Το Αρχείο χαρακτηρίζεται από πλούσια θεματολογία με κύριους άξονες τη διπλωματική, εθνική, βουλευτική και συγγραφική δραστηριότητα του Δραγούμη. Χρονικά καλύπτει τα τέλη του 19ου και τα πρώτα είκοσι έτη του 20ου , μια από τις πλέον ενδιαφέρουσες περιόδους της νεοελληνικής ιστορίας. Το Μακεδονικό Ζήτημα αλλά και το σύνολο των εθνικών διεκδικήσεων της Ελλάδας την περίοδο αυτή φωτίζονται από το πλήθος του αρχειακού υλικού που απόκειται στις ενότητες του Αρχείου. Αφορά επίσης την περίοδο των Βαλκανικών Πολέμων καθώς επίσης και εκείνη του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου. Εμπεριέχει εξάλλου πλήθος προσωπικών στοιχείων που αποτυπώνουν γλαφυρά τη ζωή, τις ενασχολήσεις και τα ενδιαφέροντα του δημιουργού του μέσα από γραπτά του κείμενα, την αλληλογραφία του και το φωτογραφικό υλικό.

Ενότητα Ι (ΙΑ και ΙΒ): Αλληλογραφία
Στην ενότητα ΙΑ έχει ενταχθεί τμήμα της προσωπικής και της επαγγελματικής αλληλογραφίας του Ίωνα δραγούμη, σύμφωνα με την πρώτη κατάταξη του υλικού από τον Φίλιππο Δραγούμη. Η ταξινόμηση, η καταλογογράφηση, και η αναλυτική περιγραφή κάθε μίας από τις επιστολές της ενότητας αυτής πραγματοποιήθηκαν από τον Δρ. Αλέξη Μάλλιαρη. Όλες οι επιστολές έχουν ψηφιοποιηθεί και βρίσκονται στην ψηφιακή βιβλιοθήκη της ΑΣΚΣΑ (Digital Library).

Το δεύτερο μέρος της Ενότητας Αλληλογραφία ΙΒ του Ίωνα Δραγούμη αποτελεί η οικογενειακή αλληλογραφία. Ας σημειωθεί ότι σώζεται το σύνολο σχεδόν της πολυπληθούς αλληλογραφίας του αυτής, εισερχόμενης αλλά και εξερχόμενης, δεδομένου ότι ο Φίλιππος Δραγούμης φρόντισε να συγκεντρώσει και να ενσωματώσει στο αρχείο του αδελφού του και τις πρωτότυπες επιστολές του τελευταίου προς την οικογένειά του. Εξάλλου πλήθος επιστολών επαγγελματικής φύσεως απαντώνται και στις υπόλοιπες ενότητες του Αρχείου. Τα λοιπά μέρη της Αλληλογραφίας καθώς και οι ενότητες που ακολουθούν έχουν ταξινομηθεί και καταλογογραφηθεί απο την αρχειονόμο/ιστορικό Δρ. Ελευθερία Δαλέζιου.

Ενότητα ΙΙ: Ημερολόγια-Σημειωματάρια
Η ενότητα περιλαμβάνει τα τετράδια ημερολογιών του Δραγούμη, σημειωματάρια, λυτά σημειώματα και επιστολές που καλύπτουν χρονικά την περίοδο 1894-1920.

Ενότητα ΙΙΙ: Κείμενα λογοτεχνικά και πολιτικά
Η ενότητα περιλαμβάνει χειρόγραφα και τυπογραφικά δοκίμια άρθρων και βιβλίων του Δραγούμη, αλληλογραφία του Φίλιππου Δραγούμη σχετικά με την έκδοση βιβλίων και άρθρων μετά το θάνατο του Δραγούμη, συγκεντρωτικούς πίνακες δημοσιευμάτων καθώς και χειρόγραφα, προσχέδια κειμένων και σημειώσεις του Δραγούμη για πολιτικά και μη δημοσιεύματα.

