Identity area
Reference code
Title
Date(s)
- 1878-1937 (Creation)
Level of description
Fonds
Extent and medium
1 φάκελος
Context area
Name of creator
Biographical history
Ο Κωστής Παλαμάς, γιος του Μιχαήλ Παλαμά και της Πηνελόπης Πεταλά, γεννήθηκε στην Πάτρα στις 13 Ιανουαρίου του 1859, δεύτερος μετά τον Χριστάκη (1849-1925) ενώ ακολούθησε ο Νίκος (1861). Πολύ γρήγορα έχασε και τους δύο γονείς του . το 1864 τη μητέρα του από πρόωρο τοκετό και το 1865 τον πατέρα του. Το 1866 εγκαταστάθηκε μαζί με τον αδελφό του Χριστάκη στο σπίτι του θείου τους Δ.Ι.Παλαμά στο Μεσολόγγι. Το 1875 αποφοίτησε από το Γυμνάσιο Μεσολογγίου με βαθμό Κάλλιστα και εγγράφηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1879 συγκατοίκησε για έναν περίπου χρόνο με τον ποιητή Νίκο Καμπά. Το 1880 υπηρέτησε στο στρατό. Το 1882 παρέμεινε για οκτώ περίπου μήνες στην Κυπαρισσία όπου είχε διοριστεί έπαρχος ο αδελφός του Χριστάκης. Το 1887 παντρεύτηκε τη συνομίληκή του Μαρία Βάλβη με κουμπάρο τον Βλάση Γαβριηλίδη. Απέκτησε τρία παιδιά, τη Ναυσικά (1888), τον Λέανδρο (1891) και τον Άλκη (1894) που πέθανε το 1898. Για το θάνατο του παιδιού του έγραψε την ίδια χρονιά το εκτενές ποίημα Ο Τάφος. Το 1897 διορίστηκε γραμματέας του Πανεπιστημίου από όπου συνταξιοδοτήθηκε το 1928. Μετά το γάμο του έζησε συνεχώς στην Αθήνα, σε ενοικιαζόμενο σπίτι στην οδό Ασκληπιού 3, και από το 1935 στην Περιάνδρου 5 στην Πλάκα. Πεθανε στις 27 Φεβρουαρίου 1943. Η πάνδημη κηδεία του ήταν συγχρόνως μία εκδήλωση αντίστασης στη γερμανική κατοχή.
Η ενασχόληση του Παλαμά με την ποίηση μαρτυρείται από την πρώιμη εφηβική του ηλικία. Το 1876 δημοσίευσε το ποίημα Το γιούλι στο Αττικόν Ημερολόγιον του Ασωπίου και υπέβαλε στο Βουτσιναίο ποιητικό διαγωνισμό τη συλλογή του Ερώτων έπη, η οποία απορρίφθηκε. Το 1885 κυκλοφόρησε η συλλογή του Τραγούδια της πατρίδος μου. Το 1889 βραβεύτηκε στον Φιλαδέλφειο ποιητικό διαγωνισμό ο Ύμνος εις την Αθηνάν και το 1890 η συλλογή του Τα μάτια της ψυχής μου που κυκλοφόρησε το 1892. Ως το θάνατό του, το 1943, δημιούργησε λογοτεχνικό και κριτικό έργο τεράστιας έκτασης.
Archival history
Immediate source of acquisition or transfer
Αγορά σε δύο τμήματα από διαφορετικές προελεύσεις.
Content and structure area
Scope and content
Το πρώτο τμήμα του αρχείου Παλαμά στο Ε.Λ.Ι.Α. (εκτός από τον υποφάκελο 1.2.) φαίνεται να συνδέεται περισσότερο με τη Ναυσικά Παλαμά: βρίσκουμε μεταφράσεις της, διορθώσεις με το δικό της χέρι ή και εκ των υστέρων σχόλια και επεξηγήσεις των τεκμηρίων. Από το τμήμα αυτό, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει μικρό τετράδιο του Παλαμά με ένδειξη Τραγουδάκια, που περιλαμβάνει ποιήματα των ετών 1878-1880. Από τα δεκαοκτώ ποιήματα τα έντεκα δεν ταυτίστηκαν με δημοσιευμένα. Αταύτιστα επίσης παραμένουν δύο ποιήματα από την ενότητα χειρογράφων 1882-1889 και ένα τρίτο που έχει προστεθεί το 1929. Στο ίδιο τμήμα σώζεται ολόκληρο το χειρόγραφο του Τάφου (1898) σε μορφή που προοριζόταν για το τυπογραφείο. Υπάρχουν επίσης χειρόγραφα ποιημάτων 1901-1934, ποιήματα σε δακτυλόγραφη και έντυπη μορφή (αποκόμματα, μονόφυλλα), χειρόγραφα μεταφράσεων που περιλαμβάνονται στα Δυο Τραγούδια από τα ξένα (1925) και στην Ξανατονισμένη μουσική (1930), μεταφράσεις ποιημάτων του Παλαμά στη γαλλική από τον Pierre Baudry και τον Eugne Clement. Περιέχονται επίσης χειρόγραφα κριτικών άρθρων ενώ από τα προσωπικά τεκμήρια αποκαλυπτικό είναι ένα σημειωματάριο του 1879-1881 και ένα ευρετήριο όπου καθημερινές σημειώσεις του 1933-35 καταχωρούνται αλφαβητικά. Η αλληλογραφία περιλαμβάνει επιστολές του Παλαμά προς τη Ναυσικά, που διασώζουν έναν οικείο και περιπαικτικό πατέρα, σχέδια επιστολών προς ποικίλους αποδέκτες, επιστολές προς τον Παλαμά από σημαντικούς αποστολείς όπως ο Βαλαωρίτης, ο Βενιζέλος, ο Γαβριηλίδης, ο Dieterich, ο Δροσίνης, o Ξενόπουλος, ο Πορφύρας, ενώ ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες για την ιστορία της κριτικής είναι οι επιστολές του Μαβίλη. Υπάρχουν επίσης επιστολές προς τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας από τις οποίες ξεχωρίζει επιστολή του Μ. Μητσάκη προς τη Μαρία Παλαμά που συνοδεύεται από χειρόγραφό του με τίτλο Ομιλίαι του δρόμου (12.11.1892), και του Α.Σικελιανού προς τη Ναυσικά Παλαμά.
Πολύτιμο είναι το περιεχόμενο του υποφακέλου 1.2. που έχει διαφορετική προέλευση, αλλά τοποθετήθηκε ταξινομικά μετά τον υποφάκελο 1.1. που επίσης περιλαμβάνει ποίηση. Περιλαμβάνει αλληλογραφία του Κ. Παλαμά με τη Στέλλα Διαλέτη και αυτόγραφα ποιήματα.
Appraisal, destruction and scheduling
Accruals
System of arrangement
Διάγραμμα ταξινόμησης
Υποφάκελος 1.1. Ποίηση Ι
Υποφάκελος 1.2. Ποίηση ΙΙ
Υποφάκελος 1.3. Μεταφράσεις
Υποφάκελος 1.4. Πεζά
Υποφάκελος 1.5. Ο Παλαμάς στη γαλλική γλώσσα
Υποφάκελος 1.6. Προσωπικά
Υποφάκελος 1.7. Αλληλογραφία Ι
Υποφάκελος 1.8. Αλληλογραφία ΙΙ
Conditions of access and use area
Conditions governing access
Ελεύθερη πρόσβαση.
Conditions governing reproduction
Language of material
Script of material
Language and script notes
Ελληνικά
Physical characteristics and technical requirements
Finding aids
Μπόρα, Σοφία (επιμ.), Αρχείο Κωστή Παλαμά. Ευρετήριο, Αθήνα 1999, Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (διαθέσιμο στο: www.elia.org.gr)
Allied materials area
Existence and location of originals
Existence and location of copies
Related units of description
Publication note
Notes area
Note
Note
Alternative identifier(s)
Access points
Subject access points
Place access points
Name access points
Genre access points
Description control area
Description identifier
Institution identifier
Rules and/or conventions used
Dates of creation revision deletion
1999
Script(s)
Sources
Archivist's note
Archivist's note
Σοφία Μπόρα, 1999