Ιατρός, πρώην Βουλευτής

Ζαχαροπλαστεία στις Σέρρες

Η Ευτυχία Ζελίτα , το γένος Μποΐου, ήταν σύζυγος του Στέφανου Πάργα (Νίκος Ζελίτας), τον οποίο παντρεύτηκε στην Αλεξάνδρεια το 1916. Συμμετείχε ενεργά στις δραστηριότητες του συζύγου της, αρχικά με το περιοδικό Γράμματα και αργότερα με τα Παναιγύπτια. Συνδέθηκε με τον πνευματικό κύκλο της Αλεξάνδρειας και τον Καβάφη.

Ο Γεώργιος Ζερβουδάκης γεννήθηκε στην Αθήνα και είχε καταγωγή από τη Σύρο. Πτυχιούχος Ανωτέρων Θεωρητικών του Ελληνικού Ωδείου, ήταν μαθητής του Αντίοχου Ευαγγελάτου και του Μάριου Βάρβογλη. Ιδρυτής της Ελληνικής Χορωδίας μαζί με τον Παναγιώτη Γλυκοφρύδη (1927) και της Χορωδίας του Ελληνικού Ωδείου μαζί με τον Αντίοχο Ευαγγελάτο (1934), ο Ζερβουδάκης ίδρυσε, επίσης, το Μικτό Φωνητικό Συγκρότημα Λαογραφικής και Εκκλησιαστικής Μουσικής (1942), το οποίο διηύθυνε επί σειρά ετών. Με το πιο πάνω σχήμα παρουσίασε, σε συναυλίες και ραδιοφωνικές εκπομπές, έργα δικά του και άλλων Ελλήνων συνθετών, βασισμένα σε παραδοσιακά μοτίβα, καθώς και διασκευές δημοτικών τραγουδιών, για χορωδία με συνοδεία πιάνου ή ορχήστρας. Το εκτενές συνθετικό έργο του περιλαμβάνει, επίσης, σειρά εκκλησιαστικών και βυζαντινότροπων έργων, τραγούδια, μουσική για το θέατρο κ.ά. Διετέλεσε χοράρχης στο ναό του Αγίου Διονυσίου Αρεοπαγίτη και σε άλλους ναούς της Αθήνας (ορθοδόξων, καθολικών και διαμαρτυρομένων). Δημοσίευσε κριτικά άρθρα και μουσικολογικές μελέτες (1943-1956, σε περιοδικά όπως τα: Ραδιόφωνον, Εδώ Αθήναι, Καλλιτέχνης, Καλλιτεχνικός Κόσμος, Ελεύθερος Κόσμος, Κυκλαδικά, Μουσικό Αρχείο κ.ά.). Από το 1948 έως το 1950 ήταν συνεργάτης μουσικολόγος του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας, για το οποίο ανέλαβε την ύλη μουσικών εκπομπών και επιμελήθηκε σειρά βιογραφικών σημειωμάτων και αναλύσεις έργων Ελλήνων και ξένων συνθετών. Το 1947, ως μέλος της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών, εισηγήθηκε την εκεί δημιουργία Αρχείου Ελλήνων Συνθετών.

[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: 1. Υλικό του αρχείου. 2. Καλογερόπουλος, Τάκης, Το λεξικό της ελληνικής μουσικής, τόμος 2ος. Αθήνα, Γιαλλέλης, 1998, σ. 305].

I. Bιογραφία.

O Ηλίας Ζερβός Ιακωβάτος γεννήθηκε στις 27 Οκτωβρίου του 1814 στα Γριζάτα της Σάμης στην Κεφαλονιά και καταγόταν από οικογένεια ευγενών, που διέθετε εκτάσεις γης και οικονομική άνεση. Σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο της Πίζας. Στα φοιτητικά του χρόνια ασπάσθηκε τις ιδέες του Διαφωτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης και επιστρέφοντας στα Επτάνησα έγινε ένας από τους αρχηγούς του κόμματος των Ριζοσπαστών του Ηνωμένου Κράτους των Ιονίων Νήσων το οποίο πρόβαλλε τις αξίες της ελευθερίας, της εθνικής ανεξαρτησίας της λαϊκής κυριαρχίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης. Το ριζοσπαστικό κίνημα των Επτανήσων αντιμετώπιζε ως αλληλένδετα τα αιτήματα για λαϊκή κυριαρχία και ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα. Το αίτημα για ένωση με τη μητρόπολη σε μια ενιαία κρατική οντότητα, ιδεολογικό κληροδότημα του Διαφωτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης, ήταν διάχυτο την εποχή εκείνη στην Ευρώπη και οδήγησε σε μια σειρά επαναστατικών κινημάτων, που έμειναν γνωστές ως Άνοιξη των Εθνών. Στα Επτάνησα εκδηλώθηκε αρχικά στην Κεφαλονιά και οδήγησε σε στάσεις και εξεγέρσεις. Η πολιτική δράση του Ζερβού – Ιακωβάτου και η αντιπαράθεση του με τη βρετανική διοίκηση είχε ως αποτέλεσμα να υποστεί φυλακίσεις και εξορίες σε διάφορες περιοχές των Επτανήσων (Οθωνοί, Παξοί, Αντικύθηρα) και απώλεια του μέγιστου μέρους της περιουσίας του. Με παρόμοιες κινήσεις η βρετανική διοίκηση κατάφερε να μειώσει τη δυναμική του ριζοσπαστισμού, του οποίου το κέντρο δράσης μεταφέρθηκε στη Ζάκυνθο με ηγέτη τον Κ. Λομβάρδο και το κύριο αίτημα περιορίστηκε στην Ένωση με την Ελλάδα. Έτσι ο Ζερβός - Ιακωβάτος μαζί με τον Ιωσήφ Μομφεράτο συγκρότησαν το Κόμμα των Αληθινών Ριζοσπαστών και ο Λομβάρδος, που είχε υιοθετήσει και προωθούσε την πρακτική των ιταλικών κομιτάτων και το όραμα της Μεγάλης Ιδέας, ίδρυσε το Κόμμα των Ενωτικών Ριζοσπαστών.
Το 1850 ο Ζερβός - Ιακωβάτος εκλέχτηκε βουλευτής στην Ιόνιο Βουλή και ανέλαβε Πρόεδρός της. Όταν το 1857 ο τότε Αρμοστής H.G. Ward προχώρησε στο άμεσο κλείσιμο της Βουλής και εξόρισε τους ηγέτες των Ριζοσπαστών, ο Ζερβός - Ιακωβάτος βρέθηκε στους Αντίπαξους. Έως το 1860 διέμεινε στην Κωνσταντινούπολη και στην Αθήνα, χωρίς εμφανή πολιτική δραστηριότητα. Το 1862 ως Πρόεδρος της Βουλής πρότεινε την αναστολή του εθνικού ζητήματος. Το σκεπτικό του ήταν αφενός να μην υπηρετήσουν τα Επτάνησα τα σχέδια της Μεγάλης Βρετανίας, για σύνδεση της Ένωσης με την έξωση του Όθωνα, αφετέρου να προηγηθούν κοινωνικές μεταρρυθμίσεις προς όφελος του επτανησιακού λαού, που θα λειτουργούν προπαρασκευαστικά της Ένωσης. Η πρότασή του ωστόσο δεν έπεισε τη Βουλή. Ως εκ τούτου η Ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα που υπεγράφη στις 21 Μαΐου 1864 τον βρήκε, όπως και τους λοιπούς υποστηρικτές των Αληθινών Ριζοσπαστών, ιδεολογικά και πολιτικά αντίθετο. Στις 03 Αυγούστου του ίδιου έτους τα Επτάνησα στέλνουν πληρεξουσίους στην Β΄ Εθνική Συνέλευση (1862-1864) και ο Ηλίας Ζερβός Ιακωβάτος συμμετέχει ως πληρεξούσιος της Κεφαλληνίας. Ήταν παντρεμένος με τη Χρυσάνθη Σολωμού και μαζί είχαν δημιουργήσει πολυμελή οικογένεια. Πέθανε το 1894 στην Κεφαλονιά.

