Ο Πλάτων Χατζημιχάλης γεννήθηκε στη Σμύρνη και ήταν έμπορος, γιος του Θεόδωρου Χατζημιχάλη. Διατηρούσε εμπορικούς δεσμούς με τη Γερμανία όπου είχε αντιπροσωπείες. Διετέλεσε υπουργός Οικονομικών στην κατοχική κυβέρνηση Τσολάκογλου (1941-1942). Το 1945 καταδικάστηκε σε 20 χρόνια πρόσκαιρα δεσμά γιατί ανάγκασε τους έλληνες καπνοπαραγωγούς να πουλήσουν καπνά στους Γερμανούς. Παντρεύτηκε την Αγγελική Χατζημιχάλη και απέκτησαν μαζί ένα γιο τον Νίκο Χατζημιχάλη.
[Πηγή σύνταξης βιογραφικού: Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, υλικό του αρχείου, Το Βήμα, 6 Ιανουαρίου 2008]

Η Αγγελική Χατζημιχάλη, κόρη του φιλολόγου Αλεξίου Κολυβά, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1895. Έλαβε την εγκύκλια μόρφωση στη Σχολή Χιλλ και σπούδασε ζωγραφική κοντά στους ζωγράφους Γ. Ροϊλό και Ε. Ιωαννίδη. Απέκτησε δύο παιδιά. Ασχολήθηκε με την μελέτη και την προώθηση της ελληνικής λαϊκής τέχνης, καθώς και την συλλογή και συντήρηση των λαϊκών έργων τέχνης. Το 1921 οργάνωσε την Α΄ Βιοτεχνική έκθεση του Λυκείου των Ελληνίδων, το 1927 την Πανελλήνια έκθεση ελληνικής λαϊκής τέχνης στους Δελφούς στο πλαίσιο των Δελφικών Εορτών, σε συνεργασία με την Α. Ταρσούλη και τον Γ. Τσαρούχη, το 1928 οργάνωσε το περίπτερο λαϊκής τέχνης στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης και το 1930 τη Βαλκανική έκθεση στην Αθήνα.
Επέδειξε ενεργό ενδιαφέρον για την παραγωγή προϊόντων λαϊκής βιοτεχνίας και την ίδρυση βιοτεχνικών σχολών, όπως το «Ελληνικό Σπίτι», τον Σύνδεσμο Εργαστηρίων χειροτεχνίας, το Εργαστήρι της Λαϊκής Τέχνης και το Σπίτι του Κοριτσιού στην Αθήνα, τη Βιοτεχνική Σχολή της Σάμου, τη Λαμπριάδειο Σχολή στο Ζαγόρι της Ηπείρου και την Τούλειο Σχολή στο Μέτσοβο.
Το 1956 τιμήθηκε για την προσφορά της με το αργυρό μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών και το 1958 με το βραβείο Πουρφίνα για το έργο της Σαρακατσάνοι. Πέθανε το 1965.
Το συγγραφικό της έργο ήταν πλούσιο. Ενδεικτικά κάποια από τα βιβλία που εξέδωσε είναι: Ελληνική λαϊκή τέχνη, Σκύρος (1925), Υποδείγματα ελληνικής διακοσμητικής (1929), Ελληνική λαϊκή τέχνη. Ρυμλούκι, Τρίκερι, Ικαρία (1931), Η λαϊκή ελληνική τέχνη (1937), Το ελληνικό σπίτι (1949), Ελληνικαί εθνικαί ενδυμασίαι (1948), Η ξυλογλυπτική (1950), Τα κεντήματα του Τρίκερι (1951) και Σαρακατσάνοι (1957). Δημοσίευσε επίσης μελέτες σε περιοδικά και συλλογικούς τόμους.
[Πηγές: Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Αθήνα, Χάρης Πάτσης, 1968, τομ 12. Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1983, τομ. 9Β.]

Ο Γεώργιος Χουρμουζιάδης γεννήθηκε στην Κωνστάντζα της Ρουμανίας (1912) από εύπορη οικογένεια (ο πατέρας του ήταν μεγαλέμπορος και πρόεδρος της εκεί ελληνικής κοινότητας). Αφού ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση στη Ρουμανία, η οικογένεια τον έστειλε στην Αθήνα (το 1927 ήταν μαθητής Γ΄ Γυμνασίου). Μετά το τέλος των γυμνασιακών σπουδών του επέστρεψε στη Ρουμανία.
Το 1945 η οικογένεια αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη Ρουμανία εξαιτίας διώξεων από το κομμουνιστικό καθεστώς (δήμευση περιουσίας, κατάσχεση χειρογράφων Χουρμουζιάδη). Μετά από μια περίοδο παραμονής στη Γαλλία (περ. 1945-1948), όπου παντρεύτηκε την Elena Pavelescu (με την οποία χώρισε το 1965) ο Γεώργιος μαζί με τα άλλα μέλη της οικογένειας Χουρμουζιάδη εγκαταστάθηκε στην Αργεντινή. Εκεί, η οικογένεια σύστησε εμπορική επιχείρηση στην οποία εργάστηκε και ο Γεώργιος Χουρμουζιάδης. Παράλληλα επιδόθηκε στη μετάφραση αργεντινών συγγραφέων.
Ο Χουρμουζιάδης εγκαταστάθηκε οριστικά στην Ελλάδα το 1964-1966 και έκτοτε ασχολήθηκε με τη συγγραφική δραστηριότητα: μεταφράσεις αργεντινών και ευρωπαίων συγγραφέων, δοκίμια, μυθιστορήματα, άρθρα στη Νέα Εστία, στον Ελεύθερο Κόσμο κ.λπ.
Κυριώτερα έργα του:
Μακρινοί ορίζοντες,,Αθήνα 1969
Τα είδωλα, Αθήνα 1978
Ανθολογία αργεντινού πεζογραφήματος, Αθήνα, Ύψιλον, 1982 (2 τόμοι)
Πάθη και Τρόπαια, Αθήνα, Καλέντης, 1988
Εποπτείες, Βιώματα και Δοκίμια, Αθήνα, Σιδέρης, 1972
Το ξερίζωμα, Αθήνα, Σιδέρης, 1984
Νέες Εποπτείες, Αθήνα, Σιδέρης 1984
Έργα του έχουν επίσης μεταφραστεί στα ισπανικά και τα ρουμανικά (αναλυτικότερα βλ. την εργογραφία στο βιβλίο Νέες Εποπτείες)
[Πηγή σύνταξης βιογραφικού σημειώματος: Εισαγωγικά σημειώματα του Δημήτρη Νικορέτζου και Ανδρέα Καραντώνη στα βιβλία Πάθη και Τρόπαια και Εποπτείες].

Ο Γεώργιος Ανάργυρου Σταμίρης γεννήθηκε το 1914 στην κοινότητα Υψούντος του νομού Αρκαδίας. Το επίθετο Σταμίρης συναντάται στα μητρώα αρρένων της συγκεκριμένης κοινότητας αλλά και στους εκλογικούς καταλόγους της Ζακύνθου, όπου κλάδος της οικογένειας φαίνεται να είχε εγκατασταθεί. Πέθανε μετά το 1990 (;).

Η οικογένεια Στεφάνου καταγόταν από τη Σαρατσά της Κορώνης Πελοποννήσου και εγκαταστάθηκε στη Ζάκυνθο μετά τα Ορλωφικά.
Ο Παναγιώτης-Μαρίνος Στεφάνου, γιος του Θεοδώρου και της Μαρίας Ρίζου-Χίτου, γεννήθηκε στη Ζάκυνθο το 1791. Σπούδασε γιατρός στην Πίζα και στο Παρίσι και το 1813 επέστρεψε στην πατρίδα του, όπου άσκησε το επάγγελμά του ιατροχειρούργου με ανιδιοτέλεια και ανθρωπισμό.
Δραστήριο μέλος της Φιλικής Εταιρείας και της Επιτροπής Αγώνος Ζακύνθου διακρίθηκε για τη μόρφωσή του και τον πατριωτισμό του και προσέφερε πολλά στον Αγώνα Ανεξαρτησίας των Ελλήνων (βλέπε και το αρχείο Διονυσίου Ρώμα). Μετά από πρόταση του άγγλου Αρμοστή (Th. Maithland) μεσολάβησε ο ίδιος στην απελευθέρωση των γυναικών του Χουρσίτ Πασά που αιχμαλωτίστηκαν μετά την άλωση της Τριπολιτσάς.
Παντρεύτηκε το 1823 την Almaide Honorine de Chantal κόρη του γάλλου προξένου Maximilien Hegesippe Ildephonse de Chantal και της Maria Rosa de Beon και απέκτησε μαζί της πέντε παιδιά από τα οποία επέζησαν η Μαρία Ρόζα και ο Διονύσιος. Η γυναίκα του πέθανε νεότατη από ευλογιά το 1837.
Τιμήθηκε από την Γ΄Εθνική Συνέλευση της Τροιζήνας (1827) και από τον Οθωνα με τον Χρυσό Σταυρό του Σωτήρος (1841), ενώ υπήρξε ευεργέτης της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας.
Πέθανε στη Ζάκυνθο την 1 Ιουνίου 1863, λίγες μόνο μέρες μετά την Ενωση της Επτανήσου με την Ελλάδα.
Ο γιος του Παναγιώτη-Μαρίνου Στεφάνου Διονύσιος, γεννήθηκε στη Ζάκυνθο στις 13 Νοεμβρίου 1835. Τελείωσε το σχολείο στο ¨Ελληνικό Εκπαιδευτήριο¨ στην Αθήνα και παρακολούθησε για δύο χρόνια μαθήματα Νομικής στο Πανεπιστήμιο. Το 1857 πήγε στο Παρίσι για να συνεχίσει τις σπουδές του, όπου και πήρε το πτυχίο της Νομικής.
Το 1864 διορίστηκε ειρηνοδίκης στην Κέρκυρα και ακολούθησε όλες τις βαθμίδες της δικαστικής υπηρεσίας μέχρι τον προβιβασμό του σε αρειοπαγίτη το 1873.
Το 1882 διορίστηκε από τον Χ. Τρικούπη νομικός σύμβουλος του υπουργείου Εξωτερικών και ένα χρόνο αργότερα (1883) αντιπροσώπευσε την Ελλάδα στη Διεθνή Επιτροπή Αποζημιώσεων Αιγύπτου. Ανέλαβε επίσης τη νομική και διπλωματική επίλυση της ελληνορουμανικής διαφοράς που είχε προκύψει με το θέμα της κληρονομίας Ζάππα. Το 1888 προήχθη σε δικαστικό σύμβουλο του υπουργείου Οικονομικών και πρόεδρο του Νομικού Συμβουλίου. Μετά το θάνατο του Κ. Λομβάρδου, ο Χ. Τρικούπης πρότεινε στον Δ. Στεφάνου να παραιτηθεί από τα υψηλά δικαστικά του καθήκοντα και να εκτεθεί ως υποψήφιος βουλευτής του κόμματος του Λομβάρδου στη Ζάκυνθο. Ο Δ. Στεφάνου πρωτοεξελέγη βουλευτής το 1890, ενώ από το 1893 ως το 1895 διετέλεσε υπουργός Δικαιοσύνης και Εξωτερικών. Μετά τον ελληνοτουρκικό πόλεμο έλαβε μέρος μαζί με τον έλληνα πρεσβευτή Ν. Μαυροκορδάτο στις διαπραγματεύσεις στην Κων/πολη για την οριστική υπογραφή συνθήκης ειρήνης μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας. Διετέλεσε επίσης υπουργός Δικαιοσύνης (1908-9) επί κυβερνήσεως Γ. Θεοτόκη και το 1909 ανέλαβε τη διεύθυνση του Πολιτικού Γραφείου του βασιλέως Γεωργίου Α΄, θέση από την οποία παραιτήθηκε δύο χρόνια αργότερα.
Υπήρξε μέλος πολλών Συλλόγων και Εταιρειών (Σύλλογος προς Διάδοσιν των Ελληνικών Γραμμάτων, Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία, Εθνική Εταιρεία κ. ά. ) καθώς και υψηλόβαθμος τέκτονας.
Σπουδαίος νομομαθής, ο Δ. Στεφάνου έγραψε πολλές νομικές μελέτες, άρθρα και βιβλιοκρισίες.
Διακρίθηκε και τιμήθηκε με τον Ανώτερο Ταξιάρχη του Σωτήρος, με Μεγαλόσταυρους και άλλα παράσημα ξένων κρατών.
Παντρεύτηκε το 1869 την Αικατερίνη Αλεξίου Πάλλη και απέκτησαν πέντε παιδιά: τον Αλέξιο, την Ονορίνα, τον Δημήτριο, τον Γεώργιο και τον Ιωάννη.
Πέθανε την 1 Νοεμβρίου 1916 μετά από ασθένεια που οφειλόταν σε ελώδεις πυρετούς.

Ο Νίκος Σύριγγας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1953. Η οικογένειά του καταγόταν από την Ικαρία και ο πατέρας του ήταν καπετάνιος. Σπούδασε Κοινωνιολογία και Πολιτικές επιστήμες στο πανεπιστήμιο της Grenoble στη Γαλλία. Γνώρισε το Μιχάλη Ράπτη (Πάμπλο) και επηρεάστηκε από τις πολιτικές του αντιλήψεις. Μιλούσε γαλλικά και αγγλικά και ασχολήθηκε -στο πλαίσιο των πανεπιστημιακών εργασιών- με τις παρακάτω μελέτες: 1) Οι Αλγερινοί εργάτες μετανάστες στη Γαλλία και στην περιοχή της Grenoble (1978), 2) Ο ελληνικός υπερρεαλισμός: μια πρώτη προσέγγιση του ελληνικού υπερρεαλισμού μέσα από δύο παραδείγματα (1979) και 3) Η διεθνής αριστερή αντιπολίτευση, 1929-1940 (1981). Αργότερα, μετά τις σπουδές του, ξεκίνησε έρευνα για τους νεκρούς τροτσκιστές και αρχειομαρξιστές στην Ελλάδα την περίοδο του Εμφυλίου και για την εξόντωση της οργάνωσης στο Αγρίνιο από μέλη του Κ.Κ.Ε. Η έρευνα του έμεινε ανολοκλήρωτη (το υλικό της άλλωστε αποτελεί και μέρος του αρχείου του) γιατί πέθανε από λευχαιμία, σε ηλικία 33 ετών, το 1986.

