Το Αρχείο χαρακτηρίζεται από πλούσια θεματολογία με κύριους άξονες τη διπλωματική, εθνική, βουλευτική και συγγραφική δραστηριότητα του Δραγούμη. Χρονικά καλύπτει τα τέλη του 19ου και τα πρώτα είκοσι έτη του 20ου , μια από τις πλέον ενδιαφέρουσες περιόδους της νεοελληνικής ιστορίας. Το Μακεδονικό Ζήτημα αλλά και το σύνολο των εθνικών διεκδικήσεων της Ελλάδας την περίοδο αυτή φωτίζονται από το πλήθος του αρχειακού υλικού που απόκειται στις ενότητες του Αρχείου. Αφορά επίσης την περίοδο των Βαλκανικών Πολέμων καθώς επίσης και εκείνη του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου. Εμπεριέχει εξάλλου πλήθος προσωπικών στοιχείων που αποτυπώνουν γλαφυρά τη ζωή, τις ενασχολήσεις και τα ενδιαφέροντα του δημιουργού του μέσα από γραπτά του κείμενα, την αλληλογραφία του και το φωτογραφικό υλικό.

Ενότητα Ι (ΙΑ και ΙΒ): Αλληλογραφία
Στην ενότητα ΙΑ έχει ενταχθεί τμήμα της προσωπικής και της επαγγελματικής αλληλογραφίας του Ίωνα δραγούμη, σύμφωνα με την πρώτη κατάταξη του υλικού από τον Φίλιππο Δραγούμη. Η ταξινόμηση, η καταλογογράφηση, και η αναλυτική περιγραφή κάθε μίας από τις επιστολές της ενότητας αυτής πραγματοποιήθηκαν από τον Δρ. Αλέξη Μάλλιαρη. Όλες οι επιστολές έχουν ψηφιοποιηθεί και βρίσκονται στην ψηφιακή βιβλιοθήκη της ΑΣΚΣΑ (Digital Library).

Το δεύτερο μέρος της Ενότητας Αλληλογραφία ΙΒ του Ίωνα Δραγούμη αποτελεί η οικογενειακή αλληλογραφία. Ας σημειωθεί ότι σώζεται το σύνολο σχεδόν της πολυπληθούς αλληλογραφίας του αυτής, εισερχόμενης αλλά και εξερχόμενης, δεδομένου ότι ο Φίλιππος Δραγούμης φρόντισε να συγκεντρώσει και να ενσωματώσει στο αρχείο του αδελφού του και τις πρωτότυπες επιστολές του τελευταίου προς την οικογένειά του. Εξάλλου πλήθος επιστολών επαγγελματικής φύσεως απαντώνται και στις υπόλοιπες ενότητες του Αρχείου. Τα λοιπά μέρη της Αλληλογραφίας καθώς και οι ενότητες που ακολουθούν έχουν ταξινομηθεί και καταλογογραφηθεί απο την αρχειονόμο/ιστορικό Δρ. Ελευθερία Δαλέζιου.

Ενότητα ΙΙ: Ημερολόγια-Σημειωματάρια
Η ενότητα περιλαμβάνει τα τετράδια ημερολογιών του Δραγούμη, σημειωματάρια, λυτά σημειώματα και επιστολές που καλύπτουν χρονικά την περίοδο 1894-1920.

Ενότητα ΙΙΙ: Κείμενα λογοτεχνικά και πολιτικά
Η ενότητα περιλαμβάνει χειρόγραφα και τυπογραφικά δοκίμια άρθρων και βιβλίων του Δραγούμη, αλληλογραφία του Φίλιππου Δραγούμη σχετικά με την έκδοση βιβλίων και άρθρων μετά το θάνατο του Δραγούμη, συγκεντρωτικούς πίνακες δημοσιευμάτων καθώς και χειρόγραφα, προσχέδια κειμένων και σημειώσεις του Δραγούμη για πολιτικά και μη δημοσιεύματα.

