Περιοχή αναγνώρισης
Κωδικός αναγνώρισης της ενότητας περιγραφής
Τίτλος
Χρονολογία(ες)
- 1839-1890 (Δημιουργία)
Επίπεδο περιγραφής
Αρχείο
Μέγεθος και υπόστρωμα της ενότητας περιγραφής (ποσότητα, όγκος ή διαστάσεις)
30 γραμμικά μέτρα
Περιοχή πλαισίου παραγωγής
Όνομα του παραγωγού
Βιογραφικό σημείωμα
Ο γιος ενός Λουθηρανού πάστορα, ο Heinrich Ernst Schliemann γεννήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 1822 στο Neubuckow, Mecklenberg-Schwerin, Γερμανία. Τον επόμενο χρόνο, η οικογένειά του μετακόμισε στο Ankershagen, την πόλη που ο Schliemann θεωρούσε την πατρίδα του. Το σπίτι όπου μεγάλωσε έκτοτε έχει μετατραπεί στο Μουσείο Heinrich Schliemann. Το 1841, σε ηλικία 19 ετών, σχεδίαζε να εγκαταλείψει τη Γερμανία και να ταξιδέψει στην Κολομβία της Νότιας Αμερικής για ευκαιρίες απασχόλησης. Το πλοίο, ωστόσο, συνάντησε μια τεράστια καταιγίδα και έφτασε μέχρι την Ολλανδία, προτού εγκαταλειφθεί στην ακτή. Με τη βοήθεια μιας τοπικής οικογένειας, ο Schliemann ανάρρωσε και μετακόμισε στο Άμστερνταμ όπου εργάστηκε ως υπάλληλος και άρχισε να μελετά μια μεγάλη ποικιλία ξένων γλωσσών. Όπως αποδεικνύεται, ο Schliemann είχε ικανότητα στις ξένες γλώσσες και κατά τη διάρκεια της ζωής του επέκτεινε τις γνώσεις του για να συμπεριλάβει Αγγλικά, Γαλλικά, Ολλανδικά, Ισπανικά, Πορτογαλικά, Σουηδικά, Δανικά, Πολωνικά, Ιταλικά, Ελληνικά, Λατινικά, Ρωσικά, Αραβικά και Τουρκικά.
Το 1844 έγινε υπάλληλος του εμπορικού οίκου B.H. Schröder and Co. Δύο χρόνια αργότερα, αφού έμαθε Ρωσικά, η εταιρεία τον έστειλε στην Αγία Πετρούπολη για να υπηρετήσει ως εμπορικός αντιπρόσωπος. Παράλληλα, ο Schliemann ξεκίνησε επίσης και δική του εταιρεία. Αυτό το ανεξάρτητο εγχείρημα ήταν το πρώτο βήμα για τη συγκέντρωση της μεγάλης προσωπικής του περιουσίας. Το 1852, παντρεύτηκε μια Ρωσίδα, την Ekaterina Lyshina, και είχε τρία παιδιά μαζί της. Τα επόμενα χρόνια, ο Schliemann, τώρα οικονομικά ασφαλής, ξεκίνησε το πρώτο από τα πολλά ταξίδια του σε όλο τον κόσμο, τα οποία θα περιλάμβαναν τελικά την Αίγυπτο, την Ελλάδα, την Εγγύς Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική, την Ινδία, τη Σιγκαπούρη, την Κίνα, την Ιαπωνία, τη Βόρεια και τη Νότια Αμερική. Κατά τη διάρκεια αυτών των ταξιδιών κρατούσε πάντα ένα ημερολόγιο και από αυτά μαθαίνουμε πολλά για τη ζωή του. Σήμερα, αυτά τα ημερολόγια βρίσκονται στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη.
