Αρχείο Φρόσως Ευθυμιάδη

Περιοχή αναγνώρισης

Κωδικός αναγνώρισης της ενότητας περιγραφής

Τίτλος

Αρχείο Φρόσως Ευθυμιάδη

Χρονολογία(ες)

Επίπεδο περιγραφής

Μέγεθος και υπόστρωμα της ενότητας περιγραφής (ποσότητα, όγκος ή διαστάσεις)

Περιοχή πλαισίου παραγωγής

Όνομα του παραγωγού

(1911-1995)

Βιογραφικό σημείωμα

1911
Η Φρόσω Ευθυμιάδη γεννήθηκε στις 11 Νοεμβρίου στην Κωνσταντινούπολη. Ήταν κόρη του Άγγελου Ευθυμιάδη και της Δέσποινας Νικολαΐδη και είχε τρία αδέλφια, την Έλλη, την Έφη και τον Μίμη.

1922
Η οικογένειά της κατέφυγε στην Αθήνα. Η Φρόσω φοίτησε στο Αμερικανικό Κολλέγιο θηλέων και στη Γαλλική Σχολή. Έκανε επίσης μουσικές σπουδές στο πιάνο.

1930-1933
Την περίοδο 1 Οκτωβρίου 1930 έως 30 Ιουνίου 1933 σπούδασε κεραμική και πηλογλυπτική στη Σχολή Εφαρμοσμένων Τεχνών του Αυστριακού Μουσείου Τέχνης και Βιομηχανίας (Kunstgewerbeschule des Österreichischen Museums für Kunst und Industrie), μετέπειτα Πανεπιστήμιο Εφαρμοσμένων Τεχνών (Universität für Angewandte Kunst), με καθηγητές τους Μίκαελ Ποβόλνυ (Michael Powolny) και Ρόμπερτ Ομπζίγκερ (Robert Obsieger).

1933
Τον Ιούλιο επέστρεψε στην Ελλάδα και οργάνωσε εργαστήριο κεραμικής. Άρχισε να επισκέπτεται πολλές περιοχές για να βρει την πρώτη ύλη για τη δουλειά της, συγκεντρώνοντας πληροφορίες και είδη πηλού σε πολλές αποχρώσεις και ποιότητες. Πολλά τέτοια δείγματα σε μικρές πλάκες βρέθηκαν στο εργαστήριό της.

1939
Ο Κώστας Κοτζιάς, τότε υπουργός Διοικήσεως Πρωτευούσης, της ανέθεσε να διακοσμήσει με ζώα σε τερακότα με υελώδες επίχρισμα ή απλή πατίνα δημόσιους κήπους της Αθήνας: τα άλση Κηφισιάς, Παγκρατίου, Ευαγγελισμού και Παλαιού Φαλήρου, τις πλατείες Ελευθερίας, Αγίου Ιωάννου, Μεσολογγίου, Ιωάννου Μεταξά, Κυριακού και συμβολής Αλεξάνδρας και Πατησίων. Επίσης, πλατείες στη Φιλοθέη, το Ψυχικό και τη Γλυφάδα, το Άντρο Πανός και τις οδούς Φωκίωνος Νέγρη και Κωνσταντινουπόλεως. Η έναρξη του πολέμου δεν επέτρεψε την ολοκλήρωση του σχεδίου, στο αρχείο της όμως βρέθηκαν αρκετά σχέδια για τα έργα και τον τόπο τοποθέτησής τους, όπως επίσης το σχέδιο και αντίγραφα του συμβολαίου ανάθεσης, που είχε υπογραφεί στις 5 Ιουνίου 1939.

1940
Διακόσμησε με γλυπτά τον περίβολο της Κηπουρικής Έκθεσης της Κηφισιάς και της απονεμήθηκε σχετικό δίπλωμα.

1945
Τον Δεκέμβριο έφυγε για το Παρίσι με την πρώτη μεταπολεμική ομάδα υποτρόφων της γαλλικής κυβέρνησης.

1946
Παρακολούθησε μαθήματα κοντά στον Μαρσέλ Ζιμόν.

