Παράρτημα του Α' τόμου του Μητρώου των υπαγομένων στο Υπουργείο Παιδείας κληροδοτημάτων. Εκθέσεις διαχείρισης των διαφόρων κληροδοτημάτων, Αθήναι 1930 (έκδοση του ΥΠ.Ε.Π.Θ. Τμήμα Κληροδοτημάτων).

Το αρχειακό υλικό αφορά διάφορες υπηρεσίες του Υπουργείου που άσκησαν τις λειτουργίες υγείας και πρόνοιας. Επίσης υπάρχει αρχειακό υλικό σχετικό με δοικητικά θέματα και την οικονομική διαχείριση. Υγεία: Δημόσια υγεία (λοιμώδη νοσήματα), νοσοκομειακή περίθαλψη (κυρίως μαιευτήρια), ψυχική υγεία, φαρμακεία (ευρετήρια, μητρώα) κ.ά. Πρόνοια: Κοινωνική πολιτική στέγασης (Λαϊκή Στέγη, προστασία παιδικής ηλικίας, πρόσφυγες Μέσης Ανατολής περιόδου 1940-1944 (μητρώα και ευρετήρια), επαγγελματική κατάρτιση (αγροτικές μεταβατικές οικοκυρικές σχολές), ορφανοτροφεία κ.ά. Μεγάλο μέρος του υλικού αφορά την αποκατάσταση των αστών προσφύγων μικρασιατικής καταστροφής, στο οποίο περιλαμβάνονται το διοικητικό αρχείο του Ταμείου Ανταλλαξίμων Κοινοτικών Περιουσιών, παραχωρητήρια, επιτάξεις και απαλλοτριώσεις, φάκελοι προσφυγικών συνοικισμών, οικονομικά στοιχεία για την αποκατάσταση αστών προσφύγων, κτηματολογικοί πίνακες και διαγράμματα συνοικισμών. Διοικητικά: Εμπιστευτική αλληλογραφία (φάκελοι και πρωτόκολλα), Υπηρεσιακά συμβούλια, Συμβούλια Νομιμοφροσύνης και γενικότερα θέματα προσωπικού, Οικονομικά θέματα, κ.ά.

Περιέχει τις ενότητες: Ι. Εκκλησιαστικών και ΙΙ. Παιδείας. Η πρώτη ενότητα περιλαμβάνει υλικό σχετικά με την Ιερά Σύνοδο, το Εκκλησιαστικό Ταμείο και την Επιτροπή, τους Επισκόπους και τις Επισκοπές, τις Γυναικείες Μονές, τη Μοναστηριακή περιουσία και τις Εκκλησιαστικές σχολές. Η δεύτερη ενότητα περιλαμβάνει υλικό σχετικά με το Πανεπιστήμιο, το Γυμνάσιο και το Ελληνικό Σχολείο, τη Δημοτική Εκπαίδευση, το Ορφανοτροφείο, την Αρχαιολογική Υπηρεσία, τη Δημόσια Βιβλιοθήκη, τις Υποτροφίες, τις Επιστημονικές Εταιρείες, τις Οικοδομές, τις Ιδιωτικές Σχολές, το Διδασκαλείο, τα ζητήματα διδακτικού προσωπικού, τα κληροδοτήματα, το Αστεροσκοπείο, το προσωπικό του Υπουργείου.

Αρχείο του νομικού συμβούλου του Οικουμενικού Πατριαρχείου Αυρήλιου Σπαθάρη και γιου του καθηγητή της Μεγάλης του Γένους Σχολής Ανδρέα Σπαθάρη. Το αρχείο καλύπτει ποικίλα νομικά ζητήματα που αφορούν το Οικουμενικό Πατριαρχείο και την ελληνική μειονότητα της Κωνσταντινούπολης από τις αρχές του 20ου αιώνα έως το 1957. Συγκεκριμένα, περιλαμβάνονται φάκελοι που αφορούν τα δικαιώματα των μειονοτήτων στη Συνθήκη των Σεβρών, τις διαπραγματεύσεις στη Συνδιάσκεψη της Λωζάννης καθώς και το μειονοτικό καθεστώς των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης μετά το 1923. Περιλαμβάνονται, επίσης, φάκελοι για τη διεκδίκηση κληροδοτημάτων από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, για το εκκλησιαστικό καθεστώς των Νέων Χωρών, το εκκλησιαστικό ζήτημα της Κρήτης και για τη δικαστική δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας. Η αλληλογραφία του Σπαθάρη με διάφορους Κωνσταντινουπολίτες παρέχει στοιχεία για την ελληνική μειονότητα της Κωνσταντινούπολης και το Οικουμενικό Πατριαρχείο, όπως πληροφορίες για την οικονομική και εκπαιδευτική κατάσταση της μειονότητας, τις διενέξεις και τις αλληλοκατηγορίες στους κόλπους του Πατριαρχείου κ.ά. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η αλληλογραφία μεταξύ προσφύγων στα καραμανλίδικα, όπου προβάλλονται πτυχές της κοινωνικής ζωής των τουρκόφωνων προσφύγων μετά την Ανταλλαγή των Πληθυσμών.

