Μικρασιατική εκστρατεία, 1919-1922

Ταξονομία

Κώδικας

Σημείωση περιεχομένου

Σημείωση(εις) πηγής

Display note(s)

Ιεραρχημένοι όροι

Μικρασιατική εκστρατεία, 1919-1922

Equivalent terms

Μικρασιατική εκστρατεία, 1919-1922

Σχετικοί όροι

Μικρασιατική εκστρατεία, 1919-1922

40 Αρχειακή περιγραφή results for Μικρασιατική εκστρατεία, 1919-1922

40 results directly related Exclude narrower terms

Aρχείο Ιωάννου Γενναδίου

  • GR-ASCSA GR GL JG 002
  • Αρχείο
  • 1890-1930

Ο μεγαλύτερος όγκος του υλικού χρονολογείται από τη δεκαετία του 1880 έως το 1932, έτος του θανάτου του. Το αρχείο διαιρείται σε εννέα σειρές,
Ι: Αλληλογραφία,
ΙΙ:Έργα του Ι. Γενναδίου,
ΙΙΙ: Προσωπικά έγγραφα,
IV: Πολεμικές αποζημιώσεις,
V: Κοινότητες του απόδημου Ελληνισμού,
VI: Η Γεννάδειος Βιβλιοθήκη, VII: Φωτογραφίες,
VIII: Συλλογή Κωνσταντίνου Μαγκάκη,
IX: Διάφορα.
Το Αρχείο Ιωάννου Γενναδίου αποτελεί τμήμα, το μεγαλύτερο, του συνολικού Αρχείου Ιωάννου Γενναδίου που βρίσκεται διαμερισμένο σε δύο άνισα μέρη με πρωτοβουλία του ιδρυτή της βιβλιοθήκης: το εκτενέστερο, κείται στους φακέλους του Αρχείου Ι.Γ. και το βραχύτερο περιέχεται στο ποικίλο υλικό ενός σημαντικού αριθμού Λευκωμάτων (Scrapbooks), των ιδιότυπων αυτών θεματικών κολλάζ στα οποία ο Γεννάδιος συνέλεξε και απέθεσε με περισσή γνώση και θαυμαστή επάρκεια υλικό, συνήθως εφήμερο, (χαλκογραφίες, χάρτες, φωτογραφίες, αποκόμματα εφημερίδων και περιοδικών, αλλά και επιστολές, προσκλήσεις, ταχυδρομικά δελτία, έντυπα μενού κ.α.) που αφορούσε μια συγκεκριμένη κάθε φορά θεματική σχετικά με την πολιτική, την ιστορία, την βιβλιογνωσία, τον τύπο, την αρχιτεκτονική, την τοπογραφία, τα αρχαία μνημεία. Συγκεκριμένα, 24 Λευκώματα (αρ. 2-24 και 38) περιέχουν αρχειακό υλικό το οποίο, κατά κανόνα, προηγείται χρονολογικά εκείνου που απόκειται στους φακέλους του Αρχείου Ι.Γ. Ειδικότερα, το υλικό του 19ου αιώνα τοποθετήθηκε από τον Ι. Γεννάδιο σχεδόν αποκλειστικά στα Λευκώματα, ακολουθεί αριθμητικά εκείνο των πρώτων ετών του 20ού, και τέλος σποραδικά των υπόλοιπων ετών ως τον θάνατό του (1932). Το υλικό εδώ παρουσιάζεται θεματικά συγκροτώντας μικρές ενότητες αποτελούμενες από αλληλογραφία, αποκόμματα εφημερίδων, προσκλήσεις κλπ. σχετικά με την οικογένεια Γενναδίου, την ίδρυση και ανέγερση του Γενναδείου, την ελληνική και διεθνή πολιτική, την ελληνική οικονομία, την κρίση και τα δάνεια, την βουλευτική υποψηφιότητα του Ι. Γενναδίου στις εκλογές του 1907, την ελληνική ορθόδοξη Εκκλησία και τις σχέσεις της με τις δυτικές ομολογίες. Περιλαμβάνονται επίσης η αρθρογραφία του Ι. Γενναδίου στον ελληνικό και ξένο τύπο-κυρίως τον αγγλόφωνο, τα διπλωματικά του ταξίδια στην Ευρώπη και την Αμερική, η συλλογή των βιβλίων του και τα ex libris, βραβεύσεις του από πνευματικά ιδρύματα και οργανισμούς, και πλείστα λεπτομερή στοιχεία από την συμμετοχή του σε εκδηλώσεις της κοινωνικής ζωής, ιδίως στο Λονδίνο. Το σημαντικότερο όμως τμήμα υλικού του 20ού αιώνα διαμοιράστηκε σε φακέλους συγκροτώντας το Αρχείο Ι.Γ. Κατά συνέπεια ο ερευνητής που μελετά το Αρχείο Ι.Γ. θα πρέπει να έχει συνεχώς υπόψιν αυτή την ιδιαιτερότητα και ως εκ τούτου να ανατρέχει και στις πλούσιες θεματικές συλλογές των Λευκωμάτων προκειμένου να εξασφαλίζει την κατά το δυνατόν πληρότητα στις αναζητήσεις του.

Γεννάδιος, Ιωάννης

Boissonnas, Frederick και Henri-Paul

  • Αρχείο

71 φωτογραφίες από τα ταξίδια του Frederick στην Ελλάδα στις αρχές του 20ου αιώνα και 169 φωτογραφίες του Henri-Paul από τη Μικρασιατική εκστρατεία, όλες και σε ψηφιακή μορφή.

Boissonnas, Frederick (Φωτογράφος)

Έγγραφα οικογένειας Χαρίτου

  • Αρ.Εισ. 246
  • Αρχείο
  • 1851-1933

Χρεωστικές ομολογίες, εκτιμήσεις γης, πωλήσεις και δηλώσεις κτηνών, αμπελιών και οίνων στις Μηλιές του Βόλου (1851-1899)ˑ αποδείξεις πληρωμής φόρου (1860-1898)ˑ εκκαθάριση φόρου κληρονομίας (1933).
Φύλλο πορείας (1901)ˑ πιστοποιητικό απονομής αναμνηστικού μεταλλίου για τη συμμετοχή του Δημήτρη Κεφαλά στους Βαλκανικούς πολέμους (1913).
Ενδεικτικά Μαρίας Κεφαλά (1910, 19130. Δύο επιστολές (1913, 1921)ˑ σημειώσεις, έντυπα.

