Ο Ζήσης Ψωμογερίδης γεννήθηκε στην Κομοτηνή το 1904. Αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή Αθηνών το 1928. Από το 1929 εργάστηκε ως μικροβιολόγος στο Δημοτικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης «Άγιος Δημήτριος». Από το 1950 έως τη συνταξιοδότησή του το 1968 υπήρξε διευθυντής του Μικροβιολογικού Εργαστηρίου του ίδιου νοσοκομείου. Μεσοπολεμικά διατέλεσε ακόμη Κοινοτικός Ιατρός Νεάπολης Θεσσαλονίκης. Μετά τη συνταξιοδότησή του άνοιξε δικό του ιατρείο. Ήταν παντρεμένος με την Λαμπρινή Χάτσου με την οποία απέκτησαν δύο κόρες, τη Νίκη-Ελένη, μετέπειτα σύζυγο του Νίκου Παπακυριαζή, και τη Θάλεια.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Υλικό του αρχείου.

Ο Ζήσης Ψωμογερίδης γεννήθηκε στην Κομοτηνή το 1904. Αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή Αθηνών το 1928. Από το 1929 εργάστηκε ως μικροβιολόγος στο Δημοτικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης. Από το 1950 έως τη συνταξιοδότησή του το 1968 υπήρξε διευθυντής του Μικροβιολογικού Εργαστηρίου του ίδιου νοσοκομείου. Μεσοπολεμικά διατέλεσε ακόμη Κοινοτικός Ιατρός Νεάπολης Θεσσαλονίκης. Μετά τη συνταξιοδότησή του άνοιξε δικό του ιατρείο. Ήταν παντρεμένος με την Λαμπρινή Χάτσου με την οποία απέκτησαν δύο κόρες, τη Νίκη-Ελένη (Λένα) και τη Θάλεια. Πέθανε το 1981.

Πηγή σύνταξης βιογραφικού: Υλικό του αρχείου.

Γεννήθηκε στην Οδησσό το 1854. Σε ηλικία έξι ετών εγκαταστάθηκε στην Πόλη και τέσσερα χρόνια αργότερα στη Γαλλία, όπου φοίτησε στα σχολεία της Μασσαλίας και του Παρισιού. Το 1872 γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βόννης, χωρίς όμως να ολοκληρώσει τις σπουδές του. Το 1877 στρέφεται οριστικά στις φιλολογικές σπουδές και το 1882 γνωρίζει τον Ernest Renan. Σταθερός υπέρμαχος της δημοτικής, δημοσίευσε το 1888 το βιβλίο του Το ταξίδι μου, καρπός της επιστημονικής αποστολής του στην Ελλάδα και την Ανατολή. Πέθανε στο Παρίσι το 1929.

Άλλα έργα του: Τ’ Όνειρο του Γιαννίρη (1897), Ζωή κι Αγάπη στη Μοναξιά (1904), Τα δυο αδέρφια (1910-1911), Ρόδα και Μήλα (1902-1909), κ.ά.

Πηγή: Άντεια Φραντζή (παρουσίαση-ανθολόγηση), «Γιάννης Ψυχάρης», Η παλαιότερη πεζογραφία μας. Από τις αρχές της ως τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, τ. Η΄. 1880-1900, Αθήνα, Σοκόλης 1997, σ. 12-55.

Ο Μ. Χωροπανίτης γεννήθηκε στην Νάουσα το 1930 και πέθανε την δεκαετία του 2010. Ως έφηβος συμμετείχε στο αντιστασιακό κίνημα εναντίον των Γερμανών. Εργάστηκε αρχικά στα καράβια κι έπειτα ως καθεκλοποιός στην Νάουσα. Δραστηριοποιήθηκε στο συνδικαλιστικό κίνημα. Τιμήθηκε με δίπλωμα για την αντιστασιακή του δράση.
Πηγή: Δελτίο Περιγραφής Αρχείου από τον φορέα

Ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρύσανθος (Kομοτηνή 1881-Αθήνα 1949) που έφερε το κοσμικό όνομα Χαρίλαος Φιλιππίδης, υπήρξε σημαντική προσωπικότητα της ορθόδοξης εκκλησίας. Σπούδασε στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης (1897-1903) και στα πανεπιστήμια Λειψίας και Λωζάνης (1907-1911). Διετέλεσε αρχειοφύλακας του Οικουμενικού Πατριαρχείου και αρχισυντάκτης του επίσημου οργάνου του Πατριαρχείου Εκκλησιαστική Αλήθεια (1911-1913), μητροπολίτης Τραπεζούντος (18 Μαΐου 1913 - 13 Δεκεμβρίου 1938) και αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος (13 Δεκεμβρίου 1938 - 2 Ιουλίου 1941).
Με την ιδιότητα του μητροπολίτη Τραπεζούντος προστάτευσε τους πληθυσμούς του Πόντου στη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου ενώ την περίοδο 1918-1921 δραστηριοποιήθηκε για την ανάδειξη του ζητήματος της αυτοδιάθεσης του Πόντου. Τον Ιανουάριο του 1920 υπέγραψε το σύμφωνο Ποντοαρμενικής Ομοσπονδίας. Για τη δράση του αυτή καταδικάστηκε σε θάνατο από τους Τούρκους τον Μάιο 1921. Υπήρξε επίσης μέλος της «Κανονικής Πλειονοψηφίας της Αγίας Ιεράς Συνόδου» του Οικουμενικού Πατριαρχείου που αντιτάχθηκε στην εκλογή του Μελέτιου Μεταξάκη. Το 1926 διορίστηκε αποκρισάριος (αντιπρόσωπος) του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Ελλάδα και συνέβαλε στην επίλυση πολλών εκκλησιαστικών προβλημάτων.
Ως αρχιεπίσκοπος πρωτοστάτησε στην ψήφιση σημαντικών για την ελλαδική εκκλησία νόμων ενώ η περήφανη στάση του έναντι των Γερμανών και η άρνησή του να ορκίσει την κατοχική κυβέρνηση του στοίχισαν την απομάκρυνσή του από τον αρχιεπισκοπικό θρόνο. Την περίοδο της Κατοχής ήταν πρόεδρος της Επιτροπής συντονισμού του εθνικού αγώνος. Μετά την απελευθέρωση ιδιώτευσε παρακολουθώντας ωστόσο στενά τις εκκλησιαστικές εξελίξεις. Ο ρόλος του στην εκλογή του αρχιεπισκόπου Αμερικής Αθηναγόρα ως Οικουμενικού Πατριάρχη υπήρξε σημαντικός.
Η πνευματική δραστηριότητα του Χρύσανθου ήταν πλούσια. Συνέγραψε πολλά άρθρα και μελέτες και ήταν από τους ιδρυτές της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών, που εξέδιδε το περιοδικό Αρχείον Πόντου. Στους τόμους 4 και 5 του περιοδικού αυτού εκδόθηκε και το κορυφαίο έργο του Η Εκκλησία Τραπεζούντος (1933). Για την πνευματική και την εν γένει δράση του ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτωρ της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (1937) και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών (1938). Τιμήθηκε με τον Μεγαλόσταυρο του Σωτήρος (1949).
Πέθανε στις 28 Σεπτεμβρίου 1949 στην Αθήνα. Λόγω της δράσης του υπέρ των δικαίων του Πόντου αναφέρεται συχνά και ως αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρύσανθος ο από Τραπεζούντος.