Ενότητα IV: Υπηρεσιακά Υπουργείου Εξωτερικών και παράλληλες δραστηριότητες
Η ενότητα περιλαμβάνει κείμενα, σημειώσεις, έντυπα και αλληλογραφία για τις εξής θεματικές: για τον Μακεδονικό Αγώνα, τη δραστηριότητά του Δραγούμη στα ελληνικά προξενεία στη Μακεδονία, Θράκη και Ανατολική Ρωμυλία, στην Κωνσταντινούπολη και τη συμμετοχή του στην Οργάνωση Κωνσταντινουπόλεως, τα εθνικά ζητήματα καθώς και την ενασχόλησή του με τον Εκπαιδευτικό Όμιλο, τον Νουμά και την Πολιτική Επιθεώρηση.

Ενότητα V: Κοινοβουλευτική δράση - Εξορία
Η ενότητα περιλαμβάνει σημειώσεις, αλληλογραφία και έντυπο υλικό σχετικό με την κοινοβουλευτική του δράση καθώς επίσης και τις διεθνείς σχέσεις της Ελλάδας την περίοδο 1915-1920 (ουδετερότητα της Ελλάδας, Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, επέμβαση των Μεγάλων Δυνάμεων στα εσωτερικά της Ελλάδας.) Στην ενότητα αυτή βρίσκεται υλικό αναφορικά με τα δύο υπομνήματα του Δραγούμη στο Συμβούλιο της Ειρήνης (1918-9 Παρίσι) κατά τη διάρκεια της εξορίας του στην Κορσική και τη Σκόπελο καθώς και αποκόμματα τύπου.

Ενότητα VI: Προσωπικά (Προσωπικά έγγραφα –φωτογραφίες- αντικείμενα)
Η ενότητα περιλαμβάνει προσωπικά έγγραφα του Δραγούμη, τετράδια μαθητικών και φοιτητικών χρόνων καθώς και φωτογραφικό υλικό.

Ενότητα VII: Ποικίλα
Η ενότητα περιλαμβάνει χειρόγραφα του Περικλή Γιαννόπουλου, του Ν. Φαρδύ καθώς και χειρόγραφο του ποιήματος ‘Πατρίδες’ του Κ. Παλαμά με ιδιόχειρο σημείωμα του ποιητή προς τον Ίωνα Δραγούμη.

Ενότητα VIII: Υλικό συγκεντρωθέν από τον Φίλιππο Δραγούμη μετά τη δολοφονία του Ίωνα
Η ενότητα περιλαμβάνει υλικό που συγκεντρώθηκε από τον Φίλιππο Δραγούμη μετά το θάνατο του αδελφού του: συλλυπητήριες επιστολές και τηλεγραφήματα, υλικό της δίκης για τη δολοφονία του Ίωνα Δραγούμη, αλληλογραφία για την ανέγερση στήλης στην μνήμη του, αποκόμματα εφημερίδων καθώς και έντυπα από την προσωπική βιβλιοθήκη του Ίωνα Δραγούμη.

Αρχείο του Μακεδονομάχου Καπετάν Τσόντου Βάρδα. Περιλαμβάνει ημερολόγια, υπομνήματα, επιστολές, έγγραφα, εφημερίδες, αποκόμματα εφημερίδων, πρακτικά, πρωτόκολλα, σημειωματάρια και πλήθος άλλων στοιχείων αναφερόμενα κυρίως στη δράση του Τσόντου Βάρδα κατά τον Μακεδονικό, τον Βορειοηπειρωτικό αγώνα και τον Εθνικό Διχασμό. Αναλυτικότερα:

1. Κρητικά (1867-1912).
2. Μακεδονικός Αγών (1903-1905).
   3-4. Μακεδονικός Αγών (1906-1913).
3. Μακεδονικός Αγών (1916-1917): Αλληλογραφία.
4. Μακεδονικός Αγών. Σημειώσεις – Επιστολές.
5. Ηπειρωτικός Αγών (1913-1914).
6. Ηπειρωτικός Αγών (1914).
7. Ηπειρωτικός Αγών (1914).
8. Ηπειρωτικός Αγών. Αλληλογραφία με διάφορους (Μητροπολίτες, Καπεταναίους, Αξιωματικούς), Νοσοκομείο, Τηλεγραφείο, Πυρομαχικά, Οικονομικά, Πρωτόκολλα Αλληλογραφίας, Ημερήσιες Διαταγές.
9. Ηπειρωτικός Αγών (1915-1916).
10. Προσωπικά στοιχεία.
    17-19. Αυτόγραφα Ημερολόγια.
    20-22. Ευρετήρια αγωνιστών, βιβλία πράξεων Μακεδονικού Κομιτάτου (1877-1878).
11. Διάφορα βιβλία.
12. Αποκόμματα Εφημερίδων.
13. Αποκόμματα Εφημερίδων.
    26-27. Αποκόμματα Εφημερίδων (1914-1917).
    28-30. Αποκόμματα εφημερίδων, Πολιτική δράση Τσόντου Βάρδα, αγώνες κατά Βενιζέλου.

