Identity area
Reference code
Title
Date(s)
- 1943-2001 (Creation)
Level of description
Fonds
Extent and medium
9 φάκελοι
Context area
Name of creator
Biographical history
Ο Μωρίς Σαλτιέλ γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1922. Γιος του Ισαάκ Σαλτιέλ, εμπόρου υφασμάτων, και της Σάρας Σαλτιέλ, το γένος Σερρέρο. Αποφοίτησε από το Β΄ Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης και συνέχισε τις σπουδές του στην Ανωτάτη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών στην Αθήνα. Το 1942 κι ενώ είχε επιστρέψει για διακοπές στη Θεσσαλονίκη φυγαδεύτηκε στην Αθήνα, όπου και κρύφτηκε σε σπίτι φιλικού του προσώπου ως το τέλος της Κατοχής. Οι γονείς του μεταφέρθηκαν την άνοιξη του 1943 στο Άουσβιτς-Μπιρκενάου όπου εξοντώθηκαν.
Ο Σαλτιέλ με την επιστροφή του στη Θεσσαλονίκη το 1946, άνοιξε ξανά το εμπορικό κατάστημα του πατέρα του στην οδό Βηλαρά 3. Το 1970 έκλεισε το κατάστημα και εργάστηκε για τρία χρόνια ως εμπορικός αντιπρόσωπος στην εταιρία Δαυίδ Καράσσο.
Παράλληλα με τις εγκύκλιες σπουδές του ο Σαλτιέλ σπούδασε μουσική (βιολί) ενώ σε μεγαλύτερη ηλικία έκανε θεωρητικά μαθήματα μουσικής με τον Σόλωνα Μιχαηλίδη.
Ανήσυχος και ευαίσθητος, δραστηριοποιήθηκε για πολλά χρόνια στα πολιτιστικά δρώμενα της Θεσσαλο-νίκης. Με πρωτοβουλία δική του και των φίλων του Γιάννη Τριανταφυλλίδη και Μιχάλη Τσιτσικλή ιδρύθηκε το 1951 η «Μακεδονική Καλλιτεχνική Εταιρεία «Τέχνη», σωματείο που πρωτοστάτησε μεταπολεμικά στην πολι¬τιστική ζωή της Θεσσαλονίκης. Ο Σαλτιέλ υπηρέτησε την «Τέχνη» για παραπάνω από 30 χρόνια από τις θέ¬σεις του μέλους του διοικητικού συμβουλίου, του γε¬νικού γραμματέα και του αντιπροέδρου. Υπήρξε, σύμ¬φωνα με τις μαρτυρίες των συνεργατών του, ο κύριος μοχλός πίσω από την πετυχημένη πορεία του συγκεκριμένου σωματείου.
Διετέλεσε μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος για ένα σύντομο διάστημα το 1974. Διορίστηκε ξανά στο διοικητικό συμβούλιο του ΚΘΒΕ το 1981. Υπήρξε επίσης μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης την περίοδο 1986-1987.
Ο Μωρίς Σαλτιέλ αρθρογραφούσε συχνά για τα πολιτιστικά ζητήματα της Θεσσαλονίκης και πρωτοστάτησε στην ίδρυση το 1975 της Συντονιστικής Επιτροπής Εκπολιτιστικών Σωματείων Βορείου Ελλάδος καθώς και στην ίδρυση Σχολής Καλών Τεχνών στη Θεσσαλονίκη.
Παντρεύτηκε το 1963 την Ελένη Νικολάου. Απέκτησαν δύο παιδιά, τον Σίμο και τον Άρη, ο οποίος πέθανε το 1994.
Πέθανε μετά από μακρά ασθένεια το 1998 στη Θεσσαλονίκη.
Archival history
Immediate source of acquisition or transfer
Δωρεά της Ελένης και του Σίμου Σαλτιέλ τον Νοέμβριο του 2010 και τον Δεκέμβριο του 2011. Απόκειται στο Ε.Λ.Ι.Α. Θεσσαλονίκης.
Content and structure area
Scope and content
Το αρχείο παρακολουθεί τη δημόσια δράση του Μωρίς Σαλτιέλ στα μεταπολεμικά πολιτιστικά δρώμενα της Θεσσαλονίκης. Το μεγαλύτερο και σημαντικότερο μέρος του αρχείου σχετίζεται με την «Τέχνη» Μακεδονική Καλλιτεχνική Εταιρεία και τη δραστηριότητά της. Περιλαμβάνονται η ιδρυτική διακήρυξη, τα καταστατικά, αλληλογραφία, προγράμματα εκδηλώσεων και ποικίλο υλικό από διάφορες δράσεις και διεκδικήσεις (π.χ. το αίτημα για την ίδρυση Σχολής Καλών Τεχνών στη Θεσσαλονίκη) του σωματείου. Στο αρχείο υπάρχουν ακόμη τεκμήρια που σχετίζονται με την Συντονιστική Επιτροπή Εκπολιτιστικών Σωματείων Βορείου Ελλάδος, το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος και το Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης.