Χαρίτου, οικογένεια

Αρχείο Άθω Ρωμάνου

  • Αρ.Εισ. 443
  • Αρχείο
  • 1884-1940

Υπουργείο Εξωτερικών
Ατομικός φάκελος Άθω Ρωμάνου: έγγραφα διορισμού, προαγωγών, μεταθέσεων, αποσπάσεων κ.ά. κατά τη μακρά θητεία του στο Υπουργείο Εξωτερικών (1884-1924).
Πρεσβεία Κωνσταντινούπολης (1898-1901): διαπραγματεύσεις προξενικής σύμβασης (1898)· προξενικό νομοσχέδιο και προξενικός νόμος (1900)· επερωτήσεις Β΄ συνόδου (1900). Έγγραφα γενικού περιεχομένου (1900-1901): αναφορές των ελληνικών πρεσβειών προς το Υπουργείο Εξωτερικών· διαιτητική απόφαση (1901)· ελληνοβελγική συνθήκη για την αμοιβαία έκδοση εγκληματιών (1901)· βουλγαρικός νόμος περί σχολείων· περί Αγίου Όρους· Μακεδονικό κομιτάτο· έκθεση προϋπολογισμού του Υπουργείου Εξωτερικών (1902-1903)· συζήτηση στη Βουλή επί του προξενικού νομοσχεδίου και του νομοσχεδίου του Υπουργείου Εξωτερικών κατά τον Ιούνιο του 1903· συνθήκη εμπορίου και ναυτιλίας (1903).
Μακεδονικό ζήτημα (1904): σημειώσεις του Άθω Ρωμάνου «Βουλγαρικαί συμμορίαι», «Ελληνικά σώματα, σώματα στη Μακεδονία», «Δολοφονίαι υπό Βουλγάρων».
Αλληλογραφία σχετικά με την παραγγελία χαρτών για τη Μακεδονία· ρουμανική προπαγάνδα στη Μακεδονία· στατιστικοί πίνακες των ελληνικών σχολείων στα βιλαέτια Θεσσαλονίκης και Βιτωλίων (1894-1895)· εθνογραφικοί χάρτες της Μακεδονίας (1904)· αποκόμματα εφημερίδων σχετικά με το Μακεδονικό ζήτημα· βουλγαροτουρκικές διαπραγματεύσεις (1904)· τηλεγραφήματα ανάμεσα στις διάφορες πρεσβείες.
Αλληλογραφία για το αλβανικό ζήτημα (1900-1904).
Προτάσεις για τον καταρτισμό του ελληνικού κτηματολογίου (1904). Ζήτημα διορισμού Έλληνα δικαστή στην Αίγυπτο. Φόρος επιτηδεύματος. Διαπραγματεύσεις για τη συνομολόγηση ελληνοβουλγαρικής συνθήκης (1904). Αιτιολογική έκθεση για τη συνομολόγηση εμπορικής ελληνοϊσπανικής συνθήκης (1904). Καταγγελία της ελληνοϊταλικής εμπορικής σύμβασης του 1899 εκ μέρους της Ελλάδας (1904). Προσωρινή σύναψη εμπορικής σύμβασης μεταξύ Ελλάδας-Ελβετίας (1904). Συνθήκη Ελλάδας Αυστροουγγαρίας για την έκδοση εγκληματιών.
Διώξεις του ελληνισμού της Βουλγαρίας από τη βουλγαρική κυβέρνηση (1906). Το ζήτημα της Αγχιάλου· αλληλογραφία με Σ. Ζαλοκώστα, Σ. Αντωνιάδη για τον ελληνισμό της Αγχιάλου· σημειώσεις και εκθέσεις του Άθω Ρωμάνου για τη δράση των βουλγαρικών συμμορφιών· μελέτη του ίδιου για τις διώξεις. Ελληνοαιγυπτιακή συνθήκη εμπορίου και ναυτιλίας (1906).
Κρητικό ζήτημα (1909-1910) και έγγραφα του 1901· αλληλογραφία μεταξύ Άθω Ρωμάνου και Γεωργίου Μπαλτατζή για το κρητικό ζήτημα· δηλώσεις προστάτιδων Δυνάμεων για την εκκένωση της Κρήτης τον Ιούλιο του 1909.
Έγγραφα πρεσβείας Παρισίων (1910): εμπιστευτικές επιστολές του Άθω Ρωμάνου προς τον Υπουργό Εξωτερικών Ιωάννη Γρυπάρη (1911)· αναφορές για την επαναστατική δράση των Βουλγάρων στη Μακεδονία (1911)· διορισμός καδήδων στην Κρήτη· γαλλογερμανικές συζητήσεις για το Μαρόκο.
Έγγραφα πρεσβείας Παρισίων (1912-1913)· επιστολές των: Νικολάου Πολίτη (πρεσβευτή), Διοικητή Τραπέζης Ελλάδος, Λάμπρου Κορομηλά κ.ά. προς τον έλληνα πρεσβευτή στο Παρίσι και απαντητικές επιστολές· τηλεγράφημα του βασιλιά Γεωργίου Α΄ προς τον Άθω Ρωμάνο για τις επιτυχίες του ελληνικού στρατού και την κατάληψη των Ιωαννίνων (1913)· οριοθετική γραμμή της νοτίου Αλβανίας από τη Διεθνή Επιτροπή στη Φλωρεντία (1913).
Έγγραφα πρεσβείας Παρισίων (1914): σχέδια για την κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής Πειραιά-συνόρων-Μοναστηρίου.
Επιστολές και τηλεγραφήματα σχετικά με την παραίτηση της κυβέρνησης Βενιζέλου (7 Μαρτίου 1915)· εμπιστευτικές επιστολές και εκθέσεις αναφερόμενες στη συμμετοχή της Ελλάδας στον πόλεμο.
Έγγραφα πρεσβείας Παρισίων ποικίλου περιεχομένου (1916)· επισκέψεις του Άθω Ρωμάνου στο στρατόπεδο Verdun.
Έγγραφα πρεσβείας Παρισίων (1917): εκθέσεις σχετικά με την είσοδο και τη θέση της Ελλάδας στον πόλεμο· διαπραγματεύσεις για την κατάληψη της Θεσσαλίας.
Δυναστικό ζήτημα: αναχώρηση του βασιλιά Κωνσταντίνου· άνοδος στο θρόνο του πρίγκιπα Αλέξανδρου· ανάληψη της αρχής από τον Ελευθέριο Βενιζέλο.
Υπομνήματα και αντίγραφα τηλεγραφημάτων σχετικά με τη στρατιωτική προπαρασκευή και οικονομική βοήθεια (1917). Συνέδριο ελληνικών παροικιών (Φεβρουάριος 1917). μακεδονικό μέτωπο και γαλλική αποστολή Jonnart.
Υπόθεση Αλέξανδρου Βασιλείου. Εφοδιασμός του ελληνικού στρατού· η τροπή του πολέμου. Έγγραφα σχετικά με την οργάνωση του γραφείου τύπου.
Έγγραφα πρεσβείας Παρισίων των ετών 1919-1921 ποικίλου περιεχομένου: εκθέσεις του στρατηγού Νίδερ για την εκστρατεία στη Μεσημβρινή Ρωσία (1919)· ελληνική απόβαση στη Σμύρνη· στρατιωτικές επιχειρήσεις Μικράς Ασίας. Συνέδριο ειρήνης (1919).
Συνθήκη Σεβρών (1920)· σχέδιο τριμερούς συμφωνίας μεταξύ Γαλλίας, Βρετανίας, Ιταλίας (1920)· ιταλική κατοχή Δωδεκανήσων. Έγγραφα σχετικά με τη χάραξη των ελληνοαλβανικών συνόρων (1921). Σημειώσεις για τον οικονομικό ρόλο του ελληνισμού της Μικράς Ασίας. Έγγραφα σχετικά με τη Μικρασιατική άμυνα.
Έγγραφα πρεσβείας Παρισίων (1923): Διάσκεψη Λωζάννης· πρόσφυγες Μικράς Ασίας και Θράκης. Αναφορές σχετικά με την έκπτωση της Δυναστείας. Διακανονισμός για τη δωρεά της βιβλιοθήκης Ψυχάρη στη Μπενάκειο Βιβλιοθήκη (1924).
Βουλευτική ιδιότητα: συμμετοχή του στις εκλογές του 1895, 1906, 1932 και εκλογή του ως βουλευτή Κεφαλονιάς.
Βαλλιάνειο κληροδότημα: διαθήκη Παναγή Βαλλιάνου (1900)· ιδρυτικός νόμος (1911)· αλληλογραφία Διαχειριστικής Επιτροπής (1905-1939)· πρακτικά, απολογισμοί, ισολογισμοί (1904-1938). Επαγγελματική σχολή Ληξουρίου (1908). Γεωργική σχολή Παναγή Βαλλιάνου. Ίδρυμα Singer-Polignac (1932).
Επιστημονικά ενδιαφέροντα και συμμετοχές σε συλλόγους: αρχαιολογικές έρευνες, ανασκαφές Βάρης και Ελευσίνας· αλληλογραφία με τους: Α. Σβορώνο, Κωνσταντίνο Κουρουνιώτη, Κ. Ασκούνη (1902-1939)· τροποποιήσεις του αρχαιολογικού νόμου και νομοσχέδια για τη λειτουργία των Μουσείων.
Αλληλογραφία γενικού περιεχομένου: επιστολές διαφόρων προς τον Άθω Ρωμάνο, ταξινομημένες αλφαβητικά, και σχέδια απαντήσεων του ίδιου· ενδεικτικά αναφέρουμε τους: Ελευθέριο Βενιζέλο, Ιωάννη Βαλαωρίτη, βασιλείς Γεώργιο Α΄, Γεώργιο Β΄, Ίωνα Δραγούμη, Γεώργιο Θεοτόκη, Νικόλαο Μαυροκορδάτο, Νικόλαο Πολίτη, Ζαχαρία Παπαντωνίου, Ιωάννη Ψυχάρη, Jules Cambon, George Clemenceau, Gabriel Fauré, Pierre de Coubertin κ.ά.
Οικογενειακή αλληλογραφία: επιστολές Αιμιλίας Ρωμάνου, Έκτορα Ρωμάνου, Μαίρης Ρωμάνου-Covacich, Άσπας Ρωμάνου-Bourril προς τον Άθω Ρωμάνο.
Άρθρα και ιστορικές μελέτες του Άθω Ρωμάνου· αντίγραφα εκθέσεων των προβλεπτών της Βενετίας την Κεφαλονιά, πιθανόν για μελέτη που προετοίμαζε (1528-1632, 1635, 1766).
Οικογενειακά κτηματικά έγγραφα: καταγραφή της ακίνητης περιουσίας στην Κεφαλονιά· συμβόλαια της οικίας στην Τεργέστη (1905-1936). Βιβλία λογαριασμών Έκτορα Ρωμάνου (1890-1936). Αποκόμματα τύπου για το θάνατό του (1940).

Ρωμάνος, Άθως

Αρχείο Ζυγούρη

  • ΦΦ 1
  • Αρχείο
  • 1912-1946

Το πρώτο άλμπουμ περιέχει κάπου 100 φωτογραφίες από την καρριέρα του Ζυγούρη και το δεύτερο 77 φωτογραφίες (ανατυπώσεις;) από τη δράση της V Μεραρχίας στη Μικρασιατική Εκστρατεία (1921-22).

Ζυγούρης, Χρήστος

Αρχείο Ιωάννη Μεταξά (Κ65α, Κ65β, Κ65γ)

  • GRGSA-CA- PRI014.01-03
  • Αρχείο
  • 1834-1977

Το αρχείο του Ιωάννου Μεταξά περιλαμβάνει αρχειακό υλικό (αλληλογραφία, εκθέσεις, χάρτες, φωτογραφίες, αναφορές) σχετικά με την πολιτική του πορεία, τη στρατιωτική του σταδιοδρομία και την πολιτική του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου, ενώ ένα μεγάλο μέρος του αρχείου σχετίζεται με τη στρατιωτική προπαρασκευή της χώρας ενόψει της ιταλικής επίθεσης τον Οκτώβριο του 1940. Περιλαμβάνονται, επίσης, προσωπική και οικογενειακή αλληλογραφία, έγγραφα σχετικά με την οικογένεια Μεταξά, χειρόγραφα σημειωματάρια, πιστοποιητικά που σχετίζονται με την ιδιωτική του ζωή και το προσωπικό του ημερολόγιο.

Μεταξάς, Ιωάννης

Αρχείο Κωνσταντίνου Οικονομίδη

  • GRGSA-MAG PRI47.1
  • Αρχείο
  • 1913-1939

Φωτογραφία, Καρτ ποστάλ, Επιστολές, Έγγραφη κατάθεση του υπολοχαγού του Πυροβολικού Οικονομίδου Γεωργίου.
Ειδικότερα, η συλλογή περιέχει είκοσι (20) επιστολές του υπολοχαγού του Πυροβολικού Σώματος Γεωργίου Οικονομίδη προς την οικογένειά του, στον Βόλο, γραμμένες στη διάρκεια της Μικρασιατικής εκστρατείας, στα διαδοχικά μέτωπα του πολέμου, μέχρι λίγες μέρες πριν την κατάρρευση και την καταστροφή. Οι επιστολές απηχούν προσωπικές εκτιμήσεις για τη Μικρασιατική εκστρατεία και τους πρωταγωνιστές της και αποτυπώνουν την ψυχολογική κατάσταση, τις ελπίδες και τους φόβους του συντάκτη τους για την έκβαση του πολέμου.
Η Συλλογή περιλαμβάνει επίσης ιδιόχειρη «Έγγραφον Κατάθεσιν του Υπολοχαγού του Πυροβολικού Οικονομίδου Γεωργίου» (χ.χ.), καθώς και μία (1) φωτογραφία με τη σημείωση «Εσκί Σεχίρ, 18 Ιουλίου 1921, Ιστορική ημέρα καθ’ ην οι γενναίοι παρασημοφορούνται παρά της Α.Μ. του Βασιλέως Κωνσταντίνου, Γ. Κ. Οικονομίδης».

Οικονομίδης, Γεώργιος

Αρχείο Νίκου Βασιλικού

  • GR-ASCSA GR GL NV 100
  • Αρχείο
  • 1941-1977

ΕΝΟΤΗΤΑ Ι: ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ
Η ενότητα περιλαμβάνει εισερχόμενη αλληλογραφία του Ν. Βασιλικού (οικογενειακή, προσωπική και επαγγελματική). Η αλληλογραφία με τον γιό του Βασίλη Βασιλικό (εισερχόμενη και εξερχόμενη) βρίσκεται στο Αρχείο Β. Βασιλικού, ΕΝΟΤΗΤΑ 100 Αλληλογραφία.

ΕΝΟΤΗΤΑ ΙΙ: ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΕΓΓΡΑΦΑ
Η ενότητα περιλαμβάνει προσωπικά έγγραφα του Ν.Βασιλικού και το ημερολόγιο που κρατούσε κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας στον Μικρασιατικό Πόλεμο. Βλέπετε επίσης Αρχείο Β. Βασιλικού, ΕΝΟΤΗΤΑ 200, Υποενότητα 204, Οικογενειακά τεκμήρια, ΕΝΟΤΗΤΑ 500 Υπόθεση Πόλκ και ΕΝΟΤΗΤΑ 800 Φωτογραφικό Υλικό

Βασιλικός, Νίκος

Αρχείο Νικολάου Πλαστήρα

  • Αρ.Εισ. 372
  • Αρχείο
  • 1891-1953

Γενεαλογικά κείμενα του Νικολάου Πλαστήρα· βιογραφικό κείμενο του Γεωργίου Βεντήρη για τον Νικόλαο Πλαστήρα με τίτλο «Ο Έλλην Πρωθυπουργός» (1945).
Προσωπικά έγγραφα: πλαστό διαβατήριο με το ψευδώνυμο Νικόλαος Στήβας (1934), που χρησιμοποίησε μετά το κίνημα του 1933· άδειες μετακίνησης εκδεδομένες από τις γερμανικές αρχές κατοχής στο Παρίσι (1941).
Γενική αλληλογραφία (1910-1953): επιστολές των Γεωργίου Βεντήρη, Αλέξανδρου Ζάννα, Νικολάου Δέα, Π. Κατσώτα, Έλενας Βενιζέλου, Θαλή Τσιριμώκου, Σωτηρίου Ζάννα, Οδυσσέα Παπαμαντέλου, Περικλή Αργυρόπουλου, Εμμανουήλ Τσουδερού, Πατριάρχη Αθηναγόρα, καθώς και πολλών άλλων φίλων ή πολιτών προς τον Νικόλαο Πλαστήρα (1935-1953). Συγχαρητήρια τηλεγραφήματα προς τον Νικόλαο Πλαστήρα για την ανάληψη της πρωθυπουργίας το 1950· σχέδια επιστολών και απαντήσεις του Νικολάου Πλαστήρα προς διαφόρους, κυρίως πολιτικού περιεχομένου (Γεωργίου Βεντήρη, Αλέξανδρου Ζάννα) εκ των οποίων και μία επιστολή των: Νικολάου Πλαστήρα, Γεωργίου Παπανδρέου και Εμμανουήλ Τσουδερού προς τον Σοφοκλή Βενιζέλο.
Οικογενειακή αλληλογραφία (1924-1953): επιστολές του Νικολάου Πλαστήρα προς τη μητέρα του και τα αδέλφια του.
Υπομνήματα και αναφορές φυσικών και νομικών προσώπων ή οργανισμών υποβληθέντα στον Νικόλαο Πλαστήρα κατά τη διάρκεια της πρωθυπουργίας του (1944-1945, 1950).
Δηλώσεις, συνεντεύξεις και εκφωνηθέντες λόγοι του Νικολάου Πλαστήρα (1945-1950).
Ποιήματα και στιχουργήματα αφιερωμένα στον Νικόλαο Πλαστήρα.
Εκλογικά: ιδρυτικά της Ε.Π.Ε.Κ. (1949)· καταστατικό· διακήρυξη προγραμματικών κατευθύνσεων (1953)· εκλογικοί συνδυασμοί, στατιστική μελέτη εκλογικών αποτελεσμάτων, προεκλογικές αφίσες (1951-1952).
Χάρτες πολιτικοί, τοπογραφικοί, επιτελικοί (π. 1926-1944). Εφημερίδες.
Φάκελος με διάφορα έγγραφα του Κωνσταντίνου Μπουμπάρα: τετράδιο σημειώσεων, ημερολογιακές καταγραφές οικογενειακών συμβάντων (1891-1953)· σημαντικά ιστορικά γεγονότα· καταγραφές δικαστικών αγωγών.