Ο Θεόδωρος Χρυσανθακόπουλος ήταν καθηγητής φιλολογίας στο Βαρβάκειο Λύκειο από το 1910 έως το 1929 (;), οπότε συνταξιοδοτήθηκε. Ωστόσο το 1921 φαίνεται να υπηρετεί στο Γυμνάσιο Σιάτιστας. Ήταν κάτοικος Αθηνών με καταγωγή μάλλον από την περιοχή του Αιγίου. Είχε δύο αδελφούς και τρεις αδελφές (Χρήστος, Νικόλαος, Μαριγώ, Ελένη και Ευσταθία). Ήταν παντρεμένος και είχε τρία παιδιά.

[Πηγές : υλικό του αρχείου.]

Ο Γιώργος Χρονάς γεννήθηκε στον Πειραιά το 1948. Έχει γράψει ποίηση, πεζογραφία και θεατρικά έργα, καθώς και στίχους για τραγούδια. Επίσης, ξεκινώντας από το 1979, έχει παρουσιάσει εκπομπές και στα τρία προγράμματα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας, ενώ έχει εργαστεί και ως αρχισυντάκτης εκπομπών για το βιβλίο στην τηλεόραση (ΕΡΤ 2). Την περίοδο 2009-2011 ήταν διευθυντής του σχετικού με το βιβλίο και τη λογοτεχνία ένθετου «Βιβλιοθήκη – Καταφύγιο Θηραμάτων» της εφημερίδας Ελευθεροτυπία. Το 2011 τιμήθηκε για το σύνολο του ποιητικού του έργου με το διεθνές βραβείο Κ. Π. Καβάφη.
Από το 1981 εκδίδει το τριμηνιαίο περιοδικό «Οδός Πανός», βασική θεματική του οποίου αποτελεί η ελληνική και ξένη λογοτεχνία, αλλά και ο κινηματογράφος, το θέατρο και η μουσική. Το περιοδικό έχει κατά καιρούς φιλοξενήσει αφιερώματα σε σημαντικές προσωπικότητες της τέχνης, όπως ο Luchino Visconti, ο Pier Paolo Pasolini,, η Μαρία Κάλλας, ο Κώστας Ταχτσής, ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Κ. Π. Καβάφης κ. ά. Ο Γιώργος Χρονάς έχει επίσης στην κατοχή του τους εκδοτικούς οίκους Οδός Πανός και Σιγαρέτα.

Η Ζώγια Χρονάκη γεννήθηκε στη Βέροια το 1943 και έκανε νοµικές σπουδές. Από το 1975 ως το 2005 εργάστηκε ως βοηθός στη Νοµική Σχολή του Αριστοτέλειου Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης. Ιδρυτικό µέλος της Κίνησης Δηµοκρατικών Γυναικών Θεσσαλονίκης και αργότερα της Οµάδας Γυναικείων Σπουδών του ΑΠΘ, δηµοσίευσε µεγάλο αριθµό άρθρων στον ηµερήσιο και περιοδικό τύπο και µελετών για το γυναικείο κίνηµα και παράλληλα συµµετείχε σε πολλά διεθνή συνέδρια και ηµερίδες.

Ο Χαράλαμπος Χριστόπουλος γεννήθηκε στην Ανδρίτσαινα, πιθανόν το 1809. Ήταν ο τελευταίος γιος του Χρήστου Αναστασίου και της Αγγελικής, το γένος Νικολή Τζανέτου, αδελφής του ιδρυτή της Βιβλιοθήκης της Ανδρίτσαινας, Κωνσταντίνου Νικολόπουλου.

Πήγε σχολείο στην Αίγινα και παρακολούθησε μαθήματα ως ακροατής στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Στη συνέχεια σπούδασε νομικά στο Παρίσι. Επέστρεψε στην Αθήνα και εργάστηκε στο Υπουργείο Εσωτερικών. Πολιτεύτηκε για πρώτη φορά το 1850 και εκλέχθηκε βουλευτής Ολυμπίας.

Διετέλεσε Υπουργός των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας Εκπαιδεύσεως από το 1855 μέχρι το 1859, οπότε και παραιτήθηκε. Το 1861 έγινε Υπουργός Εσωτερικών στην ίδια κυβέρνηση και παραιτήθηκε μετά από ένα χρόνο. Επανεκλέχτηκε βουλευτής της επαρχίας Ολυμπίας στις βουλευτικές εκλογές του 1865 και διετέλεσε Υπουργός των Εξωτερικών, Υπουργός Εκκλησιαστικών και Δημοσίας Εκπαιδεύσεως. Αποτέλεσε, ως Υπουργός Παιδείας, ιδρυτικό μέλος του Γυμνασίου Ανδρίτσαινας, ένα από τα αρχαιότερα Γυμνάσια του Ελληνικού κράτους.

Πέθανε στην Αθήνα στις 8 Απριλίου 1871.

Ο Τζανέτος γεννήθηκε στην Ανδρίτσαινα το 1788 και μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία στην Κωνσταντινούπολη, όπου εμπορευόταν. Πριν την επανάσταση κατέβηκε στο Μοριά και ανέλαβε την αρχηγία των φιλικών στην επαρχία Φαναρίου.

Στις 25 Μαρτίου 1821 κήρυξε επίσημα την επανάσταση στην Ολυμπία και κτύπησε, σε συνεννόηση με το Θ. Κολοκοτρώνη, τους Τούρκους της περιφέρειάς του. Έλαβε μέρος σε πολλές μάχες τόσο στο Μοριά όσο και στη Ρούμελη, ως αρχηγός σώματος και κάτω από τις διαταγές του Πλαπούτα και του Νικηταρά. Παρίστατο σε όλες τις Εθνικές Συνελεύσεις, ως αντιπρόσωπος της επαρχίας Φαναρίου.

Μετά την απελευθέρωση έγινε Συνταγματάρχης της Φάλαγγας και τιμήθηκε με το Σταυρό του Σωτήρος. Πέθανε το 1878.

Ο Αναστάσης γεννήθηκε στην Ανδρίτσαινα και ήταν γιος του Χρίστου Αναστασίου Χριστόπουλου. Σπούδασε αρχικά στη Σχολή του Άργους και κατόπιν στην Κωνσταντινούλη, στην Πίζα και στο Βουκουρέστι νομικά και φιλοσοφικά. Άσκησε το επάγγελμα του δασκάλου στο Βουκουρέστι και στο Ιάσιο και έλαβε μέρος, ως ιερολοχίτης, στη μάχη του Δραγατσανίου με τον Αλέξανδρο Υψηλάντη.

Μετά την Επανάσταση επέστρεψε στην Ελλάδα και χρημάτισε δικαστής, μέχρι του βαθμού του Εφέτου. Συνέγραψε γραμματική της ελληνικής γλώσσας και σχολίασε τον Ισοκράτη.

