Δελτίο περιγραφής Φορέα.
Το αρχείο παραδόθηκε τμηματικά στο Ε.Λ.Ι.Α. με πρωτόκολλα παράδοσης-παραλαβής την περίοδο 2010-2011. Κάθε τμήμα της δωρεάς περιείχε ένα μίγμα φωτοτυπιών και πρωτοτύπων τεκμηρίων για τα οποία γινόταν κάθε φορά μια πρόχειρη αναλυτική περιγραφή. Αρκετές φορές χρειάστηκε η μεταγραφή ορισμένων τεκμηρίων ή και η μετάφρασή τους ύστερα από αίτημα των δωρητών. Μετά την ολοκλήρωση της δωρεάς, έγινε η τελική ταύτιση και ο διαχωρισμός των φωτοτυπιών από τα πρωτότυπα
Οικογένεια με ρίζες στην Ιταλία πριν τον 15ο αι. O πρώτος πρόγονος της οικογένειας που εγκαταστάθηκε στη Ζάκυνθο ήταν ο Πέτρος Μερκάτης το 1536. Ο απόγονός του, Κόμης Diodato-Anastasio Μερκάτης (1723-;), παντρεύτηκε την Angela Ρώμα, κόρη του Αναστασίου Ρώμα και απέκτησαν πέντε γιους. Ο ένας από αυτούς ήταν ο Λεονάρδος Μερκάτης (1760-;), από τον οποίο ξεκινά ο κλάδος της οικογένειας που αφορά στο αρχείο.
Ο Λεονάρδος απέκτησε δύο γιους: τον Αναστάσιο (1798-1880), που παντρεύτηκε την Καικιλία Joseph Drexinger και τον Νικόλαο (1801-1873), που παντρεύτηκε την Αντριάννα Αρβανιτάκη. Ο Αναστάσιος υπήρξε βουλευτής του Ιονίου Κοινοβουλίου και γερουσιαστής και απέκτησε επτά παιδιά: την Αναστασία, τον Λεονάρδο, τον Πέτρο, τον Διονύσιο, τον Πέτρο-Παύλο, την Έλενα και τον Σπυρίδωνα. Ο πρωτότοκος γιος του, Λεονάρδος Αν. Μερκάτης (1838-1901), παντρεύτηκε (1867) την Αικατερίνη Παλαιολόγου-Μπενιζέλου (1848-1919) και ήταν διευθυντής της Ιονικής Tράπεζας στην Αθήνα. Ο Διονύσιος Αν. Μερκάτης (;-1907) παντρεύτηκε την κόμισσα Αβιγαήλ Ερμάννου Λούντζη (1843-1927) και ήταν διευθυντής της Ιονικής Τράπεζας στη Ζάκυνθο. Ο Σπυρίδων Αν. Μερκάτης (1853-;) ήταν πρόξενος της Ιταλίας στη Ζάκυνθο και διευθυντής των Αρχείων του νησιού.
Ο Λεονάρδος Αν. Μερκάτης απέκτησε τέσσερα παιδιά από τα οποία επέζησαν τα δύο: η Καικιλία (1871-;), σύζυγος του Αντωνίου Πάλλη, και ο Αλέξανδρος (1874-1947), σύζυγος της Harriet Wright και αυλάρχης του βασιλιά Κωνσταντίνου. Παιδιά του Αλέξανδρου και της Harriet ήταν ο Λεονάρδος (1901-1974), η Αταλάντα (1903-1964) και η Ντάρια (1908-1979). Κόρες του Λεονάρδου Αλ. Μερκάτη και της Ιουλίας Σταθάτου είναι η Ελένη (1937-), σύζυγος Κωνσταντίνου Δρακόπουλου, η Harriet (1942-), σύζυγος Ηλία Σιτινά (α΄ γάμος) και Μ. Μίχα (β΄ γάμος), και η Αταλάντα (1938-2005), σύζυγος Κ. Γουλανδρή.
