Μπεράτης, Γιάννης

1904-1968

Ο Γιάννης Μπεράτης γεννήθηκε το 1904 στην Αθήνα. Ο πατέρας του Σπυρίδων Μπεράτης ήταν αντισυνταγματάρχης Μηχανικού, καθηγητής στη Σχολή Ευελπίδων. Η μητέρα του Ευγενία ήταν κόρη του Ιωάννου Δέδε, μηχανικού της Εθνικής Τράπεζας. Ο Μπεράτης έχασε τον πατέρα του το 1907 και το 1908 η μητέρα του παντρεύτηκε με τον Χρήστο Θεοδωρακόπουλο. Κατά τις εγκύκλιες σπουδές του φοίτησε στα σχολεία «Μακρή» όπου ήταν συμμαθητής του Κ.Θ.Δημαρά, Β΄ Γυμνάσιο της οδού Σολωμού, «Παλλάδιο Λύκειο». Το 1921 διορίστηκε στο υποκατάστημα Παξών της Εθνικής Τράπεζας και το 1923 μετατέθηκε στην Κέρκυρα. Το 1924 παντρεύτηκε την Ελένη Μελίτα με την οποία απέκτησε τον γιο του Ανδρέα. Την ίδια χρονιά κλήθηκε να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία και στάλθηκε στη Σόφια της Βουλγαρίας ως γραμματέας του στρατιωτικού ακόλουθου. Το 1927 επέστρεψε στη θέση του στην Εθνική Τράπεζα της Κέρκυρας και την επόμενη χρονιά μετατέθηκε στην Αθήνα. Το 1930 παραιτήθηκε από την Τράπεζα και πραγματοποίησε «τυχοδιωκτικό» ταξίδι στη Συρία, την Αραβία και την Αίγυπτο, χωρίς αποτελέσματα. Από το 1931 συνεργάστηκε με την εφημερίδα Πολιτεία και άλλα έντυπα και συνδέθηκε ξανά με την παιδική και εφηβική του αγάπη Νίτσα Καράλη που είχε μετεγκατασταθεί στην Ελλάδα από τη Ρωσία όπου μεγάλωσε. Το 1936 διορίστηκε στο τμήμα «Ελέγχου Κινηματογραφικών Ταινιών, Θεατρικών Έργων, Διαλέξεων και Φωνοληψιών» της μεταξικής δικτατορίας, υπηρεσία στην οποία είχε αποσπαστεί και ο στενός του φίλος Τέλλος Άγρας, και με την έναρξη του πολέμου εργάστηκε και στο τμήμα Ελέγχου Ξένων Ανταποκριτών. Το 1941 η Νίτσα πέθανε και ο ίδιος κατετάγη, ύστερα από επίμονες προσπάθειες και χάρη στην ιταλομάθειά του, ως εθελοντής στρατιώτης και σε λίγο πήρε το βαθμό του εφ. ανθυπασπιστού διερμηνέως. Στο τέλος της ίδιας χρονιάς, μετά την επιστροφή του στην Αθήνα, γνωρίστηκε με την Άννα Χάνδακα, μετέπειτα σύζυγό του, ενώ αρνήθηκε να συνεργαστεί σε ραδιοφωνικές εκπομπές γερμανικής προπαγάνδας. Το 1943 κατατάχθηκε στον ΕΔΕΣ ως διερμηνέας για ιταλούς αιχμαλώτους. Το 1944 επέστρεψε στην Αθήνα και από 1945 εργάστηκε στη Διεύθυνση Τύπου και Πληροφοριών του Υπουργείου Εξωτερικών, υπηρεσία από την οποία τέθηκε σε τρίμηνη διαθεσιμότητα το 1946 και απολύθηκε το 1948 λόγω της δημοσίευσης του έργου του Οδοιπορικό του ’43. Από το 1949 εργάστηκε ως μεταφραστής στις εκδόσεις Γκοβόστη. Το 1957 εργάστηκε στη Νάξο ως επόπτης του λατομείου της εταιρείας Μαρνάξ στην οποία είχε διευθυντική θέση ο πατριός του Χ. Θεοδωρακόπουλος. Το 1958 προσελήφθη στο περιοδικό Ταχυδρόμος όπου συνεργαζόταν με μεταφράσεις και με τη στήλη «Η Ιστορία όπως δεν εγράφη». Το 1959 παντρεύτηκε την Άννα Χάνδακα. Από το 1962 διαπιστώθηκε η προσβολή του από «χρονία λοίμωξη του νευρικού συστήματος και δη του νωτιαίου μυελού» και το 1968 πέθανε, ύστερα από πολύμηνη ασθένεια.

Δημοσιευμένα έργα του Μπεράτη είναι τα: Διασπορά (1930), Αυτοτιμωρούμενος. Μυθιστορηματική βιογραφία του Μπωντλαίρ (1935), Στιγμές (1940), Οδοιπορικό του ’43 (1946), Στρόβιλος (1961), Το Πλατύ ποτάμι (ολοκληρωμένη έκδοση 1965, είχαν προηγηθεί τμηματικές δημοσιεύσεις από το 1942).

Συνέγραψε όμως περισσότερα πεζογραφικά έργα τα οποία τελικά κατέστρεψε ή δεν δημοσίευσε ποτέ: «Σκέψεις» (1924), «Μπαρόκο» (1927), «Ένα ταξιδάκι τωρινό και ωφέλιμο», διήγημα (1928), «Δοστογιέβσκυ, ο άνθρωπος» (1936), «Σωσίας» (1957).

Δελτίο Περιγραφής ΕΛΙΑ Αθήνας