Showing 16948 results

Authority record

Σπαθάρης, Αυρήλιος

  • Person

Νομικός σύμβουλος του Πατριαρχείου και γιος του καθηγητή της Μεγάλης του Γένους Σχολής Ανδρέα Σπαθάρη.

Balfour, David

  • Person
  • 1903-1989

Ο David Balfour ήταν ιερομόναχος της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, μέλος της Βρετανικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, διπλωμάτης και μελετητής του Βυζαντίου.

Betancourt, Philip B.

  • Person
  • 1936-

Ο Philip Betancourt, Καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης και Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Temple της Φιλαδέλφεια (ΗΠΑ) και αρχαιολόγος με ειδίκευση τη Μινωική Κρήτη, δώρισε το 2002 τη συλλογή του από ταχυδρομικά δελτάρια στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη.

Κόμμα Προοδευτικών Φιλελευθέρων

  • Corporate body
  • 1924-1928

Πολιτικό κόμμα που ίδρυσε το 1924 ο βενιζελικός Γεώργιος Καφαντάρης. Το 1928 μετονομάστηκε σε Προοδευτικό Κόμμα.

Δραγούμης, Μάρκος Αθ.

  • Person
  • 1770-1855

Ο Μάρκος Αθ. Δραγούμης γεννήθηκε στο Βογατσικό της Μακεδονίας στις 12/24 Δεκεμβρίου 1770. Το 1781, σε πολύ νεαρή ηλικία πήγε για σπουδές στην Κωνσταντινούπολη, όπου στη συνέχεια εγκαταστάθηκε, εξασκώντας το επάγγελμα του δασκάλου, και συγγράφοντας παράλληλα θεολογικά και φιλοσοφικά έργα, τα κείμενα των οποίων σώζονται σήμερα στα κατάλοιπα του. Το 1799 ήλθε στη Μολδοβλαχία όπου χρημάτισε γραμματέας των ηγεμόνων Κωνσταντίνου Αλ. Υψηλάντη (1799-1802) και Σκαρλάτου Καλλιμάχη (1805). Αφού διορίστηκε, το 1805, διοικητής των νήσων του Αιγαίου με έδρα τη Νάξο, επέστρεψε το 1806 στην Πόλη και συνέχισε το διδασκαλικό του έργο. Το 1812 υπηρέτησε και πάλι στη Βλαχία ως γραμματέας (άρχων παχάρνικος) του ηγεμόνα Ιωάννη Καρατζά και το 1816 επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1820, προσχώρησε στη Φιλική Εταιρεία και το Φεβρουάριο του 1821, καταδιωκόμενος από τους Τούρκους, κατέφυγε στην Οδησσό και από κει μέσω Τεργέστης και Βιέννης έφτασε στην επαναστατημένη Ελλάδα. Κατά τη διάρκεια του Αγώνα εργάστηκε για την οργάνωση του Κράτους. Το 1827 πήρε μέρος στις εθνικές συνελεύσεις της Ερμιόνης και της Τροιζήνας ως πληρεξούσιος των Μακεδόνων και χρημάτισε δικαστής “επί των εκκλήτων” του Ναυπλίου. Μετά την άφιξη του Καποδίστρια έπαυσε πλέον να ασχολείται με την πολιτική και το 1835 εγκαταστάθηκε οικογενειακώς στην Αθήνα, όπου και πέθανε στις 24.12.1854/5.1.1855. Παντρεύτηκε το 1806 στην Κωνσταντινούπολη τη Ζωή Αντ.Σοφιανού-Δεληγιάννη (1778-1846), με την οποία απέκτησε δύο παιδιά, τον Ιωάννη (1807-1872) και το Νικόλαο (1809-1879).

Δραγούμης, Μάρκος Ν.

  • Person
  • 1840-1909

Γεννήθηκε στην Αθήνα στις 20 Ιουνίου 1840. Σπούδασε νομικά στο Παρίσι (1857-1862) και αναγορεύτηκε διδάκτωρ με τη διατριβή “De la condition civile de l’étranger en France, Paris 1864”. Παράλληλα, διορίστηκε στο διπλωματικό σώμα, όπου και υπηρέτησε τριάντα περίπου χρόνια, ανεβαίνοντας όλη τη βαθμολογική κλίμακα: Ακόλουθος πρεσβείας στο Παρίσι (1861-1863), γραμματέας πρεσβείας στην Πετρούπολη (1867-1871) και στο Παρίσι (1871-1873), Α’ γραμματέας πρεσβείας στη Βιέννη (1874-1877), γενικός πρόξενος και πολιτικός πράκτορας στην Αλεξάνδρεια (1877-1880), πρόσεδρος υπουργός στο Βουκουρέστι (1880), έκτακτος απεσταλμένος και πληρεξούσιος υπουργός στο Βουκουρέστι (1882-1885) και στη Βιέννη (1887-1890), οπότε η κυβέρνηση Θ.Δηλιγιάννη τον έπαυσε ως τρικουπικό. Επέστρεψε, τότε, στην Αθήνα και ιδιώτευσε μετέχοντας όμως ενεργά σε συλλόγους και επιτροπές. Διορίστηκε πρόεδρος της “Επιτροπής προς ίδρυσιν ανδριάντος Κωνσταντίνου του Παλαιολόγου” (1901-1909) και υπήρξε μέλος της επιτροπής των Μακεδόνων - μαζί με τους καθηγητές Γ.Στρέιτ και Α. Ανδρεάδη - που συνέτασσε και εξέδιδε το “Bulletin d’Orient” (1903-8), στο οποίο και αρθρογραφούσε. Υπήρξε, ακόμη, ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας των Φίλων του Λαού, του Συλλόγου προς διάδοσιν των ελληνικών γραμμάτων και άλλων σωματείων. Πέθανε στην Αθήνα στις 12 Μαρτίου 1909.
Παντρεύτηκε το 1869 στην Πετρούπολη την Ελίζα Νοβίκωφ. Η Ελίζα, κόρη του Αλέξανδρου Ιακ. Νοβίκωφ και της Χαρίκλειας Ι.Σωτηρίου, γεννήθηκε στην Πετρούπολη στις 26 Απριλίου 1843 και πέθανε, μετά από μακροχρόνια ασθένεια, στην Αθήνα στις 18 Φεβρουαρίου/2 Μαρτίου 1904. Κληροδότησε στο “Ασυλο Ανιάτων” μεγάλο χρηματικό ποσό. Στο ίδρυμα αυτό, εξάλλου, άφησε και ο Μάρκος μετά το θάνατο του σημαντική χρηματική δωρεά.

Σφυρόερας, Νικόλαος

  • Person
  • 1913-1989

Λογοτέχνης, συγγραφέας, δημοσιογράφος και σεναριογράφος από την Απείρανθο Νάξου.

Μεσολωράς, Ιωάννης

  • Person
  • 1851-1942

Θεολόγος, καθηγητής Ομιλητικής και Λειτουργικής στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Φωκάς, Νίκος

  • Person
  • 1927-

Μια από τις πιο σημαντικές μορφές της μεταπολεμικής λογοτεχνίας, ο ποιητής Νίκος Φωκάς και η σύζυγός του Αγγέλα δώρισαν το προσωπικό αρχείο του ποιητή στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη. Ο Νίκος Φωκάς γεννήθηκε στη Κεφαλλονιά το 1927. Έζησε στο Λονδίνο από το 1960 έως το 1974 και εργἀστηκε στην Ελληνική Υπηρεσία του BBC. Έχει εκδόσει διάφορες ποιητικές συλλογές και έχει μεταφράσει το έργο των Thomas Hardy, Thomas de Quincy, Robert Frost και Philip Larkin. Έλαβε το Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας το 2005 καθώς και το Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών της Ακαδημίας Αθηνών.

