Δελτίο περιγραφής ΕΛΙΑ Αθήνας
Η Έλλη Αλεξίου γεννήθηκε στις 22.5.1894 στο Ηράκλειο Κρήτης, κόρη του Στέλιου Μ. Αλεξίου και της Ειρήνης Ζαχαριάδου. Αδέλφια της ήταν οι: Γαλάτεια Καζαντζάκη (1881-1962), Ραδάμανθυς Αλεξίου (1883-1952), Λευτέρης Αλεξίου (1890-1964). Ο πατέρας της συνέχισε την εκδοτική δραστηριότητα του πατέρα του Μιχαήλ, στο Ηράκλειο. Εκτός από τη Γαλάτεια, λογοτέχνης και μεταφραστής ήταν και ο Λευτέρης Αλεξίου που εργάστηκε ως φιλόλογος στην εκπαίδευση. Η Έλλη Αλεξίου έκανε σπουδές μουσικής, γαλλικής και γερμανικής γλώσσας. Απόφοιτος του Διδασκαλείου Ηρακλείου εργάστηκε από το 1914 ως δασκάλα και από το 1919 ως καθηγήτρια γαλλικών. Έζησε στη γενέτειρά της ως το 1920 , οπότε παντρεύτηκε τον Βάσο Δασκαλάκη (χώρισαν το 1938) και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Φοίτησε στη Γερμανική σχολή Αθηνών (1921-1924) και στη Σορβόννη (1945-1948). Κατά την παραμονή της στο Παρίσι δίδασκε ελληνικά στις κοινότητες Σατουρβίλ και Παρισιού. Μέλος του ΚΚΕ από το 1928 ως το θάνατό της έδρασε από τις γραμμές του ΕΑΜ, στη διάρκεια της Κατοχής. Από το 1949 ως το 1962 έζησε στη Ρουμανία και εργάστηκε στην Επιτροπη Βοήθειας Παιδιού με αντικείμενο την οργάνωση παιδικών σταθμών και οικοτροφείων, τη σύνταξη σχολικών βιβλίων, τη σύσταση παιδαγωγικών φροντιστηρίων κ.λπ.. Το 1962 επέστρεψε λόγω του θανάτου της αδελφής της Γαλάτειας και παρέμεινε στην Ελλάδα, όπου όμως συνελήφθη και φυλακίστηκε το 1966 με ένταλμα που εκκρεμούσε από το 1945. Αθωώθηκε και αποφυλακίστηκε. Από τον επαναπατρισμό της και εξής συγκατοίκησε με τον Μάρκο Αυγέρη, σύζυγο της Γαλάτειας σε δεύτερο γάμο.
Έργα: Μυθιστορήματα: Γ΄χριστιανικόν παρθεναγωγείον (Αθήνα, 1934, 1938, 1964, 1978), Λούμπεν (Αθήνα, 1940, 1978), Παραπόταμοι (Βουκουρέστι 1956, Αθήνα 1978), Με τη λύρα (Βουκουρέστι 1959, Λονδίνο 1970, Αθήνα 1978), Και ούτω καθεξής (Βουκουρέστι 1965, Αθήνα 1978), Δεσπόζουσα (Αθήνα, 1972).
Διηγήματα: Σκληροί αγώνες για μικρή ζωή (Αθήνα, 1931, 1963, 1978), Άνθρωποι, Υπολείμματα επαγγέλματος (Αθήνα 1938, 1978), Αναχωρήσεις και μεταλλαγές (Βουκουρέστι 1962, Αθήνα 1978), Μυστήρια (Βουκουρέστι 1962, Αθήνα 1978), Προσοχή! Συνάνθρωποι (Βουκουρέστι 1962, Αθήνα 1978), Σπονδή (Αθήνα 1964, 1978), Και υπέρ των ζώντων (Αθήνα, 1972, 1978), Κατερειπωμένα αρχοντικά (Αθήνα, 1977).
Εξέδωσε επίσης παιδικά, θεατρικά κ.ά καθώς και βιογραφία του Ν. Καζαντζάκη (Για να γίνει μεγάλος, Αθήνα 1966, 1973).