Πέθανε στην Αθήνα το 1854.

Ο Δημήτρης Χριστοδούλου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1924. Σπούδασε στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου και παρακολούθησε μαθήματα Πολιτικών Επιστημών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής εντάχτηκε στο ΕΑΜ, ενώ στα χρόνια 1944-1945 κρατήθηκε αιχμάλωτος των Άγγλων στο στρατόπεδο Ελ Ντάμπα στην Αίγυπτο, για τρεις μήνες.

Εμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα το 1952, όταν το ποίημα του Νυχτοφύλακες δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Μακεδονικά Γράμματα. Την περίοδο 1967 – 1972, ο Δημήτρης Χριστοδούλου έζησε στο Παρίσι. Εξέδωσε 27 ποιητικές συλλογές, 15 μυθιστορήματα, πέντε διηγήματα και έγραψε 13 θεατρικά έργα.

Μεγάλη ήταν και η προσφορά του ως στιχουργού, καθώς έγραψε μερικά από τα σημαντικότερα τραγούδια του ελληνικού πενταγράμμου, τα οποία μελοποίησαν μεγάλοι και σημαντικοί συνθέτες, όπως οι Μίκης Θεοδωράκης, Σταύρος Ξαρχάκος, Μάνος Λοΐζος, Χρήστος Λεοντής, Νίκος Μαμαγκάκης, Νότης Μαυρουδής, καθώς και οι Λίνος Κόκκοτος, Μίμης Πλέσσας, Γιώργος Ζαμπέτας και Κώστας Χατζής.

‘Εφυγε στις 4 Μάρτη του 1991.

[πηγή: ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ]

Ο Σταύρος Χριστοδουλίδης του Λοΐζου και τη Ελένης γεννήθηκε το 1894 κοντά στη Λευκωσία. Εργάστηκε για σύντομο διάστημα ως δάσκαλος. Τον Οκτώβριο του 1912 πήγε στην Ελλάδα και κατετάγη ως εθελοντής στρατιώτης στον Ελληνικό Στρατό. Το 1913-1914 υπηρέτησε δύο χρόνια ως υπαξιωματικός. Το 1915 κατατάχθηκε εκ νέου, πάλι με τον βαθμό του λοχία, και από το 1916 φοίτησε στη Σχολή Ευελπίδων, ενώ αντιμετώπισε διάφορα προβλήματα λόγω της ένταξής του στο φιλοβασιλικό στρατόπεδο. Το 1918 νυμφεύτηκε την Ελένη Πιπερίδου, με την οποία απέκτησε δύο γιους, τον Λοΐζο και τον Περικλή. Μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου του 1920 προήχθη στον βαθμό του υπολοχαγού. Στις 9 Μαΐου 1920 αποβιβάστηκε με το 25ο σύνταγμα πεζικού στη Σμύρνη. Έλαβε μέρος σε αρκετές μάχες και μετά την κατάρρευση του μετώπου κατέφυγε στην Χίο με τα υπολείμματα του 25ου συντάγματος. Τον Φεβρουάριο του 1941, με τον βαθμό του συνταγματάρχη, ανέλαβε τη διοίκηση του 12ου συντάγματος πεζικού. Τον Μάρτιο του 1948, ενώ υπηρετούσε στη Μακρόνησο, πρωτοστάτησε στην καταστολή της εξέγερσης των κρατουμένων. Αποστρατεύτηκε στα τέλη του 1948 με τον βαθμό του υποστράτηγου. Πέθανε το 1984.

[Οι πληροφορίες του βιογραφικού σημειώματος προέρχονται από τα ημερολόγια του Χριστοδουλίδη που περιλαμβάνονται στο αρχείο και από τον πρόλογο της έκδοσης: Σταύρου Χριστοδουλίδη, Ημερολόγιον εκστρατείας Μικράς Ασίας, πρόλογος – επίλογος – επιμέλεια: Κωνσταντίνος Κρίνος-Πανίτσας, Συλλογές, Αθήνα 2005].

Κωνσταντίνος Χρηστομάνος (1867-1911). Ο Κωνσταντίνος Χρηστομάνος γεννήθηκε στην Αθήνα, γιος του πανεπιστημιακού Αθανάσιου Χρηστομάνου. Εξαιτίας ενός ατυχήματος που είχε σε παιδική ηλικία έπασχε από κύφωση, ασθένεια που επηρέασε καθοριστικά την ψυχοσύνθεσή του. Φοίτησε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, διέκοψε όμως τις σπουδές του το 1887 και έφυγε για σπουδές Φιλολογίας στη Βιέννη. Το 1891 αναγορεύτηκε διδάκτωρ στο πανεπιστήμιο του Ίνσμπρουκ και διορίστηκε δάσκαλος ελληνικών και συνοδός της αυτοκράτειρας της Αυστρίας Ελισσάβετ, θέση την οποία διατήρησε ως το 1893 συνεχίζοντας παράλληλα τις μελέτες του. Το καλοκαίρι του 1892 ασπάστηκε το καθολικό δόγμα κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψής του στη βιβλιοθήκη του Βατικανού και ακολούθησαν πέντε μήνες μοναστικής ζωής (από το Νοέμβριο του 1892 ως το Μάρτιο του 1893) στο Μόντε Κασσίνο. Από το 1895 ως το 1899 παρέμεινε στη Βιέννη, όπου πραγματοποίησε πανεπιστημιακή καριέρα, αρχικά ως λέκτορας της ελληνικής γλώσσας και στη συνέχεια ως καθηγητής στο Ινστιτούτο Ανατολικών Γλωσσών. Έφυγε από τη Βιέννη έχοντας αποκτήσει τον τίτλο του Βαρώνου-Ιππότη του τάγματος του Αγίου Ιωσήφ και δημοσιεύσει δύο έργα στα γερμανικά: την ποιητική συλλογή "Orphische Lieder" και το δράμα "Die graue Frau", και τα δυο έντονα επηρεασμένα από το ρεύμα του συμβολισμού. Λόγος της αναχώρησής του από τη Βιέννη σε μια περίοδο κατά την οποία είχε αρχίσει να γίνεται γνωστός στους εκεί λογοτεχνικούς κύκλους ήταν η δημοσίευση του έργου του "Tagebucher". Ο Χρηστομάνος δημοσίευσε το έργο μετά το φόνο της Ελισσάβετ από έναν Ιταλό αναρχικό στη Γενεύη, γεγονός που προκάλεσε τη δυσαρέσκεια της Αυλής και την παραίτησή του από το πανεπιστήμιο. Ταξίδεψε στη Γαλλία και την Ιταλία και εγκαταστάθηκε το Νοέμβριο του 1901 στην Αθήνα, όπου ίδρυσε τη "Νέα Σκηνή", θίασο που συνέβαλε ουσιαστικά στην ανανέωση της ελληνικής σκηνικής πράξης (εισήγαγε την έννοια του σκηνοθέτη και τις σύγχρονες τεχνικές της υποκριτικής, ανανέωσε το ρεπερτόριο παρουσιάζοντας στο αθηναϊκό κοινό έργα του Ίψεν, του Τολστόι, του Τουργκένιεφ, όλα μεταφρασμένα από τον Χρηστομάνο, καθώς και Έλληνες συγγραφείς, όπως Κορομηλά, Άννινο, Καμπύση, Ξενόπουλο κ.ά. Επίσης, παρουσίασε μεταφράσεις αρχαίας τραγωδίας στη δημοτική γλώσσα). Η "Νέα Σκηνή", αν και καλλιτεχνικά αποτέλεσε σημείο αναφοράς του νεοελληνικού θεάτρου, κατέστρεψε οικονομικά τον Χρηστομάνο, εξωθώντας τον να εγκαταλείψει την προσπάθειά του το 1905 και να αφοσιωθεί έκτοτε στη συγγραφή. Το 1908 κυκλοφόρησε στα ελληνικά το έργο του για την Ελισσάβετ με τίτλο "Το βιβλίο της αυτοκράτειρας Ελισσάβετ". Σελίδες ημερολογίου με πρόλογο του Μ. Μπαρρές και άρχισε να δημοσιεύει σε συνέχειες το μυθιστόρημα "Η κερένια κούκλα" στην εφημερίδα "Πατρίς", το οποίο εκδόθηκε αυτοτελώς το 1911.Την ίδια χρονιά ο θίασος της Μαρίκας Κοτοπούλη ανέβασε χωρίς επιτυχία το έργο του "Τα τρία φιλιά". Πέθανε στην Αθήνα το 1911.

