Identity area
Reference code
Title
Date(s)
- 1942-1945 (Creation)
Level of description
Fonds
Extent and medium
6 πακέτα προσωπικών σημειώσεων
Context area
Name of creator
Biographical history
Ο Ναπολέων Ζέρβας (Άρτα 1891 – Αθήνα 1957) υπήρξε πολιτικός και στρατιωτικός, αρχηγός του Εθνικού Δημοκρατικού Εθνικού Συνδέσμου (Ε.Δ.Ε.Σ.) στη διάρκεια της Κατοχής. Με καταγωγή από την ιστορική σουλιώτικη φάρα των Ζερβαίων, κατατάχθηκε εθελοντής στους Βαλκανικούς Πολέμους. Φοίτησε στη Σχολή Υπαξιωματικών και ονομάστηκε ανθυπολοχαγός το 1914. Φανατικός βενιζελικός πήρε μέρος στην κυβέρνηση της Εθνικής Αμύνης (1917) και διακρίθηκε στις μάχες του Μακεδονικού Μετώπου, με αποτέλεσμα να φθάσει στο βαθμό του ταγματάρχη προαγόμενος «επ’ ανδραγαθία». Μέλος της βενιζελικής Πολιτικής Επιτροπής στην Κωνσταντινούπολη μετά τις εκλογές του 1920, υποστήριξε τη δικτατορία του Πάγκαλου (διορίστηκε φρούραρχος Αθηνών), υπασπιστής του Προέδρου της Δημοκρατίας Παύλου Κουντουριώτη (1926), διοικητής του Β΄ τάγματος της Δημοκρατικής Φρουράς. Ωστόσο, ο Ζέρβας πήρε μέρος στο πραξικόπημα του Κονδύλη (22/8/1926) με το οποίο καταλύθηκε η παγκαλική δικτατορία και διορίστηκε διοικητής της ταξιαρχίας της Δημοκρατικής Φρουράς. Αντιστάθηκε στη διάλυση των Δημοκρατικών Ταγμάτων που επέβαλε ο Κονδύλης με αποτέλεσμα πολύνεκρες συγκρούσεις με τον τακτικό στρατό και την καταδίκη του σε ισόβια (1926). Αμνηστεύτηκε από την κυβέρνηση Βενιζέλου.
Στη διάρκεια της Κατοχής ίδρυσε τον Ε.Δ.Ε.Σ. και το στρατιωτικό σκέλος του τις Εθνικές Ομάδες Ελλήνων Ανταρτών. Πήρε μέρος στην ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου και έδρασε εναντίον των αρχών Κατοχής. Στο τέλος της περιόδου ήλεγχε την Ήπειρο, αναγκάστηκε, όμως, να την εκκενώσει μετά από επίθεση του ΕΛΑΣ στη διάρκεια των Δεκεμβριανών. Μετά την Κατοχή αποστρατεύτηκε και ίδρυσε, τον Μάρτιο του 1945, το Εθνικό Κόμμα Ελλάδος (ΕΚΕ), που στις εκλογές του Μαρτίου 1946 εξέλεξε 20 βουλευτές (ο ίδιος εκλέχτηκε βουλευτής Ιωαννίνων). Ο Ζέρβας, που υπήρξε σφοδρός πολέμιος της συμφωνίας της Βάρκιζας, χρημάτισε υπουργός άνευ Χαρτοφυλακίου και υπουργός Δημοσίας Τάξεως στην κυβέρνηση του Δημητρίου Μάξιμου. Μετά τις εκλογική αποτυχία του κόμματος το 1950 προσχώρησε στο Κόμμα των Φιλελευθέρων και χρημάτισε υπουργός Δημοσίων Έργων (1950-1951). Η αποτυχία του στις επόμενες βουλευτικές εκλογές σηματοδότησε την αποχώρησή του από την πολιτική.
[Πηγή βιογραφικού σημειώματος: Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό της Εκδοτικής Αθηνών]
Name of creator
Name of creator
Biographical history
Από τα ηγετικά στελέχη του ΕΔΕΣ και συνεργάτης του Ζέρβα.
Archival history
Immediate source of acquisition or transfer
Δωρέα
Δωρητής: Μυριδάκης, Μιχαήλ
Ημερομηνία δωρεάς: 22/12/1989
ΑΒΕ: 806
Content and structure area
Scope and content
Προσωπικό ημερολόγιο του Ναπολέοντα Ζέρβα, ημερολόγιο του Παντελή Κωτσάκη και προσωπικό ημερολόγιο του Μιχαήλ Μυριδάκη.
Appraisal, destruction and scheduling
Accruals
System of arrangement
Conditions of access and use area
Conditions governing access
Conditions governing reproduction
Language of material
Script of material
Language and script notes
Physical characteristics and technical requirements
Finding aids
Βιβλιοθήκη ΓΑΚ, τ. 29, σελ. 63
Allied materials area
Existence and location of originals
Existence and location of copies
Related units of description
Publication note
Ημερολόγιο Στρατηγού Ναπολέοντα Ζέρβα, Δ. Θάνας - Β. Τζούκας (επιμ.), Αθήνα, Ωκεανίδα, 2013.