Πλαστήρας, Νικόλαος

Αρχείο Νικολάου Πλαστήρα (Κ92β)

  • GRGSA-CA- PRI087.01
  • Αρχείο
  • 1922 - 1935

Επιστολές προς τον αρχηγός της Επανάστασης 1922 Νικόλαο Πλαστήρα υπουργών, κοινοταρχών, πολιτών, συλλόγων Φιλελευθέρων, πολιτευτών, ομογενών, στρατιωτικών, του Εμμ. Μπενάκη κ.ά. σχετικά με την πολιτική κατάσταση στη χώρα, ζητήματα διοίκησης, τις εκλογές του 1923 και την κάθοδο σε αυτές του Πλαστήρα, την ανασυγκρότηση του κόμματος των Φιλελευθέρων, με παρακλήσεις για διάφορες διευκολύνσεις, την εκκαθάριση των αντιφρονούντων στο Δημόσιο και το στράτευμα και τις διαμαρτυρίες για τις σχετικές αποφάσεις, την πολιτική στάση των Ελλήνων ομογενών στις ΗΠΑ και τις εκδηλώσεις των Ελλήνων νομοταγών στο Μάντσεστερ του New Hampshire, την αποδοκιμασία του κινήματος Λεοναρδόπουλου και την επιδοκιμασία της στάσης της Επανάστασης 1922 αναφορικά με τις ελληνοϊταλικές σχέσεις, ευχετήρια προς τον Πλαστήρα κ.ά. Έκθεση Ανακριτικής Επιτροπής Επιχειρήσεων Μικράς Ασίας, περίοδος δευτέρα: Νοέμβριος 1920 - Αύγουστος 1922. Πρακτικά Ανακριτικού Συμβουλίου για απόταξη του αντισυνταγματάρχη Χαράλαμπου Παπαθανασόπουλου για τη συμμετοχή του στο κίνημα του 1933. Προπαγανδιστική προκήρυξη προς τους Έλληνες στρατιώτες που τους καλεί να παραδοθούν στις κεμαλικές δυνάμεις. Διαφημιστικό της έκδοσης της εφημερίδας "Κράτος". Χάρτες του μετώπου της Μικρασιατικής Εκστρατείας και της περιοχής Κιλκίς-Λαχανά. Διαταγές του διοικητή του Νοτίου Συγκροτήματος του ελληνικού στρατού στη Μικρά Ασία και της 1ης Μεραρχίας Αθανάσιο Φράγκου καθώς και άλλων στρατιωτικών σχηματισμών προς τον Νικόλαο Πλαστήρα διοικητή του 5/42 Συντάγματος Ευζώνων κατά τον Αύγουστο του 1922. Δελτία πληροφοριών της 13ης Μεραρχίας του Απριλίου του 1922. Έκθεση πεπραγμένων της 13ης Μεραρχίας κατά τις επιχειρήσεις στην Μικρά Ασία την περίοδο 10 Αυγούστου με 15 Σεπτεμβρίου 1922. Μελέτη του 1921 της Ελληνικής Στρατιωτικής Αποστολής στην Κωνσταντινούπολη για τον τρόπο κατάληψης της πόλης από τον ελληνικό στρατό. Σχέδια κατάλυσης των αρχών της Επαναστατικής Επιτροπής Εθνικής Σωτηρίας, της εξουδετέρωσης των αντίθετων στο κίνημα του 1922 στρατιωτικών μονάδων, της μετάβασης των μονάδων από τα νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου στην Αθήνα. Επαναστατική Επιτροπή Χίου, έκθεσις του επιτελάρχου της Επαναστάσεως ταγματάρχη Πυροβολικού Ευριπίδη Μπακιρτζή των πεπραγμένων της Επαναστάσεως εν Χίω, Αθήνα 22/9/1922. Φωτογραφίες του Πλαστήρα και πρωταγωνιστών της Επανάστασης του 1922, ενώ μεγάλο μέρος των φωτογραφιών αφορούν στα αποκαλυπτήρια του ανδριάντα του Αθανάσιου Διάκου στο χωριό Άνω Μουσουνίτσα (νυν Αθανάσιος Διάκος) Φωκίδας από τον Πλαστήρα το 1922.

Πλαστήρας, Νικόλαος

Αρχείο Νικόλαου Μπαλτατζή – Μαυροκορδάτου

  • Αρ.Εισ. 481
  • Αρχείο
  • 1836, 1898-1985

Φάκελος με προσωπικά έγγραφα του Νικολάου Μπαλτατζή-Μαυροκορδάτου: πιστοποιητικά βάπτισης, δημοτολογίου, στρατολογίας, ταυτότητες, διαβατήρια, εκλογικό βιβλιάριο, φοιτητικές ταυτότητες· απόφαση του δικαστηρίου για τη χρήση διπλού επιθέτου· βιογραφικό σημείωμα (1898-1979)· κάρτες μέλους διαφόρων συλλόγων (1929-1970).
Μαθητικά τετράδια (1906-1913)· νεανικό λεύκωμα του Νικολάου Μπαλτατζή-Μαυροκορδάτου με καταγραφές και σκίτσα φιλικών προσώπων: πρίγκιπας Χριστόφορος, Μανόλης Τομπάζης, Σοφία Σμολένσκη κ.ά. (1912-1920).
Έγγραφα του Γ΄ Σώματος Στρατού, αναφερόμενα στο αλβανικό μέτωπο (1940)· ιστορικό γερμανικής επίθεσης του Παύλου Πετροκόκκινου (1941)· αντίγραφα πρωτοκόλλου συνθηκολόγησης με τη Γερμανία (1941)· έγγραφα εμφυλίου, μάχη Αγίου Βασιλείου (1949).
Εκλογικά (1928-1961): δημοψήφισμα (1935), συμμετοχή του Νικολάου Μπαλτατζή-Μαυροκορδάτου στο Λαϊκό Κόμμα και εκλογή του στις εκλογές του 1936· πρακτικό σύστασης «Ενώσεως Πολιτικής Συνεργασίας» (1944· προτάσεις για τη συμμετοχή του στην Ε.Ρ.Ε. (1961).
Τιμητικά διπλώματα και διπλώματα απονομής παρασήμων από ξένες χώρες και την Ελλάδα (1942-1974).
Επιστολές προς τον Νικόλαο Μπαλτατζή-Μαυροκορδάτο από διάφορα αθλητικά σωματεία, σχετικά με τη δραστηριότητά του στο χώρο του αθλητισμού. Σύλλογος Γουδί (1921-1981)· αναφορές και εκθέσεις της Επιτροπής Ολυμπιακών Αγώνων σχετικά με τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου (1936), του Όσλο (1952), την αφή του φωτός (1961) κ.ά.· πρακτικά συνεδριάσεων Ε.Π.Ο. (1940).
Συγχαρητήρια τηλεγραφήματα για την ανάληψη των καθηκόντων του ως Γενικού γραμματέα Αθλητισμού (1965-1966)· αλληλογραφία με διάφορα σωματεία (1966)· Ο.Π.Α.Π.-ΠΡΟΠΟ (1966). Διατάξεις και προγράμματα δράσης, καθώς και έργα της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού (1966-1967)· επιχορηγήσεις σωματείων (1966-1967)· σχέδια ομιλιών για θέματα αθλητισμού· πρόγραμμα ολυμπιακής προπαρασκευής (1965) για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1968.
Έγγραφα σχετικά με τη θητεία του στο Υφυπουργείο Τύπου (1946-1948)· διοργάνωση συνεδρίου περί ελευθερίας του τύπου (1948). Ραδιοφωνικό έργο «Ματωμένα χώματα»· προτάσεις για την ανάπτυξη του Τουρισμού Βορείων Σποράδων (1967-1968).
Εισηγήσεις για την ανέγερση εκκλησίας των «Εξ» στο συνοικισμό Παπάγου (1935-1985).
Οικογενειακή αλληλογραφία (1913-1927).
Γενική αλληλογραφία: επιστολές διαφόρων προς τον Νικόλαο Μπαλτατζή-Μαυροκορδάτο (1923-1985)· επιστολές του Νικολάου Μπαλτατζή-Μαυροκορδάτου προς εκπροσώπους κρατικών και τοπικών φορέων, κυρίως για θέματα αθλητισμού (1932-1981)· υπόθεση Μπαλτατζή κατά των Απόστολου Νικολαΐδη και Σταύρου Γιαννουλάτου (1928).
Ομιλίες, άρθρα και συνεντεύξεις του Νικολάου Μπαλτατζή-Μαυροκορδάτου (1945-1967)· ομιλίες τρίτων (1935, 1953, 1982).
Χάρτες πολιτικοί, εθνογραφικοί, στρατιωτικοί της Ελλάδας, της Ευρώπης, της Μικράς Ασίας, Βοσπόρου κ.ά. (1836/1837-1923).
Εφημερίδες (1921-1985): Η Νίκη (1921), Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (1931-1977) κ.ά.