II. Συγγραφική και εκδοτική δραστηριότητα

Ο Ηλίας Ζερβός - Ιακωβάτος εκτός από πολιτικός ηγέτης υπήρξε ένας από τους θεωρητικούς του ριζοσπαστισμού στα Επτάνησα. Έχοντας από τα φοιτητικά του χρόνια στην Ιταλία αντιληφθεί τη σπουδαιότητα του Τύπου και της ελευθεροτυπίας, αμέσως μετά την παραχώρηση της σχετικής ελευθερίας στα Επτάνησα ίδρυσε το 1849 στο Αργοστόλι τυπογραφείο και τον ίδιο χρόνο προχώρησε στην έκδοση της εφημερίδας Φιλελεύθερος, μέσα από την οποία ανέπτυσσε κοινωνική και πολιτική κριτική εναντίον της βρετανικής εξουσίας. Η ευρεία απήχηση που βρήκε στα λαϊκά στρώματα του νησιού είχε ως αποτέλεσμα απαγορεύσεις κυκλοφορίας της εφημερίδας και διώξεις σε βάρος του εκδότη.
Ο Αίνος / Σύγγραμμα περιοδικόν άπαξ του μηνός εκδιδόμενον φιλοξενούσε στις στήλες του άρθρα για θέματα φιλολογικά, ιστορικά, φιλοσοφικά, κοινωνικά, πολιτισμού, κλπ. Στην εργογραφία του επίσης συγκαταλέγονται κείμενα κοινωνικής υφής, άλλα με θέματα φιλολογικά, όπως το Κριτική επί των συγχρόνων μυθιστορημάτων (1889), ιστορικά, όπως τα Κεφαλληνιακά (1850), ή Ο Αριστομένης και η αρχαία Μεσσηνία (1857), αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, όπως το Συλλογή αρχαιολογικών λειψάνων της νήσου Κεφαλληνίας (1861), και κάποια με ηθικολογικές παραινέσεις. Προχώρησε επίσης σε μεταφράσεις έργων της ιταλικής γραμματολογίας, ακολουθώντας την προτροπή του Σολωμού, την οποία υιοθέτησαν και οι μετασολωμικοί λογοτέχνες. Πολιτικής θεματολογίας είναι έργα όπως Το ενωτικό ζήτημα και η αγυρτεία αποκαλυπτόμενα (1879) και Ο εν Ζακύνθω ριζοσπαστισμός (1888), με τα οποία βάλλει εναντίον των Ενωτικών Ριζοσπαστών. Έγραψε επίσης και τρεις ποιητικές συλλογές: Η κόρη του Ιεφθαέ (1869), Η Κρητοφίλη και τα τρία λεμονάνθη (1870), και Η λύρα του Ερημίτη (1871). Τα ποιήματα των συλλογών αυτών είναι σε μεγάλο βαθμό γνωμικά και διδακτικά, γραμμένα σε γλώσσα λόγια, η οποία ωστόσο πλησιάζει τη γλώσσα του λαού κατά τα διδάγματα του Σολωμού. Γενικώς το ποιητικό του έργο φέρει εμφανείς επιδράσεις από την ποίηση του Σολωμού, αλλά και του Ρήγα Φεραίου. Τέλος, έχει συγγράψει το θεατρικό έργο Ενάρετη: Δράμα εις πράξεις τρείς (1882), που αρχικά δημοσιεύτηκε στον Αίνο και κατόπιν σε αυτοτελή έκδοση. Ιωάννα Τριπουλά

Βιβλιογραφία

Αλισανδράτος, Γ., «Επτανησιακός Ριζοσπαστισμός: το σχίσμα», Πρακτικά Επιστημονικού Συνεδρίου Η Ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα 1864-2004, (Αθήνα, 24-27 Φεβρουαρίου 2004), τ. Β΄, Βουλή των Ελλήνων, Ακαδημία Αθηνών, Αθήνα 2006.
Αλισανδράτος, Γ.Γ., Κείμενα για τον Επτανησιακό Ριζοσπαστισμό, Βιβλιοθήκη του Μουσείου Μπενάκη, Αθήνα, 2008
Θεοδωράτος, Χρ. (ed), Βιογραφία Ηλία Ζερβού Ιακωβάτου, συντεθείσα παρ’ αυτού του ιδίου, Φιλολογικός Σύλλογος Παρνασσός, Αθήνα, 1974,
Κονόμος, Ντ., Ο Ηλίας Ζερβός Ιακωβάτος και η Ένωση της Επτανήσου, Σύλλογος προς Διάδοσιν Ωφελίμων Βιβλίων, Αθήνα, 1964.

