Ο Μάνος Χαριτάτος γεννήθηκε το 1944 στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Το 1953, η οικογένεια Χαριτάτου εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και ο Μάνος ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές σπουδές του στο Κολέγιο και στη συνέχεια φοίτησε στο Οικονομικό Τμήμα της Νομικής Σχολής Αθηνών.
Τη δεκαετία του 1960, μαζί με τον φίλο του ιστορικό Δημήτρη Πόρτολο, ο Μάνος Χαριτάτος άρχισε να συλλέγει αρχεία, έντυπα και άλλα τεκμήρια. Το 1980 ίδρυσαν το Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο. Χάρη στο πάθος τους για τη νεότερη και σύγχρονη ελληνική ιστορία και λογοτεχνία, στο ΕΛΙΑ διασώθηκαν αρχεία ιστορικών προσωπικοτήτων και λογοτεχνών, σπάνια βιβλία, περιοδικά και εφημερίδες, φωτογραφίες, χάρτες, παρτιτούρες, θεατρικά προγράμματα, αντικείμενα, εφήμερο υλικό. Υπερβαίνοντας, ωστόσο, τον ρόλο του «μανιώδους συλλέκτη», ο Μάνος Χαριτάτος επέλεξε εξαρχής τη δημιουργία ενός φορέα ανοιχτού στην έρευνα και προσέφερε έτσι ανεκτίμητη υπηρεσία στην ιστορική γνώση, που εντέλει συμβάλλει στην εθνική μας αυτογνωσία.
Μέχρι τον θάνατό του, στις 27 Δεκεμβρίου του 2012, ο Μάνος υπήρξε η ψυχή και η κινητήρια δύναμη του ΕΛΙΑ και παραμένει πηγή έμπνευσης για τους φίλους και τους συνεργάτες του.

Ο Παναγής Χαροκόπος, ιδρυτής της «Χαροκοπείου Οικοκυρικής και Επαγγελματικής Σχολής των Θηλέων», όπως αρχικά είχε ονομαστεί στο καταστατικό ίδρυσης, γεννήθηκε το 1835, στην Κεφαλλονιά, μέλος μιας πολυμελούς αγροτικής οικογένειας. Ο ίδιος ανήκει σ’ εκείνους τους ελάχιστους Έλληνες οραματιστές που, στο πλαίσιο ενός πνεύματος ευεργετισμού και φιλοπατρίας, στήριξαν οικονομικά το αδύναμο νεοελληνικό κράτος και που παραμένουν σχετικά άγνωστοι στο ευρύτερο κοινό. Νεωτεριστής με ευρωπαϊκό προσανατολισμό και φιλελεύθερο πνεύμα, ο Χαροκόπος αγάπησε και υπηρέτησε τη πατρίδα, ενισχύοντας την εκπαίδευση. Η απόφασή του να κάνει δωρεά μια τέτοια σχολή στο κράτος ήταν προϊόν του ανήσυχου και δημιουργικού του πνεύματος, της διάθεσής του να προσφέρει στο κοινωνικό σύνολο και στην πατρίδα του καθώς και της τάσης της εποχής στον τομέα αυτό. Υπήρχαν ήδη ανάλογες σχολές στην Ευρώπη (Ελβετία, Βουλγαρία, Ρουμανία) αλλά και στην Ελλάδα, «Οικοκυρική και Επαγγελματική Σχολή της Ενώσεως Ελληνίδων», κατά τα πρότυπα των οποίων ο ίδιος ήθελε και προσπάθησε να οργανώσει και τη δική του, τόσο στο περιεχόμενο των σπουδών όσο και στο σχεδιασμό του κτιριακού συγκροτήματος της Σχολής και του περιβάλλοντος χώρου, τον οποία επιμελήθηκε ο αρχιτέκτονας Αναστάσιος Μεταξάς, δημιουργός του Παναθηναϊκού Σταδίου και του Σκοπευτηρίου. Χαρακτηριστικά έλεγε ο ίδιος: «….από πολλού σκέπτομαι να προβώ εις την σύστασιν και διατήρησιν επαγγελματικού σχολείου, ομοίου προς τα εν Ευρώπη και δη εν Βερολίνω λειτουργούντα τοιαύτα, του οποίου υπάρχει έλλειψις εις τον τόπο μας». Επίσης, «Ζητώ με τρία λόγια να κάμω οικοκυράς, που να διοικούν μεθοδικά το σπίτι των, συζύγους που να είνε σύντροφοι και μανάδες που να αγαπούν έξυπνα». Είναι αξιοσημείωτο να αναφερθεί σχετικό άρθρο της Ακρόπολις, στις 7 Νοεμβρίου του 1908, όπου από τα λόγια του ίδιου του Π. Χαροκόπου φαίνεται η μεγάλη εθνική σημασία της Χαροκοπείου Σχολής. Ειδικότερα: «Δεν θέλω να έχωμεν μορφωμένες δούλες και αμόρφωτες κυράδες». «Μία από τας δυστυχίας του έθνους μας ομολογουμένως είνε και η Ελληνίς. Η οποία διατρέχει τον σοβαρόν κίνδυνον να γίνη έκφυλος εις την ανωτέραν τάξιν, άμυαλη εις την μεσαίαν τάξιν, κτήνος εις την τελευταίαν τάξιν». « Αι Ελληνίδες θα μορφώσουν τους Έλληνας και των Ελληνίδων την μόρφωσιν θα την συμπληρώση αυτή η Σχολή την οποίαν εφαντάσθη ο Χαροκόπος».

Η Φανή Χαρτουλάρη (Αθήνα 1915 - ;) του Αναστασίου ήταν εθελόντρια του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού. Έλαβε το απολυτήριο Γυμνασίου το 1934 και τον επόμενο χρόνο έλαβε το Cours Superieur de Jeunes Filles του Institut Superieur d' Etudes Francaises. Το 1936 κατατάχθηκε εθελόντρια βοηθός του Ε.Ε.Σ. Πρόσφερε τις υπηρεσίες της στον ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940, ενώ κατά τη διάρκεια της Κατοχής ήταν γραμματέας του αντιπροσώπου του Σουηδικού Ερυθρού Σταυρού, Dag Bergman. Για τις υπηρεσίες αυτές προήχθη στο βαθμό της Υπευθύνου Αδελφής Ε.Ε.Σ. (1947) και τιμήθηκε με το Σταυρό των Ταξιαρχών του Τάγματος της Ευποιίας. Ήταν επίσης μέλος του Σώματος Ελληνίδων Οδηγών.
[Πηγή σύνταξης βιογραφικού σημειώματος: το υλικό του αρχείου].

Ο Χρήστος Αριστ. Χασάπης ήταν συνδικαλιστής και αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης.

Η Βίλμα Χαστάογλου-Μαρτινίδη είναι ομότιμη καθηγήτρια στο τμήμα Αρχιτεκτόνων του ΑΠΘ. Σπούδασε αρχιτεκτονική στη Θεσσαλονίκη και πολεοδομία και αστική κοινωνιολογία στο Παρίσι. Έχει διδάξει σε πανεπιστήμια των ΗΠΑ και της Ευρώπης και έχει δημοσιεύσει μεγάλο αριθμό επιστημονικών μελετών σε θέματα ιστορίας και σχεδιασμού της νεοελληνικής πόλης καθώς και των πόλεων της Ανατολικής Μεσογείου.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού:
www.biblionet.gr / υλικό του αρχείου.

