβδομαδιαίο φύλλο Πολιτική Επιθεώρησις (διευθ. Γ. Μπούσιος, ιδιοκτήτης Γ. Θεοχαρείδης), την οποία ελέγχει η Οργάνωση και όπου ο Α. Σουλιώτης αρθρογραφεί συστηματικά.

Σεπτ. 1911 - Οκτ. 1912 Ιταλοτουρκικός πόλεμος.

Φεβρ. 1912 Γίνεται “διαγγελεύς” στο Υπουργείο των Εξωτερικών, θέ¬ση που δημιουργήθηκε για να διευκολύνει τις μετακινήσεις του, χωρίς να προκαλεί υποψίες στις τουρκικές αρχές: με έδρα την Πόλη, ο Α. Σουλιώτης μεταφέρει οδηγίες από το υπουργείο προς τις ελληνικές πρεσβείες στα Βαλκάνια. Την ιδιότητα αυτή διατήρησε (με διακοπές) ως το 1916.

26-6-1912 Με Βασιλικό Διάταγμα ανακαλείται η παραίτηση του από το στρατό και προβιβάζεται σε λοχαγό.

4-7-1912 Δημοσιεύεται και δεύτερο διάταγμα παραιτήσεως του από το στρατό, πάντοτε για λόγους ασφάλειας.

Ιούλ. 1912 Πραξικόπημα από την αντιπολίτευση που ρίχνει τους ενωτικούς Νεότουρκους.

Οκτώβρ. 1912 Κήρυξη Α’ Βαλκανικού Πολέμου. Ο Α. Σουλιώτης φεύγει από την Πόλη με μυστική αποστολή να πάει στη Βουλγαρία, για να παρακολουθήσει τις κινήσεις της Μεραρχίας Θεοδωρώφ.

16-10-1912 Φτάνει στη Σόφια.

19-10-1912 Φεύγει από τη Σόφια σε αναζήτηση της Μεραρχίας Θεοδωρώφ. Λίγες μέρες αργότερα, φέρνει σε πέρας την αποστολή του: μόλις μαθαίνει θετικά τις κινήσεις της Μεραρχίας προς τη Θεσσαλονίκη με στόχο την κατάληψη της, τηλεγραφεί σχετικά στον έλληνα πρέσβη στην Σόφια Δ. Πανά.

27-10-1912 Τα ελληνικά στρατεύματα απελευθερώνουν τη Θεσσαλονίκη, λίγες μόλις ώρες πριν φθάσει η Μεραρχία Θεοδωρώφ.

Νοέμβρ. 1912 Ο Α. Σουλιώτης βρίσκεται στις Σαράντα Εκκλησιές και ενημερώνει το Δ. Πανά σχετικά με την κατάσταση που επικρατεί εκεί και τα προβλήματα του ελληνικού πληθυσμού.

20-11-1912 Υπογραφή ανακωχής στην Τσατάλτζα.

16-12-1912 Αρχίζει η Συνδιάσκεψη του Λονδίνου.

Δεκ. 1912 Ταξιδεύει στο Βελιγράδι: από εκεί στέλνει στη Συνδιάσκεψη του Λονδίνου ένα υπόμνημα σχετικά με το διακανονισμό των δικαιωμάτων των Ελλήνων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Επιστρέφει στη Σόφια, όπου παραμένει μέχρι τα μέσα του 1913.

22-2-1913 Πτώση των Ιωαννίνων.

30-5-1913 Υπογραφή οριστικής συνθήκης στο Λονδίνο.

17/30-6-1913 Αρχίζει επίσημα ο Β’ Βαλκανικός Πόλεμος.

Ιούλιος 1913 Συνδιάσκεψη και Συνθήκη Βουκουρεστίου.
Ιούλ. - Σεπτ. 1913 Ο Α. Σουλιώτης βρίσκεται στην Πόλη για υπηρεσία.