Ως πιο πιθανή χρονολογία γέννησης του Χρήστου Χρηστοβασίλη εικάζεται το έτος 1862 (20.7.1862), ενώ ως πιθανές παραδίδονται και οι χρονολογίες 1855 και 1861. Ο πατέρας του, Αναστάσης Βασιλείου, καταγόταν από την οικογένεια των Ζιουλάτων και η μητέρα του, Κατερίνα Οικονόμου, από το χωριό Ραβεννή Φιλιατών. Η οικογένεια ζούσε στο μικρό χωριό Σουλόπουλο ή Σούλι Χρηστοβασίλη του νομού Ιωαννίνων, το οποίο ανήκε στον πατέρα του, που ασχολείτο με τα κτήματα, την κτηνοτροφία και την εκμίσθωση γης. Διδάχθηκε τα πρώτα του γράμματα από τον ιερέα του χωριού του, για να συνεχίσει στο αλληλοδιδακτικό σχολείο της Ζίτσας, κατόπιν στην Κρετσούνιστα, και να ολοκληρώσει το Σχολαρχείο στην Ξάνθη, όπου διέμενε ο θείος του, Σπυράκης Βασιλείου. Το Γυμνάσιο συνέχισε στην Ευαγγελική Σχολή της Σμύρνης, την πόλη όπου ζούσε η σύζυγος του θείου του, Σπυράκη Βασιλείου. Από το 1875 όμηρος των τουρκικών αρχών, ολοκλήρωσε την δευτεροβάθμια εκπαίδευσή του στο αυτοκρατορικό Λύκειο της Κωνσταντινούπολης. Το πρώτο του ποίημα δημοσίευσε στα δεκαπέντε του χρόνια, με τον τίτλο «Ελεγείον», στο περιοδικό Κλειώ της Κωνσταντινούπολης, το 1877, ενώ το επόμενο έτος, δραπέτευσε από την Πόλη για να συμμετάσχει στη μάχη του Λυκουρσίου, όπου ηττήθηκαν οι έλληνες και ο Χρηστοβασίλης σώθηκε εντασσόμενος ενδεχομένως σε κάποιο κλέφτικο σώμα. Στην συνέχεια εργάσθηκε ως γραμματέας (1881-1885) στα κτήματα του Χρηστάκη Ζωγράφου, στη Θεσσαλία, όπου και ο θείος του Σπυράκης Βασιλείου υπηρετούσε τότε ως γενικός επιστάτης. Το 1882 τέλεσε τον πρώτο του γάμο με την Σωσάννα Παπασταύρου. Απέκτησαν τρία παιδιά, εκ των οποίων τα δύο πέθαναν το 1889, ενώ τον επόμενο χρόνο αποδήμησε και η ίδια η σύζυγός του. Το 1896 παντρεύτηκε την Αλεξάνδρα Γιώτη στο Καρπενήσι, με την οποία απέκτησαν επτά παιδιά. Δύο γιοι τους χάθηκαν πρόωρα, ενώ και τρίτος, ο αγαπημένος του Χρηστοβασίλη, πέθανε φοιτητής, το 1925.
Από το 1885 ο Χρηστοβασίλης εγκαταστάθηκε στην Αθήνα εργαζόμενος ως συντάκτης και δημοσιογράφος σε εφημερίδες, περιοδικά και ημερολόγια. Ανάμεσά τους και η Εφημερίς, το Μουσείον, η Νέα Εστία, τα Παναθήναια, το Ημερολόγιον των Κυριών, το Αττικόν Ημερολόγιον, η Κυψέλη, η Εστία, η Εθνική Αγωγή και η Ακρόπολις, για την οποία και πραγματοποίησε αποστολές στην Μακεδονία, την Κωνσταντινούπολη, τη Βουλγαρία, τη Μόσχα και την Παλαιστίνη. Δημοσίευε επίσης λαογραφικά άρθρα, όπως αυτά για την Ήπειρο, στην επιθεώρηση Εβδομάδα. Το 1889 διακρίθηκε στον διαγωνισμό διηγήματος της Ακροπόλεως με το διήγημα «Η καλείτερη αρχιχρονιά που επέρασα στη ζωή μου». Από το ίδιο έτος χρημάτισε διευθυντής της Εθνικής Εταιρείας Ελληνισμός, εκδίδοντας το περιοδικό Ελληνισμός, και αρθρογραφώντας επώνυμα ή με το ψευδώνυμο Ζευς Δωδωναίος, ως το 1909, οπότε και αποχώρησε. Διέμεινε τότε για έναν χρόνο στην Σμύρνη, στον θείο του Σπυράκη Βασιλείου, στην συνέχεια επισκέφθηκε την Πόλη και την Αθήνα, και τέλος εγκαταστάθηκε στα Ιωάννινα το 1913 και συμμετείχε στους εθνικούς αγώνες του τόπου του: τον Βορειοηπειρωτικό του 1914, την απόδοση των 16 χωριών της επαρχίας Φιλιατών από τους Τουρκαλβανούς, και των 79 εθνικών κτημάτων της Ηπείρου από τον Αλή πασά. Έδωσε μάχη εναντίον της βενιζελικής παράταξης, εξορίστηκε το 1917 για εννέα μήνες στην Νάξο, και εξελέγη βουλευτής του Λαϊκού Κόμματος (το 1926 και το 1933). Αγωνίστηκε με κάθε τρόπο για το Βορειοηπειρωτικό ζήτημα. Παράλληλα από το 1923 ως και το 1937 εξέδιδε την εφημερίδα Ελευθερία δύο φορές την εβδομάδα με μικρές διακοπές, ενώ το 1936 εξέδωσε και το περιοδικό Ηπειρωτικά Φύλλα. Ένθερμος δημοτικιστής, δημοσίευσε συλλογές διηγημάτων, ιστορικά διηγήματα, θεατρικά έργα, ποιήματα, ιστορικές και λαογραφικές μελέτες, άρθρα σε περιοδικά και εφημερίδες. Στην καθαρεύουσα συνέγραψε μόνο το έργο Εθνικά Άισματα και δημοσιεύσεις ιστορικού χαρακτήρα. Συνέταξε ακόμη γλωσσάρια, γραμματική της δημοτικής γλώσσας και μετέφρασε έργα του Βιργιλίου (αποσπάσματα από τα Βουκολικά), του Θεοκρίτου, του Οβιδίου και τα Ρουμπαγιάτ του Ομάρ Καγιάμ (Umar Kayam). Έργα του μεταφράστηκαν στα ιταλικά και τα γερμανικά.
Βραβεύθηκε για το λογοτεχνικό του έργο από το Υπουργείο Παιδείας και για τον πατριωτικό του αγώνα με τον χρυσό Σταυρό του Σωτήρα. Πέθανε στην Αθήνα στις 21.2.1937.