Κωνσταντίνος Ζημέρης (Κατηχώρι Πηλίου, 1886 – Βόλος, 1980)
Ο Κωνσταντίνος Ζημέρης γεννήθηκε το 1886 στο Κατηχώρι Πηλίου. Αποφοίτησε από την Εμπορική Σχολή Βόλου και στη συνέχεια, το 1904, μετανάστευσε στην Αμερική, όπου εργάστηκε σε φωτογραφικά εργαστήρια, συνεργαζόμενος με ζωγράφους και φωτογράφους, ενώ ταυτόχρονα παρακολούθησε μαθήματα Σχεδίου στο Σχολείο Τεχνών του Saint Louis. Την περίοδο των Βαλκανικών Πολέμων, επέστρεψε στην Ελλάδα και κατατάχθηκε ως εθελοντής. Μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, διέμεινε στην Αθήνα, όπου συνεργάστηκε με τους γνωστούς φωτογράφους Μπούκα και Nelly’s. Το 1918 δημιούργησε στον Βόλο με τον φωτογράφο Α. Ραφανίδη το φωτογραφικό στούντιο «Ραφανίδης & Ζημέρης», ασχολούμενος πλέον επαγγελματικά με τη φωτογραφία και τη ζωγραφική. Συμμετείχε σε πολλές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώ έλαβε το Χρυσό Βραβείο στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης το 1932 και το 1936.
Στις φωτογραφίες της πρώτης περιόδου του έργου του (1922-1940), αποτυπώνονται όψεις της πόλης του Βόλου: η καθημερινή ζωή, πορτραίτα επωνύμων μελών της αστικής τάξης , αλλά και απλών ανθρώπων -ναυτών , χωροφυλάκων, ζευγαριών- οι πρόσφυγες και η εγκατάστασή τους, το Άσυλο του Παιδιού, οι παιδικές κατασκηνώσεις του ΠΙΚΠΑ, σημαντικές ιστορικές στιγμές, οικήματα του Βόλου που συνδέθηκαν με την επαγγελματική ζωή, τη βιομηχανική ανάπτυξη, τη λειτουργία του δημόσιου χώρου κ.α.
Παράλληλα, την περίοδο 1930–1938, ο Ζημέρης δέχεται παραγγελίες και φωτογραφίζει βιομηχανικές επιχειρήσεις, βιομηχανικά προϊόντα, όπως ψυγεία ή ραδιόφωνα, εργάτες, θεατρικές παραστάσεις κ.α., που συνδέονται με την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική ζωή της πόλης.
Στην τελευταία περίοδο της δουλειάς του (1940–1970), καταγράφει με τον φακό του γεγονότα της Κατοχής και του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όπως βομβαρδισμούς, αλλά και εικόνες από την Απελευθέρωση, καθώς και τις διαδηλώσεις των Δεκεμβριανών. Μετά το τέλος του πολέμου, ο Ζημέρης απαθανατίζει επισκέψεις επισήμων στην πόλη, καρναβαλικές εκδηλώσεις, αθλητικούς αγώνες, παρελάσεις, κ.α.
Οι φωτογραφίες του αποτελούν πολύτιμα τεκμήρια για την ιστορία της πόλης του Βόλου, αλλά και μοναδικά φωτογραφικά έργα τέχνης.
Την τέχνη του συνέχισε ο γιος του Ιπποκράτης (1922-2012).

Η Αικατερίνη Καζαντζή σε νεαρή ηλικία παντρεύτηκε τον Γρηγόριο Ζλατάνο, μεγαλέμπορο από το Μελένικο της Μακεδονίας. Εγκαταστάθηκαν στο Μάντσεστερ. Το 1897 δημοσίευσε σε αγγλική εφημερίδα φλογερό άρθρο και κίνησε το αίσθημα του αγγλικού λαού υπέρ του απελευθερωτικού αγώνα της Κρήτης. Ίδρυσε το «φιλοκρητικό κομιτάτο», το οποίο αναδείχτηκε κέντρο εθνικής ενέργειας. Έκανε διαλέξεις σε πολλές πόλεις της Αγγλίας προκαλώντας μεγάλο ρεύμα φιλελληνισμού και συγκεντρώνοντας χρηματικά ποσά για την ενίσχυση του αγώνα υπέρ της Κρήτης και της Θεσσαλίας. Προσέφερε γενναία χρηματικά ποσά, φάρμακα, φορεία, απολυμαντικά είδη και χιλιάδες ενδύματα στον Ερυθρό Σταυρό και σε άλλα σωματεία.
Πηγή: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%B9%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%AF%CE%BD%CE%B7_%CE%96%CE%BB%CE%B1%CF%84%CE%AC%CE%BD%CE%BF%CF%85 [τελευταία επίσκεψη: 29/6/2020]

Μετά την αποφοίτηση του από το Γυµνάσιο Καρπενησίου, ο Σταύρος Ζορµπαλάς (Μικρό Χωριό Ευρυτανίας 1913 - Αθήνα 1999) φοίτησε 4 χρόνια στην Νοµική Σχολή του Πανεπιστηµίου Αθηνών. Μέλος του ΚΣ της ΕΠΟΝ, εργάστηκε στην έκδοση παρανόµων εντύπων. Εξορίστηκε µετά την απελευθέρωση και στη συνέχεια εντάχθηκε στις γραµµές του ΔΣE. Πολιτικός πρόσφυγας στη Σοβιετική Ένωση, σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστηµίου της Τασκένδης και στη συνέχεια εργάστηκε στην Ακαδηµία Επιστηµών και στο Πανεπιστήµιο Λοµονόσοφ, στη Μόσχα. Επαναπατρίστηκε το 1975 και ανέλαβε καθήκοντα στον Τοµέα Διαφώτισης του ΚΚΕ ως υπεύθυνος του Κέντρου Μαρξιστικών Μελετών (ΚΜΕ).

Έλληνας στρατιωτικός που διακρίθηκε στους Βαλκανικούς Πολέμους, ιδιαίτερα στη μάχη του Μπιζανίου, και στον αγώνα για την αυτονομία της Βορείου Ηπείρου. Σκοτώθηκε το 1914 στη Νίβιστα της Βορείου Ηπείρου.
Πηγή: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BD%CE%B4%CF%81%CE%AD%CE%B1%CF%82_%CE%91%CE%BD%CF%84._%CE%96%CF%85%CE%B3%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%BB%CE%AC%CF%82 [τελευταία επίσκεψη: 19/6/2020]

Ο Χρήστος Ζυγούρης ήταν στρατιωτικός. Κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής εκστρατείας ήταν λοχαγός, διευθυντής του 3ου Επιτελικού Γραφείου της V Μεραρχίας (1920-1/1923) και μετά το τέλος των επιχειρήσεων ανέλαβε την σύνταξη της πολεμικής έκθεσης της Μεραρχίας.
Στη διάρκεια του Πολέμου 1940-1941 ο Ζυγούρης ήταν υποστράτηγος διοικητής της IX Μεραρχίας στα ελληνοαλβανικά σύνορα.