Ο Δημήτρης Χατζής γεννήθηκε στα Ιωάννινα το 1913 και πέρασε εκεί τα παιδικά του χρόνια. Ήταν γιος του λογίου και ποιητή Γεωργίου Χατζή (με το ψευδώνυμο Πελλερέν), εκδότη της εφημερίδας Ήπειρος. Μαζί με τον μικρότερό του αδελφό, συνέχισε τις γυμνασιακές του σπουδές στην Ιόνιο Σχολή στην Αθήνα, αποφοίτησε όμως από την Ζωσιμαία Σχολή των Ιωαννίνων, καθώς μετά τον θάνατο του πατέρα τους το 1930, τα δύο αδέλφια αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στη γενέτειρά τους. Στα Γιάννενα, παράλληλα με το Γυμνάσιο, ο Χατζής είχε αναλάβει την έκδοση της εφημερίδας του πατέρα του και την συντήρηση της πολυμελούς οικογένειάς του. Στην συνέχεια ενεγράφη στη Νομική Σχολή Αθηνών την οποία για οικονομικούς λόγους εγκατέλειψε. Ως το 1936 δημοσίευε ποιήματά του στον ηπειρώτικο και αθηναϊκό τύπο με ψευδώνυμο. Ενεργό μέλος του Κομμουνιστικού Κόματος από το 1935 στα Γιάννενα, το 1936 συνελήφθη από την αστυνομία της δικτατορίας του Μεταξά και εξορίστηκε στην Φολέγανδρο. Μετά από μερικούς μήνες αφέθηκε ελεύθερος και εργασθηκε στην Αθήνα ως δημοσιογράφος. Το 1940 στρατεύθηκε, χωρίς να σταλή στο μέτωπο. Κατά την διάρκεια της Κατοχής εντάχθηκε στο ΕΑΜ και αρθρογράφησε στον παράνομο αντιστασιακό τύπο σε εφημερίδες όπως Απελευθερωτής και Ριζοσπάστης. Στο βουνό από το 1943, εργαζόταν για την εφημερίδα Ελεύθερη Ελλάδα, της οποίας, μετά την Απελεθυθέρωση και ως το 1947, διατέλεσε υπεύθυνος συντάκτης. Ενώ ήταν ακόμη στο βουνό, πληροφορήθηκε την εκτέλεση του αδελφού του Άγγελου. Το 1947 επιστρατεύτηκε στα Ιωάννινα και το καλοκαίρι του ιδίου έτους εξορίστηκε στην Ικαρία. Στη συνέχεια δραπέτευσε στον Δημοκρατικό Στρατό, και μετά την ήττα του, με δύο καταδίκες για λιποταξία από το Έκτακτο Στρατοδικείο, δραπέτευσε στη Ρουμανία. Το 1949 εγκαταστάθηκε στην Βουδαπέστη, όπου σπούδασε βυζαντινή και μεταβυζαντινή ιστορία και λογοτεχνία. Παράλληλα αρθρογραφούσε στην εφημερίδα του κομμουνιστικού κόμματος. Με την υποστήριξη του καθηγητή Μοράβσικ, το 1957, πήρε υποτροφία από την Ακαδημία Επιστημών του Βερολίνου και εργάστηκε στο Ινστιτούτο Ελληνικών Σπουδών της Ακαδημίας. Στο πανεπιστήμιο Χάμπολτ υποστήριξε την διδακτορική του διατριβή με θέμα «Μονωδίες για την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους».
Το 1962 επέστρεψε στην Ουγγαρία, όπου διετέλεσε βοηθός στην έδρα της Βυζαντινής Φιλολογίας του πανεπιστημίου της Βουδαπέστης. Εκεί ίδρυσε το Νεοελληνικό Ινστιτούτο, όπου διδάσκονταν η νεοελληνική γλώσσα και λογοτεχνία. Συνεργάστηκε με τις εκδόσεις «Europa» και επιμελήθηκε την μετάφραση νεοελληνικών, λογοτεχνικών κειμένων στα ουγγρικά. Δημοσίευσε άφθονες μελέτες για τη βυζαντινή φιλολογία, την νεοελληνική ιστορία, λογοτεχνία και λαογραφία.
Το 1968, αποπειράθηκε να εγκατασταθεί στο Παρίσι, αλλά υπό την πίεση της γαλλικής αστυνομίας, αρνούμενος να ζητήσει πολιτικό άσυλο, επέστρεψε στη Βουδαπέστη. Αρθρογράφησε στο περιοδικό Πυρσός της Ανατολικής Γερμανίας και την Επιθεώρηση Τέχνης. Το καλοκαίρι του 1973 δίδαξε στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο της Γενεύης. Μετά την πτώση της δικτάτορίας επέστρεψε στην Αθήνα, όπου οριστικά εγκαταστάθηκε τον Ιούλιο του 1975. Έδωσε πολλές διαλέξεις και ομιλίες, και συνεργάστηκε με τα περιοδικά Δομή και Αντί. Από το 1980 επιμελήθηκε και εξέδωσε τέσσερα τεύχη από το περιοδικό Πρίσμα. Παντρεύτηκε με την αρχαιολόγο Καίτη Αργυροκαστρίτου και απέκτησε μία κόρη. Πέθανε το 1981, στη Σαρωνίδα.
Έγραψε τα μυθιστορήματα: Φωτιά (1946), Το διπλό βιβλίο (1976) και τις συλλογές διηγημάτων: Το τέλος της μικρής μας πόλης (1953, 1963), Ανυπεράσπιστοι (1965), Σπουδές (1976) και Θητεία (αγωνιστικά κείμενα 1940-1950) (1979). Διαλέξεις και δοκίμιά του εκδόθηκαν με τίτλο: Το πρόσωπο του Νέου Ελληνισμού (2005).
[Πηγές: Υλικό από το αρχείο. Γιώργος Δ. Παγανός, «Δημήτρης Χατζής. Παρουσίαση - ανθολόγηση», Η μεταπολεμική πεζογραφία. Από τον πόλεμο του ’40 ως τη δικτατορία του ’67, τόμ. Η΄, Αθήνα, Σοκόλης, 1988. Ανυπόγραφο, «Δημήτρης Χατζής», http://el.wikipedia.org/wiki (23.2.2009).

Αγωνιστής της Επανάστασης με σημαντική πολιτική δράση

Ο Νίκος Χατζίσκος γεννήθηκε στην Αθήνα. Απόφοιτος της δραματικής σχολής του Εθνικού Θεάτρου, εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη σκηνή το 1938, στον ρόλο του Κήρυκα στον Βασιλιά Ληρ του Σαίξπηρ (σκηνοθεσία Δημήτρη Ροντήρη). Στην κρατική σκηνή παρέμεινε μέχρι το 1941 και ακολούθησαν συνεργασίες του με τους θιάσους Κατερίνας Ανδρεάδη (1942-1945), Μαρίκας Κοτοπούλη (1945), Ενωμένων Καλλιτεχνών (1945) και Αυλαία (1945-1946). Το καλοκαίρι του 1946 συγκρότησε από κοινού με τη Μελίνα Μερκούρη τον βραχύβιο θίασο Νέα Σκηνή και από το φθινόπωρο του ίδιου έτους ώς το 1954 επέστρεψε στο Εθνικό Θέατρο, με εξαίρεση τη χειμερινή περίοδο 1950-1951, οπότε εντάχτηκε στον βραχύβιο θίασο Ελληνική Σκηνή, που είχε συστήσει ο Δημήτρης Ροντήρης μετά την αποχώρησή του από τη διεύθυνση του Εθνικού. Το καλοκαίρι του 1954 ο Χατζίσκος ίδρυσε το αθηναϊκό θερινό θέατρο Εθνικού Κήπου, στο πλαίσιο της λειτουργίας του οποίου (μέχρι το 1957) συνεργάστηκε με την ηθοποιό Τιτίκα Νικηφοράκη, έκτοτε σύντροφο της ζωής του και μόνιμη πρωταγωνίστριά του. Η Τιτίκα Νικηφοράκη, γεννημένη στα Χανιά, είχε σπουδάσει στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (όπου είχε γνωρίσει τον πρώτο της σύζυγο, τον ζωγράφο Νίκο Νικολάου) και στη δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Αφετηρία της επαγγελματικής πορείας της στην κρατική σκηνή στάθηκε ο Πέερ Γκυντ του Ερρίκου Ίψεν (1935, σκηνοθεσία Δημήτρη Ροντήρη). Τα χρόνια που ακολούθησαν μέχρι το 1954, η Νικηφοράκη ήταν πρωταγωνιστικό στέλεχος του Εθνικού Θεάτρου, με εξαίρεση την περίοδο 1943-1945, οπότε συνεργάστηκε με τον θίασο Βάσως Μανωλίδου και Γιώργου Παππά. Το 1958, το ζεύγος Χατζίσκου – Νικηφοράκη ίδρυσε το θερινό Υπαίθριο Θέατρο Νίκου Χατζίσκου στο Πεδίο του Άρεως (οδός Μαυρομματαίων) που παρουσίασε έργα από το ελληνικό και το παγκόσμιο ρεπερτόριο μέχρι το 1963, ενώ από το 1963 ώς το 1965 συνεργάστηκαν με το Πειραϊκό Θέατρο του Δημήτρη Ροντήρη. Το 1966 ίδρυσαν τον Θίασο Ρεπερτορίου, που στεγάστηκε αρχικά στο θέατρο Φλορίντα και από το 1967 ώς το 1983 στο θέατρο Κάβα της οδού Σταδίου. Το 1976 ίδρυσαν ένα ακόμη ανοιχτό θέατρο, το «Θέατρο μέσα στη θάλασσα», λυόμενη κατασκευή στηριγμένη μέσα στον θαλάσσιο χώρο του Φαληρικού Δέλτα, όπου παρουσίασαν για δύο καλοκαίρια (1976 και 1977) τον Έμπορο της Βενετίας του Σαίξπηρ. Η τελευταία θεατρική δραστηριότητα του Νίκου Χατζίσκου ήταν η διεύθυνση του περιοδεύοντος κρατικού θιάσου Άρμα Θέσπιδος (1980-1982). Ο Νίκος Χατζίσκος εμφανίστηκε επίσης σε κινηματογραφικές ταινίες και τηλεοπτικές σειρές. Η Τιτίκα Νικηφοράκη ασχολήθηκε και με την ποίηση, τη θεατρική μετάφραση και τη διδασκαλία του μαθήματος της υποκριτικής στη δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου, ενώ μετά τον θάνατο του Νίκου Χατζίσκου και μέχρι το 1985, ανέλαβε τη διεύθυνση του θεάτρου Κάβα.

[Πηγές σύνταξης βιογραφικών: 1) Έξαρχος, Θεόδωρος, Έλληνες ηθοποιοί «Αναζητώντας τις ρίζες», τόμος δεύτερος (Ν-Ω), Αθήνα – Γιάννινα, Δωδώνη, 1996, σ. 327-329, 494-496. 2) Νικηφοράκη, Τιτίκα (επιμ.), Νίκος Χατζίσκος. Η ζωή και το έργο του, Αθήνα, 1993].

Ο Τάσος Χατζηαναστασίου γεννήθηκε στην Λευκωσία της Κύπρου το 1965 και σπούδασε Ιστορία και Φιλοσοφία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Το 1998 υποστήριξε την διατριβή του η οποία είχε θέμα Ένοπλες ομάδες αντίστασης κατά της βουλγαρικής Κατοχής της Ανατ. Μακεδονίας και της Δυτ. Θράκης, 1941-1944. Το μεγαλύτερο μέρος της δημοσιεύθηκε το 2003 με τίτλο Αντάρτες και Καπετάνιοι, Η εθνική αντίσταση κατά της βουλγαρικής κατοχής της Ανατ. Μακεδονίας και της Θράκης, 1942-1944. Ειδικά για τα γεγονότα της Δράμας συνέγραψε με τον Δ. Πασχαλίδη την μονογραφία Τα γεγονότα της Δράμας Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 1941, εξέγερση ή προβοκάτσια; η οποία τιμήθηκε με το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών. Είναι συγγραφέας πολλών βιβλίων και μελετών. Έχει διδάξει στα πανεπιστήμια Κρήτης, Παλέρμο και Κύπρου. Από το 2009 ζει και εργάζεται ως φιλόλογος στο Ναύπλιο.
[Πηγές : www.biblionet.gr]

Συνδικαλιστής. Πρόεδρος του Συλλόγου Εργαζοµένων στο Φωταέριο Αθήνας από το 1947, ο Ορέστης Χατζηβασιλείου (Αϊδίνιο Μ. Ασίας 1915 - Αθήνα 1991) δραστηριοποιήθηκε ταυτόχρονα στο χώρο της Πανελλήνιας Οµοσπονδίας Ηλεκτρισµού και από το 1956 συµµετείχε στη συγκρότηση των Συνεργαζοµένων Σωµατείων, τα οποία απετέλεσαν το πρόπλασµα των 115 Συνεργαζόµενων Εργατοϋπαλληλικών Οργανώσεων ΣΕΟ (1962-1967). Το 1960 εκλέχτηκε εκτελεστικός του Εργατικού Κέντρου Αθηνών (ΕΚΑ). Ιδρυτικό µέλος του ΑΕΜ τον Αύγουστο του 1967. Στη µεταπολίτευση ηγήθηκε πάλι του ΑΕΜ και εκλέχτηκε εκτελεστικός της ΓΣΕΕ, της οποίας διετέλεσε πρόεδρος το 1982-1983. Συµµετείχε στην Οικονοµική και Κοινωνική Επιτροπή της ΕΟΚ και διετέλεσε µέλος της πρώτης ΚΕ της Ε.ΑΡ.