1947
Τον Αύγουστο έφυγε για τη Νότια Αμερική, όπου είχε συγγενείς, με την ελπίδα να σταδιοδρομήσει. Μαζί της πήρε περισσότερα από 80 έργα και τον ηλεκτρικό της κλίβανο. Αρχικά εγκαταστάθηκε στο Μοντεβιδέο και στη συνέχεια στο Μπουένος Άιρες.
Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού της ο αδελφός της Μίμης, που είχε παραμείνει στη Βιέννη μετά την ολοκλήρωση των σπουδών τους και εργαζόταν ως σκηνογράφος και γελοιογράφος, πνίγηκε στο Δούναβη. Η Φρόσω πληροφορήθηκε το θάνατό του αρκετά αργότερα.

1948
Ο ομογενής Νίκος Κονιαλίδης αγόρασε το έργο της Ζεύγος ζαρκαδιών και, μέσω του Έλληνα πρέσβη Κίμωνα Κόλλα, το δώρισε στο Museo Nacional de Bellas Artes του Μπουένος Άιρες. Με ανάλογο τρόπο το Museo de Bellas Artes de la Boca απέκτησε ένα Καθισμένο ζαρκάδι. Επιπλέον, η παρουσίαση της πρώτης ατομικής της έκθεσης και η συμμετοχή σε ομαδικές διοργανώσεις της έδωσαν τη δυνατότητα να λάβει παραγγελίες και από ιδιώτες. Από την αλληλογραφία της με τον μετέπειτα σύζυγό της Μανώλη Μενεγάκη φαίνεται ότι επιθυμούσε και επιχείρησε να κάνει προτομή της Εβίτας Περόν, χωρίς όμως τελικά να το καταφέρει.

Επισκέφθηκε τη Βολιβία και το Περού για να μελετήσει τον πολιτισμό των Ίνκας και την παραδοσιακή τέχνη των Ινδιάνων.

1949
Τον Ιούνιο επέστρεψε στην Ελλάδα, αφού οι συνθήκες διαβίωσης στη Νότια Αμερική αποδείχθηκαν δύσκολες και οι δυνατότητες επαγγελματικής επιτυχίας περιορισμένες.

Παντρεύτηκε τον δικηγόρο Μανώλη Μενεγάκη, ο οποίος, στη διάρκεια της απουσίας της, είχε φροντίσει για την οικοδόμηση του σπιτιού τους στην οδό Γρυπάρη 10, στην περιοχή Κυπριάδου, σε σχέδια του Δημήτρη Πικιώνη.

1950
Τον Οκτώβριο γράφτηκε στο εργαστήριο του Μαρσέλ Ζιμόν, στην Ακαδημία Ζυλιάν, για να συνεχίσει τις σπουδές της το σχολικό έτος 1950-1951.

1951-1953
Ταξίδευε συχνά στη Ρώμη, το Μιλάνο και το Παρίσι, κυρίως για να χυτεύσει έργα της.

1953
Ταξίδεψε στο Μαρόκο.

1954
Συμμετείχε στην ίδρυση του «Καλλιτεχνικού Σωματείου Ελληνίδων».

1955
Εξελέγη αντιπρόεδρος του «Καλλιτεχνικού Σωματείου Ελληνίδων».

1955, 1956
Ταξίδεψε στην Αίγυπτο.

1957
Στο πλαίσιο ενός διεθνούς εκπαιδευτικού προγράμματος ανταλλαγών ταξίδεψε στην Αμερική ως υπότροφος της αμερικανικής κυβέρνησης, για να επισκεφθεί μουσεία, καλλιτεχνικά κέντρα και πανεπιστήμια, να συναντηθεί με προσωπικότητες του καλλιτεχνικού χώρου και να μελετήσει τη σύγχρονη τέχνη. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού της επισκέφθηκε επίσης το Μεξικό και μελέτησε τον πολιτισμό των Μάγια. Όταν επέστρεψε στην Ελλάδα δημοσίευσε άρθρα σχετικά με τα μουσεία και τη γλυπτική της Αμερικής.

1959
To έργο της Αίγαγρος σε μεγάλο μέγεθος τοποθετήθηκε στο περίπτερο της Εμπορικής Τράπεζας στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης.

