Identity area
Reference code
Title
Date(s)
- 1914-2006 (Creation)
Level of description
Fonds
Extent and medium
19 φάκελοι, ένα αρχειακό κουτί, δύο αρχειακά κουτιά με φωτογραφίες και ένα κιβώτιο με φωτογραφίες.
Context area
Name of creator
Biographical history
Η Ρούλα Παπαδημητρίου γεννήθηκε το 1913 στην Θεσσαλονίκη. Κόρη του Μιχαήλ Βαρέλλα, εμπόρου φαρμάκων, φοίτησε στο παρθεναγωγείο Στ. Νούκα- Αγλαΐας Σχινά και στο κολλέγιο Ανατόλια. Παντρεύτηκε τον Αλέκο Παπαδημητρίου με τον οποίο έκαναν τρία παιδιά: τον Στάθη (1939-1996), τον Μιχάλη (1942-) και τον Γιώργο Παπαδημητρίου (1944-2009, γνωστό συνταγματολόγο και βουλευτή Επικρατείας).
Η Παπαδημητρίου, με το ψευδώνυμο Αφροδίτη της Μήλου, δημοσίευσε εφηβικές της συνεργασίες στη Διάπλαση των Παίδων. Από το 1952 ως το 1996 εξέδιδε το Περιοδικό Ελληνίδων Βορείου Ελλάδος, το οποίο κάλυπτε λογοτεχνικά, ιστορικά, κοινωνικά και λαογραφικά θέματα καθώς και θέματα σχετικά με τη θέση της γυναίκας στη νεοελληνική ιστορία και κοινωνία.
Μεταπολεμικά έδωσε πολλές διαλέξεις σε πόλεις της Ελλάδος και στο εξωτερικό. Υπήρξε τακτική συνεργάτης για πολλά χρόνια των Ραδιοφωνικών Σταθμών Αθηνών και Θεσσαλονίκης, όπου παρουσίαζε εκπομπές ποικίλου περιεχομένου. Συνεργάστηκε ακόμη με την Αντιγόνη Μεταξά (Θεία Λένα), για τη ραδιοφωνική εκπομπή της τελευταίας που είχε τίτλο «Καλημέρα Παιδιά».
Η Παπαδημητρίου συμμετείχε σε πλήθος φιλανθρωπικών σωματείων και οργανώσεων. Δραστηριοποιήθηκε έντονα για τον επαναπατρισμό παιδιών του «παιδομαζώματος» καθώς και για την αναγνώριση πολιτικών δικαιωμάτων στις γυναίκες. Η ίδια υπήρξε υποψήφια βουλευτής Θεσσαλονίκης με το Κόμμα των Προοδευτικών του Σπύρου Μαρκεζίνη το 1956.
Έγραψε μελέτες, διηγήματα, μυθιστορήματα, θεατρικά έργα και πλήθος άρθρων. Το πεζογραφικό της έργο επικεντρώνεται στην πόλη της Θεσσαλονίκης και τη νεότερη ιστορία της, τον Μακεδονικό Αγώνα καθώς και τον κυπριακό ελληνισμό. Συνεργασίες της δημοσιεύθηκαν σε πλήθος περιοδικών και εφημερίδων. Τιμήθηκε με πλήθος παρασήμων και διακρίσεων. Πέθανε το 2005.
Ορισμένα από τα έργα της:
- Αγώνας για τη λευτεριά, ΕΜΣ, Θεσσαλονίκη 1970.
-Στη δοξασμένη γη της Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη 1980.
-Θεσσαλονίκη, φωτεινές μνήμες, Αγροτικές Συνεταιριστικές Εκδόσεις, Θεσσαλονίκη 1985.
-Μακεδονία, γη του ηρωισμού και της θυσίας, Θεσσαλονίκη 1989.
-Η Εκκλησία στον Μακεδονικό Αγώνα, Αποστολική Διακονία, Αθήνα 1991.
-Ανατολική Μακεδονία, βωμός ελευθερίας, Σάκκουλας, Αθήνα-Κομοτηνή 1996.
