Εμφανίζει 16840 αποτελέσματα

Καθιερωμένη εγγραφή

Καλλιγά, Ειρήνη

  • Φυσικό Πρόσωπο
  • 1912 - 2000

Η Ειρήνη Καλλιγά, κόρη του Αντώνη Μπενάκη, γεννήθηκε στην Αθήνα. Αδέλφια της ήταν ο Κωνσταντίνος και ο Μανόλης Μπενάκης. Σπούδασε κατ’ οίκον με δάσκαλο τον Αλέξανδρο Δελμούζο. Το 1930 παντρεύτηκε το Παύλο Καλλιγά και απόκτησαν μια κόρη, την Αιμιλία, αργότερα Γερουλάνου.
Διακρίθηκε για την αξιόλογη και πολύπλευρη κοινωνική δράση και προσφορά της στον τόπο μας.
Το 1932, σε ηλικία μόλις 21 χρόνων, μαζί με μια ομάδα νέων γυναικών, ίδρυσαν την πρώτη ομάδα Ελληνικού Οδηγισμού. Η Ειρήνη Καλλιγά από την ίδρυσή του, πρόσφερε εθελοντικά τις υπηρεσίες της στο Σώμα Ελληνικού Οδηγισμού. Υπήρξε κατ’ επανάληψη Γενική Έφορος, Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου, μέλος του Δ.Σ., Πρόεδρος της Περιφέρειας της Αθήνας κ.λπ. Το 1939 η δημοκρατική αγωγή και η αγάπη της για την ανεξαρτησία του Οδηγισμού της δώσανε τη δύναμη να αρνηθεί στον Ιωάννη Μεταξά την ενσωμάτωση του Σ.Ε.Ο. στην Εθνική Οργάνωση Νέων. Σήμερα, το Σώμα Ελληνικού Οδηγισμού τιμώντας τη μνήμη της έχει θεσπίσει το Έπαθλο Ειρήνη Καλλιγά και έχει δώσει το όνομα της στην Αίθουσα εκδηλώσεων των γραφείων μας.
Εκτός όμως από την προσφορά της στον Οδηγισμό, η Ειρήνη Καλλιγά, κατά την διάρκεια του πολέμου του 1940 υπηρέτησε εθελοντικά ως οδηγός ασθενοφόρων και μετά ως Αδελφή του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού σε διάφορα νοσοκομεία. Το 1941 διέθεσε το σπίτι της στο κέντρο της πρωτεύουσας για να λειτουργήσει εκεί το Τμήμα Μαχόμενων και Πολεμοπαθών. Υπήρξε μέλος της κατοχικής αντιστασιακής οργάνωσης ΡΑΝ. Αξιοσημείωτη είναι η δράση της και κατά την διάρκεια του Εμφυλίου πολέμου.
Την Ειρήνη Καλλιγά τίμησαν πολλοί φορείς για την προσφορά της και έργο της.
Μετά το τέλος του πολέμου, ως μέλος της Επιτροπής Εντεταλμένων κυριών της Βασιλικής Πρόνοιας, οργάνωσε την Οικοκυρική Σχολή «Αγία Όλγα» στην Φλώρινα, την οποία επισκεπτόταν συχνά για να παρακολουθεί την εξέλιξη της.
Η Ειρήνη Καλλιγά υπήρξε δραστήρια και σε άλλους πολιτισμικούς φορείς, όπως το Μουσείο Μπενάκη, του οποίου υπήρξε πρόεδρος και τον Ναυτικό Όμιλο Ελλάδας, καθώς και μέλος των συλλόγων Φίλοι του Μουσείου Μπενάκη, Φίλοι της Γενναδίου Βιβλιοθήκης, Φίλοι του Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα στην Θεσσαλονίκη, της Εταιρείας Μελέτης της Ελληνικής Ιστορίας, Φίλοι του Μουσείου Κοσμήματος, της Φιλοδασικής Εταιρείας, της Φιλοζωικής Εταιρείας, τους Σώματος Ελληνικού Οδηγισμού και του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων.

Καρούζος, Χρήστος Ι.

  • Φυσικό Πρόσωπο
  • 1900 - 1967

Έλληνας αρχαιολόγος και ακαδημαϊκός. Υπήρξε διευθυντής του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Το 1955 εξελέγη μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.

Ρουσοπούλου, Αγνή Ο.

  • Φυσικό Πρόσωπο
  • 1901 - 1977

Η Αγνή Ρουσοπούλου γεννήθηκε το 1901 στην Αθήνα από εύπορη αστική οικογένεια. Ο πατέρας της Όθωνας Ρουσόπουλος, ίδρυσε την «Εμπορική και Βιομηχανική Ακαδημία», ενώ η μητέρα της, Ελένη Ρουσοπούλου, υπήρξε από τις στενότερες συνεργάτιδες της Καλλιρόης Παρρέν στο Λύκειο Ελληνίδων. Φοίτησε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και υπήρξε μία εκ των πέντε φοιτητριών του ακαδημαϊκού έτους 1918. Συνέχισε τις μεταπτυχιακές σπουδές της στη Λειψία (ειδίκευση στο εργατικό δίκαιο) και στο Ρότσεστερ της Νέας Υόρκης. Η επαγγελματική της σταδιοδρομία στην Ελλάδα, ξεκίνησε το 1938. Παράλληλα με την επαγγελματική της δραστηριότητα, ανέπτυξε πολύμορφη δράση στο γυναίκειο κίνημα του μεσοπολέμου. Ήταν προϊσταμένη του νομικού τμήματος του Συμβουλίου Ελληνίδων και ένα από τα πιο δραστήρια μέλη της «Διεθνούς Ομοσπονδίας Γυναικών Δικηγόρων». Αρθρογραφούσε στα γυναικεία περιοδικά «Ελληνίς» και «Ο Αγώνας της Γυναίκας». Το 1955 εκλέχτηκε μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών (υπήρξε η πρώτη γυναίκα μέλος του ΔΣ του ΔΣΑ). Την περίοδο 1964 – 1967 διατέλεσε σύμβουλος στο Ταμείο Πρόνοιας Δικηγόρων του ΔΣΑ. Παράλληλα, στο πεδίο της πολιτικής συμμετείχε σε σοσιαλιστικά σχήματα όπως στο ΣΚ ΕΛΔ του Αλέξανδρου Σβώλου και αργότερα στον Σοσιαλιστικό Σύνδεσμο (δεκ. ’60). Στη διάρκεια της δικτατορίας υπέστη διάφορους περιορισμούς (άρνηση έκδοσης διαβατηρίου, διακοπή τηλεφωνικής γραμμής κ.ά.) και συμμετείχε ενεργά στην προάσπιση των πολιτικών κρατουμένων και των οικογενειών τους. Συνέγραψε τα πρώτα σχολικά εγχειρίδια για την «Αγωγή του πολίτη» την περίοδο 1934-1935. Το 1923 παντρεύτηκε τον Θεοδόσιο Στουδίτη, με τον οποίο απέκτησαν ένα γιο τον Αλέξη ο οποίος απεβίωσε σε ηλικία 25 ετών. Η Αγνή Ρουσοούλου πέθανε στην Αθήνα το 1977.