Μπαλτατζής - Μαυροκορδάτος, Νικόλαος

Αρχείο οικογένειας Π. και Γ. Κουτσομητόπουλου

  • GRGSA-MES PRI008.02
  • Αρχείο
  • 1809-1970

Φάκ. 1: Αφορά στον Κωνσταντίνο Κουτσομητόπουλο, φαρμακοποιό
(σπετσιέρη), χρ. 1810-1887. Γενεαλογικό δέντρο οικογένειας Κουτσομητοπούλου. Βιογραφικό σημείωμα για τον Κων/νο Κουτσομητόπουλο, γραμμένο από τον Παναγιώτη Αριστ. Κουτσομητόπουλο, δικηγόρο Αθηνών. Συμβόλαια αγοραπωλησιών (1848-1855 και 1858-1863 και 1872-1896) και η μυστική διαθήκη του Κων/νου Κουτσομητόπουλου (1883), ένα προικοσύμφωνο του 1867 ανιψιάς του Κων/νου Κουτσομητόπουλου, την οποία προικοδότησε. Εμπορικές και οικονομικές επιστολές του «εμποροφαρμακείου» του (1847-1868), επειδή εκεί πωλούνταν εκτός από φάρμακα και ποικίλα εμπορεύματα. Το βιβλίο των λογαριασμών του (1848-1861). Το βιβλίο για τις δαπάνες των παιδιών του. Απόσπασμα «βιβλίου ενεργουμένων υποθέσεων, λογαριασμών, δικηγόρων κ.λ.π.» (1878-1896). Επτά επιστολές από τον αδελφό του Νικολή Γ. Κουτσομητόπουλο (Τρίπολη, 1873-1897).
Φάκ.2: Αφορά τον Θεμιστοκλή Κουτσομητόπουλο, φαρμακοποιό (σπετσιέρη) και βουλευτή με τους Βενιζελικούς (1857-1934). Βιογραφικό του σημείωμα. Διορισμοί του ως μέλους επιτροπών, συλλόγων κτλ. (1878-1932). Διορισμοί του ως πραγματογνώμονα σε διάφορες υποθέσεις (1883-1906). Βουλευτία του (1910- 1912). Προσκλήσεις σε εκδηλώσεις και εορτές (1903-1931).Τιμολόγια, αποδείξεις και λογαριασμοί του φαρμακείου του (1887-1935). Λογαριασμοί, τιμολόγια κ.ά. του μεγαλέμπορου Παν. Γ. Λυβόπουλου και Χρυσούλας Λυβοπούλου (1909-1912) και αναφορά στην εταιρεία «Μπαλόπουλος και Λυβόπουλος» (1866). Έγγραφα σχετικά με την επέκταση του ναού Αγ. Νικολάου Φλαρίου (1874-1915). Δημοσιεύματα , συνεντεύξεις και επιστολές του που αφορούν το Σανατόριο ‘Ιθώμη’ και άλλα σανατόρια (1930-1931). Τεύχος της εφημερίδας «Σάλπιγξ Ελληνική» του 1821 (αντίγραφο).
Φάκ.3: Αφορά αλληλογραφία του Θεμιστοκλή Κουτσομητόπουλου με Μητρόπολη Μεσσηνίας, με τον Μητροπολίτη Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφαρσάλων Ιεζεκιήλ Βελανιδιώτη (1929-1931), όπου υπάρχουν αναφορές για την απελευθέρωση της Καλαμάτας (23-3-1821). Επίσης, με την οικογένεια Δουκάκη (1901-1934) και οικογένεια Σχουμάχερ (1918-1932), με άλλα πρόσωπα για ποικίλα προσωπικά θέματα κ.ά.
Φάκ. 4: Αφορά τη διευθέτηση του ποταμού Νέδοντα. Πραγματεία (μελέτη) για το λιμάνι και τον ποταμό Νέδοντα από τους Αν. Κουτουμάνο και Θεμ. Κουτσομητόπουλο (1910;). Τοπογραφικό διάγραμμα του χειμάρρου Νέδοντα (1904). Διάφορα έγγραφα σχετικά με τη διευθέτηση του Νέδοντα (σημειώσεις του Θεμ. Κουτσομητόπουλου, αποκόμματα εφημερίδων, τηλεγραφήματα από το Υπουργείο Συγκοινωνίας (1924-1925), νομοσχέδιο (1911), τοπογραφικά, έγγραφα της Λιμενικής Επιτροπής Καλαμών (1924-1929). Αιτιολογικές εκθέσεις των μηχανικών Βελλίνη και Σούλη (1912, 1913).
Φάκ. 5: Αφορά την οικογένεια Πανταζοπούλου, καθότι η Βασιλική Αρ. Πανταζοπούλου, ήταν σύζυγος του Θεμιστοκλή Κουτσομητόπουλου. Συγκεκριμένα δίδονται πληροφορίες για τον γενάρχη της οικογένειας, Ηλία Πανταζόπουλο (+1849), έμπορο, μέσα από προεπαναστατικά έγγραφα (συμβόλαια, πωλητήρια, προικοσύμφωνα, συμφωνητικά σύστασης «συντροφίας»-μαγαζιού, κ.ά.), πολλά από τα οποία συντάχθηκαν στη Ζάκυνθο, επειδή ο ίδιος έζησε εκεί πριν την Επανάσταση. Επίσης, για τους γιούς του, Αριστείδη Ηλ. Πανταζόπουλο, εμποροτραπεζίτη, και Αχιλλέα Ηλ. Πανταζόπουλο, γιατρό, και για τους εγγονούς του Ηλία Αρ. Πανταζόπουλο (1864-1925), διδάκτορα Νομικής και έμπορο (Αμβούργο), και Διονύσιο Αρ. Πανταζόπουλο, προξενικό πράκτορα της Γαλλίας στην Καλαμάτα. Σε αυτό το αρχειακό υλικό συμπεριλαμβάνονται και έγγραφα σχετικά με τις συζύγους και τα τέκνα τους.
Φάκ. 6, 7, 8: Φωτογραφικό υλικό που αφορά όψεις της παλιάς Καλαμάτας, πρόσωπα της οικογένειας Κουτσομητοπούλου, Πανταζοπούλου, Λυβοπούλου και άλλων Καλαματιανών σε ποικίλες εκδηλώσεις, εκδρομές και στιγμιότυπα της καθημερινής ζωής. Επίσης, συμπεριλαμβάνονται φωτογραφίες από το στρατιωτικό μέτωπο της Μ. Ασίας (1922).

Κουτσομητοπούλου, Π. & Γ, οικογένεια

Αρχείο οικογένειας Πετιμεζά

  • Αρ.Εισ. 241
  • Αρχείο
  • 1818-1922

Πωλητήριο πατρικού κτήματος στις Σπέτσες (1818). Προσωπικά και υπηρεσιακά έγγραφα του Ηρακλή Πετιμεζά: προικοσύμφωνο (1866), προβιβασμός του σε ταγματάρχη του πυροβολικού (1868)ˑ διπλώματα απονομής παρασήμων (1871, 1886, 1889).
Επιστολές του Νικολάου Πετιμεζά - Λαύρα προς τη σύζυγό του Ελένη από τη Λάρισα, όπου υπηρετούσε ως υπολοχαγός του πυροβολικού (1902-1903) και από την Ήπειρο (1912-1913). Ημερολόγια εκστρατείας (1912-1913). Στρατιωτικός χάρτης της περιφέρειας Τζουμαγιάς (1913). Διπλώματα απονομής παρασήμων στον Νικόλαο Πετιμεζά (1918).
Έκθεση του στρατηγού Κωνσταντίνου Πετιμεζά για την ίδρυση της πολιτοφυλακής στη Μικρά Ασία (1921-1922).

Πετιμεζά, οικογένεια

Αρχείο Οικογενείας Μπαλτατζή - Μαυροκορδάτου

  • Αρ.Εισ. 399
  • Αρχείο
  • π. 1835-1926

Αρχείο οικογένειας Μαυροκορδάτου

Φάκελος Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου (1835-1898)
Έκθεση του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου για την οικονομική κατάσταση της Ελλάδας (1835).
Επιστολές Χαρίκλειας Μαυροκορδάτου και των γιων της Γεωργίου και Νικολάου (1897-1898, χ.χ.)· μαθητικές σημειώσεις της Ελένης Μαυροκορδάτου.

Φάκελος Νικολάου Μαυροκορδάτου (1863-1903)
Ημερολόγια Νικολάου Μαυροκορδάτου (1865-1867, 1889)· επιστολές προς Νικόλαο Μαυροκορδάτο (1863-1866)· επιστολές Φωκίωνα Ρωκ και Εμμανουήλ Αργυρόπουλου προς τον Νικόλαο Μαυροκορδάτο (1864)· σχέδια και προϋπολογισμός κατασκευής της οικίας του Νικολάου Μαυροκορδάτου (1869).
Έγγραφα αναφερόμενα στη μετατροπή του ανατολικού ημερολογίου (1898).
Επιστολές προς και από Νικόλαο Μαυροκορδάτο (1872, 1892-1897)· έγγραφα σχετικά με τη συμμετοχή του Νικολάου Μαυροκορδάτου στις εκλογές (1872-1873)· σχολή Βοδενών (1876)· εφημερίδες και αποκόμματα τύπου με αγγελίες για το θάνατο του Νικολάου Μαυροκορδάτου (1903).
Αλληλογραφία μεταξύ του Κωνσταντίνου Παπαρρηγόπουλου και του H Kiepert για την έκδοση χάρτη της Μακεδονίας (1877-1878)· χάρτης της Ελλάδας (1888).

Φάκελος Αλέξανδρου Ν. Μαυροκορδάτου (1890-1898)
Τοπογραφικοί χάρτες Ηπείρου, Θεσσαλίας κ.ά. καταρτισμένοι από τον Αλέξανδρο Ν. Μαυροκορδάτο· σημειώσεις γραμματικής και συντακτικού από τον ίδιο· κατάλογος προσωπικών του αντικειμένων μετά το θάνατό του (1890-1896)· έγγραφα διακανονισμού επιτροπείας του ανήλικου τέκνου του Αλέξανδρου (1895, 1898).

Αρχείο οικογένειας Μπαλτατζή

Φάκελος Περικλή Μπαλτατζή (1900-1908)
«Καθολικό μορτητών καλλιεργητών», ίσως του Περικλή Αργυρόπουλου (1900-1907)· αγγελίες θανάτου του (1908).

Αρχείο Γεωργίου Μπαλτατζή (1893-1922)
Προσωπικά έγγραφα: προικοσύμφωνο Χαρίκλειας Μαυροκορδάτου και Γεωργίου Μπαλτατζή (1893)· απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών για τη χρήση του επιθέτου Μπαλτατζής-Μαυροκορδάτος (1900)· φύλλο πορείας (1919)· τετράδιο αντιγράφων επιστολών του Γεωργίου Μπαλτατζή (1895-1904)· επιστολές Νικολάου Μαυροκορδάτου, Α. Δαμβέργη, Μάνου κ.ά. προς τον Γεώργιο Μπαλτατζή (1902-1903).
Προσωπικό ημερολόγιο του Γεωργίου Μπαλτατζή (1915).
Έγγραφα του Υπουργείου Εξωτερικών (1921): τηλεγραφήματα και αντίγραφα τηλεγραφημάτων από πρεσβείες και υπηρεσίες του κράτους προς το Υπουργείο Εσωτερικών για ποικίλα θέματα (1921-1922).
Διακοινώσεις, υπομνήματα και πρακτικά της διάσκεψης του Λονδίνου (Φεβρουάριος-Μάρτιος 1921).
Έκθεση για την κατάσταση στην Κωνσταντινούπολη και για την οργάνωση του δικτύου πληροφοριών στη Μακεδονία (20 Μαΐου 1921).
Σχέδιο υπομνήματος το Γεωργίου Μπαλτατζή για τη συνθήκη των Σεβρών (1920).
Πρακτικά της συνάντησης των: Λόρδου Κώρζον, Γεωργίου Μπαλτατζή, Δημητρίου Γούναρη και Ραγκαβή (27 Οκτωβρίου 1921).
Επιστολές, κοινοποιήσεις και υπομνήματα προς τον Γεώργιο Μπαλτατζή κατά το διάστημα της υπηρεσίας του στο Υπουργείο Εξωτερικών (1921).
Πρακτικά συνομιλιών μεταξύ Λόυντ Τζωρτζ και Οικουμενικού πατριάρχη Μελέτιου (18 Ιανουαρίου 1922).
Απολογία ενώπιον του Επαναστατικού Δικαστηρίου (12 Νοεμβρίου 1922).
Εφημερίδες και αποκόμματα τύπου με άρθρα για τη Δίκη των Έξι· εφημερίδες με σύγχρονα πολιτικά θέματα (1918-1920).
Αγορεύσεις του Ελευθερίου Βενιζέλου. Έγγραφα σχετικά με το κατηγορητήριο των κυβερνήσεων Σκουλούδη, Λάμπρου και Γούναρη.