Οκτ.1913 Φεύγει για το Παρίσι, όπου διορίζεται attache στο Ελληνικό Προξενείο με φανερό σκοπό να βοηθήσει τους έλληνες αντιπροσώπους στη Βαλκανική Οικονομική Συνδιάσκεψη. Παράλληλα όμως, έχει αναλάβει μυστική αποστολή με στόχο τη συνεννόηση με τους εξόριστους στο Παρίσι και στην Αίγυπτο τούρκους πολιτικούς, που αντιπολιτεύονταν τους Νεότουρκους.

Νοέμβρ. 1913 Γράφεται στην Ecole Libre des Sciences Politiques.

Απρ.- Μάιος 1914 Βρίσκεται και πάλι στην Πόλη με αποστολή. Επιστρέφει μέσω Αθήνας στο Παρίσι.

Αύγ. 1914 Επιστροφή και πάλι στην Αθήνα. Δύο μήνες παραμένει άρρωστος στο ξενοδοχείο “Πριγκηπικό”.

Οκτ. - Νοέμβρ. 1914 Ταξιδεύει στην Αίγυπτο (Αλεξάνδρεια-Κάιρο) για την ίδια υπόθεση επαφών με τούρκους εξόριστους. Στο Παρίσι και στην Αίγυπτο τον συνοδεύει η αδελφή του Ελένη.

Δεκ. 1914 - Ιαν. 1915 Αναχωρεί για Κωνσταντινούπολη μέσω Θεσσαλονίκης και Δεδέαγατς, πάντα με μυστική αποστολή.

Μάρτ. 1915 Επιστροφή στην Αθήνα. Κυβερνητική κρίση και παραίτηση Ε. Βενιζέλου.

31-5-1915 Εκλογές. Νίκη των Φιλελευθέρων.

Σεπτ. 1915 Η Βουλγαρία κηρύσσει γενική επιστράτευση Ακολουθεί και η Ελλάδα για λόγους άμυνας. Ο Α. Σουλιώτης αναχωρεί για το Φρουραρχείο της Δράμας και στη συνέχεια για Καβάλα.

Οκτ. 1915 - Ο Ε. Βενιζέλος εξαναγκάζεται σε παραίτηση. Κυβέρνηση συνασπισμού με Αλ. Ζαΐμη Καταψήφιση του σχήματος, διάλυση Βουλής και προκήρυξη εκλογών.

6-12-1915 Εκλογές με αποχή των βενιζελικών. Κυβέρνηση Σ. Σκουλούδη.

Δεκ. 1915 - Αύγ. 1916 Ο Α. Σουλιώτης διορίζεται Νομάρχης Ιωαννίνων.

Ιαν. 1916 Επανεκδίδεται η Πολιτική Επιθεώρησις στην Αθήνα, ως “εβδομαδιαίον πολιτικόν και κοινωνιολογικόν περιοδικόν”.

Ιούνιος 1916 Κυβέρνηση Ζαίμη

17/30 Αύγ. 1916 Κίνημα βενιζελικών στη Θεσσαλονίκη

Σεπτ. 1916 Προσωρινή Κυβέρνηση Θεσσαλονίκης.

Αύγ. - Σεπτ. 1916 Σειρά αντιβενιζελικών άρθρων του Α.Σουλιώτη στην εφημερίδα Νέα Ημέρα.

Νοέμβριος 1916 Μάχη της Αθήνας. Κύμα διωγμών κατά των βενιζελικών.

Δεκ. 1916 Ξαναδιορίζεται “διαγγελεύς” του Υπουργείου των Εξωτερικών στην Πόλη.

1916-1917 Εργάζεται με στόχο τη σύνταξη μελέτης περί της “Καθ’ ημάς Ανατολής”.

Ιούνιος 1917 Επέμβαση Συμμάχων και παραίτηση Κωνσταντίνου. Διάδοχος ο Αλέξανδρος.

11-6-1917 Παραίτηση Αλ. Ζαΐμη και ανάθεση εντολής στον Ε. Βενιζέλο. Εχει ήδη συγκροτηθεί κατάλογος “γερμανοφίλων, από τους οποίους άλλοι εξορίζονται και άλλοι τελούν υπο περιορισμό. Ο Ιων Δραγούμης εξορίζεται στην Κορσική.

