Identity area
Reference code
Title
Date(s)
- 1767-2008 (Creation)
Level of description
Fonds
Extent and medium
41 αρχειακά κουτιά και δύο υποφάκελοι μεγάλων διαστάσεων
Context area
Name of creator
Biographical history
Ο Ζήσιμος Λορεντζάτος ήταν γιος του Παναγή Λορεντζάτου (1872-1941) και της Πετρούλας Σωτηροπούλου (1887-1927). Ο πατέρας του, με καταγωγή από την Κεφαλονιά, γεννήθηκε στο Γαλάτσι της Ρουμανίας, φοίτησε σε σχολεία του Αργοστολίου και της Οδησσού, σπούδασε φιλολογία στην Αθήνα, εργάστηκε ως φιλόλογος, ως αρχισυντάκτης του ιστορικού λεξικού της Ακαδημίας και ως καθηγητής φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ο Ζήσιμος Λορεντζάτος γεννήθηκε το 1915, φοίτησε στο Μαράσλειο με διευθυντή τον Α. Δελμούζο και στο Γ΄ Γυμνάσιο Αρρένων. Φοίτησε στην Νομική αλλά την εγκατέλειψε και στη Φιλοσοφική Αθηνών την οποία ολοκλήρωσε χωρίς όμως να πάρει πτυχίο. Πολέμησε στον ελληνοϊταλικό πόλεμο (1940-1941). Μετά τα Δεκεμβριανά επιστρατεύθηκε στο Α΄ Έμπεδον Αθηνών και από εκεί αποσπάστηκε στη Στρατιωτική Βρετανική Υπηρεσία ως τον Νοέμβριο του 1945. Το 1945 παντρεύτηκε την Ελένη Χατζηφωτίου. Χώρισαν το 1973 (σε διάσταση από το 1968). Το 1949 έφυγαν στην Γαλλία όπου το 1950 γεννήθηκε η κόρη τους Πετρούλα, ενώ η Ελένη Χατζηφωτίου είχε άλλη μία κόρη από πρώτο γάμο, την Λίλη Τρουπάκη. Το 1953-1954 ο Ζ. Λορεντζάτος εργάστηκε στην ελληνική υπηρεσία του BBC. Το 1956 επέστρεψε στην Ελλάδα. Δημοσίευσε μελέτες για τη λογοτεχνία και την πνευματική ζωή, στοχασμούς, ποιητικές συλλογές και μεταφράσεις. Πέθανε στην Αθήνα το 2004.
Στα έργα του περιλαμβάνονται:
Δοκίμιο Ι (1947), Ημερολόγιο [Ρόδος] (1951), Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης. Πενήντα χρόνια από το θάνατό του (1961), Το χαμένο κέντρο (1961), Μελέτες (1966), Ο Σωκράτης Κουγέας και η Μέσα Ελλάδα (1967), Ένα τετράστιχο του Χαίλντερλιν (1967), Ο αρχιτέκτονας Δημήτρης Πικιώνης (1969), Ο «Διάλογος» του Σολωμού. Ένας απολογισμός (1970), Δύο κείμενα (1972), Για το Σολωμό, τη λύρα τη δίκαιη (1974), Μικρά αναλυτικά στον Καβάφη (1977), Παλίμψηστο του Ομήρου (1978), Αρχαίοι Κριτικοί (1978), Οι Ρωμιές (o altra cosa) (1979), Η έννοια της λογοτεχνικής κριτικής (1980), Στου τιμονιού το αυλάκι (1983), Όσοι ξεκινούν (1985), Ο Καρυωτάκης (1988), Φόρος τιμής στον Ε.Α. Blair (1989), Γράμματα Σεφέρη-Λορεντζάτου (1990), Τα αυτοβιογραφικά ενός μεγάλου (1992), Μελέτες Α΄ και Β΄ (1994), Διόσκουροι (1997), Μνημόσυνο για τον Κορνήλιο Καστοριάδη από τον Ζήσιμο Λορεντζάτο, ένα φίλο του (1998), Ένα αυστηρό ελληνικό ποίημα. «Οι βράχοι της Ύδρας» Νίκου Καρούζου (1999), Ένας ποιητικός περίπατος (1999), Τρία κείμενα (2000), Αποσιωπήσεις (2000), Δοκίμιο ΙΙ (Κάλβος) (2002), Collectanea (2009) κι ακόμα πρόλογοι σε εκδόσεις και ανθολογίες.
