Person

Τσιτσίλιας, Παναγιώτης

1881 - 1972

Ο Παναγιώτης Τσιτσίλιας γεννήθηκε στον Ποταμό Κυθήρων το 1881. Πατέρας του ήταν ο Κοσμάς Τσιτσίλιας, γνωστός έμπορος στον Ποταμό, που διετέλεσε και δήμαρχος του δήμου Ποταμίων. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα και αποφοίτησε το 1909. Στις 6 Ιουλίου του ίδιου έτους ιδρύθηκε η «Πανεπιστημιακή Ένωση» και προτάθηκε στον Τσιτσίλια να αναλάβει την προεδρία. Η οργάνωση αυτή είχε σκοπό να ενισχύσει το κίνημα του Στρατιωτικού Συνδέσμου, που ξεκίνησε στο Γουδί στις 15.8.1909 υπό την ηγεσία του συνταγματάρχη Ν. Ζορμπά. Τον Σεπτέμβριο ο Τσιτσίλιας έφυγε στη Ρώμη για να συνεχίσει τις σπουδές του στις πολιτικές επιστήμες, ενώ το 1910 πήγε στο Παρίσι και γράφτηκε στη Σχολή Πολιτικών Επιστημών. Επέστρεψε εσπευσμένα στην Αθήνα το 1912, όταν ειδοποιήθηκε για την επικείμενη επιστράτευση.
Κατατάχθηκε στο στρατό και υπηρέτησε με τον βαθμό του ανθυπολοχαγού ως μεταφραστής στη Διεύθυνση Πεζικού του Υπουργείου Στρατιωτικών. Στη συνέχεια προήχθη σε υπολοχαγό και εστάλη στη Χίο, στο Τάγμα Πολιτοφυλακής, απ’ όπου αποστρατεύθηκε τον Οκτώβριο του 1914. Βρέθηκε πάλι στη Χίο όταν κηρύχτηκε νέα επιστράτευση και μετά πήγε στη Μακεδονία. Την περίοδο του Διχασμού ο Π. Τσιτσίλιας τάχθηκε με το μέρος του Βενιζέλου και της κυβέρνησης Εθνικής Αμύνης της Θεσσαλονίκης. Εκείνη την εποχή παντρεύτηκε την Μαρία Π. Μαρσέλλου, κόρη ευκατάστατου εμπόρου της Τεργέστης. Με τη Μαρία έκαναν δύο παιδιά, τον Θόδωρο, που πέθανε όταν ήταν ακόμη νήπιο, και τον Άρη.
Με τα «Νοεμβριανά» (1916), ο Π. Τσιτσίλιας διώχθηκε και εντέλει βρέθηκε στην Κρήτη. Εκεί προσπάθησε με τις ενέργειές του να επιτύχει την τροφοδοσία των Κυθήρων, αφού μέχρι τότε το νησί ελεγχόταν από τις δυνάμεις του κράτους των Αθηνών και οι σύμμαχοι δεν επέτρεπαν τη μεταφορά τροφίμων εκεί. Πράγματι, ο Π. Τσιτσίλιας έπεισε τον γενικό διοικητή της Κρήτης Ιωάννη Τσιριμώκο, προσωπικό φίλο του Ελευθέριου Βενιζέλου, να καταλάβουν τα Κύθηρα με τη βοήθεια των συμμάχων. Τα Κύθηρα έπρεπε να τεθούν υπό τον έλεγχο των συμμάχων και να διευκολύνουν αυτούς στις επιχειρήσεις τους. Οι Άγγλοι, που διατηρούσαν ναυτική δύναμη στη Σούδα, διέθεσαν ένα πλοίο για την εφαρμογή του σχεδίου του Τσιτσίλια. Στις 29 Δεκεμβρίου του 1916 ο Π. Τσιτσίλιας κι ένας λόχος διακοσίων ανδρών από την Κρήτη κατέλαβαν τα Κύθηρα στο όνομα της Κυβέρνησης Εθνικής Αμύνης. Λίγες μέρες μετά, στις 7 Φεβρουαρίου του 1917, ο Π. Τσιτσίλιας είχε οργανώσει μεγάλο συλλαλητήριο στην πλατεία του Ποταμού, όπου μαζί με τους προέδρους των κοινοτήτων επικύρωσε την υπαγωγή των Κυθήρων στο πλευρό της Κυβέρνησης Εθνικής Αμύνης. Με σχετικό ψήφισμα ανακηρύχτηκαν τα Κύθηρα σε «Αυτόνομον Διοίκησιν Κυθήρων» με διοικητή