Φραντζής, Αμβρόσιος

  • Person
  • 1869-1953

Ο Αμβρόσιος Φραντζής γεννήθηκε στις 20 Ιουλίου του 1869 στην Κυπαρισσία. Στα χρόνια του Δημοτικού και του Σχολαρχείου βρέθηκε με την οικογένειά του πρώτα στην Αρκαδία και στη Ζάκυνθο και στη συνέχεια στην Κέρκυρα. Απο το 1885 έως το 1890 ο Φραντζής φοίτησε στη Σχολή Ευελπίδων. Ανάμεσα στους συμφοιτητές του στη Σχολή ήταν ο Ιωάννης Μεταξάς και ο Ξενοφών Στρατηγός. Το 1892 φοίτησε στη Σχολή του Ιππικού. Απο το 1893 έως το 1895 ο Φραντζής βρέθηκε στη Γαλλία και το Βέλγιο για στρατιωτικές σπουδές. Το 1895 επιστρέφει στην Ελλάδα και το 1897 υπηρετεί την πατρίδα με το βαθμό του αξιωματικού του Πυροβολικού στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897. Παντρεύτηκε τη Μαγδαληνή (Μανταλένα/Λιλίκα) Πετμεζά στις 18 Δεκεμβρίου 1901. Απέκτησαν τρία παιδιά, τη Θάμαρ, τη Μαργαρίτα και τον Ιωάννη. Το 1909 πήρε μέρος στην Επανάσταση στο Γουδί. Από το 1910 έως το 1912 υπηρέτησε ως στρατιωτικός ακόλουθος στην Ελληνική Πρεσβεία Κωνσταντινουπόλεως και στη Σόφια. Με το ξέσπασμα του Πρώτου Βαλκανικού πολέμου βρέθηκε στη Διεύθυνση Πληροφοριών και στη συνέχεια τοποθετήθηκε αντιπρόσωπος του Ελληνικού στρατού στο Βουλγαρικό επιτελείο. Στη συνέχεια και μέχρι το τέλος των Βαλκανικών πολέμων τοποθετείται στο επιτελείο του Βασιλιά Κωνσταντίνου. Το 1917 διορίστηκε στρατιωτικός ακόλουθος στην Ελληνική Πρεσβεία στο Λονδίνο. Στις διαπραγματεύσεις στο Συνέδριο της Ειρήνης στο Παρίσι μετά το τέλος του Πολέμου ο Φραντζής παρευρίσκεται με την ιδιότητα του ως Στρατιωτικος Ακόλουθος στην Πρεσβεία του Λονδίνου. Επικεντρώνεται, σύμφωνα με τις οδηγίες των ανωτέρων του, στο να διαφωτίσει τους αγγλικούς παράγοντες του Συμβουλίου στο ζήτημα της ελληνικότητας της Ανατολικής Θράκης. Το Μάιο του 1922 ο Φραντζής τοποθετείται ως εκπρόσωπος της Πανελλήνιας Επιτροπής της Εθνικής Άμυνας για τη Μικρασία. Το 1926 τοποθετείται επικεφαλής του στρατιωτικού οίκου του Προέδρου της Δημοκρατίας Ναυάρχου Π. Κουντουριώτη. Μετά τη συνταξιοδότηση του με το βαθμό του Στρατηγού ασχολήθηκε με τη συγγραφή ποιημάτων και διηγημάτων. Το 1932 εξέδωσε τη συλλογή διηγημάτων Αγκωνάρια. Με δική του πρωτοβουλία και άλλων φίλων των απογόνων οικογενειών του 1821 ιδρύεται το 1938 ο Πατριωτικός Όμιλος Απογόνων Αγωνιστών του 1821 και Ιστορικών Γενεών της Ελλάδος. Ο Στρατηγός Αμβρόσιος Φραντζής πέθανε την 1η Μαρτίου του 1953 στην Αθήνα.

Steffen, Bernhard

  • Person
  • 1844-1891

Ο Steffen, αξιωματικός με το Πρωσικό πυροβολικό στο Κάσσελ της Γερμανίας, ήταν ο χαρτογράφος του βιβλίου: Habbo Gerhardus Lolling’ s Karten von Mykenai / Auf Veranlassung des K. Deutschen Archäologischen Instituts aufgenommen und mit erläuterndem Text; hrsg. von Steffen; nebst einem Anhange über die Kontoporeia und das Mykenische-Korinthische Bergland von H. Lolling. Ο Steffen έφτασε στην Ελλάδα το χειμώνα του 1881-1882 και συνάντησε τον Heinrich Schliemann το 1883. Το Δεκέμβριο του 1889 ο Schliemann προσκάλεσε τον Steffen στην Τροία. Ο Bernhard Steffen πέθανε στην Κωνσταντινούπολη το Δεκέμβριο του 1891.

Γεννάδιος, Γεώργιος

  • Person
  • 1786-1854

Ο Γεώργιος Γεννάδιος υπήρξε ένας από τους πιο σημαντικούς λόγιους και δασκάλους του Γένους. Σπούδασε φιλολογία στη Λειψία και δίδαξε στο εξωτερικό αλλά και στην Ελλάδα. Το 1829 ο Καποδίστριας του ανέθεσε την οργάνωση της δημόσιας εκπαίδευσης στο νεοσύστατο Ελληνικό κράτος. Υπήρξε συγγραφέας πολλών μελετών και σχολικών εγχειριδίων καθώς και ιδρυτικό μέλος των πιο σημαντικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της Ελλάδας, της Εθνικής Βιβλιοθήκης, του Νομισματικού Μουσείου και του Αρσακείου.

Πετσίβας, Γιώργος

  • Person
  • 1946-2018

Ο Γιώργος Πετσίβας (Αριδαία 8/3/1946 - Αθήνα 2018) υπήρξε σκηνογράφος με σπουδές στην Αθήνα και το πανεπιστήμιο του Βουκουρεστίου. Εργάστηκε επίσης ως ηθοποιός στον θίασο της Τζένης Καρέζη και σκηνοθέτης της ΕΡΤ[1]. Ερχόμενος σε επαφή εξαιτίας του επαγγέλματός του με φιλολογικές πηγές και δημόσια και ιδιωτικά ιστορικά αρχεία που σχετίζονταν με τη Μακεδονία εγκατέλειψε την καριέρα του στην ΕΡΤ και ασχολήθηκε εκτεταμένα με τη μεταγραφή και επιμέλεια ιστορικών αρχείων, συγγράφοντας και εκδίδοντας σχετικά δοκίμια.

Καραβίτης, Ιωάννης

  • Person
  • 1833-1949

Ο Ιωάννης Καραβίτης (1883-1949) ήταν Κρητικός οπλαρχηγός του Μακεδονικού Αγώνα. Το 1903 κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Αθήνα πληροφορήθηκε τη δημιουργία και μετάβαση ενόπλων σωμάτων Κρητικών με σκοπό την ενίσχυση του Μακεδονικού Αγώνα. Μετά το τέλος του Μακεδονικού Αγώνα πήρε μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους. Πέθανε στην Αθήνα στις 30 Οκτωβρίου 1949 και η κηδεία του έγινε στο Α’ Νεκροταφείο δημοσία δαπάνη.

Καραβίτης, Ι., 1994. Ο Μακεδονικός Αγών. Απομνημονεύματα, Πετσίβας Γ. (επιμ.), Αθήνα.

Ελευθερίου, Μάνος

  • Person
  • 1938 - 2018

Ποιητής, πεζογράφος, επιμελητής εκδόσεων και στιχουργός. Έχει εκδώσει μυθιστορήματα, ποιητικές συλλογές, τόμους με πεζά, λευκώματα και τέσσερις τόμους για το «Θέατρο στην Ερμούπολη τον 20ό αιώνα, 1901-1921», καθώς και την ανθολογία «Ερμούπολη: μια πόλη στη λογοτεχνία» (Μεταίχμιο, 2004). Τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος 2005 για το μυθιστόρημά του «O καιρός των χρυσανθέμων» (Mεταίχμιο, 2004). Παράλληλα ασχολήθηκε με το τραγούδι. Ως στιχουργός έχει στο ενεργητικό του περίπου 400 τραγούδια και έχει συνεργαστεί σχεδόν με όλους τους Έλληνες συνθέτες. Το 2013 τιμήθηκε με το βραβείο ποίησης του Ιδρύματος Κώστα και Ελένης Ουράνη, για το σύνολο του έργου του. (Βιβλιογραφία: biblionet)

Δημητρακόπουλου, οικογένεια

  • Family

Πρόκειται για απογόνους του Γεώργιου Δημητρακόπουλου, προεστού της Αλωνίσταινας Αρκαδίας & αγωνιστή της Επανάστασης που σκοτώθηκε στην μάχη των Τρικόρφων (1825). Μέλη της οικογένειας Δημητρακοπούλου ήταν και ο Σταύρος, φημισμένος καπετάνιος, και ο Παναγιώτης, εκπρόσωπος της Φιλικής Εταιρείας στην Πάρο και ευεργέτης της Επανάστασης.

Society for the Promotion of Hellenic Studies

  • Corporate body

H Society for the Promotion of Hellenic Studies ιδρύθηκε στην Αγγλία το 1879, έχοντας ως στόχο της την προώθηση της μελέτης του ελληνικού πολιτισμού κατά την αρχαιότητα, τους βυζαντινούς χρόνους, τη νεότερη και τη σύγχρονη περίοδο.