Σικελιανός, Άγγελος

  • Φυσικό Πρόσωπο
  • 1884-1951

Ο Άγγελος Σικελιανός, γιος του Ιωάννη (1831-1910) και της Χαρίκλειας το γένος Στεφανίτση (1847-1926), γεννήθηκε στη Λευκάδα στις 15.3.1884. Ήταν ο νεότερος από τα τέσσερα αδέλφια του, Έκτορα, Μενέλαο, Ελένη, Πηνελόπη, ενώ είχαν πεθάνει σε νηπιακή ηλικία άλλα δύο, ο Άγγελος και ο Διονύσιος. Η Ελένη ήταν σύζυγος του Σπήλιου Πασαγιάννη και η Πηνελόπη σύζυγος του Raymond Duncan, αδελφού της Isadora Duncan. Ο Άγγελος ολοκλήρωσε στη Λευκάδα τις εγκύκλιες σπουδές και γράφτηκε στη Νομική του Πα-νεπιστημίου Αθηνών χωρίς να την παρακολουθήσει. Από το 1901 ήταν ηθοποιός της «Νέας Σκηνής» του Κ. Χρηστομάνου, όπως και η αδελφή του, Ελένη. Το 1902 πρωτοδημοσίευσε ποιήματά του στο περιοδικό Διόνυσος και στη συνέχεια στα: Ο Νουμάς, Παναθή-ναια, Η Μούσα, Ζωή, Ακρίτας. Πραγματοποίησε ταξίδια στο εξωτερικό (Ιταλία, Γαλλία, Βόρεια Αφρική). Το 1907 παντρεύτηκε στην Αμερική την Εύα Πάλμερ. Το 1909 κυκλοφόρησε ο Αλαφροΐσκιωτος και την ίδια χρονιά γεννήθηκε ο γιος του, Γλαύκος. Το 1912 ξεκίνησε, με μία μελέτη για τον γλύπτη Α. Ροντέν, τη συνεργασία του με το περιοδικό Γράμματα της Αλεξάνδρειας. Το 1912-1913 υπηρέτησε στο στρατό, στο Μεσολόγγι και στην Αθήνα. Περιηγήθηκε την Ελλάδα και το 1914 επισκέφθηκε με τον Ν. Καζαντζάκη το Άγιο Όρος. Στα 1915-1917 εκδόθηκαν οι τέσσερις τόμοι του έργου Πρόλογος στη Ζωή: Α΄ Η συνείδηση της γης μου, Β΄ Η συνείδηση της φυλής μου, Γ΄ Η συνείδηση της γυναίκας, Δ΄ Η συνείδηση της πίστης. Το 1920 κυκλοφόρησε η έκδοση Στίχοι από το περιοδικό Οι νέοι. Το 1921 ταξίδεψε στην Ιερουσαλήμ και το 1924 επιχείρησε να ταξιδέψει μέσω Γερμανίας στη Σοβιετική Ένωση, χωρίς να φτάσει στον προορισμό του. Η οικογένεια Άγγελου και Εύας Σικελιανού κατοικούσε κυρίως στη Συκιά Κορινθίας και στους Δελφούς. Το 1927 και το 1930 πραγματοποίησαν τις Δελφικές γιορτές. Το 1932 κυκλοφόρησε η τραγωδία Ο τελευταίος ορφικός διθύραμβος ή Ο διθύραμβος του ρόδου. Το 1933 η Εύα Σικελιανού αναχώρησε στην Αμερική όπου έμεινε ως το 1952, οπότε επέστρεψε και πέθανε στην Ελλάδα. Ο Σικελιανός από τότε εγκαταστάθηκε στη Σαλαμίνα και την επόμενη χρονιά ταξίδεψε στην Ευρώπη επιχειρώντας τη συνέχιση της δελφικής προσπάθειας που προσέκρουσε στην κρατική αδιαφορία. Το 1936 πραγματοποίησε τέσσερις ομιλίες στην Ελευσίνα, με τίτλο «Η Ελευσίνια διαθήκη». Το 1938 γνώρισε την Άννα Καραμάνη-Καμπανάρη με την οποία παντρεύτηκαν δύο χρόνια αργότερα στο εκκλησάκι της Παναγίτσας στην Ελευσίνα. Από το 1941 δημοσίευσε ποιήματα που εμψύχωναν την αντίσταση και οργανώθηκε στο Ε.Α.Μ. Το 1942 κυκλοφόρησε η χειρόγραφη έκδοση Ακριτικά (το 1944 εκδόθηκε στην Αίγυπτο) και το 1943 εκλογή από το ποιητικό του έργο με τίτλο Αντίδωρο. Κυκλοφόρησαν οι τραγωδίες Ο Δαίδαλος στην Κρήτη (1943), Σίβυλλα (1944), Ο Χριστός στη Ρώμη (1946), Ο θάνατος του Διγενή (1947, κυκλοφόρησε το 1950). Το 1946 η Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών ζήτησε την απονομή του Νόμπελ στον Σικελιανό (και λίγο αργότερα υπέ-βαλε τη συνυποψηφιότητα του Καζαντζάκη). Παρότι υποστηρίχθηκε με σχετική έκκληση γάλλων διανοουμένων, η βράβευσή του εμποδίστηκε από την ελληνική κυβέρνηση και τον δεξιό Τύπο, λόγω της πολιτικής στάσης του Σικελιανού από την Κατοχή και εξής. Η υποψηφιότητά του για την Ακαδημία απορρίφθηκε δύο φορές, το 1945 και το 1951. Το 1946 συγκεντρώθηκε σε τρεις τόμους το ποιητικό του έργο με τίτλο Λυρικός Βίος. Οι τραγωδίες του εκδόθηκαν σε δύο τόμους με τίτλο Θυμέλη το 1950. Σοβαρά άρρωστος από καρδιακά προβλήματα και εγκεφαλικά επεισόδια, πέθανε από λήψη λανθασμένου φαρμάκου το 1951, σε ηλικία 67 ετών. Έργα του είχαν μεταφραστεί στην αγγλική και στη γαλλική, στη διάρκεια της ζωής του. Τα πεζά κείμενά του συγκεντρώθηκαν σε πέντε τόμους από τον Γ.Π. Σαββίδη που επιμελήθηκε την έκδοση του συνόλου του λογοτεχνικού έργου του.

[Πηγές σύνταξης βιογραφικών: Χρονολόγια στο Άγγελος Σικελια-νός, Γράμματα, τόμοι Α΄ και Β΄, φιλολογική επιμέλεια Κ. Μπουρ-ναζάκης, Αθήνα, Ίκαρος, 2000. Εύα Πάλμερ-Σικελιανού, Ιερός Πανικός, εισαγωγή – μετάφραση – σχόλια John P. Anton, Αθήνα, Εξάντας, 1992. John P. Anton, «Σικελιανού-Πάλμερ, Εύα», Πα-γκόσμιο βιογραφικό λεξικό, Εκδοτική Αθηνών, τομ. 9α. ]

Σικελιανού, Εύα

  • Φυσικό Πρόσωπο
  • 1874-1952

Η Εύα (Evelina) Πάλμερ γεννήθηκε το 1874 στο Grammercy Park της Νέας Υόρκης. Ανήκε σε οικογένεια εύπορων διανοουμένων και οι γονείς της ανέπτυξαν έντονη δράση στην πνευματική ζωή της Νέας Υόρκης, με μεταρρυθμιστικούς στόχους που αφορούσαν την τέχνη, την εκπαίδευση, τη διεθνή ειρήνη, την πολιτική και πολιτιστική αγωγή των γυναικών. Είχε άλλα τέσσερα αδέλφια (Rose, Bob, May, Courtland). Η Εύα φοίτησε σε σχολείο ελεύθερων και πρακτικών τεχνών που είχε ιδρύσει ο πατέρας της, συνέχισε τις σπουδές της στην Ευρώπη και στράφηκε στις τέχνες, στο θέατρο, στη λογοτεχνία, στην υφαντική. Κατά τις θεατρικές σπουδές της στο Παρίσι, γνώρισε το ζεύγος Raymond Duncan και Πηνελόπης Σικελιανού και μαζί τους ταξίδεψε στην Ελλάδα, όπου γνώρισε και αργότερα παντρεύτηκε τον Άγγελο Σικελιανό (1907) και γέννησε τον γιο τους, Γλαύκο (1909). Μελέτησε την ελληνική γλώσσα, την αρχαία ελληνική γραμματεία και ιδιαίτερα την αρχαία τραγωδία, τη βυζαντινή μουσική, τη δημοτική παράδοση και τη λαϊκή τέχνη. Χρηματοδότησε και επέβλεψε την κατασκευή ειδικού μουσικού οργάνου, επινοημένου από τον Κ. Ψάχο, το οποίο ονομάστηκε παναρμόνιο και ήταν κατάλληλο για την απόδοση της Βυζαντινής μουσικής. Ο ρόλος της στην πραγματοποίηση των Δελφικών γιορτών ήταν κεντρικός τόσο ως χορηγού όσο και στην καλλιτεχνική πραγμάτωση (επιμέλεια και ύφανση κοστουμιών, διδασκαλία του χορού, επιλογές συντελεστών κ.λπ.). Δημοσίευσε άρθρα και έδωσε διαλέξεις στην Ελλάδα και στην Αμερική για τα αντικείμενα του ενδιαφέροντός της και για την προώθηση της Δελφικής ιδέας. Υπερχρεωμένη από την πραγματοποίηση των δελφικών γιορτών, αναχώρησε στην Αμερική το 1933, όπου συνέχισε να υποστηρίζει το έργο του Σικελιανού και τις αισθητικές και πολιτιστικές της προτάσεις όσον αφορά τις παραστατικές τέχνες και την ελληνική παράδοση, καθώς και να συνθέτει βυζαντινότροπη μουσική για παραστάσεις κ.ά. Συνεργάστηκε με τον γνωστό χορευτή Ted Shawn και δίδαξε στη σχολή του. Συνέγραψε την αυτοβιογραφία της με τίτλο Upward panic (1938-1948) και ασχολήθηκε με τη μετάφραση του έργου του Σικελιανού στα αγγλικά. Το 1940 συγκατατέθηκε στο γάμο του με την Άννα Καραμάνη. Υποστήριξε θερμά την Ελλάδα στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου και στη δύσκολη μεταπολεμική περίοδο. Το 1950 δεν της επιτράπηκε η επιστροφή στην Ελλάδα λόγω πολιτικών φρονημάτων. Πέθανε στις 4 Ιουνίου 1952, μετά από καρδιακή προσβολή που υπέστη, παρακολουθώντας την παράσταση του Προμηθέα Δεσμώτη, στους Δελφούς, όπου και τάφηκε δίπλα στον Άγγελο.