Το 1863, κουρασμένος από τις εμπορικές επιχειρήσεις και αποξενωμένος από τη Ρωσίδα σύζυγό του, ο Schliemann αποφάσισε να αποσυρθεί και να επιστρέψει στην παιδική του αγάπη για τα αρχαία ελληνικά. Η ιστορία που είπε ο ίδιος ο Schliemann ήταν ότι ερωτεύτηκε τα αρχαία ελληνικά ως μαθητευόμενος ενός παντοπώλη όταν άκουσε έναν μεθυσμένο άνδρα στο κατάστημα να απαγγέλλει αποσπάσματα του Ομήρου. Το 1866-7 έκανε επίσημα βήματα προς τη μελέτη της αρχαίας Ελλάδας αρχίζοντας μαθήματα αρχαιολογίας στη Σορβόννη στο Παρίσι. Καθώς ο Schliemann απορροφήθηκε περισσότερο από τον αρχαίο ελληνικό κόσμο και αποξενωμένος ακόμη περισσότερο από τη Ρωσία και τη σύζυγό του, αποφάσισε να κάνει την Ελλάδα πατρίδα του και άρχισε να ψάχνει μια Ελληνίδα σύζυγο. Ενώ ήταν σε ταξίδι στην Αμερική το 1869, ο Schliemann έλαβε την αμερικανική υπηκοότητα στη Νέα Υόρκη και πήρε διαζύγιο από τη σύζυγό του από την Πολιτεία της Ιντιάνα. Τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς παντρεύτηκε τη 17χρονη Σοφία Εγκαστρωμένου, την οποία επέλεξε από μια ομάδα επίδοξων νυφών που του παρουσίασε ο Θεόκλητος Βίμπος, Αρχιεπίσκοπος Μαντινείας και φίλος του Schliemann και πρώην δάσκαλος των αρχαίων ελληνικών. Το επόμενο έτος, ο Schliemann ανέθεσε στον Ernst Ziller να κατασκευάσει μόνιμη κατοικία για τη νέα του νύφη. Το σπίτι, που ονομάστηκε Ιλίου Μέλαθρον προς τιμήν της Τροίας, ολοκληρώθηκε το 1880 και εξακολουθεί να είναι ένα από τα καλύτερα παραδείγματα νεοκλασικής αρχιτεκτονικής στην Αθήνα σήμερα. Εκεί στεγάζεται το Νομισματικό Μουσείο της Ελλάδας.
Ο Schliemann απορροφημένος από το πάθος του για τον Όμηρο και την αρχαιολογία, πέρασε το υπόλοιπο της ζωής του σε αρχαιολογικές προσπάθειες, τις οποίες κατάφερε να χρηματοδοτήσει προσωπικά. Η ανακάλυψη της Τροίας (1870-73) ήταν ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα του Schliemann και του έφερε παγκόσμια φήμη. Οι άλλες ανασκαφές του ήταν επίσης σημαντικές και περιλαμβάνουν σημαντικές τοποθεσίες όπως οι Μυκήνες, η Τίρυνθα και ο Ορχομενός. Το 1882 συνάντησε τον Wilhelm Dörpfeld, με τον οποίο συνεργάστηκε στην Τροία και τις Μυκήνες για τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του και ο οποίος, μετά το θάνατο του Σλήμαν, συνέχισε τις ανασκαφές στην Τροία με την οικονομική βοήθεια της Σοφίας. Παρ’ όλες αυτές τις δραστηριότητες, ο Schliemann κατάφερε να δημοσιεύσει τα αποτελέσματα των ανασκαφών του αρκετά γρήγορα, και συχνά σε περισσότερες από μία γλώσσες.
Ο Schliemann πέθανε στις 26 Δεκεμβρίου 1890 στη Νάπολη της Ιταλίας, από λοίμωξη ύστερα από εγχείρηση αυτιού νωρίτερα τον Νοέμβριο στην πόλη Χάλλε της Γερμανίας. Ο Wilhelm Dörpfeld συνόδευσε το σώμα πίσω στην Αθήνα λίγες μέρες αργότερα. Ο Schliemann είναι θαμμένος στο Πρώτο Νεκροταφείο της Αθήνας σε ένα μαυσωλείο που σχεδίασε ο ίδιος. Η δεύτερη σύζυγός του, η Σοφία, και η κόρη τους, Ανδρομάχη, μαζί με την οικογένειά της (επώνυμο Μέλας) επίσης είναι θαμμένοι εκεί. Ο γιος τους, Αγαμέμνονας, είναι θαμμένος στο Παρίσι της Γαλλίας.
Φορέας διατήρησης του αρχείου
Ιστορικό της ενότητας περιγραφής
Για λεπτομερή περιγραφή της ιστορίας του αρχείου Schliemann, βλ. S.A.H. Kennell, ‘Schliemann and his papers. A tale from the Gennadeion Archives’, Hesperia 76 (2007), 785-817.
Διαδικασία πρόσκτησης
Δωρεά Ανδρομάχης Σλήμαν-Μελά, 1936
Περιοχή περιεχομένου και διάρθρωσης
Παρουσίαση περιεχομένου
α. Το αρχείο Heinrich Schliemann αποτελείται από ημερολόγια, αλληλογραφία, χειρόγραφα, προσωπικά έγγραφα, φωτογραφίες, οικονομικά έγγραφα και κατάστιχα, βιβλία εξόδων, λευκώματα, αποκόμματα εφημερίδων και δευτερεύον υλικό. Επιπλέον, υπάρχουν και δύο συμπληρωματικά αρχεία: το αρχείο Sophia Schliemann και το αρχείο της Οικογένειας Heinrich Schliemann.