Ο Δημήτριος Χατζηγιάννης διετέλεσε 3 φορές δήμαρχος Λαρισαίων, βουλευτής, υπουργός και υφυπουργός Γεωργίας.

Ο Γεώργιος Χατζιδάκις σπούδασε κλασική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ήταν καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, υπήρξε θεμελιωτής της επιστήμης της γλωσσολογίας στην Ελλάδα. Υπήρξε από τα ιδρυτικά μέλη της Ακαδημίας Αθηνών.

Έμπορος με έδρα την Κωνσταντινούπολη.

Ο Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας γεννήθηκε στην Αθήνα στις 26 Φεβρουαρίου 1906. Μαθητής του Παρθένη στην Αθήνα, έφυγε το 1922 για το Παρίσι, όπου σπούδασε Γαλλική Φιλολογία και Αισθητική στη Σορβόννη, και Ζωγραφική και Χαρακτική στην Académie Ranson με δασκάλους τον Roger Bissière και τον Δημήτρη Γαλάνη. Πραγματοποιεί την πρώτη του έκθεση στο Παρίσι το 1923 και στη συνέχεια συμμετέχει σε πολλές ομαδικές εκθέσεις. Η πρώτη του ατομική έκθεση οργανώνεται το 1927 στο Παρίσι στην Galerie Percier, και παρουσιάζεται από τον Maurice Raynal. Στην Αθήνα εκθέτει για πρώτη φορά το 1928, με τον γλύπτη Μιχάλη Τόμπρο. Στα 1935-1937 ο Γκίκας συνεργάζεται με τον Δημήτρη Πικιώνη, τον Τάκη Παπατσώνη και τον Σωκράτη Καραντινό στην έκδοση του περιοδικού Το Τρίτο Μάτι. Το 1941 εκλέγεται καθηγητής στην έδρα του Σχεδίου της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, όπου και δίδαξε έως το 1958. Το 1972 εκλέγεται τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και το 1986 επίτιμο μέλος της Royal Academy of Arts του Λονδίνου. Ανακηρύσσεται επίτιμος διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (1991). Περισσότερες από 50 εκθέσεις του καλλιτέχνη έχουν οργανωθεί κατά καιρούς στην Αθήνα, το Παρίσι, Λονδίνο, Γενεύη, Βερολίνο, Ν. Υόρκη κ.α. Έργα του Γκίκα βρίσκονται σε πολλές ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, καθώς και σε μουσεία, όπως στο Musée d’ Art Moderne – Παρίσι, στην Tate Gallery – Λονδίνο, στο Metropolitan Museum of Art – Ν. Υόρκη, στην Εθνική Πινακοθήκη των Αθηνών. Εκτός από τη ζωγραφική, ο Γκίκας ασχολήθηκε δημιουργικά και με τη γλυπτική, τη χαρακτική, τη σκηνογραφία και την εικονογράφηση βιβλίων. Και ακόμα συνέγραψε βιβλία, άρθρα και μελέτες για την Αρχιτεκτονική και την Αισθητική, καθώς και δοκίμια για την ελληνική τέχνη. Ο καλλιτέχνης πεθαίνει στις 3 Σεπτεμβρίου 1994 στην Αθήνα.

Η Μάτση-Λουκία Χατζηλαζάρου, κόρη του Κλέωνα και της Βιργινίας Χατζηλαζάρου, γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη το 1914. Έζησε στην Νότια Γαλλία, την Ιταλία και την Θεσσαλονίκη. Το 1934 έχασε και τους δύο της γονείς. Παντρεύτηκε τρεις φορές, την τελευταία (1940) με τον Α. Εμπειρίκο. Ο γάμος τους διήρκεσε ως το 1944. Το 1940 δημοσίευσε την πρώτη συλλογή ποιημάτων με το ψευδώνυμο Μάτση Ανδρέου. Το διάστημα 1948-1957 έζησε στο Παρίσι και δημοσίευε τα ποιήματά της στη γαλλική γλώσσα. Στα έργα αυτής της περιόδου συγκαταλέγεται και το La frange des mots (1954). Τα δύο τελευταία χρόνια της διαμονής της στο Παρίσι συμβίωσε με τον Κ. Καστοριάδη. Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1958. Μερικά από τα ποιητικά της έργα είναι: Έρως μελαχρινός, 50.000.000 πεθαμένοι κάθε χρόνο, Μια χαλκογραφία του Javier Vilato, Αυτός που βλέπει αλήθειες, Φαύνος. Πέθανε στις 16 Ιουνίου 1987 σε ηλικία 73 ετών.
[Πηγές: «Σχολίαζοντας την Επικαιρότητα», Μακεδονία Θεσσαλονίκη, 15 Ιουνίου 1996, στην ιστοσελίδα http://www.hyper.gr/makthes]

Η Αγγελική Χατζημιχάλη, κόρη του φιλολόγου Αλεξίου Κολυβά, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1895. Έλαβε την εγκύκλια μόρφωση στη Σχολή Χιλλ και σπούδασε ζωγραφική κοντά στους ζωγράφους Γ. Ροϊλό και Ε. Ιωαννίδη. Απέκτησε δύο παιδιά. Ασχολήθηκε με την μελέτη και την προώθηση της ελληνικής λαϊκής τέχνης, καθώς και την συλλογή και συντήρηση των λαϊκών έργων τέχνης. Το 1921 οργάνωσε την Α΄ Βιοτεχνική έκθεση του Λυκείου των Ελληνίδων, το 1927 την Πανελλήνια έκθεση ελληνικής λαϊκής τέχνης στους Δελφούς στο πλαίσιο των Δελφικών Εορτών, σε συνεργασία με την Α. Ταρσούλη και τον Γ. Τσαρούχη, το 1928 οργάνωσε το περίπτερο λαϊκής τέχνης στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης και το 1930 τη Βαλκανική έκθεση στην Αθήνα.
Επέδειξε ενεργό ενδιαφέρον για την παραγωγή προϊόντων λαϊκής βιοτεχνίας και την ίδρυση βιοτεχνικών σχολών, όπως το «Ελληνικό Σπίτι», τον Σύνδεσμο Εργαστηρίων χειροτεχνίας, το Εργαστήρι της Λαϊκής Τέχνης και το Σπίτι του Κοριτσιού στην Αθήνα, τη Βιοτεχνική Σχολή της Σάμου, τη Λαμπριάδειο Σχολή στο Ζαγόρι της Ηπείρου και την Τούλειο Σχολή στο Μέτσοβο.
Το 1956 τιμήθηκε για την προσφορά της με το αργυρό μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών και το 1958 με το βραβείο Πουρφίνα για το έργο της Σαρακατσάνοι. Πέθανε το 1965.
Το συγγραφικό της έργο ήταν πλούσιο. Ενδεικτικά κάποια από τα βιβλία που εξέδωσε είναι: Ελληνική λαϊκή τέχνη, Σκύρος (1925), Υποδείγματα ελληνικής διακοσμητικής (1929), Ελληνική λαϊκή τέχνη. Ρυμλούκι, Τρίκερι, Ικαρία (1931), Η λαϊκή ελληνική τέχνη (1937), Το ελληνικό σπίτι (1949), Ελληνικαί εθνικαί ενδυμασίαι (1948), Η ξυλογλυπτική (1950), Τα κεντήματα του Τρίκερι (1951) και Σαρακατσάνοι (1957). Δημοσίευσε επίσης μελέτες σε περιοδικά και συλλογικούς τόμους.
[Πηγές: Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Αθήνα, Χάρης Πάτσης, 1968, τομ 12. Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1983, τομ. 9Β.]

Λόγιος γραμματοδιδάσκαλος με εκτεταμένο λογοτεχνικό και λαογραφικό έργο (διηγήματα, ιστορικές μελέτες κ.ά.)

Ο Πλάτων Χατζημιχάλης γεννήθηκε στη Σμύρνη και ήταν έμπορος, γιος του Θεόδωρου Χατζημιχάλη. Διατηρούσε εμπορικούς δεσμούς με τη Γερμανία όπου είχε αντιπροσωπείες. Διετέλεσε υπουργός Οικονομικών στην κατοχική κυβέρνηση Τσολάκογλου (1941-1942). Το 1945 καταδικάστηκε σε 20 χρόνια πρόσκαιρα δεσμά γιατί ανάγκασε τους έλληνες καπνοπαραγωγούς να πουλήσουν καπνά στους Γερμανούς. Παντρεύτηκε την Αγγελική Χατζημιχάλη και απέκτησαν μαζί ένα γιο τον Νίκο Χατζημιχάλη.
[Πηγή σύνταξης βιογραφικού: Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, υλικό του αρχείου, Το Βήμα, 6 Ιανουαρίου 2008]

Ο Γιώργος Χατζηνίκος (3 Μαΐου 1923 Βόλος – 29 Νοεμβρίου 2015 Αθήνα) ήταν ένας διακεκριμένος Έλληνας σολίστ του πιάνου, ορχηστρικός και χορωδιακός διευθυντής, δάσκαλος και συγγραφέας, επονομαζόμενος και "Φιλόσοφος της Μουσικής", με διεθνή καριέρα που εκτάθηκε για περισσότερα από 70 χρόνια. Οι μουσικές του σπουδές τον πήγαν από το Βόλο στο Ωδείο Αθηνών και από εκεί στο Mozarteum του Σαλτσμπουργκ, στο Μόναχο, στο Αμβούργο, στη Γαλλία και στην Ελβετία προτού αναλάβει την Θέση του στο Northern College of Music του Μάντσεστερ, όπου και παρέμεινε για το υπόλοιπο της επαγγελματικής του διαδρομής. Απεβίωσε το Νοέμβριο του 2015.