Το αρχείο αποτελείται από επτά σειρές το περιεχόμενο των οποίων προέρχεται από τη διοικητική δραστηριότητα των αντίστοιχων τμημάτων του Υπουργείου και μία σειρά που περιέχει σχέδια εγγράφων. Οι σειρές αντιστοιχούν στα παρακάτω τμήματα: Τμήμα Α’- Εκκλησιαστικά και Γενικά Θέματα, Τμήμα Β’- Ανωτέρα και Μέση Εκπαίδευση, Τμήμα Γ’-Δημοτική Εκπαίδευση, Τμήμα Δ’-Αρχαιότητες και Τμήμα Ε’-Λογιστικό. Δύο επιπλέον σειρές περιέχουν ποικίλα και χρηματικά εντάλματα.

Το αρχείο διαρθρώνεται σε υποαρχεία των επιμέρους Τμημάτων του με τις αρχειακές σειρές να διαμορφώνονται ως ακολούθως: Τμήμα Α' Διοικητικό: Αλλαγές επωνύμων, Αλλοδαποί-ειδήσεις μεθορίου, χορηγούμενες άδειες περιήγησης της Ελλάδας, Αστυνομία, Δημαιρεσιακά έξοδα, Δημόσια ασφάλεια, Εκδουλεύσεις αγωνιστών, Εκλογικά, Επικουρίες και αμοιβές, Καθυστερούντες και καθ' υπέρβαση μισθοί και έξοδα, Μισθοί και έξοδα διοικητικών υπαλλήλων, Μισθοί και έξοδα ποινικών υπαλλήλων, Πολιτογραφήσεις, Προσωπικό υπουργείων και νομαρχιών, Στρατός, Συντάξεις απομάχων χηρών και ορφανών, Τελετές και πανηγύρεις, Φυλακές. Τμήμα Β' Δημοτικό: Αγαθοεργίες και αγαθοεργά καταστήματα, Αναθήματα-κληροδοτήματα, Δημοτικά διοικήσεων και νομών, Δημοτικές αρμοδιότητες, Δημοτικοί κανονισμοί, Εκθετα τέκνα, Επαρχιακά διοικήσεων και νομών, Επαρχιακά Συμβούλια, Ερανοι, Καθυστερούντες και καθ' υπέρβαση μισθοί και έξοδα, Φορολογία. Τμήμα Γ' Υγειονομικό: Εμβολιασμοί, Ιατρική εκπαίδευση, Μεταβολές ιατρικού προσωπικού, Μεταβολές υγειονομικών υπαλλήλων, Μισθοί και έξοδα υγειονομικών υπαλλήλων και ιατρών, Νόσοι εσωτερικοί-εξωτερικοί, Σύσταση και υπηρεσία λοιμοκαθαρτηρίων, Σύσταση και υπηρεσία υγειονομείων, Υγειονομικαί εισπράξεις, Υγειονομικές καθάρσεις, Υγειονομικές παραβάσεις, Υγειονομικοί κανονισμοί, Υπηρεσία ιατρών, Φάρμακα και φαρμακεία, Φωτισμός-καθαριότητα και νεκροταφεία πόλεων. Τμήμα Δ' Δημόσιας Οικονομίας: Αποικίες-μετοικεσίες-συνοικισμοί, Αρχαιότητες, Ασφαλιστικά καταστήματα, Ατμοπλοΐα, Βιομηχανία-θέατρα-παγκόσμιες εκθέσεις, Γεωργία, Γραφείο Δημόσιας Οικονομίας, Δασονομία-αγρονομία-αγροφυλακή-Γεωργική Σχολή Τίρυνθας , Δενδροκομεία, Δημητριακοί καρποί, Δημόσιοι πρόσοδοι, Εθνικά- ιδιωτικά-διαφιλονικούμενα-εκκλησιαστικά κτήματα και προικοδοτήσεις, Εθνικά-διαφιλονικούμενα-εκκλησιαστικά κτήματα και προικοδοτήσεις, Εκπαιδευτικά καταστήματα-υπότροφοι, Εμπόριο, Επιστημονικές συλλογές, Εφημερίδες και περιοδικά συγγράμματα, Ιπποφορβείο, Κατάπλοι και απόπλοι, Κτηνοτροφία, Λατομεία, Λαχεία, Μεταθέσεις πρωτευουσών, Μέταλλα-μεταλλεία, Μέτρα και σταθμά, Μνημεία, Ναυτιλία, Οροθεσίες δήμων και χωριών, Παράσημα, Σιδηρόδρομοι, Στατιστικά, Συγχωνεύσεις και μετασχηματισμοί δήμων, Σχέδια πόλεων, Ταχυδρομικά, Ταχυδρομικά τέλη, Ταχυδρομικές συμβάσεις, Τηλεγραφικά, Τοπογραφικοί χάρτες, Υλοτομία, Χρηματικές προκαταβολές, Χρηματικές τράπεζες, Χρηματικές τράπεζες-χρηματικές προκαταβολές-τοπογραφικοί χάρτες. Τμήμα Ε' Δημοσίων Έργων: Oδοποιΐα, Γεφυροποΐα, Δημόσια κτίρια, Ιερά καταστήματα, Λιμενικά έργα: φάροι-προκυμαίες, Μηχανικό: υπηρεσία γεωμετρών και αρχιτεκτόνων, Μισθοί και έξοδα προσωπικού δημοσίων έργων, Υδραυλικά έργα: φρέατα-διώρυγες-οχετοί-αποξηράνσεις λιμνών και ελών.