15-6-1917 Επίσημη ένταξη της Ελλάδας στον πόλεμο. Εκτατα μέτρα και εκκαθαρίσεις στην εκκλησία στη διοίκηση και στο στρατό.

Φεβρ. 1918 Ο Α. Σουλιώτης εξορίζεται στην Κρήτη (Ηράκλειο,Χανιά).

Φεβρ.- Ιούλ. 1920 Αντιβενιζελική αρθρογραφία του Α. Σουλιώτη στην εφημερίδα Πολιτεία.

Ιούνιος 1920 Εκδίδεται για τρίτη φορά η Πολιτική Επιθεώρησις, στην Αθήνα: ο Α. Σουλιώτης είναι διευθυντής και ιδιοκτήτης, και αρθρογραφεί συχνά.

30-7-1920 Απόπειρα δολοφονίας Ε. Βενιζέλου στη Λυών.

31-7-1920 Δολοφονία Ιωνα Δραγούμη

28Ιούλ./10Αύγ.1920 Συνθήκη Σεβρών.

Οκτ. 1920 Αρση στρατιωτικού νόμου.

1/14-11-1920 Εκλογές: ήττα Φιλελευθέρων. Ο Α. Σουλιώτης εκλέγεται πληρεξούσιος Θεσσαλονίκης με το συνδυασμό της “Ηνωμένης Αντιπολιτεύσεως”.

22-11-1920 Δημοψήφισμα και επιστροφή Κωνσταντίνου.

Μάρτ. 1921 Ο Α. Σουλιώτης αναχωρεί για Κωνσταντινούπολη με το θωρηκτό “Αβέρωφ”.

Μάιος 1921 Ανακαλείται το δεύτερο διάταγμα παραιτήσεως του από το στρατό, που είχε γίνει για υπηρεσιακούς λόγους το 1912.

Ιούν. 1921 Προβιβάζεται σε ταγματάρχη.

Αύγ. 1921 Προβιβάζεται σε αντισυνταγματάρχη.

1921 Κυκλοφορεί η μελέτη του Οι κάτοικοι της Μικράς Ασίας.

Δεκ. 1921 Αναχώρηση για Λονδίνο, όπου συμμετέχει στη Διασυμμαχική Συνδιάσκεψη.

Ιούλ. 1922 Αποστρατεύεται με αίτηση του.

13-8-1922 Κατάρρευση μικρασιατικού μετώπου.

Σεπτ. 1922 Κίνημα Πλαστήρα.

Οκτ. 1922 Ο Α. Σουλιώτης φεύγει για το Μόναχο, όπου παραμένει μέχρι τον Απρίλιο του 1923.

15/28-11-1922 Εκτέλεση των Εξ.

Απρ. 1923 Πηγαίνει στο Βερολίνο. Γράφεται στην "Deutsche Hochschule fur Politik" για ένα εξάμηνο.

Ιούλ. 1923 Η αδελφή του Ελένη αναχωρεί για Βερολίνο.

27-11-1923 Θάνατος Ελένης στο Βερολίνο.

Ιαν. 1924 Ξεκινάει από Βερολίνο για Αθήνα μεταφέροντας την τέφρα της αδελφής του. Στο μεταξύ, έχει ταξιδέψει στην Πράγα και στη Βουδαπέστη.

30-6-1924 Θάνατος του πατέρα του Μιλτιάδη Σουλιώτη.

Καλοκαίρι 1925 Βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη, όπου πρωτοστατεί σε απόπειρα να ιδρυθεί κόμμα δημοκρατικό - αντιβενιζελικό. Σειρά άρθρων του για το θέμα αυτό στην εφημερίδα Φως.

Σεπτ. - Οκτ. 1926 Ταξίδι στο Βελιγράδι.