Ενότητα IV: Υπηρεσιακά Υπουργείου Εξωτερικών και παράλληλες δραστηριότητες
Η ενότητα περιλαμβάνει κείμενα, σημειώσεις, έντυπα και αλληλογραφία για τις εξής θεματικές: για τον Μακεδονικό Αγώνα, τη δραστηριότητά του Δραγούμη στα ελληνικά προξενεία στη Μακεδονία, Θράκη και Ανατολική Ρωμυλία, στην Κωνσταντινούπολη και τη συμμετοχή του στην Οργάνωση Κωνσταντινουπόλεως, τα εθνικά ζητήματα καθώς και την ενασχόλησή του με τον Εκπαιδευτικό Όμιλο, τον Νουμά και την Πολιτική Επιθεώρηση.

Ενότητα V: Κοινοβουλευτική δράση - Εξορία
Η ενότητα περιλαμβάνει σημειώσεις, αλληλογραφία και έντυπο υλικό σχετικό με την κοινοβουλευτική του δράση καθώς επίσης και τις διεθνείς σχέσεις της Ελλάδας την περίοδο 1915-1920 (ουδετερότητα της Ελλάδας, Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, επέμβαση των Μεγάλων Δυνάμεων στα εσωτερικά της Ελλάδας.) Στην ενότητα αυτή βρίσκεται υλικό αναφορικά με τα δύο υπομνήματα του Δραγούμη στο Συμβούλιο της Ειρήνης (1918-9 Παρίσι) κατά τη διάρκεια της εξορίας του στην Κορσική και τη Σκόπελο καθώς και αποκόμματα τύπου.

Ενότητα VI: Προσωπικά (Προσωπικά έγγραφα –φωτογραφίες- αντικείμενα)
Η ενότητα περιλαμβάνει προσωπικά έγγραφα του Δραγούμη, τετράδια μαθητικών και φοιτητικών χρόνων καθώς και φωτογραφικό υλικό.

Ενότητα VII: Ποικίλα
Η ενότητα περιλαμβάνει χειρόγραφα του Περικλή Γιαννόπουλου, του Ν. Φαρδύ καθώς και χειρόγραφο του ποιήματος ‘Πατρίδες’ του Κ. Παλαμά με ιδιόχειρο σημείωμα του ποιητή προς τον Ίωνα Δραγούμη.

Ενότητα VIII: Υλικό συγκεντρωθέν από τον Φίλιππο Δραγούμη μετά τη δολοφονία του Ίωνα
Η ενότητα περιλαμβάνει υλικό που συγκεντρώθηκε από τον Φίλιππο Δραγούμη μετά το θάνατο του αδελφού του: συλλυπητήριες επιστολές και τηλεγραφήματα, υλικό της δίκης για τη δολοφονία του Ίωνα Δραγούμη, αλληλογραφία για την ανέγερση στήλης στην μνήμη του, αποκόμματα εφημερίδων καθώς και έντυπα από την προσωπική βιβλιοθήκη του Ίωνα Δραγούμη.

Αρχειακό υλικό που αφορά την Υπηρεσία Πληροφοριών, τα Γραφεία Τύπου, τη λογοκρισία κινηματογραφικών ταινιών, τα Πρακτικά Συνεδριάσεων της Επιτροπής Ελέγχου Μουσικών Τεμαχίων. Επίσης, φωτογραφίες και φωτογραφικές πλάκες, οι περισσότερες εκ των οποίων απεικονίζουν δημόσια έργα σε όλη την επικράτεια και είχαν στόχο την προβολή του έργου της κυβέρνησης, ενώ άλλες σχετίζονται με τα Δεκεμβριανά, τα Ιουλιανά, εκδηλώσεις της Δικτατορίας των Συνταγματαρχών, το Κυπριακό, τον ελληνικό στρατό στη Μέση Ανατολή (περίοδος 1942-1944), την έκδοση βιβλίου για την ελληνική τέχνη. Οι φωτογραφίες καλύπτουν τη χρονική περίοδο 1930 – 1970 και είναι γνωστών φωτογράφων όπως των Βερβέρη, Παπαϊωάννου, Μελετζή, Μεγαλοκονόμου κ.ά.