Ο Γιάννης Χατζηνικολάου (Στενήμαχο Ανατολικής Ρωμυλίας 1899 – Αθήνα 1975) σπούδασε στην Ανώτατη Γεωπονική Σχολή της Βιέννης την περίοδο 1920-1927. Εργάστηκε από το 1926 στην Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων, στην Ένωση Συνεταιρισμών Καβάλας και τέλος διορίστηκε στον Αυτόνομο Οργανισμό Ελληνικού Καπνού όπου κατείχε για πολλά χρόνια την διευθυντική θέση. Την περίοδο της Μεταξικής δικτατορίας εκτοπίστηκε στον Άη Στράτη και φυλακίστηκε στην Ακροναυπλία, λόγω πολιτικών φρονημάτων, ενώ υπέστη διώξεις και κατά την περίοδο του εμφυλίου.

Ο Γεώργιος Χατζησωτηρίου γεννήθηκε στην Παιανία Αττικής το 1919 και πέθανε στις αρχές της δεκαετίας του 2000.Σπούδασε ιατρική και εργάστηκε στο νοσοκομείο Άγιος Σάββας. Σε όλη τη διάρκεια της ζωής του συγκέντρωσε αρχειακό υλικό που αφορούσε κατά κύριο λόγο την Παιανία και τα Μεσόγεια γενικότερα. Συγκεκριμένα συγκέντρωνε αντίγραφα εγγράφων, φωτογραφιών, ιδιωτικών αρχείων και ηχογραφούσε ηλικιωμένους της περιοχής. Εξέδωσε πολλές μελέτες σχετικά με την ιστορία της Παιανίας και ήταν ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Μελετών Νοτιανατολικής Αττικής. Στη διαθήκη του άφησε όρο την ταξινόμηση του αρχείου του και την πρόσβαση στους ερευνητές.

Ο Κ. Χατζόπουλος γεννήθηκε στις 11.5.1868 στο Βραχώρι Αγρινίου, πρώτος από τα επτά παιδιά του Ιωάννη Χατζόπουλου και της Θεοφανής Στάικου. Η μητέρα του ήταν θετή κόρη του κτηματία Σωτήρη Στάικου με τον οποίο μεγάλωσε ο Κωνσταντίνος. Ο Σωτήρης Στάικος και η αδελφή του Ελένη είχαν αιχμαλωτιστεί από τους Τούρκους στην πολιορκία του Μεσολογγίου, ο ένας απέδρασε και η άλλη κατέληξε σε χαρέμι στο Μοναστήρι, από όπου την απελευθέρωσε ο αδελφός της. Έζησαν μαζί ως τον θάνατό τους, μετά τον οποίο ο Κωνσταντίνος κληρονόμησε τον παππού του και η μητέρα του, Θεοφανή, την αδελφή του και νονά της (το κτήμα Λυκορράχια που κληρονόμησε ο Χατζόπουλος αγοράστηκε αργότερα από τους αδελφούς Παπαστράτου που το δώρισαν στον δήμο Αγρινίου ως πάρκο). Από τους αδελφούς του ο Δημήτρης ασχολήθηκε με τη λογοτεχνία και τη δημοσιογραφία, και ο Ζαχαρίας επίσης με τη δημοσιογραφία. Ο Κωνσταντίνος Χατζόπουλος σπούδασε νομικά σε πολύ νεαρή ηλικία (1882-1888), αλλά άσκησε ελάχιστα το επάγγελμα του δικηγόρου στο Αγρίνιο. Υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία στα 1889-1891 και έλαβε μέρος στον πόλεμο του 1897. Δημοσίευσε ποιήματά του ήδη από τα 1884. Το 1898 κυκλοφόρησαν οι δύο πρώτες ποιητικές συλλογές του με το ψευδώνυμο Πέτρος Βασιλικός που χρησιμοποιούσε ως το 1910. Στα 1898-99 εξέδωσε το πρωτοποριακό περιοδικό Τέχνη. Αργότερα στράφηκε στην πεζογραφία με κορυφαίο επίτευγμα το μυθιστόρημα Φθινόπωρο (1917), ενώ τη χρονιά του θανάτου του εκδόθηκαν δύο ακόμα ποιητικές συλλογές του. Το 1900 ταξίδεψε για ένα χρόνο στη Γερμανία (Μόναχο, Βερολίνο, Δρέσδη), όπου γνώρισε και παντρεύτηκε τη φινλανδή ζωγράφο Sunny Haggmann. Το 1902 γεννήθηκε η κόρη τους, Σέντα. Από το 1905 ως το 1914 έζησαν στη Γερμανία. Την περίοδο αυτή ο Χατζόπουλος επιδόθηκε –και για βιοποριστικούς λόγους- στη μετάφραση έργων, κυρίως θεατρικών, καθώς και στην κριτική λογοτεχνίας, κυρίως από τις στήλες του περιοδικού Ο Νουμάς. Συγχρόνως οικειώθηκε την σοσιαλιστική ιδεολογία. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, με την έναρξη του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου, και έχοντας ήδη διακόψει τη σύμπραξή του με το Σοσιαλιστικό Κέντρο Αθηνών και άλλες σοσιαλιστικές ομάδες, έγινε μέλος της Εταιρείας Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, με επικεφαλής τον Α. Παπαναστασίου. Συντάχθηκε με τον Βενιζέλο και έλαβε τη θέση του διευθυντή Λογοκρισίας από την οποία παραιτήθηκε το 1919. Πέθανε τον Αύγουστο του 1920, ταξιδεύοντας με την οικογένειά του προς το Μπρίντιζι, προκειμένου, ύστερα από αναψυχή στο Τυρόλο, να μεταφέρουν την οικοσκευή τους από το Μόναχο. Τάφηκε στο Μπρίντιζι και τα οστά του μεταφέρθηκαν αργότερα στην Ελλάδα.
Ποιητικές συλλογές: Τραγούδια της ερημιάς (1898), Τα ελεγεία και τα ειδύλλια (1898), Απλοί τρόποι (1920), Βραδινοί θρύλοι (1920).
Διηγήματα: Αγάπη στο χωριό (1910), Ο Πύργος του Ακροπόταμου (1915), Υπεράνθρωπος (1915), Τάσω, Στο σκοτάδι κι άλλα διηγήματα (1915). Η Αννιώ κι άλλα διηγήματα (1923).
Μυθιστόρημα: Φθινόπωρο (1917).
Η Sunny Haggmann-Χατζοπούλου πέθανε στις 16.7.1952, στη Στοκχόλμη. Η τέφρα της τοποθετήθηκε στον τάφο του Κ. Χατζόπουλου το Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου. Η Σέντα Χατζοπούλου, σε πρώτο γάμο παντρεύτηκε τον φινλανδό αξιωματικό Σλέερ, με τον οποίο απέκτησε μία κόρη που πέθανε πολύ νέα στη Στοκχόλμη, και σε δεύτερο γάμο τον δικηγόρο Περικλή Δρίβα. Μετέφρασε ελληνική λογοτεχνία στα σουηδικά και έγραψε ποίηση και διηγήματα στα σουηδικά με ψευδώνυμο Ελένη Κωνσταντίνου.
Ο Χατζόπουλος για κάποια περίοδο προτιμούσε τη γραφή Κωσταντίνος. Ωστόσο, σε όλα σχέδια εκδόσεων έργων του που ετοίμαζε το 1920, χρονιά του θανάτου του, αναγράφει Κωνσταντίνος, μορφή που τηρήθηκε στην παρούσα περιγραφή ως τελική επιλογή του.
Πηγές: Τεκμήρια του αρχείου. Ε. Σταυροπούλου, «Εισαγωγή» στο Κ. Χατζόπουλος, Τα διηγήματα, Αθήνα, Συνέχεια-Σοκόλης, 1989, σσ. 9-52. Γ. Βελουδής, «Εισαγωγή» στο Κ. Χατζόπουλος, Τα ποιήματα, Αθήνα, Νεοελληνική Βιβλιοθήκη Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη, 1992, σσ. 9-43. Σ. Χωραφάς, Συμβολή στη βιβλιογραφία του Κ. Χατζόπουλου, Αθήνα, Φιλιππότης, 1983. Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος, «Ο Χατζόπουλος και η πνευματική ιδιοκτησία», απόκομμα χωρίς στοιχεία δημοσίευσης [1957] (υποφ. 6.1).

Ο Ευάγγελος Χεκίμογλου είναι διδάκτωρ οικονομικών επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Εργάστηκε στην Εθνική Τράπεζα, όπου και διετέλεσε διευθυντής του Πολιτιστικού Κέντρου Βόρειας Ελλάδας από το 1989 έως το 1996. Διετέλεσε ακόμη διευθυντής της Αγιορειτικής Φωτοθήκης τα έτη 1997 και 1998 και διευθυντής της Πολιτιστικής Εταιρείας Επιχειρηματιών Βορείου Ελλάδος από το 1997 έως το 2004. Υπήρξε ακόμη εκδότης και διευθυντής του περιοδικού Θεσσαλονικέων Πόλις κατά το χρονικό διάστημα 2000 έως 2007 (τόμοι 1-23) και σύμβουλος έκδοσης της εφημερίδας Μακεδονία το έτος 2005. Σήμερα είναι έφορος του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης.
Ασχολείται συστηματικά με την νεότερη οικονομική και κοινωνική ιστορία της Θεσσαλονίκης και της Μακεδονίας καθώς και με την ιστορία του Αγίου Όρους. Έχει δημοσιεύσει πλήθος επιστημονικών εργασιών και έχει επιμεληθεί πλήθος εκθέσεων ιστορικών τεκμηρίων. Ακόμη έγραψε σενάρια ιστορικών ντοκιμαντέρ και παρήγαγε τηλεοπτικές εκπομπές. Ως αρθρογράφος έχει συνεργαστεί με τις εφημερίδες Αγγελιοφόρος, Μακεδονία, Θεσσαλονίκη, Ελεύθερος Τύπος.
[Πηγή σύνταξης βιογραφικού: βιογραφικό στο προσωπικό blog του Ευάγγελου Χεκίμογλου, όπου και κατάλογος δημοσιευμάτων τού http://www.ehekimoglou.blogspot.gr/ ]