Άβλιχος, Μικέλης

  • 1884-1917

Ο Μικέλης Άβλιχος του Γεωργίου γεννήθηκε στο Ληξούρι της Κεφαλονιάς. Αποφοίτησε από το Πετρίτσειο Λύκειο της γενέτειράς του και πραγματοποίησε σπουδές φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βέρνης. Στη νεανική του ηλικία ταξίδεψε στο Παρίσι, τη Ζυρίχη, τη Βενετία και άλλες ευρωπαϊκές πόλεις. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του ήρθε σε επαφή με την αναρχική ιδεολογία του Μιχαήλ Μπακούνιν, την οποία και ασπάστηκε. Ισοβίως ιδεολογικός πολέμιος του κλήρου και της ανθρώπινης αδυναμίας και άγνοιας, ο Μικέλης Άβλιχος ανήκει στους τελευταίους εκπροσώπους της Επτανησιακής Σχολής. Στο χώρο της λογοτεχνίας πρωτοεμφανίστηκε με δημοσιεύσεις σονέτων, λυρικών και σατιρικών ποιημάτων, τα οποία αντιμετώπιζε περισσότερο ως όργανο κριτικής των ηθών του καιρού του, παρά ως λογοτεχνήματα. Όσο ζούσε δεν εξέδωσε έργα του, παρά το ότι ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής στο αναγνωστικό κοινό. Τα Άπαντά του συγκεντρώθηκαν και εκδόθηκαν το 1976, ενώ προηγήθηκε το 1959 η έκδοση ενός μικρού τόμου ποιημάτων του. Πέθανε στο Αργοστόλι.

Παντελάκης, Στέφανος

  • Person
  • 1929-

Γεννήθηκε στην Αθήνα.
Σπουδές: Σπούδασε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Γενεύης. Έλαβε το πτυχίο του 1954, τον τίτλο του διδάκτορος το 1955 και την ειδικότητά της Παιδιατρικής το 1961. Το 1978 έγινε Υφηγητής Παιδιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Σταδιοδρομία: 1957-1960, βοηθός διαδοχικά της Α' παθολογικής Κλινικής του Δημοτικού Νοσοκομείου Αθηνών, Α Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Dudley Road Hospital Birmingham (Αγγλία), 1961-1962 Research Associate Department Paediatrics Πανεπιστήμιο Birmingham, 1962-1966 επιμελητής Παιδιατρικής Κλινικής Νοσοκομείου Παίδων Αγία Σοφία. 1966-1972 διευθυντής προγράμματος στο Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού (Αθήνα), 1974-1980, διευθυντής του ίδιου ινστιτούτου, 1980-1997 διευθυντής Παιδιατρικής Κλινικής Νοσοκομείου Παίδων Αγία Σοφία.
Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας ανέπτυξε αντιστασιακή δράση, συνελήφθη, καταδικάστηκε και φυλακίσθηκε.
Διετέλεσε πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Πρόνοιας (1974-1976), μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, αντιπρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Βασικής Βιολογικής Ερεύνης "Αλ. Φλέμιγκ" μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΠΙΚΠΑ, του ΚΕΘΕΑ, πρόεδρος του Ιδρύματος Ερευνών για το Παιδί "Σπύρος Δοξιάδης".
Μέλος της Royal Society of Medecine, Association for Research in Childhood and Child Development, British Diabetic Association, European Association for the Study of Diabetes, Ελληνικής Παιδιατρικής Εταιρείας, εταιρείας Ιατρικών Σπουδών (τ. αντιπρόεδρος), Εταιρείας αποκαταστάσεως Αναπήρων Παίδων, Ελληνικής Εταιρείας Ψυχικής Υγιεινής και Νευροψυχιατρικής του Παιδιού, Association for the study of Medical Education, European Society for Pediatric Research, Ιδρυτικό μέλος και τ. αντιπρόεδρος της Εταιρείας Προστασίας Σπαστικών, μέλος της Association for Paedriatic Education in Europe, ιδρυτικό μέλος της εταιρείας Μελέτης Ιατρικής Εκπαιδεύσεως. Έχει λάβει μέρος σε πολλά διεθνή και ελληνικά συνέδρια και έχει δημοσιεύσει περισσότερες από 260 επιστημονικές εργασίες σε ελληνικά και ξένα ιατρικά περιοδικά.

Φωτιάδης, Βασίλης

  • 1900[;]-1975

Ο Βασίλης Φωτιάδης (Vassilis Photiades) γεννήθηκε στην Αθήνα το 1900[;]. Η οικογένειά του κατοικούσε από τον 17ο αιώνα στο Φανάρι, τη συνοικία της Κωνσταντινουπόλεως όπου εδρεύει το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Η απώτερη καταγωγή της ωστόσο ήταν από τη Ρόδο. Πολλά μέλη της χρημάτισαν διπλωμάτες, που κατέλαβαν υψηλές θέσεις στη διοίκηση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Άλλοι ήταν άνθρωποι των γραμμάτων. Αδελφός του προπάππου του Βασίλη Φωτιάδη ήταν ο Μάρκος Μουσούρος, μεταφραστής του Πλάτωνα και φίλος του εκδότη Άλδου Μανούτιου. Ο Φώτης Φωτιάδης, θείος του πατέρα του, μετέφρασε τη Θεία Κωμωδία του Δάντη στα αρχαία ελληνικά. Ο παππούς του Ιωάννης Φωτιάδης υπηρέτησε ως πρεσβευτής της Υψηλής Πύλης στην Αθήνα, την Αγία Πετρούπολη, τη Φλωρεντία (όταν, για σύντομο χρονικό διάστημα, ήταν πρωτεύουσα της Ιταλίας) και τη Ρώμη. Ως Γενικός Διοικητής Κρήτης κατά τα πρώτα έτη της Σύμβασης της Χαλέπας επέδειξε σύνεση, διαλλακτικότητα και ευελιξία. Οι Κρήτες αναγνώρισαν δημοσίως τις υπηρεσίες που προσέφερε στον τόπο τους ο ομόδοξος Διοικητής κατά τους χαλεπούς εκείνους καιρούς.

Από την ηλικία των δεκατεσσάρων μαθήτευσε για τρία έτη στον τοπιογράφο Οδυσσέα Φωκά. Η μαθητεία αυτή στάθηκε αποφασιστική για την καλλιτεχνική του πορεία. Το 1919 έφυγε οριστικά από την Αθήνα και άρχισε να επισκέπτεται και να διαμένει για μεγάλα χρονικά διαστήματα στη Φλωρεντία, τη Βενετία και το Παρίσι, όπου και μελετούσε τα εκθέματα στα μουσεία. Το 1924 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι και ανέπτυξε φιλικές σχέσεις με τον Henri Matisse (1869-1954), τον Jean-Eduard Vuillard (1868-1940), τον Raoul Dufy (1872-1953) και τον André Derain (1880-1954).

Το 1926 μαθήτευσε στο εργαστήριο του Δημήτρη Γαλάνη και ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την τεχνική της ξυλογραφίας. Το 1927 συμμετείχε στην έκθεση των «Ανεξάρτητων Γάλλων Ζωγράφων και Χαρακτών» που οργάνωσε στο Λονδίνο η George Gallery. Η πρώτη του ατομική έκθεση, τον Απρίλιο του 1929 στην γκαλερί Paul Durand-Ruel, απέσπασε επαινετικές κριτικές. Τα επόμενα χρόνια εξέθετε τακτικά στο Salon d’Automne και στους «Ανεξάρτητους». Το 1931 η διακοσμητική του σύνθεση Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου, που εξετέθη στην Αθήνα, απέσπασε εγκωμιαστική κριτική από τον Ζαχαρία Παπαντωνίου, διευθυντή της Εθνικής Πινακοθήκης και επιφανή τεχνοκριτικό.

Το 1936 έκανε θριαμβική είσοδο στα γαλλικά γράμματα με το μυθιστόρημα Marylene ou à qui le dire, που σύσσωμη η παρισινή κριτική εγκωμίασε. Την ίδια χρονιά υποχρεώθηκε, λόγω ασθένειας της μητέρας του, να εγκατασταθεί στη Λωζάννη. Το 1940 φιλοτέχνησε μια σειρά από πορτραίτα της Irène Aviolat, την οποία αργότερα παντρεύτηκε. Το φθινόπωρο του 1940 εξέθεσε σαράντα ελαιογραφίες στην Gallerie Vallotton της Λωζάννης. Το 1957 το Musèe Cantonal des Beaux-Arts απέκτησε τον πίνακά του Vue du Phalère, και το 1958 ο εκδοτικός οίκος Stock εξέδωσε τα διηγήματα φαντασίας Les Transparents. Το 1964 συμμετείχε στο συλλογικό τόμο Histoire de la Peinture au XVIIIe siècle του ολλανδού εκδότη Meulenhoff.