Σημείωση: Για τον αναλυτικό κατάλογο του αρχείου βλ. https://www.benaki.org/index.php?option=com_collectionitems&view=collectionitem&id=165434&Itemid=511&lang=el

Αρχείο Διονύσιου Στεφάνου:

1. Φάκελος με βιογραφικά στοιχεία του Δ. Στεφάνου (φωτογραφίες, χειρόγραφα και αποκόμματα εφημερίδων και περιοδικών για την οικογένεια Στεφάνου και τεύχη του περιοδικού "Αι Μούσαι-Ζάκυνθος 1908 με αφιερώματα στην οικογένεια Στεφάνου).
2. Φάκελος με αποκόμματα εφημερίδων και φύλλα εφημερίδων (Χώρα, Παλιγγενεσία, Ώρα, Εφημερίς, Εστία, Ακρόπολις κ.ά.) με αγορεύσεις στη Βουλή του Δ. Στεφάνου, φυλλάδιο του Στεφάνου με τίτλο "Αγόρευσις Δ. Στεφάνου βουλευτή Ζακύνθου περί ευθυνών του πολέμου εν σχέσει προς των ενεργειών της Εθνικής Εταιρείας, Αθήνα 1902", προκήρυξη της Εθνικής Εταιρείας κ.ά.
3. Φάκελος με αποκόμματα εφημερίδων που αναφέρονται στην πολιτική δράση του Στεφάνου, στον διορισμό του σε υπουργικές θέσεις, στο πολιτικό γραφείο του βασιλιά Γεωργίου Α΄, την πρόταση από τον βασιλιά Κωνσταντίνο να αναλάβει τον σχηματισμό κυβέρνησης το 1916, διάφορες συνεντεύξεις και άρθρα του Στεφάνου, επιστολή του βασιλιά Κωνσταντίνου προς τον Δ. Στεφάνου με την οποία εκφράζει τις ευχαριστίες του για τις υπηρεσίες του Στεφάνου στον πατέρα του, προγράμματα, φυλλάδια και διπλώματα για τον εορτασμό των 50 χρόνων από την ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα καθώς και διάφορα φυλλάδια με μελέτες και ομιλίες του Στεφάνου (Διάλεξις περί των Ελλήνων ποιητών του ΙΘ' αιώνος: Γ. Τερτσέτης, Αθήνα 1916, Περί της αστικής ικανότητος των αλλοδαπών εν Ρωμουνία, Αθήνα 1892 κ.ά.)

Το αρχείο του Ιωάννου Μεταξά περιλαμβάνει αρχειακό υλικό (αλληλογραφία, εκθέσεις, χάρτες, φωτογραφίες, αναφορές) σχετικά με την πολιτική του πορεία, τη στρατιωτική του σταδιοδρομία και την πολιτική του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου, ενώ ένα μεγάλο μέρος του αρχείου σχετίζεται με τη στρατιωτική προπαρασκευή της χώρας ενόψει της ιταλικής επίθεσης τον Οκτώβριο του 1940. Περιλαμβάνονται, επίσης, προσωπική και οικογενειακή αλληλογραφία, έγγραφα σχετικά με την οικογένεια Μεταξά, χειρόγραφα σημειωματάρια, πιστοποιητικά που σχετίζονται με την ιδιωτική του ζωή και το προσωπικό του ημερολόγιο.

Κατά την παραλαβή του αποτελείτο από 17 μεγάλες κούτες, 6 μικρότερα κουτιά και 9 φωριαμούς με αρχειακό υλικό. Έως τις αρχές του 2014 μεγάλο τμήμα του αρχείου είχε ταξινομηθεί και καταγραφεί. Ο κατάλογός είναι προσβάσιμος μέσω της ιστοσελίδας των Αρχείων στο διαδίκτυο.