β. Το αρχείο Σοφίας Σλήμαν χωρίζεται σε δύο σειρές: Α. Αλληλογραφία με επιστολές από τον Heinrich και άλλα μέλη της οικογένειας 1869-1920 και Β. Διάφορα που περιλαμβάνουν ένα χειρόγραφο, Ο Heinrich Schliemann και ο Μυκηναϊκός Πολιτισμός (1912), γλωσσικές ασκήσεις, τμήματα μιας αφήγησης της Σοφίας από ένα ταξίδι στον Ορχομενό, ένα προσχέδιο μιας διάλεξης και μιας ομιλίας, διπλώματα, έγγραφα σχετικά με αναπαραγωγή της φωτογραφίας της Σοφίας που φοράει το Θησαυρό του Πριάμου καθώς επίσης και μια πλαισιωμένη αναπαραγωγή της ίδιας της φωτογραφίας (πρβ. αρχείο Carl W. Blegen στα Αρχεία της Βιβλιοθήκης Blegen για ένα πρωτότυπο αυτής της φωτογραφίας)
γ.Το Αρχείο της Οικογένειας Σλήμαν είναι χωρισμένο σε δύο κατηγορίες. Α. Πρωτότυπα έγγραφα της οικογένειας υλικό για τον πατέρα του Σλήμαν, Ernst Johann Adolph Schliemann, ένα γενεαλογικό δέντρο, σημειωματάρια και οκτώ διπλώματα. Επίσης, επιστολές της αδελφής του Σλήμαν, Louise Therese Sophie Schliemann, επιστολές της Ανδρομάχης και του Αγαμέμνονα, παιδιών του Ερρίκου και της Σοφίας, επιστολές των αδελφών Louis and Paul, και γράμματα της πρώτης συζύγου του Αικατερίνης. Β. Δευτερεύον υλικό που περιέχει έγγραφα σε σχέση με την Nadézhda Schliemann Andrusovová, κόρη του Ερρίκου από τον πρώτο του γάμο, τα οποία δωρήθηκαν από την εγγονή της Nadézhda, Galina Andrusovová-Vlčeková, τον Ιούνιο του 1990. Το αρχείο της Nadézhda περιλαμβάνει πιστοποιητικά γέννησής της και πανεπιστημιακά διπλώματα, έναν κατάλογο των περιουσιακών στοιχείων της μετά τον θάνατό της, έναν γενεαλογικό πίνακα των απογόνων της Ekaterina Lyshina και του Ερρίκου Σλήμαν, 15 φωτογραφίες της οικογένειας των Nadézhda και Nikolai Andrusov, μαζί με μια φωτογραφία της Ekaterina Lyshina Schliemann και έναν φάκελο για την Minna Meincke. Αν και δεν ήταν μέλος της οικογένειας, η Minna ήταν ο παιδικός έρωτας του Σλήμαν και διατήρησε επαφή μαζί της σε όλη τη διάρκεια της ζωής του. Ο φάκελος περιέχει φωτογραφίες του Ερρίκου και της Minna (1879) και ένα άρθρο σχετικά με την Minna στα γερμανικά.
Επιλογές, εκκαθαρίσεις και τελική διατήρηση
Προσθήκες υλικού
Σύστημα ταξινόμησης
Το αρχείο Heinrich Schliemann χωρίζεται σε δέκα σειρές:
Σειρά A: Ημερολόγια
Σειρά B: Αλληλογραφία
Σειρά Γ: Χειρόγραφα
Σειρά Δ: Προσωπικά έγγραφα
Σειρά Ε: Οικονομικά
Σειρά ΣΤ: Περιουσία του Heinrich Schliemann στην Αθήνα και Συλλογή Νομισμάτων
Σειρά Ζ: Διάφορα
Σειρά Η: Αποκόμματα εφημερίδων
Σειρά Θ: Δευτερεύον υλικό
Σειρά Ι: Φωτογραφίες
Περιοχή όρων πρόσβασης και χρήσης
Όροι πρόσβασης
Όροι αναπαραγωγής
Γλώσσα(ες) των τεκμηρίων
- Αγγλικά
- Γαλλικά
- Γερμανικά
- Ελληνικά
- Ρωσικά
Αλφάβητο(α) των τεκμηρίων
Σημειώσεις για τη γλώσσα και γραφή των τεκμηρίων
Φυσικά χαρακτηριστικά και τεχνικές προϋποθέσεις
Εργαλεία έρευνας
Περιοχή συμπληρωματικών πηγών
Εντοπισμός πρωτοτύπων
Εντοπισμός αντιγράφων
Συμπληρωματικές πηγές / σχετικές ενότητες περιγραφής
Περιοχή παρατηρήσεων
Σημείωση
When the Schliemann Papers were deposited in the Gennadius Library in 1936, a detailed list of the contents was never made. According to the deposition letter written by the Schliemann children, Ernst Meyer was to make a catalogue of the material on loan at the Gennadius Library. Although he made fairly accurate estimates of the contents of the Schliemann Papers, he never completed a detailed list.