Ο Αναστάσιος Σύρμας ήταν πλοίαρχος του εμπορικού ναυτικού, από τους πρώτους που πλοιάρχησαν σε ατμόπλοια τον 19ο αιώνα. Ο γιος του, Θεόδωρος ήταν ιδιοκτήτης του ατμοπλοίου «Anastassios Syrmas”.

Γιος του Κωνσταντίνου και της Ασπασίας, γεννήθηκε το 1911 στον Πειραιά και σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1929 ήταν από τους ιδρυτές του Εθνικού Παμφοιτητικού Συλλόγου του οποίου διετέλεσε και πρόεδρος ως το 1931. Από αυτό το έτος και ως το 1933 ανέλαβε το ταμείο του συλλόγου καθώς και την εφημερίδα Φοιτητικά Νέα. Το 1933 μαζί με τον Αλέκο Κανελλόπουλο και τον Στέφανο Στρέιτ, ίδρυσαν τον Οίκο του Φοιτητή. Το ίδιο έτος παραιτήθηκε και ίδρυσε το παράρτημα της Εθνικής Ενώσεως Ελλάδος (Ε.Ε.Ε.) στην Αθήνα. Από το 1936(;) ασχολήθηκε ενεργά με τη βιομηχανία νημάτων και υφασμάτων «Ο Βάμβαξ» στον Πειραιά όπου ήταν πρόεδρος ο πατέρας του και συμμετείχαν τα αδέλφια του Γεώργιος και Σπύρος. Μετά τον πόλεμο ίδρυσε την πολιτική ομάδα Ε.Μ.Π.Ρ.Ο.Σ. και συμμετείχε στις εκλογές του 1946 παίρνοντας μέρος στον ευρύτερο συνασπισμό του Λαϊκού Κόμματος και εκλεγόμενος βουλευτής Πειραιώς. Ανέλαβε ενεργή δράση στον αγώνα για την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Διετέλεσε σύμβουλος διαφόρων επιστημονικών οργανώσεων. Έγραψε τα βιβλία: Οι νέοι και το έργον τους, Δια το συμφέρον ημών και των επερχομένων γενεών, Εις την υπηρεσίαν της Ελλάδος, Ελληνοαμερικανικαί συμφωνίαι, κ.ά.
[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: εγκυκλοπαίδεια Ήλιος, υλικό του αρχείου]

Ο δικηγόρος Σπυρίδων Σωτηριάδης ήταν συνήγορος υπεράσπισης του Α. Γούδα στη δίκη των Έξι και αδελφικός φίλος του Νικολάου Πλαστήρα. Ο Νικόλαος Πλαστήρας (4 Νοεμβρίου 1883 - 26 Ιουλίου 1953) ήταν στρατιωτικός και πολιτικός από την Καρδίτσα. Έγινε γνωστός για την στρατιωτική του δράση κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους και την περίοδο του Διχασμού τάχθηκε με τον Βενιζέλο και το Κίνημα Εθνικής Αμύνης στη Θεσσαλονίκη (Σεπτέμβριος 1916). Το 1919 με το 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων συμμετείχε, ως επικεφαλής του, στην εκστρατεία της Αντάντ στην Ουκρανία, κατά των Μπολσεβίκων. Έλαβε μέρος στη Μικρασιατική εκστρατεία και επέστρεψε με την Καταστροφή του 1922 επικεφαλής της τριανδρίας που έμεινε γνωστή ως η «Επανάσταση του 1922», διώχνοντας τον βασιλιά Κωνσταντίνο και κυβερνώντας ως το 1923 τη χώρα. Μετά τις εκλογές τον Δεκέμβριο του 1923 κατέθεσε την εξουσία στα χέρια της εκλεγμένης κυβέρνησης. Τον Ιανουάριο του 1924 παραιτήθηκε και αποστρατεύτηκε με τον βαθμό του Αντιστράτηγου. Απέτυχε να ανατρέψει τη δικτατορία του Παγκάλου και τα επόμενα χρόνια έζησε για λόγους υγείας στη Γαλλία. Το 1933 ο Πλαστήρας οργάνωσε Κίνημα υπέρ του Βενιζέλου που απέτυχε και κατέφυγε στο Λίβανο και μετά στη Γαλλία. Στο επόμενο Στρατιωτικό Κίνημα, την 1η Μαρτίου 1935 (πάλι με την έγκριση του Βενιζέλου) προσέφερε και πάλι την υποστήριξή του, παρ’ όλο που ήταν ακόμη στο εξωτερικό, και μετά την αποτυχία του καταδικάστηκε ερήμην σε θάνατο. Έλαβε αμνηστία με την παλινόρθωση της Βασιλευομένης Δημοκρατίας το 1936 και στη συνέχεια τάχθηκε εναντίον του καθεστώτος του Μεταξά. Επανήλθε δυναμικά στην πολιτική με την απελευθέρωση και κυβέρνησε την Ελλάδα τρεις φορές, μία το 1945 και άλλες δύο στα 1951-1952.
[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, Who is Who 1965, http://el.wikipedia.org/wiki]

Ο Αθανάσιος Ταξιαρχόπουλος (Στυλίδα 1884 - ?) ήταν κτηματίας και έμπορος στη Στυλίδα. Διέθετε κτήματα στη Στυλίδα Φθιώτιδας και καλλιεργούσε ελιές και εσπεριδοειδή (μήλα, αχλάδια, κυδώνια). Ήταν μέλος της ομόρρυθμης εταιρείας Γρηγόριος Πηταράς και Σία. Τα άλλα δύο μέλη της εταιρείας ήταν ο Γρηγόριος Πηταράς και ο Σωτήριος Νικολακόπουλος.

Τα πρώτα μέλη της οικογένειας Τεφόπουλου που εγκαταστάθηκαν στην Αίγυπτο, την πρώτη δεκαετία του 20ού αιώνα, ήταν ο Μιχαήλ Τεφόπουλος (1874;-1921) από το χωριό Τσαραπλανά του Πωγωνίου της Ηπείρου και η σύζυγός του Βασιλική το γένος Βίτσικα με την ίδια καταγωγή. Ο Μ. Τεφόπουλος διατηρούσε αρτοποιείο στην πόλη Μενούφ ενώ είχε ξεκινήσει ως αρτεργάτης στην Τάντα της Αιγύπτου. Απέκτησαν δύο παιδιά τον Χρήστο (Βασιλικό, 1903) και τη Σταματία. Ο Χρήστος συνέχισε τη λειτουργία του αρτοποιείου στο Μενούφ και από το 1942 στο Sidi Gaber της Αλεξάνδρειας, ενώ εργάστηκε και ως οδηγός δημόσιου οχήματος. Άλλαξε το οικογενειακό επίθετο σε Τέφος. Παντρεύτηκε την Αλεξάνδρα Ζιάρρου από το Βασιλικό Πωγωνίου Ηπείρου και απέκτησαν τρία παιδιά:τη Βασιλική (1928), τον Μιχάλη (1930), τον Σταύρο (1934) και την Ελένη (1945) από τα οποία το πρώτο απεβίωσε σε νηπιακή ηλικία. Σε έγγραφο του 1969, ο Χρήστος Τέφος φαίνεται πλέον ως κτηματίας με μόνιμη διαμονή στην Πτολεμαΐδα.

Η Χριστίνα Τζάθα (Αίγυπτος, 1918-) σπούδασε δημοσιογραφία σε ιδιωτική σχολή. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Μεταξά ήταν οργανωτικό στέλεχος της Ε.Ο.Ν. και την περίοδο της Κατοχής δραστηριοποιήθηκε στην οργάνωση σταθμών παιδικών συσσιτίων. Από το 1943 εργαζόταν ως γραμματέας της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών θέση από την οποία παραιτήθηκε το 1971. Παράλληλα στη δεκαετία του 1950 διατηρούσε εκπομπή στο Ε.Ι.Ρ. παίρνοντας συνεντεύξεις από πνευματικές προσωπικότητες της εποχής. Υπήρξε επίσης οργανώτρια των Μουσικών Βραδυνών. Είναι μέλος σε πολλά πολιτιστικά σωματεία.

O Τρύφων Τριανταφυλλάκος (Αθήνα, 1910 - 1992), ήταν γιος του Αλέξανδρου και της Ηλέκτρας Κόντου, εγγονός του δημάρχου Τριπόλεως Τρύφωνα Τριανταφυλλάκου και του Κωνσταντίνου Κόντου, καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έλαβε μέρος στην Εθνική Αντίσταση. Ήταν απο τους ιδρυτές της αντιστασιακής ομάδας “Εθνική Δράσις”, τον Φεβρουάριο του 1942. Το 1943 συνελλήφθη από τους Ιταλούς. Υπήρξε πρόεδρος της “Ενώσεως Αγωνιστών Εθνικής Αντιστάσεως 1941-1945”. Το 1946 του απονεμήθηκε το “Χρυσούν Αριστείον Ανδρείας” για τη δράση του στην Κατοχή. Από τον Μάρτιο 1946 ως τον Μάρτιο του 1947 ήταν διευθυντής του πολιτικού γραφείου του πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Τσαλδάρη. Πρωτοεκλέχτηκε βουλευτής Αρκαδίας το 1949 με το “Νέον Κόμμα” του Σπ.Μαρκεζίνη, και μετά εντάχθηκε στο κόμμα του Συναγερμού (Παπάγου) και στην Ε.Ρ.Ε. Διετέλεσε υφυπουργός Οικισμού (1956-1958), υπουργός Δημοσίων Έργων και Συγκοινωνιών (1958), υφυπουργός Προεδρίας (1959-1961) και υπουργός Δημοσίων Έργων στην κυβέρνηση Ανδρουτσόπουλου (1973-1974).

Αδελφός του Τρύφωνα, υπήρξε γραμματέας του πολιτικού γραφείου του Βασιλιά (1937), πρόξενος της Ελλάδας στη Βοστώνη (1945-1951) και πρεσβευτής της Ελλάδας στην Αυστρία (1971).

Ο Βάσος Τσιμπιδάρος γεννήθηκε το 1919 στο χωριό Καρέα της Μάνης. Υπήρξε δημοσιογράφος επί μισό αιώνα και έζησε όλα τα μεγάλα γεγονότα της εποχής. Μετά την απελευθέρωση από τη γερμανική Κατοχή ο αρχιεπίσκοπος και αντιβασιλέας Δαμασκηνός του ανέθεσε τη διεύθυνση του Γραφείου Τύπου και από αυτή τη θέση έζησε από κοντά όλα τα διπλωματικά και πολιτικά παρασκήνια για την ανασυγκρότηση του κράτους. Από το 1946 ως το 1959 πραγματοποίησε 74 δημοσιογραφικές αποστολές σε 35 διαφορετικές χώρες: στην έρημο της Σαχάρας με τζιπ από τη Λιβύη ως τον Ισημερινό, στην Κένυα την περίοδο του αγώνα ανεξαρτησίας των Μάο-Μάο εναντίον των Άγγλων, στην Κωνσταντινούπολη όταν η ελληνική μειονότητα υφίστατο διώξεις, στη Μαδαγασκάρη όταν επέστρεφε ο Μακάριος από την εξορία, και στην Ταγκανίκα. Στη συνέχεια εργάστηκε στο Γραφείο Τύπου της ελληνικής πρεσβείας στην Αγγλία από όπου απολύθηκε από τη δικτατορία και εξέδωσε στην ίδια πόλη δική του εφημερίδα, το Εμπρός. Εργάστηκε στις εφημερίδες Ακρόπολις και Απογευματινή.Έχει εκδώσει τα εξής βιβλία: Οδηγός του δημοσιογράφου (1953), Δυτικά του Κιλιμαντζάρο (1960), Οδηγός του Λονδίνου (1967), Οι Έλληνες στην Αγγλία (1974), Το χωριό μου η Καρέα (1978), Μανιάτικες αναμνήσεις (1990), Με την άκρη της πένας.
Ο Πότης Τσιμπιδάρος, θείος του Βάσου, γεννήθηκε το 1888. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα και ασχολήθηκε κυρίως με τη δημοσιογραφία και την πολιτική. Υπήρξε διευθυντής και αρθρογράφος σε πολλές εφημερίδες φιλικές προς το κόμμα των Φιλελευθέρων (διευθυντής: Θάρρος (Καλαμάτας), Βαλκανικός Ταχυδρόμος, Πατρίς, Εμπρός αρθρογράφος: Ελεύθερος Τύπος, Ελεύθερος Λόγος, Ελεύθερον Βήμα, Νέος Κόσμος, Μακεδονία). Διευθυντής του πολιτικού γραφείου του Βενιζέλου (1928-1932), εξελέγη βουλευτής Αθηνών με το κόμμα των Φιλελευθέρων (1932,1946), και διετέλεσε υπηρεσιακός υπουργός Προεδρίας της Κυβερνήσεως στην κυβέρνηση του Στ. Μαυρομιχάλη (Οκτώβριος-Νοέμβριος 1963). Υπήρξε αντιπρόεδρος της Ε.Σ.Η.Ε.Α. και μέλος Διοικητικού Συμβουλίου του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού και του Θεραπευτηρίου «Ευαγγελισμός».

Ο Αθανάσιος Τσορμπατζής ήταν ιδιοκτήτης του ξενοδοχείου «Αθηναϊκόν» που βρισκόταν στην οδό Ευριπίδου 40.