Ο Βασίλης Φωτιάδης απεβίωσε το 1975.

Λέτσιος, Δημήτρης

Γεννήθηκε στην Ανακασιά του Βόλου. Σταμάτησε από νωρίς το σχολείο και ασχολήθηκε με το φούρνο του πατέρα του. Υπήρξε αυτοδίδακτος φωτογράφος, ενώ ο φωτογράφος Μπάμπης Μπασδέκης συνέδραμε ουσιαστικά στην εκπαίδευσή του. Το 1956 ίδρυσε την ΕΦΕ Βόλου – ως παράστημα – αναλαμβάνοντας την ευθύνη των δρώμενων. Το έργο του διακρίθηκε και βραβεύτηκε στην Ελλάδα και το εξωτερικό (Βερολίνο και Βουκουρέστι).

Κοκκινίδης, Δημοσθένης

  • Person

1929: Γεννιέται στη Δραπετσώνα από πρόσφυγες γονείς.
1941: Η οικογένεια του εγκαθίσταται στην περιοχή Μοσχάτου – Νέου Φαλήρου. 3 χρόνια αργότερα ο πατέρας του πέφτει θύμα του πολιτικού φανατισμού και δολοφονείται από την ΟΠΛΑ.
1949: Εισάγεται στην Ανωτάτη Σχολή Οικονομικών & Εμπορικών Επιστημών (ΑΣΟΕΕ) όπου και παρακολουθεί μαθήματα για 2χρόνια.
1952-1958: Εγκαταλείπει τις σπουδές του στην ΑΣΟΕΕ και σπουδάζει στην ΑΣΚΤ.
1960: Λαμβάνει μέρος στην ΣΤ’ Πανελλήνιο Έκθεση Καλών Τεχνών στο Ζάππειο.
1961: Με πρωτεργάτη τον Γιάννη Χαΐνη ιδρύεται η «Ομάδα Τέχνης α’». Ο Κοκκινίδης είναι μέλος της.
1962-1976: Παντρεύεται την ζωγράφο Πέπη Σβορώνου.
Έχοντας παραιτηθεί την προηγούμενη χρονιά από τον ΕΟΕΧ αποφασίζουν με τη σύζυγό του, χρησιμοποιώντας την εμπειρία τους από τον χώρο των εφαρμοσμένων τεχνών, να υλοποιήσουν τη δική τους πρωτότυπη ιδέα: ζωγραφιστά πρωτότυπα φορέματα που φέρουν υπογραφή. Τα φορέματα γνωρίζουν μεγάλη επιτυχία στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
1964: 1η ατομική έκθεση στην γκαλερί Μέρλιν.
1976-1998: διδάσκει στην ΑΣΚΤ

Καραδήμου-Γερόλυμπου, Αλέκα

  • Person
  • 1945-

Η Αλέκα Καραδήμου-Γερόλυμπου γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη το 1945. Σπούδασε αρχιτεκτονική στην Πολυτεχνική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και Πολεοδομία στο Ινστιτούτο Πολεοδομίας του Παρισιού. Το 1985 ολοκλήρωσε διδακτορική διατριβή στο ΑΠΘ με θέμα τον επανασχεδιασμό και την ανοικοδόμηση της Θεσσαλονίκης μετά την πυρκαγιά του 1917.

Από το 1969 έως το 1975 εργάστηκε σε αρχιτεκτονικά-πολεοδομικά γραφεία στο Παρίσι και από το 1975 έως το 1981 στο αρχιτεκτονικό γραφείο του συζύγου της, Ηρακλή Γερόλυμπου στη Θεσσαλονίκη. Το 1976 διορίστηκε Βοηθός της Έδρας Α΄ Πολεοδομίας της Πολυτεχνικής Σχολής ΑΠΘ. Το 1985 εκλέχθηκε ως Λέκτορας στον Τομέα Πολεοδομικού και Χωροταξικού Προγραμματισμού και Σχεδιασμού του Τμήματος Αρχιτεκτόνων του ΑΠΘ. Το 1988 έγινε Επίκουρη Καθηγήτρια, το 1999 Αναπληρώτρια Καθηγήτρια και το 2004 Καθηγήτρια, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι το 2012. Σήμερα είναι Ομότιμη Καθηγήτρια. Δίδαξε για χρόνια σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο Αστικό Σχεδιασμό και Ιστορία της Πολεοδομίας, ενώ παρακολούθησε ταυτόχρονα πλήθος ερευνητικών εργασιών και διδακτορικών διατριβών. Δίδαξε ως προσκεκλημένη σε πανεπιστήμια της Ευρώπης και των ΗΠΑ.

Είναι μία από τις πλέον διακεκριμένες ερευνήτριες της ιστορίας των πόλεων στον ελλαδικό και βαλκανικό χώρο καθώς και στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου. Έχει πλουσιότατο έργο και έχει δημοσιεύσει βιβλία, άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά, πρακτικά συνεδρίων, συλλογικούς τόμους και αρχιτεκτονικά περιοδικά, λήμματα σε ειδικευμένες εγκυκλοπαίδειες και βιβλιοκρισίες. Έχει συμμετάσχει σε πλήθος ελληνικών και ευρωπαϊκών ερευνητικών προγραμμάτων. Έχει πάρει μέρος σε πολεοδομικές μελέτες για τη Θεσσαλονίκη και συμμετέχει ενεργά σε κινήσεις και πρωτοβουλίες πολιτών για τη βελτίωση του χώρου της πόλης.

Ορισμένες από τις σημαντικότερες δημοσιεύσεις της:
-Η ανοικοδόμηση της Θεσσαλονίκης μετά την πυρκαγιά του 1917, 1η έκδ. , Δήμος Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη Θεσσαλονίκη 1986, 2η έκδ., University Studio Press, Θεσσαλονίκη 1995.
-Μεταξύ Ανατολής και Δύσης, Βορειοελλαδικές πόλεις στην περίοδο των Οθωμανικών μεταρρυθμίσεων, 1η έκδ. Τροχαλία, Αθήνα 1997, 2η έκδ., University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2004.
-Urban Transformations in the Balkans, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 1996.
-Ερνέστ Εμπράρ 1875-1933, Ernest Hébrard. Εικόνες από τη ζωή ενός αρχιτέκτονα / La vie illustrée d’un architecte. Ποταμός, Αθήνα 2001 (δίγλωσση έκδοση σε συνεργασία με τον Χ. Γιακουμή και τον Christian Pedelahore de Loddis).
-Η ανάδυση της σύγχρονης Θεσσαλονίκης. Ιστορίες, πρόσωπα, τοπία, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2013.

Είναι παντρεμένη με τον αρχιτέκτονα Ηρακλή Γερόλυμπο, με τον οποίο απέκτησαν δύο παιδιά, τον Γιώργο και τη Βαλεντίνα.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Υλικό του αρχείου.

