Αρχείο Ελευθερίου Βενιζέλου
Το αρχείο αποτελείται από δεκαέξι (16) φακέλους ξεκινώντας από την αλληλογραφία, επίσημη και μη, με Έλληνες και ξένους επιστολογράφους, τις επιστολές Βενιζέλου προς διαφόρους και τις επιστολές τρίτων (φάκελοι 1-4), τα υπουργεία Στρατιωτικών και Ναυτικών που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην προετοιμασία της χώρας για τους Βαλκανικούς πολέμους, τις επιχειρήσεις του πολέμου και τις σχέσεις των εμπλεκομένων χωρών (φάκελοι 5-6) και κατόπιν τα διοικητικά και πολιτικά των περιοχών που περιήλθαν στην Ελλάδα (φάκελος 7). Ακολουθούν τα πολιτικά και κυβερνητικά θέματα (φάκελος 8), τα ζητήματα των ελληνικών πληθυσμών που έπρεπε να επιλυθούν από τη συνδιάσκεψη της ειρήνης (φάκελος 9), οι λόγοι, ομιλίες και σημειώσεις του Βενιζέλου για τα περισσότερα από τα παραπάνω θέματα (φάκελος 10), τα εκλογικά-πολιτικά της εποχής του διχασμού (φάκελος 11), η σύσταση και λειτουργία του πολιτικού γραφείου του πρωθυπουργού (φάκελος 12), ποικίλα (φάκελος 13), οι εφημερίδες για το θάνατο και την κηδεία του Βενιζέλου (φάκελος 14), το τεκμηριωτικό υλικό και τα φωτοαντίγραφα διαφόρων εγγράφων, εφημερίδων και φωτογραφιών που χρησιμοποιήθηκαν στις εκθέσεις για τον Βενιζέλο (φάκελοι 15-16).
Το περιεχόμενο του αρχείου παρουσιάζει ιδιαίτερα ενδιαφέροντα στοιχεία για την εξωτερική πολιτική και τις διπλωματικές σχέσεις της Ελλάδος και του Βενιζέλου, την προετοιμασία του στρατού και του ναυτικού πριν τους Βαλκανικούς πολέμους, για την ίδια τη διεξαγωγή τους καθώς και τα αποτελέσματά τους, για το Ηπειρωτικό ζήτημα και για ορισμένα διοικητικά και πολιτικά θέματα των Νέων Χωρών. Σημαντικά είναι επίσης τα στατιστικά στοιχεία για τον ελληνισμό της Θράκης και της Μικράς Ασίας, καθώς και οι χειρόγραφες σημειώσεις (agenda) του Βενιζέλου που προσφέρουν στοιχεία για την προσωπικότητα και πολιτική του σκέψη.
Στο αρχείο περιλαμβάνονται επίσης αντίγραφα αρχειακών συλλογών για τον Βενιζέλο, την οικογένειά του και την επανάσταση του Θέρισου το 1905.

Τεκμήρια από την στρατιωτική σταδιοδρομία του Κωνσταντίνου Φωκά στους Βαλκανικούς Πολέμους, τον Βορειοηπειρωτικό Αγώνα, την μικρασιατική εκστρατεία, την καταστολή του βενιζελικού κινήματος του 1935 και τον ελληνοϊταλικό πόλεμο, τιμητικές διακρίσεις, στρατιωτικές ταυτότητες, υπηρεσιακά έγγραφα από την επαγγελματική του σταδιοδρομία, οικογενειακή αλληλογραφία, συμβολαιογραφικά έγγραφα, οικογενειακά έγγραφα, ιατρικές γνωματεύσεις, ποικίλα.

Επιστολές του Χρήστου Χρυσανθακόπουλου αδελφού του Θεόδωρου, που υπηρετούσε στους Βαλκανικούς πολέμους. Οικογενειακή και προσωπική αλληλογραφία του Θ. Χρυσανθακόπουλου, προσωπικά, οικονομικά και ποικίλα.

Πρόκειται για διακόσιες ογδόντα πέντε (285) επιστολές που έστειλε ο Λεωνίδας Παρασκευόπουλος στη συζύγό του Κούλα, από την 1η Οκτωβρίου 1912 έως τις 26 Νοεμβρίου 1913 και αναφέρονται στην καθημερινή στρατιωτική ζωή και δράση του αξιωματικού στο Μέτωπο των Βαλκανικών Πολέμων.
Βλέπε: Λεωνίδας Παρασκευόπουλος, Βαλκανικοί Πόλεμοι (1912-1913). Επιστολές προς τη σύζυγό του Κούλα. Εισαγωγή-επιμέλεια Ελένη Γαρδίκα-Κατσιαδάκη. Αθήνα, εκδόσεις Καστανιώτη, 1998. σελ. 597.