Συλλογές διηγημάτων:
Διηγήματα της στάνης (1898), Διηγήματα της ξενιτειάς (1899), Διηγήματα θεσσαλικά (1900), Διηγήματα του βουνού και του κάμπου (1902), Διηγήματα. Από τα χρόνια της σκλαβιάς (1927), Διηγήματα του Μικρού Σκολειού (Απομνημονεύματα της μαθητικής μου ζωής) (1934), Ηρωϊκές ιστορίες του σπιτιού μου (ανέκδοτη).
Ιστορικά διηγήματα:
Ο Κατσαντώνης (1904), Σουλιώτες και Λιάπηδες (1905), ο καπετάν Καλόγηρος (1905).

Θεατρικά:
Ο ερωτόληπτος υποδηματοποιός (πεζό, 1893), Αγώνες του Σουλίου – Για την πατρίδα (έμμετρο δράμα, 1900), Διά την τιμή (τραγωδία, έμμετρο 1904). Ανέκδοτα έμμετρα δράματα: Ο Χριστός και ο Μωχαμέτης (Παιδομάζωμα), Αντίοχος και Στρατονίκη, Καταστροφή του Γαρδικιού και Κυρά Φροσύνη.

Ποιήματα που εκδόθηκαν αυτοτελώς:
Στ’ αδέρφια μας (1881), Η αγάπη (1897), Ο μαρμαρωμένος βασιληάς (1901), Οι δύο Κωνσταντίνοι (1917), Ο Μάρκο Μπότσαρης (1923), Η ώμορφη νύφη (1931), Οι θερίστρες (1933). Ανέκδοτη ποιητική συλλογή: Ώρες.

Ιστορικά – λαογραφικά
Εθνικά Άισματα 1453-1821 (²1902). Η δύναμις του ελληνισμού εν Ηπείρω και τα δίκαια αυτού (1902), Ήπειρος και Αλβανία (1904), Η Ήπειρος γεωγραφικώς και εθνολογικώς από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι σήμερον (1905) Ηπειρωτικά παραμύθια (1906), Το ιστορικόν της αρπαγής των 16 χωρίων της επαρχίας Φιλιατών (1914), Η Ιμπλιακοποίησις των 79 χωρίων της Ηπείρου και οι αγώνες των κατοίκων των προς ανάκτησιν αυτών επί τε Τουρκοκρατίας και Ελληνικοκρατίας (1915).
Ανέκδοτες παραμένουν οι μεταφράσεις και τα γλωσσάρια.

[Πηγή: Μιχάλης Μερακλής και Χριστίνα Λύσσαρη, «Χρηστοβασίλης, Χρήστος», στο Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Πατάκης∙ Δροσιά Κατσίλα, Ο βίος και το έργο του Χρηστοβασίλη. Γραμματολογική και αρχειακή μελέτη, Εταιρεία Ηπειρωτικών Μελετών, 2007∙ Άννα Χρυσογέλου – Κατσή, «Χρήστος Χρηστοβασίλης», στο Η παλαιότερη πεζογραφία μας, τόμ. Η΄, Σοκόλης, 1997, σ. 286-301.]

Αιγυπτιώτης συνθέτης της πρωτοπορίας και στοχαστής της μουσικής, με διεθνή αναγνώριση. Ο Γ. Χρήστου γεννήθηκε στο Κάιρο της Αιγύπτου το 1926 και σκοτώθηκε στην Αθήνα το 1970. Γόνος πλούσιας οικογένειας της ελληνικής παροικίας της Αιγύπτου, μετά από σπουδές στα οικονομικά, τη φιλοσοφία και τη μουσική, αφοσιώθηκε στη σύνθεση. Το 1956 παντρεύτηκε την παιδική του φίλη Θηρεσία (Σία) Χωρέμη, ζωγράφο, με την οποία απέκτησε τρία παιδιά. Το 1960, με τις εθνικοποιήσεις του Νάσερ, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Αλεξάνδρεια, όπως και οι περισσότεροι εύποροι Έλληνες της Αιγύπτου. Εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στη Χίο, όπου είχε επίσης αρκετή οικογενειακή περιουσία. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του διέμενε κυρίως στην Αθήνα, όπου και ασχολήθηκε, εκτός από τη σύνθεση, με την προώθηση της πρωτοποριακής ελληνικής μουσικής. Ασκούσε πολύ μεγάλη επιρροή στους ελληνικούς πρωτοποριακούς μουσικούς κύκλους της εποχής του. Η μόνη θέση ευθύνης που ανέλαβε ποτέ ήταν το 1962, όταν διετέλεσε μέλος κριτικής επιτροπής διαγωνισμού σύγχρονης μουσικής, τον οποίο διοργάνωνε ο Μάνος Χατζιδάκις. Συνεργάστηκε με το Εθνικό Θέατρο και το Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» συνθέτοντας μουσική για παραστάσεις αρχαίου δράματος, ενώ έγραψε επίσης συμφωνική μουσική, λειτουργίες, ορατόρια και όπερες. Σκοτώθηκε, σε ηλικία 44 ετών, σε τροχαίο δυστύχημα στο οποίο τραυματίστηκε θανάσιμα και η γυναίκα του.

Κύριο χαρακτηριστικό της ζωής και του έργου του ήταν οι έντονες φιλοσοφικές και μεταφυσικές ανησυχίες, τις οποίες συσχέτιζε άμεσα με τη μουσική, προσπαθώντας να αναδείξει την πανανθρώπινη θρησκευτική, μεταφυσική και μυστικιστική της διάσταση. Ανέπτυξε ένα δικό του φιλοσοφικό σύστημα και κυρίως στα τελευταία του έργα προσπάθησε με τις συνθέσεις του να δομήσει έναν ευρύτερο «μεταμουσικό» κόσμο σύμπραξης της μουσικής με πολλές άλλες τέχνες.