Γεννημένος στην Αθήνα στις 22 Απριλίου 1943, ο Αργύρης Χιόνης έφυγε ανήμερα τα Χριστούγεννα του 2011 σε ηλικία 68 χρονών. Ποιητής, πεζογράφος, μεταφραστής και ερασιτέχνης ζωγράφος, εμφανίστηκε στα γράμματα σε ηλικία 20 χρονών. Με την εγκαθίδρυση της δικτατορίας έφυγε στο εξωτερικό και έζησε σε διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις, μαθαίνοντας τη γλώσσα τους και κάνοντας αρχικά διάφορες εργασίες βιοπορισμού. Ουσιαστικά αυτοδίδακτος, αφοσιώθηκε στην ποίηση, ενώ παρακολούθησε, με κρατική υποτροφία, τη Σχολή Ιταλικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ. Το 1977 επέστρεψε στην Ελλάδα, όπου εργάστηκε ως μεταφραστής ως το 1982. Την ίδια χρονιά προσλήφθηκε, κατόπιν διαγωνισμού, ως μεταφραστής, στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στις Βρυξέλλες, όπου έζησε επί μια δεκαετία. Το 1992 αποσύρθηκε στο Θροφαρί Κορινθίας, όπου αφοσιώθηκε ως το τέλος της ζωής του στη γραφή στη ζωγραφική και και στην καλλιέργεια της γης. Πολύγλωσσος μεταφραστής (από αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά, ισπανικά και ολλανδικά), πολυγραφότατος ποιητής και πεζογράφος, ο Χιόνης βραβεύτηκε με το Βραβείο του περιοδικού Διαβάζω το 2007 για το βιβλίο του Όντα και μη όντα και με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος το 2009 για το βιβλίο του Το οριζόντιο ύψος και άλλες αφύσικες ιστορίες. Ποιήματα και αφηγήματά του έχουν μεταφραστεί σε διάφορες ευρωπαϊκές γλώσσες. Πέντε χρόνια μετά τον θάνατό του η εκδότρια Γιώτα Κριτσέλη επιμελήθηκε και εξέδωσε τα τελευταία του αφηγήματα με τίτλο Έχων σώας τας φρένας και άλλες τρελές ιστορίες (2016).

Ο θάνατος, η alma mater φύση, το παράλογο της ύπαρξης, η ασάφεια των ορίων μεταξύ λογικής και τρέλας είναι βασικές πηγές έμπνευσης της μυθολογίας του. Το σημαντικότερο ίσως χαρακτηριστικό της ποιητικής του είναι η ευρηματική ειρωνική του γλώσσα. Πέρα από την παιγνιώδη του διάθεση που εκφράζεται κυρίως με λογοπαίγνια τα οποία διευρύνουν το σημασιολογικό πεδίο των λέξεων, με παρετυμολογήσεις και ομόηχες λέξεις, ο αυτοσαρκασμός του ποιητικού εγώ, η αντίληψη ότι ο άνθρωπος είναι μια μαριονέτα στα χέρια ενός σκληρού θιασάρχη, η παιγνιώδης και αποστασιοποιημένη ενατένιση της ανθρώπινης συμπεριφοράς και του αναπόδραστου ανθρώπινου τέλους είναι μόνο κάποιες πτυχές της δραστικής του ειρωνείας. Παράλληλα, η έγνοια του ποιητή για τη λέξη, η οικονομία του λόγου του, η ενάργεια της εικονοποιίας του, η δεξιοτεχνία του στη χρήση της ειρωνείας και του παράδοξου τον καθιστούν έναν από τους πιο ιδιότυπους και αναγνωρίσιμους συγγραφείς της εποχής μας.

Πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Κίχλη ένα βιβλίο με αθησαύριστα κείμενα του Χιόνη από τον περιοδικό τύπο και το αρχείο του: Η πολιτεία Λαβύρινθος και άλλες αθησαύριστες ιστορίες. Επιλογή-πρόλογος-σημειώσεις: Κυριάκος Ραμολής. Φιλολογική επιμέλεια: Γιώτα Κριτσέλη. Με σχέδια της Εύης Τσακνιά, Αθήνα 2020. Το βιβλίο εντάχθηκε στη σειρά του ΕΑΤΤ Εξ αρχείων.

Η Μαρία Χορς, το γένος Παναγιωτοπούλου, γεννήθηκε στις 25 Μαρτίου 1921 στον Πειραιά. Ήταν κόρη του Τάκη (Παναγιώτη) Παναγιωτόπουλου και της συζύγου του Νίνας (Ειρήνης), το γένος Κόρακα, και είχε έναν αδελφό, τον Αναστάσιο (1923-2015). Φοίτησε στο Τμήμα Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και στο Επαγγελματικό Τμήμα της Σχολής Ορχηστικής Τέ-χνης της Κούλας Πράτσικα (ως μέλος του οποίου έλαβε μέρος σε σειρά χορευτικών παραστάσεων κατά την περίοδο 1938-1955), ενώ παρακολούθησε επίσης μαθήματα χορού στη Γαλλία (στο πλαίσιο προγράμματος της UNESCO) και στην Ελβετία. Δίδαξε στο —ιδρυμένο από την ίδια— Τμήμα Ρυθμικής του Λυκείου των Ελληνίδων, στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου και στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών. Ως χο-ρογράφος σε παράσταση αρχαίου δράματος πρωτοεμφανίστηκε το 1956, στην Ιφιγένεια εν Ταύροις του Ευριπίδη (Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, σκηνοθεσία Αλέξη Δαμιανού). Δύο χρόνια αργότερα, μετά από πρόταση του Αλέξη Μινωτή, ξεκίνησε (με τον Οιδίποδα επί Κολωνώ) τη μακροχρόνια συνεργασία της με το Εθνικό Θέατρο, όπου επιμελήθηκε ως χορογράφος πλήθος πα-ραστάσεων αρχαίου δράματος αλλά και κλασικού και σύγχρονου διεθνούς ρεπερτορίου. Συνεργάστηκε, επίσης, με την Εθνική Λυρική Σκηνή, το Αμφι-Θέατρο του Σπύρου Α. Ευαγγελάτου, τον θίασο Κατίνας Παξινού – Αλέξη Μινωτή, το Εμπειρικό Θέατρο του Αλέξη Μινωτή και άλλους θιάσους. Το όνομα της Μαρίας Χορς είναι στενά συνδεδεμένο με την τελετή αφής της ολυμπιακής φλόγας, την οποία χορογράφησε για σειρά ετών από το 1964, για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο, και μέχρι το 2004, για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας. Για την καλλιτεχνική προσφορά της τιμήθηκε, μεταξύ άλλων, με τον Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικος (2000) και το μετάλλιο της Πόλης των Αθηνών (2002). Σύζυγός της από το 1945 ήταν ο αρχιτέκτων Μιχάλης Χορς († 1967). Η Μαρία Χορς πέθανε στις 16 Σεπτεμβρίου 2015.

[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: 1. «Μαρία Χορς», στο: Ελένη Φεσσά-Εμμανουήλ (επιμ.), Χορός και θέατρο. Από την Ντάνκαν στις νέες χορευτικές ομάδες, Αθήνα, Τμήμα Θεα-τρικών Σπουδών ΕΚΠΑ / εκδόσεις Έφεσος, 2004, σσ. 488-497. 2. Υλικό του αρχείου και πληροφορίες από την ανιψιά της Μαρίας Χορς, Μίννη Καρρά].

Ο Γεώργιος Χουρμουζιάδης γεννήθηκε στην Κωνστάντζα της Ρουμανίας (1912) από εύπορη οικογένεια (ο πατέρας του ήταν μεγαλέμπορος και πρόεδρος της εκεί ελληνικής κοινότητας). Αφού ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση στη Ρουμανία, η οικογένεια τον έστειλε στην Αθήνα (το 1927 ήταν μαθητής Γ΄ Γυμνασίου). Μετά το τέλος των γυμνασιακών σπουδών του επέστρεψε στη Ρουμανία.
Το 1945 η οικογένεια αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη Ρουμανία εξαιτίας διώξεων από το κομμουνιστικό καθεστώς (δήμευση περιουσίας, κατάσχεση χειρογράφων Χουρμουζιάδη). Μετά από μια περίοδο παραμονής στη Γαλλία (περ. 1945-1948), όπου παντρεύτηκε την Elena Pavelescu (με την οποία χώρισε το 1965) ο Γεώργιος μαζί με τα άλλα μέλη της οικογένειας Χουρμουζιάδη εγκαταστάθηκε στην Αργεντινή. Εκεί, η οικογένεια σύστησε εμπορική επιχείρηση στην οποία εργάστηκε και ο Γεώργιος Χουρμουζιάδης. Παράλληλα επιδόθηκε στη μετάφραση αργεντινών συγγραφέων.
Ο Χουρμουζιάδης εγκαταστάθηκε οριστικά στην Ελλάδα το 1964-1966 και έκτοτε ασχολήθηκε με τη συγγραφική δραστηριότητα: μεταφράσεις αργεντινών και ευρωπαίων συγγραφέων, δοκίμια, μυθιστορήματα, άρθρα στη Νέα Εστία, στον Ελεύθερο Κόσμο κ.λπ.
Κυριώτερα έργα του:
Μακρινοί ορίζοντες,,Αθήνα 1969
Τα είδωλα, Αθήνα 1978
Ανθολογία αργεντινού πεζογραφήματος, Αθήνα, Ύψιλον, 1982 (2 τόμοι)
Πάθη και Τρόπαια, Αθήνα, Καλέντης, 1988
Εποπτείες, Βιώματα και Δοκίμια, Αθήνα, Σιδέρης, 1972
Το ξερίζωμα, Αθήνα, Σιδέρης, 1984
Νέες Εποπτείες, Αθήνα, Σιδέρης 1984
Έργα του έχουν επίσης μεταφραστεί στα ισπανικά και τα ρουμανικά (αναλυτικότερα βλ. την εργογραφία στο βιβλίο Νέες Εποπτείες)
[Πηγή σύνταξης βιογραφικού σημειώματος: Εισαγωγικά σημειώματα του Δημήτρη Νικορέτζου και Ανδρέα Καραντώνη στα βιβλία Πάθη και Τρόπαια και Εποπτείες].

