Showing 16840 results

Authority record

Ολυμπίου, Σοφία

  • Person
  • 1935-2017

Η Σοφία Ολυμπίου ήταν κόρη των ηθοποιών Γιάννη Χαλκιόπουλου και Έλλης Λαλαούνη, και εγγονή των ηθοποιών Νίκου Χαλκιόπουλου και Σοφίας Χαλκιοπούλου (από τον πατέρα της) και Ολυμπίας Λαλαούνη-Δαμάσκου (από τη μητέρα της). Στο θέατρο εμφανίστηκε για πρώτη φορά στα παιδικά της χρόνια (1943) και πήρε άδεια ασκήσεως επαγγέλματος ηθοποιού ως εξαιρετικό ταλέντο. Συνεργάστηκε για πολλά χρόνια με τον πρώτο σύζυγό της, ηθοποιό, θιασάρχη και θεατρικό συγγραφέα Γιώργο Ολύμπιο, με θιάσους της επιθεώρησης, με τον Κανέλλο Αποστόλου, τους Ελεύθερους Καλλιτέχνες, το Λαϊκό Πειραματικό Θέατρο του Λεωνίδα Τριβιζά, το Θεσσαλικό Θέατρο, με πολλούς πρωταγωνιστικούς θιάσους, αλλά και με το Θέατρο Τέχνης του Κάρολου Κουν και το Εθνικό Θέατρο. Δεύτερος σύζυγός της ήταν ο ηθοποιός Χριστόφορος Καζαντζίδης.

[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: 1. υλικό του αρχείου• 2. Θεόδωρος Έξαρχος, Έλληνες ηθοποιοί «Αναζητώντας τις ρίζες», τόμος πρώτος, Από τα τέλη του 18ου αιώνα μέχρι το 1899, Αθήνα/Γιάννινα, Δωδώνη, 1995• του ίδιου, Έλληνες ηθοποιοί «Αναζητώντας τις ρίζες», Έτος γέννησης από 1900 μέχρι 1925, τόμος δεύτερος (Α-Μ), Αθήνα/Γιάννινα, Δωδώνη, 1996• του ίδιου, Έλληνες ηθοποιοί «Η γενιά μας», Έτος γέννησης από 1926 μέχρι 1940, τόμος τρίτος (Μ-Ω), Αθήνα/Γιάννινα, Δωδώνη, 2000].

Χατζίσκος, Νίκος

  • Person
  • 1938- ;

Ο Νίκος Χατζίσκος γεννήθηκε στην Αθήνα. Απόφοιτος της δραματικής σχολής του Εθνικού Θεάτρου, εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη σκηνή το 1938, στον ρόλο του Κήρυκα στον Βασιλιά Ληρ του Σαίξπηρ (σκηνοθεσία Δημήτρη Ροντήρη). Στην κρατική σκηνή παρέμεινε μέχρι το 1941 και ακολούθησαν συνεργασίες του με τους θιάσους Κατερίνας Ανδρεάδη (1942-1945), Μαρίκας Κοτοπούλη (1945), Ενωμένων Καλλιτεχνών (1945) και Αυλαία (1945-1946). Το καλοκαίρι του 1946 συγκρότησε από κοινού με τη Μελίνα Μερκούρη τον βραχύβιο θίασο Νέα Σκηνή και από το φθινόπωρο του ίδιου έτους ώς το 1954 επέστρεψε στο Εθνικό Θέατρο, με εξαίρεση τη χειμερινή περίοδο 1950-1951, οπότε εντάχτηκε στον βραχύβιο θίασο Ελληνική Σκηνή, που είχε συστήσει ο Δημήτρης Ροντήρης μετά την αποχώρησή του από τη διεύθυνση του Εθνικού. Το καλοκαίρι του 1954 ο Χατζίσκος ίδρυσε το αθηναϊκό θερινό θέατρο Εθνικού Κήπου, στο πλαίσιο της λειτουργίας του οποίου (μέχρι το 1957) συνεργάστηκε με την ηθοποιό Τιτίκα Νικηφοράκη, έκτοτε σύντροφο της ζωής του και μόνιμη πρωταγωνίστριά του. Η Τιτίκα Νικηφοράκη, γεννημένη στα Χανιά, είχε σπουδάσει στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (όπου είχε γνωρίσει τον πρώτο της σύζυγο, τον ζωγράφο Νίκο Νικολάου) και στη δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Αφετηρία της επαγγελματικής πορείας της στην κρατική σκηνή στάθηκε ο Πέερ Γκυντ του Ερρίκου Ίψεν (1935, σκηνοθεσία Δημήτρη Ροντήρη). Τα χρόνια που ακολούθησαν μέχρι το 1954, η Νικηφοράκη ήταν πρωταγωνιστικό στέλεχος του Εθνικού Θεάτρου, με εξαίρεση την περίοδο 1943-1945, οπότε συνεργάστηκε με τον θίασο Βάσως Μανωλίδου και Γιώργου Παππά. Το 1958, το ζεύγος Χατζίσκου – Νικηφοράκη ίδρυσε το θερινό Υπαίθριο Θέατρο Νίκου Χατζίσκου στο Πεδίο του Άρεως (οδός Μαυρομματαίων) που παρουσίασε έργα από το ελληνικό και το παγκόσμιο ρεπερτόριο μέχρι το 1963, ενώ από το 1963 ώς το 1965 συνεργάστηκαν με το Πειραϊκό Θέατρο του Δημήτρη Ροντήρη. Το 1966 ίδρυσαν τον Θίασο Ρεπερτορίου, που στεγάστηκε αρχικά στο θέατρο Φλορίντα και από το 1967 ώς το 1983 στο θέατρο Κάβα της οδού Σταδίου. Το 1976 ίδρυσαν ένα ακόμη ανοιχτό θέατρο, το «Θέατρο μέσα στη θάλασσα», λυόμενη κατασκευή στηριγμένη μέσα στον θαλάσσιο χώρο του Φαληρικού Δέλτα, όπου παρουσίασαν για δύο καλοκαίρια (1976 και 1977) τον Έμπορο της Βενετίας του Σαίξπηρ. Η τελευταία θεατρική δραστηριότητα του Νίκου Χατζίσκου ήταν η διεύθυνση του περιοδεύοντος κρατικού θιάσου Άρμα Θέσπιδος (1980-1982). Ο Νίκος Χατζίσκος εμφανίστηκε επίσης σε κινηματογραφικές ταινίες και τηλεοπτικές σειρές. Η Τιτίκα Νικηφοράκη ασχολήθηκε και με την ποίηση, τη θεατρική μετάφραση και τη διδασκαλία του μαθήματος της υποκριτικής στη δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου, ενώ μετά τον θάνατο του Νίκου Χατζίσκου και μέχρι το 1985, ανέλαβε τη διεύθυνση του θεάτρου Κάβα.