Πηγή: Βιογραφικό της Έλλης Αλεξίου στο αρχείο της (υποφάκελος 3.5) και Κώστας Παπαγεωργίου, «Έλλη Αλεξίου. Παρουσίαση-ανθολόγηση», Η μεσοπολεμική πεζογραφία. Από τον πρώτο στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1939), τόμ. Β΄, Αθήνα, Σοκόλης, 1992, σ. 168-217.
Παντρεύτηκε τον Ν. Καζαντζάκη (1911) και χώρισαν το 1926. Ο δεύτερος γάμος της ήταν με τον Μ. Αυγέρη το 1933. Πέθανε στις 17.11.1962 ύστερα από αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Δημοσίευσε λογοτεχνία και κριτική σε σημαντικά περιοδικά των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα. Εξέδωσε πέντε αναγνωστικά δημοτικού. Από τα θεατρικά έργα της το Ενώ το πλοίο ταξιδεύει παραστάθηκε στο Εθνικό Θέατρο σε σκηνοθεσία Φ. Πολίτη (1933). Έλαβε μέρος στην έκδοση των πολιτικών εντύπων Δελτίο της Εργατικής Βοήθειας, Πρωτοπόροι, Νέοι Πρωτοπόροι, συνεργάστηκε με την εφημερίδα Ελεύθερη γνώμη και το περιοδικό Ελεύθερα γράμματα.
Διηγήματα: 11 π.μ.-1 μ.μ. (1929), Κρίσιμες στιγμές (1952), Ο κόσμος που πεθαίνει και ο κόσμος που έρχεται (1963).
Μυθιστορήματα: Γυναίκες (1933), Άντρες (1935), Άνθρωποι και υπεράνθρωποι (1957) κ.ά.
Θέατρο: Τη νύχτα τ’ άη Γιάννη (κι άλλα δράματα) (1921), Αυλαία (1959).
[Πηγή: Α. Αργυρίου, Παγκόσμιο βιογραφικό λεξικό Εκδοτικής Αθηνών, τομ. 4. Α. Καστρινάκη, «Γαλάτεια Καζαντζάκη», Η παλαιότερη πεζογραφία μας, τομ. Ι΄ 1900-1914, Αθήνα, Σοκόλης, 1997, σσ. 422-465].
Μάρκος Αυγέρης (Γιάννενα 1884-Αθήνα 1973). Σπούδασε στην ιατρική σχολή, υπηρέτησε από 1912 ως το 1922 ως έφεδρος γιατρός, μετεκπαιδεύτηκε στο Παρίσι και στη Γερμανία, εργάστηκε ως επιθεωρητής επαγγελματικής υγιεινής του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας ως το 1947 οπότε απολύθηκε λόγω πολιτικών φρονημάτων. Το θεατρικό του Μπροστά στους ανθρώπους παραστάθηκε από τον Κ. Χρηστομάνο στη Νέα Σκηνή. Δημοσίευσε κυρίως ποίηση και κριτικές μελέτες και μετά τη στροφή του στο μαρξισμό κινήθηκε ως κριτικός στο χώρο της κομματικής ορθοδοξίας. Μετέφρασε επίσης έλληνες κλασικούς.
[Πηγή: Α. Αργυρίου, Παγκόσμιο βιογραφικό λεξικό Εκδοτικής Αθηνών, τομ. 2].
Δημοσιοποιήθηκε
Φιλική και οικογενειακή αλληλογραφία της Έλλης Αλεξίου, άρθρα και άλλα κείμενά της, προσωπικά, κομματική δραστηριότητα, τμήματα της αδελφής της Γαλάτειας Καζαντζάκη και του Μάρκου Αυγέρη.
[Βλέπε επισυναπτόμενη αναλυτική περιγραφή]
Αλφαβητική και χρονολογική (αλληλογραφία).
Δωρεά της Έλλης Αλεξίου
Δεν αναμένονται προσθήκες.
Σοφία Μπόρα
Το μεγαλύτερο μέρος του αρχείου της Έλλης Αλεξίου βρίσκεται στα χέρια κληρονόμων της, και ουσιαστικά λανθάνει για την έρευνα.
Δεν υπάρχουν περιορισμοί στην πρόσβαση.
Αναλυτική περιγραφή σε επίπεδο φακέλου / υποφακέλου.