Ο Χουρμούζιος (π. 1770 - 1840) ήταν μουσικοδιδάσκαλος και ένας από τους δημιουργούς της Νέας Μεθόδου της μουσικής σημειογραφίας, μαζί με τον Γρηγόριο τον Πρωτοψάλτη και τον Χρύσανθο τον εκ Μαδύτων. Μετέγραψε το μεγαλύτερο μέρος της Εκκλησιαστικής Μουσικής στη Νέα Μέθοδο και γι' αυτό κλήθηκε "χαλκέντερος". Είναι γνωστός ως Χουρμούζιος του Γεωργίου το επίκλιν Γιαμαλής· έλαβε το οφφίκιο του Χαρτοφύλακος. Έγινε με αυθεντικότητα ψάλτης, διδάσκαλος, εξηγητής (μεταγραφέας), κωδικογράφος, μελοποιός και εκδότης. Υπήρξε ο πρωτεργάτης και ο κυριότερος πρακτικός στυλοβάτης της Νέας Μεθόδου. Το εξηγητικό (μεταγραφικό) του έργο διέσωσε την εκκλησιαστική μουσική μας παράδοση και έτσι θεωρείται σήμερα ανυπολόγιστης επιστημονικής και εθνικής σημασίας.

[Περισσότερα βιογραφικά στοιχεία στην Βικιπαίδεια:https://el.wikipedia.org]

Ο Αιμίλιος Χουρμούζιος γεννήθηκε στη Λεμεσό και από το 1925 έζησε στην Αθήνα. Με το ψευδώνυμο Αντρέας Ζεβγάς δημοσίευσε άρθρα και μεταφράσεις και εξέδωσε τα περιοδικά Λογοτεχνική Επιθεώρηση (1927) και Νέα Επιθεώρηση (1928-1929, 1933-1934). Από το 1930 εργάστηκε στην εφημερίδα Η Καθημερινή, της οποίας διετέλεσε αρχισυντάκτης και διευθυντής σύνταξης από το 1945 μέχρι το 1967. Την περίοδο 1955-1964 ήταν διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου, θέση από την οποία καθιέρωσε το Φεστιβάλ Επιδαύρου. Στα δημοσιευμένα κείμενά του περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, οι τόμοι: Ο φουτουρισμός στο φως του Μαρξισμού, Ο Παλαμάς και η εποχή του Α΄-Γ΄ (1944, 1959, 1960), Κωνσταντίνος Θεοτόκης, ο εισηγητής του κοινωνικού μυθιστορήματος στην Ελλάδα (1945), Ευγένιος Ο’Νηλ, ένας εικονοκλάστης του θεάτρου (1945), Η δοκιμασία του πνεύματος, ηθικός απόλογος (1950), Η περιπέτεια μιας γενεάς (1976), Νίκος Καζαντζάκης (1977), Στράτευση κι ελευθερία (1977), Το αρχαίο δράμα (1978), Ο αφηγηματικός λόγος (1979), Παλιά και νέα ποίηση (1980), Ειδωλολάτρες και ειδωλομάχοι (1983), Ερωτήματα προς τη Σφίγγα (1986) κ.ά. Μετέφρασε έργα των: Johan Bojer (Κάτω απ’ τον άδειο ουρανό), Lawrence Durrell (Πικρολέμονο, Αλεξανδρινό κουαρτέτο), Α. Ντεμπόριν (Β. Σπινόζα), Panait Istrati (Κυρά Κυραλίνα), André Gide (Ο ανηθικολόγος), Jean-Paul Sartre (Η αναστολή, Η ηλικία της λογικής, Η θεωρία των συγκινήσεων κ.ά.), Bertrand Russel (Ιστορία της δυτικής φιλοσοφίας), Hippolyte Taine (Φιλοσοφία της τέχνης) κ.ά.
[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: 1. «Χουρμούζιος, Αιμίλιος», Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Larousse-Britannica, τόμος πεντηκοστός δεύτερος. Αθήνα, Πάπυρος, 2007. 2. Ιστοσελίδα Εθνικού Κέντρου Βιβλίου].

Ο Μηνάς Χουστουλάκης γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης. Ασχολήθηκε με τη φωτογραφία από τα πολύ νεανικά του χρόνια. Στη διάρκεια της Κατοχής και λίγο πριν ολοκληρώσει τις σπουδές του στην Εμπορική Σχολή, περιηγείται τα χωριά, όπου αναλαμβάνει την αναπαραγωγή φωτογραφιών των θυμάτων του πολέμου. Στο μεταπολεμικό Ηράκλειο ανοίγει το πρώτο του φωτογραφείο

Ο Στυλιανός Θ. Χούτας γεννήθηκε την 13η Νοεμβρίου 1908 στην Κεχρινιά της Επαρχίας Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας. Σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και άσκησε το επάγγελμα του γιατρού στην Επαρχία Βάλτου μέχρι το έτος 1940. Κατά την έκρηξη του Ελληνο-Ιταλικού πολέμου το 1940, κατετάγη και υπηρέτησε εθελοντικά με τον βαθμό του Ανθυπιάτρου . Από τους πρώτους μήνες της εχθρικής κατοχής πρωτοστάτησε στην οργάνωση κίνησης Εθνικής Αντίστασης. Λόγω αυτής της δραστηριότητάς του επιβλήθηκαν από την Ιταλική Στρατιωτική Διοίκηση της Αμφιλοχίας περιοριστικά μέτρα. Στη συνέχεια αναχώρησε κρυφά από την Αμφιλοχία στην ορεινή περιοχή της Επαρχίας Βάλτου, τον Ιούνιο του 1942, οικογενειακά. Στον ορεινό Βάλτο, με την άφιξη του Στρατηγού Ν. Ζέρβα συστήνει την πρώτη αντάρτικη ομάδα, την οποία συντηρεί με προσωπικά οικονομικά μέσα μέχρι τον Απρίλιο του 1943, οπότε άρχισε η ενίσχυση των Ελληνικών ανταρτικών οργανώσεων, από τον Συμμαχικό στρατό Μέσης Ανατολής. Κλιμάκιο της Συμμαχικής Στρατιωτικής αποστολής στην Ελλάδα εγκαθίσταται στο Αρχηγείο Βάλτου. Το Αρχηγείο Βάλτου, ανέπτυξε σημαντική δράση κατά των Γερμανικών και Ιταλικών στρατευμάτων κατοχής. Οι σημαντικότερες πολεμικές επιχειρήσεις διεξάχθηκαν στην Επαρχία Βάλτου το καλοκαίρι του 1943 και ήταν ενταγμένες στον σχεδιασμό του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής και έφερε την κωδική ονομασία’’Περίοδος των Ζώων’’. Το σχέδιο ’Περίοδος των Ζώων’’ απέβλεπε στην αποκοπή των ευρισκομένων στην Ελλάδα και στο Βαλκανικό χώρο δυνάμεων του Άξονα εν όψει της απόβασης των Συμμάχων στη Σικελία την 10/7/1943. Σημαντικότερη όλων των επιχειρήσεων υπήρξε η μάχη στα στενά του Μακρυνόρους από 14 μέχρι 22 Ιουλίου 1943, εναντίον της τεθωρακισμένης Μεραρχίας BRENERO και τμημάτων της Γερμανικής Μεραρχίας EDELWEISS. Η μάχη του Μακρυνόρους θεωρείται η σοβαρότερη πολεμική επιχείρηση των ανταρτικών ομάδων κατά των στρατευμάτων Κατοχής, γιατί καθήλωσε την τεθωρακισμένη Μεραρχία και τα Γερμανικά στρατεύματα και απέτρεψε τη συμμετοχή τους στην απόβαση των Συμμάχων στη Σικελία. Η πολεμική σημαία του Αρχηγείου Βάλτου τιμήθηκε με τον Πολεμικό Σταυρό Α’ τάξεως. Ο Σ. Χούτας τιμήθηκε με πολλά Ελληνικά παράσημα: Το χρυσούν αριστείον Ανδρείας, τους πολεμικούς Σταυρούς Γ’ και Β’ τάξεως, το Μετάλλιον εξαιρέτων πράξεων, το Μετάλλιον της Εθνικής Αντιστάσεως. Επίσης εκ μέρους του τότε Βασιλέως της Μεγάλης Βρετανίας Γεωργίου ΣΤ’ τιμήθηκε με το παράσημο της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Από το 1946 αναμίχθηκε στην πολιτική και εξελέγη βουλευτής του Εθνικού κόμματος δύο φορές (1946, 1950), στη συνέχεια βουλευτής του κόμματος των Φιλελευθέρων (1951, 1956, 1958) και της Ένωσης Κέντρου (1961, 1963). Από 4/9/1950 μέχρι 13/9/1950 διετέλεσε Υφυπουργός Κοινωνικής Προνοίας, Οικισμού και Ανοικοδομήσεως στην Κυβέρνηση Σ. Βενιζέλου-Παπανδρέου. Από 13/9/1950 μέχρι 3/11/1950 διετέλεσε Υπουργός Ανευ Χαρτοφυλακίου και άσκησε καθήκοντα Υφυπουργός Κοινωνικής Προνοίας, Οικισμού και Ανοικοδομήσεως στην Κυβέρνηση Σ. Βενιζέλου-Τσαλδάρη-Παπανδρέου. Από 3/11/1950 μέχρι 28/1/1951 διετέλεσε Υπουργός Ανευ Χαρτοφυλακίου και άσκησε καθήκοντα Υφυπουργός Κοινωνικής Προνοίας, Οικισμού και Ανοικοδομήσεως στην Κυβέρνηση Σ. Βενιζέλου-Παπανδρέου. Κατά τη διάρκεια της υπουργείας του επέλυσε το πρόβλημα στέγασης των "συμμοριοπλήκτων". Το 1961 εκδίδει το ιστορικό σύγγραμμα ‘’Η Εθνική Αντίσταση των Ελλήνων 1941-1945’’ και το 1983 «Η Μάχη του Μακρυνόρους». Μετά τις εκλογές 3/11/1963 ανέλαβε το Υπουργείο Κοινωνικής Προνοίας στην Κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου και επέδειξε εξαιρετική δράση, χαράζοντας δύο μεγάλες προγραμματικές κατευθύνσεις του υπουργείου του: της Λαϊκής στέγασης και της εθνικοποίησης της Υγείας . Στις εκλογές 16/2/1964 εξελέγη βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας και ανέλαβε το Υπουργείο Δημοσίων έργων. Διώκεται από το καθεστώς της 21/4/1967, αλλά διέφυγε τη σύλληψη που επιχείρησε ο Αντισυνταγματάρχης Ντερτιλής και παρέμεινε διωκόμενος μέχρι τον Δεκέμβριο του 1967. Επιδίωξε και πέτυχε την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης των Ελληνικών ομάδων Ελλήνων ανταρτών του Ε.Δ.Ε.Σ. Πέθανε στις 20 Σεπτεμβρίου 1992 στην Αθήνα.
Πηγή: Εργαλείο έρευνας Αρχείου Στυλιανού Χούτα