Έντεκα πρωτότυπες επιστολές του Παύλου Μελά προς τη Λουΐζα Ριανκούρ, 1900-1904. Περιέχουν ευχαριστίες για δωρεές της και ενημέρωση για την εξέλιξη του Μακεδονικού Αγώνα.
Δέκα πρωτότυπες επιστολές του Μάρκου Ν. Δραγούμη, αδελφού του Στέφανου, προς τη Λουΐζα Ριανκούρ, 1899-1906. Πρόκειται για σύντομες επιστολές με προσωπικά και κοσμικά νέα.
Τέσσερις ευχαριστήριες επιστολές της Κεντρικής Επιτροπής Περιθάλψεως και του Υπουργικού Συμβουλίου για εισφορές της Ριανκούρ για τις οικογένειες των απόρων εφέδρων και για τις ανάγκες του πολέμου (1912-1913)
Δύο τηλεγραφήματα προς την Λ. Ριανκούρ, με επείγον αίτημα χρηματοδότησης και ευχαριστίες αντίστοιχα (χ.χ., γαλλικά) και μία απόδειξη ανάληψης 10.000 φράγκων από την Εθνική Τράπεζα, την οποία υπογράφει ο Παύλος Μελάς (1903, γαλλικά)
Υλικό σχετικά με την προετοιμασία έκδοσης των επιστολών του Παύλου Μελά: δακτυλόγραφες μεταγραφές, χειρόγραφα εισαγωγικού σημειώματος, τεκμηριωτικό υλικό για την Ριανκούρ, κλπ.

Φωτογραφίες, έγγραφα, αλληλογραφία, έντυπο υλικό, δημοσιεύματα

Η αρχή της πολιτικής σταδιοδρομίας του Στέφανου Ν. Δραγούμη, συμπίπτει και ταυτίζεται με την ανορθωτική προσπάθεια του Χ. Τρικούπη, αλλά συνεχίζεται και μετά το θάνατο του αρχηγού του τρικουπικού κόμματος, τις δύο πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα.
Ως έμπιστος φίλος και συνεργάτης του Χ. Τρικούπη, μέλος των κυβερνήσεών του (1886,1892), θα συμμετάσχει και αυτός στην διαμόρφωση του σύγχρονου νεοελληνικού κράτους και στην ορθολογική, οικονομική και πολιτική του ανάπτυξη.
Τα ιστορικά γεγονότα του τέλους του 19ου αιώνα και των αρχών του 20ού, είναι καθοριστικά για τη σύγχρονη Ελλάδα. Ο ερευνητής της ιστορικής περιόδου που θα θελήσει να χρησιμοποιήσει το πλούσιο αυτό αρχειακό υλικό, θα παρακολουθήσει τα γεγονότα αυτά να διαγράφονται και να εξελίσσονται μέσα από τις ιδιαίτερες συχνά πτυχές τους.

Πλούσια θεματολογία χαρακτηρίζει το σύνολο του αρχειακού υλικού. Τα μεγάλα εξωτερικά θέματα, όπως το Βουλγαρικό (οι συνέπειες της προσάρτησης της Ανατολικής Ρωμυλίας), το Ρουμανικό (η ελληνορουμανική διαφορά με αφορμή τη δίκη Ζάππα και το θέμα των Κουτσόβλαχων), τα Ελληνοτουρκικά, το Αλβανικό – Ηπειρωτικό, το Κρητικό ζήτημα (αυτονομία και ένωση της Κρήτης), το Μακεδονικό, κατέχουν μία κυρίαρχη θέση στα περιεχόμενα του αρχείου.
Ακολουθούνται από τα οικονομικά θέματα (φορολογικά νομοσχέδια, δημόσια δάνεια, νομισματικά θέματα) και σε άμεση συνάρτηση με αυτά η διανομή γαιών στην Θεσσαλία και η αποκατάσταση των προσφύγων (Θεσσαλικά).
Η υπόθεση Ζάππα (σχέσεις Ελλάδας – Ρουμανίας), η Επιτροπή Ολυμπίων και τα Ολύμπια καθώς και τα φιλολογικά και αρχαιολογικά ενδιαφέροντα του Στέφανου Ν. Δραγούμη, συνθέτουν ένα άλλο μεγάλο θεματολογικό κομμάτι του αρχείου.
Το συναρπαστικό χαρακτηριστικό του αρχειακού αυτού υλικού, είναι η διαχρονικότητα και η συνέχεια σε επίπεδο θεμάτων και προσώπων.