Το αρχείο διαρθρώνεται σε τρεις σειρές ως εξής: όπως: α) γνωματεύσεις της Επιτροπής του Εκκλησιαστικού Ταμείου για την εκκλησιαστική και μοναστηριακή περιουσία, β) πρακτικά συνεδριάσεων Επιτροπής Εκκλησιαστικού Ταμείου, γ) κτήριο και προσωπικό Επιτροπής Εκκλησιαστικού Ταμείου, δ) συντάξεις αμνηστευθέντων κληρικών (θυρίδα 100/3) καθώς επίσης και φάκελοι που αφορούν στην οικονομική λειτουργία του Ταμείου: μισθοί προσωπικού και Επιτρόπου, χρηματικά εντάλματα του Γενικού Ταμείου Εκκλησιαστικού, εγγυητές και χρέη προς το Ταμείο κά. (θυρίδα 100/4). Περιλαμβάνονται ακόμα φάκελοι "διοικητικών ταμείων" Μήλου, Σκιάθου, Σκοπέλου, και διάφορα ποικίλα του Υπουργείου Εκκλησιαστικών.
Στην Β΄ σειρά της Δημοσίου Εκπαιδεύσεως περιλαμβάνονται έγγραφα που αφορούν: Δημοτικά σχολεία αρρένων, Δημοτικά σχολεία κορασίων, Νηπιακά σχολεία, Δημοδασκάλους και δημοτικά σχολεία του κράτους γενικά, το Προσωπικό δημοτικών σχολείων και τα βοηθήματά τους, το Αρχιτεκτονικό Σχολείο, τα Ιδιωτικά Σχολεία, των Καθολικών Σχολεία, τα Ναυτικά Σχολεία, την Μουσική Εκκλησιαστική Σχολή, το Πανεπιστήμιο, το Πολυτεχνικόν Σχολείον, το Σχολείον Πυροβολιστών, τη Ριζάρειο Εκκλησιαστική Σχολή, τη Σχολή κορασίων Ρόμπερτσον, τα Σχολεία της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας, το Χειρουργικόν Σχολείον, τη Σχολή Χίλλ, τη Μαιευτική Σχολή, την Αρχαιολογική Εταιρεία, τις Αρχαιότητες Αιγαίου, Πελοποννήσου και Στερεάς Ελλάδος, το Αστεροσκοπείο, τη Δημόσια Βιβλιοθήκη: Γενικά-Πώληση και διανομή βιβλίων, τις Ειδικές Βιβλιοθήκες των Ελληνικών Σχολείων, το Βιβλιοπωλείο της Βασιλικής Τυπογραφίας και Βιβλία διδακτικά, Βιβλιοπώλες και απαγόρευση βιβλίων, Εφημερίδες, την Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, Κληροδοσίες, Προσφορές, τις Οικοδομές, τους Καθυστερούμενους μισθούς διδασκάλων του κράτους, τα Μουσεία, τη Νομισματική Συλλογή, τις Συνδρομές συγγραμμάτων, το Βασιλικόν Τυπογραφείον, τα Καταστήματα Κωφών, την Ιατρική Εταιρεία, τη Φαρμακευτική Εταιρεία, τη Φαρμακευτική Σχολή, τη Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία, τη Φιλολογική Λέσχη, τη Φυσικοϊστορική Εταιρεία, την Εταιρεία Ωραίων Τεχνών και την Παιδεία γενικά. Η Γ΄ σειρά των Χρηματικών Ενταλμάτων δημιουργήθηκε για λόγους πρακτικούς και περιλαμβάνει στελέχη χρηματικών ενταλμάτων που σχετίζονται με τις δαπάνες της Γραμματείας/Υπουργείου Εκκλησιαστικών και Δημοσίου Εκπαιδεύσεως, επιμεριζόμενες σε δύο τμήματα που αντιστοιχούν στις σειρές Α΄ και Β΄.