Αιγυπτιώτης συνθέτης της πρωτοπορίας και στοχαστής της μουσικής, με διεθνή αναγνώριση. Ο Γ. Χρήστου γεννήθηκε στο Κάιρο της Αιγύπτου το 1926 και σκοτώθηκε στην Αθήνα το 1970. Γόνος πλούσιας οικογένειας της ελληνικής παροικίας της Αιγύπτου, μετά από σπουδές στα οικονομικά, τη φιλοσοφία και τη μουσική, αφοσιώθηκε στη σύνθεση. Το 1956 παντρεύτηκε την παιδική του φίλη Θηρεσία (Σία) Χωρέμη, ζωγράφο, με την οποία απέκτησε τρία παιδιά. Το 1960, με τις εθνικοποιήσεις του Νάσερ, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Αλεξάνδρεια, όπως και οι περισσότεροι εύποροι Έλληνες της Αιγύπτου. Εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στη Χίο, όπου είχε επίσης αρκετή οικογενειακή περιουσία. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του διέμενε κυρίως στην Αθήνα, όπου και ασχολήθηκε, εκτός από τη σύνθεση, με την προώθηση της πρωτοποριακής ελληνικής μουσικής. Ασκούσε πολύ μεγάλη επιρροή στους ελληνικούς πρωτοποριακούς μουσικούς κύκλους της εποχής του. Η μόνη θέση ευθύνης που ανέλαβε ποτέ ήταν το 1962, όταν διετέλεσε μέλος κριτικής επιτροπής διαγωνισμού σύγχρονης μουσικής, τον οποίο διοργάνωνε ο Μάνος Χατζιδάκις. Συνεργάστηκε με το Εθνικό Θέατρο και το Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» συνθέτοντας μουσική για παραστάσεις αρχαίου δράματος, ενώ έγραψε επίσης συμφωνική μουσική, λειτουργίες, ορατόρια και όπερες. Σκοτώθηκε, σε ηλικία 44 ετών, σε τροχαίο δυστύχημα στο οποίο τραυματίστηκε θανάσιμα και η γυναίκα του.

Κύριο χαρακτηριστικό της ζωής και του έργου του ήταν οι έντονες φιλοσοφικές και μεταφυσικές ανησυχίες, τις οποίες συσχέτιζε άμεσα με τη μουσική, προσπαθώντας να αναδείξει την πανανθρώπινη θρησκευτική, μεταφυσική και μυστικιστική της διάσταση. Ανέπτυξε ένα δικό του φιλοσοφικό σύστημα και κυρίως στα τελευταία του έργα προσπάθησε με τις συνθέσεις του να δομήσει έναν ευρύτερο «μεταμουσικό» κόσμο σύμπραξης της μουσικής με πολλές άλλες τέχνες.

Πολιτικός από την Πόλη. Στον Αγώνα έδρασε κυρίως σε θέσεις διοικητικές και οικονομικές. Υπήρξε γραμματέας του Κωλέττη και αργότερα βασικός παράγοντας του γαλλικού κόμματος. Έγινε νομάρχης επί Όθωνα, βουλευτής και επανειλημμένα υπουργός.

Ως πιο πιθανή χρονολογία γέννησης του Χρήστου Χρηστοβασίλη εικάζεται το έτος 1862 (20.7.1862), ενώ ως πιθανές παραδίδονται και οι χρονολογίες 1855 και 1861. Ο πατέρας του, Αναστάσης Βασιλείου, καταγόταν από την οικογένεια των Ζιουλάτων και η μητέρα του, Κατερίνα Οικονόμου, από το χωριό Ραβεννή Φιλιατών. Η οικογένεια ζούσε στο μικρό χωριό Σουλόπουλο ή Σούλι Χρηστοβασίλη του νομού Ιωαννίνων, το οποίο ανήκε στον πατέρα του, που ασχολείτο με τα κτήματα, την κτηνοτροφία και την εκμίσθωση γης. Διδάχθηκε τα πρώτα του γράμματα από τον ιερέα του χωριού του, για να συνεχίσει στο αλληλοδιδακτικό σχολείο της Ζίτσας, κατόπιν στην Κρετσούνιστα, και να ολοκληρώσει το Σχολαρχείο στην Ξάνθη, όπου διέμενε ο θείος του, Σπυράκης Βασιλείου. Το Γυμνάσιο συνέχισε στην Ευαγγελική Σχολή της Σμύρνης, την πόλη όπου ζούσε η σύζυγος του θείου του, Σπυράκη Βασιλείου. Από το 1875 όμηρος των τουρκικών αρχών, ολοκλήρωσε την δευτεροβάθμια εκπαίδευσή του στο αυτοκρατορικό Λύκειο της Κωνσταντινούπολης. Το πρώτο του ποίημα δημοσίευσε στα δεκαπέντε του χρόνια, με τον τίτλο «Ελεγείον», στο περιοδικό Κλειώ της Κωνσταντινούπολης, το 1877, ενώ το επόμενο έτος, δραπέτευσε από την Πόλη για να συμμετάσχει στη μάχη του Λυκουρσίου, όπου ηττήθηκαν οι έλληνες και ο Χρηστοβασίλης σώθηκε εντασσόμενος ενδεχομένως σε κάποιο κλέφτικο σώμα. Στην συνέχεια εργάσθηκε ως γραμματέας (1881-1885) στα κτήματα του Χρηστάκη Ζωγράφου, στη Θεσσαλία, όπου και ο θείος του Σπυράκης Βασιλείου υπηρετούσε τότε ως γενικός επιστάτης. Το 1882 τέλεσε τον πρώτο του γάμο με την Σωσάννα Παπασταύρου. Απέκτησαν τρία παιδιά, εκ των οποίων τα δύο πέθαναν το 1889, ενώ τον επόμενο χρόνο αποδήμησε και η ίδια η σύζυγός του. Το 1896 παντρεύτηκε την Αλεξάνδρα Γιώτη στο Καρπενήσι, με την οποία απέκτησαν επτά παιδιά. Δύο γιοι τους χάθηκαν πρόωρα, ενώ και τρίτος, ο αγαπημένος του Χρηστοβασίλη, πέθανε φοιτητής, το 1925.
Από το 1885 ο Χρηστοβασίλης εγκαταστάθηκε στην Αθήνα εργαζόμενος ως συντάκτης και δημοσιογράφος σε εφημερίδες, περιοδικά και ημερολόγια. Ανάμεσά τους και η Εφημερίς, το Μουσείον, η Νέα Εστία, τα Παναθήναια, το Ημερολόγιον των Κυριών, το Αττικόν Ημερολόγιον, η Κυψέλη, η Εστία, η Εθνική Αγωγή και η Ακρόπολις, για την οποία και πραγματοποίησε αποστολές στην Μακεδονία, την Κωνσταντινούπολη, τη Βουλγαρία, τη Μόσχα και την Παλαιστίνη. Δημοσίευε επίσης λαογραφικά άρθρα, όπως αυτά για την Ήπειρο, στην επιθεώρηση Εβδομάδα. Το 1889 διακρίθηκε στον διαγωνισμό διηγήματος της Ακροπόλεως με το διήγημα «Η καλείτερη αρχιχρονιά που επέρασα στη ζωή μου». Από το ίδιο έτος χρημάτισε διευθυντής της Εθνικής Εταιρείας Ελληνισμός, εκδίδοντας το περιοδικό Ελληνισμός, και αρθρογραφώντας επώνυμα ή με το ψευδώνυμο Ζευς Δωδωναίος, ως το 1909, οπότε και αποχώρησε. Διέμεινε τότε για έναν χρόνο στην Σμύρνη, στον θείο του Σπυράκη Βασιλείου, στην συνέχεια επισκέφθηκε την Πόλη και την Αθήνα, και τέλος εγκαταστάθηκε στα Ιωάννινα το 1913 και συμμετείχε στους εθνικούς αγώνες του τόπου του: τον Βορειοηπειρωτικό του 1914, την απόδοση των 16 χωριών της επαρχίας Φιλιατών από τους Τουρκαλβανούς, και των 79 εθνικών κτημάτων της Ηπείρου από τον Αλή πασά. Έδωσε μάχη εναντίον της βενιζελικής παράταξης, εξορίστηκε το 1917 για εννέα μήνες στην Νάξο, και εξελέγη βουλευτής του Λαϊκού Κόμματος (το 1926 και το 1933). Αγωνίστηκε με κάθε τρόπο για το Βορειοηπειρωτικό ζήτημα. Παράλληλα από το 1923 ως και το 1937 εξέδιδε την εφημερίδα Ελευθερία δύο φορές την εβδομάδα με μικρές διακοπές, ενώ το 1936 εξέδωσε και το περιοδικό Ηπειρωτικά Φύλλα. Ένθερμος δημοτικιστής, δημοσίευσε συλλογές διηγημάτων, ιστορικά διηγήματα, θεατρικά έργα, ποιήματα, ιστορικές και λαογραφικές μελέτες, άρθρα σε περιοδικά και εφημερίδες. Στην καθαρεύουσα συνέγραψε μόνο το έργο Εθνικά Άισματα και δημοσιεύσεις ιστορικού χαρακτήρα. Συνέταξε ακόμη γλωσσάρια, γραμματική της δημοτικής γλώσσας και μετέφρασε έργα του Βιργιλίου (αποσπάσματα από τα Βουκολικά), του Θεοκρίτου, του Οβιδίου και τα Ρουμπαγιάτ του Ομάρ Καγιάμ (Umar Kayam). Έργα του μεταφράστηκαν στα ιταλικά και τα γερμανικά.
Βραβεύθηκε για το λογοτεχνικό του έργο από το Υπουργείο Παιδείας και για τον πατριωτικό του αγώνα με τον χρυσό Σταυρό του Σωτήρα. Πέθανε στην Αθήνα στις 21.2.1937.

