Fonds Α.Ε. 4/10Θ - Σαλτιέλ, Μωρίς

Identity area

Reference code

GR ELIA-MIET Α.Ε. 4/10Θ

Title

Σαλτιέλ, Μωρίς

Date(s)

  • 1943-2001 (Creation)

Level of description

Fonds

Extent and medium

9 φάκελοι

Context area

Name of creator

(1922-1998)

Biographical history

Ο Μωρίς Σαλτιέλ γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1922. Γιος του Ισαάκ Σαλτιέλ, εμπόρου υφασμάτων, και της Σάρας Σαλτιέλ, το γένος Σερρέρο. Αποφοίτησε από το Β΄ Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης και συνέχισε τις σπουδές του στην Ανωτάτη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών στην Αθήνα. Το 1942 κι ενώ είχε επιστρέψει για διακοπές στη Θεσσαλονίκη φυγαδεύτηκε στην Αθήνα, όπου και κρύφτηκε σε σπίτι φιλικού του προσώπου ως το τέλος της Κατοχής. Οι γονείς του μεταφέρθηκαν την άνοιξη του 1943 στο Άουσβιτς-Μπιρκενάου όπου εξοντώθηκαν.
Ο Σαλτιέλ με την επιστροφή του στη Θεσσαλονίκη το 1946, άνοιξε ξανά το εμπορικό κατάστημα του πατέρα του στην οδό Βηλαρά 3. Το 1970 έκλεισε το κατάστημα και εργάστηκε για τρία χρόνια ως εμπορικός αντιπρόσωπος στην εταιρία Δαυίδ Καράσσο.
Παράλληλα με τις εγκύκλιες σπουδές του ο Σαλτιέλ σπούδασε μουσική (βιολί) ενώ σε μεγαλύτερη ηλικία έκανε θεωρητικά μαθήματα μουσικής με τον Σόλωνα Μιχαηλίδη.
Ανήσυχος και ευαίσθητος, δραστηριοποιήθηκε για πολλά χρόνια στα πολιτιστικά δρώμενα της Θεσσαλο-νίκης. Με πρωτοβουλία δική του και των φίλων του Γιάννη Τριανταφυλλίδη και Μιχάλη Τσιτσικλή ιδρύθηκε το 1951 η «Μακεδονική Καλλιτεχνική Εταιρεία «Τέχνη», σωματείο που πρωτοστάτησε μεταπολεμικά στην πολι¬τιστική ζωή της Θεσσαλονίκης. Ο Σαλτιέλ υπηρέτησε την «Τέχνη» για παραπάνω από 30 χρόνια από τις θέ¬σεις του μέλους του διοικητικού συμβουλίου, του γε¬νικού γραμματέα και του αντιπροέδρου. Υπήρξε, σύμ¬φωνα με τις μαρτυρίες των συνεργατών του, ο κύριος μοχλός πίσω από την πετυχημένη πορεία του συγκεκριμένου σωματείου.
Διετέλεσε μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος για ένα σύντομο διάστημα το 1974. Διορίστηκε ξανά στο διοικητικό συμβούλιο του ΚΘΒΕ το 1981. Υπήρξε επίσης μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης την περίοδο 1986-1987.
Ο Μωρίς Σαλτιέλ αρθρογραφούσε συχνά για τα πολιτιστικά ζητήματα της Θεσσαλονίκης και πρωτοστάτησε στην ίδρυση το 1975 της Συντονιστικής Επιτροπής Εκπολιτιστικών Σωματείων Βορείου Ελλάδος καθώς και στην ίδρυση Σχολής Καλών Τεχνών στη Θεσσαλονίκη.
Παντρεύτηκε το 1963 την Ελένη Νικολάου. Απέκτησαν δύο παιδιά, τον Σίμο και τον Άρη, ο οποίος πέθανε το 1994.
Πέθανε μετά από μακρά ασθένεια το 1998 στη Θεσσαλονίκη.

Archival history

Immediate source of acquisition or transfer

Δωρεά της Ελένης και του Σίμου Σαλτιέλ τον Νοέμβριο του 2010 και τον Δεκέμβριο του 2011. Απόκειται στο Ε.Λ.Ι.Α. Θεσσαλονίκης.