[Πηγή σύνταξης βιογραφικού: Eugene Rizo-Rangabe, Livre d’or de la noblesse ionienne, vol. III, 1927, υλικό του αρχείου]
Δημοσιοποιήθηκε
Μερική
Τελικό
Το μεγαλύτερο μέρος του αρχειακού υλικού ανήκει στον Αλέξανδρο Μερκάτη, αυλάρχη του βασιλιά Κωνσταντίνου, και αφορά κυρίως αλληλογραφία του βασιλιά Κωνσταντίνου και του Αλέξανδρου Μερκάτη κατά την περίοδο του Εθνικού Διχασμού και της Μικρασιατικής Εκστρατείας. Το αρχείο περιέχει επίσης: υπηρεσιακή αλληλογραφία και άλλα της Επιτροπής Ανακτόρων που συγκροτήθηκε μετά την έξωση του Όθωνα (1862-1863), συμβάσεις, σχέδια, πρωτόκολλα του εθνικού δανείου επί κυβερνήσεως Χ. Τρικούπη (1893-1894), προσωπικά του Α. Μερκάτη και άλλων μελών της οικογένειας Μερκάτη, γενεαλογικά δέντρα, κ.ά. Περιλαμβάνεται επίσης μία μελέτη του Αλέξανδρου Μερκάτη με γενεαλογικά στοιχεία, πληροφορίες και σχέδια οικοσήμων που αφορούν τις οικογένειες ευγενών της Ζακύνθου.
[Βλ. επισυναπτόμενη αναλυτική περιγραφή]
ΕΝΟΤΗΤΑ Ι: ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΝΑΚΤΟΡΩΝ, ΕΘΝΙΚΑ ΔΑΝΕΙΑ, ΔΙΑΔΟΧΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ
Φάκελος 1 Επιτροπή Ανακτόρων (1862-1864)
Φάκελος 2 Δάνειο της Ελλάδας (1893-1894)
Φάκελος 3 Διάδοχος Κωνσταντίνος (1888-1912)
ΕΝΟΤΗΤΑ ΙΙ: ΕΘΝΙΚΟΣ ΔΙΧΑΣΜΟΣ, ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ
Φάκελος 4 Εθνικός Διχασμός - Αλληλογραφία Βασιλιά Κωνσταντίνου (1913-1917)
Φάκελος 5 Εθνικός Διχασμός - Αυλάρχης Αλέξανδρος Μερκάτης (1912-1917)
Φάκελος 6 Εθνικός Διχασμός - Εκθέσεις, αναφορές, μαρτυρίες, κ.ά. (1914-1917)
Φάκελος 7 Ασθένεια και θάνατος Κωνσταντίνου Α΄ (1914-1923)
Φάκελος 8 Μικρασιατική εκστρατεία-Καταστροφή (1918-1923)
Φάκελος 9 Ποικίλα (1893-1946)
ΕΝΟΤΗΤΑ ΙΙΙ: ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΜΕΡΚΑΤΗ
Φάκελος 10 Αλέξανδρος Μερκάτης (1906-1946)
Φάκελος 11 Άλλα μέλη της οικογενείας (1845-1968)
Φάκελος 12 Γενεαλογικά δέντρα, ιστορία της οικογένειας, κ.ά.
Φάκελος 13 Ιστορία και οικόσημα ζακυνθινών οικογενειών
Φάκελος 14 Ποικίλα (1787-1941)
Δεν έγινε καμία εκκαθάριση
Δωρεά της Ελένης και της Harriet, κορών του Λεονάρδου Αλ. Μερκάτη (2012).
Αναμένονται προσθήκες
Δημήτρης Μπαχάρας
Αρχείο Στρέιτ, αρχείο Βενιζέλου, αρχείο Τρικούπη
Αναλυτική περιγραφή σε επίπεδο φακέλου και υποφακέλου.