Με αφορμή τη συμμετοχή της στη Μπιενάλε του Σάο Πάολο, ταξίδεψε στο Σάο Πάολο και επισκέφθηκε το Περού και την Κολομβία.

1960-1970
Επισκέφθηκε την Ιαπωνία, την Ινδία, την Ταϋλάνδη, την Καμπότζη, την Ιάβα, το Μπαλί, τη Νέα Υόρκη, την Κίνα, το Ιράκ, την Περσία, το Νεπάλ και την Ινδία. Ταξίδευε επίσης συχνά στη Ρώμη και το Παρίσι, ενώ είχε επισκεφθεί το Λονδίνο, την Ελβετία, τη Γερμανία, την Αυστρία, την Ισπανία και την Πορτογαλία.

1970
Το Νοέμβριο, στο πλαίσιο του προγράμματος «Ρυθμός και κίνηση στην τέχνη» στην Ελληνοαμερικανική Ένωση, η χορογράφος Karen Kanner παρουσίασε χορογραφίες εμπνευσμένες από την «κίνηση» έργων της Φρόσως Ευθυμιάδη.

Στις 21 Νοεμβρίου έφυγε από τη ζωή ο σύζυγός της, Μανώλης Μενεγάκης. Ο θάνατός του ήταν καθοριστικός για τη ζωή και την καλλιτεχνική της δημιουργία, που έκλεισε μετά από μια πολύ αξιόλογη πορεία από την αναπαράσταση ως την αφαίρεση. Από τότε η καλλιτεχνική της δραστηριότητα περιορίστηκε σε συμμετοχές σε ομαδικές εκθέσεις με παλαιότερα έργα της.

1973
Κυκλοφόρησε το λεύκωμα Φρόσω Ευθυμιάδη, που είχε ξεκινήσει με πρωτοβουλία του Μανώλη Μενεγάκη.

1974
Με αφορμή την έκδοση του λευκώματος, στις 28 Δεκεμβρίου τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών για το σύνολο του έργου της.

1976
Ολοκλήρωσε σε μάρμαρο και σε μεγάλο μέγεθος το έργο της Γυναίκα του Λωτ και το τοποθέτησε στον τάφο του συζύγου της.

1977
Κυκλοφόρησε η μονογραφία Froso Eftimiadi, που εκδόθηκε στο Παρίσι με κείμενο του Ionel Jianou.

1980
Η Φρόσω Ευθυμιάδη ήταν η πρώτη γυναίκα υποψήφια για την Ακαδημία Αθηνών στην έδρα Γλυπτικής. Την θέση τελικά κατέλαβε ο Γιάννης Παππάς.

1995
Πέθανε στην Αθήνα στις 22 Ιουλίου.

Φορέας διατήρησης του αρχείου

Ιστορικό της ενότητας περιγραφής

Διαδικασία πρόσκτησης

Στις 11 Μαΐου 1989, με την ιδιόγραφη διαθήκη της, η Φρόσω Ευθυμιάδη-Μενεγάκη κληροδότησε στην Εθνική Πινακοθήκη την κινητή και ακίνητη περιουσία της. Στις 8 Νοεμβρίου 1995 το Διοικητικό Συμβούλιο αποδέχθηκε το κληροδότημα, μέσω του οποίου περιήλθαν στο μουσείο γλυπτά, προπλάσματα, μήτρες, καθώς και πλήθος σχεδίων για έργα γλυπτικής. Ακόμη, μελέτες για καθημερινά χρηστικά ή διακοσμητικά αντικείμενα και για διάφορα άλλα θέματα. Τα έργα αυτά προσφέρουν μια ολοκληρωμένη εικόνα της καλλιτεχνικής δημιουργίας μιας από τις πιο αξιόλογες Ελληνίδες γλύπτριες από τα σπουδαστικά της χρόνια, που ξεκίνησαν στη Βιέννη το 1930, έως το 1971, που χρονολογείται το τελευταίο της έργο.