Οκτ. -Νοέμβρ. 1926 Δημοσιεύει σειρά άρθρων στην εφημερίδα Πρωινός Τηλέγραφος, με τον τίτλο “Γράμματα από το Βελιγράδι”.

Οκτ. 1927 Διορίζεται εκτιμητής της Εθνικής Κτηματικής Τράπεζας στην Αθήνα.

24-4-1931 Παντρεύεται τη Σοφία Προβελεγγίου, κόρη του ποιητή Αριστομένη Προβελέγγιου και φεύγουν για τη Σίφνο, ιδαίτερη πατρίδα της Σοφίας.

1931 Αρθρογραφία του σχετικά με το Βαλκανικό Συνασπισμό στο περιοδικό Les Balkans και στην εφημερίδα Απογευματινή.

5-12 Νοεμβρ. 1933 Συμμετέχει στη Δ’ Βαλκανική Διάσκεψη στη Θεσσαλονίκη.

Ιούλ. 1934 Προβιβασμός στο βαθμό του συνταγματάρχη. Διορίζεται Νομάρχης Φλώρινας.

1 Μαρτίου 1935 Κίνημα βενιζελικών που αποτυγχάνει.

9-6-1935 Εκλογές. Νίκη μετριοπαθών αντιβενιζελίκών.

14-10-1935 Απαλλάσσεται από Νομάρχης Φλώρινας.

Ιαν. - Ιουλ. 1936 Γενικός Διοικητής Θράκης.

24-6-1936 Υποβάλλει την παραίτηση του από Γενικός Διοικητής Θράκης.

1942-1945 Αρρωστος με φυματίωση σε σανατόριο στα Μελίσσια.

22-3-1945 Θάνατος του Α. Σουλιώτη.

Ποιητής, πεζογράφος, επιμελητής εκδόσεων και στιχουργός. Έχει εκδώσει μυθιστορήματα, ποιητικές συλλογές, τόμους με πεζά, λευκώματα και τέσσερις τόμους για το «Θέατρο στην Ερμούπολη τον 20ό αιώνα, 1901-1921», καθώς και την ανθολογία «Ερμούπολη: μια πόλη στη λογοτεχνία» (Μεταίχμιο, 2004). Τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος 2005 για το μυθιστόρημά του «O καιρός των χρυσανθέμων» (Mεταίχμιο, 2004). Παράλληλα ασχολήθηκε με το τραγούδι. Ως στιχουργός έχει στο ενεργητικό του περίπου 400 τραγούδια και έχει συνεργαστεί σχεδόν με όλους τους Έλληνες συνθέτες. Το 2013 τιμήθηκε με το βραβείο ποίησης του Ιδρύματος Κώστα και Ελένης Ουράνη, για το σύνολο του έργου του. (Βιβλιογραφία: biblionet)

Ο Bayard Stockton ήταν Αμερικανός δημοσιογράφος και συγγραφέας του 'Phoenix with a bayonet', μια δημοσιογραφική καταγραφή της Ελληνικής Επανάστασης (1971). Τη δεκαετία του 1950 υπήρξε αξιωματικός στο Βερολίνο και το Λονδίνο, και ταυτόχρονα συνεργαζόταν ως ανταποκριτής για το Newsweek και το BBC. Το 1964 μετακόμισε στην Ελλάδα και έγινε ανταποκριτής του ABC Radio News και της τηλεόρασης και ραδιοφώνου της Δυτικής Γερμανίας για την Ελλάδα, την Κύπρο και την Τουρκία. Επιστρέφοντας στις ΗΠΑ το 1980, ο Stockton δούλεψε ως εξωτερικός συνεργάτης στο San Francisco, κυρίως για λογαριασμό βρετανικών μέσων, μέχρι να εγκατασταθεί στη Santa Barbara. Εκεί δούλεψε στην εφημερίδα Santa Barbara News-Press, και για τρία χρόνια, βραβεύτηκε ως σχολιαστής του Associated Press, ενώ υπήρξε και παρουσιαστής για τοπικό ραδιοφωνικό σταθμό.