Ο Στυλιανός Θ. Χούτας γεννήθηκε την 13η Νοεμβρίου 1908 στην Κεχρινιά της Επαρχίας Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας. Σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και άσκησε το επάγγελμα του γιατρού στην Επαρχία Βάλτου μέχρι το έτος 1940. Κατά την έκρηξη του Ελληνο-Ιταλικού πολέμου το 1940, κατετάγη και υπηρέτησε εθελοντικά με τον βαθμό του Ανθυπιάτρου . Από τους πρώτους μήνες της εχθρικής κατοχής πρωτοστάτησε στην οργάνωση κίνησης Εθνικής Αντίστασης. Λόγω αυτής της δραστηριότητάς του επιβλήθηκαν από την Ιταλική Στρατιωτική Διοίκηση της Αμφιλοχίας περιοριστικά μέτρα. Στη συνέχεια αναχώρησε κρυφά από την Αμφιλοχία στην ορεινή περιοχή της Επαρχίας Βάλτου, τον Ιούνιο του 1942, οικογενειακά. Στον ορεινό Βάλτο, με την άφιξη του Στρατηγού Ν. Ζέρβα συστήνει την πρώτη αντάρτικη ομάδα, την οποία συντηρεί με προσωπικά οικονομικά μέσα μέχρι τον Απρίλιο του 1943, οπότε άρχισε η ενίσχυση των Ελληνικών ανταρτικών οργανώσεων, από τον Συμμαχικό στρατό Μέσης Ανατολής. Κλιμάκιο της Συμμαχικής Στρατιωτικής αποστολής στην Ελλάδα εγκαθίσταται στο Αρχηγείο Βάλτου. Το Αρχηγείο Βάλτου, ανέπτυξε σημαντική δράση κατά των Γερμανικών και Ιταλικών στρατευμάτων κατοχής. Οι σημαντικότερες πολεμικές επιχειρήσεις διεξάχθηκαν στην Επαρχία Βάλτου το καλοκαίρι του 1943 και ήταν ενταγμένες στον σχεδιασμό του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής και έφερε την κωδική ονομασία’’Περίοδος των Ζώων’’. Το σχέδιο ’Περίοδος των Ζώων’’ απέβλεπε στην αποκοπή των ευρισκομένων στην Ελλάδα και στο Βαλκανικό χώρο δυνάμεων του Άξονα εν όψει της απόβασης των Συμμάχων στη Σικελία την 10/7/1943. Σημαντικότερη όλων των επιχειρήσεων υπήρξε η μάχη στα στενά του Μακρυνόρους από 14 μέχρι 22 Ιουλίου 1943, εναντίον της τεθωρακισμένης Μεραρχίας BRENERO και τμημάτων της Γερμανικής Μεραρχίας EDELWEISS. Η μάχη του Μακρυνόρους θεωρείται η σοβαρότερη πολεμική επιχείρηση των ανταρτικών ομάδων κατά των στρατευμάτων Κατοχής, γιατί καθήλωσε την τεθωρακισμένη Μεραρχία και τα Γερμανικά στρατεύματα και απέτρεψε τη συμμετοχή τους στην απόβαση των Συμμάχων στη Σικελία. Η πολεμική σημαία του Αρχηγείου Βάλτου τιμήθηκε με τον Πολεμικό Σταυρό Α’ τάξεως. Ο Σ. Χούτας τιμήθηκε με πολλά Ελληνικά παράσημα: Το χρυσούν αριστείον Ανδρείας, τους πολεμικούς Σταυρούς Γ’ και Β’ τάξεως, το Μετάλλιον εξαιρέτων πράξεων, το Μετάλλιον της Εθνικής Αντιστάσεως. Επίσης εκ μέρους του τότε Βασιλέως της Μεγάλης Βρετανίας Γεωργίου ΣΤ’ τιμήθηκε με το παράσημο της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Από το 1946 αναμίχθηκε στην πολιτική και εξελέγη βουλευτής του Εθνικού κόμματος δύο φορές (1946, 1950), στη συνέχεια βουλευτής του κόμματος των Φιλελευθέρων (1951, 1956, 1958) και της Ένωσης Κέντρου (1961, 1963). Από 4/9/1950 μέχρι 13/9/1950 διετέλεσε Υφυπουργός Κοινωνικής Προνοίας, Οικισμού και Ανοικοδομήσεως στην Κυβέρνηση Σ. Βενιζέλου-Παπανδρέου. Από 13/9/1950 μέχρι 3/11/1950 διετέλεσε Υπουργός Ανευ Χαρτοφυλακίου και άσκησε καθήκοντα Υφυπουργός Κοινωνικής Προνοίας, Οικισμού και Ανοικοδομήσεως στην Κυβέρνηση Σ. Βενιζέλου-Τσαλδάρη-Παπανδρέου. Από 3/11/1950 μέχρι 28/1/1951 διετέλεσε Υπουργός Ανευ Χαρτοφυλακίου και άσκησε καθήκοντα Υφυπουργός Κοινωνικής Προνοίας, Οικισμού και Ανοικοδομήσεως στην Κυβέρνηση Σ. Βενιζέλου-Παπανδρέου. Κατά τη διάρκεια της υπουργείας του επέλυσε το πρόβλημα στέγασης των "συμμοριοπλήκτων". Το 1961 εκδίδει το ιστορικό σύγγραμμα ‘’Η Εθνική Αντίσταση των Ελλήνων 1941-1945’’ και το 1983 «Η Μάχη του Μακρυνόρους». Μετά τις εκλογές 3/11/1963 ανέλαβε το Υπουργείο Κοινωνικής Προνοίας στην Κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου και επέδειξε εξαιρετική δράση, χαράζοντας δύο μεγάλες προγραμματικές κατευθύνσεις του υπουργείου του: της Λαϊκής στέγασης και της εθνικοποίησης της Υγείας . Στις εκλογές 16/2/1964 εξελέγη βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας και ανέλαβε το Υπουργείο Δημοσίων έργων. Διώκεται από το καθεστώς της 21/4/1967, αλλά διέφυγε τη σύλληψη που επιχείρησε ο Αντισυνταγματάρχης Ντερτιλής και παρέμεινε διωκόμενος μέχρι τον Δεκέμβριο του 1967. Επιδίωξε και πέτυχε την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης των Ελληνικών ομάδων Ελλήνων ανταρτών του Ε.Δ.Ε.Σ. Πέθανε στις 20 Σεπτεμβρίου 1992 στην Αθήνα.
Πηγή: Εργαλείο έρευνας Αρχείου Στυλιανού Χούτα

Ο Μηνάς Χουστουλάκης γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης. Ασχολήθηκε με τη φωτογραφία από τα πολύ νεανικά του χρόνια. Στη διάρκεια της Κατοχής και λίγο πριν ολοκληρώσει τις σπουδές του στην Εμπορική Σχολή, περιηγείται τα χωριά, όπου αναλαμβάνει την αναπαραγωγή φωτογραφιών των θυμάτων του πολέμου. Στο μεταπολεμικό Ηράκλειο ανοίγει το πρώτο του φωτογραφείο