[Πηγές σύνταξης βιογραφικών: Χρονολόγια στο Άγγελος Σικελιανός, Γράμματα, τόμοι Α΄ και Β΄, φιλολογική επιμέλεια Κ. Μπουρναζάκης, Αθήνα, Ίκαρος, 2000. Εύα Πάλμερ-Σικελιανού, Ιερός Πανικός, εισαγωγή – μετάφραση – σχόλια John P. Anton, Αθήνα, Εξάντας, 1992. John P. Anton, «Σικελιανού-Πάλμερ, Εύα», Παγκόσμιο βιογραφικό λεξικό, Εκδοτική Αθηνών, τομ. 9α. ]

Τούμπας, Ιωάννης

  • Φυσικό Πρόσωπο
  • 1901 - 1995

Ο Ιωάννης Τούμπας (1901 - 7 Μαΐου 1995) ήταν Έλληνας στρατιωτικός ο οποίος αναδείχθηκε ήρωας πολέμου, φθάνοντας τον βαθμό του αντιναυάρχου ε.α.. Στη συνέχεια υπήρξε πολιτικός, και υπουργός. Αν και φέρεται να συνεργάστηκε με τους πραξικοπηματίες της 21ης Απριλίου 1967, στη Μεταπολίτευση ορίστηκε βουλευτής επικρατείας της Νέας Δημοκρατίας, στην πρώτη τριετία, και αργότερα αναδείχθηκε Ακαδημαϊκός και πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών.

Πειραματικό Σχολείο Πανεπιστημίου Αθηνών

  • Νομικό Πρόσωπο
  • 1929 -

Το Πειραματικό Σχολείο Πανεπιστημίου Αθηνών ιδρύθηκε το 1929 από τον καθηγητή Παιδαγωγικής Νικόλαο Εξαρχόπουλο και είναι το πρώτο πειραματικό σχολείο της χώρας. Στεγάστηκε σε νεόδμητο τότε διδακτήριο επί των οδών Σκουφά 43 και Λυκαβηττού, στο οποίο λειτουργεί μέχρι σήμερα, με την προσθήκη ενός ορόφου το 1956. Στο ίδιο κτήριο λειτούργησε κατά διαστήματα και το Εργαστήριο Πειραματικής Παιδαγωγικής της Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών.

Η ίδρυση του Σχολείου αποσκοπούσε αφενός στην πρακτική άσκηση των πτυχιούχων των καθηγητικών σχολών – οι οποίοι ήταν παιδαγωγικά ακατάρτιστοι – και των μετεκπαιδευόμενων στο Πανεπιστήμιο δημοδιδασκάλων, και αφετέρου στην προαγωγή της παιδαγωγικής έρευνας, με ψυχολογικές παρατηρήσεις, σωματικές μετρήσεις, διεξαγωγή πειραμάτων και άλλα, υπό την εποπτεία του εκάστοτε καθηγητή Παιδαγωγικής. Το σχολείο σήμερα, υπαγόμενο από το 1982 στην Α΄ Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Αθήνας, διατηρώντας όμως τους πνευματικούς του δεσμούς με το Πανεπιστήμιο, αποτελείται από ένα Δημοτικό, ένα Γυμνάσιο και ένα Λύκειο, τα δύο τελευταία με κοινή διεύθυνση και ενιαίο σύλλογο διδασκόντων.

Από το 2011 έως το 2015 είχε μετονομαστεί σε Πρότυπο Πειραματικό Σχολείο Πανεπιστημίου Αθηνών.

Η ιστορία του Σχολείου είναι στενά συνυφασμένη με την ιστορία της Εκπαίδευσης στη χώρα μας, καθώς σε αυτό εφαρμόστηκαν διδακτικές καινοτομίες, αλλά και με τη γενικότερη ιστορία του τόπου. Στα χρόνια του Ελληνοϊταλικού πολέμου και της Κατοχής το διδακτήριο επιτάχθηκε και το αμφιθέατρο ανατινάχθηκε. Ο εξοπλισμός εν μέρει καταστράφηκε ή διηρπάγη. Τα περιστασιακά μαθήματα μεταφέρθηκαν στην εκκλησία του Αγίου Διονυσίου και σε γειτονικές οικίες. Μαθητές του έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας των κακουχιών ενώ ο απόφοιτός του Δημήτρης Λόης εκτελέστηκε για τη συμμετοχή του στο πρώτο μεγάλο αντιστασιακό σαμποτάζ στην Ευρώπη, την ανατίναξη των γραφείων της φιλοναζιστικής Ε.Σ.Π.Ο. στις 20 Σεπτεμβρίου 1942. Ο φιλόλογος Νικόλαος Σκιαδόπουλος δολοφονήθηκε από συνεργάτες των ναζί. Καθηγητής Αγγλικής ήταν ο αντιστασιακός Κομνηνός Πυρομάγλου. Η δασκάλα Αλεξάνδρα Μάνου παρέδιδε ραδιοφωνικά μαθήματα για τα παιδιά τής Αθήνας, καθώς τα σχολεία της πόλης υπολειτουργούσαν. Μέλος τής Σχολικής Εφορείας υπήρξε ο παράτολμος κινηματογραφιστής τής κατεχόμενης Αθήνας Άγγελος Παπαναστασίου. Παρά τις δυσκολίες που ακολούθησαν μετά την Απελευθέρωση, το Σχολείο συνέχισε τη λειτουργία του και απέδωσε στη χώρα Πρωθυπουργούς, πολιτικούς, επιστήμονες και καλλιτέχνες, καθώς και πλήθος κοινωνικά ενεργών πολιτών.

Ως Επόπτες υπηρέτησαν οι καθηγητές της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών Νικόλαος Εξαρχόπουλος (1929-1947), Σπυρίδων Καλλιάφας (1947-1956), Ιωάννης Θεοδωρακόπουλος και Γεώργιος Σακελλαρίου (1956-1958), Κωνσταντίνος Σπετσιέρης (1958-1967), Νικόλαος Μελανίτης (1969-1974), Ιωάννης Μαρκαντώνης (1975-1985 και 1987-1996), Αντώνιος Δανασσής-Αφεντάκης (1985-1987 και 1996-1998), Γεώργιος Κρουσταλλάκης (1998-2001) και Μιχαήλ Κασσωτάκης (2002-2011, οπότε και καταργήθηκε ο θεσμός).