Ο Δημήτριος Πλούμης γεννήθηκε στην Αμπελακιώτισσα Ναυπακτίας το 1894 και ήταν αξιωματικός του Στρατού Ξηράς. Πήρε μέρος σε όλους τους πολέμους από το 1917 ως το 1949 και ανέλαβε διάφορες επιτελικές θέσεις. Στη διάρκεια της Κατοχής ανέπτυξε αντιστασιακή δράση. Ήταν αρχηγός της Μυστικής Εθνικής Οργανώσεως Ναυπακτίας - Δωρίδος (Νοέμβριος 1942 - Ιούνιος 1943). Στις 30 Ιουνίου 1943 η οργάνωση υπάχθηκε στον Ε.Δ.Ε.Σ. και ο Πλούμης διορίστηκε από το Ζέρβα αρχηγός του Ε.Δ.Ε.Σ. νοτίου Ελλάδος (υπαρχηγεία στη Ναύπακτο και τη Δωρίδα) σε σύνδεσμο με την Ε.Κ.Κ.Α. Μετά τη διάλυση της τελευταίας κατέφυγε στην Πάτρα. Στις 7 Ιουνίου 1944 τον συνέλαβαν οι Γερμανοί και κρατήθηκε στο Χαϊδάρι έως τις 14 Σεπτεμβρίου 1944 όπου βασανίστηκε. Στον Εμφύλιο Πόλεμο υπηρέτησε διοικητής της 42ας Ταξιαρχίας Πεζικού στη Βορειοδυτική Θεσσαλία με το βαθμό του ταξίαρχου (Ιανουάριος 1947 - Μάρτιος 1948). Από τη θέση αυτή διηύθυνε εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στην περιοχή Κόζιακα και οργάνωσε τις τοπικές μονάδες Μ.Α.Υ. (Μονάδες Αυτοαμύνης Υπαίθρου). Την περίοδο Μαρτίου 1948 - Ιουλίου 1949 ήταν βοηθός του Α΄ υπαρχηγού ΓΕΣ υπεύθυνος για την οργάνωση των Τ.Ε.Α. (Τάγματα Εθνικής Ασφαλείας).
Τον Ιούλιο του 1949 τέθηκε σε αυτεπάγγελτη αποστρατεία με το βαθμό του ταξίαρχου.
Πολιτικά ο Πλούμης υπήρξε βενιζελικών πεποιθήσεων. Έλαβε μέρος στο κίνημα Εθνικής Αμύνης (1917), και ήταν προσωπικός φίλος του Νικολάου Πλαστήρα, είχε μάλιστα μυηθεί στο κίνημα του 1935. Μετά την απελευθέρωση ήταν υποψήφιος της Ε.Π.Ε.Κ. (1950, 1951) και στέλεχος της Ενώσεως Κέντρου. Το 1966 ήταν πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Αδικηθέντων Πολεμιστών.
Έγραψε τα βιβλία: Η σωματική αγωγή (1928), Η στρατιωτική σωματική αγωγή (1937), Ο Γολγοθάς του Έθνους. Οι μαύρες μέρες της σκλαβιάς στη Ρούμελη και το στοιχειωμένο Χαϊδάρι (1971), Η ελληνική τραγωδία 1946-1949 (1973). Είχε ετοιμάσει και πολλά άλλα, που απ’ ότι φαίνεται δεν μπόρεσε να εκδώσει.
Ήταν παντρεμένος με την Παναγιώτα Τόλια και απέκτησαν ένα γιο που πέθανε όταν ήταν μωρό και μία κόρη, την Αικατερίνη. Ο Δ. Πλούμης πέθανε το 1993.
[Πηγή σύνταξης βιογραφικού: πλήρες βιογραφικό σημείωμα στο φάκ. 1.1]

Η εταιρεία «Δ.Πολάτ και Σία» διελύθη το 1922 όταν πέθανε ο γιατρός Βασίλειος Θ. Κανταρτζής και διορίστηκε γενικός πληρεξούσιος των κληρονόμων, ο αδελφός του και συγκληρονόμος, Ιωάννης Θ. Κανταρτζής. Στη νέα εταιρεία με την ίδια επωνυμία και έδρα την Αθήνα, συνέταιροι ήσαν οι Γεώργιος Β.Μαυρολέων, Ιωάννης Θ. Κανταρτζής και Δ. Πολάτ.
Η εμπορική εταιρεία «Οίκος Παπαγεωργίου – Γενικαί επιχειρήσεις εμπορίου, βιομηχανίας, γεωργίας κτλ.» είχε έδρα την Αθήνα και συνεταίρους τους Γεώργιο, Δημήτριο και Ιωάννη Στυλιανού Παπαγεωργίου και τον Δημήτριο Γ.Κουκουμπάνη. Συνεργάστηκε με την «Δ.Πολάτ και Σία» για την προμήθεια σακχάρεως στο ελληνικό δημόσιο για τις ανάγκες του στρατού.
Η Ανώνυμος Εταιρεία «Γενικαί Επιχειρήσεις» με έδρα την Αθήνα ασχολήθηκε, όπως προκύπτει από το υπάρχον αρχειακό υλικό, με τεχνικά και κατασκευαστικά έργα. Σε αυτήν εργαζόταν ο Δάνος Πολάτ στην Αθήνα και ο αδελφός του, Αρίστος Πολάτ, στη Θεσσαλονίκη και στις Σέρρες ως αντιπρόσωπός της.

Το Πολιτικό Μικρασιατικό Κέντρο ιδρύθηκε το 1924. Ιδρυτές ήταν ο Απ. Ορφανίδης, Εμμ. Εμμανουηλίδης, Στ. Χατζήμπεης, Δημ. Μαρσέλλος, κ.ά Πρώτος πρόεδρος ήταν ο Απ. Ορφανίδης και γενικός γραμματέας ο Εμμ. Εμμανουηλίδης. Στις πρώτες συνεδριάσεις συμμετείχε και ο Κονδύλης ως αρχηγός του Εθνικού Δημοκρατικού Κόμματος, με το οποίο κατέβηκαν οι πρόσφυγες στις εκλογές του 1923 και το οποίο υποστήριξαν μέχρι το 1925, όταν διασπάστηκε. Το ΠΜΚ ίδρυσε από την αρχή πολλά παραρτήματα σε διάφορες περιοχές της χώρες και κάλεσε όλους τους προσφυγικούς συλλόγους να συμμετάσχουν σε αυτό. Στόχος ήταν η πολιτική δραστηριοποίηση των προσφύγων για να αντιμετωπίσουν τα προβλήματά τους απέναντι στις διάφορες κυβερνήσεις. Αρκετά από τα ιδρυτικά του μέλη διετέλεσαν βουλευτές.
Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Υλικό του αρχείου

Γεννήθηκε το 1909 στο Ρέθυμνο της Κρήτης, όπου και έζησε τα μαθητικά του χρόνια. Ήταν γόνος ιστορικής οικογένειας των Πρεβέληδων-Πρεβελάκηδων τα μέλη της οποίας υπήρξαν ονομαστοί ιερωμένοι, αγιογράφοι, δάσκαλοι, οπλαρχηγοί και μάρτυρες στον απελευθερωτικό αγώνα της Κρήτης στην προσπάθειά της να αποτινάξει τον τουρκικό ζυγό. Σπούδασε νομικά και φιλοσοφία στη Φιλοσοφική σχολή της Αθήνας (1925-1930), οπότε συνδέθηκε και με τον συμπατριώτη του Νίκο Καζαντζάκη, και κατόπιν ιστορία της τέχνης και αισθητική στο πανεπιστήμιο της Σορβόννης (1930-1932). Το 1928 εξέδωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή Στρατιώτες. Τη διδακτορική του διατριβή εκπόνησε στο πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης με τίτλο Ο Γκρέκο στην Κρήτη και την Ιταλία (1935). Από το 1937 ως το 1941 (οπότε παύθηκε από την κυβέρνηση Κατοχής) διετέλεσε διευθυντής Καλών Τεχνών του υπουργείου Παιδείας, ενώ από το 1939 κατέλαβε την έδρα της Ιστορίας και Επιστήμης της Τέχνης στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα, όπου δίδαξε ως το 1974. Το 1977 εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Ως μυθιστοριογράφος, ποιητής, θεατρικός συγγραφέας, δοκιμιογράφος και μεταφραστής αναγνωρίσθηκε και τιμήθηκε για το έργο του, μέρος του οποίου μεταφράστηκε σε πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες. Πέθανε στην Αθήνα το 1986.
Πεζογραφία
Χρονικό μιας Πολιτείας (1938), Παντέρμη Κρήτη, Χρονικό του Σηκωμού του 66 (1945), Κρητικός (τριλογία: Το δέντρο [1948], Η πρώτη λευτεριά [1949], και Η Πολιτεία [1950]), Οι δρόμοι της δημιουργίας (τριλογία: Ο ήλιος του θανάτου [1959], Η κεφαλή της Μέδουσας [1963] και Ο άρτος των Αγγέλων [1966]), Ερημίτες και αποσυνάγωγοι (ανολοκλήρωτη τριλογία: Αντίστροφη μέτρηση [1969] και Ο άγγελος στο πηγάδι. Μια μεγαλοβδομάδα [1970]).
Ποίηση
Η γυμνή ποίηση (1939), Η πιο γυμνή ποίηση (1941), Νέος Ερωτόκριτος (1973 παράνομη έκδοση, 1978² και 1985³ σε οριστική μορφή).
Θεατρικά έργα
Η αρρώστια του αιώνα (τριλογία: Το ιερό σφάγιο [1952], Ο Λάζαρος [1954] και Τα χέρια του ζωντανού Θεού [1955]). Το ηφαίστειο (1962, Α΄ Κρατικό Βραβείο Θεάτρου), Το χέρι του σκοτωμένου (1971), Δύο κρητικά δράματα (Η δεύτερη εντολή και Το τρελό αίμα [1974]) και η κωμωδία Μουσαφιραίοι στο Στεπαντσίκοβο (1972, διασκευή από διήγημα του Ντοστογιέφσκι).
Μελέτες
Ο ποιητής και το ποίημα της Οδύσσειας (1958), Τετρακόσια γράμματα του Καζαντζάκη στον Πρεβελάκη (1965), Ο ποιητής Γιάννης Ρίτσος. Συνολική θεώρηση του έργου του (1981), Άγγελος Σικελιανός (1985) και Δείχτες πορείας (1986, συλλογή με παλαιότερα κείμενά του που κυκλοφόρησε λίγο μετά το θάνατό του).
Μετέφρασε Ιταλούς, Γάλλους και Ισπανούς θεατρικούς συγγραφείς (Καλντερόν, Μοντερλάν, Μολιέρο) καθώς και τη Μήδεια και τις Βάκχες του Ευριπίδη. Σε κάποιες μεταφράσεις που δημοσίευσε την περίοδο της Δικτατορίας χρησιμοποίησε το ψευδώνυμο Π. Βερνάρδος.
Έλαβε τις εξής διακρίσεις και βραβεία: Διεθνές βραβείο Herder (1974), Βραβείο Δοκιμίου (1959, από την Ομάδα των Δώδεκα), Α΄ Κρατικό βραβείο Μυθιστορήματος (1960), Αριστείο Γραμμάτων της Ακαδημίας Αθηνών (1977), τον τίτλο του επίτιμου διδάκτορα των Πανεπιστημίων Αθηνών (1982) και Κρήτης (1984) καθώς και του «άρχοντος διδασκάλου του Γένους» (1985).
[Βιβλιογραφικές πηγές: Στυλιανός Αλεξίου, «Πρεβελάκης, Παντελής», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, τόμ. 8, Εκδοτική Αθηνών· Μανώλης Γιαλουράκης, «Πρεβελάκης Παντελής», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, τόμ. 11, Χάρη Πάτση· Στυλιανός Αλεξίου, «Παντελής Πρεβελάκης», Νέα Εστία 166/1828 (Δεκέμβριος 2009) 971-977].
Η «Στέγη Καλών Τεχνών και Γραμμάτων» ιδρύθηκε το 1938 με την εποπτεία του υπoυργείου Παιδείας, για την προαγωγή των γραμμάτων και της ελληνικής τέχνης. Αναλυτικότερα οι σκοποί της ήταν: δημιουργία εντευκτηρίου για τους λογοτέχνες και τους καλλιτέχνες, οργάνωση εκθέσεων ζωγραφικής, διαλέξεων και συναυλιών, καλλιέργια πνευματικών και καλλιτεχνικών σχέσεων με ανάλογες οργανώσεις του εξωτερικού, έκδοση διαφόρων δελτίων και δημοσιευμάτων, οργάνωση έκθεσης και καταστήματος ελληνικού λογοτεχνικού βιβλίου και τέλος σύσταση βιβλιοθήκης και αναγνωστηρίου.
Η διοίκησή του αποτελείτο από συμβούλιο διορισμένο από το υπουργείο Παιδείας και τελούσε υπό τη διεύθυνση του διευθυντή εικαστικών τεχνών του τμήματος Καλών Τεχνών του υπουργείου.
[Βιβλιογραφικές πηγές: Σπύρος Τσίρος, «Στέγη Καλών Τεχνών και Γραμμάτων», Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαιδεία, τόμ. Δ΄· Αν Βαρβαρέσος «Υπουργεία-Παιδείας», Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαιδεία, τόμ. Δ΄].

Οι Ροϊλοί ήταν οκογένεια αγωνιστών απο τη Στεμνίτσα της Αρκαδίας. Ο Γεώργιος Χ.Ροϊλός (1796;-1886) ήταν αντισυνταγματάρχης της Φάλαγγας. Ως οπλαρχηγός του Θ.Κολοκοτρώνη, πολέμησε στις μάχες του Βαλτετσίου, Τριπόλεως, Δερβενακίων, Τρικόρφων κ.ά. Μετά την Επανάσταση του ανατέθηκαν αποστολές καταδίωξης ληστών, διετέλεσε πάρεδρος του Ειρηνοδικείου και υπηρέτησε ως δασονόμος Περαχώρας. Αδέλφια του ήσαν οι Νικόλαος (έπεσε μαχόμενος με τον θείο του Κωνσταντίνο Ροϊλο στη μάχη του Δραγατσανίου), Δημήτριος (λοχαγός της Φάλαγγας που πέθανε το 1866) και Αργύριος. Ο Βασίλειος Ροϊλός, ταγματάρχης της Φάλαγγας, διετέλεσε δήμαρχος Στεμνίτσας, ο δε Αναγνώστης Ροϊλός, ειρηνοδίκης Καρύταινας.

Ο Ανδρέας Σακόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1875. Ήταν γιος του διακεκριμένου δικαστικού Νικολάου Σακόπουλου, που είχε διατελέσει γενικός πρόξενος και μέλος των Μικτών δικαστηρίων της Αιγύπτου. Σπούδασε νομικά στο Παρίσι (1895-1897), διετέλεσε υφηγητής της Νομικής Σχολής στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης (1898-1899) και το 1901 αναχώρησε για την Αίγυπτο, όπου έζησε και εργάστηκε ως δικηγόρος. Παντρεύτηκε τη Μαρίνα (;) η οποία ασχολιόταν με τη μουσική και το πιάνο. Ο Σακόπουλος πέθανε στο Κάϊρο στις αρχές Ιανουαρίου του 1944.