Content and structure area

Scope and content

Το αρχείο παρακολουθεί τη δημόσια δράση του Μωρίς Σαλτιέλ στα μεταπολεμικά πολιτιστικά δρώμενα της Θεσσαλονίκης. Το μεγαλύτερο και σημαντικότερο μέρος του αρχείου σχετίζεται με την «Τέχνη» Μακεδονική Καλλιτεχνική Εταιρεία και τη δραστηριότητά της. Περιλαμβάνονται η ιδρυτική διακήρυξη, τα καταστατικά, αλληλογραφία, προγράμματα εκδηλώσεων και ποικίλο υλικό από διάφορες δράσεις και διεκδικήσεις (π.χ. το αίτημα για την ίδρυση Σχολής Καλών Τεχνών στη Θεσσαλονίκη) του σωματείου. Στο αρχείο υπάρχουν ακόμη τεκμήρια που σχετίζονται με την Συντονιστική Επιτροπή Εκπολιτιστικών Σωματείων Βορείου Ελλάδος, το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος και το Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης.
Περιέχονται επίσης δημοσιευμένα κείμενα και σημειώσεις του Μωρίς Σαλτιέλ καθώς και πλήθος προγραμμάτων θεατρικών και μουσικών εκδηλώσεων.
Το αρχείο παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη μεταπολεμική ιστορία της πολιτιστικής ζωής της Θεσσαλονίκης.

Appraisal, destruction and scheduling

Δεν έγινε καμία εκκαθάριση.

Accruals

Πιθανές προσθήκες υλικού

System of arrangement

Η ταξινόμηση ακολούθησε σε γενικές γραμμές την λογική της ταξινόμησης που είχε το υλικό όταν περιήλθε στο Ε.Λ.Ι.Α. Στην αρχική εκείνη όμως ταξινόμηση υλικό με κοινή θεματική βρισκόταν διάσπαρτο. Κρίθηκαν λοιπόν αναγκαίες οι μεταθέσεις τεκμηρίων και ορισμένες επεμβάσεις.
Το υλικό είχαν καταγράψει αναλυτικά οι Ελένη Σαλτιέλ, Σίμος Σαλτιέλ, Παναγιώτης Πίστας και Δημήτρης Ιωάννου, οι οποίοι και επιμελήθηκαν την έκδοση Ο Μωρίς της «Τέχνης» και της τέχνης. Μνήμη Μωρίς Σαλτιέλ, Ε.Λ.Ι.Α., Θεσσαλονίκη 2008. Ο χειρόγραφος κατάλογος που συνέταξαν με αντίστοιχη αρίθμηση των τεκμηρίων δεν έχει πλέον ισχύ καθώς έγιναν, όπως αναφέρθηκε, μεταθέσεις τεκμηρίων και επεμβάσεις.

Η ταξινόμηση είναι θεματική.

Φάκελος 1 «ΤΕΧΝΗ» ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ (1951-1987)
Φάκελος 2 «ΤΕΧΝΗ» ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ, ΜΟΥΣΙΚΗ (1965-1987)
Φάκελος 3 «ΤΕΧΝΗ» ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ, ΠΟΙΚΙΛΑ (1952-2001)
Φάκελος 4 ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΚΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ (ΣΕΕΣΒΕ) (1973-1982)
Φάκελος 5 ΚΡΑΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ (1943-1987)
Φάκελος 6 ΟΜΙΛΙΕΣ, ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ, ΚΕΙΜΕΝΑ ΜΩΡΙΣ ΣΑΛΤΙΕΛ (1951-1987)
Φάκελος 7 ΚΡΑΤΙΚΟ ΩΔΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, ΔΗΜΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ (1951-1987)
Φάκελος 8 ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ, ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ (1947-1987)
Φάκελος 9 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΚΑΙ ΧΟΡΕΥΤΙΚΩΝ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ (1949-1985)
Φάκελος 10 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΘΕΑΤΡΙΚΩΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ (1950-1987)

Conditions of access and use area

Conditions governing access

Δεν υπάρχουν περιορισμοί στην πρόσβαση.

Conditions governing reproduction

Language of material

Script of material

Language and script notes

Ελληνικά, γαλλικά, αγγλικά

Physical characteristics and technical requirements

Finding aids

Αναλυτική περιγραφή φακέλου/υποφακέλου σε ηλεκτρονική κι έντυπη μορφή.
Διαθέσιμο στο: www.elia.org.gr.

Allied materials area

Existence and location of originals

Existence and location of copies

Related units of description

Αρχείο «Τέχνης» Μακεδονικής Καλλιτεχνικής Εταιρείας στην κατοχή του ίδιου του σωματείου που λειτουργεί ακόμη.

Related descriptions

Publication note

Ο Μωρίς της «Τέχνης» και της τέχνης. Μνήμη Μωρίς Σαλτιέλ, Ε.Λ.Ι.Α., Θεσσαλονίκη 2008.

Notes area

Alternative identifier(s)

Access points

Subject access points

Genre access points

Description control area

Description identifier

Institution identifier

Rules and/or conventions used

ΔΙΠΑΠ (Γ), 2η έκδοση

Dates of creation revision deletion

Μάρτιος-Σεπτέμβριος 2012

Script(s)

Sources

Archivist's note

Γιώργος Κουμαρίδης

Accession area