Από τους Διευθυντές του Σχολείου ξεχωρίζουν για τη δράση τους οι τρεις πρώτοι χρονολογικά, Γεώργιος Παλαιολόγος (1929-1930), Αναστάσιος Λεγάκις (1931-1945) και Ιωάννης Βερώνης (1945-1951).

Γιαννόπουλος, Αλκιβιάδης (1896-1981)

Ο Αλκιβιάδης-Αθανάσιος Γιαννόπουλος γεννήθηκε τον Νοέμβριο 1896 στην Αθήνα. Γονείς του ο Αγησίλαος Γιαννόπουλος Ηπειρώτης (1857-1897) και η Μαρία-Ευρυδίκη Σπηλιάδη (1864-1922), κόρη του γιατρού Νικολάου Σπηλιάδη και αδελφή του κατοπινού αντιστράτηγου Παναγιώτη Σπηλιάδη (η επωνυμία Ηπειρώτης δόθηκε στον παππού του Αλκιβιάδη, Ιωάννη, με βασιλικό διάταγμα επί Όθωνος). Είχε έξι (6) αδέλφια: την Ιωάννα-Λουΐζα (1886-1941), τον Άγι-Νικόλαο (1887-1913), τον Πύρρο-Φιλοποίμενα (1888-1973), τον Ιωάννη και τον Στέφανο (1890-1895, πέθαναν σε μικρή ηλικία) και την Ελένη-Βασιλική (1897-1919). Ύστερα από τις βασικές του σπουδές σε ιταλικό σχολείο, φοιτά στην Πολυτεχνική Σχολή του Μιλάνου, όπου έρχεται σε επαφή με τον φουτουρισμό και τους σπουδαιότερους εκπροσώπους του (F. T. Marinetti, κ.ά.) κι εκδίδει σε συνεργασία με τον Pietro Niegri το 15νθήμερο φουτουριστικό περιοδικό Freccia Futurista το 1917. Τον Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου επιστρέφει στην Ελλάδα για τη στρατιωτική του θητεία, ενώ από το 1920 εργάζεται ως υπάλληλος στην Τράπεζα Credito Italiano στο Μιλάνο. Το 1924 εγκαθίσταται οριστικά στην Ελλάδα, υπάλληλος στο υποκατάστημα της Εθνικής Τράπεζας στη Θεσσαλονίκη και, λίγα χρόνια αργότερα, συμμετέχει στην έκδοση του περιοδικού Μακεδονικές Ημέρες (1932-1939). Το 1942 μετατίθεται στην Αθήνα, όπου παντρεύεται τη ζωγράφο Γεωργία Τερλίδου. Το 1953 παραιτείται από την τράπεζα, ενώ τον επόμενο χρόνο εκδίδει το λογοτεχνικό περιοδικό Σημερινά Γράμματα (9 τεύχη, 1954-1955). Το 1958 προσλαμβάνεται στη Διεύθυνση Μελετών του Υπουργείου Προεδρίας της Κυβερνήσεως κι επιμελείται έως το 1968 το Δελτίον Ελληνικής Βιβλιογραφίας. Από το 1976 έως και τον θάνατό του είναι πρόεδρος της Εθνικής Εταιρίας των Ελλήνων Λογοτεχνών, ενώ τη διετία 1978-1979 μετέχει στο Διοικητικό Συμβούλιο του Θεατρικού Οργανισμού «Άρμα Θέσπιδος». Πεθαίνει στις 2 Ιουλίου 1981.

Έργα του: Κεφάλια στη σειρά (συλλογή διηγημάτων, 1934), Η ηρωική περιπέτεια (συλλογή διηγημάτων, 1938), Το δάσος με τους πιθήκους (συλλογή διηγημάτων, 1944), Ο πίθος των Δαναΐδων (νουβέλα, 1950), Η Σαλαμάντρα (μυθιστόρημα, 1957), Η τυφλόμυγα (συλλογή διηγημάτων, 1962), Νεανική Ιστορία (θεατρικό έργο, 1964), Επτά αστάθμητα διηγήματα (συλλογή διηγημάτων, 1974), Τα ποιήματα (συλλογή, 1978), Η συνέλευση. Επτά παράδοξα διηγήματα (συλλογή διηγημάτων, 1980), Το φως κι οι σκιές (θεατρικό έργο, 1992, μεταθανάτια έκδοση).

Πηγή: Αγλαΐα Κεχαγιά-Λυπουρλή, Αλκιβιάδης Γιαννόπουλος. Βιβλιογραφική και βιογραφική μελέτη, Α.Π.Θ. 2003 (δακτ. διδακτορική διατριβή).

Βασιλικός, Βασίλης

  • Φυσικό Πρόσωπο
  • 1933-

Ο Βασίλης Βασιλικός γεννήθηκε στην Καβάλα στις 18 Νοεμβρίου 1934. Γονείς του είναι ο Νικόλαος Βασιλικός, νομικός, από το Θεολόγο της Θάσου και η Αικατερίνη Ζαφειρίου από την Καβάλα. Κατά τη διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου μετακόμισε με την οικογένειά του στη Θεσσαλονίκη, όπου έμεινε ως το 1957 - με σύντομη επιστροφή στην Καβάλα μετά το τέλος του πολέμου- και σπούδασε στη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας υπηρέτησε ως αξιωματικός διερμηνέας. Ακολούθησε ολιγόχρονη παραμονή του στην Αθήνα και το 1959 έφυγε για σπουδές στη Δραματική Σχολή του Πανεπιστημίου του Yale, για σπουδές τηλεσκηνοθεσίας στη σχολή της R.C.A. στη Νέα Υόρκη. Επέστρεψε στην Ελλάδα στα τέλη του 1960 και έμεινε στην Αθήνα ως το 1967. Τότε άρχισε τη συνεργασία του με το περιοδικό Ο Ταχυδρόμος. Παράλληλα με τη συγγραφική του δραστηριότητα εργάστηκε περιστασιακά ως σεναριογράφος, βοηθός σκηνοθέτη, ηθοποιός και κειμενογράφος στο χώρο του ξένου και ελληνικού κινηματογράφου. Μετά την επιβολή της δικτατορίας των συνταγματαρχών το 1967 αυτοεξορίστηκε σε χώρες της δυτικής Ευρώπης και στη Νέα Υόρκη, όπου ανέπτυξε αντικαθεστωτική δράση μαζί με τη γυναίκα του Μιμή, με την οποία δημιούργησε και τον εκδοτικό οίκο 8 ½ , όπου κυκλοφόρησε πολλά βιβλία του. Στη Ελλάδα επέστρεψε με τη μεταπολίτευση και συνεργάστηκε με εφημερίδες και περιοδικά όπως η Ελευθεροτυπία, Τα Νέα, η Καθημερινή, η Αυγή, το Βήμα, η Νέα Εστία, η Επιθεώρηση τέχνης, η Καινούργια Εποχή, Το Δέντρο, το Αντί. Έχει διατελέσει αναπληρωτής γενικός διευθυντής της κρατικής ραδιοφωνίας και τηλεόρασης την περίοδο 1981-1984. Από το 1994 έως το 1996 ήταν δημοτικός σύμβουλος του Δήμου Αθηναίων. Διετέλεσε πρέσβης της Ελλάδας στην ΟΥΝΕΣΚΟ τα έτη 1996-2004. Μέλος του Δ.Σ. του Μορφωτικού Ιδρύματος της ΕΣΗΕΑ, της Εταιρείας Συγγραφέων (της οποίας ήταν και πρόεδρος από το 2001 έως το 2005). Έχει τιμηθεί με βραβεία και διακρίσεις, με τον ανώτατο τίτλο του Commandeur (Ταξιάρχου ) για τις Τέχνες και τα Γράμματα της Γαλλικής Δημοκρατίας. Είναι επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου Πατρών και του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Από το 1994 έως τον Ιούνιο του 2013 επιμελήθηκε και παρουσίασε την εκπομπή για το βιβλίο ‘Άξιον εστί’ στην κρατική τηλεόραση. Είναι παντρεμένος με την υψίφωνο Βάσω Παπαντωνίου και έχει μια κόρη, την Ευρυδίκη.