Ο Τομάζος Σγουρδαίος καταγόταν από τη Σίφνο και ήταν γιατρός χειρούργος. Ξεκίνησε εργαζόμενος σε νοσοκομεία της Lyon και στη συνέχεια στο ελληνικό νοσοκομείο στην Κωνσταντινούπολη, όπου και έζησε. Πέθανε νέος το 1935. Είχε παντρευτεί την Παυλίνα Ηλιάσκου με την οποία απέκτησαν:την Ευθαλία, τον Αλέξανδρο, τη Δώρα και την Αικατερίνη.
Ο σύζυγος της κουνιάδας του Αικατερίνης Ηλιάσκου, Γρηγόριος Τριανταφυλλίδης, ήταν δικηγόρος και ζούσε στο Παρίσι. Υπήρξε πρόεδρος του Συνεδρίου των Ελληνικών Παροικιών που έλαβε χώρα στο Παρίσι τον Ιανουάριο του 1916 με αντιπροσώπους από τριάντα τρεις ελληνικές παροικίες (Γαλλία, Αγγλία, Ελβετία, Ρωσία, Αμερική, Αίγυπτος, Ρουμανία κλπ.)

Ο Χ.Σιμόπουλος ήταν διπλωμάτης καριέρας. Υπηρέτησε ως γραμματέας και τμηματάρχης στα προξενεία Αλεξανδρείας, Μερσίνας, Κωνσταντινουπόλεως (1901-1907) και στις πρεσβείες Παρισίων (1911) και Ρώμης (1914-1919). Το 1919 προήχθη σε σύμβουλο της πρεσβείας στη Ρώμη ενώ το 1929 ήταν πρεσβευτής στην Ουάσινγκτον. Το προσωπικό του αρχείο βρίσκεται στο St.Anthony’s College στην Οξφόρδη.

Ο Γεώργιος Ζαβιτσιάνος (Κέρκυρα, 1845 - Αθήνα, 1916), πατέρας του Κωνσταντίνου, σπούδασε φυσικός στο Παρίσι και δίδαξε στην Αυτοκρατορική Ακαδημία στην Κωνσταντινούπολη και σε σχολεία της Κέρκυρας. Εργάστηκε για τα εθνικά ζητήματα και κυρίως για την επιτυχία της Κρητικής επανάστασης του 1889. Δημοσίευσε πολλά άρθρα και μελέτες σε ελληνικά και ξένα περιοδικά.

Ο Τάσος Αθανασιάδης γεννήθηκε το 1913 στο Σαλιχλί της Μ. Ασίας και μετά την Καταστροφή του 1922, ήρθε με την οικογένειά του στην Αθήνα. Σπούδασε Νομική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ενώ από το 1945 κατείχε διοικητική θέση στο Εθνικό Θέατρο. Στα γράμματα εμφανίστηκε με τη διάλεξη «Πώς έβλεπε ο Φώτος Πολίτης τη νεοελληνική πραγματικότητα» (Αρχαιολογική Εταιρεία, 1936), ενώ παράλληλα δημοσίευσε τα πρώτα του διηγήματα στα περιοδικά Νέα Εστία, Ελληνικά Γράμματα και Πρωτοπορία. Υπήρξε ιδρυτικό στέλεχος της Ομάδας των 12 και το 1986 εξελέγη μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Έγραψε διηγήματα, μυθιστορηματικές βιογραφίες και τα μυθιστορήματα Οι Πανθέοι (με τρεις επεξεργασίες: 1948-1961, 1967-1968, 1976-1977), Η Αίθουσα του Θρόνου (1969), Οι φρουροί της Αχαΐας (1975), Οι τελευταίοι εγγονοί (1984), Τα παιδιά της Νιόβης (1988).

Πηγή: Έρη Σταυροπούλου (παρουσίαση-ανθολόγηση), «Τάσος Αθανασιάδης», Η μεσοπολεμική πεζογραφία. Από τον πρώτο ώς τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1939), τ. Β΄, Αθήνα, Σοκόλης 1996, σ. 50-119.

Η Μέλπω Αξιώτη γεννήθηκε το 1905. Γόνος επιφανούς οικογένειας Μυκονιατών με καλλιτεχνικές ανησυχίες (ο παππούς της Π.Α. Αξιώτης ήταν διηγηματογράφος και μελετητής της ρωσικής λογοτεχνίας και ο πατέρας της Γεώργιος Αξιώτης μουσικός, ιδρυτής του Ωδείου Πειραιώς και συνεκδότης με τον Γεώργιο Λαμπελέτ του καλλιτεχνικού και φιλολογικού περιοδικού Κριτική το 1903), φοιτά εσωτερική στη Σχολή Ουρσουλινών της Τήνου (1918-1922). Ύστερα από έναν αποτυχημένο γάμο με τον θεολόγο και πρώην δάσκαλό της Βασίλη Μάρκαρη, εγκαθίσταται στην Αθήνα στις αρχές της δεκαετίας του 1930, όπου, μέσω της εξαδέλφης και φίλης της Λουκίας Φωτοπούλου, γνωρίζεται με πολλούς διανοουμένους της εποχής (Ν. Εγγονόπουλος, Γ. Θεοτοκάς, Ν. Καββαδίας, Τ. Μαλάνος, Γ. Σεφέρης, κ.ά.). Παράλληλα, γράφει τα πρώτα της διηγήματα (δημοσιεύονται στο περιοδικό Μυκονιάτικα Χρονικά το 1933-1934), ενώ το 1938 εκδίδει το πρώτο της μυθιστόρημα Δύσκολες Νύχτες, που θα της χαρίσει το πρώτο βραβείο του Γυναικείου Συλλόγου Γραμμάτων και Τεχνών (18 Μαρτίου 1939). Από το 1936 θα ενταχθεί στο ΚΚΕ και θα έχει έντονη αγωνιστική δράση στη διάρκεια της Κατοχής. Το 1947 θα αυτοεξοριστεί στη Γαλλία και επί μία δεκαπενταετία περίπου, μέχρι το 1965, θα ζήσει σε πόλεις του πρώην Ανατολικού Μπλοκ (Βαρσοβία, Σόφια, Α. Βερολίνο). Στη Γερμανία διδάσκει Νέα Ελληνικά και Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας ως Επισκέπτρια Λέκτωρ (Gastlektorin) στο Ινστιτούτο Επιστημών των Αρχαιοτήτων της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Humboldt (1958-1964), ενώ περνά τα καλοκαίρια της στην Ιταλία (1959-1962). Στην Ελλάδα επιστρέφει τον Νοέμβριο 1965 και το 1973 πεθαίνει σε οίκο ευγηρίας από προϊούσα αμνησία και σωματική καχεξία.

Έργα της: Δύσκολες Νύχτες (1938,21964,31977), Θέλετε να χορέψομε Μαρία; (1940), Εικοστός αιώνας (1946,21966), Σύντροφοι καλημέρα! (1963), Το σπίτι μου (1965), Η Κάδμω (1972) και οι ποιητικές συλλογές Σύμπτωση (1939), Κοντραμπάντο (1959,21966), Θαλασσινά (1962,21966). Μετέφρασε από τα γαλλικά έργα των Τσέχωφ, Ραντιγκέ, Ιονέσκο, ενώ σε συνεργασία με τον Δημήτρη Χατζή επιμελήθηκε κι εξέδωσε την ανθολογία νεοελληνικού διηγήματος Antigone lebt (Η Αντιγόνη ζει, 1960,21961).

Πηγή: Μάρω Δούκα – Βασίλης Λαμπρόπουλος, «Βιογραφικό σημείωμα», στο: Μέλπω Αξιώτη, Δύσκολες Νύχτες, Αθήνα, Κέδρος 1999, σ. 7-16.

Ο Γιώργος Θεοτοκάς γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1905, όπου τελείωσε το Ελληνογαλλικό Σχολείο. Στη συνέχεια φοίτησε στη Νομική Σχολή Αθηνών και παρακολούθησε ελεύθερες σπουδές στο Παρίσι και το Λονδίνο. Το 1929 εμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα με το δοκίμιο Ελεύθερο Πνεύμα, που το υπέγραφε με το ψευδώνυμο Ορέστης Διγενής και το οποίο χαρακτηρίστηκε ως το μανιφέστο της γενιάς του '30. Συνεργάστηκε με πολλά περιοδικά και εφημερίδες της εποχής του και ήταν μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Εποχές. Τις περιόδους 1945-1946 και 1951-1952 διετέλεσε Γενικός Διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου. Πέθανε το 1966 στην Αθήνα, σε ηλικία 61 χρονών. Έργα του: Αργώ (1933, 1936), Ευριπίδης Πεντοζάλης (1937), Το Δαιμόνιο (1938), Λεωνής (1940), Ασθενείς και Οδοιπόροι (1950). Επίσης, ασχολήθηκε με το θέατρο (βλ. παρακάτω) και την ποίηση, ενώ έγραψε ποικίλα ταξιδιωτικά κείμενα και μελέτες.

Πηγή: Γιώργος Αράγης (παρουσίαση-ανθολόγηση), «Γιώργος Θεοτοκάς», Η μεσοπολεμική πεζογραφία. Από τον πρώτο ώς τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1939), τ. Δ΄, Αθήνα, Σοκόλης 1996, σ. 8-81.

O Damian Mac­Con Uladn είναι Ιρλανδός ιστορικός

Ο Αλέκος Σόφης, δικηγόρος Ιωαννίνων, ήταν στέλεχος της Σπουδάζουσας της Ν.ΕΔΑ και μέλος του Κ.Σ. της ΔΝΛ. Εκλέχθηκε δήμαρχος της πόλης του και δικάστηκε από τη χούντα λόγω της αντιδικτατορικής του δράσης και της εμπλοκής του στο συλλαλητήριο της νεολαίας και του λαού στις 21 Απριλίου 1967.

Ο Γιώργος Α. Χατζόπουλος γεννήθηκε τον Φεβρουάριο του 1938 στην Οιχαλία του νομού Μεσσηνίας. Από το 1948 κατοίκησε στο Νέο Ηράκλειο, όπου και τελείωσε το δημοτικό σχολείο. Συνέχισε τις σπουδές του σε ιδιωτικό νυχτερινό γυμνάσιο και στο δημόσιο ημερήσιο γυμνάσιο της Νέας Ιωνίας, ενώ συγχρόνως ολοκλήρωνε τετραετή φοίτηση στη Σχολή Κλωστοϋφαντουργίας (των τότε ιδιωτικών “Σχολών Πάλμερ”). Αφού εργάστηκε κάποια χρόνια ως σχεδιαστής-υφαντουργός σε βιομηχανίες της Ν. Ιωνίας, το 1956 μπήκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, την οποία τελείωσε το 1961 χωρίς ποτέ να ασκήσει το επάγγελμα του νομικού. Μέλος της ΕΠΟΝ (1955–1958) και της Νεολαίας ΕΔΑ (1958–1963), αναδείχθηκε στέλεχος του αριστερού φοιτητικού κινήματος εμπλεκόμενος στη δημιουργία και τη σύνταξη του σημαντικού φοιτητικού φύλλου Πανσπουδαστική.Λόγω των φρονημάτων του υπηρέτησε ως στρατιώτης γ΄ κατηγορίας στην πειθαρχική μονάδα 819 ΜΛΜ (1964–1965), ενώ από τον Φεβρουάριο του 1964 μέχρι τον Μάρτιο του 1967 αναμίχθηκε ενεργά στην αντιαποικιακή κίνηση “Φίλοι Νέων Χωρών” και στη σύνταξη του δελτίου και στη συνέχεια περιοδικού της, τον Αντιμπεριαλιστή. Μετά το στρατό πρωτοστάτησε επίσης στην έκδοση της δεκαπενθήμερης εφημερίδας των Βορείων Προαστίων Πρωτοπορία, με έδρα το Νέο Ηράκλειο Αττικής (Ιανουάριος 1966 έως Απρίλιος 1967). Το δικτατορικό καθεστώς τον έστειλε στη Γυάρο μέχρι τα τέλη του 1967. Τον Φεβρουάριο του 1968 δημιούργησε, μαζί με άλλους, τον εκδοτικό οίκο “Κάλβος”, στο περιβάλλον του οποίου συνέχισε την αντιδικτατορική του δράση. Επίσης συνέβαλε στην έκδοση του περιοδικού Σύγχρονος Κινηματογράφος (1969–1974), στην επαναλειτουργία του “Θεάτρου Ν. Ιωνίας” (1972) στο κέντρο της Αθήνας με το όνομα “Ανοιχτό Θέατρο” και, κυρίως, στο συντονισμό της – κρυφής και φανερής – κίνησης (1971–1976) ενάντια στις δραστηριότητες του “Ιδρύματος Φορντ” στην Ελλάδα.