Ο Αιμίλιος Χουρμούζιος γεννήθηκε στη Λεμεσό και από το 1925 έζησε στην Αθήνα. Με το ψευδώνυμο Αντρέας Ζεβγάς δημοσίευσε άρθρα και μεταφράσεις και εξέδωσε τα περιοδικά Λογοτεχνική Επιθεώρηση (1927) και Νέα Επιθεώρηση (1928-1929, 1933-1934). Από το 1930 εργάστηκε στην εφημερίδα Η Καθημερινή, της οποίας διετέλεσε αρχισυντάκτης και διευθυντής σύνταξης από το 1945 μέχρι το 1967. Την περίοδο 1955-1964 ήταν διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου, θέση από την οποία καθιέρωσε το Φεστιβάλ Επιδαύρου. Στα δημοσιευμένα κείμενά του περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, οι τόμοι: Ο φουτουρισμός στο φως του Μαρξισμού, Ο Παλαμάς και η εποχή του Α΄-Γ΄ (1944, 1959, 1960), Κωνσταντίνος Θεοτόκης, ο εισηγητής του κοινωνικού μυθιστορήματος στην Ελλάδα (1945), Ευγένιος Ο’Νηλ, ένας εικονοκλάστης του θεάτρου (1945), Η δοκιμασία του πνεύματος, ηθικός απόλογος (1950), Η περιπέτεια μιας γενεάς (1976), Νίκος Καζαντζάκης (1977), Στράτευση κι ελευθερία (1977), Το αρχαίο δράμα (1978), Ο αφηγηματικός λόγος (1979), Παλιά και νέα ποίηση (1980), Ειδωλολάτρες και ειδωλομάχοι (1983), Ερωτήματα προς τη Σφίγγα (1986) κ.ά. Μετέφρασε έργα των: Johan Bojer (Κάτω απ’ τον άδειο ουρανό), Lawrence Durrell (Πικρολέμονο, Αλεξανδρινό κουαρτέτο), Α. Ντεμπόριν (Β. Σπινόζα), Panait Istrati (Κυρά Κυραλίνα), André Gide (Ο ανηθικολόγος), Jean-Paul Sartre (Η αναστολή, Η ηλικία της λογικής, Η θεωρία των συγκινήσεων κ.ά.), Bertrand Russel (Ιστορία της δυτικής φιλοσοφίας), Hippolyte Taine (Φιλοσοφία της τέχνης) κ.ά.
[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: 1. «Χουρμούζιος, Αιμίλιος», Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Larousse-Britannica, τόμος πεντηκοστός δεύτερος. Αθήνα, Πάπυρος, 2007. 2. Ιστοσελίδα Εθνικού Κέντρου Βιβλίου].

Ο Χουρμούζιος (π. 1770 - 1840) ήταν μουσικοδιδάσκαλος και ένας από τους δημιουργούς της Νέας Μεθόδου της μουσικής σημειογραφίας, μαζί με τον Γρηγόριο τον Πρωτοψάλτη και τον Χρύσανθο τον εκ Μαδύτων. Μετέγραψε το μεγαλύτερο μέρος της Εκκλησιαστικής Μουσικής στη Νέα Μέθοδο και γι' αυτό κλήθηκε "χαλκέντερος". Είναι γνωστός ως Χουρμούζιος του Γεωργίου το επίκλιν Γιαμαλής· έλαβε το οφφίκιο του Χαρτοφύλακος. Έγινε με αυθεντικότητα ψάλτης, διδάσκαλος, εξηγητής (μεταγραφέας), κωδικογράφος, μελοποιός και εκδότης. Υπήρξε ο πρωτεργάτης και ο κυριότερος πρακτικός στυλοβάτης της Νέας Μεθόδου. Το εξηγητικό (μεταγραφικό) του έργο διέσωσε την εκκλησιαστική μουσική μας παράδοση και έτσι θεωρείται σήμερα ανυπολόγιστης επιστημονικής και εθνικής σημασίας.

[Περισσότερα βιογραφικά στοιχεία στην Βικιπαίδεια:https://el.wikipedia.org]

Ο Γεώργιος Χουρμουζιάδης γεννήθηκε στην Κωνστάντζα της Ρουμανίας (1912) από εύπορη οικογένεια (ο πατέρας του ήταν μεγαλέμπορος και πρόεδρος της εκεί ελληνικής κοινότητας). Αφού ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση στη Ρουμανία, η οικογένεια τον έστειλε στην Αθήνα (το 1927 ήταν μαθητής Γ΄ Γυμνασίου). Μετά το τέλος των γυμνασιακών σπουδών του επέστρεψε στη Ρουμανία.
Το 1945 η οικογένεια αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη Ρουμανία εξαιτίας διώξεων από το κομμουνιστικό καθεστώς (δήμευση περιουσίας, κατάσχεση χειρογράφων Χουρμουζιάδη). Μετά από μια περίοδο παραμονής στη Γαλλία (περ. 1945-1948), όπου παντρεύτηκε την Elena Pavelescu (με την οποία χώρισε το 1965) ο Γεώργιος μαζί με τα άλλα μέλη της οικογένειας Χουρμουζιάδη εγκαταστάθηκε στην Αργεντινή. Εκεί, η οικογένεια σύστησε εμπορική επιχείρηση στην οποία εργάστηκε και ο Γεώργιος Χουρμουζιάδης. Παράλληλα επιδόθηκε στη μετάφραση αργεντινών συγγραφέων.
Ο Χουρμουζιάδης εγκαταστάθηκε οριστικά στην Ελλάδα το 1964-1966 και έκτοτε ασχολήθηκε με τη συγγραφική δραστηριότητα: μεταφράσεις αργεντινών και ευρωπαίων συγγραφέων, δοκίμια, μυθιστορήματα, άρθρα στη Νέα Εστία, στον Ελεύθερο Κόσμο κ.λπ.
Κυριώτερα έργα του:
Μακρινοί ορίζοντες,,Αθήνα 1969
Τα είδωλα, Αθήνα 1978
Ανθολογία αργεντινού πεζογραφήματος, Αθήνα, Ύψιλον, 1982 (2 τόμοι)
Πάθη και Τρόπαια, Αθήνα, Καλέντης, 1988
Εποπτείες, Βιώματα και Δοκίμια, Αθήνα, Σιδέρης, 1972
Το ξερίζωμα, Αθήνα, Σιδέρης, 1984
Νέες Εποπτείες, Αθήνα, Σιδέρης 1984
Έργα του έχουν επίσης μεταφραστεί στα ισπανικά και τα ρουμανικά (αναλυτικότερα βλ. την εργογραφία στο βιβλίο Νέες Εποπτείες)
[Πηγή σύνταξης βιογραφικού σημειώματος: Εισαγωγικά σημειώματα του Δημήτρη Νικορέτζου και Ανδρέα Καραντώνη στα βιβλία Πάθη και Τρόπαια και Εποπτείες].