Το αρχείο περιλαμβάνει χειρόγραφα και δακτυλόγραφα κείμενα (λογοτεχνικά και πολιτικά), προσωπικά και επίσημα/υπηρεσιακά έγγραφα, επιστολές (προσωπική και υπηρεσιακή αλληλογραφία), δημοσιεύματα, αποκόμματα από τον τύπο, υλικό από την πολιτική σταδιοδρομία του ΚΤ και από τις διάφορες ακαδημαϊκές του δραστηριότητες, φωτογραφίες και οπτικοακουστικό υλικό.

Το αρχείο αποτελείτo στην πραγματικότητα από τρία υποαρχεία:
Α) το αρχείο Κωνσταντίνου Τσάτσου
Β) το αρχείο Ιωάννας Τσάτσου
Γ) το αρχείο της οικογένειας Σεφεριάδου (Στυλιανός Σεφεριάδης, Γιώργος Σεφέρης, Άγγελος Σεφεριάδης) [ξεχωριστή αρχειακή περιγραφή]

Αρχείο οικογένειας Μαυροκορδάτου

Φάκελος Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου (1835-1898)
Έκθεση του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου για την οικονομική κατάσταση της Ελλάδας (1835).
Επιστολές Χαρίκλειας Μαυροκορδάτου και των γιων της Γεωργίου και Νικολάου (1897-1898, χ.χ.)· μαθητικές σημειώσεις της Ελένης Μαυροκορδάτου.

Φάκελος Νικολάου Μαυροκορδάτου (1863-1903)
Ημερολόγια Νικολάου Μαυροκορδάτου (1865-1867, 1889)· επιστολές προς Νικόλαο Μαυροκορδάτο (1863-1866)· επιστολές Φωκίωνα Ρωκ και Εμμανουήλ Αργυρόπουλου προς τον Νικόλαο Μαυροκορδάτο (1864)· σχέδια και προϋπολογισμός κατασκευής της οικίας του Νικολάου Μαυροκορδάτου (1869).
Έγγραφα αναφερόμενα στη μετατροπή του ανατολικού ημερολογίου (1898).
Επιστολές προς και από Νικόλαο Μαυροκορδάτο (1872, 1892-1897)· έγγραφα σχετικά με τη συμμετοχή του Νικολάου Μαυροκορδάτου στις εκλογές (1872-1873)· σχολή Βοδενών (1876)· εφημερίδες και αποκόμματα τύπου με αγγελίες για το θάνατο του Νικολάου Μαυροκορδάτου (1903).
Αλληλογραφία μεταξύ του Κωνσταντίνου Παπαρρηγόπουλου και του H Kiepert για την έκδοση χάρτη της Μακεδονίας (1877-1878)· χάρτης της Ελλάδας (1888).

Φάκελος Αλέξανδρου Ν. Μαυροκορδάτου (1890-1898)
Τοπογραφικοί χάρτες Ηπείρου, Θεσσαλίας κ.ά. καταρτισμένοι από τον Αλέξανδρο Ν. Μαυροκορδάτο· σημειώσεις γραμματικής και συντακτικού από τον ίδιο· κατάλογος προσωπικών του αντικειμένων μετά το θάνατό του (1890-1896)· έγγραφα διακανονισμού επιτροπείας του ανήλικου τέκνου του Αλέξανδρου (1895, 1898).

Αρχείο οικογένειας Μπαλτατζή

Φάκελος Περικλή Μπαλτατζή (1900-1908)
«Καθολικό μορτητών καλλιεργητών», ίσως του Περικλή Αργυρόπουλου (1900-1907)· αγγελίες θανάτου του (1908).