Δημοσιογράφος στην εφημερίδα Εστία

Έλληνας γιατρός, πολιτικός και διπλωμάτης. Είχε διατελέσει υπουργός και ήταν από τους πρώτες νομάρχες του νέου Ελληνικού Κράτους που προέκυψε μετά την επανάσταση του 1821.
Γεννήθηκε στο χωρίο Σόλος της επαρχίας Καλαβρύτων και ήταν γιος του αγιογράφου Μαυρονικόλα Ζωγράφου. Σπούδασε ιατρική στην Πίζα και συνδέθηκε φιλικά με τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο. Με το ξέσπασμα της επανάστασης αναχώρησε για την Ελλάδα και αρχικά εργάστηκε ως γιατρός στα Καλάβρυτα. Αναμίχθηκε με την πολιτική, όντας υποστηρικτής του Καλαβρυτινού Ανδρέα Ζαΐμη. Εκλέχτηκε πληρεξούσιος στην Γ' Εθνοσυνέλευση (πήρε μέρος στην Γ' Εθνοσυνέλευση Επιδαύρου και στην Γ' Εθνοσυνέλευση Τροιζήνας) ενώ υπηρέτησε και ως γενικός γραμματέας της κυβέρνησης Ζαΐμη. Την περίοδο 1832 με 1833, διετέλεσε υπουργός Στρατιωτικών στην κυβέρνηση Τρικούπη ενώ στις 8 Μαΐου 1833 διορίστηκε νομάρχης Αρκαδίας. Ήταν ένας από τους πρώτους δέκα της Ελλάδας, ενώ στις 24 Αυγούστου του 1833, διορίστηκε πληρεξούσιος παρά την Πύλη, δηλαδή πρεσβευτής της Ελλάδας στην Κωνσταντινούπολη. Ο Σουλτάνος όμως, τον αναγνώρισε επίσημα τον Δεκέμβριο του 1837. Τον ίδιο χρόνο ανακλήθηκε πίσω στην Ελλάδα και διορίστηκε υπουργός επί των Εξωτερικών.
Το 1839 με την ιδιότητα του υπουργού επί των Εξωτερικών ταξίδεψε στην Κωνσταντινούπολη για να μεταφέρει την συγχαρητήρια επιστολή του Όθωνα προς τον νέο σουλτάνο Aβδούλ Mετζήτ. Ο Αβδούλ Μετζήτ τον δέχτηκε στις 7 Δεκεμβρίου στα ανάκτορα, όπου του απένειμε ανώτερο οθωμανικό παράσημο. Ο Ζωγράφος εργάστηκε για την σύναψη φιλικής συνθήκης, κάτι το οποίο επετεύχθη τελικώς στις 3 Μαΐου 1840. Υπήρξε η πρώτη ελληνοοθωμανική συνθήκη και η οποία ρύθμιζε οικονομικές και ιδιαίτερα εμπορικές εκκρεμότητες ετών μεταξύ των δύο χωρών. Μετά την επιστροφή του όμως στην Αθήνα, αντιμετώπισε σφοδρές αντιδράσεις, κυρίως από τους πολιτικούς του αντιπάλους, επειδή θεώρησαν ότι η συνθήκη ήταν επιζήμια για τα ελληνικά συμφέροντα. Το υπουργικό συμβούλιο στις 11 Μαΐου την απέρριψε, ενώ το Συμβούλιο της Επικρατείας αρνήθηκε να την επικυρώσει. Έτσι στις 16 Μαΐου αναγκάστηκε να παραιτηθεί από το υπουργικό του αξίωμα και να περιοριστεί στην αντιπολίτευση. Έλαβε μέρος στην επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου το 1843 και ουσιαστικά αποτέλεσε την πολιτική τριανδρία του κινήματος μαζί με τον Ανδρέα Λόντο και τον Ανδρέα Μεταξά. Αργότερα εκλέχτηκε πληρεξούσιος των Καλαβρύτων στην Εθνοσυνέλευση της Αθήνας, ενώ στη συνέχεια το 1850, διορίστηκε από την κυβέρνηση Αντώνιου Κριεζή πρέσβης της Ελλάδας στην Πετρούπολη.
Απεβίωσε το 1856 στο Μπελβί της Γαλλίας ενώ βρισκόταν εκεί για θεραπεία

Ο Τάσος (Αναστάσιος) Ζωγράφος του Λυσίμαχου και της Άννας γεννήθηκε στη Λιβαδειά κι είχε τέσσερα μικρότερα αδέλφια. Η οικογένεια Ζωγράφου εγκαταστάθηκε στην Αθήνα το 1939. Το 1943 ο Τάσος Ζωγράφος οργανώθηκε στην ΕΠΟΝ, το 1944 στον ΕΛΑΣ. Το 1947 έδωσε εξετάσεις στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, πέρασε στο προκαταρκτικό τμήμα κι εργάστηκε στο θέατρο ως βοηθός του σκηνογράφου Γιώτη Στεφανίδη. Την ίδια χρονιά συνελήφθη, φυλακίστηκε στα Βούρλα κι από το 1948 ώς το 1950 υπηρέτησε τη θητεία του, αρχικά στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου και στη συνέχεια στη Μακρόνησο. Εκεί σχεδίασε σκηνικά και κοστούμια για ερασιτεχνικές παραστάσεις των εκτοπισμένων. Τα χρόνια που ακολούθησαν σταδιοδρόμησε ως επαγγελματίας σκηνογράφος και ενδυματολόγος στο θέατρο –(1952-2010), πρώτη παραγωγή το έργο του Κώστα Κοτζιά Ανάποδα ένας κόσμος, Εταιρεία Ελληνικού Θεάτρου Ασπασίας Παπαθανασίου και Τζαβαλά Καρούσου, θέατρο Ντο-Ρε–, τον κινηματογράφο –(1955-2008), πρώτη παραγωγή ο Δράκος του Νίκου Κούνδουρου– και την τηλεόραση (1971-2000). Με τη ζωγραφική ασχολήθηκε συστηματικά από το 1973, κι από το 1977 ώς το 2010 έργα του παρουσιάστηκαν σε ομαδικές και ατομικές εκθέσεις. Ο Τάσος Ζωγράφος παντρεύτηκε δύο φορές, την πρώτη με τη Βάλια (Βαλασία) Σταματέλη και τη δεύτερη με την Έφη (Ευσταθία) Τσούντου. Απέκτησε τρία παιδιά, το Γιώργο και την Άννα από τον πρώτο του γάμο και το Λυσίμαχο από το δεύτερο.

[Η σύνταξη του βιογραφικού σημειώματος βασίστηκε στις εκδόσεις: Χρήστος Σιάφκος, Τάσος Ζωγράφος. Σκηνικό ζωής, Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα, 2009· Νέλλη Κυριαζή (επιμ.), Τάσος Ζωγράφος. Αναδρομική / Tassos Zografos. A Retrospective (12/5-30/6/2014 Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων), Αθήνα, 2014].