Η Μαρία Χορς, το γένος Παναγιωτοπούλου, γεννήθηκε στις 25 Μαρτίου 1921 στον Πειραιά. Ήταν κόρη του Τάκη (Παναγιώτη) Παναγιωτόπουλου και της συζύγου του Νίνας (Ειρήνης), το γένος Κόρακα, και είχε έναν αδελφό, τον Αναστάσιο (1923-2015). Φοίτησε στο Τμήμα Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και στο Επαγγελματικό Τμήμα της Σχολής Ορχηστικής Τέ-χνης της Κούλας Πράτσικα (ως μέλος του οποίου έλαβε μέρος σε σειρά χορευτικών παραστάσεων κατά την περίοδο 1938-1955), ενώ παρακολούθησε επίσης μαθήματα χορού στη Γαλλία (στο πλαίσιο προγράμματος της UNESCO) και στην Ελβετία. Δίδαξε στο —ιδρυμένο από την ίδια— Τμήμα Ρυθμικής του Λυκείου των Ελληνίδων, στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου και στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών. Ως χο-ρογράφος σε παράσταση αρχαίου δράματος πρωτοεμφανίστηκε το 1956, στην Ιφιγένεια εν Ταύροις του Ευριπίδη (Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, σκηνοθεσία Αλέξη Δαμιανού). Δύο χρόνια αργότερα, μετά από πρόταση του Αλέξη Μινωτή, ξεκίνησε (με τον Οιδίποδα επί Κολωνώ) τη μακροχρόνια συνεργασία της με το Εθνικό Θέατρο, όπου επιμελήθηκε ως χορογράφος πλήθος πα-ραστάσεων αρχαίου δράματος αλλά και κλασικού και σύγχρονου διεθνούς ρεπερτορίου. Συνεργάστηκε, επίσης, με την Εθνική Λυρική Σκηνή, το Αμφι-Θέατρο του Σπύρου Α. Ευαγγελάτου, τον θίασο Κατίνας Παξινού – Αλέξη Μινωτή, το Εμπειρικό Θέατρο του Αλέξη Μινωτή και άλλους θιάσους. Το όνομα της Μαρίας Χορς είναι στενά συνδεδεμένο με την τελετή αφής της ολυμπιακής φλόγας, την οποία χορογράφησε για σειρά ετών από το 1964, για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο, και μέχρι το 2004, για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας. Για την καλλιτεχνική προσφορά της τιμήθηκε, μεταξύ άλλων, με τον Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικος (2000) και το μετάλλιο της Πόλης των Αθηνών (2002). Σύζυγός της από το 1945 ήταν ο αρχιτέκτων Μιχάλης Χορς († 1967). Η Μαρία Χορς πέθανε στις 16 Σεπτεμβρίου 2015.

[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: 1. «Μαρία Χορς», στο: Ελένη Φεσσά-Εμμανουήλ (επιμ.), Χορός και θέατρο. Από την Ντάνκαν στις νέες χορευτικές ομάδες, Αθήνα, Τμήμα Θεα-τρικών Σπουδών ΕΚΠΑ / εκδόσεις Έφεσος, 2004, σσ. 488-497. 2. Υλικό του αρχείου και πληροφορίες από την ανιψιά της Μαρίας Χορς, Μίννη Καρρά].

Γεννημένος στην Αθήνα στις 22 Απριλίου 1943, ο Αργύρης Χιόνης έφυγε ανήμερα τα Χριστούγεννα του 2011 σε ηλικία 68 χρονών. Ποιητής, πεζογράφος, μεταφραστής και ερασιτέχνης ζωγράφος, εμφανίστηκε στα γράμματα σε ηλικία 20 χρονών. Με την εγκαθίδρυση της δικτατορίας έφυγε στο εξωτερικό και έζησε σε διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις, μαθαίνοντας τη γλώσσα τους και κάνοντας αρχικά διάφορες εργασίες βιοπορισμού. Ουσιαστικά αυτοδίδακτος, αφοσιώθηκε στην ποίηση, ενώ παρακολούθησε, με κρατική υποτροφία, τη Σχολή Ιταλικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ. Το 1977 επέστρεψε στην Ελλάδα, όπου εργάστηκε ως μεταφραστής ως το 1982. Την ίδια χρονιά προσλήφθηκε, κατόπιν διαγωνισμού, ως μεταφραστής, στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στις Βρυξέλλες, όπου έζησε επί μια δεκαετία. Το 1992 αποσύρθηκε στο Θροφαρί Κορινθίας, όπου αφοσιώθηκε ως το τέλος της ζωής του στη γραφή στη ζωγραφική και και στην καλλιέργεια της γης. Πολύγλωσσος μεταφραστής (από αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά, ισπανικά και ολλανδικά), πολυγραφότατος ποιητής και πεζογράφος, ο Χιόνης βραβεύτηκε με το Βραβείο του περιοδικού Διαβάζω το 2007 για το βιβλίο του Όντα και μη όντα και με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος το 2009 για το βιβλίο του Το οριζόντιο ύψος και άλλες αφύσικες ιστορίες. Ποιήματα και αφηγήματά του έχουν μεταφραστεί σε διάφορες ευρωπαϊκές γλώσσες. Πέντε χρόνια μετά τον θάνατό του η εκδότρια Γιώτα Κριτσέλη επιμελήθηκε και εξέδωσε τα τελευταία του αφηγήματα με τίτλο Έχων σώας τας φρένας και άλλες τρελές ιστορίες (2016).

Ο θάνατος, η alma mater φύση, το παράλογο της ύπαρξης, η ασάφεια των ορίων μεταξύ λογικής και τρέλας είναι βασικές πηγές έμπνευσης της μυθολογίας του. Το σημαντικότερο ίσως χαρακτηριστικό της ποιητικής του είναι η ευρηματική ειρωνική του γλώσσα. Πέρα από την παιγνιώδη του διάθεση που εκφράζεται κυρίως με λογοπαίγνια τα οποία διευρύνουν το σημασιολογικό πεδίο των λέξεων, με παρετυμολογήσεις και ομόηχες λέξεις, ο αυτοσαρκασμός του ποιητικού εγώ, η αντίληψη ότι ο άνθρωπος είναι μια μαριονέτα στα χέρια ενός σκληρού θιασάρχη, η παιγνιώδης και αποστασιοποιημένη ενατένιση της ανθρώπινης συμπεριφοράς και του αναπόδραστου ανθρώπινου τέλους είναι μόνο κάποιες πτυχές της δραστικής του ειρωνείας. Παράλληλα, η έγνοια του ποιητή για τη λέξη, η οικονομία του λόγου του, η ενάργεια της εικονοποιίας του, η δεξιοτεχνία του στη χρήση της ειρωνείας και του παράδοξου τον καθιστούν έναν από τους πιο ιδιότυπους και αναγνωρίσιμους συγγραφείς της εποχής μας.

Πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Κίχλη ένα βιβλίο με αθησαύριστα κείμενα του Χιόνη από τον περιοδικό τύπο και το αρχείο του: Η πολιτεία Λαβύρινθος και άλλες αθησαύριστες ιστορίες. Επιλογή-πρόλογος-σημειώσεις: Κυριάκος Ραμολής. Φιλολογική επιμέλεια: Γιώτα Κριτσέλη. Με σχέδια της Εύης Τσακνιά, Αθήνα 2020. Το βιβλίο εντάχθηκε στη σειρά του ΕΑΤΤ Εξ αρχείων.