Δημοσίευσε ποιήματα του για πρώτη φορά το 1949 στην εφημερίδα Μακεδονία. Το 1953 εξέδωσε τη νουβέλα Η διήγηση του Ιάσονα. Ακολούθησε το αποτελούμενο από τις νουβέλες Το φύλλο, το πηγάδι και Τ’ αγγέλιασμα τρίπτυχο. Το 1962 βραβεύεται με το έπαθλο ‘Κώστα Ουράνη.’ Γνωστός όμως τόσο σε πανελλήνιο όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο έγινε το 1966 με τη δημοσίευση του μυθιστορήματος Ζ, φανταστικό ντοκυμανταίρ ενός εγκλήματος με θέμα τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη, που έγινε και κινηματογραφική ταινία τρία χρόνια αργότερα σε σκηνοθεσία Κώστα Γαβρά. Τιμήθηκε με το βραβείο Mediteranneo στο Παλέρμο της Σικελίας για το σύνολο του έργου του (1978). Έχει εκδώσει περί τα 100 βιβλία. Είναι ο πιο μεταφρασμένος Έλληνας πεζογράφος μετά το Νίκο Καζαντζάκη. Έργα του μεταφράστηκαν σε πολλές ξένες γλώσσες.

Στοιχεία για τη σύνταξη του βιογραφικού σημειώματος έχουν αντληθεί από την ιστοσελίδα του ΕΚΕΒΙ, από βιογραφικά σημειώματα του συγγραφέα σε εκδόσεις βιβλίων του καθώς και από το αφιέρωμα στο Βασίλη Βασιλικό του περιοδικού ΔΙΑΒΑΖΩ, Απρίλιος 2011.

Αυγέρης, Μάρκος

  • Φυσικό Πρόσωπο
  • 1884 - 1973

Ο Μάρκος Αυγέρης (λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Γεωργίου Ν. Παπαδόπουλου) γεννήθηκε το 1884 στην Καρίτσα της Ηπείρου. Αποφοίτησε το 1907 από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, μετέβη αρχικά στο Παρίσι το 1929 για σπουδές στην Επαγγελματική Υγιεινή και αργότερα στη Γερμανία όπου ασχολήθηκε με τον θεσμό των Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Υπηρέτησε ως έφεδρος γιατρός στον στρατό τη δεκαετία 1912-1922 και πήρε ενεργό μέρος στην Αντίσταση κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Εντάχθηκε στην αριστερή παράταξη και, εξαιτίας των πολιτικών και ιδεολογικών πεποιθήσεών του, απολύθηκε από το Υπουργείο Εργασίας όπου υπηρετούσε ως Επιθεωρητής της Υγιεινής της Εργασίας από το 1926. Πέθανε τον Ιούνιο του 1973. Ασχολήθηκε με την ποίηση και το θέατρο, καθώς και με την κριτική και το δοκίμιο. Η πρώτη του εμφάνιση στα ελληνικά γράμματα έγινε από τις στήλες του Νουμά με το ποίημα «Η βάβω η Τασιά» το 1904, ενώ την ίδια χρονιά ο Κ. Χρηστομάνος ανέβασε στη «Νέα Σκηνή» το θεατρικό Μπροστά στους ανθρώπους. Έργα του: Το Τραγούδι της τάβλας (1908), Αντίδρομα και Παράλληλα (1969) κ.ά. Το σύνολο του ποιητικού του έργου βρίσκεται συγκεντρωμένο στον τόμο Άπαντα Ποιητικά (Κέδρος 1975).

Πηγή: Κώστας Στεργιόπουλος (επιμ.), «Μάρκος Αυγέρης 1884-1973», Η ελληνική ποίηση. Ανθολογία-Γραμματολογία. Η ανανεωμένη παράδοση, τ. Γ΄, Αθήνα, Σοκόλης 1990, σ. 140-153.

Δέλιος, Γιώργος (1897-1980)

Ο Γιώργος Δέλιος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1897. Μετά την ολοκλήρωση των εγκύκλιων σπουδών του, τελειοποίησε τη γνώση της γαλλικής και της αγγλικής γλώσσας, ενώ με την ίδρυση του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου παρακολούθησε ως ακροατής μαθήματα στη Φιλοσοφική Σχολή. Διετέλεσε πρόεδρος της Περιηγητικής Λέσχης στη Θεσσαλονίκη, ιδρυτικό μέλος του Άρη, Αθλητικού Συλλόγου της πόλης, και πρόεδρος της Εταιρείας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης (1962-1977). Στα γράμματα εμφανίστηκε με διάφορες συνεργασίες σε περιοδικά και εφημερίδες της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, ενώ τα πρώτα του αυτοτελή έργα ήταν δύο θεατρικά, το μονόπρακτο Μεσ' από τις φλόγες (1930) και το τρίπρακτο Νέοι Κόσμοι (1932). Τέλος, υπήρξε ενεργό μέλος του κύκλου των Μακεδονικών Ημερών και τακτικός συνεργάτης του περιοδικού. Εκτός από το θέατρο, ασχολήθηκε με το μυθιστόρημα, το δοκίμιο και τη μελέτη, ενώ μετέφρασε στα πεζά της Virginia Woolf και της Katherine Mansfield (στον τόμο Δυο Αγγλίδες πεζογράφοι, 1963)

Πηγή: Κώστας Στεργιόπουλος (παρουσίαση-ανθολόγηση), «Γιώργος Δέλιος», Η μεσοπολεμική πεζογραφία. Από τον πρώτο ώς τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1939), τ. Γ΄, Αθήνα, Σοκόλης 1996, σ. 278-321.

Ελύτης, Οδυσσέας

  • Φυσικό Πρόσωπο
  • 1911 - 1996

Ο Οδυσσέας Ελύτης, φιλολογικό ψευδώνυμο του Οδυσσέα Αλεπουδέλη, γεννήθηκε το 1911 στο Ηράκλειο της Κρήτης. Γονείς του ο Παναγιώτης Θ. Αλεπουδέλης και η Μαρία Βρανά από τη Λέσβο. Το 1914 η οικογένεια φεύγει από την Κρήτη και εγκαθίσταται στην Αθήνα, όπου ο μικρός Οδυσσέας φοιτά από το 1917 στο σχολείο του Μακρή. Το 1930 εισάγεται στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ την ίδια περίπου εποχή συνδέεται φιλικά με τους Κανελλόπουλο, Εμπειρίκο και Σαραντάρη. Το 1935 δημοσιεύει ποιήματά του στο περιοδικό Νέα Γράμματα και εισέρχεται ενεργά στον κύκλο της γενιάς του '30. Παίρνει μέρος στον ελληνοϊταλικό πόλεμο με τον βαθμό του έφεδρου ανθυπολοχαγού. Το 1948, ύστερα από πρόσκληση των Rélations Culturelles του Υπουργείου Εξωτερικών της Γαλλίας, μεταβαίνει στο Παρίσι όπου θα παραμείνει ώς το 1952. Μεταξύ των έργων του: Προσανατολισμοί (1940), Ο Ήλιος ο Πρώτος (1943), Άσμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας (1945, 1962), Το Άξιον Εστί (1959), Έξη και μία τύψεις για τον ουρανό (1960), Το φωτόδεντρο και η δέκατη τέταρτη ομορφιά (1971), Ο Ήλιος ο Ηλιάτορας (1971), Τα ρω του έρωτα (1972), Τα ετεροθαλλή (1974), Μαρία Νεφέλη (1978), Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου (1984), Ο μικρός ναυτίλος (1985), Τα ελεγεία της Οξώπετρας (1991), Ο ζωγράφος Θεόφιλος (1973), Ανοιχτά χαρτιά (1974), Η μαγεία του Παπαδιαμάντη (1976), καθώς και μεταφράσεις των Ζιρωντού, Μπρεχτ, Ζενέ, Ρεμπώ, Λετρεαμόν, Ελυάρ, Ζουβ, Ουγκαρέττι, Λόρκα, Μαγιακόφσκι. Το 1964 κυκλοφόρησε το ορατόριο Άξιον Εστί του Μίκη Θεοδωράκη, ενώ το 1979 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ για το σύνολο του μέχρι τότε έργου του.