Περιλαμβάνεται επίσης μία δακτυλόγραφη έκθεση (244 σελίδων) του Παρασκευόπουλου προς το Γενικό Επιτελείο Στρατού με τίτλο “Έκθεσις περί της διεξαγωγής των επιχειρήσεων της 10ης Μεραρχίας κατά τον Ελληνο-Βουλγαρικό πόλεμο του 1913. Εν Βεροία τη 25 Μαρτίου 1914”. (2 αντίτυπα).

Στρατιωτικό βιβλιάριο, απονομή μεταλλίου για τη συμμετοχή του στους Βαλκανικούς πολέμους (1914), επιστολή 1ου τάγματος ευζώνων προς το μετοχικό ταμείο στρατού σχετικά με τον Δημάκο (1912), κοινοποίηση υπουργείου Εθνικής Αμύνης προς τις στρατιωτικές αρχές περί αποκαταστάσεως αξιωματικών (1944), απόσπασμα ημερησίας διαταγής Εφορείας Υλικού Πολέμου Αθηνών σχετικά με την αυτεπάγγελτο αποστρατεία του Δημάκου (1945).
Πιστοποιητικά θανάτου και έγγραφα απονομής σύνταξης (1958).
Φωτογραφίες.

Το υλικό του αρχείου αφορά τη στρατιωτική δράση του Ζυγούρη κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων, τη Μικρασιατική εκστρατεία και τον Πόλεμο 1940-1941.
Το υλικό που αφορά τους Βαλκανικούς πολέμους αποτελείται από δύο σημειωματάρια με ημερολογιακές σημειώσεις του Ζυγούρη.
Το υλικό που αφορά τη Μικρασιατική εκστρατεία περιλαμβάνει τρεις πολεμικές εκθέσεις της V Μεραρχίας (9/11/1920 έως Σεπτέμβριο 1921, Αύγουστος-Σεπτέμβριος 1922) [απεστάλη στον Ζυγούρη το 1930], σχεδιαγράμματα, διαταγές και εκθέσεις σχετικά με το σχέδιο άμυνας της Μεραρχίας στον τομέα Μπορντί. Μεγαλύτερο σε όγκο είναι το υλικό που αφορά τον Πόλεμο 1940-1941 και αναφέρεται κυρίως στη σύνταξη της πολεμικής έκθεσης της Μεραρχίας. Περιλαμβάνονται η πολεμική έκθεση που συνέταξε ο Ζυγούρης τον Μάρτιο του 1942 και υπέβαλε στο υπουργείο Εθνικής Αμύνης τον Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου, σχέδιο της πολεμικής έκθεσης με χειρόγραφες διορθώσεις, έγγραφα της Μεραρχίας στα οποία στηρίχθηκε η έκθεση (διαταγές, μηνιαίες εκθέσεις πεπραγμένων της Μεραρχίας, εκθέσεις διαφόρων μονάδων και στρατιωτικών της Μεραρχίας), σχεδιαγράμματα. Επίσης περιλαμβάνεται αλληλογραφία σχετική με τη σύνταξη της πολεμικής έκθεσης, οικογενειακή (με τη σύζυγό του Αριάδνη και την κόρη του Δάφνη) και προσωπική αλληλογραφία κατά τη διάρκεια του πολέμου 1940-41.

Αλληλογραφία του 3ου Ανεξάρτητου Τάγματος Ευζώνων (Οκτώβριος - Δεκέμβριος 1912), αλληλογραφία που αφορά την υπηρεσιακή του εξέλιξη και τα συνταξιοδοτικά του (1913-1940), αποκόμματα εφημερίδων με διάφορα θέματα (1929-1941), διάφορα προσωπικά. Περιλαμβάνεται ένα έντυπο : Δ. Α. Κόκκινου Η μάχη της Αετοράχης Ηπείρου με χειρόγραφες σημειώσεις του Τριαντάκη και δύο τετράδια:
«Εξαγόμενα ενόρκων προανακρίσεων επί στρατιωτικών εγκλημάτων βενιζελικής διοικήσεως κατά τα έτη 1917-1920» και
«Βοηθητικόν ατομικόν βιβλίον ιστορικών σημειώσεών μου ιδία πολέμων 1912-1913 και 1897»

Το αρχείο περιέχει υλικό για διάφορα μέλη της οικογένειας.

Ανδρέας Θεοδωρόπουλος

Συμβολαιογραφικά έγγραφα αγοράς αγρού και αποδείξεις πληρωμής φόρων του (1887-1908).