[Πηγές σύνταξης βιογραφικών: 1) Έξαρχος, Θεόδωρος, Έλληνες ηθοποιοί «Αναζητώντας τις ρίζες», τόμος δεύτερος (Ν-Ω), Αθήνα – Γιάννινα, Δωδώνη, 1996, σ. 327-329, 494-496. 2) Νικηφοράκη, Τιτίκα (επιμ.), Νίκος Χατζίσκος. Η ζωή και το έργο του, Αθήνα, 1993].

Καραθανάσης, Σταμάτης

  • Person
  • 1859-1916

Ο Σταμάτης Καραθανάσης (1859-1916) γεννήθηκε στο Μεσαίο Καρλόβασι και πέθανε στην Αθήνα. Ήταν παντρεμένος με την Όλγα με την οποία απέκτησε τρία παιδιά: τον Χριστόδουλο, τον Ιωάννη και τον Ξενάκη.

Ο Σταμάτης είχε αρκετές γνώσεις γύρω από τα καπνά. Μαζί με τον αδερφό του, Μανώλη Καραθανάση, ίδρυσε στο Βαθύ της Σάμου το 1887 (αν και στα πακέτα τσιγάρων της εταιρείας δίνεται η ημερομηνία 1882) εταιρεία με την επωνυμία «Μ.Χ. Καραθανάσης & Σία» (M.C. Carathanassis & Co) και με αντικείμενο διάφορες εμπορικές εργασίες. Η εταιρεία τους διακρίθηκε στον τομέα της παραγωγής τσιγάρων και έγινε ένας από τους σημαντικότερους καπνεμπορικούς οίκους της Σάμου.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού: «Τα σαμιακά καπνά και σιγαρέττα», Αρχείον Σάμου, Σύγγραμμα Περιοδικόν του Νικολάου Ζαφειρίου, τομ. Β΄, Αθήνα 1947, σσ. 183-190.
«Σταμάτιος Χ. Καραθανάσης» (νεκρολογία), Μικρασιατικόν Ημερολόγιον 1918, σσ. 103-104. Μάνος Χαριτάτος, Πηνελόπη Γιακουμάκη, Ιστορία του Ελληνικού Τσιγάρου, Αθήνα, Ε.Λ.Ι.Α., 1998 (β΄ εκδ.), σσ. 234-235. Πληροφορίες από την Ηρώ Παπαμόσχου, εγγονή του Μανώλη Καραθανάση.
Υλικό του αρχείου.

Ανδρειάδου, Τζούλια

  • Person
  • 1937-

Η Τζούλια Ανδρειάδου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1937. Είναι κόρη του Δημητρίου Ανδρειάδη (1896-1970) και της Ελένης Στεφάνου (1905-1993) -που κατάγονται από την Κωνσταντινούπολη και τον Πόντο (Σαμψούντα) αντίστοιχα- και αδελφή της ποιήτριας Κοραλίας Θεοτοκά.

Φοίτησε στο Δημοτικό στη Σχολή Αδαμοπούλου και στο Γυμνάσιο στη Σχολή Χατζιδάκη. Από το 1956 ώς το 1959 εργάσθηκε στις Γραφικές Τέχνες (Χ. Καρμίρη) φοιτώντας παράλληλα, τα απογεύματα, στη Σχολή Ζωγραφικής του Κ. Ηλιάδη.