Η συγκεκριμένη ενότητα περιγραφής αντικατοπτρίζει μιαν ορισμένη χρονική φάση της παραγωγής του Ελύτη που κατέχει κεντρική θέση στην ποίησή του. Από το 1956 περίπου έως το 1959 επεξεργάζεται παράλληλα δύο διαφορετικά έργα του, τη μεγάλη σύνθεση του Άξιον Εστί (βλ. τετράδια Α΄-ΙΓ΄), καθώς και τα ποιήματα που θα ενταχθούν στη συλλογή Έξη και μία τύψεις για τον ουρανό (βλ. τετράδιο ΙΔ΄). Στο ίδιο τετράδιο (ΙΔ΄) περιλαμβάνεται υλικό από την Αλβανιάδα, την οποία άρχισε να δουλεύει γύρω στα 1944 και την εγκατέλειψε λόγω της ενασχόλησής του με το Άξιον Εστί. Από τα τρία αρχικά μέρη αυτής της σύνθεσης διασώθηκε μόνο το πρώτο, το οποίο μεταδόθηκε σε ραδιοφωνική εκπομπή του Αντρέα Καραντώνη (28 Οκτ. 1956).

Πηγή: Φάκελος 1, τεκμήριο 1 και Mario Vitti, Ο Οδυσσέας Ελύτης. Κριτική μελέτη, Αθήνα. Ερμής 1991.

Παπαδημητρίου, Έλλη (1906-1993)

Γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1906. Τη δεκαετία 1910-1920 παρακολουθεί σπουδές Γεωπονικής στην Αγγλία. Μετά την Καταστροφή του 1922, εγκαθίσταται στην Αθήνα και αφιερώνει τη ζωή της αρχικά στην περίθαλψη των εκπατρισμένων Μικρασιατών και αργότερα στη διάσωση της μνήμης τους, συλλέγοντας, σε συνεργασία με τη Μέλπω Μερλιέ, αφηγήσεις από τους αυτόπτες και αυτήκοες μάρτυρες της Καταστροφής. Στα τέλη της δεκαετίας του 1920 γνωρίζει το ζεύγος Σικελιανού και μετέχει στις Δελφικές Εορτές. Από το 1936 στρατεύεται στον χώρο της Αριστεράς και με την είσοδο των Γερμανών στην Ελλάδα καταφεύγει στην Αίγυπτο, όπου έρχεται σε επαφή με τον Γιώργο Σεφέρη και τον κύκλο των αγγλόφωνων εξόριστων ποιητών. Στη Μέση Ανατολή εκδίδει την πρώτη της ποιητική συλλογή με τίτλο Η Ανατολή σε δίγλωσση έκδοση (ελληνικά και αγγλικά), η οποία απαγορεύθηκε από την αγγλική στρατιωτική αστυνομία. Επιστρέφει στην Αθήνα μετά τον Εμφύλιο για να ασχοληθεί με την ποίηση, την κριτική θεάτρου, τη φωτογραφία και την πεζογραφία.

Άλλα έργα της: Ποιητική Γνώση (1950), Πορεία και Περιπλάνηση (1958), Οκτώ τετράδια ποιήματα (1961), Το Βουνό (1963), Ακούμε τη φωνή σου πατρίδα (1964), Η παρέα (1976), Απολογισμός (1977), Σημειωματάριο (1983), κ.ά. Ωστόσο, η πιο σημαντική προσφορά της στον χώρο των νεοελληνικών γραμμάτων είναι Ο Κοινός Λόγος, μια συλλογή προφορικών μαρτυριών από την πρόσφατη ιστορία (προσφυγιά, κατοχή, εμφύλιος), η οποία επιχειρεί να ανασυνθέσει το ελληνικό δράμα του εικοστού αιώνα από την πλευρά των ηττημένων.

Πηγή: Ιωάννα Πετροπούλου, «Έλλη Παπαδημητρίου. Σμύρνη 1906 – Αθήνα 1993. Από την μαρτυρία του ενός στην μαρτυρία των πολλών», περ. Αρχειοτάξιο, τχ. 4 (Μάιος 2002) 68-93.

Εφημερίδα "Καμπάνα"

  • Νομικό Πρόσωπο

Η εφημερίδα Καμπάνα εκδίδεται στη Μυτιλήνη, με διευθυντή τον Στράτη Μυριβήλη (φιλολογικό ψευδώνυμο του Ευστράτιου Σταματόπουλου, Λέσβος 1890-Αθήνα 1969), για λογαριασμό των συναδέλφων του εφέδρων αξιωματικών της Λέσβου και αποτελεί εκφραστικό όργανο των αντιμιλιταριστικών απόψεων του εκδότη της, όπως διαμορφώθηκαν κατά την εθελοντική εμπλοκή του στους βαλκανικούς πολέμους, τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη Μικρασιατική Εκστρατεία. Στην εφημερίδα δημοσιεύτηκε, σε 42 συνέχειες, η πρώτη γραφή του μυθιστορήματος Η ζωή εν τάφω του Στρ. Μυριβήλη (α΄ αυτοτελής έκδοση, Τυπογραφείο της Καμπάνας, 1924), ενώ μεταξύ των γνωστών ονομάτων που συνεργάστηκαν στο έντυπο συγκαταλέγονται οι Ηλίας Βενέζης και Ιωάννης Γρυπάρης.

Πηγή: Νίκη Λυκούργου, Σχεδίασμα χρονογραφίας Στράτη Μυριβήλη (1890-1969), Αθήνα, Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού – Βιβλιοπωλείον της «Εστίας» 1990.

Πετρόπουλος, Γιάννης

Στέλεχος του εργατικού τομέα της Ν.ΕΔΑ και των Νέων του Δημοκρατικού Συνδικαλιστικού Κινήματος, μέλος του Κ.Σ. και του Προεδρείου της ΔΝΛ, ο Γιάννης Πετρόπουλος αγωνίστηκε από τις γραμμές του ΠΑΜ και των αριστερών οργανώσεων νεολαίας της περιόδου της δικτατορίας. Μετά τη σύλληψή του και τον άγριο βασανισμό του από τους στρατοκράτες, δικάστηκε και κρατήθηκε στη φυλακή ώς το 1973.

Καλαφάτης, Θανάσης

Ο Θανάσης Καλαφάτης είναι οικονομολόγος-ιστορικός, καθηγητής της Σύγχρονης Οικονομικής και Κοινωνικής Ιστορίας στο Τμήμα Οικονομικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Πειραιώς, από τα ιδρυτικά μέλη της Εταιρείας Μελέτης της Ιστορίας της Αριστερής Νεολαίας και πρόεδρός της από το 2006. Γεννήθηκε στη Λευκάδα το 1941 και σπούδασε οικονομία και διοίκηση επιχειρήσεων στην ΑΣΟΕΕ, νομικά στη Νομική Σχολή και φιλοσοφία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι και την Αθήνα, στη μακροοικονομία-οικονομική ανάπτυξη και την οικονομική ιστορία αντίστοιχα. Ως μαθητής οργανώθηκε στην παράνομη ΕΠΟΝ, υπήρξε δραστήριο μέλος του μαζικού σπουδαστικού κινήματος, γραμματέας του Συλλόγου Λευκαδίων Φοιτητών, μέλος του Δ.Σ. της ΟΤΣΣΕ (Ομοσπονδία Τοπικών Σπουδαστικών Συλλόγων Ελλάδας) και των Επτανησίων Φοιτητών, μέλος του γραφείου της Σπουδάζουσας της Ν.ΕΔΑ, 1962–1964, μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου, του Οργανωτικού και του Αγροτικού Γραφείου της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη από το πρώτο συνέδριό της ώς το 1967. Δικάστηκε από στρατοδικείο της χούντας και κρατήθηκε για πολλά χρόνια στις φυλακές της.