Ο Γιώργος Ζωιτόπουλος (Ζιούτος) του Δημήτρη και της Ελένης Χαρίτου γεννήθηκε στη Μακρυνίτσα το 1903 και ήταν ο δεύτερος από τα επτά παιδιά της οικογένειας. Το 1913 η οικογένεια εγκαταστάθηκε στο Βόλο όπου ο Γιώργος ολοκληρώνει την γυμνασιακή εκπαίδευσή του. Τον Οκτώβριο του 1919 φεύγει για την Αθήνα προκειμένου να παρακολουθήσει τα μαθήματα της Η’ τάξης του Βαρβάκειου Πρακτικού Λυκείου για την προετοιμασία του στις εισαγωγικές εξετάσεις του Πολυτεχνείου μένοντας στο σπίτι του θείου του Αρίσταρχου Χαρίτου. Προσχωρεί στην κομμουνιστική, σοσιαλιστική νεολαία.

Τα νέα του ενδιαφέροντα τον ωθούν να εγκαταλείψει το Πολυτεχνείο και να γραφεί στην Νομική Σχολή Αθηνών. Παράλληλα συνεργάζεται ως ρεπόρτερ της εφημερίδας «Ταχυδρόμος»και σαν συντάκτης, χρονογράφος, αρχισυντάκτης στις εφημερίδες «Κήρυξ», «Πρόοδος», «Σημαία», «Λαϊκή Φωνή» χρησιμοποιώντας ψευδώνυμα όπως Μάρκος Αγκούπης, Αντρέας Τρίνκουλος, η Μπολσεβίκα κ.ά. Το 1921 γίνεται Γραμματέας της Σοσιαλιστικής Νεολαίας Αθηνών και λίγο αργότερα μέλος του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος (ΣΕΚΕ). Τον Απρίλη της ίδιας χρονιάς επιστέφει στο Βόλο με κομματικό καθήκον την αναδιοργάνωση των εργατικών σωματείων που είχαν διαλυθεί με τα Φεβρουαριανά. Αναλαμβάνει την έκδοση της εφημερίδας «Εργατική» που είναι το τοπικό όργανο του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος και της Πανεργατικής Βόλου.

Το Μάιο του 1922 ξαναγυρίζει στην Αθήνα και αναλαμβάνει την αρχισυνταξία του Ριζοσπάστη. Το φθινόπωρο όμως κατατάσσεται στο Α’ Σύνταγμα Σκαπανέων, τάγμα σιδηροδρόμων, και μετά από ένα χρόνο παίρνει αναβολή για ένα έτος προκειμένου να ολοκληρώσει τις σπουδές του. Παίρνει το δίπλωμά της Νομικής και συνεχίζει τη στρατιωτική του θητεία από όπου και απολύεται το 1925. Το 1926-27 διορίζεται καθηγητής νομικών και ιστορικών μαθημάτων στην Εμπορική Σχολή Βόλου. Είναι ένας από τους ιδρυτές και ταμίας της πρώτης «Ιστορικής και Λαογραφικής Εταιρείας της Θεσσαλίας» (ΙΛΕΘ). Τον ίδιο χρόνο αναλαμβάνει την οργάνωση και την τεχνική παρακολούθηση της εφημερίδας «Θεσσαλικά Χρονικά» που εκδίδεται από την εταιρεία «Τα Γράμματα».

Το Γενάρη του 1928 εξορίζεται στη Σκύρο για την «προγενέστερη κομμουνιστική δράση του». Μετά τη μεταγωγή του στην Αθήνα αφήνεται ελεύθερος υπό όρους, ορκίζεται δικηγόρος και τον Αύγουστο ανοίγει δικηγορικό γραφείο με τον Μ. Πορφυρογένη. Το 1929 γίνεται νομικός σύμβουλος και Διευθυντής του Συνδέσμου Κοινοτήτων Βόλου και το Σεπτέμβριο του 1931 παίρνει μέρος ως εκπρόσωπος της Κοινότητας Άνω Βόλου στο Α΄ Πανελλαδικό Συνέδριο Κοινοτήτων. Γίνεται επίσης μέλος της Ένωσης Συντακτών Βόλου. Την χρονιά αυτή γνωρίζεται με τη Φόνη Κουτσαγγέλη, κόρη του βολιώτη γιατρού και γερουσιαστή Απόστολου Κουτσαγγέλη που είναι ήδη παντρεμένη με τον δικηγόρο και συνεργάτη του Κωνσταντίνο Κουμουνδούρο. Η γνωριμία εξελίσσεται σε φλογερό έρωτα που οδηγεί στη διάλυση του δικηγορικού γραφείου του και του γάμου της Φόνης. Το 1933 εγκαθίσταται οριστικά στην Αθήνα όπου και παντρεύονται. Εκεί στην αρχή διευθύνει την σύνταξη των πέντε πρώτων τόμων του «Κοινωνιολογικού και Πολιτικού Λεξικού του Ανεξάρτητου» και των οκτώ πρώτων του «Γύρου του Κόσμου της Ακρόπολης». Εργάζεται στην εφημερίδα «Πρωία» και σε άλλες εφημερίδες και περιοδικά. Ταυτόχρονα μελετά τις πηγές του μαρξισμού (λογική του Χέγκελ) και μαθαίνει ξένες γλώσσες (ιταλικά και ρωσικά). Το ΚΚΕ (μέσω Πορφυρογένη) του προτείνει να συγγράψει την ιστορία του εργατικού κινήματος και γενικά του σοσιαλισμού στην Ελλάδα. Σχεδιάζει επίσης πρωτότυπες μελέτες και εργασίες όπως : Η ελληνική πολιτική της Εκατονταετίας, μεγάλες μορφές της δημοσιογραφίας, ιστορική επισκόπηση της Μεγάλης «Ιδέας».

Το 1937 το ζευγάρι αποκτά ένα κορίτσι την Κατερίνα. Με την εισβολή των Ιταλών επιστρατεύεται αλλά απολύεται σύντομα. Το 1941 συλλαμβάνεται και κρατείται στις φυλακές «Αβέρωφ» από όπου αποφυλακίζεται μετά από υπεράνθρωπες προσπάθειες της γυναίκας του. Κατά τη διάρκεια της κατοχής και ώσπου να ανέβει στο βουνό, παίρνει ενεργό μέρος στην Αντίσταση. Μαζί με την Καραγιώργη και τον Βιδάλη οργανώνει τον αντιστασιακό τύπο και εκδίδουν τον Ριζοσπάστη, την Κομμουνιστική Επιθεώρηση και άλλα έντυπα. Προετοιμάζει μέσα στα πλαίσια της σχολής του Γληνού μαθήματα πολιτικής οικονομίας, ιστορίας και κοινωνιολογίας ενώ παράλληλα συνεχίζει τη συγγραφή της Εισαγωγής στην Επιστήμη του Τύπου. Προχωρά επίσης τις προκαταρκτικές εργασίες για την ιστορική, οικονομική και πολιτική μελέτη του Quesnay και τη φυσιοκρατία. Το Μάρτη του 1944 ο Ζιούτος και η Φόνη διαλύουν και εγκαταλείπουν το σπίτι στο Ψυχικό. Εκείνος φεύγει στο βουνά και η γυναίκα του με την κόρη του κρύβονται από του γερμανούς σε διάφορα φιλικά σπίτια.