Φάκελος Χαρίκλειας Μαυροκορδάτου - Μπαλτατζή (1893-1926)
Σημειώσεις, ενθυμήσεις και σκέψεις της Χαρίκλειας Μπαλτατζή (1893-1915, 1922-1924).
Κτηματικά, κληρονομικά του κτήματος Mauerbach, διαχειριστικά έγγραφα (1903-1904).
Επιστολές του Νικολάου και της Ελένης Μαυροκορδάτου προς την κόρη τους Χαρίκλεια (1866-1902).
Επιστολικά σημειώματα του Γεωργίου Μπαλτατζή προς τη σύζυγό του Χαρίκλεια (1893-1902)· σχέδια επιστολών της ίδιας προς διαφόρους.
Συλλυπητήριες επιστολές και αποκόμματα τύπου για το θάνατο του Γεωργίου Μπαλτατζή (Δεκέμβριος 1922) και το θάνατο της Χαρίκλειας Μπαλτατζή (1926)· διαθήκη και ληξιαρχική πράξη θανάτου (1926)· νεκρολογίες (1926).

Φάκελος Νικολάου Μπαλτατζή - Μαυροκορδάτου (1920-1929)
Επιστολές των Εμμανουήλ και Νικολάου Μπαλτατζή προς τη μητέρα τους Χαρίκλεια (1920-1921)· αλληλογραφία μεταξύ των αδελφών Νικολάου και Εμμανουήλ (Νώλη) Μπαλτατζή - Μαυροκορδάτου (1921)· επιστολές διαφόρων προς τον Νικόλαο Μπαλτατζή - Μαυροκορδάτο (1921)· εκτεταμένη επιστολογραφία της Χαρίκλειας Μπαλτατζή προς το γιο της Νικόλαο, όταν υπηρετούσε στο Μικρασιατικό μέτωπο (1921-1922), και του έτους 1924.
Σημειώσεις του Νικολάου Μπαλτατζή - Μαυροκορδάτου με τον τίτλο «Περίληψις των επιχειρήσεων του 2ου Συντάγματος Ιππικού κατά την τελευταία υποχώρηση εκ Μ. Ασίας». Σχέδιο νόμου για την αγορά της βιβλιοθήκης του Νικολάου Μπαλτατζή - Μαυροκορδάτου (1928-1929).

Μπαλτατζή - Μαυροκορδάτου, οικογένεια

Αρχείο Παναγιώτη Τζαβάρα

  • Αρ.Εισ. 455
  • Αρχείο
  • 1913, 1917, 1919, 1924, 1925

Επιστολές του Παναγιώτη Τζαβάρα προς τους γονείς του από το μέτωπο της Ηπείρου, όπου περιγράφονται οι επιχειρήσεις για την κατάληψη των Ιωαννίνων και οι συνθήκες στρατοπέδευσης στη Θεσσαλονίκη (1913)· προσωπικό ημερολόγιο (1917-1925)· δίπλωμα, φύλλο πορείας κ.ά.

Αναλυτικότερα:
α) 1913, Φεβρουαρίου 23: Επιστολή του Παναγιώτη Τζαβάρα (Ιωάννινα) προς τους γονείς του.
Περιγράφει την επιχείρηση κατάληψης των Ιωαννίνων, το Σύνταγμα του οποίου εισήλθε πρώτο.
β) 1913, Ιουνίου 10: Επιστολή του Παναγιώτη Τζαβάρα (Θεσσαλονίκη) προς τον πατέρα του.
Περιγράφει τις συνθήκες στρατοπέδευσης στη Θεσσαλονίκη. Προβλήματα επικοινωνίας εξαιτίας της χολέρας που μαστίζει το βουλγαρικό στρατό. Διατυπώνει τις σκέψεις του για τις σερβικές διεκδικήσεις επί της Βουλγαρίας, καθώς και τα οφέλη του ελληνικού στρατού από την κήρυξη ενός νέου πολέμου.
γ) 1917, Μαρτίου 25: Ημερολόγιο του Παναγιώτη Τζαβάρα για τους Βαλκανικούς πολέμους και με αναφορές στην πολιτική κατάσταση· καταγραφές οφειλόμενων χρεών από στρατιώτες. Λόγος προς συστρατιώτες για την επέτειο της 25ης Μαρτίου 1917.
1917, Μαρτίου 29
δ) Καρτ ποστάλ με θέμα την παραλία της Θεσσαλονίκης. Στην πίσω όψη, πατριωτικό τραγούδι, άρχ. «Μητέρα μ’ αν σε πίκρανα, συγχώρησέ με μάνα…».
ε) 1919, Δεκεμβρίου 17: Καρτ ποστάλ με θέμα τη βομβαρδισμένη εκκλησία του Εξισού. Στην πίσω όψη, ευχές του Επαμεινώνδα Χόρτη (Στρατηγείο Α΄ Σώματος Στρατού) προς τον Παναγιώτη Τζαβάρα για τις γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς.
στ) 1924, Φεβρουαρίου 20: Δίπλωμα απονομής μεταλλίου στρατιωτικής αξίας από τον βασιλιά Γεώργιο Β΄ προς τον Παναγιώτη Τζαβάρα για τις υπηρεσίες του προς την πατρίδα.
ζ) 1925, Ιουλίου 21: Φύλλο μητρώου του Παναγιώτη Τζαβάρα.

Τζαβάρας, Παναγιώτης

Αρχείο Πολιτικού Γραφείου Πρωθυπουργού

  • GRGSA-CSA- ADM014
  • Αρχείο
  • 1917-1928

Στις αρμοδιότητες του Πολιτικού Γραφείου του Πρωθυπουργού εντασσόταν κυρίως η διευκόλυνση της επικοινωνίας των πολιτών με τους φορείς της δημόσιας διοίκησης και η προώθηση των υποθέσεών τους. Κατά συνέπεια ο κύριος όγκος του υλικού αποτελείται από αιτήσεις πολιτών, συλλόγων, σωματείων, ενώσεων, κοινοτήτων κ.λπ. οι οποίες διεκπεραιώνονταν από το Πολιτικό Γραφείο στα αρμόδια υπουργεία και στις υπηρεσίες, που με τη σειρά τους έστελναν τις σχετικές απαντήσεις στα αιτήματα και στις καταγγελίες αυτές. Τα αιτήματα αφορούσαν κυρίως διορισμούς, μεταθέσεις και προαγωγές δημοσίων υπαλλήλων και στρατιωτικών, πληρωμή αποζημιώσεων, διευκολύνσεις σε εμπόρους, εταιρείες και ιδιώτες, ενώ συχνές ήταν οι καταγγελίες για υπερβασίες εκπροσώπων των αρχών. Ανάλογος ήταν και ο ρόλος του Γραφείου στις σχέσεις κεντρικής και τοπικής εξουσίας. Πρόεδροι κοινοτήτων, νομάρχες και γενικοί διοικητές απευθύνονταν στο Πολιτικό Γραφείο ώστε να ασκήσουν πιέσεις στα διάφορα υπουργεία για τη λύση των προβλημάτων των περιοχών δικαιοδοσίας τους.

Βέβαια, το Πολιτικό Γραφείο αποτελούσε και τμήμα του κομματικού μηχανισμού της πολιτικής παράταξης που κάθε φορά βρισκόταν στην εξουσία, προωθώντας τις υποθέσεις των «ημετέρων» ή φροντίζοντας για την εκκαθάριση των αντιφρονούντων από τη δημόσια διοίκηση και το στράτευμα. Άλλωστε, το Πολιτικό Γραφείο ιδρύθηκε σε μια περίοδο που ο Εθνικός Διχασμός βρισκόταν στο απόγειό του. Το Σεπτέμβριο του 1917, οπότε και ψηφίστηκε ο ιδρυτικός νόμος της υπηρεσίας, ο Βενιζέλος μόλις είχε εγκατασταθεί στην Αθήνα από τη Θεσσαλονίκη επιτυγχάνοντας –με την απαραίτητη βοήθεια των συμμαχικών στρατευμάτων– την ενοποίηση του ελληνικού κράτους. Οι οπαδοί των Φιλελευθέρων ζητούσαν πλέον εκδίκηση και αποκατάσταση για τις διώξεις που υπέστησαν κατά τα Νοεμβριανά ή από τις φιλοβασιλικές οργανώσεις των Επιστράτων. Με τις εκλογές του Νοεμβρίου του 1920 και την ήττα του Βενιζέλου οι ρόλοι του θύτη και του θύματος αντιστράφηκαν. Οι φάκελοι του αρχείου απεικονίζουν πλήρως το κλίμα του Εθνικού Διχασμού στη χώρα, περιέχοντας πληθώρα υποθέσεων με διώξεις και απελάσεις «αντιδραστικών» πολιτών, υπαλλήλων και στρατιωτικών.

Παράλληλα, το Πολιτικό Γραφείο λειτουργούσε και ως ένα είδος προπαγανδιστικού μηχανισμού στήριξης της εκάστοτε κυβέρνησης. Στο πλαίσιο αυτό πολίτες, σύλλογοι και σωματεία έστελναν τηλεγραφήματα και ψηφίσματα με τα οποία εξέφραζαν την επιδοκιμασία τους σε ενέργειες της κυβέρνησης, τη στήριξή τους στο πρόσωπο του πρωθυπουργού και του εκάστοτε καθεστώτος και την αποδοκιμασία τους σε ενέργειες πολιτικών αντιπάλων. Χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις των φακέλων του αρχείου με τα τηλεγραφήματα καταδίκης της απόπειρας δολοφονίας του Ε. Βενιζέλου στο Παρίσι ή με τα τηλεγραφήματα στήριξης του καθεστώτος του Θ. Πάγκαλου.

Επιπλέον, το Πολιτικό Γραφείο λειτουργώντας επικουρικά στο έργο του πρωθυπουργού διεκπεραίωνε και υποθέσεις που σχετίζονταν με την εξωτερική πολιτική του ελληνικού κράτους. Έτσι, στο αρχείο έχουν διασωθεί σημαντικά έγγραφα που σκιαγραφούν τις ενέργειες της ελληνικής διπλωματίας, ιδιαίτερα της περιόδου 1917-1923. Υπενθυμίζεται ότι κατά την παραπάνω περίοδο σημειώθηκαν γεγονότα-ορόσημα για τη σύγχρονη ιστορία του ελληνικού κράτους: η συμμετοχή της Ελλάδας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η εδαφική επέκταση στη Θράκη και τη Μικρά Ασία, η υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών, η στρατιωτική ήττα στο Μικρασιατικό Μέτωπο, ο ξεριζωμός του ελληνικού πληθυσμού και η υπογραφή της Σύμβασης ανταλλαγής των πληθυσμών και της Συνθήκης Ειρήνης στη Λωζάννη. Το Πολιτικό Γραφείο ήταν επίσης μέρος του προπαγανδιστικού μηχανισμού στήριξης των διεκδικήσεων της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται φάκελοι του αρχείου, όπως για παράδειγμα, εκείνοι που συγκεντρώνουν τηλεγραφήματα διαμαρτυρίας για το βομβαρδισμό της Κέρκυρας από τους Ιταλούς ή την απέλαση του Οικουμενικού Πατριάρχη από την τουρκική κυβέρνηση.

Η υπηρεσία του Πολιτικού Γραφείου συγκέντρωνε ακόμη και πληροφορίες που αφορούσαν τις επιχειρήσεις και την οργάνωση του ελληνικού στρατεύματος, αλλά και την εσωτερική ασφάλεια της χώρας. Έτσι, υπάρχουν φάκελοι με πληροφορίες για τις επιχειρήσεις των ελληνικών δυνάμεων στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και στη Μικρασιατική Εκστρατεία με χάρτες διάταξης των ελληνικών, συμμαχικών και εχθρικών στρατευμάτων. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι φάκελοι εκείνοι που συγκεντρώνουν πληροφορίες για τη δράση κομμουνιστικών ομάδων, αντιφρονούντων, μειονοτικών ομάδων και κάθε είδους προπαγάνδας στο εσωτερικό της χώρας. Άλλωστε, στο πλαίσιο του Πολιτικού Γραφείου λειτουργούσαν υπηρεσίες που αποτελούσαν στην ουσία τους προδρόμους της ΕΥΠ, όπως η Υπηρεσία Πληροφοριών του Πολιτικού Γραφείου του Πρωθυπουργού και η Υπηρεσία Γενικής Ασφάλειας του Κράτους.