Γιαρμολίνσκη, οικογένεια

  • Family

Η οικογένεια Γιαρμολίνσκη βρισκόταν εγκατεστημένη στη Θεσσαλονίκη ήδη από τα τέλη του 19ου αι. Ο Μιέτσεσλας Κόρτσακ Γιαρμολίνσκη (Miezcyslas Korczak Jiarmolinski), αρχιμηχανικός του δήμου Θεσσαλονίκης στο επάγγελμα, παντρεύτηκε την Ελένη Ρουμπέν (Helene Roubin), γεννημένη στη Σμύρνη με γαλλική καταγωγή, και απέκτησε μαζί της τέσσερα παιδιά. Τη Βάντα Γιάντβιγκα (Wanda Jadwiga) το 1896, το Λαδίσλαο (Ladislas) το 1897, το Ρολάνδο Αιμέ (Roland Aime) το 1903 και το Ραούλ Μαρκ (Raoul Mark) το 1905.
Ο Μιέτσεσλας Γιαρμολίνσκη συνδέθηκε με το ελληνικό στοιχείο της πόλης και είχε πολλούς Έλληνες φίλους, ανάμεσά τους και το δικηγόρο Μάρκο Θεοδωρίδη. Ο Γιαρμολίνσκη πέθανε το 1907 και ο Μάρκος Θεοδωρίδης πρότεινε στη χήρα του να τον παντρευτεί και να μεγαλώσει τα παιδιά της. Η Ελένη Ρουμπέν αρνήθηκε αρχικά, ανέθρεψε μόνη της τα παιδιά, τα έστειλε για σπουδές στη Γαλλία και τελικά ύστερα από 14 χρόνια αποδέχτηκε την πρόταση του Θεοδωρίδη. Η Ελένη Ρουμπέν διετέλεσε πρόεδρος του «Ασύλου του Παιδιού» για τριάντα χρόνια και κατάφερε μέσα από το έργο της να το αναδείξει και να το επεκτείνει.
Ο Ραούλ Γιαρμολίνσκη μετά τις σπουδές του στη Γαλλία επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη και εργάστηκε για τη Shell. Παράλληλα ασχολήθηκε με το τέννις ως αθλητής και διοικητικός παράγοντας του Ομίλου Αντισφαίρισης Θεσσαλονίκης, του οποίου στα τέλη της δεκαετίας του 1960 διέτελεσε πρόεδρος. Κατά τη διάρκεια του πολέμου μετακόμισε στην Αθήνα και παντρεύτηκε. Το 1956, μετά το χωρισμό του, επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη, όπου και πέθανε το 1979.
Ο Λαδίσλαος Γιαρμολίνσκη σπούδασε ηλεκτρολόγος-μηχανικός στη Γαλλία κατά τα έτη 1919-1924. Εργάστηκε σε διάφορες εταιρίες και κατά τα έτη 1948-1949 διετέλεσε γενικός διευθυντής της εταιρείας «Γλαύκος» με έδρα την Πάτρα.
Ο Ρολάνδος Γιαρμολίνσκη σπούδασε στη Γαλλία και εργάστηκε ως γεωπόνος-μηχανολόγος. Το 1939 παντρέυτηκε τη Louise Jeanne Raynaly στο Μαρόκο. Επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη, άγνωστο πότε, ασχολήθηκε με την πολιτική και έθεσε υποψηφιότητα για δημοτικός σύμβουλος του δήμου Θεσσαλονίκης.
Πηγές σύνταξης βιογραφικού:
Υλικό του αρχείου.

Λέσχη Γραμμάτων και Τεχνών Βορείου Ελλάδος

  • Corporate body
  • 1964-

Η Λέσχη Γραμμάτων και Τεχνών Βορείου Ελλάδος ιδρύθηκε τον Νοέμβριο του 1964. Σωματείο με αριστερό προσανατολισμό δέχθηκε άμεσα την καταστολή της Δικτατορίας των Συνταγματαρχών. Στις 23 Απριλίου 1967 ενώ ετοιμαζόταν από τη Λέσχη έκθεση χαρακτικών έργων της Βάσως Κατράκη η Χούντα διέκοψε τη λειτουργία του σωματείου καταστρέφοντας τα γραφεία της και αρπάζοντας έπιπλα, βιβλία, πίνακες και το αρχείο της.

Στις αρχές του 1975 η Λέσχη επαναλειτούργησε από έναν πυρήνα παλαιών μελών στον οποίο προστέθηκαν αρκετά νέα μέλη. Δραστηριοποιήθηκε έντονα στα πολιτιστικά δρώμενα της Θεσσαλονίκης οργανώνοντας εκθέσεις τέχνης, θεατρικές παραστάσεις, ποιητικές συναντήσεις, δημόσιες συζητήσεις, διαλέξεις, κινηματογραφικά αφιερώματα και συναυλίες. Η Λέσχη αποτέλεσε μαζί με την «Τέχνη» Μακεδονική Καλλιτεχνική Εταιρεία τα δύο σωματεία που επηρέασαν δραστικά τη μεταπολιτευτική πολιτιστική δραστηριότητα στη Θεσσαλονίκη.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού: υλικό του αρχείου και Γιάννης Καρατζόγλου, «Λέσχη Γραμμάτων και Τεχνών Βορείου Ελλάδος», Θεσσαλονικέων Πόλις, τχ. 27 (Μάρτιος 2009), σ. 59-62.

Θεοφύλακτος, Θεοφύλακτος

  • Person
  • 1884-1961

Ο Θεοφύλακτος Θεοφύλακτος γεννήθηκε το 1884 στο χωριό Τσίτη της Αργυρούπολης. Ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στην Τραπεζούντα πριν φύγει για την Αθήνα όπου φοίτησε στην Ιατρική Σχολή. Το 1907 αναγορεύτηκε διδάκτωρ Χειρουργικής και Μαιευτικής και συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι στην οφθαλμολογία και την ωτορινολαρυγγολογία. Το 1911 επέστρεψε στην Τραπεζούντα όπου άνοιξε οφθαλμολογική κλινική.

Με την κήρυξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου μετέβη στο Βατούμ, όπου ζούσε ο πατέρας του. Το 1916 επέστρεψε στη ρωσοκρατούμενη Τραπεζούντα, όπου ανέλαβε διευθυντής του ρωσικού νοσοκομείου της πόλης. Με την αποχώρηση των Ρώσων από την Τραπεζούντα επέστρεψε στο Βατούμ, όπου λίγο αργότερα συγκροτήθηκε το Εθνικό Συμβούλιο Πόντου. Ο Θεοφύλακτος υπήρξε αντιπρόεδρος του συμβουλίου και εξέδωσε την εφημερίδα Ελεύθερος Πόντος για την προώθηση και επίτευξη του σκοπού του συμβουλίου, δηλαδή τη δημιουργία ανεξάρτητου κράτους. Το 1920 εγκαταστάθηκε στην Κωνσταντινούπολη και το 1922 στη Θεσσαλονίκη όπου αρχικά δούλεψε στο Προσφυγικό Νοσοκομείο και στη συνέχεια άνοιξε ιατρείο το οποίο αργότερα έγινε οφθαλμολογική κλινική και το 1958 γενική κλινική.

Το 1925 συμμετείχε στις δημοτικές εκλογές Θεσσαλονίκης με το συνδυασμό του Μηνά Πατρικίου. Εκλέχθηκε πρώτος σε ψήφους δημοτικός σύμβουλος και διορίστηκε Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου. Από το 1928 και για περίπου ένα χρόνο διετέλεσε Γενικός Διοικητής Θράκης και Ανατολικής Μακεδονίας, θέση από την οποία παραιτήθηκε. Το 1930 έθεσε υποψηφιότητα για δήμαρχος Θεσσαλονίκης.

Ο Θεοφύλακτος υπήρξε ο εμπνευστής της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών, η οποία ιδρύθηκε το 1927 με πρόεδρο τον τελευταίο μητροπολίτη Τραπεζούντος Χρύσανθο. Πρωτοστάτησε ακόμη στην ίδρυση της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης το 1933. Δραστηριοποιήθηκε σε όλη του τη ζωή σε ζητήματα που σχετίζονταν με τον Πόντο και την προσφυγική αποκατάσταση.

Παντρεύτηκε το 1913 και απέκτησε τέσσερα παιδιά, τρία αγόρια, ένα το 1914, ένα το 1916 (πέθαναν και τα δύο σε νεανική ηλικία) και ένα μάλλον το 1918 (το οποίο πέθανε δύο ετών) κι ένα κορίτσι, την Άννα Θεοφυλάκτου, η οποία γεννήθηκε το 1924 στη Θεσσαλονίκη.

Ο Θ. Θεοφύλακτος πέθανε το 1961.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού:
Υλικό του αρχείου.
Συνέντευξη Άννας Θεοφυλάκτου στην Ελπίδα Βόγλη, 28.2.2007.
Θεοφύλακτος Θεοφυλάκτου, Γύρω στην άσβεστη φλόγα, Θεσσαλονίκη 1958.

Καρατζόγλου, Γιάννης

  • Person
  • 1946-

O Γιάννης Kαρατζόγλου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1946. Αποφοίτησε από το Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου (ΜΒΑ) από το Brunel University της Μεγάλης Βρετανίας.

Εργάστηκε ως διευθυντικό στέλεχος επί τριακονταετία και πλέον στον ιδιωτικό τομέα, κυρίως σε βιομηχανίες αλλά και σε εταιρίες παροχής υπηρεσιών. Υπήρξε ακόμη επικεφαλής οργανισμού του δημοσίου τομέα.

Ο Καρατζόγλου έχει εκδώσει έξι ποιητικές συλλογές:
Ένα καλοκαίρι, ιδιωτική έκδοση, Θεσσαλονίκη 1970.
ΔΞΘ, ιδιωτική έκδοση, Θεσσαλονίκη 1975.
Πρατήριο καυσίμων, Μπαρμπουνάκης, Θεσσαλονίκη 1982, Αποσβέσεις, Διαγώνιος, Θεσσαλονίκη 1987,
Αποτελέσματα χρήσεως, Ίκαρος, Αθήνα 2006,
Πηγαίος κώδικας, Ίκαρος, Αθήνα 2009. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί στα ρουμανικά, γαλλικά και γερμανικά και έχουν συμπεριληφθεί σε αρκετές ανθολογίες νεοελληνικής ποίησης.