Οι ποιητικές συλλογές:
Μικρά Σύρτις (1955), Αλφαβητάρι (1969), Συλλογή/ Πηγές (1991), Θαλάσσια Ξύλα (2005)
Οι μεταφράσεις:
Έζρα Πάουντ, Κατάη (1949)
Γ. Μπλέηκ, Οι γάμοι του Ουρανού και της Κόλασης (1953)
A. Schmemann, Για να ζήσει ο κόσμος (1970)
Τα Ξένια του Μοντάλε (1987)
A. Papadiamantis, Love in the snow (1983)
W.B. Yeats, Lapis Lazuli (1997)
Szymborska-Brueghel-Auden, Δύο πίνακες. Δύο ποιήματα (1999)
Γ. Σαραντάρης, Οι γνωριμιές και η φιλία [2009]
[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Ν.Π. Παΐσιος, «Χρονολόγιο Ζήσιμου Λορεντζάτου 1915-2004», Νέα Εστία, 1786 (Φεβρουάριος 2006) 330-350, Δ. Δασκαλόπουλος, «Βιβλιογραφία Ζήσιμου Λορεντζάτου (1931-2005)», ό.π., 351-403, υλικό του αρχείου.]
Archival history
Το αρχείο βρισκόταν στο σπίτι του Ζήσιμου Λορεντζάτου στην Κηφισιά. Ενότητες και μεμονωμένα τεκμήρια βρίσκονταν σε πολλά σημεία του σπιτιού και μέσα στα βιβλία της βιβλιοθήκης του. Συγκεντρώθηκαν με μεγάλη φροντίδα και προσοχή από τον γιατρό και μελετητή του Ζ. Λορεντζάτου Νίκο Παΐσιο και τοποθετήθηκαν σε αρχειακά κουτιά σύμφωνα με την θέση στην οποία εντοπίστηκαν μέσα στο σπίτι. Σε αυτή τη μορφή παραλήφθηκε το αρχείο από το ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ και στη συνέχεια ταξινομήθηκε θεματικά και χρονολογικά σύμφωνα με τα πρότυπα που ακολουθούνται στο ΕΛΙΑ. Η ένδειξη που δηλώνει την αρχική θέση (δωμάτιο ή και έπιπλο) στην οποία βρέθηκε η ενότητα στο σπίτι του Ζ. Λορεντζάτου σημειώνεται τις περισσότερες φορές πίσω από τον εκάστοτε υποφάκελο (βλ. κάτοψη οικίας υποφ. 34.5).
Πολλές από τις επιστολές βρέθηκαν στη βιβλιοθήκη του μέσα σε βιβλία (λόγω συνάφειας του θέματος ή λόγω συγγραφέα). Σε κάποιες περιπτώσεις υπάρχει φωτοαντίγραφο της σελίδας τίτλου του βιβλίου μέσα στο οποίο βρέθηκε η επιστολή.
Άλλοτε μαζί με τις επιστολές βρίσκονται συναφή τεκμήρια είτε γιατί στάλθηκαν μαζί είτε γιατί ο δημιουργός του αρχείου τα συσχέτιζε. Οι σχέσεις αυτές διατηρήθηκαν και στην ταξινόμηση.
Immediate source of acquisition or transfer
Δωρεά της κόρης του Πιερρέτας Λορεντζάτου και του ανιψιού του Στέφανου Τρουπάκη, Αύγουστος 2016.