Η ενασχόληση με ζητήματα εσωτερικής ασφάλειας και η αντικομμουνιστική υστερία της περιόδου διασώζουν στα έγγραφα του αρχείου σημαντικά στοιχεία για τη δράση και την πολιτική σοσιαλιστικών και κομμουνιστικών ομάδων, εργατικών ενώσεων και συνδικάτων, ενώ δίνουν μια εικόνα για το εργατικό κίνημα στην Ελλάδα και για την πολιτική των ελληνικών κυβερνήσεων απέναντι στην εργατική τάξη και την πολιτική της εκπροσώπηση. Στο αρχείο λοιπόν φυλάσσονται σοσιαλιστικά και κομμουνιστικά έντυπα, προκηρύξεις του ΚΚΕ, ψηφίσματα και υπομνήματα της ΓΣΕΕ, Εργατικών Κέντρων, συνδικάτων, σωματείων και άλλο παρόμοιο υλικό.
Σημαντικά στοιχεία μπορούν να αντληθούν, επίσης, από το υλικό του αρχείου για την κοινωνική ιστορία της χώρας. Για παράδειγμα, η αποκατάσταση των προσφύγων μετά το 1922, ο πόνος του χαμού συγγενών τους και η εχθρική διάθεση των ντόπιων απέναντί τους είναι ζητήματα που διαπερνούν το υλικό του αρχείου. Υπάρχουν λοιπόν φάκελοι της Επιτροπής Αποκατάστασης Προσφύγων και της Ανώτατης Διεύθυνσης Προσφύγων, πληθώρα υπομνημάτων προσφυγικών οργανώσεων, ενώ ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στους φακέλους με αιτήσεις συγγενών ελλήνων στρατιωτών και προσφύγων με τις οποίες ζητούσαν πληροφορίες για την τύχη των δικών τους που δεν είχαν επιστρέψει από τη Μικρά Ασία.

Το αρχείο του Πολιτικού Γραφείου του Πρωθυπουργού καλύπτει ακόμη ζητήματα οικονομικής και τοπικής ιστορίας, της καλλιτεχνικής ζωής του τόπου, ενώ παρέχει κάποιες πληροφορίες για τις ελληνικές κοινότητες του εξωτερικού. Εκτός από τα έγγραφα, οι παραπάνω πληροφορίες μπορούν να αντληθούν από διάφορα έντυπα, φυλλάδια, περιοδικά, εφημερίδες και φωτογραφικό υλικό.

Πολιτικό Γραφείο Πρωθυπουργού (1917-1928)

Αρχείο Στέφανου Δούκα

  • Αρ.Εισ. 290
  • Αρχείο
  • 1941-1970

Ατομικά έγγραφα σχετικά με τη συμμετοχή του Στέφανου Δούκα στην αντίσταση (1941-1944): πιστοποιητικό πατριώτη (1945), προτάσεις για απονομή διάκρισης (1945), υποβολή δικαιολογητικών αναγνώρισης οργανώσεων (1950), έκθεση δράσης του Στέφανου Δούκα (1970) κ.ά.
Αντίγραφα αναφορών, επιστολών, διαταγών, εκθέσεων, δελτία πληροφοριών κ.ά., σχετικά με την οργάνωση ΜΥΔΑΣ στην Πελοπόννησο (1943)ˑ επιστολές, αναφορές, ονομαστικές καταστάσεις εργασθέντων στην οργάνωση ΜΥΔΑΣ κατά το διάστημα (1942-1944)ˑ εκθέσεις για τη δράση των μελών της οργάνωσης (1943) ˑ άδειες αναχωρήσεων των μελών της οργάνωσης από τις ιταλικές αρχές (1943) ˑ συνοπτική έκθεση των εργασιών του επιτελείου της οργάνωσης ΜΥΔΑΣ (Αύγουστος 1942 – Οκτώβριος 1944).
Εκθέσεις του στρατηγείου Ρούμελης της Ε.Κ.Κ.Α. 5/42 Συντάγματος Ευζώνων (Ιούνιος 1943 - Απρίλιος 1944) ˑ αντίγραφα εγγράφων αναφερόμενα στο ιστορικό της Ε.Κ.Κ.Α., δελτία πληροφοριών, εκθέσεις επιχειρήσεων (Νοέμβριος – Δεκέμβριος 1943), διαταγές κ.ά. Κείμενο του Στέφανου Δούκα με τον τίτλο «Σκέψεις», που εκφράζει τις απόψεις του για την οργάνωση του αντιστασιακού αγώνα, αναφερόμενος κυρίως στην Ε.Κ.Κ.Α. από την αρχή της γερμανικής κατοχής έως το τέλος ˑ οικονομικά και λογαριασμοί της οργάνωσης (1943-1944).
Έκθεση πεπραγμένων της υπηρεσίας σαμποτάζ της οργάνωσης «Απόλλων» (Ιούλιος – Οκτώβριος 1944) ˑ έγγραφα σχετικά με την αναγνώριση των αντιστασιακών οργανώσεων (1944-1950) ˑ βιβλιάριο εσόδων-εξόδων της ίδιας υπηρεσίας (1944) ˑ αναλυτική έκθεση για την οργάνωση και τη δράση της Ο.Π.Δ. Απόλλων (1969) ˑ απόσπασμα έκθεσης του Άλκη Δελμούζου για την αποφυλάκισή του από τους Γερμανούς (1945).
Αντίγραφα αναφορών και κοινοποιήσεων του Γενικού Στρατηγείου του Ε.Λ.Α.Σ. (1944), καθώς και διαταγές του Γενικού Αρχηγείου των Ε.Ο.Ε.Α. (1944). Αντίγραφα εγγράφων της συνδιάσκεψης στην Πλάκα για την κατάπαυση των εχθροπραξιών μεταξύ Ε.Δ.Ε.Σ. –Ε.Λ.Α.Σ. (1943-1944) κ.ά. ˑ οδοιπορικός χάρτης Αθήνα – Λάρισας (1903).

Δούκας, Στέφανος

Αρχείο στρατηγού Παναγιώτη Γαργαλίδη

  • GRGSA-MES PRI069.01
  • Αρχείο
  • 1913-1938

Βιογραφικά στοιχεία Παναγιώτη Γαργαλίδη, φωτογραφίες, στρατιωτικοί χάρτες, αποκόμματα εφημερίδων και χειρόγραφες σημειώσεις, σχετικά με δράση Π. Γαργαλίδη στη Νιγρίτα (1913), Κρούσοβο και Σκόπια (1919), στη Μικρασιατική εκστρατεία, στην Γκιμουλτζίνα (Κομοτηνή) και στα Δαδιά Θράκης (1923). Επίσης, φωτογραφίες και εφημερίδες σχετικές με Δίκη Γαργαλίδη-Λεοναρδόπουλου (1923).

Γαργαλίδης, Παναγιώτης

Παπαδημητρίου, Ρούλα

  • GR ELIA-MIET 2/10Θ
  • Αρχείο
  • 1914-2006

Το αρχείο περιλαμβάνει μυθιστορήματα, διηγήματα, θεατρικά έργα, μελέτες, άρθρα, δημοσιεύματα, διαλέξεις και ραδιοφωνικές εκπομπές της Ρούλας Παπαδημητρίου. Περιλαμβάνει ακόμη δημοσιεύματα και κρίσεις για την ίδια, το περιοδικό που εξέδιδε, το κοινωνικό και λογοτεχνικό της έργο.
Πλούσια είναι η αλληλογραφία της Ρούλας Παπαδημητρίου. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι επιστολές φορέων και οργανώσεων (φιλανθρωπικές, γυναικείες, τοπικές, κτλ.), καθώς δίνουν μία εικόνα του συγκεκριμένου χώρου στη μετεμφυλιακή Ελλάδα. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι επιστολές του συζύγου της Παπαδημητρίου, Αλέκου, από το μέτωπο του Ελληνοϊταλικού Πολέμου. Αποσπάσματα των επιστολών αυτών δημοσιεύθηκαν στο Περιοδικό Ελληνίδων Βορείου Ελλάδος, τχ. 175, (1990), σσ. 1-4 και υπήρξαν η βάση για το μυθιστόρημα της Παπαδημητρίου Στην Εποποιία του 1940, Τριανταφύλλου, Θεσσαλονίκη 1957. Περιέχεται ακόμη εκτεταμένη αλληλογραφία της Ελένης Ουράνη (Άλκη Θρύλου) με την Παπαδημητρίου.
Το αρχείο απαρτίζεται επίσης από πλήθος οικογενειακών και προσωπικών φωτογραφιών του Αλέκου και της Ρούλας Παπαδημητρίου. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι μαθητικές φωτογραφίες της Παπαδημητρίου στο κολλέγιο Ανατόλια (πριν αυτό μεταφερθεί στο Πανόραμα της Θεσσαλονίκης) καθώς και ένα λεύκωμα με 91 φωτογραφίες του Περικλή Τριανταφυλλίδη από την Μικρασιατική Εκστρατεία.

Παπαδημητρίου, Ρούλα

Παρασκευόπουλος, Λεωνίδας

  • GR ELIA-MIET Α.Ε. 24/99
  • Αρχείο
  • 1912-1914

Πρόκειται για διακόσιες ογδόντα πέντε (285) επιστολές που έστειλε ο Λεωνίδας Παρασκευόπουλος στη συζύγό του Κούλα, από την 1η Οκτωβρίου 1912 έως τις 26 Νοεμβρίου 1913 και αναφέρονται στην καθημερινή στρατιωτική ζωή και δράση του αξιωματικού στο Μέτωπο των Βαλκανικών Πολέμων.
Βλέπε: Λεωνίδας Παρασκευόπουλος, Βαλκανικοί Πόλεμοι (1912-1913). Επιστολές προς τη σύζυγό του Κούλα. Εισαγωγή-επιμέλεια Ελένη Γαρδίκα-Κατσιαδάκη. Αθήνα, εκδόσεις Καστανιώτη, 1998. σελ. 597.

Περιλαμβάνεται επίσης μία δακτυλόγραφη έκθεση (244 σελίδων) του Παρασκευόπουλου προς το Γενικό Επιτελείο Στρατού με τίτλο “Έκθεσις περί της διεξαγωγής των επιχειρήσεων της 10ης Μεραρχίας κατά τον Ελληνο-Βουλγαρικό πόλεμο του 1913. Εν Βεροία τη 25 Μαρτίου 1914”. (2 αντίτυπα).

Παρασκευόπουλος, Λεωνίδας

Παρασκευόπουλος, Λεωνίδας

  • GR NPAN FO 06
  • Αρχείο

Προσωπικά τεκμήρια (πιστοποιητικά, ταυτότητες, κλπ) , οικογενειακή αλληλογραφία και 66 φωτογραφίες με θέμα την Μικρασιατική Εκστρατεία, οι οποίες δημιουργήθηκαν από το atelier του Γ. Προκοπίου.

Παρασκευόπουλος, Λεωνίδας

Ποιμενίδης, Κωνσταντίνος

  • GR ELIA-MIET -
  • Αρχείο
  • 1921-1922

30 φωτογραφίες από τη δράση της Γ΄ Μοίρας Αεροπλάνων στη Μικρά Ασία.