Θεόδωρος Ανδριόπουλος ή Θεοδωρόπουλος

Ποικίλα οικονομικά: Κληρονομιά του Ιωάννη Θεοδωρόπουλου (μάλλον θείου του Θεόδωρου), διάφορες αποδείξεις, βιβλιάρια καταθέσεων, αποδείξεις πληρωμής φόρων, επίταξη δωματίων του σπιτιού του για τους πρόσφυγες, εγκατάσταση στο Αίγιο στη διάρκεια της Κατοχής, αγορά και άδεια κατοχής ραδιοφώνου κλπ. (1898-1949).

Προσωπικά: Διπλώματα από το δημοτικό σχολείο Αλητσελεπής, το ελληνικό σχολείο Μεγαλοπόλεως, και δίπλωμα κοινοτικού συμβούλου Χειράδων (1896-1921). Αλληλογραφία με την γυναίκα του Χρυσάνθη και διάφορα προσωπικά έγγραφα (πιστοποιητικό γέννησης, ποινικό μητρώο, εγγραφή στο δημοτολόγιο, απολυτήριο και πιστοποιητικό σπουδών δευτέρου γυμνασίου Θηλέων Αθηνών, βεβαίωση της οργάνωσης Χ ότι η Πολυτίμη είναι μέλος της) που αφορούν τις κόρες τους Πολυτίμη και Παρασκευή (1898-1960).

Ιωάννης Ανδριόπουλος ή Θεοδωρόπουλος

Ασφαλιστήρια συμβόλαια, αποδείξεις της Ανωνύμου Ελληνικής Εταιρίας Υδάτων Α.Ε., πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης και απολυτήρια δημοτικού (1894-1934).

Περιέχονται επίσης απολυτήριο Ελληνικού Σχολείου Μεγαλοπόλεως του Κωνσταντίνου Ανδριόπουλου ή Θεοδωρόπουλου, και ποικίλα τεκμήρια ανάμεσα στα οποία αναμνηστικό μετάλλιο πολέμων 1912-1913 του στρατιώτη Αριστείδη Γιαννόπουλου με το δίπλωμα απονομής και λιθογραφημένη φωτογραφία του βασιλιά Κωνσταντίνου με αφιέρωση (1912-1928).

Τέλος περιέχονται ομολογίες λαχειοφόρων δανείων: Αναγκαστικού Δανείου 1926, Κτηματικής Πίστεως, Μεγάλης Ελλάδος (1904-1926).

Οικογένεια Λαμπίρη:

Κοινοποιήσεις διορισμών του Σπυρίδωνα Λαμπίρη στη Χειρουργική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών και στο Δημοτικό Νοσοκομείο «Ελπίς», πτυχίο Ιατρικής (1926-1964). Ταυτότητες, πιστοποιητικά και αποδείξεις του Φώτιου Λαμπίρη (1931-1969) και δύο πιστοποιητικά του Ανδρέα Λαμπίρη (1953,1963).

Το αρχείο περιέχει υλικό που αφορά την Επανάσταση του 1821 και την τύχη των αγωνιστών, το θωρηκτό “Αβέρωφ”, την καταστολή του αντικινήματος του Ναυτικού (16 Οκτωβρίου 1909), τους Βαλκανικούς πολέμους (ιδιαίτερα τη δράση των μοιρών Αμβρακικού και Ευδρόμων), το κίνημα της Εθνικής Άμυνας, τις σχέσεις με τους Αγγλογάλλους την περίοδο 1916-1917, τη δίωξη της κυβέρνησης Λάμπρου, το θάνατο του βασιλιά Κωνσταντίνου, το νομοθετικό έργο του υπουργείου Ναυτικών (κυρίως το 1916-1917) κ.ά. Περιλαμβάνει προσωπική και υπηρεσιακή αλληλογραφία, υπομνήματα, καταθέσεις σε ανακριτικές επιτροπές, πίνακες συμμετασχόντων στο αντικίνημα του Ναυτικού (1909) και στο κίνημα Θεσσαλονίκης (1916), πρωτόκολλα πίστεως στον βασιλιά, δικαστικές αποφάσεις, σχέδια νόμων, εγκυκλίους, χειρόγραφα αγορεύσεων στη Βουλή, διοριστήρια έγγραφα, κοινοποιήσεις απονομής μεταλλίων, αποδείξεις και ομολογίες οφειλών, ιατρικές γνωματεύσεις, πιστοποιητικά, φύλλα εφημερίδων της κυβέρνησης, φωτογραφίες κ.ά.