-Στον ίσκιο του Λευκού Πύργου, Εξάντας, Αθήνα 2003.
Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Υλικό και δημοσιεύματα του αρχείου.
Name of creator
Biographical history
Ο Αλέκος Παπαδημητρίου γεννήθηκε στη Λαμία το 1905. Έχασε νωρίς τον πατέρα του. Η οικογένειά του μετακόμισε στην Αθήνα. Ο ίδιος, μετά το γάμο του, μετακόμισε στην Θεσσαλονίκη. Πολέμησε στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο του 1940-1941. Μεταπολεμικά πρωτοστάτησε στη δημιουργία του πρεβαντορίου «Μαθητική Εξοχή Υγείας» στο Πανόραμα Θεσσαλονίκης. Υπήρξε για πολλά χρόνια Γενικός Γραμματέας της Ένωσης Ρουμελιωτών Βορείου Ελλάδος και μέλος της Ένωσης Παλαιών Πολεμιστών Βορείου Ελλάδος. Πέθανε το 1978.
Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Υλικό και δημοσιεύματα του αρχείου.
Archival history
Immediate source of acquisition or transfer
Δωρεά της Άννας Παπαδημητρίου-Τσάτσου, τον Ιούλιο του 2009, με μεσολάβηση του Δ.Σ. του Ιδρύματος Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα.
Content and structure area
Scope and content
Το αρχείο περιλαμβάνει μυθιστορήματα, διηγήματα, θεατρικά έργα, μελέτες, άρθρα, δημοσιεύματα, διαλέξεις και ραδιοφωνικές εκπομπές της Ρούλας Παπαδημητρίου. Περιλαμβάνει ακόμη δημοσιεύματα και κρίσεις για την ίδια, το περιοδικό που εξέδιδε, το κοινωνικό και λογοτεχνικό της έργο.
Πλούσια είναι η αλληλογραφία της Ρούλας Παπαδημητρίου. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι επιστολές φορέων και οργανώσεων (φιλανθρωπικές, γυναικείες, τοπικές, κτλ.), καθώς δίνουν μία εικόνα του συγκεκριμένου χώρου στη μετεμφυλιακή Ελλάδα. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι επιστολές του συζύγου της Παπαδημητρίου, Αλέκου, από το μέτωπο του Ελληνοϊταλικού Πολέμου. Αποσπάσματα των επιστολών αυτών δημοσιεύθηκαν στο Περιοδικό Ελληνίδων Βορείου Ελλάδος, τχ. 175, (1990), σσ. 1-4 και υπήρξαν η βάση για το μυθιστόρημα της Παπαδημητρίου Στην Εποποιία του 1940, Τριανταφύλλου, Θεσσαλονίκη 1957. Περιέχεται ακόμη εκτεταμένη αλληλογραφία της Ελένης Ουράνη (Άλκη Θρύλου) με την Παπαδημητρίου.
Το αρχείο απαρτίζεται επίσης από πλήθος οικογενειακών και προσωπικών φωτογραφιών του Αλέκου και της Ρούλας Παπαδημητρίου. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι μαθητικές φωτογραφίες της Παπαδημητρίου στο κολλέγιο Ανατόλια (πριν αυτό μεταφερθεί στο Πανόραμα της Θεσσαλονίκης) καθώς και ένα λεύκωμα με 91 φωτογραφίες του Περικλή Τριανταφυλλίδη από την Μικρασιατική Εκστρατεία.
Appraisal, destruction and scheduling
Εκκαθαρίστηκαν τα πολλαπλά (κυρίως φωτογραφίες).
Accruals
Δεν αναμένονται προσθήκες υλικού
System of arrangement
Ειδολογική και θεματική ταξινόμηση.