Ποιμενίδης, Κωνσταντίνος

Σκουριώτη και Στρατηγάκη, οικογένειες

  • GR ELIA-MIET Α.Ε. 12/23
  • Αρχείο
  • 1920-1976
  • 68 φωτογραφίες από το μέτωπο της Μικρασιατικής Εκστρατείας (Εσκί Σεχίρ 1921), κατά τη διάρκεια της επίσκεψης εκεί του βασιλιά Κωνσταντίνου και του διαδόχου Γεωργίου.
  • Λεύκωμα με καρτ ποστάλ από την Τουρκία των μέσων της δεκαετίας του 1920.
  • Λυτές καρτ ποστάλ.
  • Ποικίλα εφήμερα τεκμήρια των μέσων του 20ού αι. (ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει προκήρυξη των κατοχικών αρχών σχετικά με την «τήρηση της τάξης» στην Αθήνα υπό την απειλή αντιποίνων του γερμανικού στρατού).
  • Χαρτονομίσματα των 1.000 δραχμών (έκδοση 1926) και των 5.000 (έκδοση 1932).
  • Χάρτης της Μακεδονίας με χειρόγραφες σημειώσεις (1929).
  • Χάρτης του Άθω.
  • Χάρτης του κόλπου των Αβδήρων (Πόρτο Λάγος).

Σκουριώτης, Δημήτριος

Συλλογή Έλδας Λαμπίση

  • Αρ.Εισ. 247
  • Αρχείο
  • 1918-1925

Ανακοίνωση διάλεξης της Έλδας Λαμπίση στην Ακαδημία Αθηνών (1922)ˑ αίτηση των κατοίκων της κοινότητας Ζαγαζίκ (Δέλτα του Νείλου) προς τον έλληνα πρόξενο στην Αλεξάνδρεια, με την οποία ζητούν να ενισχυθεί το έργο της Έλδας Λαμπίση από την πολιτεία και την κοινότηταˑ συγκεκριμένα να πραγματοποιηθεί η έκδοση λευκώματος με φωτογραφίες των πεσόντων στο Μικρασιατικό μέτωπο (1925).
Σελίδες του προλόγου από το Μικρασιατικό ημερολόγιο (1921-1922)ˑ αποσπάσματα από το Μικρασιατικό ημερολόγιο "Η Ταξιαρχία του ιππικού"ˑ ημερολόγιο πολέμου από έναν πολεμιστή της Σιδηράς Μεραρχίας με τον τίτλο "Ματωμέναις Δάφναις για την 1η μεραρχία στο έτος 1921". Έκθεση του Γεωργίου Κονδύλη για τον Αριστείδη Αρσένη, ο οποίος έπεσε στη μάχη του Σκρα (1918). Έντυπο στιχούργημα.

Λαμπίση, Έλδα

Συλλογή Αλεξάνδρας Χοϊδά

  • Αρ.Εισ. 403
  • Αρχείο
  • π. 1903-1921

Φωτογραφίες των οπλαρχηγών του Μακεδονικού Αγώνα: Χρυσοστόμου Χρυσομαλλίδη (Παπαδράκου), Γερμανού Καραβαγγέλη (1912), Παύλου Γυπαράκη, Ιωσήφ Κουδουράκη, Νικολάου Πρωτόπαπα κ.ά. αφιερωμένες στον Δημήτριο Καλαποθάκη.
Ο διάδοχος Κωνσταντίνος με αξιωματικούς και πρίγκιπες στο μέτωπο της Ηπείρου (1913).
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος κατά την επιθεώρηση στο Μακεδονικό μέτωπο (1917-1918). Αξιωματικοί και πολίτες κατά την περίοδο της Μικρασιατικής Εκστρατείας· ο βασιλιάς Κωνσταντίνος έτοιμος να επιβιβαστεί σε ατμάκατο, πιθανόν μετά τις νίκες των Βαλκανικών πολέμων.

Χοϊδά, Αλεξάνδρα

Συλλογή Δημητρίου Μερτζεμέκη

  • GRGSA-SER AUV043.01
  • Αρχείο
  • 1921 - 1937

Φωτογραφίες στρατιώτη εκστρατευτικού σώματος Θράκης, Ραιδεστός 1921, προσφυγικής οικίας με σκαλωσιά κλπ

Μερτζεμέκης, Δημήτριος

Συλλογή εγγράφων οικογένειας Αργυρόπουλου (Κ139β)

  • GRGSA-CA- COL143.01
  • Συλλογή
  • 1882-1933

Συλλογή οικογένειας Αργυρόπουλου: έγγραφα, φωτογραφίες και επιστολές που αφορούν κυρίως στον πρώτο Έλληνα αεροπόρο Εμμανουήλ Αργυρόπουλο, έγγραφα των διπλωματών Γεωργίου και Αλέξανδρου Αργυρόπουλου, πιστοποιητικά σπουδών, επισκεπτήρια, διαζύγια, προικοσύμφωνα, νομικά κείμενα που αφορούν μέλη της οικογένειας Αργυρόπουλου, χάρτες της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού περιοχών της Μικράς Ασίας (Άγκυρα, Φιλαδέλφεια, Σιβρί Χισάρ, Αφιόν Καραχισάρ, Εσκί Σεχίρ, Συναός), τουρκικές προκηρύξεις στα ελληνικά προς τους Έλληνες στρατιώτες και ελληνικές προκηρύξεις στα οθωμανικά προς του Τούρκους των Βαλκανικών Πολέμων ή της Μικρασιατικής Εκστρατείας, φωτογραφίες με ιδωτικές στιγμές της οικογένειας Αργυρόπουλου.

Αργυροπούλου, οικογένεια

Συλλογή Κωνσταντίνου Σαραντίδη

  • Αρ.Εισ. 370
  • Αρχείο
  • 1921, 1922

α) 1921, Ιουλίου 17: Επιστολή του Βασιλιά Κωνσταντίνου Β΄ (Εσκί Σεχίρ) προς το στρατηγό αναστάσιο Παπούλα.
β) 1922, Ιουλίου 17: Προκήρυξη του Αριστείδη Στεργιάδη, Ύπατου Αρμοστή της Ελλάδας στη Σμύρνη. Μετά την κατάληψη της Δυτικής Μικράς Ασίας από τον ελληνικό στρατό, η ελληνική κυβέρνηση εξουσιοδότησε τον Ύπατο Αρμοστή να οργανώσει τη διοίκηση της περιοχής αυτής. Με την προκήρυξη ο Στεργιάδης κοινοποιεί στους κατοίκους την απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης και τους καλεί να συμπράξουν στο έργο αυτό.

Συλλογή Μίνας Ιατρίδη

  • Αρ.Εισ. 390
  • Αρχείο
  • 1912-1935

Ο βασιλιάς Γεώργιος Α΄ και η βασίλισσα Όλγα σε δημόσιες εκδηλώσεις στη Θεσσαλονίκη (1912), στην Αίγυπτο και αλλού· το στρατηγείο του διαδόχου Κωνσταντίνου στο Λιβούνοβο της Ηπείρου· οι πρίγκιπες Νικόλαος και Γεώργιος στο Διοικητήριο στη Θεσσαλονίκη (1912)· στιγμιότυπα από την κηδεία του βασιλιά Γεωργίου Α΄ (1913)· ορκωμοσία του βασιλιά Κωνσταντίνου (8/21 Μαρτίου 1913)· είσοδος του διαδόχου Γεωργίου στην Κορυτσά (1913)· επιστροφή βασιλιά Κωνσταντίνου από τους Βαλκανικούς πολέμους (5/18 Αυγούστου 1913)· συμμετοχή του βασιλιά Κωνσταντίνου με τον αυτοκράτορα Γουλιέλμο και τον στρατάρχη Von Moltke σε γυμνάσια του γερμανικού στρατού (1914)· πορτρέτα και στιγμιότυπα από επισκέψεις του βασιλιά Αλέξανδρου στο Μακεδονικό μέτωπο και τη Μικρά Ασία (1919, 1920)· επίσκεψη του Ελευθερίου Βενιζέλου με τον Γιάννη Ιατρίδη και τον Βουρλούμη στο εργοστάσιο υφαντουργίας του Παπαγεωργίου στο Βόλο (18 Μαΐου 1931)· η πριγκίπισσα Ελένη, κόρη του Κωνσταντίνου· αποβίβαση του Γεωργίου Β΄ στο Φάληρο (25 Νοεμβρίου 1935).

Ιατρίδη, Μίνα

Συλλογή Σουφαλή Γεωργίου & Καλλιόπης (Οπτικ. 30)

  • GRGSA-CA- AUV002.24
  • Αρχείο
  • 1918 - 1923

Τα δελτάρια είναι, κυρίως, ενθύμια της εκστρατείας στη Μ. Ασία. Αποστολέας ο Ιωάννης Βαρελάς, εξάδελφος του δωρητή και εγγονός του Γεωργίου και της Καλλιόπης Σουφαλή (Αθήνα), οι οποίοι είναι και οι παραλήπτες των δελταρίων.

Συλλογή Φ. Μαυρίδη

  • Αρ.Εισ. 402
  • Αρχείο
  • 1919-1921

Στιγμιότυπα από τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Μικρά Ασία: ο στρατηγός Αναστάσιος Παπούλας (1921)· ο πρίγκιπας Ανδρέας με τον επιτελάρχη στις προφυλακές· προέλαση του ελληνικού στρατού προς Ουσάκ· ανατίναξη γέφυρας από Τούρκους (Αύγουστος 1919)· μεταφορά τραυματιών· άποψη της Προύσας (1921)· το Επιτελείο Στρατιάς στην Κιουτάχεια (1921)· απόψεις σημαντικών οικημάτων στην Κιουτάχεια: ο σιδηροδρομικός σταθμός, ελληνικοί στρατώνες, ερείπια του φρουρίου, χαρακώματα. Τούρκοι αιχμάλωτοι προετοιμάζουν το συσσίτιό τους· προέλαση του ελληνικού πυροβολικού· χαρακώματα, νοσοκομεία· τούρκοι αιχμάλωτοι από τις τελευταίες επιχειρήσεις του ελληνικού στρατού, κατά την προέλασή του προς Κιουτάχεια· πρόσφυγες χωρικοί από κατεστραμμένα χωριά· αναχώρηση του ιππικού και του πυροβολικού για το μέτωπο· λάφυρα τουρκικών πυροβόλων· το επιτελείο του Β΄ Σώματος στρατού με διοικητή τον στρατηγό Πετμεζά· παρακολούθηση γυμνασίων βολής από τους επιτελείς της στρατιάς· Αφιόν Καραχισάρ· βαρύ πυροβολικό στο Μποζ Εγιούκ· σταθμός εφοδιασμού στο Μπιλετζίκ· χειρουργική επέμβαση στο Εϊρέτ από τον καθηγητή Κορίλλο (1921)· επιθετική αναγνώριση στο Εϊρέτ (29 Ιουνίου 1921)· εργασίες επισκευής σηράγγων, γεφυρών κ.ά.· ο διάδοχος στο στρατηγείο του Ουσάκ· κατασκευές υδραγωγείου, εργοστασίου ταπήτων στο Ουσάκ· στρατιωτική λέσχη στη Σμύρνη· εορτασμός του Πάσχα στην πρώτη γραμμή του μετώπου· πανηγυρισμοί στη Σμύρνη για την άλωση της Κιουτάχειας· κέντρο ανεφοδιασμού στο Εσκή Σεχίρ· εορτασμός για την υποδοχή του βασιλιά Κωνσταντίνου στη Σμύρνη (Ιούλιος 1921)· το χωριό Ιλάμ Κιοί μετά τον εμπρησμό του από τους Τούρκους.
Απόψεις Κιουτάχειας, Προύσας, Αφιόν Καραχισάρ και άλλων περιοχών την εποχή της Μικρασιατικής Εκστρατείας.

Μαυρίδης, Φ.

Συλλογή φωτογραφικού υλικού

  • Αρχείο
  • Τέλη 19ου-Μέσα 20ού αιώνα

Αρχείο Ελευθερίου Κ. Βενιζέλου, Αρχείο Σοφοκλή Βενιζέλου, Αρχείο "Οικογένεια Βενιζέλου", Αρχείο Β. Καλαϊτζή - Μουντάκη, Μικρασιατική Εκστρατεία και Καταστροφή, Αρχείο Ιστορικών Προσώπων-Γεγονότων και Τοπίων Κρήτης, Αρχείο "Λεύκωμα Ελευθέριος Βενιζέλος", Αρχείο Β. Καλαϊτζή - Μουντάκη - Λεύκωμα Πρίγκηπα Γεωργίου «Κρήτη».

Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών "Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος"

Σύμμεικτα (1921)

  • Αρ.Εισ. 185
  • Αρχείο
  • 1921

1921, Μάιος
Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος αποβιβαζόμενος από το θωρηκτό "Κιλκίς" στο λιμάνι της Σμύρνης.

Σύμμεικτα (1927, 1929)

  • Αρ.Εισ. 449
  • Αρχείο
  • 1927, 1929

α) 1927: Επιστολικό δελτάριο του Samuel Baud Bovy (Γενεύη) προς τους Τούλα και Τηλέμαχο Αποστολόπουλο.
Ευχές για τη νέα χρονιά και ειδήσεις.
β) 1929: Ημερολόγιο του έτους 1929 του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού.

Αποστολόπουλος, Τηλέμαχος

Σύμμεικτη συλλογή (Κ141)

  • GRGSA-CA- COL027.190
  • Αρχείο
  • 1899-1944
  1. Οθωμανικά έγγραφα, εκ των οποίων ένα φιρμάνι, του 19ου αιώνα για την περιοχή της Καβάλας.
  2. Προϋπολογισμός δαπάνης για την κατασκευή ανδριάντα του Γρηγορίου του Ε΄ στη Δημητσάνα (1899)
  3. Έγγραφα της οικογένειας Καμπανάρη: αποδείξεις καταβολής χρημάτων στην Τράπεζα της Κρήτης (1901) και το Κοινωφελές Ταμείο Κρήτης (1904), συμβολαιογραφικές πράξεις (1901-1912) και έντυπη απεικόνιση της σύνθεσης του γλύπτη Γιάννη Καμπανάρη με θέμα "Η εξέγερση της Κρήτης".
  4. Έγγραφο της Εταιρείας Σιδηροδρόμων Πειραιώς - Αθηνών - Πελοποννήσου σχετικά με την αύξηση του μισθού του επιθεωρητή Ευθ. Καζάκου (1903).
  5. Έγγραφα της Δ/νσης Επιμελητείας του Γ΄ Σώματος Στρατού, της Σχολής Υπαξιωματικών και άλλων στρατιωτικών υπηρεσιών σχετικά με ζητήματα επιμελητείας και λειτουργίας στρατιωτικών σχολών.
  6. Ποιήματα των Κυπριώτη και Πολέμη που απαγγέλθηκαν στο Ελληνικό Προξενείο Μανσούρας (Αίγυπτος) και στη Δημαία Σχολή Μανσούρας για την εκατονταετηρίδα της Ελληνικής Επανάστασης.
  7. Προκήρυξη των Τούρκων στρατιωτών προς τους Έλληνες στρατιώτες κατά τη Μικρασιατική Εκστρατεία.
  8. Ανυπόγραφη επιστολή προς τη βασίλισσα της Ελλάδας (1931;).
  9. Επιστολή προς τον στρατηγό Δούσμανη από το Παρίσι (1932).
  10. Εγκύκλιοι της Μητρόπολης Δράμας, Φιλίππων και Νευροκοπίου (1933-1939) και έγγραφο του Πρωτοσύγκελου του Ιεράς Μητρόπολης Δράμας προς το Υπουργείο Παιδείας σχετικά με τις βουλγαρικές βιαιοπραγίες κατά την κατάληψη της Δράμας και της Ανατολικής Μακεδονίας (Ιούνιος 1941).
  11. Φάκελος Συνταγματάρχη Θεοχάρη με υπηρεσιακή αλληλογραφία για ζητήματα κυρίως επιμελητείας και προμηθειών (1939-1944).
  12. Ασπρόμαυρη φωτογραφία έφιππου αξιωματικού.
  13. Προκηρύξεις Ε.Ο.Ν. (1940-1941)
  14. Λιθογραφημένο μήνυμα του Γεωργίου Β΄ προς τους στρατιώτες του αλβανικού μετώπου για το νέο έτος (1940-1941).
  15. Ποίημα "Η Ελλάδα θα ζήση" της Δέσπω Παναγιωτίδη.
  16. Αντίγραφο επιστολής των Ελλήνων του Καΐρου προς τον πρόεδρο της Ελληνικής Κυβέρνησης Αλ. Παπάγο σχετικά με αναπήρους και θύματα πολέμου.

Σύμμεικτη συλλογή (Κ184)

  • GRGSA-CA- COL027.27
  • Συλλογή
  • 1900-1950
  1. Επιστολή Ελλήνων του Καΐρου προς τον Πρόεδρο της Ελληνικής Κυβέρνησης Αλέξανδρο Παπάγο.
  2. Προκήρυξη Τούρκων στρατιωτών της περιόδου της Μικρασιατικής Εκστρατείας.
  3. Έκθεση της Τεχνικής Εταιρείας Αλέξανδρου Ζαχαρίου και αλληλογραφία σχετικά με την ανέγερση του Ιερού Ναού του Αγίου Ανδρέα στην Πάτρα (1914).
  4. Υπεύθυνη δήλωση αποζημίωσης πρόσφυγα της Εριφύλης Ηλιάδου του Γεωργίου.
  5. α. Απολογισμός της Εταιρείας των Φίλων του Εθνικού Αρχαιλογικού Μουσείου Αθηνών (1936)
    β. Εντολές πληρωμών και αλληλογραφία του Bert Hodge Hill Διευθυντή της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών της Αθήνας (1909-1921).
  6. Λιθογραφία (με υπογραφή Nelly's) του Αλεξάνδρου Κανελλόπουλου, Κυβερνητικού Επιτρόπου στην ΕΟΝ.

Φωτογραφικό Αρχείο

  • -
  • Αρχείο
  • π. 1850-2000

Φωτογραφίες, επιστολικά δελτάρια και λευκώματα. Τα λευκώματα, πολυτελέστατα, περίτεχνα, συνήθως δερματόδετα, περιέχουν κυρίως πορτραίτα προσωπικοτήτων που ανήκουν σε επώνυμες οικογένειες όπως των Κριεζή, Φωτιάδη, Βικέλα, Οικονόμου, κ.ά. Μερικά περιλαμβάνουν απεικονίσεις διαφόρων ελληνικών περιοχών και πόλεων όπως της Αθήνας, της Κρήτης, της Κέρκυρας, της Θεσσαλίας, της Τραπεζούντας και είναι δημιουργήματα σπουδαίων φωτογράφων, των αδελφών Ρωμαΐδη, J. Berrinda, B. Borri, Δ. Μιχαηλίδη, Κ. Κακουλή και άλλων.
Το φωτογραφικό υλικό, ταξινομημένο σε παράλληλες με τα ιστορικά γεγονότα ενότητες ή σε θεματικές κατηγορίες, καλύπτει το τμήμα της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας από τις αρχές του δεύτερου μισού του 19ου αι. έως τις πρόσφατες δεκαετίες. Οι φωτογραφίες, έργα των πρωτοπόρων της ελληνικής φωτογραφικής τέχνης οι παλαιότερες (Φ. Μαργαρίτη, Δ. Κωνσταντίνου, Π. Μωραΐτη, Ι. Λαμπάκη, Κ. Δημητρίου, Γ. Κολόμβου, Γ. Δαμιανού, Σπ. Βενιού, Αυγ. Κόλλα, Αδελφών Ρωμαΐδη, Π. Διαμαντόπουλου, κ.ά) και καταξιωμένων επαγγελματιών οι μεταγενέστερες (Ν. Ζωγράφου, Γ. Μπούκα, Π. Πουλίδη, Μ. Μεγαλοκονόμου, Σπ. Μελετζή, Nelly’s κ.ά.) αλλά και παραγωγές χωρίς ταυτότητα, παρέχουν στοιχεία για την εξελικτική πορεία της νεοελληνικής φωτογραφίας από την πρώτη εμφάνισή της στην Ελλάδα.
Αξιοσημείωτος είναι ο αριθμός των φωτογραφιών καταξιωμένων ξένων φωτογράφων (Beck, E. Lester, Boeringer, Bergamasco κ.ά.), που εμπλουτίζει τη συλλογή του Φωτογραφικού Αρχείου.
Η προσπέλαση στην πολιτική, στρατιωτική, κοινωνική και πολιτιστική ζωή του 19ου αι. γίνεται μέσα από ομάδα φωτογραφιών προσωπικοτήτων, από στιγμιότυπα των αλυτρωτικών εξεγέρσεων, της επτανησιακής ενσωμάτωσης, απεικονίσεις του πολέμου του 1897, από φωτογραφίες συλλόγων, πνευματικών ιδρυμάτων κ.ά.
Το ιστορικό πλαίσιο του 20ού αι. διαγράφεται με μεγάλες φωτογραφικές ομάδες που αναφέρονται στην Κρητική Πολιτεία, στο Μακεδονικό Αγώνα, στους Βαλκανικούς πολέμους, στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, στην εκστρατεία της Μικράς Ασίας, στον πόλεμο του 1940, την Κατοχή, τον Εμφύλιο, την ένωση της Δωδεκανήσου, την τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Πλούσια αντικατοπτρίζεται και η ελληνική πολιτική δραστηριότητα. Αναφέρονται ορισμένα χαρακτηριστικά σύνολα και μεμονωμένες φωτογραφίες:

  • Το δαγγεροτυπικό πορτραίτο του Όθωνα αποδιδόμενο στον Φ. Μαργαρίτη, 1848-1850.
  • Η σειρά φωτογραφιών των Ολυμπιακών Αγώνων του 1896 (σύγχρονη δωρεά του Δ. Βικέλα) καθώς και της Μεσολυμπιάδας του 1906.
  • Πλούσιο σύνολο φωτογραφιών που μεταφέρουν την εικόνα της αλλοτινής Αθήνας.
  • Ικανός αριθμός απεικονίσεων διαφόρων άλλων πόλεων ή τοποθεσιών. Ενδεικτικά αναφέρεται η συλλογή φωτογραφιών της Κύπρου (πόλεις, αρχαιότητες, ηθογραφικές και λαογραφικές εικόνες) προσφορά προς την ΙΕΕΕ του Πατριωτικού Συνδέσμου των Κυπρίων, ύστερα από την Παγκύπρια Έκθεση στην Αθήνα το 1901.
  • Ενότητα φωτογραφιών που απεικονίζουν βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία. Πραγματικά καλλιτεχνήματα Γερμανών φωτογράφων, είχαν εκτεθεί στο ελληνικό τμήμα της Διεθνούς Έκθεσης της Ρώμης το 1911.
  • Σώμα φωτογραφιών από τη Μικρασιατική Εκστρατεία (περισσότερες από 6.000), μέρος του οποίου είναι προϊόν οργανωμένων φωτογραφικών συνεργείων οπλιτών της ελληνικής στρατιάς. Οι τελευταίες, τραβηγμένες και τυπωμένες (πολλές μεγάλων διαστάσεων) από το Δεκέμβριο του 1920 έως τον Ιανουάριο του 1922, αποδίδουν όχι μόνο τις φάσεις των στρατιωτικών επιχειρήσεων στο Μικρασιατικό Μέτωπο αλλά και την ανθρώπινη διάσταση της καθημερινής ζωής του Έλληνα στρατιώτη. Τεκμηριώνουν ακόμη την έντονη ελληνική παρουσία στη Μικρά Ασία (ελληνικοί οικισμοί, ελληνικές αρχαιότητες, βυζαντινά μνημεία κ.ά.).
  • Έντυπα φωτογραφικά λευκώματα, παλαιότερα ή νεότερα, όπως το σύνολο σχεδόν της έντυπης δημιουργίας του Fr. Boissonnas, που με ρομαντισμό καταγράφει την Ελλάδα της πρώτης εικοσαετίας του 20ού αι.

Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος