Identity area
Reference code
Title
Date(s)
- 1938-1994 (κυρίως 1938-1946) (Creation)
Level of description
Fonds
Extent and medium
3 φάκελοι
Context area
Name of creator
Biographical history
Ο Άγις Ταμπακόπουλος ήταν νομικός, διδάκτορας του πανεπιστημίου της Γοττίγγης, υπουργός Δικαιοσύνης στην κυβέρνηση Μεταξά από το 1938 ως το 1941. Από τη θέση αυτή εργάστηκε, μαζί με τον καθηγητή Γεώργιο Μπαλή, για την αποπεράτωση των εργασιών συντάξεως του Αστικού Κώδικα. Έγραψε τα βιβλία: Η ιστορία της αποπερατώσεως του ΑΚ, 1943 Ο μύθος της δικτατορίας, 1946, Η ιστορία μιας απάτης, 1946
Το 1938, ο Μεταξάς ανέθεσε την τελική επεξεργασία του σχεδίου Αστικού Κώδικα που είχε συντάξει, το 1930, πενταμελής Επιτροπή, στον καθηγητή Γεώργιο Μπαλή, πρώην μέλος της Επιτροπής. Σε συνεργασία με τον υπουργό Δικαιοσύνης, Ταμπακόπουλο, με επιτροπές και νομικούς φορείς, και σε κλίμα μυστικότητας, διαμορφώθηκε το τελικό κείμενο του Κώδικα που παρουσιάστηκε τον Μάρτιο του 1941. Μετά την κατάληψη της χώρας από τα στρατεύματα του Άξονα, οι κυβερνήσεις της Κατοχής ανέβαλαν την εφαρμογή του Κώδικα, ενώ αντίθετα τέθηκε σε ισχύ στα προξενικά δικαστήρια της Αλεξάνδρειας. Το 1945, η κυβέρνηση του Πέτρου Βούλγαρη προσπάθησε να αναθεωρήσει τον Κώδικα (επειδή υπήρχε η υποψία ότι ήταν συνταγμένος με τα πολιτικά κριτήρια του μεταξικού καθεστώτος), γεγονός που προκάλεσε την αντίδραση του Ταμπακόπουλου και του μεγαλύτερου μέρους των νομικών, που απαιτούσαν την χωρίς χρονοτριβή εφαρμογή του. Τελικά, στις 7/5/1946 ψηφίστηκε από την κυβέρνηση Τσαλδάρη, το διάταγμα της «αποκαταστάσεως» του αρχικού Αστικού Κώδικα, ο οποίος τέθηκε τελικά σε ισχύ το 1949.
Archival history
Όλα τα έγγραφα που αφορούσαν τις εργασίες της περιόδου του Μεταξά είχαν παραδοθεί στη Διεύθυνση Ερευνών και Μελετών του υπουργείου Δικαιοσύνης, που είχε ως διευθυντή της τον Πέτρο Βάλληνδα. Η διεύθυνση διαλύθηκε το 1941 και το αρχείο της διασκορπίσθηκε και καταστράφηκε. Το προσωπικό αρχείο του Ταμπακόπουλου διατηρήθηκε από τη σύζυγό του, Μαρία.
Immediate source of acquisition or transfer
Δωρήθηκε στο Ε.Λ.Ι.Α. από τον καθηγητή του Αστικού Δικαίου, Ανδρέα Γαζή τον Δεκέμβριο του 1997.
Content and structure area
Scope and content
Το αρχείο Ταμπακόπουλου είναι η μόνη πηγή από την οποία μπορούμε να αντλήσουμε πληροφορίες για τις εργασίες σύνταξης του τελικού κειμένου του ΑΚ που ισχύει (με τις αναγκαίες τροποποιήσεις) μέχρι σήμερα. Αναλυτικότερα περιέχεται υλικό που αφορά:
Τη σύνταξη του κειμένου του Αστικού Κώδικα: δύο σχέδια κειμένων του Μπαλή (πρώτο και τελικό σχέδιο δεμένα σε τόμους), το κείμενο του αναγκαστικού νόμου που περιέχει τον Αστικό Κώδικα με την εισηγητική έκθεση Ταμπακόπουλου και το υπόμνημα του Μπαλή (δεμένα σε τόμο), χειρόγραφες σημειώσεις του Ταμπακόπουλου για τα σχέδια Μπαλή, επιστολές και υπομνήματα παραγόντων της Ορθόδοξης και της Καθολικής Ιεραρχίας για τα κωλύματα γάμου και τους μικτούς γάμους, επιστολές προς Ταμπακόπουλο από τον ιταλό και τον γερμανό πρεσβευτή, τον μαιευτήρα Ν. Λούρο, τον Ανδρέα Γαζή κ.ά., πρακτικά επιτροπής για τη μελέτη των παράνομων συμβιώσεων κ.ά.
Την ανάγκη άμεσης εισαγωγής του κώδικα: επιστολές Ταμπακόπουλου προς Τσολάκογλου-Ράλλη, δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως των νόμων για την αναθεώρηση του Κώδικα (1945), την «αποκατάστασή» του το 1946 (νόμος και εισηγητικές εκθέσεις), αλληλογραφία Ταμπακόπουλου με τον Σ. Μυλωνόπουλο (δικηγόρο στην Κέρκυρα), τον Μπαλή, διάφορους δικηγόρους κ.ά., αλληλογραφία του Χρήστου Πράτσικα με την Ιερά Σύνοδο και τον έλληνα πρόξενο στην Αλεξάνδρεια για τους μικτούς γάμους και την εφαρμογή του Κώδικα στα προξενικά δικαστήρια Αιγύπτου επί Κατοχής, υπόμνημα του προέδρου του Αρείου Πάγου Ι. Σακέττα (πρόεδρο της επιτροπής που συγκροτήθηκε το 1945 για την αναθεώρηση), ψηφίσματα νομικών συλλόγων υπέρ της άμεσης εφαρμογής του Κώδικα του 1941 κ.ά. (1945-1947)
Τη σύνταξη του εισαγωγικού νόμου του Αστικού Κώδικα: προσχέδια του νόμου, παρατηρήσεις επί του προσχεδίου από δικηγορικούς συλλόγους, τον Άρειο Πάγο, το προξενείο Αλεξάνδρειας, ισραηλιτική κοινότητα και ισραηλίτες νομικούς, σχέδια Μακρή και Δελαρόκα, υπομνήματα για τυχόν δυσαρέσκεια του μουσουλμανικού στοιχείου από την κατάργηση του μουσουλμανικού δικαίου, έκθεση για τη θέση των Ελλήνων στην Τουρκία, χάρτης με τις διανεμηθείσες εκτάσεις γης κ.ά. (1941).
Appraisal, destruction and scheduling
Accruals
System of arrangement
Η ταξινόμηση είναι θεματική.
Φάκελος 1 Σχέδια Μπαλή (1940-1994)
Φάκελος 2 Σύνταξη και εφαρμογή ΑΚ (1938-1941)
Φάκελος 3 Εισαγωγικός νόμος ΑΚ (1941)
Conditions of access and use area
Conditions governing access
Conditions governing reproduction
Language of material
Script of material
Language and script notes
Physical characteristics and technical requirements
Finding aids
Allied materials area
Existence and location of originals
Existence and location of copies
Related units of description
Publication note
Notes area
Note
Στον πρώτο φάκελο έχουν ενταχθεί και τα εξής κείμενα που αναφέρονται στη σύνταξη του Α Κ:
Άννης-Μπέλλας Αλιβιζάτου-Μπόμπου, Νέα στοιχεία επί των εργασιών συντάξεως του Αστικού Κώδικος (Αρχείον Ταμπακόπουλου), Αθήνα 1973.
Ομιλία του Ανδρέα Γαζή στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (22/2/1996) με την ευκαιρία της συμπλήρωσης πεντηκονταετίας από τη θέσπιση του Αστικού Κώδικα.
Βλέπε και σημείωμα του Ανδρέα Γαζή για το αρχείο στο Νέα του Ε.Λ.Ι.Α., αρ. 49.
Note
Alternative identifier(s)
Access points
Subject access points
Place access points
Name access points
Genre access points
Description control area
Description identifier
Institution identifier
Rules and/or conventions used
Dates of creation revision deletion
Script(s)
Sources
Δελτίο περιγραφής Φορέα.