Στο μουσείο περιήλθαν επίσης έργα ζωγραφικής, χαρακτικά και σχέδια των Γιαννούλη Χαλεπά, Μίμη Βιτσώρη, Γιάννη Τσαρούχη, Δημήτρη Γιαννουκάκη, Τάκη Μάρθα, Αριστομένη Προβελέγγιου, Αντώνη Πολυκανδριώτη, Γιάννας Περσάκη, Ίρας Οικονομίδου, Michael O Connell, Henri Matisse, χαρακτικά Ιαπώνων καλλιτεχνών, καθώς και μια συλλογή διαφόρων αντικειμένων από τα ταξίδια της στο εξωτερικό. Ακόμη, το προσωπικό αρχείο της γλύπτριας, που περιλαμβάνει μεγάλο όγκο αλληλογραφίας στα Ελληνικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά και Ισπανικά με την οικογένειά της, φίλους, φορείς, καλλιτέχνες και σημαντικές προσωπικότητες με τις οποίες διατηρούσε φιλικές σχέσεις. Ανάμεσά τους ο Νίκος Καζαντζάκης, ο υπουργός και δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Κοτζιάς, η στενή της φίλη, φωτογράφος Βούλα Παπαϊωάννου, που έχει φωτογραφήσει και ορισμένα έργα της, ο τεχνοκριτικός Τώνης Σπητέρης και η σύζυγός του, γλύπτρια Ιωάννα Σπητέρη, οι γλύπτες Μιχάλης Λεκάκης και Κώστας Κουλεντιανός, η ζωγράφος Ίρα Οικονομίδου, ο διευθυντής του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης Alfred Barr και ο ζωγράφος Vance Kirkland, διευθυντής της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου του Denver. Το αρχείο της περιλαμβάνει επίσης νόμους και καταστατικά φορέων όπως το Καλλιτεχνικό Επαγγελματικό Επιμελητήριο, το Καλλιτεχνικό Σωματείο Ελληνίδων, το Εθνικό Συμβούλιο Ελληνίδων, ο Σύλλογος Γλυπτών, ο Διεθνής Γυναικείος Καλλιτεχνικός Σύλλογος (Women’s International Art Club). Ακόμη, προσωπικές φωτογραφίες, φωτογραφίες και διαφάνειες από το σύνολο σχεδόν του έργου της, καταλόγους εκθέσεων, βιβλία, αποκόμματα εφημερίδων, προσωπικά έγγραφα, σημειώσεις και πλήθος άλλων στοιχείων, τα οποία βοηθούν να σχηματίσουμε μια σφαιρική εικόνα για το έργο, τη ζωή και την προσωπικότητά της.

Περιοχή περιεχομένου και διάρθρωσης

Παρουσίαση περιεχομένου

Επιλογές, εκκαθαρίσεις και τελική διατήρηση

Προσθήκες υλικού

Σύστημα ταξινόμησης

Περιοχή όρων πρόσβασης και χρήσης

Όροι πρόσβασης

Όροι αναπαραγωγής

Γλώσσα(ες) των τεκμηρίων

Αλφάβητο(α) των τεκμηρίων

Σημειώσεις για τη γλώσσα και γραφή των τεκμηρίων

Φυσικά χαρακτηριστικά και τεχνικές προϋποθέσεις

Εργαλεία έρευνας

Περιοχή συμπληρωματικών πηγών

Εντοπισμός πρωτοτύπων

Εντοπισμός αντιγράφων

Συμπληρωματικές πηγές / σχετικές ενότητες περιγραφής

Σχετιζόμενες περιγραφές

Περιοχή παρατηρήσεων

Εναλλακτικός(οί) κωδικός(οί) αναγνώρισης

Σημεία πρόσβασης

Θέματα

Τόποι

Ονόματα

Είδη

Περιοχή ελέγχου της περιγραφής

Κωδικός αναγνώρισης περιγραφής

Κωδικός αναγνώρισης του φορέα καθιέρωσης της εγγραφής

Κανόνες και/ή συμβάσεις

Ημερομηνίες δημιουργίας, αναθεώρησης ή κατάργησης της περιγραφής

Αλφάβητο(α)

Πηγές

Επισήμανση.

Περιοχή εισαγωγών

Σχετιζόμενα θέματα

Σχετιζόμενα φυσικά και νομικά πρόσωπα

Σχετιζόμενα είδη

Σχετιζόμενοι τόποι