τον Παναγιώτη Τσιτσίλια. Την κίνηση αυτή επικροτούσε τόσο ο Βενιζέλος όσο και η Αγγλία. Μετά την πτώση της φιλοβασιλικής κυβέρνησης, το Μάιο του 1917, τα Κύθηρα επανήλθαν στο ελληνικό κράτος με πρωθυπουργό τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Ο Π. Τσιτσίλιας διορίστηκε νομάρχης στον νεοσύστατο νομό Πέλλης και εν συνεχεία υπηρέτησε και σε άλλες νομαρχίες (Θεσσαλονίκης, Φθιωτιδοφωκίδος και Λαρίσης).
Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή, ο Π. Τσιτσίλιας αποφάσισε να ασχοληθεί με την πολιτική. Εξελέγη βουλευτής Κυθήρων στις εκλογές του 1923, του 1928 και του 1933. Η δράση του ως βουλευτή υπήρξε σημαντική για το νησί. Αγωνίστηκε για την ανάδειξη του Διακοφτιού ως λιμένα. Συγκρότησε επιτροπή εράνων, ταξίδεψε το 1926 στην Αυστραλία, με σύντομη στάση στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, και επέστρεψε το 1927 στα Κύθηρα, αφότου συνέλεξε χρήματα από τους απόδημους Κυθηρίους, με τα οποία ξεκίνησε τη διάνοιξη του δρόμου από τα Αρωνιάδικα προς το Διακόφτι στις 26 Ιουνίου της ίδιας χρονιάς. Με την εκλογή του ως βουλευτή στις 19 Αυγούστου του 1928 και σε τέσσερα χρόνια θητείας, πέτυχε την επίλυση αρκετών προβλημάτων του νησιού καθώς και τη διοικητική υπαγωγή των Κυθήρων στον Νομό Αττικοβοιωτίας. Το 1929 ταξίδεψε στην Αμερική για να συγκεντρώσει περισσότερα χρήματα για την ολοκλήρωση του δρόμου του Διακοφτιού και στις 31 Αυγούστου 1930 γιορτάστηκε η αποπεράτωση του μεγάλου έργου. Λίγο μετά αποσύρθηκε απογοητευμένος από την πολιτική. Επανήλθε μόνο μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και την απελευθέρωση της Ελλάδας όταν του το ζήτησε ο Γεώργιος Παπανδρέου και τον διόρισε νομάρχη Λέσβου.
Ο Παναγιώτης Τσιτσίλιας από το 1924 συνεργαζόταν ως συντάκτης με την εφημερίδα Φωνή των Κυθήρων. Συνέγραψε την Ιστορία των Κυθήρων, (μέχρι το 19ο αιώνα και την κατάληψη των Κυθήρων από τους Άγγλους), την οποία ολοκλήρωσε το 1965 αλλά δεν μπόρεσε να εκδώσει για οικονομικούς λόγους. Τελικά η Ιστορία των Κυθήρων εκδόθηκε από την Εταιρεία Κυθηραϊκών Μελετών το 1994, σε δύο τόμους, με επιμέλεια του Δημητρίου Λ. Κόμη. Ο Τσιτσίλιας είχε γράψει επίσης ένα μυθιστόρημα όταν ήταν νέος, με τίτλο Οι εργάτες της Ελευθερίας, ενώ αρθρογραφούσε τακτικά σε εφημερίδες του εσωτερικού και του εξωτερικού.
Ο Παναγιώτης Τσιτσίλιας επί πολλά έτη διατηρούσε δικηγορικό γραφείο, αρχικά στον Πειραιά και εν συνεχεία στην Αθήνα. Απεβίωσε τον Ιούνιο του 1972 και ετάφη στην Κηφισιά. Αργότερα, τα οστά του μεταφέρθηκαν στο κοιμητήριο του Ποταμού Κυθήρων.

Πηγή βιογραφικού: kythera news 24/10/2020

https://kythera.news/panagiotis-tsitsilias-politikos/

Δελτίο περιγραφής ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