Αρχείο Γεωργίου Μπαλτατζή (1893-1922)
Προσωπικά έγγραφα: προικοσύμφωνο Χαρίκλειας Μαυροκορδάτου και Γεωργίου Μπαλτατζή (1893)· απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών για τη χρήση του επιθέτου Μπαλτατζής-Μαυροκορδάτος (1900)· φύλλο πορείας (1919)· τετράδιο αντιγράφων επιστολών του Γεωργίου Μπαλτατζή (1895-1904)· επιστολές Νικολάου Μαυροκορδάτου, Α. Δαμβέργη, Μάνου κ.ά. προς τον Γεώργιο Μπαλτατζή (1902-1903).
Προσωπικό ημερολόγιο του Γεωργίου Μπαλτατζή (1915).
Έγγραφα του Υπουργείου Εξωτερικών (1921): τηλεγραφήματα και αντίγραφα τηλεγραφημάτων από πρεσβείες και υπηρεσίες του κράτους προς το Υπουργείο Εσωτερικών για ποικίλα θέματα (1921-1922).
Διακοινώσεις, υπομνήματα και πρακτικά της διάσκεψης του Λονδίνου (Φεβρουάριος-Μάρτιος 1921).
Έκθεση για την κατάσταση στην Κωνσταντινούπολη και για την οργάνωση του δικτύου πληροφοριών στη Μακεδονία (20 Μαΐου 1921).
Σχέδιο υπομνήματος το Γεωργίου Μπαλτατζή για τη συνθήκη των Σεβρών (1920).
Πρακτικά της συνάντησης των: Λόρδου Κώρζον, Γεωργίου Μπαλτατζή, Δημητρίου Γούναρη και Ραγκαβή (27 Οκτωβρίου 1921).
Επιστολές, κοινοποιήσεις και υπομνήματα προς τον Γεώργιο Μπαλτατζή κατά το διάστημα της υπηρεσίας του στο Υπουργείο Εξωτερικών (1921).
Πρακτικά συνομιλιών μεταξύ Λόυντ Τζωρτζ και Οικουμενικού πατριάρχη Μελέτιου (18 Ιανουαρίου 1922).
Απολογία ενώπιον του Επαναστατικού Δικαστηρίου (12 Νοεμβρίου 1922).
Εφημερίδες και αποκόμματα τύπου με άρθρα για τη Δίκη των Έξι· εφημερίδες με σύγχρονα πολιτικά θέματα (1918-1920).
Αγορεύσεις του Ελευθερίου Βενιζέλου. Έγγραφα σχετικά με το κατηγορητήριο των κυβερνήσεων Σκουλούδη, Λάμπρου και Γούναρη.

Φάκελος Χαρίκλειας Μαυροκορδάτου - Μπαλτατζή (1893-1926)
Σημειώσεις, ενθυμήσεις και σκέψεις της Χαρίκλειας Μπαλτατζή (1893-1915, 1922-1924).
Κτηματικά, κληρονομικά του κτήματος Mauerbach, διαχειριστικά έγγραφα (1903-1904).
Επιστολές του Νικολάου και της Ελένης Μαυροκορδάτου προς την κόρη τους Χαρίκλεια (1866-1902).
Επιστολικά σημειώματα του Γεωργίου Μπαλτατζή προς τη σύζυγό του Χαρίκλεια (1893-1902)· σχέδια επιστολών της ίδιας προς διαφόρους.
Συλλυπητήριες επιστολές και αποκόμματα τύπου για το θάνατο του Γεωργίου Μπαλτατζή (Δεκέμβριος 1922) και το θάνατο της Χαρίκλειας Μπαλτατζή (1926)· διαθήκη και ληξιαρχική πράξη θανάτου (1926)· νεκρολογίες (1926).

Φάκελος Νικολάου Μπαλτατζή - Μαυροκορδάτου (1920-1929)
Επιστολές των Εμμανουήλ και Νικολάου Μπαλτατζή προς τη μητέρα τους Χαρίκλεια (1920-1921)· αλληλογραφία μεταξύ των αδελφών Νικολάου και Εμμανουήλ (Νώλη) Μπαλτατζή - Μαυροκορδάτου (1921)· επιστολές διαφόρων προς τον Νικόλαο Μπαλτατζή - Μαυροκορδάτο (1921)· εκτεταμένη επιστολογραφία της Χαρίκλειας Μπαλτατζή προς το γιο της Νικόλαο, όταν υπηρετούσε στο Μικρασιατικό μέτωπο (1921-1922), και του έτους 1924.
Σημειώσεις του Νικολάου Μπαλτατζή - Μαυροκορδάτου με τον τίτλο «Περίληψις των επιχειρήσεων του 2ου Συντάγματος Ιππικού κατά την τελευταία υποχώρηση εκ Μ. Ασίας». Σχέδιο νόμου για την αγορά της βιβλιοθήκης του Νικολάου Μπαλτατζή - Μαυροκορδάτου (1928-1929).