Content and structure area
Scope and content
Το αρχείο περιλαμβάνει χειρόγραφα και άλλα τεκμήρια από τις μελέτες, το λογοτεχνικό έργο και τις μεταφράσεις του Ζήσιμου Λορεντζάτου, κριτικές και δημοσιεύματα για έργα του, αλληλογραφία με ανθρώπους των γραμμάτων, προσωπικά και οικογενειακά τεκμήρια, φωτογραφίες.
Appraisal, destruction and scheduling
Δεν έγιναν εκκαθαρίσεις.
Accruals
System of arrangement
Ταξινόμηση θεματική και χρονολογική.
Διάγραμμα ταξινόμησης
Μελέτες
ΦΑΚΕΛΟΣ 1 ΜΕΛΕΤΕΣ (1938-1961)
1.1 Ο ποιητής Δ.Ι. Αντωνίου [1938]
1.2-3 Δοκίμιο Ι (1945-1947)
1.4 Ο Θησέας του Αντρέ Ζιντ (1948-1949)
1.5 Ημερολόγιο [Ρόδος] (1948-1950)
1.6 Άλλη περίπτωση (Κάλβος) [τέλη δεκ. 1940;]
1.7 Μελέτη για τον Κ.Π. Καβάφη [αρχές δεκαετίας 1950]
1.8 Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης. Πενήντα χρόνια από το θάνατό του (1960-1961)
ΦΑΚΕΛΟΣ 2 ΜΕΛΕΤΕΣ (1961-1969)
2.1 Το χαμένο κέντρο (1961-1962), Ι.Α. Σαρεγιάννης, Σχόλια στον Καβάφη (1963)
2.2 Ένας ορισμός του Σολωμού για το ύφος (stile) (1965)
2.3 Τι αν θέλοι ο σπερμολόγος ούτος λέγειν; T.S. Eliot (1888-1965) (1965)
2.4-5 Μελέτες (1966)
2.6 Ένα τετράστιχο του Χαίλντερλιν (1967), Ο Σωκράτης Κουγέας και η Μέσα-Ελλάδα (1967)
2.7 Δ. Πικιώνης (1969), Το Πάρθεν (1969)
ΦΑΚΕΛΟΣ 3 ΜΕΛΕΤΕΣ (1969-1977)
3.1 Ο Διάλογος του Σολωμού. Ένας απολογισμός (1969)
3.2 Δύο Κείμενα (1970-1972)
3.3 Ελληνική κριτική σκέψη (1972-1976)
3.4 Ελευθερία και γλώσσα (1975), Το ελληνικό κράτος και ο πολιτισμός του (1975)
3.5 Μικρά αναλυτικά στον Καβάφη (1976-1977)
3.6 Οι Ρωμιές (1976-1977)
3.7 Ένα μήνυμα για το σύγχρονο κόσμο (1977)
3.8 Αταύτιστο κείμενο [δεκαετία 1970;]
ΦΑΚΕΛΟΣ 4 ΜΕΛΕΤΕΣ (1976-1983)
4.1 Παλίμψηστο του Ομήρου (1976-1977)
4.2 Τρισάγιο σε τρεις ποιητές (1977)
4.3 Αρχαίοι κριτικοί (1977)
4.4 Αρχαίοι κριτικοί (1978)
4.5 Καταγραφές. Σκέψεις για το Ημερολόγιο 1937-1939 του David Gascoyne (1978-1981)
4.6 Η έννοια της λογοτεχνικής κριτικής (1979)
4.7 Στου τιμονιού το αυλάκι (1983)
ΦΑΚΕΛΟΣ 5 ΜΕΛΕΤΕΣ (1984-1998)
5.1 Το τετράδιο του Μακρυγιάννη (MSS 262) (1984)
5.2 Όσοι ξεκινούν (1985)
5.3 Δ. Πικιώνη, Κείμενα, Αθήνα, ΜΙΕΤ, 1985. Πρόλογος Ζ. Λορεντζάτου (1981-1986)
5.4 Δίπτυχο (1986)
5.5 Από την Πίζα στην Αθήνα. Η περίπτωση Πάουντ (1987)