Ο Αριστείδης Κυρ. Μανωλάκος γεννήθηκε στον Ασωπό Λακωνίας το 1938. Φοίτησε στο γυμνάσιο Μολάων, σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ζει στην Αθήνα από το 1955. Εργάστηκε ως ελεύθερος ρεπόρτερ στα Νέα και ως πολιτικός συντάκτης στην Αυγή και την Ελευθεροτυπία. Μετά το 1997 διετέλεσε, δύο φορές, πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ. Το 1956, με πρόταση του Αντρέα Λεντάκη, οργανώθηκε στην παράνομη ΕΠΟΝ. Το 1958, μετά τη διάλυση των παράνομων οργανώσεων του ΚΚΕ συμμετέχει στη Ν.ΕΔΑ ως μέλος του Γραφείου Σπουδάζουσας και αργότερα ως γραμματέας του, διαδεχόμενος τον Γρηγόρη Γιάνναρο. Στη συνέχεια, μέλος του Γραφείου του Κ.Σ. της Ν.ΕΔΑ, και από τον Δεκέμβριο του 1962 τακτικό μέλος της Διοικούσας Επιτροπής της ΕΔΑ, συμμετέχει στο κίνημα του 1–1-4 και του 15% των πρώτων χρόνων της δεκαετίας του ’60, ενώ τον Απρίλιο του 1963 εκλέγεται από το Δ΄ Πανσπουδαστικό Συνέδριο στο Κεντρικό Συμβούλιο της ΕΦΕΕ.Στις 14 Σεπτεμβρίου 1964, ως εκπρόσωπος της Ν.ΕΔΑ ανακοινώνει μαζί με τον Μίκη Θεοδωράκη, εκπρόσωπο της ΔΚΝΓΛ, τη συγχώνευση των δύο πολιτικών νεολαιών της Αριστεράς. Εργάστηκε για την προετοιμασία του Ιδρυτικού Συνεδρίου της ΔΝΛ και κατά την επεξεργασία των βασικών κειμένων του διατύπωσε και απόψεις (όπως την περίληψη του σοσιαλισμού στους στρατηγικούς στόχους της οργάνωσης) αποκλίνουσες από την τοποθέτηση της πλειοψηφίας. Εκλέχθηκε μέλος του Κ.Σ. της ΔΝΛ και του Προεδρείου του. Μετά το Συνέδριο συνέχισε την προσφορά του ως υπεύθυνος της διαφώτισης μέχρι τη στράτευσή του τον Ιούνιο του 1965. Από τον Σεπτέμβριο του 1966 ώς την κήρυξη της δικτατορίας ήταν γραμματέας της οργάνωσης Αθήνας της ΔΝΛ. Στις 21 Απριλίου 1967 πέρασε στην παρανομία. Ήταν ιδρυτικό μέλος της “Επιτροπής του Πάσχα” μαζί με τον Μ. Θεοδωράκη και άλλα στελέχη της ΔΝΛ και του Πατριωτικού Αντιδικτατορικού Μετώπου (ΠΑΜ), έχοντας –μαζί με άλλα στελέχη του– την ευθύνη της συνεργασίας με τη Δημοκρατική Άμυνα, τις ΔΕΑ (Δημοκρατικές Επιτροπές Αντίστασης) και άλλες αντιδικτατορικές οργανώσεις. Συνελήφθη τον Νοέμβριο του 1967, κρατήθηκε επί μήνες στη Γενική Ασφάλεια και στην ΕΣΑ (στρατόπεδο Διονύσου) και τον Μάρτιο 1968 εκτοπίστηκε στο Παρθένι Λέρου ώς τον Δεκέμβριο του 1970. Το 1968 αντιτάχθηκε στις αποφάσεις της 12ης Ολομέλειας της Κ.Ε. του ΚΚΕ, χωρίς να ταχθεί με τις απόψεις του Γραφείου Εσωτερικού, αλλά μαζί με άλλα στελέχη της Νεολαίας αποτέλεσαν τον πυρήνα του “Χάους”. Έκφραση των απόψεών τους αποτέλεσε, εν μέρει, το κείμενο διαμαρτυρίας για την εισβολή των σοβιετικών στρατευμάτων στην Τσεχοσλοβακία τον ίδιο χρόνο.

Η γεωπόνος, απόφοιτος ΑΠΘ, Καίτη Τσαρουχά-Κομψοπούλου, κόρη του δολοφονημένου από τη χούντα, το 1968, πρώην βουλευτή της ΕΔΑ Γιώργου Τσαρουχά, χρημάτισε γραμματέας της Σπουδάζουσας Ν.ΕΔΑ Θεσσαλονίκης (1960–1962), μέλος του Κ.Σ. της Ν.ΕΔΑ (1962–1964), υπεύθυνη της Επιτροπής Κοριτσιών και μέλος του Αγροτικού Γραφείου Μακεδονίας της ΔΝΛ.

Η Συλλογή περιλαμβάνει μερικά τεύχη περιοδικών σε φωτοαντίγραφα, κυρίως φοιτητικών και σπουδαστικών (27 τίτλοι), καθώς και ορισμένα άρθρα από ανάλογα δελτία και περιοδικά, τα οποία συγκέντρωσε η φιλόλογος Καίτη Τοπάλη στο πλαίσιο των ερευνών της για τα νεανικά περιοδικά της δεκαετίας του ’60.

Η Κατερίνα Στεφάνου-Κασκάνη σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή Ιωαννίνων (1980–1986) και σήμερα είναι δημοσιογράφος στη Λευκωσία της Κύπρου. Από το 1982 ήταν μέλος της ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος και της φοιτητικής παράταξης “Δημοκρατικός Αγώνας”. Στη συνέχεια υπήρξε μέλος της κομματικής οργάνωσης Γκύζη του ΚΚΕ Εσ. έως το 1989.

Ο Μπάμπης Γεωργούλας γεννήθηκε το 1946 στη Λάρισα και σήμερα είναι δημοσιογράφος, μέλος της Συντακτικής Επιτροπής της εφημερίδας Η Εποχή, αρθρογράφος στην εφημερίδα Η Αυγή, και έχει μεταφράσει διάφορα βιβλία. Υπήρξε μέλος της Νεολαίας της ΕΔΑ, της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη, και συμμετείχε στον αντιδικτατορικό αγώνα μέσα από τις γραμμές του “Ρήγα Φεραίου”. Διατέλεσε γραμματέας της ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος την περίοδο 1978–1980 και μέλος του Ε.Γ. του ΚΚΕ Εσωτερικού μέχρι τη διάσπαση του 1987, όταν μετέσχε στην ίδρυση του “ΚΚΕ Εσωτερικού — Ανανεωτική Αριστερά”. Το 2000 και 2004 ήταν υποψήφιος του “Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου” στη Β΄ Εκλογική Περιφέρεια Αθηνών.

"Ο Πέτρος Σίμ. Βλάσσης γεννήθηκε στη Λευκίμμη της Κέρκυρας το 1943 και από τα νεανικά του χρόνια εντάχθηκε στις πολιτικές οργανώσεις της Αριστεράς, στη Ν.ΕΔΑ και στη συνέχεια στη Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη. Σπούδασε οικονομικά στην ΑΣΟΕΕ. Τη δικτατορία συνελήφθη και βασανίστηκε. Κατάφερε όμως να αποδράσει στο εξωτερικό και να συνεχίσει την αντιδικτατορική του δράση στην Ευρώπη, ενώ η μαρτυρία του από τα βασανιστήρια στην Ασφάλεια της οδού Μπουμπουλίνας συνέβαλε στην αποβολή της δικτατορικής κυβέρνησης από το Συμβούλιο της Ευρώπης. Υπήρξε από τα ιδρυτικά μέλη του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, εργάσθηκε σε αρκετές δουλειές και συνταξιοδοτήθηκε από τον ΕΟΤ. Το 2009 κυκλοφόρησε το βιβλίο του ""Διαδρομές ζωής"", στο οποίο περιγράφει την πολιτική του πορεία και τον αντιδικτατορικό αγώνα."

1. Ο Φιλοποίμην (Μάκης) Παπούλιας (γεν. στο χωριό Ψάρι Τρικολώνων Γορτυνίας το 1942) είναι σήμερα επιχειρηματίας, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας εισαγωγής δώρων και ειδών χαρτοπωλείου “Κ. Φ. Παπούλιας Α.Ε.” Είναι επίσης πρόεδρος του Συλλόγου Ψαραίων και της εταιρείας αγροτουριστικής κατεύθυνσης “Αρκαδιανή” στο Ψάρι της Γορτυνίας. Απόφοιτος της Μέσης Εμπορικής Σχολής Εμποροϋπαλλήλων Αθηνών, από το 1961 κ.ε. σπούδασε οικονομικά στην Ανωτάτη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών (ΑΣΟΕΕ). Από τις αρχές της δεκαετίας του ’60 συμμετείχε ενεργά, από διάφορες θέσεις σε φοιτητικά συμβούλια και ενώσεις, στους αγώνες του 1–1-4 και του 15% για την παιδεία ως στέλεχος της σπουδαστικής οργάνωσης της ΕΔΑ. Για το λόγο αυτό το 1966 κρατήθηκε επί δίμηνο στις Φυλακές Αβέρωφ για συμμετοχή του σε συγκέντρωση της ΕΦΕΕ και, με απόφαση της Συγκλήτου, αποβλήθηκε για δύο χρόνια από την ΑΣΟΕΕ, στρατεύθηκε αναγκαστικά και με την απόλυσή του, το 1969, συνελήφθη και εξορίστηκε στο στρατόπεδο Λακκί της Λέρου. Στα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης ασχολήθηκε με την τοπική αυτοδιοίκηση και δραστηριοποιήθηκε στο Δήμο Αγίου Δημητρίου, όπου διαμένει, εκδίδοντας επί πενταετία την τοπική εφημερίδα Ελεύθερη Γνώμη.2. Ο Σπύρος Βεντουράτος γεννήθηκε το 1942 στους Αγίους Αναργύρους Αττικής. Μετά την αποφοίτησή του από μέση εμπορική σχολή (Νυκτερινό Αλυκάκου), εποχή κατά την οποία εργαζόταν παράλληλα ως εμποροϋπάλληλος, σπούδασε οικονομικά στην Ανωτάτη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών (ΑΣΟΕΕ). Από τα μέσα της δεκαετίας του ’60 εργάσθηκε σε εταιρείες πληροφορικής και από το 1983 είναι επιχειρηματίας, συνιδιοκτήτης της εταιρείας πληροφορικής “Συστήματα ΕΠΕ”.

Ως πιο πιθανή χρονολογία γέννησης του Χρήστου Χρηστοβασίλη εικάζεται το έτος 1862 (20.7.1862), ενώ ως πιθανές παραδίδονται και οι χρονολογίες 1855 και 1861. Ο πατέρας του, Αναστάσης Βασιλείου, καταγόταν από την οικογένεια των Ζιουλάτων και η μητέρα του, Κατερίνα Οικονόμου, από το χωριό Ραβεννή Φιλιατών. Η οικογένεια ζούσε στο μικρό χωριό Σουλόπουλο ή Σούλι Χρηστοβασίλη του νομού Ιωαννίνων, το οποίο ανήκε στον πατέρα του, που ασχολείτο με τα κτήματα, την κτηνοτροφία και την εκμίσθωση γης. Διδάχθηκε τα πρώτα του γράμματα από τον ιερέα του χωριού του, για να συνεχίσει στο αλληλοδιδακτικό σχολείο της Ζίτσας, κατόπιν στην Κρετσούνιστα, και να ολοκληρώσει το Σχολαρχείο στην Ξάνθη, όπου διέμενε ο θείος του, Σπυράκης Βασιλείου. Το Γυμνάσιο συνέχισε στην Ευαγγελική Σχολή της Σμύρνης, την πόλη όπου ζούσε η σύζυγος του θείου του, Σπυράκη Βασιλείου. Από το 1875 όμηρος των τουρκικών αρχών, ολοκλήρωσε την δευτεροβάθμια εκπαίδευσή του στο αυτοκρατορικό Λύκειο της Κωνσταντινούπολης. Το πρώτο του ποίημα δημοσίευσε στα δεκαπέντε του χρόνια, με τον τίτλο «Ελεγείον», στο περιοδικό Κλειώ της Κωνσταντινούπολης, το 1877, ενώ το επόμενο έτος, δραπέτευσε από την Πόλη για να συμμετάσχει στη μάχη του Λυκουρσίου, όπου ηττήθηκαν οι έλληνες και ο Χρηστοβασίλης σώθηκε εντασσόμενος ενδεχομένως σε κάποιο κλέφτικο σώμα. Στην συνέχεια εργάσθηκε ως γραμματέας (1881-1885) στα κτήματα του Χρηστάκη Ζωγράφου, στη Θεσσαλία, όπου και ο θείος του Σπυράκης Βασιλείου υπηρετούσε τότε ως γενικός επιστάτης. Το 1882 τέλεσε τον πρώτο του γάμο με την Σωσάννα Παπασταύρου. Απέκτησαν τρία παιδιά, εκ των οποίων τα δύο πέθαναν το 1889, ενώ τον επόμενο χρόνο αποδήμησε και η ίδια η σύζυγός του. Το 1896 παντρεύτηκε την Αλεξάνδρα Γιώτη στο Καρπενήσι, με την οποία απέκτησαν επτά παιδιά. Δύο γιοι τους χάθηκαν πρόωρα, ενώ και τρίτος, ο αγαπημένος του Χρηστοβασίλη, πέθανε φοιτητής, το 1925.
Από το 1885 ο Χρηστοβασίλης εγκαταστάθηκε στην Αθήνα εργαζόμενος ως συντάκτης και δημοσιογράφος σε εφημερίδες, περιοδικά και ημερολόγια. Ανάμεσά τους και η Εφημερίς, το Μουσείον, η Νέα Εστία, τα Παναθήναια, το Ημερολόγιον των Κυριών, το Αττικόν Ημερολόγιον, η Κυψέλη, η Εστία, η Εθνική Αγωγή και η Ακρόπολις, για την οποία και πραγματοποίησε αποστολές στην Μακεδονία, την Κωνσταντινούπολη, τη Βουλγαρία, τη Μόσχα και την Παλαιστίνη. Δημοσίευε επίσης λαογραφικά άρθρα, όπως αυτά για την Ήπειρο, στην επιθεώρηση Εβδομάδα. Το 1889 διακρίθηκε στον διαγωνισμό διηγήματος της Ακροπόλεως με το διήγημα «Η καλείτερη αρχιχρονιά που επέρασα στη ζωή μου». Από το ίδιο έτος χρημάτισε διευθυντής της Εθνικής Εταιρείας Ελληνισμός, εκδίδοντας το περιοδικό Ελληνισμός, και αρθρογραφώντας επώνυμα ή με το ψευδώνυμο Ζευς Δωδωναίος, ως το 1909, οπότε και αποχώρησε. Διέμεινε τότε για έναν χρόνο στην Σμύρνη, στον θείο του Σπυράκη Βασιλείου, στην συνέχεια επισκέφθηκε την Πόλη και την Αθήνα, και τέλος εγκαταστάθηκε στα Ιωάννινα το 1913 και συμμετείχε στους εθνικούς αγώνες του τόπου του: τον Βορειοηπειρωτικό του 1914, την απόδοση των 16 χωριών της επαρχίας Φιλιατών από τους Τουρκαλβανούς, και των 79 εθνικών κτημάτων της Ηπείρου από τον Αλή πασά. Έδωσε μάχη εναντίον της βενιζελικής παράταξης, εξορίστηκε το 1917 για εννέα μήνες στην Νάξο, και εξελέγη βουλευτής του Λαϊκού Κόμματος (το 1926 και το 1933). Αγωνίστηκε με κάθε τρόπο για το Βορειοηπειρωτικό ζήτημα. Παράλληλα από το 1923 ως και το 1937 εξέδιδε την εφημερίδα Ελευθερία δύο φορές την εβδομάδα με μικρές διακοπές, ενώ το 1936 εξέδωσε και το περιοδικό Ηπειρωτικά Φύλλα. Ένθερμος δημοτικιστής, δημοσίευσε συλλογές διηγημάτων, ιστορικά διηγήματα, θεατρικά έργα, ποιήματα, ιστορικές και λαογραφικές μελέτες, άρθρα σε περιοδικά και εφημερίδες. Στην καθαρεύουσα συνέγραψε μόνο το έργο Εθνικά Άισματα και δημοσιεύσεις ιστορικού χαρακτήρα. Συνέταξε ακόμη γλωσσάρια, γραμματική της δημοτικής γλώσσας και μετέφρασε έργα του Βιργιλίου (αποσπάσματα από τα Βουκολικά), του Θεοκρίτου, του Οβιδίου και τα Ρουμπαγιάτ του Ομάρ Καγιάμ (Umar Kayam). Έργα του μεταφράστηκαν στα ιταλικά και τα γερμανικά.
Βραβεύθηκε για το λογοτεχνικό του έργο από το Υπουργείο Παιδείας και για τον πατριωτικό του αγώνα με τον χρυσό Σταυρό του Σωτήρα. Πέθανε στην Αθήνα στις 21.2.1937.