Μανωλάκος, Μίμης

Ο Μίμης Κυρ. Μανωλάκος, από τον Ασωπό Λακωνίας, διετέλεσε στέλεχος της Ν.ΕΔΑ (ακτιβιστής, όπως αυτοχαρακτηρίζεται), μέλος του Γραφείου της Σπουδάζουσας Αθήνας και γραμματέας του την περίοδο της Νεολαίας Λαμπράκη. Στα χρόνια της δικτατορίας ήταν από τους ιδρυτές της ΠΑΟΣ “Ρήγας Φεραίος” και συμμετείχε στην αντιδικτατορική δράση της σπουδαστικής Αριστεράς ως στέλεχος της οργάνωσης και γραμματέας της από την ίδρυσή της το 1967. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Στη μεταπολίτευση εργάστηκε δημοσιογράφος στις εφημερίδες Αυγή, Νέα, Έθνος, Γνώμη και ανταποκριτής στη Μακεδονία και τη Θεσσαλονίκη.

Παπατσαρούχα-Μίσσιου, Ρηνιώ

H Ρηνιώ Παπατσαρούχα γεννήθηκε στο Σουφλί, τελευταία κόρη αριστερής οικογένειας σηροτρόφων. Παιδί ακόμα γνώρισε την αγριότητα της μεταβαρκιζιανής και εμφυλιοπολεμικής Ελλάδας μένοντας μόνη, κυριολεκτικά στο δρόμο, αφού ο πατέρας της βγήκε, κυνηγημένος, αντάρτης στον Δημοκρατικό Στρατό το 1946, η μάνα της εξόριστη (1947–1950) στην Ικαριά και στο Μακρονήσι, οι δύο μεγαλύτερες αδερφές της πέντε χρόνια (1947–1952) φυλακισμένες με βαριές ποινές του Γ΄ Ψηφίσματος και ο αδερφός της για μήνες υπόδικος “διά περίθαλψιν συμμοριτών”. Φοίτησε στη Φιλοσοφική του Αριστοτελείου στη Θεσσαλονίκη, όπου εντάχθηκε στη Σπουδάζουσα της Ν.ΕΔΑ. Ασχολήθηκε με τον φοιτητικό συνδικαλισμό, όντας υποψήφια αριστερού συνδυασμού στις εκλογές της ΦΕΑΠΘ το 1960. Δράση για την οποία οι δυνάμεις της αστικής καταστολής την έσυραν επανειλημμένα στα δικαστήρια και το 1961 μαζί με άλλα έξι στελέχη της Ν.ΕΔΑ Σπουδαστών καταδικάστηκε σε 4 μήνες φυλάκιση πρωτόδικα και κατ’ έφεσιν. Συμμετείχε ως υποψήφια της ΕΔΑ στο ψηφοδέλτιο Θεσσαλονίκης στις εκλογές του 1963 και 1964. Τότε παντρεύτηκε το γνωστό στέλεχος της Ν.ΕΔΑ και των Λαμπράκηδων Χρόνη Μίσσιο. Το 1966 δούλεψε στη σύνταξη της Γενιάς μας και στις 21 Απριλίου 1967 εκτοπίστηκε από τη χούντα τριάμισι χρόνια στη Γυάρο και στις Φυλακές Αλικαρνασσού. Εργάστηκε από το 1974 ώς τη συνταξιοδότησή της στο Ραδιόφωνο της ΕΙΡ ως ανασυντάκτρια και υπεύθυνη του τμήματος εκπομπών λόγου.

Ντάκουρης, Ρόη

Στέλεχος της Σπουδάζουσας της Ν.ΕΔΑ, του Συλλόγου Εργαζομένων Φοιτητών-Σπουδαστών και στη συνέχεια της ΔΝΛ, η Ρόη Ντάκουρη συνελήφθη από τη χούντα τις πρώτες μέρες της δικτατορίας, κρατήθηκε στη Γυάρο και απολύθηκε το 1967 λόγω επικείμενου τοκετού.

Στεφάνος, Στέφανος

Η συλλογή είναι αποτέλεσμα συνεργασίας των δύο φίλων, στελεχών της Ν.ΕΔΑ και της ΔΝΛ. Ο πρώτος, σηροτρόφος από το Σουφλί, ανταρτοεπονίτης της Κατοχής, κατάδικος για 4 χρόνια με το Γ΄ Ψήφισμα του Εμφυλίου, και επί δέκα χρόνια πολιτικός εξοριστος επί μετεμφυλιοπολεμικής «δημοκρατίας», χρημάτισε μέλος του Κ.Σ. των δύο οργανώσεων της νεολαίας της Αριστεράς την περίοδο 1961–1965 και μέλος της Δ.Ε. της ΕΔΑ από το 1962. Ο δεύτερος, γεννημένος στη Θεσσαλονίκη, σπούδασε νομικά στο εκεί Πανεπιστήμιο, δουλεύοντας συγχρόνως και δραστηριοποιούμενος στις γραμμές της Αριστεράς, υπήρξε μέλος του Γραφείου Σπουδάζουσας και της Ε.Π. Θεσσαλονίκης των οργανώσεων αυτών (1960–1965), καθώς και δημοτικός σύμβουλος της πόλης μετά τις δημοτικές εκλογές του 1964 ώς το 1967. Και τους δύο τούς συνέλαβε η ασφάλεια από τις πρώτες μέρες της δικτατορίας και κρατήθηκαν, στη Γυάρο και στο Παρθένι της Λέρου ο πρώτος, στη Γυάρο και στο Λακκί Λέρου ο δεύτερος, για μία περίπου τετραετία. Σήμερα ο Στέφανος Στεφάνου εξακολουθεί να εργάζεται ως επιμελητής εκδόσεων, διορθώνοντας βιβλία, αφού δεν μπόρεσε, όπως συνηθίζει να λέει, να διορθώσει τον κόσμο, ενώ ο Αλέκος Γρίμπας εξακολουθεί να δικηγορεί υπερασπιζόμενος συνήθως διωκόμενους φοιτητές και άλλους «άτακτους» πολίτες.

Τερζάκης, Νίκος

  • Φυσικό Πρόσωπο

"Ο Νίκος Χρ. Τερζάκης γεννήθηκε στην Καλαμάτα το 1929. Ο πατέρας του Χρήστος ήταν σοσιαλιστής που πρωτοστάτησε στην ίδρυση αγροτικών συνεταιρισμών, αγροτικής συνεταιριστικής τράπεζας, του Αυτόνομου Σταφιδικού Οργανισμού κ.ά. και για τη δράση του αναγκάστηκε την περίοδο της μεταξικής δικτατορίας να παραιτηθεί από τη δουλειά του και να μετακομίσει οικογενειακά στην Αθήνα. Από νωρίς στην Κατοχή, ο Νίκος, μαθητής Γυμνασίου τότε, συμμετείχε στην Αντίσταση: οργανώθηκε στην Εθνική Αλληλεγγύη και συμμετείχε στο ΕΑΜ Νέων και στην ΕΠΟΝ. Κατατάχθηκε στον ΕΛΑΣ, και τον Ιούνιο του 1944 τραυματίσθηκε σε μάχη με τους Γερμανούς στην Αθήνα. Στη συνέχεια συνελήφθη στο 3ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο και κρατήθηκε ως όμηρος από τους Γερμανούς. Αποφυλακίστηκε στην Απελευθέρωση και εντάχθηκε στην Εθνική Πολιτοφυλακή, ενώ στα Δεκεμβριανά συμμετείχε στην κατάληψη της Σχολής Ευελπίδων. Για τη δράση του συνελήφθη το 1945, καταδικάστηκε σε 20 χρόνια κάθειρξη και φυλακίστηκε για 10 χρόνια σε διάφορες φυλακές (Χατζηκώστα, Αίγινας, Άμφισσας, Κέρκυρας, Αβέρωφ, Γυάρου), ενώ μετά την αποφυλάκισή του εκτοπίστηκε ένα διάστημα στον Αϊ-Στράτη. Συμμετείχε στην ΕΔΑ και δημοσιογραφούσε στην ""Αυγή"", ασκώντας το επάγγελμα του διορθωτή-επιμελητή εκδόσεων. Στη δικτατορία του ’67 συνελήφθη πάλι και εκτοπίστηκε στη Γυάρο και τη Λέρο. Στη μεταπολίτευση παντρεύτηκε τη σύντροφο της ζωής του Φρόσω Συμεωνίδου (1975) και εργάστηκε σε διάφορες ιδιωτικές εταιρείες, παραμένοντας μέχρι το τέλος της ζωής του (24.10.2009) ανένταχτος στο χώρο της ευρύτερης Αριστεράς."