Συλλογές διηγημάτων:
Διηγήματα της στάνης (1898), Διηγήματα της ξενιτειάς (1899), Διηγήματα θεσσαλικά (1900), Διηγήματα του βουνού και του κάμπου (1902), Διηγήματα. Από τα χρόνια της σκλαβιάς (1927), Διηγήματα του Μικρού Σκολειού (Απομνημονεύματα της μαθητικής μου ζωής) (1934), Ηρωϊκές ιστορίες του σπιτιού μου (ανέκδοτη).
Ιστορικά διηγήματα:
Ο Κατσαντώνης (1904), Σουλιώτες και Λιάπηδες (1905), ο καπετάν Καλόγηρος (1905).

Θεατρικά:
Ο ερωτόληπτος υποδηματοποιός (πεζό, 1893), Αγώνες του Σουλίου – Για την πατρίδα (έμμετρο δράμα, 1900), Διά την τιμή (τραγωδία, έμμετρο 1904). Ανέκδοτα έμμετρα δράματα: Ο Χριστός και ο Μωχαμέτης (Παιδομάζωμα), Αντίοχος και Στρατονίκη, Καταστροφή του Γαρδικιού και Κυρά Φροσύνη.

Ποιήματα που εκδόθηκαν αυτοτελώς:
Στ’ αδέρφια μας (1881), Η αγάπη (1897), Ο μαρμαρωμένος βασιληάς (1901), Οι δύο Κωνσταντίνοι (1917), Ο Μάρκο Μπότσαρης (1923), Η ώμορφη νύφη (1931), Οι θερίστρες (1933). Ανέκδοτη ποιητική συλλογή: Ώρες.

Ιστορικά – λαογραφικά
Εθνικά Άισματα 1453-1821 (²1902). Η δύναμις του ελληνισμού εν Ηπείρω και τα δίκαια αυτού (1902), Ήπειρος και Αλβανία (1904), Η Ήπειρος γεωγραφικώς και εθνολογικώς από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι σήμερον (1905) Ηπειρωτικά παραμύθια (1906), Το ιστορικόν της αρπαγής των 16 χωρίων της επαρχίας Φιλιατών (1914), Η Ιμπλιακοποίησις των 79 χωρίων της Ηπείρου και οι αγώνες των κατοίκων των προς ανάκτησιν αυτών επί τε Τουρκοκρατίας και Ελληνικοκρατίας (1915).
Ανέκδοτες παραμένουν οι μεταφράσεις και τα γλωσσάρια.

[Πηγή: Μιχάλης Μερακλής και Χριστίνα Λύσσαρη, «Χρηστοβασίλης, Χρήστος», στο Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Πατάκης∙ Δροσιά Κατσίλα, Ο βίος και το έργο του Χρηστοβασίλη. Γραμματολογική και αρχειακή μελέτη, Εταιρεία Ηπειρωτικών Μελετών, 2007∙ Άννα Χρυσογέλου – Κατσή, «Χρήστος Χρηστοβασίλης», στο Η παλαιότερη πεζογραφία μας, τόμ. Η΄, Σοκόλης, 1997, σ. 286-301.]

Κωνσταντίνος Χρηστομάνος (1867-1911). Ο Κωνσταντίνος Χρηστομάνος γεννήθηκε στην Αθήνα, γιος του πανεπιστημιακού Αθανάσιου Χρηστομάνου. Εξαιτίας ενός ατυχήματος που είχε σε παιδική ηλικία έπασχε από κύφωση, ασθένεια που επηρέασε καθοριστικά την ψυχοσύνθεσή του. Φοίτησε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, διέκοψε όμως τις σπουδές του το 1887 και έφυγε για σπουδές Φιλολογίας στη Βιέννη. Το 1891 αναγορεύτηκε διδάκτωρ στο πανεπιστήμιο του Ίνσμπρουκ και διορίστηκε δάσκαλος ελληνικών και συνοδός της αυτοκράτειρας της Αυστρίας Ελισσάβετ, θέση την οποία διατήρησε ως το 1893 συνεχίζοντας παράλληλα τις μελέτες του. Το καλοκαίρι του 1892 ασπάστηκε το καθολικό δόγμα κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψής του στη βιβλιοθήκη του Βατικανού και ακολούθησαν πέντε μήνες μοναστικής ζωής (από το Νοέμβριο του 1892 ως το Μάρτιο του 1893) στο Μόντε Κασσίνο. Από το 1895 ως το 1899 παρέμεινε στη Βιέννη, όπου πραγματοποίησε πανεπιστημιακή καριέρα, αρχικά ως λέκτορας της ελληνικής γλώσσας και στη συνέχεια ως καθηγητής στο Ινστιτούτο Ανατολικών Γλωσσών. Έφυγε από τη Βιέννη έχοντας αποκτήσει τον τίτλο του Βαρώνου-Ιππότη του τάγματος του Αγίου Ιωσήφ και δημοσιεύσει δύο έργα στα γερμανικά: την ποιητική συλλογή "Orphische Lieder" και το δράμα "Die graue Frau", και τα δυο έντονα επηρεασμένα από το ρεύμα του συμβολισμού. Λόγος της αναχώρησής του από τη Βιέννη σε μια περίοδο κατά την οποία είχε αρχίσει να γίνεται γνωστός στους εκεί λογοτεχνικούς κύκλους ήταν η δημοσίευση του έργου του "Tagebucher". Ο Χρηστομάνος δημοσίευσε το έργο μετά το φόνο της Ελισσάβετ από έναν Ιταλό αναρχικό στη Γενεύη, γεγονός που προκάλεσε τη δυσαρέσκεια της Αυλής και την παραίτησή του από το πανεπιστήμιο. Ταξίδεψε στη Γαλλία και την Ιταλία και εγκαταστάθηκε το Νοέμβριο του 1901 στην Αθήνα, όπου ίδρυσε τη "Νέα Σκηνή", θίασο που συνέβαλε ουσιαστικά στην ανανέωση της ελληνικής σκηνικής πράξης (εισήγαγε την έννοια του σκηνοθέτη και τις σύγχρονες τεχνικές της υποκριτικής, ανανέωσε το ρεπερτόριο παρουσιάζοντας στο αθηναϊκό κοινό έργα του Ίψεν, του Τολστόι, του Τουργκένιεφ, όλα μεταφρασμένα από τον Χρηστομάνο, καθώς και Έλληνες συγγραφείς, όπως Κορομηλά, Άννινο, Καμπύση, Ξενόπουλο κ.ά. Επίσης, παρουσίασε μεταφράσεις αρχαίας τραγωδίας στη δημοτική γλώσσα). Η "Νέα Σκηνή", αν και καλλιτεχνικά αποτέλεσε σημείο αναφοράς του νεοελληνικού θεάτρου, κατέστρεψε οικονομικά τον Χρηστομάνο, εξωθώντας τον να εγκαταλείψει την προσπάθειά του το 1905 και να αφοσιωθεί έκτοτε στη συγγραφή. Το 1908 κυκλοφόρησε στα ελληνικά το έργο του για την Ελισσάβετ με τίτλο "Το βιβλίο της αυτοκράτειρας Ελισσάβετ". Σελίδες ημερολογίου με πρόλογο του Μ. Μπαρρές και άρχισε να δημοσιεύει σε συνέχειες το μυθιστόρημα "Η κερένια κούκλα" στην εφημερίδα "Πατρίς", το οποίο εκδόθηκε αυτοτελώς το 1911.Την ίδια χρονιά ο θίασος της Μαρίκας Κοτοπούλη ανέβασε χωρίς επιτυχία το έργο του "Τα τρία φιλιά". Πέθανε στην Αθήνα το 1911.

Ο Σταύρος Χριστοδουλίδης του Λοΐζου και τη Ελένης γεννήθηκε το 1894 κοντά στη Λευκωσία. Εργάστηκε για σύντομο διάστημα ως δάσκαλος. Τον Οκτώβριο του 1912 πήγε στην Ελλάδα και κατετάγη ως εθελοντής στρατιώτης στον Ελληνικό Στρατό. Το 1913-1914 υπηρέτησε δύο χρόνια ως υπαξιωματικός. Το 1915 κατατάχθηκε εκ νέου, πάλι με τον βαθμό του λοχία, και από το 1916 φοίτησε στη Σχολή Ευελπίδων, ενώ αντιμετώπισε διάφορα προβλήματα λόγω της ένταξής του στο φιλοβασιλικό στρατόπεδο. Το 1918 νυμφεύτηκε την Ελένη Πιπερίδου, με την οποία απέκτησε δύο γιους, τον Λοΐζο και τον Περικλή. Μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου του 1920 προήχθη στον βαθμό του υπολοχαγού. Στις 9 Μαΐου 1920 αποβιβάστηκε με το 25ο σύνταγμα πεζικού στη Σμύρνη. Έλαβε μέρος σε αρκετές μάχες και μετά την κατάρρευση του μετώπου κατέφυγε στην Χίο με τα υπολείμματα του 25ου συντάγματος. Τον Φεβρουάριο του 1941, με τον βαθμό του συνταγματάρχη, ανέλαβε τη διοίκηση του 12ου συντάγματος πεζικού. Τον Μάρτιο του 1948, ενώ υπηρετούσε στη Μακρόνησο, πρωτοστάτησε στην καταστολή της εξέγερσης των κρατουμένων. Αποστρατεύτηκε στα τέλη του 1948 με τον βαθμό του υποστράτηγου. Πέθανε το 1984.

[Οι πληροφορίες του βιογραφικού σημειώματος προέρχονται από τα ημερολόγια του Χριστοδουλίδη που περιλαμβάνονται στο αρχείο και από τον πρόλογο της έκδοσης: Σταύρου Χριστοδουλίδη, Ημερολόγιον εκστρατείας Μικράς Ασίας, πρόλογος – επίλογος – επιμέλεια: Κωνσταντίνος Κρίνος-Πανίτσας, Συλλογές, Αθήνα 2005].

Διπλωματικός ακόλουθος σε Αγίους Σαράντα, Κωνσταντινούπολη, Άγκυρα, Ρόδο, Ρώμη, Παρίσι, Κάιρο, Μασσαλία, Καμπέρα Αυστραλίας, Βιέννη, Αυστρία κ.α.