Συλλογές διηγημάτων:
Διηγήματα της στάνης (1898), Διηγήματα της ξενιτειάς (1899), Διηγήματα θεσσαλικά (1900), Διηγήματα του βουνού και του κάμπου (1902), Διηγήματα. Από τα χρόνια της σκλαβιάς (1927), Διηγήματα του Μικρού Σκολειού (Απομνημονεύματα της μαθητικής μου ζωής) (1934), Ηρωϊκές ιστορίες του σπιτιού μου (ανέκδοτη).
Ιστορικά διηγήματα:
Ο Κατσαντώνης (1904), Σουλιώτες και Λιάπηδες (1905), ο καπετάν Καλόγηρος (1905).

Θεατρικά:
Ο ερωτόληπτος υποδηματοποιός (πεζό, 1893), Αγώνες του Σουλίου – Για την πατρίδα (έμμετρο δράμα, 1900), Διά την τιμή (τραγωδία, έμμετρο 1904). Ανέκδοτα έμμετρα δράματα: Ο Χριστός και ο Μωχαμέτης (Παιδομάζωμα), Αντίοχος και Στρατονίκη, Καταστροφή του Γαρδικιού και Κυρά Φροσύνη.

Ποιήματα που εκδόθηκαν αυτοτελώς:
Στ’ αδέρφια μας (1881), Η αγάπη (1897), Ο μαρμαρωμένος βασιληάς (1901), Οι δύο Κωνσταντίνοι (1917), Ο Μάρκο Μπότσαρης (1923), Η ώμορφη νύφη (1931), Οι θερίστρες (1933). Ανέκδοτη ποιητική συλλογή: Ώρες.

Ιστορικά – λαογραφικά
Εθνικά Άισματα 1453-1821 (²1902). Η δύναμις του ελληνισμού εν Ηπείρω και τα δίκαια αυτού (1902), Ήπειρος και Αλβανία (1904), Η Ήπειρος γεωγραφικώς και εθνολογικώς από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι σήμερον (1905) Ηπειρωτικά παραμύθια (1906), Το ιστορικόν της αρπαγής των 16 χωρίων της επαρχίας Φιλιατών (1914), Η Ιμπλιακοποίησις των 79 χωρίων της Ηπείρου και οι αγώνες των κατοίκων των προς ανάκτησιν αυτών επί τε Τουρκοκρατίας και Ελληνικοκρατίας (1915).
Ανέκδοτες παραμένουν οι μεταφράσεις και τα γλωσσάρια.

[Πηγή: Μιχάλης Μερακλής και Χριστίνα Λύσσαρη, «Χρηστοβασίλης, Χρήστος», στο Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Πατάκης∙ Δροσιά Κατσίλα, Ο βίος και το έργο του Χρηστοβασίλη. Γραμματολογική και αρχειακή μελέτη, Εταιρεία Ηπειρωτικών Μελετών, 2007∙ Άννα Χρυσογέλου – Κατσή, «Χρήστος Χρηστοβασίλης», στο Η παλαιότερη πεζογραφία μας, τόμ. Η΄, Σοκόλης, 1997, σ. 286-301.]

Καλλιτέχνης (;)

Η Βασιλική Νικολού ήταν καλλιτέχνης.

Ο Νοβέρτος Ρόδιος ήταν βιβλιοφύλακας και Διευθυντής της Ζωσιμαίας εν Ηπείρω Βιβλιοθήκης

Η Καΐρειος Βιβλιοθήκη είναι ίδρυμα ανεξάρτητο και αποτελεί την παρακαταθήκη της παραδόσεως, με την ευρύτερη έννοια του όρου, ολοκλήρου της Άνδρου, ακόμη και εν μέρει των Ανδριωτών, που ζουν μακριά από το νησί. Ο πυρήνας της σημερινής Καϊρείου Βιβλιοθήκης δημιουργήθηκε περί το 1830 και απέβλεπε στις ανάγκες του σχολείου του Θεόφιλου Καΐρη, η συγκρότηση όμως του Ιδρύματος ως ανεξαρτήτου πιά έγινε μόλις στις 22 Αυγούστου 1987. Τότε ιδρύθηκε η Καΐρειος Βιβλιοθήκη με Προεδρικό Διάταγμα ως νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Εμπνευστής και δημιουργός της ο ιστορικός Δημήτριος Ι. Πολέμης. Στεγάζεται σε νεοκλασικό κτίριο που δωρίθηκε στην Καϊρειο Βιβλιοθήκη από την οικογένεια Καμπάνη. Για να λειτουργήσει στηρίζεται στην συμπαράσταση των φίλων της, στις κατά καιρούς χορηγίες ορισμένων κρατικών υπηρεσιών (ιδίως του Υπουργείου Πολιτισμού) και χορηγίες άλλων ιδρυμάτων. Σήμερα η Βιβλιοθήκη κατέχει περί τους 60.000 τόμους εντύπων (πολλά από τα οποία είναι παλαιές και δυσεύρετες εκδόσεις), χειρόγραφα, εκτενέστατο αρχείο που είναι ταξινομημένο και περιλαμβάνει άνω των 1000 φακέλων, πέρα από άλλα ειδικά ογκώδη αρχεία όπως της ναυτιλίας της Άνδρου και των ειρηνοδικείων της (τα οποία απέκτησε κατόπιν εντολής του Υπουργείου Δικαιοσύνης), πολλά έργα τέχνης (εικόνες – μεταξύ αυτών μία του Εμμανουήλ Τζάνε εξαιρετικής τέχνης, - πίνακες, συλλογή αρχαίων αγγείων και αγαλματιδίων κ.τ.λ.), αντικείμενα ιστορικής αξίας και αντικείμενα του λαϊκού πολιτισμού. Στη Βιβλιοθήκη λειτουργεί δανειστικό τμήμα και τμήμα με παιδικά βιβλία.

Η Βάσω Λειβαδίτη (το γένος Γωργίου Διαούρτα) γεννήθηκε στην Πάτρα. Την προσχολική, πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση έλαβε στο Αρσάκειο Πατρών, όπου και αρίστευσε. Πανεπιστημιακές σπουδές έκανε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ειδικεύτηκε στην παιδιατρική, στην Πανεπιστημιακή κλινική του νοσοκομείου Παίδων "Αγία Σοφία", όπου επίσης εκπόνησε και τη διδακτορική της διατριβή. Άσκησε την παιδιατρική στην Αθήνα και την Καλλιθέα, στον τομέα πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, τόσο στο δημόσιο, όσο και στον ιδιώτικό τομέα, με παράλληλο αξιόλογο επιστημονικό έργο. Στο γυναικείο κίνημα ασχολείται από το 1978 μέσα από γυναικείες επιτροπές και γυναικεία τμήματα αριστερών κομμάτων. Ιδρυτικό μέλος της Επιτροπής Γυναικών ΟΜΕ-ΟΤΕ και της Γραμματείας Γυναικών της ΓΣΕΕ. Μέλος του Φόρουμ Αριστερών Φεμινιστριών, του ΔΣ του Συνδέσμου Ελληνίδων Επιστημόνων, του ελληνικού τμήματος του Ευρωπαϊκού Λόμπυ Γυναικών και του Πολιτικού Συνδέσμου Γυναικών. Η συμμετοχή της ήταν ενεργή και ουσιαστική.

H Γαλάτεια Σακκά, ιδρύτρια και ισόβια Πρόεδρος του Συλλόγου Ελληνίδας Νοικοκυράς, γεννήθηκε το 1926 και έφυγε απ' τη ζωή στις3 Ιουλίου 2003, στην Κηφισιά. Στην πολύχρονη θητεία της, αγωνίστηκε να φανερώσει τη μειονεκτική θέση της νοικοκυράς, τις ευθύνες, το φόρτο της, την καταπίεση της και πόσο αυτά δεν αναγνωρίζονται από κανένα. Κάθε δυο μήνες, έβγαζε μια τετρασέλιδη εφημεριδούλα με τίτλο: "Σύλλογος Ελληνίδας Νοικοκυράς, Ενημερωτικό Δελτίο", που μέσα είχε συνοπτικά όλα τα νέα για τις γυναίκες, τα συνέδρια, τις εκδηλώσεις, τις συναντήσεις των γυναικών, τους νέους νόμους, τα πάντα. Για πολλά χρόνια, ήταν μέλος στο Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας Οικογενειακού Προγραμματισμού, μέσα από το οποίο αγωνιζόταν για τον έλεγχο των γεννήσεων. Ήταν επίσης μέλος στο ελληνικό τμήμα του Ευρωπαϊκού Λόμπυ Γυναικών, ενώ συμπεριέλαβε στις δραστηριότητές της και τα Δικαιώματα της Τρίτης Ηλικίας.

Ο Σπύρος Τόμπρας γεννήθηκε το 1928. Σπούδασε βιολί και ανώτερα θεωρητικά στο Ωδείο Αθηνών από όπου απεφοίτησε το 1949 με Άριστα και βραβείο. Συνέχισε σπουδές βιολιού στη Βιέννη και στη συνέχεια με υποτροφία της Daad, στην Κρατική Μουσική Ακαδημία της Κολωνίας. Το 1952 πήρε το Α΄ βραβείο στον Πανελλήνιο Μουσικό Διαγωνισμό της Θεσ/νίκης ενώ λίγα χρόνια αργότερα, το 1959, πήρε από το Ωδείο Αθηνών δίπλωμα αντίστιξης και φούγκας, Αργότερα παρακολούθησε και μαθήματα διεύθυνσης ορχήστρας στο "Μοτσαρτέουμ" του Ζάλτσμπουργκ. ‘Ήταν κορυφαίος της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, εξάρχων βιολιστής στη Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ και καθηγητής βιολιού στο Ωδείο Αθηνών.. Έχει εμφανιστεί με επιτυχία σε ατομικά ρεσιτάλ και ως σολίστ με την ΚΟΑ και την Ορχ. του ΕΙΡ.

Από το 1955 απασχολείται έντονα με τη μουσική δωματίου. Τότε αρχίζει να μελετά σονάτες για βιολί και πιάνο με τη γυναίκα του, εκλεκτή πιανίστα Χαρά Τόμπρα και τον ίδιο χρόνο σημειώνουν επιτυχία στον Διεθνή Διαγωνισμό της Γενεύης παίρνοντας τιμητικό δίπλωμα. Από το 1956 έχουν πραγματοποιήσει πληθώρα επιτυχημένων εμφανίσεων, με προγράμματα αξιοπρόσεκτης ποιότητας και δυσκολίας. Πέθανε το 2011.

Ο Νικόλαος Αστρινίδης γεννήθηκε στις 6 Μαΐου του 1921 στο Άκκερμαν της Βεσσαραβίας στη Ρουμανία, από έλληνα πατέρα και ρουμανορωσίδα μητέρα. Ήταν το τρίτο αγόρι της οικογένειας και το μόνο που από την εφηβεία του έδειξε μεγάλη κλήση στη μουσική. Αρχικά ξεκίνησε ιδιωτικά μαθήματα με την Xenia Diteatef και λίγο αργότερα γράφτηκε στη μουσική σχολή της πόλης όπου σπούδασε θεωρητικά και πιάνο, ενώ οι πρώτες του συνθετικές προσπάθειες χρονολογούνται στην ίδια περίπου περίοδο. Το 1939 μετέβη στο Βουκουρέστι προκειμένου να σπουδάσει στο τοπικό πανεπιστήμιο χημεία και παράλληλα εγγράφηκε στο Ωδείο της πόλης. Η καλλιτεχνική ανάπτυξη που του προσέφεραν οι σπουδές του στο Ωδείο ήταν τεράστια. Όχι μόνο επειδή πήρε μαθήματα από από σημαντικούς δασκάλους όπως ο Miron Soarec, αλλά και γιατί μέσω αυτών ήρθε σε επαφή με τον διάσημο συνθέτη Dinu Lipatti με τον οποίο ξεκίνησε αμέσως μαθήματα σύνθεσης. Δυστυχώς όμως αυτή η δημιουργική περίοδος για τον Νίκο Αστρινίδη κράτησε ελάχιστα.

Η έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και η εισβολή των Σοβιετικών στη Ρουμανία το 1940 στιγμάτισαν την οικογενειακή του ζωή και κατ΄ επέκταση την επαγγελματική του πορεία. Η οικογένεια χωρίστηκε στα δύο. Ο Νίκος με τους γονείς του παρέμειναν αποκλεισμένοι στη Βεσσαραβία για περισσότερο από έναν χρόνο, χάνοντας κάθε επαφή με τους δύο μεγαλύτερους αδελφούς του, που βρίσκονταν στην ελεύθερη Ρουμανία. Μετά από διάφορες περιπλανήσεις και περιπέτειες κατάφεραν να βρουν καταφύγιο στη Μέση Ανατολή. Ο Αστρινίδης κατατάχθηκε ως εθελοντής στην Βασιλική Αεροπορία, εκπαιδεύτηκε και στη συνέχεια στάλθηκε να υπηρετήσει στην έρημο της Λιβύης.