The Schliemann Papers remained uncatalogued for a number of years. The Gennadius Library made a brief assessment before purchasing the papers in 1962. In the years 1963-67, the Library conducted a microfilm project, funded largely by the Lilly Foundation, to preserve the Schliemann correspondence. To microfilm the papers, it was necessary to take apart the bound volumes. Each document was numbered separately in red ink with the intention of rebinding the documents afterwards in their original order. Unfortunately, no one ever followed through with this plan. After microfilming, the correspondence was arranged chronologically in boxes.
The papers remained in this state until 1980 when Archivist Christina Vardas, with the aid of a grant from the Demos Foundation in Chicago, began to systematically catalogue the vast Schliemann Papers. In 1982, Donald Easton published an account of the contents of the Schliemann Papers, incorporating Vardas’ work (“The Schliemann Papers” Report of the British School of Athens, 77, 1982). Vardas changed the original order of the papers and placed all documents in subject series, each of which was arranged chronologically. She renumbered all the documents in pencil (the red numbers given during the microfilming indicate the original order of the documents) and these are the numbers now used when referring to a document. Occasional omission of numbers is, for the most part, only an error in numbering the sequence and does not indicate missing documents. At the suggestion of Prof. David Traill, Vardas also composed an index of the correspondence received by year and the name of the sender.
The Gennadius Library Archives received an NEH grant in 1997-1998 for the Preservation Microfilming Project. The purpose of the project was to produce high resolution microfilms of Schliemann's diaries and incoming correspondence (1839-1890). The project entailed photographing more than 34,000 documents and 18 diaries and, in the end, produced 126 rolls of film. The project was supervised by Amalia Kakissis who, after filming, inspected the entire archive to verify placement of documents, rehouse items for preservation purposes, and revise the existing catalogue. In 2002-2003 all microfilmed documents were digitized in collaboration with the Heinrich-Schliemann-Gesellschaft Ankershagen (Germany).
In 1998-1999 the restoration of the 29 honorary diplomas was made possible by means of a grant from the Institute for Aegean Prehistory (INSTAP). In addition all documents (incoming and outgoing correspondence) were entered in a database under the supervision of Dr. Stefanie Kennell. In 2010, further funding from INSTAP supported the digitization of part of Schliemann's papers (his diaries and his incoming and outgoing correspondence from after 1870). The digitized material is available online.
The adjunct archives of Sophia Schliemann and the Schliemann Family remain in the order they were originally assembled with the exception that a more detailed list of contents was made for each. The three family trees included in the previous catalogue have also been revised and expanded where needed.
Σημείωση
Ψηφιοποιημένη εκδοχή μέρους της φυσικής : Αρχείο Ερρίκου Σλήμαν
Εναλλακτικός(οί) κωδικός(οί) αναγνώρισης
Σημεία πρόσβασης
Τόποι
Ονόματα
- Schliemann, Αγαμέμνων (Θέμα)
- Schliemann, Σοφία (Θέμα)
- Μελά, Ανδρομάχη (Θέμα)
- Meyer, Ernst (Θέμα)
- Ποστολάκας, Αχιλλεύς (Θέμα)
- Schliemann, οικογένεια (Θέμα)
- Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Αθηνών (Θέμα)
Περιοχή ελέγχου της περιγραφής
Κωδικός αναγνώρισης περιγραφής
Κωδικός αναγνώρισης του φορέα καθιέρωσης της εγγραφής
Κανόνες και/ή συμβάσεις
Ημερομηνίες δημιουργίας, αναθεώρησης ή κατάργησης της περιγραφής
Αλφάβητο(α)
Παρατηρήσεις και Όνομα Αρχειονόμου
Χριστίνα Βάρδα, 1986-1992, Stefanie Kennell, 2001-2012.