Το 1959 πήγε στο Παρίσι, όπου σπούδασε ζωγραφική στην Ακαδημία Ζωγραφικής του Andre Lhote και γαλλική γλώσσα στη Σορβόνη. Το 1960 έγινε δεκτή στην Ecole des Beaux-Arts, με δάσκαλο τον M. Brianchon και παράλληλα φοίτησε σε σχολή προσωπολογίας στο Παρίσι.

Η συμμετοχή της στον ελληνικό εικαστικό χώρο ξεκίνησε το 1960 με την ΣΤ΄ Πανελλήνιο. Έχει λάβει μέρος σε περισσότερες από εκατό ομαδικές εκθέσεις και έχει πραγματοποιήσει δεκατέσσερις ατομικές. Από το 1960 ως το 1971 εργάστηκε ως μακιγιέζ σε ελληνικές και ξένες ταινίες. Το 1976-77 παρακολούθησε Ιστορία της Τέχνης στην Α.Σ.Κ.Τ. με την Μαρίνα Λαμπράκη- Πλάκα. Είναι μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας.

Έχει γράψει και εικονογραφήσει τέσσερα βιβλία για παιδιά. Έχει φιλοτεχνήσει εξώφυλλα λογοτεχνικών βιβλίων, εκδόσεων του Πανεπιστημίου Κρήτης και βιβλίων για παιδιά. Έχει συνεργαστεί εικαστικά σε πολλά τεύχη του περιοδικού Η Λέξη. Το 2010 κυκλοφόρησε το βιβλίο της Σε χαμηλή πτήση. Κείμενά της δημοσιεύονται στον ιστότοπο www.artviews.gr

Είναι παντρεμένη με τον σκηνοθέτη κινηματογράφου, Γιώργο Σταμπουλόπουλο και έχουν μία κόρη, την Άρτεμι, και έναν γιο, τον Νικόλα.

Αναλυτικές πληροφορίες για την Τζούλια Ανδρειάδου και το έργο της στην προσωπική της ιστοσελίδα: www.andriadou.gr

Βολανάκης, Δημήτριος

  • Person
  • 1872-1954

Ο Δημήτριος Βολανάκης, πρωτότοκος του Αθανασίου Βολανάκη και της Τατιανής (1845-1902, το γένος Πέτρου Κλάδου και Ρωξάνης Νάκου), γεννήθηκε στον Πειραιά. Φοίτησε στο Institution du Château de Lancy.
Ήταν ιδιωτικός υπάλληλος, συνεργάτης του Λεξικού Ελευθερουδάκη και τακτικό μέλος της Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών. Παντρεύτηκε την Ελευθερία Δερμιτζάκη (του Ιωάννου και της Ειρήνης το γένος Βολανάκη) κι απέκτησαν τέσσερις κόρες: την Τάνια, τη Ρωζάννα, την Ιλεάνα και την Ντόρα.

Διεύθυνση Κοινωνικής Πρόνοιας νομού Αιτωλοακαρνανίας - Γραφείο Κοινωνικής Πρόνοιας Ναυπάκτου

  • Corporate body

Η Διεύθυνση Κοινωνικής Πρόνοιας νομού Αιτωλοακαρνανίας του Υπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας αναλαμβάνει τα θέματα της στεγαστικής αποκατάστασης αστών προσφύγων (ενώ την γεωργική αποκατάσταση έχει στην ευθύνη του το Υπουργείο Γεωργίας- Διεύθυνση Εποικισμού) συνεχίζοντας το έργο της Επιτροπής Αποκατάστασης Προσφύγων (Ε.Α.Π.) στο νομό Αιτωλοακαρνανίας. Τα Τμήματα Κοινωνικής Πρόνοιας Αγρινίου και Ναυπάκτου διαχειρίζονται την αποκατάσταση Αστών Προσφύγων στον Άγιο Κωνσταντίνο Αγρινίου και στη Ναύπακτο αντίστοιχα και η Διεύθυνση Κοινωνικής Πρόνοιας με έδρα το Μεσολόγγι έχει την ευθύνη της αποκατάστασης των προσφύγων στο συνοικισμό Βίγλα του Μεσολογγίου.

Μελάς, Κωνσταντίνος

  • Person
  • 1874-1953

Ο Κωνσταντίνος Μελάς (1874-1953) γεννήθηκε στη Μασσαλία και ήταν γιος του πολιτικού Μιχαήλ Μελά και αδελφός του Μακεδονομάχου Παύλου Μελά και του ιδιαίτερου γραμματέα του βασιλιά Κωνσταντίνου Γεωργίου Μελά. Αποφοίτησε από τη σχολή Ναυτικών δοκίμων και έγινε αξιωματικός του Βασιλικού Ναυτικού. Συμμετείχε στον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 καθώς και στους Βαλκανικούς Πολέμους. Ήταν ανθυποπλοίαρχος του πολεμικού πλοίου «Μιαούλης» στις αρχές του 20ού αιώνα. Στη συνέχεια ασχολήθηκε με την πολιτική. Εκλέχτηκε βουλευτής Ιωαννίνων με το κόμμα των Φιλελευθέρων το 1915 και το 1920.