Ένας ελαφρύς τραυματισμός στο πόδι το 1943 αποτέλεσε την αιτία της απόσπασής του στο Υπουργείο Αεροπορίας στο Κάιρο, αλλά και την αφορμή για να ασχοληθεί επαγγελματικά με τη μουσική. Το Κάιρο ήταν εκείνη την εποχή η πιο κοσμοπολίτικη πρωτεύουσα του κόσμου με πολλά μουσικά ερεθίσματα. Έτσι ξεκίνησε την μουσική του σταδιοδρομία αρχικά παίζοντας πιάνο στα μουσικά κέντρα της πόλης και συνέχισε συμπράττοντας με μεγάλες συμφωνικές ορχήστρες και συμμετέχοντας σε διεθνείς διαγωνισμούς. Μάλιστα το 1944 έλαβε το Πρώτο Βραβείο Πιανιστικής Ερμηνείας και Σύνθεσης στο φημισμένο Eisteddfod Festival με το έργο του «Κυπριακή Ραψωδία», ενώ τον επόμενο χρόνο διηύθυνε στην Όπερα του Καΐρου το συμφωνικό του έργο «Οιδίπους Τύραννος».

Η θητεία του στη Αεροπορία έληξε το 1946. Στο Κάιρο παρέμεινε όμως έναν ακόμη χρόνο, έως τον Οκτώβριο του 1947, οπότε μετέβη στο Παρίσι προκειμένου να παρακολουθήσει μαθήματα πιάνου στην Schola Cantorum με καθηγήτρια της Marie Gourgue-Magnam. Μετά την αποφοίτησή του ξεκίνησε περιοδείες ως πιανίστας σχεδόν σε όλο τον κόσμο έως τις αρχές της δεκαετίας του 1960. Στην διάρκεια αυτής της περιόδου επισκέφθηκε για πρώτη φορά την Ελλάδα για συναυλίες αλλά και για να δει την οικογένειά του που εντωμεταξύ είχε εγκατασταθεί στη Θεσσαλονίκη. Την περίοδο 1959-1962 εγκαταστάθηκε μόνιμα στις Γαλλικές Αντίλλες, όπου ύστερα από εντολή της γαλλικής κυβέρνησης, μαζί με την Colette Frantz ίδρυσαν στην περιοχή και διηύθυναν μουσική σχολή και ορχήστρα δωματίου.

Το 1962 επέστρεψε στο Παρίσι και τρία χρόνια αργότερα το 1965 πήρε την απόφαση να εγκατασταθεί μόνιμα στη Θεσσαλονίκη, διαμορφώνοντας με τις πολυποίκιλες δραστηριότητες του την μουσική ζωή της πόλης. Συγκεκριμένα ανέλαβε τη διεύθυνση της Φιλαρμονικής και της μικτής χορωδίας του δήμου, υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Μουσικής Εταιρείας Βορείου Ελλάδος, κατέβαλε προσπάθειες για την δημιουργία της Όπερας Θεσσαλονίκης και της Όπερας Δωματίου Βορείου Ελλάδος ενώ τέλος διετέλεσε διευθυντής του Μακεδονικού Ωδείου Θεσσαλονίκης από το 1980.

Αυτή η περίοδος της ζωής του Νίκου Αστρινίδη στη Θεσσαλονίκη ήταν πολύ γόνιμη και συνθετικά καθώς εμπνεύστηκε και δημιούργησε πολλά από τα μεγάλα συμφωνικά του έργα μεταξύ των οποίων τα ορατόρια «Κύριλλος και Μεθόδιος» και «Ψαλμοί», η «Συμφωνία 1821» και το «Κοντσέρτο-Ραψωδία». Πολλά από αυτά μάλιστα εκτελέστηκαν για πρώτη φορά στην πόλη υπό την διεύθυνση του ιδίου. Για την προσφορά του στη διαμόρφωση του μουσικού τοπίου στην Θεσσαλονίκη ο Νίκος Αστρινίδης τιμήθηκε με τον Χρυσό Σταυρό Γεωργίου Α’. Πέθανε στις 10 Δεκεμβρίου 2010, λίγο πριν συμπληρώσει τα 90 έτη.

Ο Νίκος Ζαχαρίου γεννήθηκε στον Πειραιά το 1923. Στη νεανική του ηλικία έγινε μέλος διαφόρων χορωδιών, μεταξύ άλλων και της χορωδίας Πειραιώς υπό τον Μενέλαο Παλλάντιο. Η ενασχόλησή του με το τραγούδι ξεκινά από τις τελευταίες τάξεις του γυμνασίου παρακολουθώντας μαθήματα φωνητικής με τον Μίλτο Βιθηνό. Συνεχίζει με πιό συστηματικό τρόπο τις σπουδές του στο Εθνικό Ωδείο απ' όπου αποφοίτησε με άριστα παμψηφεί και με τιμητική διάκριση. Το 1943 προσλαμβάνεται στη χορωδία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και από το 1950 συμμετέχει σποραδικά ως σολίστ σε διάφορες όπερες και οπερέτες, με αποκορύφωμα το 1953, όταν εμφανίζεται σε συναυλίες στο αρχαίο θέατρο της Πάτρας και στο Ηρώδειο. Τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς ο Νίκος Ζαχαρίου μεταβαίνει στην Ιταλία για σπουδές. Αντ' αυτού όμως εντάσεται στο δυναμικό της Σκάλας ως σολίστ. Στις 16 Δεκεμβρίου 1953 ο Nicola Zaccaria όπως ήταν το ψευδώνυμο που υιοθέτησε έκτοτε, κάνει το ντεμπούτο του στη σκάλα του Μιλάνου ως Σπαραφουτσίλε στο "Ριγκολέτο" του Βέρντι. Οι εμφανίσεις του στη Σκάλα και στα σημαντικότερα λυρικά θέατρα όλου του κόσμου πυκνώνουν. Πλέον, καθιερώνεται ως ένας από τους σπουδαιότερου βαθύφωνους του κόσμου με ένα ευρύ ρεπερτόριο. Ξεχωριστή θέση στη καριέρα του αποτελεί το γεγονός της συνεργασίας του με τη Μαρία Κάλλας σε 14 όπερες, με τη πρώτη τους κοινή εμφάνιση να γίνεται το 1955 στη Σκάλα του Μιλάνου με την όπερα "Λουτσία ντι Λαμεμούρ" του Ντονιτσέτι υπό τη διεύθυνση του Χέρμπερτ φον Κάραγιαν. Πέθανε στις 24 Ιουλίου 2007.

Ο Ντίνος Κωνσταντινίδης γεννήθηκε στα Ιωάννινα το 1929. Σπούδασε βιολί, θεωρητικά και σύνθεση στο Ελληνικό ωδείο έχοντας ως καθηγητές τους διάσημους δασκάλους της εποχής, Μ. Βάρβογλη, Γ. Λυκούδη και Γ.Α. Παπαϊωάννου, από όπου απεφοίτησε το 1952 με Α' βραβείο και έπαθλο "Δ.Λαυράγκα". Οι λαμπρές μουσικές του σπουδές συνεχίσθηκαν με τριετή υποτροφία στη σχολή Τζούλιαρντ της Ν. Υόρκης (1957-1960) και κατόπιν στα πανεπιστήμια της Ιντιάνα και του Μίσιγκαν.

Έχει διατελέσει βιολιστής στην Κρατική Ορχήστρα Αθηνών (1955-1962), στη Μικρή Ορχήστρα Αθηνών (1961-1963), στη Συμφωνική ορχήστρα και Συμφωνιέτα της Ιντιανάπολης (1963-1965), ενώ έχει συμπράξει επίσης με τη Συμφωνική Ορχήστρα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας και πολλές Συμφωνικές Ορχήστρες των Ηνωμένων Πολιτειών.

Το 1966 ξεκίνησε τη διδακτική του σταδιοδρομία στο πανεπιστήμιο της Λουϊζιάνα, ενώ από το 1974 διευθύνει το Φεστιβάλ Σύγχρονης Μουσικής του πανεπιστημίου και από το 1980 το τμήμα Σύνθεσης. Το 1986 αναγορεύτηκε σε Boyd Professor, θέση την οποία κατέχει μέχρι σήμερα. Τον Μάιο του 2010 αναγορεύτηκε σε Επίτιμο Διδάκτορα του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.

Ο Γιώργος Τσουγιόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα στις 11 Οκτωβρίου 1930. Ασχολήθηκε με τη μουσική αρχικά ερασιτεχνικά και στη συνέχεια μετά την αποφοίτηση του από το Β' Γυμνάσιο Αθηνών το 1948, συστηματικά ως τακτικός σπουδαστής του Ωδείου Αθηνών στην τάξη της σύνθεσης και των θεωρητικών. Δάσκαλός του υπήρξε ο Φιλοκτήτης Οικονομίδης με την παρότρυνση και τις συστάσεις του οποίου αποφάσησε να φύγει για σπουδές στο εξωτερικό το 1954. Πρώτος του σταθμός ήταν το Μιλάνο όπου και παρέμεινε για έναν περίπου χρόνο. Το καλοκαίρι του 1955 έγινε δεκτός στο σεμινάριο του P. Hindemith στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης και το 1956 εγγράφηκε στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου όπου παρακολούθησε μαθήματα μουσικολογίας, φιλοσοφίας και ιστορίας της λογοτεχνίας. Οι πρώτες του συνθέσεις χρονολογούνται από το 1949. Ο ίδιος όμως ο συνθέτης στην εργογραφία του παραθέτει έργα που χρονολογούνται από το 1955 έως το 1966. Τα έργα που δημιουργήθηκαν πιο πρίν έχουν αποσυρθεί από τον ίδιο, ενώ το 1966 αποφάσισε να μην ασχοληθεί ποτέ ξανά με τη σύνθεση και να δραστηριοποιηθεί σε άλλους τομείς, όπως η φιλοσοφία, η αρχιτεκτονική και η οικονομία.

Ο Τιμολέον Μιχαηλίδης γεννήθηκε το 1900 στο Οδεμήσιο Σμύρνης στη Μικρά Ασία. Σπούδασε βυζαντινή μουσική στη Χάλκη. Πολέμησε ως εθελοντής με τον ελληνικό στρατό στο μικρασιατικό πόλεμο κι αιχμαλωτίστηκε από τους τούρκους. Δραπέτευσε κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής καταστροφής και κατέφυγε πρόσφυγας στην Ελλάδα μαζί με τα δύο μικρότερα διασωθέντα από τη σφαγή αδέρφια του. Εργάστηκε για πολλά χρόνια ως δεξιός ψάλτης στη Μητρόπολη Αμφίσσης, δίδαξε εκεί βυζαντινή μουσική και μαθητές του υπήρξαν οι σημαντικότεροι ψάλτες της περιοχής. Απεβίωσε στις 15 Μαίου 1977.

Ο Δημήτριος Λιάλιος γεννήθηκε στην Πάτρα το Νοέμβριο του 1869. Από μικρή ηλικία ξεκίνησε μαθήματα βιολιού και πιάνου στη γενέτειρά του με τον Ιταλό καθηγητή Augusto Tiveri. Σε ηλικία 15 ετών έφυγε για τη Ζυρίχη με σκοπό να σπουδάσει μηχανολόγος, αλλά σύντομα εγκατέλειψε αυτή τη προσπάθεια και κατέληξε στο Μόναχο το 1891, όπου σπούδασε δίπλα στο διάσημο παιδαγωγό και συνθέτη Ludwig Thuille έως το 1907. Στη συνέχεια επέστρεψε στην Πάτρα όπου ίδρυσε ορχήστρα, μέλη της οποίας ήταν φιλόμουσοι της πόλης των Πατρών και συγγενείς του. Το 1916 παντρεύτηκε την υψίφωνο Ειρήνη Πάλλη με την οποία τέσσερα χρόνια αργότερα αναχώρησε και πάλι για το Μόναχο, όπου διετέλεσε υποπρόξενος της Ελλάδος. Στη θέση αυτή παρέμεινε ως το 1935. Πέθανε στην Αθήνα στις 13 Μαρτίου 1940.

Ο Ιωάννης Βασδραβέλλης (Βλάστη 1900-1981) υπήρξε ιδρυτικό μέλος της ΕΜΣ, εκλεγμένο μέλος του Διοικ. Συμβουλίου για σαράντα χρόνια (1939- 1979). Διετέλεσε Ταμίας (1939-1965), Γενικός Γραμματέας (1965-1979) και το 1980 του απενεμήθει ο τίτλος του Επιτίμου Γεν. Γραμματέα. Πολέμησε στη Μικρασιατική εκστρατεία ως υπαξιωματικός του Ιππικού, σπούδασε νομικά και διετέλεσε Διευθυντής της Ελευθέρας Ζώνης του Λιμένα Θεσσαλονίκης. Συνέγραψε πολλές ιστορικές μελέτες για τη Μακεδονία και τον Βόρειο ελληνικό χώρο. Από τις πιο σπουδαίες υπηρεσίες που προσέφερε ήταν διάσωση των Οθωμανικών αρχείων, που αποτέλεσαν τον πυρήνα του Ιστορικού Αρχείου Μακεδονίας και των οποίων επιλογή επιμελήθηκε και μεταφρασμένα εξέδωσε η Εταιρεία.. Για το συγγραφικό και κοινωνικό του έργο τιμήθηκε από πολλούς φορείς μεταξύ των οποίων η Ακαδημία Αθηνών αλλά και η πόλη της Νάουσας η οποία τον ανακήρυξε επίτιμο δημότη της.