Περιέχονται επίσης δημοσιευμένα κείμενα και σημειώσεις του Μωρίς Σαλτιέλ καθώς και πλήθος προγραμμάτων θεατρικών και μουσικών εκδηλώσεων.
Το αρχείο παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη μεταπολεμική ιστορία της πολιτιστικής ζωής της Θεσσαλονίκης.
Appraisal, destruction and scheduling
Δεν έγινε καμία εκκαθάριση.
Accruals
Πιθανές προσθήκες υλικού
System of arrangement
Η ταξινόμηση ακολούθησε σε γενικές γραμμές την λογική της ταξινόμησης που είχε το υλικό όταν περιήλθε στο Ε.Λ.Ι.Α. Στην αρχική εκείνη όμως ταξινόμηση υλικό με κοινή θεματική βρισκόταν διάσπαρτο. Κρίθηκαν λοιπόν αναγκαίες οι μεταθέσεις τεκμηρίων και ορισμένες επεμβάσεις.
Το υλικό είχαν καταγράψει αναλυτικά οι Ελένη Σαλτιέλ, Σίμος Σαλτιέλ, Παναγιώτης Πίστας και Δημήτρης Ιωάννου, οι οποίοι και επιμελήθηκαν την έκδοση Ο Μωρίς της «Τέχνης» και της τέχνης. Μνήμη Μωρίς Σαλτιέλ, Ε.Λ.Ι.Α., Θεσσαλονίκη 2008. Ο χειρόγραφος κατάλογος που συνέταξαν με αντίστοιχη αρίθμηση των τεκμηρίων δεν έχει πλέον ισχύ καθώς έγιναν, όπως αναφέρθηκε, μεταθέσεις τεκμηρίων και επεμβάσεις.
Η ταξινόμηση είναι θεματική.
Φάκελος 1 «ΤΕΧΝΗ» ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ (1951-1987)
Φάκελος 2 «ΤΕΧΝΗ» ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ, ΜΟΥΣΙΚΗ (1965-1987)
Φάκελος 3 «ΤΕΧΝΗ» ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ, ΠΟΙΚΙΛΑ (1952-2001)
Φάκελος 4 ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΚΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ (ΣΕΕΣΒΕ) (1973-1982)
Φάκελος 5 ΚΡΑΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ (1943-1987)
Φάκελος 6 ΟΜΙΛΙΕΣ, ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ, ΚΕΙΜΕΝΑ ΜΩΡΙΣ ΣΑΛΤΙΕΛ (1951-1987)
Φάκελος 7 ΚΡΑΤΙΚΟ ΩΔΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, ΔΗΜΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ (1951-1987)
Φάκελος 8 ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ, ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ (1947-1987)
Φάκελος 9 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΚΑΙ ΧΟΡΕΥΤΙΚΩΝ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ (1949-1985)
Φάκελος 10 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΘΕΑΤΡΙΚΩΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ (1950-1987)
Conditions of access and use area
Conditions governing access
Δεν υπάρχουν περιορισμοί στην πρόσβαση.
Conditions governing reproduction
Language of material
Script of material
Language and script notes
Ελληνικά, γαλλικά, αγγλικά
Physical characteristics and technical requirements
Finding aids
Αναλυτική περιγραφή φακέλου/υποφακέλου σε ηλεκτρονική κι έντυπη μορφή.
Διαθέσιμο στο: www.elia.org.gr.
Allied materials area
Existence and location of originals
Existence and location of copies
Related units of description
Publication note
Ο Μωρίς της «Τέχνης» και της τέχνης. Μνήμη Μωρίς Σαλτιέλ, Ε.Λ.Ι.Α., Θεσσαλονίκη 2008.
Notes area
Alternative identifier(s)
Access points
Subject access points
Place access points
Name access points
- Μακεδονική Καλλιτεχνική Εταιρεία "Τέχνη" (Subject)
- Συντονιστική Επιτροπή Εκπολιτιστικών Σωματείων Βορείου Ελλάδος (Subject)
- Σχολή Καλών Τεχνών Θεσσαλονίκης (Subject)
- Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος (ΚΘΒΕ) (Subject)
Genre access points
Description control area
Description identifier
Institution identifier
Rules and/or conventions used
ΔΙΠΑΠ (Γ), 2η έκδοση
Dates of creation revision deletion
Μάρτιος-Σεπτέμβριος 2012
Script(s)
Sources
Archivist's note
Γιώργος Κουμαρίδης