5.6 Ο Καρυωτάκης (1988), Φόρος τιμής στον E.A. Blair (1989)
5.7 Τα αυτοβιογραφικά ενός μεγάλου 1879-1955 (1991-1992), Οι μεταφράσεις του Καρυωτάκη (1994)
5.8 Άγγελου Σικελιανού, Ανθολογία (1998)
5.9 Κείμενα (1998)
ΦΑΚΕΛΟΣ 6 ΜΕΛΕΤΕΣ (1999-2002)
6.1 Ένας ποιητικός περίπατος (1999)
6.2 Το μονότονον των κρητικών επών (1999), Ένα αυστηρό ελληνικό ποίημα «Οι βράχοι της Ύδρας» Νίκου Καρούζου (1999)
6.3 Τρία κείμενα (2000)
6.4 Κείμενα (1999-2000)
6.5 Πρόλογοι σε σεφερικές εκδόσεις (2000)
6.6 Αποσιωπήσεις (2000)
6.7 Κείμενα για τον Σικελιανό και για τον Κάλβο (2001)
6.8-6.9 Δοκίμιο ΙΙ (Κάλβος) (2002)
ΦΑΚΕΛΟΣ 7 ΜΕΛΕΤΕΣ (2002-2003)
7.1 Κείμενα (2002)
7.2 Πρόλογος και ανθολόγηση ποιημάτων του Κ.Π. Καβάφη (2003-2004)
7.3 Αταύτιστο κείμενο
ΦΑΚΕΛΟΙ 8-9 ΔΙΟΣΚΟΥΡΟΙ (1965-1997)
ΦΑΚΕΛΟΣ 10 ΚΟΡΝΗΛΙΟΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗΣ (1976-2003)
ΦΑΚΕΛΟΣ 11 COLLECTANEA
ΦΑΚΕΛΟΣ 12 ΝΟΜΟΙ ΗΤΟΙ Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ Ή ΠΑΜΠΑΛΑΙΟΣ ΔΟΞΑ
Λογοτεχνία
ΦΑΚΕΛΟΣ 13 ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ: ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΠΕΖΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΕΝΑ
13.1 Μικρά Σύρτις (1955-2006)
13.2 Αλφαβητάρι (1969)
13.3 Συλλογή/πηγές (1991)
13.4 Θαλάσσια ξύλα [1964, έκδ. 2005] και άλλα ποιήματα
13.5 Ιογενής πνευμονία [c. 1981-1983;]
ΦΑΚΕΛΟΣ 14 ΠΟΙΗΣΗ – Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΗΣ ΠΛΩΡΗΣ
ΦΑΚΕΛΟΣ 15 ΠΟΙΗΣΗ – ΣΧΕΔΙΑΣΜΑΤΑ
Μεταφράσεις
ΦΑΚΕΛΟΣ 16 ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ
16.1 Δυο ξένα κείμενα ή Σκέψεις πάνω στη φιλοσοφία της ταυτότητας (1964-1996)
16.2 A. Schmemann, Για να ζήση ο κόσμος (1968-1983)
16.3 E. Montale, Τα Ξένια (1962-1986)
16.4 Α. Παπαδιαμάντης, Ο Έρωτας στα χιόνια, αγγλική μετά-φραση J. Coggin – Ζ. Λορεντζάτος (1993)
16.5 W.B. Yeats, A. Rimbaud
16.6 Διορθώσεις σε μεταφράσεις
ΦΑΚΕΛΟΣ 17 ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ - ΕΖΡΑ ΠΑΟΥΝΤ (1948-1996)
ΦΑΚΕΛΟΣ 18 ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ – Γ. ΣΑΡΑΝΤΑΡΗΣ, ΟΙ ΓΝΩΡΙΜΙΕΣ ΚΑΙ Η ΦΙΛΙΑ (1995-2008)
ΦΑΚΕΛΟΣ 19 ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ΕΡΓΩΝ ΤΟΥ ΛΟΡΕ-ΝΤΖΑΤΟΥ (1971-1980, χ.χ.)