Στο βουνό ο Ζιούτος αναλαμβάνει την οργάνωση, τη λειτουργία και το συντονισμό των κεντρικών υπηρεσιών της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης, προϊστάμενος των γραφείων της και μέλος της Νομοτεχνικής Επιτροπής που συγκρότησε η ΠΕΕΑ. Με το τέλος του πολέμου η οικογένεια Ζωϊτόπουλου ξανασμίγει στο σπίτι τους στο Ψυχικό και ο ίδιος αναλαμβάνει ξανά την αρχισυνταξία του «Ριζοσπάστη» . Μετά από πρόταση του το Μάη του 1945 δημιουργείται η εκδοτική επιχείρηση του ΚΚΕ «Τα Νέα Βιβλία».

Η κατάσταση του Σεπτέμβρη – Οκτώβρη του ’47 ήταν δύσκολη και η απειλή του εμφύλιου πολέμου τον αναγκάζουν να φύγει στο Παρίσι ενώ μέσω της Πρεσβείας παίρνει υποτροφία από το Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών (C.N.R.S). Παρακολουθεί μαθήματα στη Σορβόννη και ετοιμάζει τη διδακτορική του διατριβή. Ασχολείται με τη μελέτη του έργου του Μοντεσκιέ και προετοιμάζει δίγλωσση έκδοση επιλογής από όλα τα έργα του. Έγραψε μελέτες και μονογραφίες όπως: το διεθνές εργατικό δίκαιο στον 19ο και στις αρχές του 20ου αιώνα, ο Σανσιμονιμός έξω από την Γαλλία, η επιστημονική αποστολή του Μωρηά και η ταξιδιωτική περιγραφή του Έντγκαρ Κενέ, ο οικονομικός πίνακας του Quesnay και η γένεση της Πολιτικής Οικονομίας. Επίσης έστελνε τακτικά μελέτες στο περιοδικό Νέα Οικονομία και σε άλλες εφημερίδες της Αθήνας. Το Απρίλιο του 1957 δεν παρευρέθηκε για λόγους υγείας και οικονομικούς στο Διεθνές Συνέδριο για την νεοελληνική λογοτεχνία στο Βερολίνο, στο οποίο τελικά έστειλε την εισήγησή του. Στη θέση του ερευνητή στο Κέντρο Ερευνών έμεινε μόνο για 2 με 2-1/2 χρόνια.

Μέχρι το 1955 ζούσε από χρήματα που έβγαζε από άρθρα που δημοσίευε στη Monde Diplomatique και σε άλλες εφημερίδες. Μετά κατάφερε να έχει «παραχώρηση εργασίας» στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών (C.N.R.S) και να προσληφθεί σαν έκτακτος υπάλληλος σε οργανική θέση στις εκδόσεις. Πέθανε το Νοέμβρη του 1967 και θάφτηκε στο νεκροταφείο του Παρισιού Παντέν.

Ο ιερέας Σπυρίδων Ζώης, γεννήθηκε το 1907 στη Χίνκα Ιωαννίνων και υπηρετούσε ως εφημέριος στο Μεσολόγγι. Ο πατέρας του λεγόταν Θεόδωρος και ήταν παντοπώλης. Ήταν παντρεμένος με τη Βιργινία Σισμάνη (;) και είχε τρία παιδιά τον Γιώργο, την Αλεξάνδρα (Τσάντα) και την Λίτσα. Μετανάστευσε στην Αμερική τον Μάρτιο του 1938 και υπήρξε εφημέριος διαφόρων ορθόδοξων ενοριών στις Η.Π.Α., τουλάχιστον ως το 1961. Τον βρίσκουμε στις περιοχές Grand Rapids Michigan (1938), E.Mollin Illinois (1940), Warren Ohio (1944), Omaha Nebraska (1945-46), New Kensigton (1953), Vandergrift Pennsylvania (1961). Ιδιαίτερη δραστηριότητα φαίνεται ότι ανέπτυξε στην ελληνική κοινότητα της Omaha. To 1957 εμφανίζεται να είναι πρόεδρος της ελληνικής κοινότητας του New Kensigton, ενώ την ίδια χρονιά παύεται από τα εκεί καθήκοντά του και τα μέλη της κοινότητας συγκεντρώνουν υπογραφές για την επαναφορά του. Το 1959 με επιστολή της η αρχιεπισκοπή Αμερικής του απαγορεύει να επισκέπτεται αυτή την πόλη.
Από το 1956 διαπιστώνουμε το ενδιαφέρον του Σπ. Ζώη για το Κυπριακό πρόβλημα.
Όπως προκύπτει από την οικογενειακή του αλληλογραφία, η αρχική του πρόθεση ήταν να μείνει στην Αμερική μόνο για τρία χρόνια, τελικά όμως δεν επέστρεψε παρά μόνο, ενδεχομένως, στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Παρά την επιμονή του, η υπόλοιπη οικογένεια παρέμεινε στην Ελλάδα.
Τον γιο του Γεώργιο, τον οποίο αφορά μικρό μέρος του αρχειακού υλικού, τον βρίσκουμε ανθυπολοχαγό πεζικού στη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας (1955-56), σπουδαστή στη σχολή υπομηχανικών στην Πάτρα, εργαζόμενο στη ΔΕΗ και απεσταλμένο για μετεκπαίδευση στη Γερμανία (1965-1966).

Δικηγόρος στην Αθήνα και γραμματέας της Εφορίας Άργους.

Ο Βασίλειος Ζώτος ο Μολοσσός γεννήθηκε στην Δρόβιανη της Βορείου Ηπείρου το 1837. Εργάστηκε ως δάσκαλος στα Ιωάννινα. Σε ηλικία 29 ετών γίνεται απόπειρα να συλληφθεί από τις Τουρκικές αρχές επειδή θεωρήθηκε κατάσκοπος του Ελληνικού κράτους. Το πληροφορήθηκε εγκαίρως και καταφεύγει στην Ελλάδα όπου συμμετέχει στην Κρητική Επανάσταση. Επιστρέφει στην Ελλάδα, αλλά καθώς επιθυμεί να γυρίσει στην ιδιαίτερη πατρίδα του, οι Τούρκοι δεν του το επιτρέπουν. Ταξιδεύει στην Κωνσταντινούπολη αλλά και στη Μικρά Ασία συγκεντρώνοντας υλικό για το ιστοριοδιφικό του έργο. Το Ελληνικό κράτος του απονέμει το παράσημο του Σωτήρος. Πέθανε στο Πτωχοκομείο Αθηνών τον Μάιο του 1912. Πηγή: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CE%B1%CF%83%CE%AF%CE%BB%CE%B7%CF%82_%CE%96%CF%8E%CF%84%CE%BF%CF%82_%CE%BF_%CE%9C%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CF%83%CF%83%CF%8C%CF%82 [Τελευταία επίσκεψη: 19/5/2020].