Ασχολήθηκε ακόμη με τη μετάφραση ποίησης. Μετέφρασε Γερμανούς και Κολομβιανούς ποιητές και τον Βούλγαρο ποιητή Βαπτσάρωφ (Νικολά Βαπτσάρωφ, Ποιήματα, Ποσειδώνας, Θεσσαλονίκη, 1979).

Έχει δημοσιεύσει ακόμη κείμενα λογοτεχνικού, πολιτικού και κοινωνικού περιεχομένου καθώς και κείμενα κριτικής σε λογοτεχνικά περιοδικά με το όνομά του ή με το ψευδώνυμο Γιάννης Μακεδονίτης.

Τα τελευταία χρόνια ασχολήθηκε εκτεταμένα με την ιστορία της Θεσσαλονίκης και κυρίως με τις οικονομικές δομές της πόλης. Τακτικός συνεργάτης του περιοδικού Θεσσαλονικέων Πόλις από το 2002 όπου δημοσιεύει σχετικά άρθρα. Ιστορικές μελέτες του: Ο αφανισμός των Θεσσαλονικέων της Γαλλίας 1942-1944, ένα kadish για τους δικούς μας «Γάλλους», πρόλογος Στράτος Ν. Δορδανάς, Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη 2014 και Ένας αιώνας δεσμοί εμπιστοσύνης. Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης, Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη 2016.

Ο Καρατζόγλου υπήρξε συνιδρυτής και μέλος του προεδρείου της Λέσχης Γραμμάτων και Τεχνών Βορείου Ελλάδος μετά το 1975 ενώ δραστηριοποιήθηκε και στην Πανελλήνια Πολιτιστική Κίνηση. Μέλος της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης.

Η Λέσχη Γραμμάτων και Τεχνών Βορείου Ελλάδος ιδρύθηκε τον Νοέμβριο του 1964. Σωματείο με αριστερό προσανατολισμό δέχθηκε άμεσα την καταστολή της Δικτατορίας των Συνταγματαρχών. Στις 23 Απριλίου 1967 ενώ ετοιμαζόταν από τη Λέσχη έκθεση χαρακτικών έργων της Βάσως Κατράκη η Χούντα διέκοψε τη λειτουργία του σωματείου καταστρέφοντας τα γραφεία της και αρπάζοντας έπιπλα, βιβλία, πίνακες και το αρχείο της.

Στις αρχές του 1975 η Λέσχη επαναλειτούργησε από έναν πυρήνα παλαιών μελών στον οποίο προστέθηκαν αρκετά νέα μέλη. Δραστηριοποιήθηκε έντονα στα πολιτιστικά δρώμενα της Θεσσαλονίκης οργανώνοντας εκθέσεις τέχνης, θεατρικές παραστάσεις, ποιητικές συναντήσεις, δημόσιες συζητήσεις, διαλέξεις, κινηματογραφικά αφιερώματα και συναυλίες. Η Λέσχη αποτέλεσε μαζί με την «Τέχνη» Μακεδονική Καλλιτεχνική Εταιρεία τα δύο σωματεία που επηρέασαν δραστικά τη μεταπολιτευτική πολιτιστική δραστηριότητα στη Θεσσαλονίκη.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού:
Υλικό του αρχείου και αναλυτικό βιογραφικό του Γιάννη Καρατζόγλου σε ψηφιακή μορφή που παραχώρησε ο ίδιος μαζί με τη δωρεά του αρχείου. Για τη Λέσχη Γραμμάτων και Τεχνών Βορείου Ελλάδος υλικό του αρχείου και Γιάννης Καρατζόγλου, «Λέσχη Γραμμάτων και Τεχνών Βορείου Ελλάδος», Θεσσαλονικέων Πόλις, τχ. 27 (Μάρτιος 2009), σ. 59-62.

Κατσουγιάννη, οικογένεια

  • Family

Ο Θωμάς Μ. Κατσουγιάννης (1815 - μεταξύ 1892 και 1894) γεννήθηκε και έζησε στο Κρούσοβο. Εμπορευόταν κυρίως υφάσματα στο Κρούσοβο και στο Μοναστήρι ενώ ασχολήθηκε και με τον δανεισμό χρημάτων. Η επωνυμία της επιχείρησής του ήταν «Θωμάς Κατσουγιάννης και υιοί» η οποία το 1875 εμφανίζεται να έχει έδρα το Μονοαστήρι. Μετά τον θάνατο του Θωμά Κατσουγιάννη η επιχείρηση πέρασε σε τέσσερις από τους γιους του (Μιχαήλ, Ματθαίος, Πέτρος και Στέργιος, ενώ ο Κωνσταντίνος αποχώρησε). Η επιχείρηση τα τελευταία χρόνια του 20ού αιώνα μεγάλωσε πολύ, σημείωσε έντονη κερδοφορία και επεκτάθηκε, άτυπα, στον πιστωτικό τομέα. Η επιχείρηση διατηρήθηκε έως το 1902 όταν και διαλύθηκε.
Μεταξύ των ετών 1904-1906 τα αδέλφια Μιχαήλ και Ματθαίος Κατσουγιάννης λειτούργησαν τη δική τους επιχείρηση, η οποία διαλύθηκε μετά τη δολοφονία του δευτέρου από βούλγαρο κομιτατζή. Και αυτή η επιχείρηση ασχολήθηκε με το εμπόριο υφασμάτων και με το δανεισμό χρημάτων.
Ο Μιχαήλ (1842-1915) και οι γιοι του, Θωμάς και Τηλέμαχος (1882-1964) , συνέχισαν την εμπορική και πιστωτική δραστηριότητα της οικογένειας. Δύο χρόνια μετά το θάνατο του Μιχαήλ η έδρα της επιχείρησης μεταφέρεται στη Θεσσαλονίκη. Η οικογενειακή επιχείρηση περνάει στον έλεγχο του Τηλέμαχου Κατσουγιάννη και μετά το θάνατό του στο γιο του Μιχαήλ. Η επιχείρηση λειτούργησε μέχρι το 1983.
Στο αρχείο συναντάται και επιχείρηση με την επωνυμία «Δήτσας Κατσουγιάννης και Νιτσιώτας» με έδρα τη Θεσσαλονίκη και υποκατάστημα στα Σκόπια.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Βασίλης Κ. Γούναρης, Στις όχθες του Υδραγόρα.Οικογένεια οικονομία και αστική κοινωνία στο Μοναστήρι 1897-1911, Εκδόσεις Στάχυ, Αθήνα 2000.
Υλικό του αρχείου.

Παπάζογλου, Ελένη

  • Person
  • 1916-2014

Η Ελένη Παπάζογλου γεννήθηκε στη Κωνσταντινούπολη το 1916 (;). Φοίτησε στα Εκπαιδευτήρια Φερίκιοϊ και στο Ζάππειο Παρθεναγωγείο. Μετακόμισε οικογενειακά στη Θεσσαλονίκη όπου και έζησε. Σπούδασε πιάνο με τον Λώρη Μαργαρίτη. Εργάστηκε από το 1952 έως το 1990 στο Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης ως καθηγήτρια πιάνου. Πολλοί μαθητές της ακολούθησαν καριέρα σολίστ με υψηλές διακρίσεις. Πέθανε στη Θεσσαλονίκη το 2014.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Υλικό του αρχείου.

Οικοδομικός Συνεταιρισμός Ηράκλειας «Η Αναγέννησις της Τζιουμαγιάς»

  • Corporate body

Η Τζουμαγιά, σήμερα Ηράκλεια, είναι σημαντική κωμόπολη του νομού Σερρών. Η πόλη καταστράφηκε ολοσχερώς κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου καθώς βρέθηκε ανάμεσα σε στρατεύματα της Αντάντ και των Κεντρικών Δυνάμεων. Η κυβέρνηση Βενιζέλου του 1917-1920 και ο τότε υπουργός Συγκοινωνίας Αλέξανδρος Παπαναστασίου δραστηριοποιήθηκαν για την άμεση αποκατάσταση των πληθυσμών της ανατολικής Μακεδονίας, υιοθετώντας ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα σχεδιασμού. Η πτώση της κυβέρνησης Βενιζέλου θα καθυστερήσει την ανοικοδόμηση της Τζουμαγιάς, η οποία θα πραγματοποιηθεί τελικά την περίοδο 1928-1930.