Γλυκοφρύδης, Στυλιανός

  • Person
  • 1882 - ;

Ο Στυλιανός Γλυκοφρύδης (Λαμία, 1882-Αθήνα ;), ήταν δικηγόρος και διετέλεσε διευθυντής σε διάφορα σωφρονιστικά καταστήματα της χώρας. Την περίοδο 1915-1917 ήταν διευθυντής Β΄ και Α΄ τάξεως στις φυλακές Συγγρού. Διετέλεσε γενικός επιθεωρητής των ελληνικών φυλακών στη Μ.Ασία (Ιούλιος 1919 - Οκτώβριος 1920), επιθεωρητής φυλακών στην Ελλάδα (Οκτώβριος-Δεκέμβριος 1920), “διευθυντής της διοικήσεως φυλακών Μ. Ασίας επί βαθμώ και μισθώ υπουργικού Διευθυντού Α΄τάξεως" (1921), επιθεωρητής φυλακών (Νοέμβριος 1922 - Μάϊος 1926). Από το 1927 ήταν συμβολαιογράφος. Πολέμησε και τραυματίστηκε στους Βαλκανικούς πολέμους. Ήταν παντρεμένος με την Ευγενία Ιωάννη Γκιών που ήταν ιδιοκτήτης μεταλλείου στην Τήνο.

Μελάς, Μιχαήλ

  • Person
  • 1902 – ;

Ο Μιχαήλ Μελάς ήταν γιος του Κωνσταντίνου Μελά. Γεννήθηκε το 1902 στην Αθήνα και διέπρεψε ως πρέσβης της Ελλάδας στο εξωτερικό.

Καστανάκης, Θράσος

  • Person
  • 1901-1967

Ο Θράσος Καστανάκης, γιος της Ευρυδίκης Παπαδάκη και του Αντώνιου Καστανάκη,γεννήθηκε στα Ταταύλα της Κωνσταντινούπολης το 1901. Ήταν ο μικρότερος, μετά τον Νίκο και τον Λουκά,από τους τρεις γιους της οικογένειας. Το 1918 τελείωσετις εγκύκλιες σπουδές τουστο Lycée National Francohellenique στο Πέραν της Κωνσταντινούπολης και το 1919 γράφτηκε στην Σχολή Ζωντανών Ανατολικών Γλωσσών της Σορβόννης.Εκεί γνώρισε τον Γιάννη Ψυχάρη, ο οποίος ήταν καθηγητής του, και τον AndréMirambel. Αποφοίτησε με άριστα το 1921 και διορίστηκετην ίδια χρονιά ως επιμελητής του τμήματος της Βυζαντινής και Νεοελληνικής Φιλολογίας της Σχολής.Έκτοτε έμεινε μόνιμα στο Παρίσι με μόνη κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο,οπότε έφυγε από τη χώρα και κατέληξεστην Ελλάδαστις 20 Οκτωβρίου 1940 μέχρι τις 22 Δεκεμβρίου 1945.
Το 1929 παντρεύτηκε τη φιλόλογο Αγγέλα Βαλιάδη και χώρισαν το 1932. Το 1933 παντρεύτηκε την Ελπίδα Μαυροειδή (με την οποία έμειναν μαζί μέχρι τον θάνατό της το 1963). Ο Θράσος Καστανάκης πέθανε το 1967 από κίρρωση του ήπατος.
Η ενασχόλησή του με τη λογοτεχνία ξεκίνησε με το διήγημα «Φοβισμένη Ψυχή»,το οποίο δημοσιεύτηκε το 1918 στο περιοδικό Λόγοςπου εξέδιδε ο Λύσανδρος Πράσινος, φίλος του Θράσου Καστανάκη. Στο περιοδικό δημοσίευσε και ποιήματα, τα οποία περιέλαβεστην πρώτη και μοναδική ποιητικήσυλλογή τουΕρημιές του Ηλιόχαρου, το 1921 στην Κωνσταντινούπολη. Το 1924,με το μυθιστόρημά του Οι Πρίγκηπες,κέρδισε το πρώτο βραβείο στον διαγωνισμό μυθιστορήματος του εκδοτικού οίκου Μιχαήλ Ζηκάκη, με πρόεδρο του διαγωνισμού τον Παύλο Νιρβάνα και εισηγητή τον Ηλία Βουτιερίδη.Έκτοτε στράφηκε αποκλειστικά στην πεζογραφία. Έργα του έχουν μεταφερθεί στον κινηματογράφο και στην τηλεόραση και έχουν μεταφραστεί στα γαλλικά και στα ιταλικά.
Σε όλη τη διάρκεια της ζωής του συνεργάστηκε με διάφορα λογοτεχνικά περιοδικά και εφημερίδες ως ανταποκριτής τόσο στην Γαλλία όσο και στην Ελλάδα.