Σημειώσεις
ΦΑΚΕΛΟΣ 20 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ
ΦΑΚΕΛΟΣ 21 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΛΟΓΟΤΕ-ΧΝΙΑΣ, ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΙΚΙΛΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
ΦΑΚΕΛΟΣ 22 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΘΙΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ (1935-1982)
Κριτικές και δημοσιεύματα για τον Ζ.Λ.
ΦΑΚΕΛΟΣ 23 ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΖΗΣΙΜΟ ΛΟΡΕΝΤΖΑΤΟ (1962-2004)
Αλληλογραφία (1935-2005)
ΦΑΚΕΛΟΙ 24-27 ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ
ΦΑΚΕΛΟΣ 28-30 ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ: ΞΕΝΟΙ Ή ΞΕΝΟ-ΓΛΩΣΣΟΙ ΑΠΟΣΤΟΛΕΙΣ
ΦΑΚΕΛΟΣ 31 ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΡΙΤΩΝ
Προσωπικά, οικογενειακά, φωτογραφίες
ΦΑΚΕΛΟΣ 32 ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ (1945-2001)
ΦΑΚΕΛΟΣ 33 ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ (1955-2000)
ΦΑΚΕΛΟΣ 34 ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΑ (1767-1992)
ΦΑΚΕΛΟΣ 35 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
Οικονομικά
ΦΑΚΕΛΟI 36-38 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ (1933-2002)
Έντυπα και φωτοαντίγραφα
ΦΑΚΕΛΟΣ 39 ΕΝΤΥΠΑ (1956-2001)
ΦΑΚΕΛΟΙ 40-41 ΦΩΤΟΑΝΤΙΓΡΑΦΑ
Conditions of access and use area
Conditions governing access
Δεν υπάρχουν περιορισμοί στην πρόσβαση.
Conditions governing reproduction
Language of material
Script of material
Language and script notes
Ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά
Physical characteristics and technical requirements
Finding aids
Αναλυτική περιγραφή φακέλου/υποφακέλου σε ηλε-κτρονική μορφή.
Allied materials area
Existence and location of originals
Existence and location of copies
Related units of description
Publication note
Γράμματα Σεφέρη – Λορεντζάτου (1948-1968), επιμ. Ν.Δ. Τριανταφυλλόπουλος, Αθήνα, Δόμος, 1990.
Ζ. Λορεντζάτος, Θαλάσσια ξύλα, Αθήνα, Ίκαρος, 2005.
Ζ. Λορεντζάτος, Collectanea, Αθήνα, Δόμος, 2009.
Γ. Σαραντάρης, Οι γνωριμιές και φιλία, μετάφραση Ζ. Λορεντζάτος, επιμ. Σοφία Σκοπετέα, Αθήνα, Το Ροδακιό, 2009.
Ζ. Λορεντζάτος, Ιογενής πνευμονία, Αθήνα, ΜΙΕΤ, 2016.
Notes area
Note
Στον υποφ. 33.3 υπάρχουν τρεις χάρτες ίσως από τη σειρά των λιμανιών της Μεσογείου που εξέδωσε ο υδρογράφος Joseph Roux το 1764 (φύλλα 113, 121, 128). Η σειρά κυκλοφόρησε σε πολλές επανεκδόσεις -αν όντως προέρχονται από αυτήν- και η χρονολόγηση των συγκεκριμένων χαρτών εκκρεμεί.
Alternative identifier(s)
Access points
Subject access points
Place access points
Name access points
- Καστοριάδης, Κορνήλιος (Subject)
- Σαραντάρης, Γιώργος (Subject)
- Pound, Ezra (Subject)
Genre access points
Description control area
Description identifier
Institution identifier
Rules and/or conventions used
ΔΙΠΑΠ (Γ) 2η έκδοση
Dates of creation revision deletion
2017-2018
Script(s)
Sources
Δελτίο περιγραφής Φορέα
Archivist's note
Σοφία Μπόρα