[Πηγή βιογραφικού σημειώματος: ιστότοπος ΕΜΣ]

Πολιτικός

Η Χριστιανική Αρχαιολογική Εταιρεία ιδρύθηκε το 1884, με σκοπό την περισυλλογή και τη διάσωση των μνημείων της χριστιανικής αρχαιότητας, καθώς και τη δημιουργία Μουσείου Χριστιανικής Αρχαιολογίας. Καθοριστική για το έργο και τον χαρακτήρα της ΧΑΕ κατά τις πρώτες δεκαετίες της λειτουργίας της ήταν η δράση του ιδρυτικού της μέλους Γεωργίου Λαμπάκη. Με την ιδιότητα του εφόρου του Μουσείου της ΧΑΕ, αλλά και του γενικού γραμματέα της από το 1901 έως το 1914, εργάσθηκε με αξιοθαύμαστο ζήλο για τη διάσωση των χριστιανικών μνημείων, με σημαντικότερο έργο του τη συγκρότηση και τη σχολαστική τεκμηρίωση της Συλλογής της Εταιρείας. Με τη φροντίδα του συγκροτήθηκε επίσης το πολύτιμο φωτογραφικό αρχείο «χριστιανικών» μνημείων από την Ελλάδα και τη Μικρά Ασία, το οποίο αποτελούσε αναπόσπαστο τμήμα της Συλλογής της ΧΑΕ. Αναλυτικός κατάλογος των φωτογραφιών δημοσιεύτηκε στο Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας, τεύχος Θ΄, 1910.

Ο θάνατος του Γ. Λαμπάκη το 1914, αλλά και οι ιστορικές συγκυρίες της χώρας είχαν ως αποτέλέσμα τον περιορισμό της δράσης της ΧΑΕ. Το 1923 το μεγαλύτερο μέρος της Συλλογής της, η Βιβλιοθήκη και το Αρχείο της περιήλθαν στο Βυζαντινό Μουσείο, ενώ η Εταιρεία, μολονότι ανέστειλε τη συλλεκτική της δράση, συνέχισε να δραστηριοποιείται ως επιστημονικό σωματείο έως τις μέρες μας.

Ο Γεώργιος Σωτηρίου (1880-1965), Διευθυντής του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου από το 1923 έως το 1960, υπήρξε ένας από τους επιφανέστερους Έλληνες βυζαντινολόγους. Σπούδασε θεολογία στην Αθήνα και ειδικεύτηκε στη Βυζαντινή Αρχαιολογία και Τέχνη στα Πανεπιστήμια Λειψίας, Βερολίνου και Βιέννης. Το 1915 διορίστηκε Έφορος Μεσαιωνικών και Χριστιανικών Αρχαιοτήτων. Το 1924 εξελέγη καθηγητής Χριστιανικής Αρχαιολογίας και Παλαιογραφίας στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και το 1926 ακαδημαϊκός. Ανέπτυξε πλούσια ερευνητική, ανασκαφική και συγγραφική δραστηριότητα, ενώ σημαντική θέση στο έργο του κατέχουν οι επιστημονικές αποστολές που οργάνωσε σε περιοχές εντός και εκτός των ελληνικών συνόρων, όπως η Κύπρος και το Σινά, με σκοπό την ταξινόμηση συλλογών και την οργάνωση μουσείων.

Ο Π. Παπαχατζιδάκης (1905-1990) γεννήθηκε στην Κάτω Παναγιά της Μικράς Ασίας. Το 1914 εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στη Χίο. Αποφοίτησε με άριστα από την Εμπορική Σχολή της Χίου και το 1923 προσλήφθηκε υπάλληλος στο υποκατάστημα της Ιονικής Τράπεζας στη Χίο. Παράλληλα, μαζί με τους Γιώργο Τσίμα και Νικόλαο Κοντολέοντα, οργάνωσε φωτογραφικό εργαστήριο «με προοπτική την απεικόνιση της προγονικής κληρονομιάς».Το 1930, σε συνεργασία με τον Γ. Τσίμα, δημοσίευσε τα φωτογραφικά λευκώματα «Νέα Μονή» και «Πυργί», που αν και ναυάγησαν οικονομικά, απέσπασαν θετικά σχόλια από τους Γ. Σωτηρίου, Α. Ορλάνδο και Α. Ξυγγόπουλο, οι οποίοι τους παρότρυναν να συνεχίσουν να φωτογραφίζουν μνημεία της Ελλάδας. Την ίδια χρονιά μετοίκησε στην Αθήνα, όπου μαζί με τον Γ. Τσίμα άνοιξε φωτογραφικό εργαστήριο. Για 50 χρόνια περιηγήθηκε όλη σχεδόν την Ελλάδα, αποτυπώνοντας κυρίως βυζαντινά μνημεία, παραδοσιακούς οικισμούς και φυσικά τοπία, συνεργαζόμενος συχνά με την Ακαδημία Αθηνών, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο και την Αρχαιολογική Εταιρεία. Τμήματα του αρχείου του βρίσκονται στο Μουσείο Μπενάκη, την Αρχαιολογική Εταιρεία και το Ομήρειο Πολιτιστικό Κέντρο της Χίου.

Ο Φώτης Ζαχαρίου (1909–2001) γεννήθηκε στην Αθήνα. Το 1927 πέρασε στην ΑΣΚΤ και εντάχθηκε στο εργαστήριο ζωγραφικής του Ουμβέρτου Αργυρού. Συμμετείχε από το 1928 σε πολλές ομαδικές εκθέσεις και πραγματοποίησε και ατομικές. Ασχολήθηκε με την αγιογράφηση ναών σε συνεργασία με τους Αγήνορα Αστεριάδη και Α. Τάσσο, ενώ φιλοτέχνησε αντίγραφα τοιχογραφιών από μνημεία της Αττικής και από το Πρωτάτο του Αγίου Όρους. Από το 1950 εργάσθηκε ως συντηρητής στην Υπηρεσία Αναστήλωσης Αρχαίων και Ιστορικών Μνημείων της Ελλάδος του ΥΠΕΠΘ, υπήρξε στέλεχος του «Κεντρικού Εργαστηρίου Συντηρήσεως και Αποκαταστάσεως Ζωγραφιών και Ψηφιδωτών», το οποίο ιδρύθηκε στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο το 1965 και δίδαξε στη «Σχολή Εκπαιδεύσεως Συντηρητών Αρχαίων» η οποία ιδρύθηκε στο Μουσείο το 1969 (1969-1973), με δαπάνη του κληροδοτήματος Ψύχα. Κατά τη μακρόχρονη πορεία του στη συντήρηση αρχαίων και βυζαντινών μνημείων σε ολόκληρη την Ελλάδα επιδόθηκε παράλληλα στη φωτογράφηση των μνημείων αυτών χαρίζοντάς μας μοναδικές, πολύτιμες σήμερα, λήψεις.

Ο Δημήτριος Κωνστάντιος σπούδασε Κλασική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και Αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ενώ έλαβε τον τίτλο του διδάκτορα από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Υπηρέτησε στην 8η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, ως επιμελητής κι αργότερα ως προϊστάμενος, στο Τμήμα Βυζαντινών Μουσείων της Διεύθυνσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων και από το 1999 έως το 2010 υπήρξε Διευθυντής του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου.

Χρονολόγιο

1864 (23 Αυγούστου) Γέννηση στις Μουρνιές Κυδωνίας
1887 Αποφοίτηση από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών
1897 Πρόεδρος της Επαναστατικής Συνέλευσης των Κρητών
1898 Μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής των Κρητών
1899 Σύμβουλος (υπουργός) Δικαιοσύνης του ύπατου αρμοστή Κρήτης πρίγκιπα Γεωργίου
1901 Παραίτηση (απόλυση) από τη θέση του συμβούλου. Αρχηγός των αντιδρώντων στην αυταρχική πολιτική του Γεωργίου
1905 Αρχηγός της Επανάστασης του Θέρισου
1910 Πρόεδρος της Συντακτικής Συνέλευσης και πρωθυπουργός της Κρήτης. Πρωθυπουργός της Ελλάδας, υπουργός Στρατιωτικών και Ναυτικών
1912 Βασικός πρωτεργάτης της Βαλκανικής Συνεννόησης εναντίον της Τουρκίας
1913 Υπογράφει τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου και των Αθηνών
1916 Μέλος της Τριανδρίας της Εθνικής Άμυνας στη Θεσσαλονίκη
1917 Πρωθυπουργός και υπουργός Στρατιωτικών
1919 Μέλος της Ακαδημίας Ηθικών και Πολιτικών Επιστημών της Γαλλίας. Υπογράφει τη Συνθήκη του Neuilly
1920 Υπογράφει τη Συνθήκη των Σεβρών
1923 Υπογράφει τη Συνθήκη της Λωζάννης
1924 (Ιανουάριος-Φεβρουάριος) Πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης και πρωθυπουργός. Παραιτείται και αναχωρεί για το Παρίσι
1928 Πρωθυπουργός της Ελλάδας
1930 Υπογράφει στην Άγκυρα το Σύμφωνο ελληνοτουρκικής φιλίας
1932 (Μάιος) Παραίτηση της κυβέρνησης Βενιζέλου
1932 (Ιούνιος) Σχηματίζει νέα κυβέρνηση
1933 Σχηματίζει την τελευταία του κυβέρνηση
1936 (18 Μαρτίου) Θάνατος στο Παρίσι. Κηδεύεται στο Ακρωτήρι Χανίων

Ο γάλλος γλωσσολόγος ελληνιστής H. Pernot (1870-1946) υπήρξε ο ιδρυτής του Νεοελληνικού Ινστιτούτου της Σορβόννης (1923). Δίδαξε στη σχολή Ανατολικών γλωσσών ώς το 1912 και έκτοτε στην έδρα νεοελληνικής φιλολογίας στη Σορβόννη. Ασχολήθηκε κυρίως με τη φωνητική και διετέλεσε διευθυντής του Ινστιτούτου φωνητικής του Πανεπιστημίου του Παρισιού. Μελέτησε τις τοπικές ελληνικές διαλέκτους (ιδίως την χιακή και τη διάλεκτο της Τσακωνιάς) και την ελληνική των Ευαγγελίων. Μεταξύ των έργων του συγκαταλέγονται μελέτες για την ελληνική λογοτεχνία και τα δημοτικά τραγούδια.

Η Σόνια Ιλίνσκαγια γεννήθηκε στη Μόσχα το 1938. Σπούδασε στο κλασικό τμήμα της Φιλολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Λομονόσωφ με παράλληλη ειδίκευση στην νεοελληνική και τη ρωσική φιλολογία. Το 1971 υποστήριξε τη διατριβή της με τίτλο: Συμβολή στη μελέτη της μεταπολεμικής ποίησης στην Ελλάδα. Η μοίρα μιας γενιάς. Τακτικό μέλος της Ένωσης Συγγραφέων της ΕΣΣΔ, ασχολήθηκε με την κριτική και τη μετάφραση της νεοελληνικής λογοτεχνίας στα ρωσικά. Μετέφρασε Κάλβο, Καβάφη, Ρίτσο, Σεφέρη, Ελύτη, Βρεττάκο, Σινόπουλο, Λειβαδίτη, Κύρου, Αναγνωστάκη, Πατρίκιο, Σαχτούρη, Στεργιόπουλο, Ξενόπουλο, Τερζάκη και Αλεξανδρόπουλο. Χρημάτισε ερευνήτρια του Ινστιτούτου Σλαβικών και Βαλκανικών Μελετών της Ακαδημίας Επιστημών της ΕΣΣΔ ως το 1983, οπότε εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Ελλάδα και δίδαξε νεοελληνική λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Είναι ομότιμη καθηγήτρια της Νέας Ελληνικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
Για την συμβολή της στις καβαφικές μελέτες τιμήθηκε από τη Ρωσική Ακαδημία Επιστημών με το Doctorat d’ Etat (2002). Το 2007 ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας της απένειμε το παράσημο του Ταξιάρχη του Τάγματος της Τιμής. Το ίδιο έτος τιμήθηκε με το βραβείο «Διδώ Σωτηρίου» της Εταιρείας Συγγραφέων (2007). Το 2008 έλαβε διάσημα τιμής για τη συμβολή της στην προώθηση της φιλίας των λαών της Ρωσικής Ομοσπονδίας.
Το έργο της: Η μοίρα μιας γενιάς. Συμβολή στη μελέτη της μεταπολεμικής πολιτικής ποίησης στην Ελλάδα (Μόσχα 1974, Αθήνα 1976), Κ.Π. Καβάφης. Οι δρόμοι προς το ρεαλισμό στην ποίηση του 20ού αιώνα. (Αθήνα 1983, Μόσχα 1984), Γιάννης Ρίτσος. Η ζωή και το έργο του (Μόσχα 1986), Μιχαήλ Λυκιαρδόπουλος. Ένας Έλληνας στο χώρο του ρωσικού συμβολισμού (Αθήνα 1989), Επισημάνσεις. Από την πορεία της ελληνικής ποίησης του 20ού αιώνα (Αθήνα 1992), Ο Κ.Π. Καβάφης και η ρωσική ποίηση του «αργυρού αιώνα» (Αθήνα 1995), Ρωσική Καβαφειάδα. (Επιλογή, εισαγωγή, μέρος μεταφράσεων, μονογραφία Κωνσταντίνος Καβάφης, κύκλος δοκιμίων Ο Κ.Π. Καβάφης και η ρωσική ποίηση του «αργυρού αιώνα») (Μόσχα 2000), Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 στον καθρέφτη της ρωσικής ποίησης (Επιλογή, εισαγωγή, επιμέλεια) (Αθήνα 2001), Κ.Π. Καβάφης, Άπαντα τα ποιήματα. (Εισαγωγή, επιμέλεια) (Αθήνα 2003), Κ.Π. Καβάφης, Τα Πεζά. (Επιλογή, εισαγωγή, μέρος μεταφράσεων) (Μόσχα 2003), Ελληνορωσικά συναπαντήματα (Αθήνα 2004), Η ρωσική λογοτεχνία στην Ελλάδα. 19ος αιώνας (Αθήνα 2006).

[Πηγές: «Σόνια Ιλίνσκαγια Αλεξανδροπούλου», www.hecucenter.ru/word-files, Τραίνο (συγγραφείς – μέλη) www.dedalus.gr, Δέσποινα Τριβόλη, «Μια ζωή. Μήτσος Αλεξανδρόπουλος» Lifo 22.05.08, στον ιστότοπο Ημερολόγιο πεδιάδος lehaina.blogspot.com]