Το αρχείο του Φ.Δ. xαρακτηρίζεται από μία πλούσια μακεδονική θεματολογία σε πολιτικό, τοπικό κυρίως επίπεδο (τοπική πολιτική ιστορία Δυτικής Μακεδονίας) και σε εθνικό (εθνικές διεκδικήσεις). Χαρακτηρίζεται επίσης από μία τάξη και εσωτερική διάρθρωση που συμβαδίζει με την “πολιτική αταξία” της εποχής που έζησε. Παράλληλα, είναι φανερό ότι το αρχείο τηρήθηκε από τον δημιουργό του, με ιδιαίτερη φροντίδα και έγνοια να διασωθεί η παραμικρή λεπτομέρεια και να καταγραφεί κάθε ενέργεια.

Στο αρχείο υπάρχουν τα χειρόγραφα σχέδια απαντητικών επιστολών καθώς και η τελική δακτυλογραφημένη μορφή τους, σχεδόν για κάθε επιστολή που ελάμβανε. Ετσι ο αναγνώστης έχει πλήρη εικόνα των θέσεων και απόψεων του αποστολέα αλλά και του παραλήπτη. Υπάρχουν επίσης όλες οι μορφές των κειμένων του, από την πρώτη γραφή μέχρι την τελική, όπου παρεμβάλλονται διορθώσεις (ουσιαστικές και μη), προσθαφαιρέσεις κ.λ.π. Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα η παρακολούθηση της εξέλιξης ενός κειμένου για τη μελέτη της προσωπικότητας του δημιουργού του. ΄Ενα άλλο χαρακτηριστικό του αρχείου ήταν τα πολλαπλά δακτυλογραφημένα αντίγραφα (5-10 για πολλά έγγραφα) και τα πολλαπλά αποκόμματα εφημερίδων.

Το αρχείο του Φ.Δ. αναφέρεται κυρίως στην περίοδο του Μεσοπολέμου και στον Εμφύλιο, που είναι από τις πλέον περίπλοκες και συγκεχυμένες περιόδους της νεοελληνικής ιστορίας. Η μεταφορική “αταξία” του αρχείου, συνίσταται σε μια συνεχή, διάχυτη αίσθηση και εντύπωση, ότι σχεδόν όλα τα θέματα, της πρώτης κυρίως ενότητας, είναι αλληλένδετα και συναντιώνται σε όλους τους φακέλους, και αυτό γιατί τα περιεχόμενα των φακέλων επικαλύπτονται ή έχουν εκ των πραγμάτων θεματική συνάφεια και συνέχεια. Η αποτύπωση της ιστορικής περιόδου άφησε τα ίχνη της στη διάρθρωση του αρχείου στο οποίο απεικονίζονται η προσωπική δράση και τα ενδιαφέροντα του δημιουργού του.

Ο κύριος όγκος του αρχείου, είναι επικεντρωμένος στα εθνικά και πολιτικά θέματα της Μακεδονίας και κυρίως, της Δυτικής. Αλλά τα εθνικά θέματα που αντιμετωπίζει η χώρα είναι αναγκαστικά και πολιτικά, ενώ τα πολιτικά συνίστανται σε κομματικά, βουλευτικά, εκλογικά, οικονομικά, εκπαιδευτικά και κυβερνητικά θέματα. Είναι προφανές ότι η αλληλεπίδραση και η αλληλεξάρτηση όλων των παραπάνω θεμάτων και των ανθρώπων που εμπλέκονται δημιουργούν ένα σύμπλεγμα διαλεκτικών σχέσεων, με ιστορική διάρκεια μέσα στο χρόνο.