Συνέπεια της πρώτης προσπάθειας ανοικοδόμησης το 1919 και του νόμου 1728/1919 ήταν η υποχρέωση των ιδιοκτητών των οικοπέδων της αγοράς της Τζουμαγιάς να συστήσουν οικοδομικό συνεταιρισμό, ώστε να κατανεμηθούν ομοιόμορφα τα οικονομικά βάρη και τα οφέλη της ανάπτυξης. Ο συνεταιρισμός αυτός των επαγγελματιών ιδρύθηκε τελικά το 1930 από 178 μέλη με το όνομα Οικοδομικός Συνεταιρισμός Ηρακλείας «Η Αναγέννησις της Τζιουμαγιάς». Το κάθε μέλος είχε υποχρέωση να προκαταβάλει το 20% του κόστους ανέγερσης του καταστήματος του, μόλις ο συνεταιρισμός κατάφερνε να εξασφαλίσει τραπεζικό δάνειο για το σύνολο του έργου. Μετά την πτώση της κυβέρνησης των Φιλελευθέρων το 1932, ο συνεταιρισμός δεν κατάφερε να εξασφαλίσει δάνειο για την συνολική ανοικοδόμηση, καθώς οι επόμενες κυβερνήσεις δεν έδειξαν σχετικό ενδιαφέρον.

Με τον νόμο 6403/1934 ακυρώθηκαν όλες οι πράξεις που είχαν γίνει από την κοινότητα Ηράκλειας για πώληση οικοπέδων. Ο νόμος προέβλεπε ότι όλα τα οικόπεδα θα επέστρεφαν στην κοινότητα Ηράκλειας, η οποία θα διέθετε όσα ήθελε στον Συνεταιρισμό. Ακόμη προέβλεπε ότι η σύνθεση του Συνεταιρισμού θα άλλαζε καθώς πλέον αυτός υποχρεωνόταν να περιλάβει στια τάξεις του όλους τους ασχολούμενους με το εμπόριο στην πόλη καθώς και τους άλλοτε οικοπεδούχους της κεντρικής περιοχής, επαγγελματίες ή όχι. Ο νομός επεδίωκε ουσιαστικά να ξαναδώσει δικαιώματα σε ιδιοκτήτες οικοπέδων τα οποία μετά την ολοσχερή καταστροφή της πόλης και τον επανασχεδιασμό της είχαν πάψει να υφίστανται. Άνοιγε με τον τρόπο αυτό ένα παράθυρο για ικανοποίηση ιδιοτελών συμφερόντων, παρατυπιών και αυθαιρεσιών. Η τελική διανομή 450 οικοπέδων έγινε μόλις το 1939 καθώς ανέκυψαν σοβαρές διαφωνίες μεταξύ των μελών του Συνεταιρισμού για τον τρόπο διανομής.

Πηγές σύνταξης: Κική Καυκούλα, «Mια ευρωπαϊκή πόλη από Ευρωπαίους αρχιτέκτονες. Οραματισμός και τεχνογνωσία στην ανοικοδόμηση της Τζουμαγιάς Σερρών μετά το 1918», Οι Σέρρες και η περιοχή τους από τη οθωμανική κατάκτηση μέχρι τη σύγχρονη εποχή, Πρακτικά Β΄ Διεθνούς επιστημονικού συνεδρίου, τόμ. Β΄, Σέρρες 2013, σσ.681-701. Γιώργου Καφταντζή, Η ιστορία της Ηράκλειας νομού Σερρών, Δήμος Ηράκλειας, 1973, σσ. 20-24.
Υλικό του αρχείου.

Παπανικολάου, Χαράλαμπος

  • Person

Ο Χαράλαμπος Παπανικολάου γεννήθηκε στην Λίμνη Ευβοίας το 1915. Αποφοίτησε με άριστα από την Παιδαγωγική Ακαδημία Λαμίας το 1937 και διορίσθηκε στο Δημοτικό Σχολείο Λευκούδας Σερρών, θέση στην οποία παρέμεινε ως στο 1947. Το 1947 τέθηκε σε κατάσταση ειδικής διαθεσιμότητας λόγω των πολιτικών φρονημάτων του, στο πλαίσιο του ψηφίσματος «περί εξυγιάνσεως Δημοσίων Υπηρεσιών». Αποκαταστάθηκε το 1951 μετά την κατάργηση του ψηφίσματος. Από το 1952 έως το 1960 δούλεψε στο 1ο και το 2ο Δημοτικό Σχολείο Σοχού Θεσσαλονίκης και από το 1960 έως το 1972 δούλεψε σε διάφορα δημοτικά σχολεία στην πόλη της Θεσσαλονίκης, σε ορισμένα από τα οποία διετέλεσε και διευθυντής.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Υλικό του αρχείου

Σακκέτας, Βασίλειος

  • Person
  • 1907-2007

Ο Βασίλειος Σακέττας γεννήθηκε το 1907 στο χωριό Λάττα Ηλείας κοντά στην Αμαλιάδα. Ήταν ξάδερφος του Νίκου Μπελογιάννη. Τελείωσε τη Σχολή Υπαξιωματικών και υπηρέτησε στην Έδεσσα, στο Ρίο και τη Θεσσαλονίκη. Πολέμησε στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο με τον βαθμό του υπολοχαγού. Το 1943 κατά την διάρκεια απόπειρας φυγής του στη Μέση Ανατολή συνελήφθη από τους Γερμανούς και φυλακίστηκε στο στρατόπεδο Παύλου Μελά στη Θεσσαλονίκη. Μετά την απελευθέρωσή του, εντάχθηκε στο ένοπλο τμήμα του ΕΛΑΣ, πολέμησε στη Νιγρίτα και στην απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης. Λόγω της πολιτικής ένταξής του στο χώρο της αριστεράς και της γενικότερης αντιστασιακής του δράσης εξορίστηκε για πολλά χρόνια. Συγκεκριμένα εξορίστηκε από το 1947 έως το 1951 στη Μακρόνησο και από το 1953 έως και το 1962 (με ορισμένα διαλλείματα) στον Άη Στράτη. Κατά την διάρκεια της Χούντας των Συνταγματαρχών εκτοπίστηκε πρώτα στην Γυάρο και αργότερα στο Παρθένι Λέρου μέχρι και το 1970.

Συμμετείχε ενεργά στο κίνημα για την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης και των αγωνιστών της, κυρίως μέσα από την Πανελλήνια Ένωση Αξιωματικών και Υπαξιωματικών Εθνικής Αντίστασης, της οποίας διετέλεσε και πρόεδρος.

Συνταξιοδοτήθηκε από τον στρατό με τον βαθμό του Ταγματάρχη. Είχε τιμηθεί με τον Σταυρό της Ανδρείας και με άλλες ατομικές διακρίσεις.

Παντρεύτηκε τη Μαρίκα Λαμπίδου το 1937 στη Θεσσαλονίκη και απέκτησαν 2 παιδιά, τον Σπύρο και την Καίτη. Πέθανε στην Θεσσαλονίκη στις 22 Σεπτεμβρίου 2007.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού: υλικό του αρχείου, νεκρολογία στον Ριζοσπάστη, 25.9.2007, διαθέσιμη ηλεκτρονικά στο http://www.rizospastis.gr/story.do?id=4221848 (τελευταία επίσκεψη 9.3.2015)

Κολυβάς, Κωνσταντίνος

  • Person
  • 1894-1941

Ο Κωνσταντίνος Α. Κολυβάς κατετάγη στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων το 1914. Υπηρέτησε στο 1ο και 3ο σύνταγμα Ιππικού (1916-1920) και το Νοέμβριο του 1921 προήχθη σε ίλαρχο. Το 1923 παραιτήθηκε από το στράτευμα, εργάστηκε ως επιθεωρητής στην Εταιρεία Διαχειρίσεως Υπεγγύων Προσόδων και ως έφεδρος αξιωματικός πολέμησε στον πόλεμο του 1940. Πέθανε από συγκοπή καρδιάς στη Θεσσαλονίκη στις 7 Μαρτίου 1941.