Πρόκειται για ένα (1) φάκελο με το εξής περιεχόμενο : ένα (1) εξασέλιδο φ/α που περιέχει το τρίτο δρομολόγιο του Παύλου Μελά, τρία (3) φ/α διαφορετικών χαρτών με υπογραμμισμένο το δρομολόγιο του και ένα (1) φ/α καταλόγου φονευθέντων Μακεδονομάχων.

Χαρακτικό με θέμα το θάνατο του Παύλου Μελά, ο οποίος ήταν αξιωματικός πυροβολικού του ελληνικού στρατού και πρωτεργάτης του Μακεδονικού αγώνα. Κεντρική θέση στο έργο έχει η προσωπογραφία του Π. Μελά. Στα αριστερά απεικονίζεται γυναικεία μορφή -προσωποποίηση της ελεύθερης Ελλάδας- που ετοιμάζεται να τον στεφανώσει, ενώ στα δεξιά απεικονίζεται μια ακόμη γυναικεία μορφή αλυσοδεμένη -προσωποποίηση των αλύτρωτων ελληνικών περιοχών- η οποία θρηνεί το νεκρό ήρωα. Πάνω από την προσωπογραφία υπάρχει η επιγραφή : "Αθανασία τοις προμάχοις αδικουμένων". Στο κάτω μέρος του έργου διακρίνεται στιγμιότυπο μάχης.

Χαράκτης: Λιθ. Πόλλι & Λεβάντη
Εκδότης: Κεντρικόν Βιβλιοπωλείον Δράκου Δ. Παπαδημητρίου
Τόπος έκδοσης χαρακτικού: Αθήναι
Τόπος έκδοσης χαρακτικού: [Athens]

1904: Αναμνηστική φωτογραφία στα προπύλαια της Σχολής Ευελπίδων (1904). Διακρίνονται ο Νικόλαος Ζορμπάς, διοικητής της Σχολής, ο αντισυνταγματάρχης Μαστραπάς και ο υπολοχαγός Επαμεινώνδας Τριανταφυλλίδης, ο οποίος κρατεί τον γιο του Περικλή. Όρθιος δεξιά εικονίζεται ο Παύλος Μελάς.

Έγγραφο 1

1904, Απριλίου 5

Επιστολή του Παύλου Μελά προς άγνωστο παραλήπτη.

Έγγραφο 2

1905, Απρίλιος

Επιστολή Ελευθερίου Βενιζέλου προς άγνωστο παραλήπτη.

Έγγραφο 3

1905, Μαίου 17

Επιστολή Ελευθερίου Βενιζέλου προς Μερκατάτη.

Η φωτογραφική συλλογή της Οικογένειας Μελά περλαμβάνει πέντε φωτογραφικά λευκώματα και πλήθος λυτών φωτογραφιών. Πρόκειται, σε μεγάλο βαθμό, για φωτογραφικά τεκμήρια της ζωής της οικογένειας του Λέοντος και της Ανδρομάχης (το γένος Σλήμαν) Μελά. Υπάρχει πλούσιο φωτογραφικό υλικό της οικογενείας Μιχαήλ Γ. Μελά (βουλευτή και δημάρχου Αθηναίων) και των υπόλοιπων τέκνων του και μελών της ευρύτερης οικογένειας καθώς και φωτογραφίες των Ερρίκου, Σοφίας και Αγαμέμνωνος Σλήμαν. Το υλικό συμπληρώνεται με φωτογραφίες αρχαιολογικών χώρων και φωτογραφίες tableaux vivants.