Βασική επικοινωνία
Ανδρέα Παπανδρέου 29A
Καλαμαριά, Θεσσαλονίκη 55132
Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού (Ι.Α.Π.Ε.) Δήμου Καλαμαριάς
Το Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού (Ι.Α.Π.Ε.) λειτουργεί από το 1994, ως Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου του Δήμου Καλαμαριάς. Σκοπός του φορέα είναι η συμβολή στη διατήρηση της μνήμης και στην ανάδειξη της ιστορικής ταυτότητας του προσφυγικού ελληνισμού στο σύνολό του.
Οι δραστηριότητες του Ι.Α.Π.Ε. αφορούν κυρίως το μεγάλο προσφυγικό ρεύμα της Μικρασιατικής Καταστροφής (1922) και της Ανταλλαγής των Πληθυσμών (1923-24) από τον Πόντο, τη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη. Οι ερευνητικές προσπάθειες επίσης περιλαμβάνουν τον ελληνισμό της Ανατολικής Ρωμυλίας, τον ελληνισμό της Κωνσταντινούπολης, της Ίμβρου και της Τενέδου που εξαιρέθηκε από τη Συνθήκη Ανταλλαγής των Πληθυσμών, και τους Ελληνοκύπριους πρόσφυγες μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974. Ακόμη, τους Έλληνες μετανάστες και ομογενείς στην Ευρώπη, την Αμερική και την Αυστραλία, καθώς και τους ελληνικής καταγωγής πληθυσμούς από τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και της Αλβανίας, που εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα τις δεκαετίες 1990 και 2000.
Το Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού διαθέτει:
-Συλλογές Δημόσιων Αρχείων: πρόκειται για τεκμήρια που προέρχονται από δημόσιες υπηρεσίες και φορείς τόσο του ελληνικού κράτους όσο και του εξωτερικού και δημιουργούνται στα πλαίσια της διοικητικής λειτουργίας αυτών των υπηρεσιών. Στις 90 Συλλογές Δημόσιων Αρχείων του Ι.Α.Π.Ε. περιλαμβάνονται, σε πρωτότυπη μορφή ή σε αντίγραφο αρχεία Διοικητικών Υπηρεσιών, Διπλωματικών Υπηρεσιών, Εκπαιδευτικά/Σχολικά και Εκκλησιαστικά.
-Ιδιωτικές Συλλογές: πρόκειται για τεκμήρια που ανήκουν σε ιδιωτικές συλλογές ατόμων, οικογενειών ή συλλόγων και αποτέλεσαν αντικείμενο κυρίως ιδιωτικής τους χρήσης. Τα έγγραφα αυτά αφορούν την ιδιωτική και την δημόσια ζωή των Ελλήνων προσφύγων τόσο στους τόπους καταγωγής όσο και στον τόπο εγκατάστασης. Προέρχονται από ιδιωτικές δωρεές προς το Ιστορικό μας Αρχείο ή από προμήθειες του Ι.Α.Π.Ε.
-Συλλογές Χαρτών: περιλαμβάνουν 70 χάρτες, κυρίως της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού, της Χαρτογραφικής Υπηρεσίας Στρατού, του Γ΄ Σώματος Στρατού, της Εποικιστικής Υπηρεσίας, κ.ά. καθώς και αυτοσχέδιους, χειρόγραφους χάρτες ιδιωτών.
-Συλλογές Εφημερίδων και Δημοσιευμάτων: Περιλαμβάνουν:
α. Παλαιές εφημερίδες (περιόδου 1910-1946)
β. Άρθρα, δημοσιεύματα και αποδελτίωση του ημερήσιου και περιοδικού τύπου. Προέρχονται από έρευνα και επιλογή του Ι.Α.Π.Ε. σε εφημερίδες κυρίως των ετών 1918-1938), των ετών 1945-1967 και των ετών 1996-1009 και αφορούν την ιστορία του μικρασιατικού και προσφυγικού ελληνισμού και τις υπόλοιπες θεματικές ενότητες που ενδιαφέρουν το Ι.Α.Π.Ε..
-Συλλογές Φωτογραφιών και Καρτ Ποστάλ: περιλαμβάνουν 900 συλλογές (8.000 φωτογραφίες), σε πρωτότυπη μορφή ή σε αντίγραφο, και αφορούν κυρίως τη ζωή των προσφύγων στους τόπους καταγωγής τους, τη Μικρασιατική Εκστρατεία και Καταστροφή, και την προσφυγική εγκατάσταση. Επίσης, 350 καρτ - ποστάλ με απόψεις από πόλεις και χωριά της Μικράς Ασίας, του Πόντου, της Ανατολικής Θράκης.
-Αρχείο Προφορικών Μαρτυριών
-Βιβλιοθήκη Σύγχρονων, Παλαιών και Περιοδικών Εκδόσεων
Επισήμανση.