Διάγραμμα ταξινόμησης:
Φάκελος 1 ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΑ
Φάκελος 2 ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ
Φάκελος 3 ΘΕΑΤΡΟ (1936-1974)
Φάκελος 4 ΜΕΛΕΤΕΣ - ΑΡΘΡΑ
Φάκελος 5 ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ – ΚΡΙΤΙΚΕΣ (1926-2005)
Φάκελος 6 ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ – ΟΜΙΛΙΕΣ (1950-1994)
Φάκελός 7 ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ (ΕΚΠΟΜΠΕΣ ΚΑΙ ΟΜΙΛΙΕΣ, 1948-1957)
Φάκελος 8 ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ, ΛΟΙΠΑ ΚΕΙΜΕΝΑ, ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ (1914-2006)
Φάκελος 9 ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ (1930-1972)
Φάκελος 10 ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ: ΕΚΚΛΗΣΙΑ, ΑΝΑΚΤΟΡΑ, ΣΩΜΑΤΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ (1942-2004)
Φάκελος 11 ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ: Α-Ι (1936-2002)
Φάκελος 12 ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ: Κ-Ο (1936-2005)
Φάκελος 13 ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ: Π-Ψ (1946-2002)
Φάκελος 14 ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ: ΞΕΝΟΙ ΑΠΟΣΤΟΛΕΙΣ,
ΑΤΑΥΤΙΣΤΑ, ΔΙΑΦΟΡΑ (1952-1996)
Φάκελος 15 ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΡΙΤΩΝ, ΠΟΙΚΙΛΑ, ΒΙΒΛΙΑ
(1920-2003)
Φάκελος 16 ΑΛΕΚΟΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (1929-1978)
Φάκελος 17 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
Φάκελος 18 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
Φάκελος 19 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
Conditions of access and use area
Conditions governing access
Δεν υπάρχουν περιορισμοί στην πρόσβαση.
Conditions governing reproduction
Language of material
Script of material
Language and script notes
Ελληνικά, γαλλικά, αγγλικά.
Physical characteristics and technical requirements
Finding aids
Αναλυτική περιγραφή φακέλου/υποφακέλου σε ηλεκτρονική μορφή.
Allied materials area
Existence and location of originals
Existence and location of copies
Related units of description
Publication note
Notes area
Note
Η ταξινόμηση ακολούθησε το είδος του υλικού: μυθιστορήματα, διηγήματα, θέατρο, ραδιοφωνικές εκπομπές. Διατηρήθηκε στα περισσότερα σημεία η αρχική τάξη.
Η Παπαδημητρίου είχε ταξινομήσει μεγάλο μέρος της αλληλογραφίας της με τον τίτλο «Ευχαριστήρια για τα βιβλία μου». Παρόμοιες επιστολές όμως βρέθηκαν ταξινομημένες κάτω από άλλους τίτλους ή αταξινόμητες, και για αυτούς τους λόγους προκρίθηκε η συγχώνευση της αλληλογραφίας.
Σημειώνεται ακόμη ότι η ίδια είχε ταξινομήσει κάτω από τον τίτλο «Προεδρίνες Συλλόγων» τις εξής αποστολείς: Ευδοξία Βαφείδου, Μ. Βιτσαξή, Μαρή Βρυωνίδου, Μαρία Δρουμπούκη, Ιωάννα Ζαΐμη, Μαρίνα Ζινευράκη-Λεκανίδου, Μαρία Καραηλία, Δήμητρα Νταλίπη, Φανή Λάλλα, Ελμίνα Παντελάκη, Μίτσα Περρώτη, Μαρία Σνωκ, Αγγελική Τόζου, Αγγελική Τσάκωνα, Τζούλια Τσιριμώκου, Ελένη Φιλιππίδη, Κατίνα Χρυσανθάκη.
Note
Alternative identifier(s)
Access points
Place access points
Name access points
Genre access points
Description control area
Description identifier
Institution identifier
Rules and/or conventions used
ΔΙΠΑΠ (Γ), 2η έκδοση
Dates of creation revision deletion
Οκτώβριος – Δεκέμβριος 2010, Μάιος – Ιούνιος 2011
Script(s)
Sources
Archivist's note
Γιώργος Κουμαρίδης