Αγγελάκη, Μαρία

Ο Γιάννης Αντ. Καούνης γεννήθηκε στην Πάτρα το 1944 και μεγάλωσε στην Καλαμάτα, όπου τελείωσε και το εξατάξιο γυμνάσιο. Το 1963 πέτυχε στις εισαγωγικές εξετάσεις και σπούδασε νομικά στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Σήμερα ασκεί το επάγγελμα του δικηγόρου και έχει δικηγορικό γραφείο στην Αθήνα. Μέλος της Νεολαίας ΕΔΑ αρχικά και στη συνέχεια της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη (ΔΝΛ), με την επιβολή της δικτατορίας εντάχθηκε αρχικά και έδρασε στις γραμμές του Πατριωτικού Μετώπου (ΠΑΜ). Ήταν ο επικεφαλής της ομάδας των φοιτητών στην αντιδικτατορική διαδήλωση της Αθήνας, στην οδό Ερμού, τον Αύγουστο του 1967. Τον Δεκέμβριο του 1967 πρωτοστάτησε, μαζί με τα στελέχη της ΔΝΛ που οργανώθηκαν στον αντιδικτατορικό αγώνα, στην ίδρυση της “Πανελλήνιας Αντιδικτατορικής Οργάνωσης Σπουδαστών (ΠΑΟΣ) Ρήγας Φεραίος” και το 1969 ανέλαβε, μετά τη σύλληψη του Λευτέρη Τσίλογλου, τη θέση του γραμματέα της Οργάνωσης μέχρι τη σύλληψή του στις 16 Οκτωβρίου 1969.Στο διάστημα της παράνομης δράσης του οργάνωσε και συμμετείχε σε πολλές αντιστασιακές πράξεις, ενώ χρημάτισε και μέλος της συντακτικής επιτροπής του παράνομου εντύπου του Ρήγα Φεραίου Θούριος. Για τη δράση του κρατήθηκε στα κρατητήρια της Ασφάλειας Προαστίων και στη συνέχεια ως προφυλακισμένος και κατάδικος στον Κορυδαλλό από τη χούντα κατά το χρονικό διάστημα από 16 Οκτωβρίου 1969 έως 21 Αυγούστου 1973.Στις 25 Οκτωβρίου 1973 στρατεύθηκε, υπηρέτησε στο πεζικό και απολύθηκε τον Μάρτιο του 1975, ενώ στη μεταπολίτευση συνέχισε την πολιτική του δράση ως στέλεχος του ΚΚΕ Εσωτερικού (μέλος της Κ.Ε. του ΚΚΕ Εσ., οργανωτικός γραμματέας Κρήτης, 1975–76, κατόπιν οργανωτικός γραμματέας και στη συνέχεια γραμματέας της περιοχής Ανατολικής Αττικής και Ανατολικής Αττικής-Ανατολικής Στερεάς-Εύβοιας). Χρημάτισε επί εικοσαετία περίπου μέλος του Δ.Σ. του Συνδέσμου Φυλακισθέντων-Εξορισθέντων Αντιστασιακών 1967–74 (ΣΦΕΑ) και πάνω από 15 έτη αντιπρόεδρός του. Σήμερα είναι μέλος του Δ.Σ. της ΕΜΙΑΝ και γραμματέας του Κέντρου Σοσιαλιστικών Μελετών (ΚΣΜ).

Σούλης Χρίστος (1892-1951)

Ο Χρίστος Σούλης (Χουλιαράδες 1892- Αθήνα 1951) ήταν εκπαιδευτικός, επιμελητής αρχαιοτήτων, Διευθυντής Ζωσιμαίας Σχολής και Ζωσιμαίας εν Ηπείρω Βιβλιοθήκης.

Πάλλης, Αλέξανδρος (1883-1975)

Ο Αλέξανδρος Πάλλης (Βομβάη 1883-1975) υπηρέτησε στην αγγλική διοίκηση της Αιγύπτου και διετέλεσε Γενικός Γραμματέας Γενικής Διοίκησης Μακεδονίας, μέλος της Μικτής Επιτροπής Ανταλλαγής Ελληνοτουρκικών πληθυσμών της Συνθήκης της Λωζάνης, Βουλευτής και έκτακτος πληρεξούσιος Υπουργός στην Πρεσβεία του Λονδίνου.

Κρυστάλλης, Κώστας (1868 - 1894)

Ο Κώστας Κρυστάλλης (Συρράκο 1868 - ’Αρτα 1894) ήταν Ποιητής και πεζογράφος της Νέας Αθηναϊκής σχολής.

O Γεώργιος Γάγαρης (Γεροπλάτανος Ιωαννίνων 1869 - Αθήνα 1954) Δημοσιογράφος, Εκδότης της «Φωνής της Ηπείρου (15/09/1892-1918) και Βουλευτής Ιωαννίνων.

Jordan, Marguerite

Η Marguerite Jordan γεννήθηκε το 1900 στη Γενεύη. Στην Ελλάδα ήρθε το 1926 και αμέσως άρχισε να γίνεται γνωστή ως μια από τις καλύτερες δασκάλες ρυθμικής γυμναστικής που ήταν μάλιστα και διπλωματούχος του ινστιτούτου Ζακ-Νταλκροζ. Ήταν η πρώτη που εγκαινίασε στην Ελλάδα ομαδικά κούρ ρυθμικής γυμναστικής στο Ελληνικό Ωδείο, που είχαν τεράστια απήχηση. Σύντομα δίδασκε και σε άλλα ιδρύματα και σχολεία έως το τέλος της ζωής της το 1981 στην Αθήνα.

Δούνιας, Μίνως

  • Φυσικό Πρόσωπο
  • 1900-1962

Ο Μίνως Δούνιας γεννήθηκε στην Ρουμανία από Έλληνες γονείς το 1900. Λίγο καιρό μετά τη γέννησή του μετακόμισε με την οικογένεια του στη Κωνσταντινούπολη όπου και ξεκίνησε τα πρώτα μαθήματα μουσικής στη "Ροβέρτιο Σχολή". Εν συνεχεία μετέβη στο Βερολίνο όπου σπούδασε βιολί, πιάνο, θεωρητικά και μουσικολογία αρχικά στην Ακαδημία και αργότερα στο πανεπιστήμιο της πόλης. Ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ μουσικολογίας το 1935 παρουσιάζοντας διατριβή για τα κοντσέρτα για βιολί του Tartini με τίτλο "Die Violinkonzerte Giuseppe Tartinis, Wolfenbuttel, 1935" και αμέσως ξεχώρισε στην παγκόσμια μουσικολογική κοινότητα. Η άνοδος του ναζισμού στην Ευρώπη τον ανάγκασε να φύγει εσπευσμένα από τη Γερμανία και να επιστρέψει στην Ελλάδα όπου δραστηριοποιήθηκε επαγγελματικά σε πολλούς τομείς. Δίδαξε μουσική για αρκετά χρόνια στο κολέγιο Αθηνών και κολέγιο θηλέων, δημοσίευσε άρθρα και κριτικές σε ελληνικά και ξένα έγκριτα περιοδικά και εφημερίδες και τέλος δημιούργησε τον "Μουσικό κύκλο", μια ομάδα τραγουδιστών που με τη συνοδεία παλαιών οργάνων έδιναν συναυλίες έργων παλαιάς μουσικής. Αναφερόμενοι στο έργο του Μίνωος Δούνια δεν θα πρέπει να παραλείψουμε την κριτική ανάλυση και την εκδοτική επιμέλεια των Εκκλησιαστικών σονατών του Mozart που κυκλοφόρησαν στη Νέα Έκδοση των Απάντων του το 1955 από τις εκδόσεις Kassel. Ο Μίνως Δούνιας πέθανε στην Αθήνα το 1962.

Αποτελέσματα 4501 έως 4600 από 16840