Κονεμένου, οικογένεια

  • Family

Οι αδελφοί Σπυρίδων και Ανδρέας Κονεμένος ήσαν γαιοκτήμονες, γιοί του Γεωργίου Κονεμένου, που διετέλεσε πρεσβευτής των Τούρκων και πέθανε στην Πρέβεζα το 1895. Ο Σπυρίδων είχε παντρευτεί το 1830 την Καθαρή Σικελιανού. Ο Νικόλαος Σ.Κονεμένος (1832-1906) ήταν εξάδελφος του Γεωργίου Κονεμένου. Γεννήθηκε στην Πρέβεζα, σπούδασε στην Ιόνιο Ακαδημία και ασχολήθηκε με τη λογοτεχνία. Δημοσίευσε στιχουργήματα που διακρίθηκαν για τη ρυθμική τους αρμονία και την έμμετρη κοινωνική σάτυρα (“Η φαντασία μου”, 1867), εξέδωσε στην Κέρκυρα το λογοτεχνικό περιοδικό “Εωσφόρος”, έγραψε την “Οικογένεια” (1870) και τη “Διαθήκη” (1901) καθώς και δύο φυλλάδια για τη γλώσσα. Έγινε γνωστός για τους αγώνες του υπέρ της δημοτικής γλώσσας. Ο Καίσαρ Νικολάκη Κονεμένου ήταν ενδεχομένως γιος του Νικολάου.

Αγγέλου, Άλκης

  • Person
  • 1917-2001

Ο Άλκης Αγγέλου γεννήθηκε στην Αθήνα στις 25.3.1917. Ήταν το έβδομο και τελευταίο παιδί του Γεωργίου Αγγέλου και της Αθανασίας Παρασκευοπούλου. Η πατρική του οικογένεια καταγόταν από τη Μακεδονία και η μητρική από την Πελοπόννησο. Ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές σε δημόσια σχολεία της Αθήνας. Σπούδασε Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (όπου συμμετείχε στο επιστημονικό φροντιστήριο του Ι. Συκουτρή) και εκπόνησε διδακτορική διατριβή στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης με θέμα Πλάτωνος τύχαι. Η λόγια παράδοση στην Τουρκοκρατία (1963). Από το 1943 συνεργάστηκε με τον Κ.Θ. Δημαρά. Ερεύνησε συστηματικά συλλογές χειρογράφων σε βιβλιοθήκες και μονές της Ελλάδας και ευρωπαϊκών χωρών. Από το 1960 συνεργάστηκε με το Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του ΕΙΕ. Δίδαξε στην Αθωνιάδα σχολή (1940), στην ιδιωτική μέση εκπαίδευση, στη σχολή θεάτρου του Συλλόγου Αθήναιον (1950-1951), στη σχολή βιβλιοθηκονομίας της ΧΕΝ (1961-1970), στους μορφωτικούς κύκλους της ΧΕΝ (1968-1974), στο κολλέγιο Pierce (1968-1974). Υπήρξε διευθυντής του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών (1951-1967), καθηγητής συγκριτικής φιλολογίας στο ΑΠΘ (1975-1984), και στη συνέχεια ομότιμος καθηγητής στο ίδιο πανεπιστήμιο. Δίδαξε στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο (1985-1986). Το 1969 ίδρυσε με την Λένα Σαββίδη τον εκδοτικό οίκο Ερμής όπου παρέμεινε ως το 1994 και δημιούργησε τη σειρά «Νέα Ελληνική Βιβλιοθήκη». Ήταν ιδρυτικό μέλος της Διεθνούς Εταιρείας Νεοελληνικών Σπουδών και του Ομίλου Μελέτης Νεοελληνικού Διαφωτισμού, μέλος του Δ.Σ. και της συντακτικής επιτροπής του περ. Ερανιστής, μέλος ελληνικών και ξένων επιστημονικών σωματείων. Πέθανε στην Αθήνα το 2001.

Δημοσίευσε πολυάριθμα μελετήματα και συνεργασίες σε περιοδικά και συλλογικά έργα. Εξέδωσε τις μελέτες:
Πλάτωνος τύχαι. Η λόγια παράδοση στην Τουρκοκρατία, Αθήνα, Ερμής, 1963.
Παναγιώτης Κοδρικάς, Εφημερίδες, Αθήνα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 1963 [β΄ έκδοση Ερμής, 1991], σχόλια, πίνακες, ευρετήριο.
Αδαμάντιος Κοραής, Αλληλογραφία, εκδοτ. επιτροπή Κ.Θ. Δημαράς, Ά. Αγγέλου, Αικ. Κουμαριανού, Ε. Φραγκίσκος, τόμοι 1-6, 1964-1984.
Αδαμάντιος Κοραής, Ο Παπατρέχας, Αθήνα, Ερμής, 1970, επιμέλεια, εισαγωγή, σχόλια, σημειώσεις.
Ψυχάρης, Το ταξίδι μου, Αθήνα, Ερμής, 1970, επιμέ-λεια, εισαγωγή, σχόλια, σημειώσεις.
Οι λόγιοι και ο αγώνας, Αθήνα, Σύλλογος προς διάδοσιν των ωφελίμων βιβλίων, 1971.
Νικόλαος Δραγούμης, Ιστορικαί αναμνήσεις, Αθήνα, Ερμής, 1973, επιμέλεια, εισαγωγή, σχόλια, σημειώ-σεις.
Ιωσήπου του Μοισιόδακος Απολογία, Αθήνα, Ερμής, 1976, επιμέλεια, εισαγωγή, κρίσεις, ευρετήριο.
Εμμανουήλ Ροΐδης, Άπαντα, τόμοι 1-6, Αθήνα, Ερμής, 1978, φιλολογική επιμέλεια.
Εμμανουήλ Ροΐδης, Σκαλαθύρματα, Αθήνα, Ερμής, 1986, επιμέλεια, εισαγωγή, κρίσεις.
Εμμανουήλ Ροΐδης, Η πάπισσα Ιωάννα, Αθήνα, Ερμής, 1988, επιμέλεια, εισαγωγή, κρίσεις.
G.C. Dalla Croce, Ο Μπερτόλδος και ο Μπερτολδίνος, Αθήνα, Ερμής, 1988, επιμέλεια, εισαγωγή, κρίσεις, λεξιλόγιο.
Των Φώτων. Όψεις του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, Αθήνα, Ερμής, 1988.
Γρηγόριος Παλαιολόγος, Ο Πολυπαθής, Αθήνα, Ερ-μής, 1989, επιμέλεια, εισαγωγή, κρίσεις, γλωσσάρι.
Γρηγόριος Παλαιολόγος, Ο Ζωγράφος, Αθήνα, Ερμής, 1989, επιμέλεια, εισαγωγή.
Αδαμάντιος Κοραής, Ύλη Γαλλο-γραικικού Λεξικού, Αθήνα, Ερμής, 1994, επιμέλεια, εισαγωγή.
Καισάριος Δαπόντες, Κήπος Χαρίτων, Αθήνα, Ερμής, 1996, επιμέλεια, εισαγωγή, κρίσεις, γλωσσάρι.
Δημήτριος Βικέλας, Άπαντα, τόμοι 1-8, Αθήνα, Σύλλογος προς διάδοσιν των ωφελίμων βιβλίων, 1997, φιλολογική επιμέλεια.
Το κρυφό σχολειό. Χρονικό ενός μύθου, Αθήνα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 1997.
Ανδρέας Συγγρός, Απομνημονεύματα, τόμοι 1-2, Αθήνα, Ερμής, 1998, επιμέλεια με Μαρία-Χριστίνα Χατζηιωάννου.
Παναγιώτης Κοδρικάς, Μελέτη της κοινής ελληνικής διαλέκτου, Αθήνα, ΜΙΕΤ, 1998, εισαγωγή.
Των Φώτων Β΄. Όψεις του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, Αθήνα, ΜΙΕΤ, 1999.
Η Καινή Διαθήκη, μετάφραση Μάξιμου Καλλιπολίτη, 3 τόμοι, Αθήνα, ΜΙΕΤ,1999, επιλεγόμενα στον τόμο 2.
Γιάννης Βλαχογιάννης, Ιστορική Ανθολογία. Ανέκδοτα-γνωμικά-περίεργα-αστεία εκ του βίου διασήμων Ελλήνων 1820-1864, Αθήνα, Ερμής, 2000, επιμέλεια, εισαγωγή.
«Και έμπορος και ατελής λόγιος». Τα τετράδια αναγνώσεων του Δημητρίου Βικέλα, Αθήνα, Σύλλογος προς διάδοσιν ωφελίμων βιβλίων, 2001, φιλολογική επιμέλεια με την Μαρία Βαλάση.

[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Άλκης Αγγέλου, Υπόμνημα, Αθήνα 1974.
«Εργογραφία Άλκη Αγγέλου 1951-2001», Μνήμη Άλκη Αγγέλου. Τα άφθονα σχήματα του παρελθόντος, Ζητήσεις της πολιτισμικής ιστορίας και της θεωρίας της λογοτεχνίας, Θεσσαλονίκη, University Studio Press, 2004, σσ. 549-554]

Results 1901 to 2000 of 16948