Η Εν Αθήναις Επιτροπή των Κρητών, μυστική οργάνωση που ιδρύθηκε τον Ιούλιο του 1866 από τον Μ. Ρενιέρη, Αλ. Κουμουνδούρο και άλλες επιφανείς προσωπικότητες με στόχο να συλλέγει χρήματα μέσω της διεξαγωγής εράνων, πολεμοφόδια και εθελοντές και να τα στέλνει στην Κρήτη συνδράμοντας στον αγώνα των Κρητών προκειμένου να επιτευχθεί η ένωση με την Ελλάδα. Παραρτήματα αυτής και οικονομικές επιτροπές είχαν ιδρυθεί σε διάφορες πόλεις ώστε το έργο της να είναι αποτελεσματικότερο ενώ δεν έλειπαν και οι συνεργασίες με άλλες μυστικές οργανώσεις.

Ο Ιωάννης Καποδίστριας (1776-1831) και ο Γαλλοελβετός τραπεζίτης Ιωάννης Γαβριήλ Εϋνάρδος (1775-1863) είχαν γνωριστεί το 1814 στο Συνέδριο της Βιέννης. Συνομήλικοι και φίλοι ανέπτυξαν και διατήρησαν τα χρόνια της διαμονής του Καποδίστρια στη Γενεύη μια στενή και ειλικρινή συνεργασία. Θερμός φιλέλληνας ο Εϋνάρδος είχε την ιδέα για την ίδρυση ενός πιστωτικού οργανισμού που θα προικιζόταν από τα εναπομείναντα κεφάλαια των δανείων και θα αυξανόταν από νέες εγγραφές με σκοπό την προσπάθεια ενίσχυσης της ρευστότητας των οικονομικών δραστηριοτήτων της χώρας. Ο ίδιος είχε συνεισφέρει 100.000 φράγκα στην ίδρυση της Εθνικής Χρηματιστικής Τράπεζας.
Η Εθνική Χρηματιστική Τράπεζα συστάθηκε αμέσως μετά την άφιξη του Ιωάννη Καποδίστρια στην Ελλάδα. Ο Καποδίστριας έφτασε στην Αίγινα στις 11/23 Ιανουαρίου 1828 και ορκίστηκε Κυβερνήτης στις 26 του ίδιου μήνα. Με το ψήφισμα του Κυβερνήτη της 2ας Φεβρουαρίου 1828 ιδρύθηκε η Εθνική Χρηματιστική Τράπεζα, μια κρατική τράπεζα που θα εξέδιδε έντοκες ομολογίες και μετοχές «επί τη προσδοκία ότι τα κεφάλαια ήθελον συρρεύσει δι’ αυτής εκ πατριωτισμού εις το κενόν δημόσιον ταμείον και θα ανακουφισθώσιν αι επείγουσαι και πολλαπλαί αυτού ανάγκαι…».

Σύμφωνα με το ψήφισμα που συνίστατο από 8 άρθρα, η λειτουργία της Τράπεζας προβλεπόταν ως εξής:
Τα κεφάλαια της Τράπεζας προέρχονταν από τις καταθέσεις των μετόχων, οι οποίοι θα λάμβαναν τόκο 8% ετησίως.
Οι πολίτες μπορούσαν επίσης να αποκτήσουν μερίδες στην Τράπεζα προσφέροντας προϊόντα που μπορούσαν να πωληθούν σε ξένους τόπους. Τα χρήματα των μετόχων παρέμεναν κατατεθειμένα στην Τράπεζα με προθεσμία ενός ολόκληρου έτους. Μετά την παρέλευση του έτους, και έχοντας κάνει αίτηση ένα μήνα πριν, οι καταθέτες/μέτοχοι είχαν δικαίωμα να λάβουν πίσω μέρος ή το σύνολο του κεφαλαίου τους. Επίσης, με τη συμπλήρωση της προθεσμίας ενός έτους οι «χρεωστικές αποδείξεις» (ομολογίες), που έδιδαν οι διευθυντές της Τράπεζας στους μετόχους, μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν (το αντίτιμό τους) για την αγορά προσόδων του Κράτους, στην ενοικίαση εθνικών κτημάτων ή και στην αγορά εθνικών γαιών στο μέλλον. Τη Διοίκηση της Τράπεζας, που είχε έδρα την Αίγινα, ασκούσαν ο Πρόβουλος του επί της Οικονομίας Τμήματος του Πανελληνίου με δύο συνεργάτες διορισμένους από τον Κυβερνήτη.

Η Εθνική Χρηματιστική δεν κατάφερε να προσελκύσει ικανά κεφάλαια, ενώ ως καθαρά δανειστικός οργανισμός του κράτους δεν απέκτησε ποτέ χαρακτήρα πιστωτικού ιδρύματος που θα διέδιδε το θεσμό της πίστης και θα διοχέτευε κεφάλαια στην παραγωγική διαδικασία. Όλοι οι συγκεντρωμένοι πόροι της απορροφήθηκαν στις μεγάλες ταμειακές ανάγκες του κράτους και μετά τη δολοφονία του Κυβερνήτη, τον Σεπτέμβριο του 1831, λειτούργησε υποτυπωδώς μέχρι τη διάλυσή της από τη βαυαρική αντιβασιλεία το 1834.