Έργα:
Ποιητικές συλλογές:Οι ερημιές του ηλιόχαρου (1921).
Μυθιστορήματα: Οι Πρίγκηπες (1924), Στο Χορό της Ευρώπης (1929), Η φυλή των Ανθρώπων (1932), Τα Μυστήρια της Ρωμιοσύνης (1933), Μεγάλοι Αστοί (1935), Τον Καιρό της Ειρήνης (1942), Ο Χατζη-Μανουήλ (1956), Η Παγίδα (1962), Κόκκινο Άστρο (1985).
Συλλογές διηγημάτων: Η Χορεύτρια Κοντεσσίνα Φελιτσιτά(1928), Το Παρίσι της Νύχτας και του Έρωτα (1929), Το Μαστίγιο κι οι Πολυλέλαιοι(1930), Ο Ομογενής Βλαδίμηρος (1936), Ο Ρασκάγιας(1939), Επιλογή (1944), Η Φάρσα της Νιότης (1944), Εφτά Ιστορίες (1944), Η Προδομένη Γαλλία (1945).

Ανώνυμος Υφαντουργική Εταιρεία Μουταλάσκη

  • Corporate body
  • 1927 - 1978

Η Ανώνυμος Υφαντουργική Εταιρεία Μουταλάσκη ιδρύθηκε στις 22.9.1927 (ΦΕΚ, Δελτίο Α.Ε.: 88/30.11.1927) στη Νέα Ιωνία από τους Αλέξανδρο (πατέρα), Γεώργιο και Συμεών (υιοί) Σινιόσογλου και Ιακώβ Τσαλίκογλου (και οι δύο οικογένειες είχαν ήδη δραστηριοποιηθεί στην υφαντουργία: η οικογένεια Ι. Τσαλίκογλου από το 1923 με αργαλειούς που είχε φέρει μαζί της από τη Μικρά Ασία, οι Αφοί Σινιόσογλου από το 1926). Την περίοδο 1930-1950, καθιερώθηκε στην αγορά με το υψηλής ποιότητας κάμποτ που παρήγαγε και σύντομα αναδείχθηκε ως μία από τις σημαντικότερες κλωστοϋφαντουργικές μονάδες της Ελλάδας. Στις 28.12.1978, η εταιρεία απορροφήθηκε και συγχωνεύτηκε με την Πειραϊκή Πατραϊκή Βιομηχανία Βάμβακος Α.Ε. (ΦΕΚ, τχ. Α.Ε. και ΕΠΕ: 3276/30.12.1978). Το 1986 αποσχίστηκε από την Π.Π. και επανασυστάθηκε με την επωνυμία Πειραϊκή Πατραϊκή Κλωστοϋφαντήριο Νέας Ιωνίας (πρώην Μουταλάσκη) Α.Ε. Το 1992 η εταιρεία έπαυσε τις εργασίες της και τέθηκε σε εκκαθάριση (ΦΕΚ, τχ. Α.Ε. και ΕΠΕ: 4726/13.10.1992). Ένα χρόνο αργότερα η εταιρεία αγοράστηκε από την «Σακαλίδης ΕΠΕ».

Μαντζαβίνος, Γεώργιος

  • Person
  • 1888 - 1955

Ο Γεώργιος Μαντζαβίνος σπούδασε νομικά και πολιτικές και οικονομικές επιστήμες. Το 1935-1936 ήταν υπουργός Οικονομικών στις κυβερνήσεις Δεμερτζή και Μεταξά. Παραιτήθηκε όταν κηρύχθηκε η δικτατορία Μεταξά και λίγο αργότερα εκλέχτηκε υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, θέση που κατείχε στη διάρκεια της Κατοχής. Μετά την αποχώρηση του Βαρβαρέσου εκλέχτηκε Διοικητής της τράπεζας. Τον Ιανουάριο του 1950 διετέλεσε υπουργός Οικονομικών στην υπηρεσιακή κυβέρνηση Θεοτόκη.

[Πηγή βιογραφικού σημειώματος: Το υλικό του αρχείου].

Καλκάνης, Κωνσταντίνος

  • Person
  • 1885 - 1961

Ο Κωνσταντίνος Α. Καλκάνης γεννήθηκε στη Λευκάδα το 1885, σπούδασε νομικά και διετέλεσε δικηγόρος. Έγινε μέλος του Λαϊκού Κόμματος σχεδόν από την ίδρυσή του κόμματος και το 1926 εξελέγη βουλευτής Πρέβεζας – Άρτας με το κόμμα των Ελευθεροφρόνων. Επανεξελέγη βουλευτής στις εκλογικές περιφέρειες Πρέβεζας – Άρτας και Λευκάδας το 1932, 1933, 1935, 1946 και 1950 με το Λαϊκό Κόμμα, στις εκλογές του 1936 με τη Γενική Λαϊκή Ριζοσπαστική Ένωση και το 1958 με την Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση. Διετέλεσε Γενικός Διοικητής Ηπείρου την περίοδο 1934 – 1935, υπουργός Εσωτερικών το 1946 και υπουργός Δημοσίας Τάξεως την περίοδο 1946 – 1947. Ο Κωνσταντίνος Καλκάνης απεβίωσε το 1961.

Ι΄(10ο) Γυμνάσιο Αθηνών

  • Corporate body

Το 10ο Γυμνάσιο Αθηνών ιδρύεται σύμφωνα με Βασιλικό Διάταγμα στις 8 Αυγούστου 1917 «Περί ιδρύσεως σχολείων της μέσης εκπαιδεύσεως κτλ» (ΦΕΚ 164 / 11-8-1917, τ. Α΄) και μετονομάζεται σε 7ο Γυμνάσιο με το Βασιλικό Διάταγμα στις 14 Ιουνίου 1918 «Περί μετονομασίας ελληνικών σχολείων αρρένων και ιδρύσεως ελληνικών σχολείων θηλέων κλπ.» (ΦΕΚ 136 / 19-6-1918, τ. Α΄)

13ο Ελληνικό Σχολείο Αθήνας

  • Corporate body

Τα ελληνικά σχολεία ιδρύθηκαν στα επαναστατικά χρόνια. Πρόκειται για σχολεία «μέσης εκπαιδεύσεως», στα οποία βασικό μάθημα διδασκαλίας ήταν η αρχαία ελληνική γλώσσα. Σε ορισμένα από αυτά διδάσκονταν και άλλα μαθήματα, όπως γαλλική γλώσσα, ιερά ιστορία και κατήχηση, στοιχεία φυσικομαθηματικών επιστημών και φιλοσοφίας (κυρίως σε «νεωτερικά» σχολεία, όπως των Κυδωνιών, της Σμύρνης, της Χίου). Οι μαθητές χωρίζονταν κατά τάξεις ή περιόδους, με βάση κυρίως το μάθημα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, η διδασκαλία της οποίας προχωρούσε επαγωγικά. Καθώς δεν υπήρχε νομοθετική ρύθμιση σχετική με τη λειτουργία των Ελληνικών σχολείων, τη σχετική πρωτοβουλία είχε ο διδάσκαλος. Οι διδάσκαλοι αυτών των σχολείων ήταν είτε σπουδασμένοι στην Ευρώπη είτε μαθητές παλαιών γραμματικών είτε σπουδαστές σπουδαίων σχολείων της Ανατολής και της Πελοποννήσου. Τον Ιανουάριο του 1833, σύμφωνα με έκθεση του υπουργού Ι. Ρίζου, στην οποία περιλαμβάνεται και κατάλογος των υπαρχόντων σχολείων, καταγράφονται 37 Ελληνικά σχολεία: 20 στην Πελοπόννησο, 1 στη Δυτική Ελλάδα και 16 στις Νήσους.

Η κυβέρνηση του νεαρού βασιλείου θεσμοθέτησε με διάταγμα της 31ης Δεκεμβρίου 1836/12 Ιανουαρίου 1837 «Περί κανονισμού των ελληνικών σχολείων και γυμνασίων» την οργάνωση της Μέσης Εκπαίδευσης. Σύμφωνα με το διάταγμα αυτό, το τριτάξιο «Ελληνικόν Σχολείον» ήταν ο ένας από τους δύο κύκλους που περιελάμβανε η Μέση Εκπαίδευση. Ο άλλος ήταν το τετρατάξιο «Γυμνάσιον», στο οποίο υπαγόταν το Ελληνικό Σχολείο όπου τα δύο συνυπήρχαν. Σκοπός του Ελληνικού σχολείου ήταν να προετοιμάσει για το γυμνάσιο αλλά και για τον κοινωνικό βίο, εάν ο μαθητής δεν ήθελε να συνεχίσει τις σπουδές του. Στο Ελληνικό σχολείο εγγράφονταν μαθητές του Δημοτικού σχολείου που είχαν τελειώσει την δ’ τάξη, από το 1867 με «δοκιμαστήριες» εξετάσεις. Ο βασικός κορμός των μαθημάτων τους ήταν: Αρχαία Ελληνικά, Θρησκευτικά, Γεωγραφία, Ιστορία, Μαθηματικά, Φυσικά, Γαλλικά, Λατινικά, Τεχνικά.

Τα Ελληνικά σχολεία καταργήθηκαν με τον νόμο 4373/13 Αυγούστου 1929 «Περί διαρρυθμίσεως των σχολείων Μέσης Εκπαιδεύσεως» (ΦΕΚ 297, τ.Α΄).

[Βιβλιογραφία: Δαυίδ Αντωνίου, Περίγραμμα της Νεοελληνικής Εκπαίδευσης 1821 – 2017, Οργάνωση του εκπαιδευτικού συστήματος, Αθήνα 2018]

Ζ' Γυμνάσιο Αρρένων Αθηνών

  • Corporate body

Η ιστορία του σχολείου ακολουθεί και προσαρμόζεται στις εξελίξεις και αλλαγές, εκπαιδευτικές, οικονομικές, κοινωνικές, ιδεολογικές, πολιτικές της περιόδου.

Παρόλο που το αρχειακό υλικό χρονολογείται από το 1917, το 7ο Γυμνάσιο αρρένων Αθηνών, όπως το γνωρίζουμε από το 1933 μέχρι τη θέσπιση της συνεκπαίδευσης των δύο φύλων, λειτούργησε αρχικά ως «7ο εν Αθήναις Γυμνάσιον» στο οποίο μάλιστα το 1911 είχε αποφασιστεί η μετακίνηση του Α΄ Βαρβακείου (Κλασικού) Γυμνασίου που μέχρι τότε στεγαζόταν στο κτήριο της οδού Αθηνάς.

Το 1918, το Ι’ Γυμνάσιο Αθηνών μετονομάζεται σε 7ο εν Αθήναις Γυμνάσιον με Βασιλικό Διάταγμα στις 14 Ιουνίου 1918 «Περί μετονομασίας ελληνικών σχολείων αρρένων και ιδρύσεως ελληνικών σχολείων θηλέων κλπ.» (ΦΕΚ 136 / 19-6-1918, τ. Α΄). Ένα περίπου χρόνο πριν, το 7ο Γυμνάσιο είχε μετονομασθεί σε γυμνάσιο θηλέων με το Βασιλικό Διάταγμα στις 2 Σεπτεμβρίου 1917 «Περί ονομασίας ελλην. σχολείων και γυμνασίων Αθηνών ως τοιούτων των θηλέων» (ΦΕΚ 189 / 5-9-1917, τ. Α΄) επισημαίνοντας ότι από το ίδιο σχολικό έτος, 1917-1918, απαγορεύεται η εγγραφή μαθητριών στα υπόλοιπα ελληνικά σχολεία και γυμνάσια της πόλης των Αθηνών. Ωστόσο επιτρέπεται σε μαθητές να εγγραφούν στην πρώτη και δεύτερη τάξη των ελληνικών σχολείων θηλέων της Αθήνας εφόσον ο αριθμός των μαθητριών στην καθεμία από τις προαναφερθείσες τάξεις δεν υπερβαίνει τις 40.

Το 1923 επιτάχθηκε από το Ταμείο Περιθάλψεως Προσφύγων, για να στεγαστούν προσωρινά Μικρασιάτες πρόσφυγες. Κατά την περίοδο, λοιπόν, 1923 – 1924 το 7ο Γυμνάσιο δεν λειτούργησε, γεγονός που προκαλούσε τις έντονες αντιδράσεις των γηγενών. Γι’ αυτό το υπουργείο Παιδείας εξέφρασε προς το Ταμείο Περιθάλψεως την επιθυμία «να εκκενώσουν οι πρόσφυγες το σχολείο». Αυτό έγινε αφορμή για την ανέγερση, άρον – άρον, του πρώτου αστικού προσφυγικού οικισμού στο Παγκράτι.

Μετά την ανέγερση των προσφυγικών συνοικισμών της Καισαριανής και του Βύρωνα και με το δεδομένο ότι δεν λειτουργούσαν σ’ αυτούς Γυμνάσια, αυξήθηκε υπερβολικά ο αριθμός των μαθητών του 7ου Γυμνασίου Αρρένων. Γι’ αυτό επί κυβερνήσεως Ελευθερίου Βενιζέλου και υπουργίας Γεωργίου Παπανδρέου θεμελιώθηκε το 1931 το σχολικό συγκρότημα, το οποίο δεσπόζει απέναντι από το Άλσος Παγκρατίου, στο οικοδομικό τετράγωνο το περικλειόμενο από τις οδούς Σπύρου Μερκούρη, Στράβωνος, Πρατίνου και Δουρίδος. Σύμφωνα με εντοιχισμένη επιγραφή τα εγκαίνια έγιναν το 1933. Στο ισόγειο και στον 1ο όροφο του κτηρίου συστεγάστηκαν το 7ο Γυμνάσιο Αρρένων και το 4ο Γυμνάσιο Θηλέων τα οποία λειτουργούσαν εκ περιτροπής πρωί – απόγευμα, καθώς και το 1ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών.

Αξίζει να σημειωθεί εδώ το γεγονός ότι στα βιβλία του σχολείου κατά τη δεκαετία του 1920 και πιθανότατα μέχρι την ίδρυση του Δ΄ Γυμνασίου θηλέων Αθηνών καταχωρίζονται ονόματα μαθητριών, κάτι το οποίο φαίνεται να συμβαίνει και σε άλλα γυμνάσια της πόλης1. Ο θεσμός της συνεκπαίδευσης εκτός από τα σχολεία της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης αρχίζει να εμφανίζεται, με ανεπίσημο τρόπο, και στα δημόσια σχολεία της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης αφού πολλές μαθήτριες εγγράφονταν σε αυτά με δυναμικό τρόπο και συμφοιτούσαν με αγόρια. Έτσι κατά τη σχολική χρονιά 1910-11 στα δευτεροβάθμια σχολεία αρρένων συνεκπαιδεύονται 1221 μαθήτριες με 30178 μαθητές. Η πρακτική αυτή της συνεκπαίδευσης καθώς και ο συνεχώς αυξανόμενος αριθμός των μαθητριών που εγγράφονταν στα σχολεία των αρρένων οδήγησε την Πολιτεία στην ίδρυση των πρώτων δημόσιων Ελληνικών Σχολείων και Γυμνασίων Θηλέων το 1917, όπως αναφέρθηκε παραπάνω,2 χωρίς να λείπουν και τα προβλήματα που συνοδεύονταν από την ενέργεια αυτή. Σύμφωνα, λοιπόν, με τα πεπραγμένα του Ζ΄ Γυμνασίου Αθηνών για το σχολικό έτος 1928-1929, ο διευθυντής του σχολείου αναφέρεται στα προβλήματα που δημιουργούσε η φοίτηση θηλέων στο Γυμνάσιο όχι μόνο κατά τη διάρκεια των διαλειμμάτων αλλά και κατά τη συνδιδασκαλία μαθητών και μαθητριών λόγω της μη πρέπουσας ανατροφής των μαθητριών που ήταν «τέκνα εργατών ή μικροαστών».3

Επιπλέον, το αρχείο του 7ου Γυμνασίου (αρρένων) εμπεριέχει τμήμα του αρχείου του ΙΕ΄ Ελληνικού Σχολείου που έχει καταργηθεί από το 1929 με τη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1929 κατά την οποία καταργούνται τα Ελληνικά Σχολεία υποχρεώνοντας τα γυμνάσια να απορροφήσουν το διδακτικό προσωπικό και το μαθητικό δυναμικό όσων ελληνικών σχολείων μέχρι τότε επόπτευαν. Έτσι, σύμφωνα με το νόμο 4373/13-8-1929 «περί διαρρυθμίσεως των σχολείων της Μέσης Εκπαιδεύσεως» τα ελληνικά σχολεία ή ημιγυμνάσια των πόλεων καταργούνται εφόσον λειτουργεί γυμνάσιο ή πρακτικό λύκειο, ενώ στις κωμοπόλεις στις οποίες δεν λειτουργεί γυμνάσιο ή πρακτικό λύκειο μετατρέπονται προσωρινά σε διτάξια ημιγυμνάσια. Κατά τα άνω διατεταγμένα μετατρέπονται ή ιδρύονται και ίδια γυμνάσια θηλέων. Η εκπαίδευση γίνεται δωδεκαετής με εξατάξιο δημοτικό σχολείο και εξατάξιο γυμνάσιο.

Με τον Αναγκαστικό Νόμο 770/1937 «Περί των σχολείων της Μέσης Εκπαιδεύσεως» (ΦΕΚ 263 / 13-7-1937, τ.Α’) η Μέση Εκπαίδευση χωρίστηκε σε δύο κύκλους, ο πρώτος ήταν πενταετής και δεχόταν μαθητές που είχαν τελειώσει το δημοτικό, ενώ ο δεύτερος ήταν τριετής παρέχοντας το δικαίωμα στους απόφοιτους να συμμετέχουν σε εισαγωγικές εξετάσεις των ανώτερων και ανώτατων σχολών. Έτσι, τα γυμνάσια έγιναν οκτατάξια με εισαγωγική την Α΄ και τελευταία την Η΄ τάξη.

Το 1939 το δικτατορικό καθεστώς ανακαλεί την προηγούμενη απόφαση και δημιουργεί Γυμνάσιο με έξι έτη σπουδών (νέου τύπου) και Λύκειο ή Επιγυμνάσιο με διάρκεια σπουδών δύο έτη (Ζ΄- Η΄τάξη).

Τέλος, με το Νομοθετικό Διάταγμα 4379/1964 «Περί οργανώσεως και διοικήσεως της Γενικής (Στοιχειώδους και Μέσης) Εκπαιδεύσεως» καθιερώνεται η δωρεάν εκπαίδευση σε όλες τις βαθμίδες από την Πρωτοβάθμια μέχρι και την Ανώτατη και οι απόφοιτοι του Γυμνασίου εγγράφονται στο Λύκειο (3 τάξεις) μετά από εισαγωγικές εξετάσεις, ενώ στο νυχτερινό Λύκειο η φοίτηση είναι τετραετής.

Επιστρέφοντας στην ιστορία του σχολείου, στην περίοδο της Κατοχής, το συγκρότημα επιτάχθηκε από τους Ιταλούς, οι οποίοι το μετέτρεψαν σε στρατιωτικό νοσοκομείο ή σε στρατώνες και τα σχολεία αναγκαστικά στεγάστηκαν σε άλλο κτήριο. Ταυτόχρονα λειτούργησε εκεί και συσσίτιο για τους μαθητές και τους καθηγητές των δύο Γυμνασίων καθώς και για τους κοινωνικά ασθενέστερους κατοίκους της περιοχής.

Τα γερμανικά κατοχικά στρατεύματα που στρατωνίζονταν στις αίθουσες του σχολικού συγκροτήματος το εκκένωσαν στις 30 Αυγούστου 1944 (εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, φύλλο της 1ης Σεπτεμβρίου 1944). Έτσι τα Γυμνάσια του Παγκρατίου από το σχολικό έτος 1944 – 1945 λειτούργησαν στο αρχικό τους κτήριο.

Το σχολείο ως αμιγώς αρρένων λειτούργησε μέχρι το 1979 που ήταν η πρώτη χρονιά λειτουργίας μικτών τάξεων, μόνο όμως για την Α΄ Γυμνασίου και την Α' Λυκείου. Πλήρως μικτό έγινε ένα χρόνο αργότερα, το Σεπτέμβριο του 1980. 

Results 401 to 500 of 16840