Το αρχείο περιλαμβάνει αλληλογραφία (οικογενειακή, πολιτική), προσωπικά και υπηρεσιακά έγγραφα, σημειώσεις και άρθρα για στρατιωτικά και πολιτικά θέματα, χάρτες, έντυπα, αρχιτεκτονικά σχέδια, φωτογραφίες κ.ά.. Αφορά την υπηρεσία του στους Βαλκανικούς πολέμους, την εξορία του, τις σχέσεις του με τη βασιλική οικογένεια, τη θητεία του στην κυβέρνηση και την οικογένειά του.

Στο αρχείο της οικογένειας Κουρουσόπουλου, που καλύπτει πρόσωπα τριών γενεών, περιλαμβάνονται έγγραφα σχετικά με τη δημόσια υπηρεσία και τις διακρίσεις του δικαστικού Βασιλείου Αθαν. Κουρουσόπουλου (1826-1874), επίσημα και προσωπικά έγγραφα καθώς και οικογενειακή αλληλογραφία του γιου του, αξιωματικού του Μηχανικού Θεμιστοκλή Β. Κουρουσόπουλου και της συζύγου του Σοφίας, το γένος Π. Γιαννοπούλου, (1855-1916). Επίσης εργασίες, χάρτες, αναφορές του αξιωματικού του Πεζικού Βασιλείου Θ. Κουρουσόπουλου από το Στρατιωτικό Γεωγραφικό Ινστιτούτο της Βιέννης προς τη Χαρτογραφική Υπηρεσία στην Αθήνα (1908-1910), πολεμικές εκθέσεις και ημερολόγια (1912-1922), υπηρεσιακά της διοίκησης του Β΄Σώματος Στρατού (1926-1928), αλληλογραφία με τον πατέρα του Θεμιστοκλή για στρατιωτικά και πολιτικά θέματα (1902-1916), προσωπικά και οικονομικά έγγραφα καθώς και πλούσιο φωτογραφικό υλικό με απεικονίσεις προσώπων (μελών της οικογένειας, συναδέλφων και φίλων στρατιωτικών) και στρατιωτικών επιχειρήσεων και εκδηλώσεων.

Το αρχείο περιέχει υπηρεσιακή αλληλογραφία, υπομνήματα, εκθέσεις, αναφορές, τηλεγραφήματα, συμβόλαια, σχεδιαγράμματα, ημερολογιακές σημειώσεις, φύλλα και αποκόμματα εφημερίδων κ.ά. που αφορούν κυρίως τη σταδιοδρομία του Σοφοκλή Δούσμανη στο Πολεμικό Ναυτικό: συμμετοχή σε επιτροπές του υπουργείου Ναυτικών, τη δράση του στους Βαλκανικούς πολέμους, στη Μικρασιατική εκστρατεία, και το κίνημα της Θεσσαλονίκης (1916). Επίσης καλύπτεται η υπηρεσία του ως υπουργού Ναυτικών (1935) και η δράση του ως προέδρου της Επιτροπής Εράνου υπέρ του Εθνικού Στόλου. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα ημερολόγια του θωρηκτού «Αβέρωφ» (Σεπτέμβριος 1912-Αύγουστος 1913) καθώς και το υλικό που αφορά την έκδοση του βιβλίου του Δούσμανη, κυρίως οι χειρόγραφες σημειώσεις που σχετίζονται με το σχολιασμό όσων αντέδρασαν στα γραφόμενά του. Περιέχονται επίσης διάφορα οικονομικά έγγραφα που αφορούν κυρίως την εκμίσθωση καταστημάτων ιδιοκτησίας του Σοφοκλή Δούσμανη, τη μίσθωση του σπιτιού του στην Αθήνα κ.ά. Τέλος, περιλαμβάνεται υλικό που αφορά τη σύζυγό του Μαρία: αλληλογραφία με την ανιψιά της Φιφή Έκτορα Πογιάγου (κόρη της αδελφής του Δούσμανη, Ελίζας) και διάφορους έλληνες και ξένους επιστολογράφους, διάφορα οικονομικά (ανάμεσά τους λογοδοσίες του αδελφού της Αλέξανδρου Βούρου για τη διαχείριση της οικογενειακής περιουσίας τους, ιατρικές συνταγές κ.ά. (1907-1964).

Ημερολόγια του θωρηκτού «Γ.Αβέρωφ»:
-«Θωρηκτόν Γ. Αβέρωφ. Ημερολόγιον των βασιλικών πλοίων»: Σεπτέμβριος 1912 – Αύγουστος 1913. 12 ημερολόγια (34 φύλλα το καθένα, διαστ. 38Χ29,5 εκ.).
-«Ημερολόγιον»: 1/5/1914-18/6/1914 , 14/1/1921-15/4/1921,
15/12/1921 - 28/9/1922 (σύνολο 120 αριθμημένες σελίδες, διαστ. 33Χ22 εκ.).