Η λέξη «σιδηρόδρομος» εκφράστηκε για πρώτη φορά το 1843 από το σύμβουλο του υπουργείου εξωτερικών, Αλέξανδρο Ραγκαβή. Ο Ραγκαβής προτείνε την ίδρυση σιδηροδρόμου για την ένωση της Αθήνας με τον Πειραιά, ο οποίος θα έλυνε το συγκοινωνιακό πρόβλημα που είχε δημιουργήσει η αύξηση του πληθυσμού στις δυο αυτές πόλεις. Τον Νοέμβριο του 1855 ψηφίστηκε ο Νόμος ΤΖ΄ ¨περί συστάσεως Σιδηροδρόμου¨, σύμφωνα με τον οποίο ο βασιλιάς μπορούσε να παραχωρήσει το δικαίωμα σύστασης σιδηροδρόμου σε εταιρία ή σε ιδιώτη.
Το 1866 ο Νόμος ΡΝΖ΄συμπλήρωνε τον προηγούμενο και επιπλέον καθόριζε τις λεπτομέρειες σχετικά με τις αποζημιώσεις των κτημάτων τα οποία έπρεπε να απαλλοτριωθούν προκειμένου να λειτουργήσει ο σιδηρόδρομος. Τον Οκτώβριο του 1867 υπογράφεται Σύμβαση μεταξύ του Άγγλου κεφαλαιούχου Εδουάρδου Πίκεριγκ και του Υπουργού Εσωτερικών Αλέξανδρου Κουμουνδούρου ¨περί συστάσεως Σιδηροδρόμου απ’ Αθηνών εις Πειραιά¨. Η Σύμβαση κυρώνεται με τον Νόμο ΣΜΑ΄. Επίσης ο Νόμος ΤΔ΄(1868) επιτρέπει στον Πίκεριγκ την κατασκευή θαλλάσιων λουτρών στην περιοχή του Φαλήρου τα οποία θα συνδέονται με τον σιδηρόδρομο. Τον ίδιο χρόνο ο Πίκεριγκ θέλησε να μεταβιβάσει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του σε μια νέα εταιρία με τίτλο ¨Ανώνυμος Εταιρία απ’ Αθηνών εις Πειραιά Σιδηροδρόμου¨ (ΣΑΠ). Η εταιρία συστήνει το πρώτο διοικητικό συμβούλιο το οποίο αποτελείται από τον Α. Σκουζέ (τραπεζίτης), Ι. Σκαλτσούνης (μηχανικός) και Δ. Δαμασκηνός (δικηγόρος). Τον Φεβρουάριο του 1869 έγιναν τα εγκαίνια του πρώτου ατμοκίνητου σιδηροδρόμου.
Το 1874 ο Πίκεριγκ αποσύρεται λόγω οικονομικών δυσχερειών και το 1880 η εταιρία (ΣΑΠ) εξαγοράζεται από την τράπεζα Βιομηχανικής Πίστεως αντί 60.000 λιρών Αγγλίας. Ιδρύεται νέα εταιρία (¨Ανώνυμος Εταιρία απ’ Αθηνών εις Πειραιά Σιδηροδρόμου¨) με κεφάλαιο 4.000.000 δραχμές. Με τη δημιουργία της νέας εταιρίας παρατηρείται ραγδαία ανάπτυξη του σιδηροδρόμου. Κατασκευάζονται νέα βαγόνια, ολοκληρώνεται η ανέγερση του σταθμού του Πειραιά, χτίζονται οι σταθμοί του Θησείου, του Φαλήρου και του Μοσχάτου.
Με το Νόμο ΑΨΞΔ΄(1889) επικυρώνεται η Σύμβαση μεταξύ του ΣΑΠ και της νεοσυσταθείσας από τον Στ. Ψύχα ¨Εταιρίας Προεκτάσεως του απ’ Αθηνών εις Πειραιά Σιδηροδρόμου¨ βάσει της οποίας η δεύτερη θα αναλάμβανε το έργο της προέκτασης της γραμμής του ΣΑΠ από το Θησείο προς το Μοναστηράκι και την Ομόνοια.
Το 1898 υπογράφτηκε Σύμβαση μεταξύ του υπουργού Εσωτερικών Θεοτόκη, του προέδρου του ΣΑΠ Φιλάρετου και του προέδρου της ¨Εταιρίας Προεκτάσεως Ψύχα¨ Ι. Βαλαωρίτη για την συγχώνευση των δύο εταιριών και την αντικατάσταση της ατμοκίνητης έλξης με ηλεκτρική. Ο νόμος ΒΨΞΕ΄ του 1900 κυρώνει την Σύμβαση.
Το 1903 η εταιρία «ελληνική ηλεκτρική εταιρία /Thomson Houston de la Mediterranée», αναλαμβάνει την ηλεκτροδότηση του δικτύου. Στις 16/9/1904 εγκαινιάζεται η πρώτη ηλεκτροκίνητη διπλή γραμμή του αστικού σιδηροδρόμου.
Ανάμεσα στο 1924 και το 1925, ο όμιλος Power and Traction Finance Company, που είχε σχηματισθεί με αγγλικά και ελληνικά κεφάλαια, υπέβαλε στον ΣΑΠ προτάσεις συνεργασίας. Τον Οκτώβριο του 1925 η εταιρία Σιδηροδρόμων Αττικής, η εταιρία Σιδηροδρόμων Αθηνών-Πειραιώς και η εταιρία τροχιοδρόμων Αθηνών- Πειραιώς και περιχώρων συγχωνεύτηκαν με τον όμιλο Power and Traction Company σχηματίζοντας 2 εταιρίες, την εταιρία ¨Ελληνικοί Ηλεκτρικοί Σιδηρόδρομοι¨ (ΕΗΣ) και την ¨Ηλεκτρική Εταιρία Μεταφορών ¨(ΗΕΜ). Πρόεδρος της νέας εταιρίας (ΕΗΣ) είναι ο Αλέξανδρος Βλάγκαλης.
Η ΕΗΣ εγκαινιάζει πολλούς νέους σταθμούς μέχρι το ξέσπασμα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, κατά τον οποίο προσφέρει μεγάλη βοήθεια για την μετακίνηση των στρατιωτών. Τον Ιανουάριο του 1944 βομβαρδίζεται ο Πειραιάς με αποτέλεσμα να υποστεί ο Σταθμός σημαντικές καταστροφές. Το 1950 παραχωρείται από την ΗΕΜ στην ΕΗΣ το δικαίωμα ολοκλήρωσης των έργων ηλεκτροκίνησης. Η σύμβαση κυρώνεται το 1954 και η διάρκεια προνομίου επεκτείνεται μέχρι 31/12/1975.
Το 1976 οι ΕΗΣ κρατικοποιούνται και μετονομάζονται σε ΗΣΑΠ με τον Νόμο 352 (¨περί ιδρύσεως οργανισμού προς ανάληψη των παρά των ΕΗΣ Α.Ε. εκτελούμενων μεταφορών¨) - ΦΕΚ Α 147/16.6.1976. Σύμφωνα με το άρθρο 2 ο ΗΣΑΠ αποτελεί δημόσια επιχείρηση και λειτουργεί για χάρη του δημοσίου συμφέροντος, κατά τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας. Το καλοκαίρι του 1977 ανατίθεται στην ελληνογαλλική κοινοπραξία SOFRETU-SGTE SOGELERG-ΑΔΚ η σύνταξη κατασκευαστικής προμελέτης για το νέο ΜΕΤΡΟ της Αθήνας. Το 1978 ο ΗΣΑΠ εντάσσεται στο σύστημα Αστικών Συγκοινωνιών της πρωτεύουσας τον οποίο εποπτεύει ο νεοϊδρυθείς (1977) Οργανισμός Αστικών Συγκοινωνιών (ΟΑΣ σημερινός ΟΑΣΑ). Τέλος το 1991 ιδρύεται η εταιρία «ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε».