Showing 17908 results

Authority record

Καρατζάς, Σταμάτης

  • Person

Ο γλωσσολόγος Σταμάτης Καρατζάς γεννήθηκε το 1913 στην Κύμη. Σπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (1931-1936), πολέμησε ως έφεδρος ανθυπολοχαγός στο Αλβανικό Μέτωπο και στην Κατοχή έδρασε ως μέλος του ΕΑΜ. Το 1945 έγινε διδάκτορας της Φιλοσοφικής Αθηνών και συνέχισε τις μεταπτυχιακές σπουδές του στο Παρίσι. Το 1952 έγινε λέκτορας της Νέας Ελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου, το 1956 υφηγητής και το 1959 καθηγητής στο ίδιο πανεπιστήμιο. Από το 1960 δίδαξε ως επισκέπτης καθηγητής και στο Πανεπιστήμιο Aix-en-Provence. Το 1964 εκλέχτηκε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και αποσπάστηκε στη Φιλοσοφική Ιωαννίνων. Απολύθηκε από το καθεστώς της δικτατορίας και απέδρασε στη Γαλλία όπου έγινε καθηγητής στο Aix-en-Provence και ανέπτυξε αντιδικτατορική δράση. Επέστρεψε, μετά την πτώση της Χούντας, στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Πέθανε το 1986.

Πηγή: «Βιογραφικό σημείωμα-εργογραφία», Αντίχαρη. Αφιέρωμα στον καθηγητή Σταμάτη Καρατζά, Αθήνα, Ε.Λ.Ι.Α., 1984.

Κατσίμης, Σπύρος

Ο ποιητής, ζωγράφος και δημοσιογράφος Σπύρος Κατσίμης, γεννήθηκε στην Κέρκυρα το 1933 και πρωτοεμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα σε ηλικία 22 ετών. Διετέλεσε υπεύθυνος πολιτιστικών εκπομπών στην ΕΤ1. Εξέδωσε τις ποιητικές συλλογές: Χαμόγελο (1959), Επιλογή 1955-1974 (1979), Ο τρελός (1983) και Ο καιρός της αστραπής (1996). Δημοσίευσε επίσης την συλλογή διηγημάτων Ο νεωκόρος και το φέρετρο (2005) και μία σειρά συνεντεύξεων με ανθρώπους του πνεύματος στον τόμο Αναζητώντας μια διέξοδο.

Κεντρική Επιτροπή Πολιτικών Προσφύγων Ελλάδος (Κ.Ε.Π.Π.Ε)

  • Corporate body

Η Κεντρική Επιτροπή Πολιτικών Προσφύγων Ελλάδας (Κ.Ε.Π.Π.Ε.) δημιουργήθηκε μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου από τους Έλληνες πολιτικούς πρόσφυγες που κατέφυγαν σε χώρες της Ανατολική Ευρώπης (το 1965 είχαν καταγραφεί από την επιτροπή 60.500 πρόσφυγες).

[Πηγές σύνταξης διοικητικής ιστορίας: http://www.tovima.gr/society/article/?aid=435298 ]

Κουιμτζής, Σίμος

  • Person
  • 1916-199;

Ο Σίμος (Συμεών) Κουιμτζής ήταν θεατρικός ηθοποιός, υποβολέας και συγγραφέας. Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια και εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη σκηνή το 1936, στο θέατρο «Πανσαμιακόν» (Καρλόβασι Σάμου), με το θίασο Γιάννη και Μανώλη Ρούσσου. Συνεργάστηκε με θιάσους της Αιγύπτου και της Αθήνας (Σοφίας Βέμπο, Νίκου Λώρη, Άννας και Μαρίας Καλουτά, Παρασκευά Οικονόμου, Μαίρης Γιαννούλη, Ελληνικού Σωματείου «Αισχύλος-Αρίων», Άννας Ιασωνίδου και Σπύρου Παππά, Νίκου Βασταρδή, Κώστα Πρέκα κ.ά.). Διηύθυνε τα θεατρικά σχήματα «Ελεύθερος Θεατρικός Οργανισμός», «Ελληνικός Επιμορφωτικός Οργανισμός Θεάτρου» και «Οργανισμός Παιδικού Θεάτρου». Για το θέατρο έγραψε επιθεωρήσεις και κωμωδίες (Όλοι μαζύ τρελλές βραδυές, Αξέχαστη νύχτα, Αθήνα-Χόλλυγουντ, Να τι θα πει Ελλάδα κ.ά.), καθώς και μεταφράσεις και διασκευές έργων άλλων συγγραφέων.

[Πηγές σύνταξης βιογραφικών: 1. Υλικό του αρχείου. 2. Βιογραφικά σημειώματα συνταγμένα από την Ελένη Ράμφου (ΔΑΠ 2006)].

Κροκίδας, Αναστάσιος

  • Person

Ο Αναστάσιος Κροκίδας (Πειραιάς, 1847-Μανσούρα, 1883). Το 1856 άρχισε σπουδές στη Νομική Σχολή. Την ίδια χρονιά φαίνεται ότι έφυγε στην Αίγυπτο όπου εισήλθε στο προξενικό σώμα ως προξενικός πράκτορας. Από το 1881 ήταν υποπρόξενος στη Μανσούρα, όπου και δολοφονήθηκε για προσωπικούς λόγους από τον Ευάγγελο Νάτσιο, τον Νοέμβριο του 1883. Ήταν παντρεμένος με την Ελένη το γένος Λεωνίδα Κόντογλου με την οποία απέκτησε ένα γιο, τον Γεώργιο.

Κυριαζής, Αθανάσιος

  • Person

Ο Αθανάσιος Κυριαζής γεννήθηκε το 1887 στο Αγρίνιο. Πατέρας του ήταν ο Γεώργιος Κυριαζής από τον Προυσσό Ευρυτανίας και μητέρα του η Ευφροσύνη (το γένος Κυρίτση). Ο Αθανάσιος είχε δύο αδελφές τη Βασιλική και την Αγανίκη. Πολύ νωρίς έχασε τον πατέρα του (1893) και μεγάλωσε με μεγάλες στερήσεις. Παρακολούθησε τις εγκύκλιες σπουδές στο Αγρίνιο ως τη Β΄Γυμνασίου και συνέχισε στο Μεσολόγγι. Το 1903 εγγράφηκε στη Φιλοσοφική της Αθήνας, εργαζόμενος παράλληλα τη νύχτα, αλλά διέκοψε για λόγους υγείας. Το 1906 εγγράφηκε στη Νομική από όπου πήρε το πτυχίο και το διδακτορικό του. Την ίδια χρονιά διορίστηκε γραμματέας στο Ταμείο Μεγαλόπολης. Το 1912 επιστρατεύθηκε λόγω των Βαλκανικών πολέμων και το 1913 αποσπάσθηκε από το στρατό και ορίστηκε οικονομικός επίτροπος των νήσων του Αιγαίου (1913-1914). Ύστερα από κάποια χρόνια υπηρεσίας στην επαρχία, μετατέθηκε στο υπουργείο Οικονομικών και έφθασε ως τη θέση του Διευθυντή του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους. Μετατέθηκε στη Θεσσαλονίκη από τη δικτατορία του Μεταξά το 1938 ως Πάρεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Το 1917 παντρεύτηκε την Λουκία Χρόνη και απέκτησαν τέσσερις κόρες. Παράλληλα με τη λογοτεχνική δημιουργία εξέδωσε το περιοδικό Νέα Γράμματα (1924). Πέθανε το 1950.
Δημοσίευσε δώδεκα ποιητικές συλλογές: Εκατόμβη (1920), Στιγμές που ζω (1921), Η καρδιά με τα φίδια (1922), Επιτάφια ρόδα (1923), Στην παλιά στράτα του χωριού (1925), Τα ρουμελιώτικα (1928), Τα τραγούδια της νύχτας (1929), Ονόματα για τρεις σταυρούς (1929), Ζωή και μοίρα (1932), Αιγινίτικα ακρογιάλια (1936), Όνειρα και παραμύθια (1947), Κοχύλια και πετράδια (1949), Τα προπαροξύτονα (1950).

[Πηγή σύνταξης βιογραφικού: Χρυσούλα Σπυρέλη, Τα ποιήματα του Αθ. Γ. Κυριαζή (1887-1950), πρόλογος Ερατοσθένης Γ. Καψωμένος, Αθήνα, Γαβριηλίδης, 2007, σ. 21-63.]

Κύρου, Κλείτος

  • Person

Ο Κλείτος-Δημήτριος Κύρου γεννήθηκε το 1921 στη Θεσσαλονίκη. Φοίτησε στο κολλέγιο Ανατόλια στη Θεσσαλονίκη. Το Σεπτέμβριο του 1939 εισήχθη στη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Εργάστηκε στον τραπεζικό τομέα (1951-1983). Διετέλεσε Γενικός Γραμματέας του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος από το 1974 μέχρι το 1976.

Στη λογοτεχνία εμφανίστηκε το 1944 από το φοιτητικό περιοδικό Ξεκίνημα, αρχικά με μεταφράσεις ξένων, κυρίως Άγγλων, ποιητών. Ως ποιητής εμφανίστηκε για πρώτη φορά με το ποίημα «Προσμονή» στο περιοδικό Φοιτητής (Θεσσαλονίκη), τχ. 3 (5.5.1945). Το 1949 εξέδωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο Αναζήτηση, Αναμνήσεις μιας αμφίβολης εποχής. Συνεργάστηκε με πλήθος περιοδικών. Ενδεικτικά αναφέρουμε τα περιοδικά Ξεκίνημα, Φοιτητής, Ελεύθερα Γράμματα, Διαγώνιος, Ο Αιώνας μας, Κοχλίας, Νέα Πορεία, Κριτική, Εντευκτήριο. Το σύνολο της ποιητικής του δουλειάς εκδόθηκε στη συλλογή Εν όλω, Συγκομιδή 1943-1997, Άγρα, Αθήνα 1997. Το 1988 του απονεμήθηκε το Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη συλλογή Τα πουλιά και η αφύπνιση, Νεφέλη, Αθήνα 1987, το οποίο όμως αποποιήθηκε. Το 2005 η Ακαδημία Αθηνών του απένειμε για το σύνολο του ποιητικού του έργου το βραβείο Ουράνη. Ποιήματά του μεταφράστηκαν στα αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά, ισπανικά, ρωσικά, πολωνικά, βουλγαρικά και αραβικά.

Ο Κύρου ασχολήθηκε εκτεταμένα με τη μετάφραση, κυρίως ποίησης αλλά και θεάτρου. Μετέφρασε Λόρκα, Απολλιναίρ, Ώντεν, Μακ Λης, Έλιοτ, κ.ά. Τιμήθηκε με το βραβείο της Ελληνικής Εταιρίας Μεταφραστών για τη μετάφραση του έργου του Christopher Marlowe, Δόκτωρ Φάουστους, Άγρα, Αθήνα 1990 και με το κρατικό βραβείο μετάφρασης για τη μετάφραση του έργου του P.B. Shelley, Οι Τσέντσι, Άγρα, Αθήνα 1993.

Ασχολήθηκε επίσης με την κριτική κινηματογράφου, δημοσιεύοντας κείμενά του σε περιοδικά της Θεσσαλονίκης, κυρίως στη Νέα Πορεία. Από το 1962 ως το 1966 διετέλεσε συχνά μέλος της κριτικής ή της οργανωτικής επιτροπής της Εβδομάδας Ελληνικού Κινηματογράφου.

Ανάμεσα στα ενδιαφέροντά του ήταν και η φωτογραφία. Φωτογράφισε εκτεταμένα, αφήνοντας πίσω του ένα πλούσιο φωτογραφικό αρχείο. Δύο φωτογραφίες από την περίοδο της Κατοχής δημοσιεύθηκαν για πρώτη φορά στο περιοδικό Ο Φοιτητής, τχ. 2 (7/4/1945), σ. 5. Έκτοτε αναδημοσιεύθηκαν συχνά. Έλαβε επίσης μέρος σε φωτογραφικούς διαγωνισμούς κερδίζοντας βραβεία.

Ο Κύρου ασχολήθηκε ακόμη με το κολάζ, πραγματοποιώντας σχετική έκθεση μαζί με τον Μανόλη Αναγνωστάκη στη γκαλερί ΖΜ το 1972.

To 1969 παντρεύτηκε την Φιλιώ Αγγελίδου. Μαζί απέκτησαν δύο παιδιά, την Ελένη (1970) και τον Γιώργο (1971).

Πέθανε στις 10 Απριλίου 2006.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Αλεξ. Αργυρίου (επιμ.), Η ελληνική ποίηση, ανθολογία, γραμματολογία, η πρώτη μεταπολεμική γενιά, Σοκόλης, Αθήνα 1982, σσ. 284-285.

Κλείτος Κύρου, Οπισθοδρομήσεις. Αναδρομή ζωής, Άγρα, Αθήνα 2001.

Yλικό του αρχείου.

Αργυροπούλου, οικογένεια

  • Family
  • π. 18ος αιώνας - 20ος αιώνας;

Η οικογένεια Αργυρόπουλου είναι παλιά φαναριώτικη οικογένεια, που έδρασε προεπαναστατικά στην Κωνσταντινούπολη και μετεπαναστατικά στην Αθήνα.

Μάτεση, οικογένεια

  • Family
  • 1794-1875 (Αντώνιος Μάτεσης), 1835-1919 (Σπυρίδων Αντωνίου Μάτεσης), ;-; (Αντώνιος Σπυρίδωνος Μάτεσης)

Ο ζακυνθινός λόγιος Αντώνιος Μάτεσης, δημιουργός του θεμελιώδους για το νεοελληνικό θέατρο δράματος Ο βασιλικός (1829-1830), ήταν γιος του Δημητρίου Μάτεση και της Βεατρίκης Τερτσέτη. Γεννήθηκε το 1794 στη Ζάκυνθο και πέθανε το 1875 στην Ερμούπολη της Σύρου. Από την πλευρά της μητέρας του, ήταν εξάδελφος του Γεωργίου Τερτσέτη (1800-1874). Ο δικαστικός Σπυρίδων Α. Μάτεσης (1835-1919) ήταν γιος του Αντωνίου Μάτεση και της Κιάρας Β. Μανούσου. Ο δικηγόρος Αντώνιος Σπ. Μάτεσης ήταν γιος του Σπυρίδωνος Α. Μάτεση και της Ευτέρπης Παΐτα.

Μαυρομιχάλη, οικογένεια

  • Family

Πολυπρόσωπη και πολύκλαδη, η οικογένεια Μαυρομιχάλη ήταν μία από τις παλαιότερες και ισχυρότερες στη Μάνη, με μέλη πολιτικούς και στρατιωτικούς που έπαιξαν αποφασιστικό ρόλο στα προεπαναστατικά γεγονότα και είχαν σημαντική δράση στα χρόνια της Επανάστασης, αλλά και στην πολιτική ζωή του νεοσύστατου ελληνικού κράτους. Στο αρχείο του ΕΛΙΑ Αθήνας υπάρχουν έγγραφα που αναφέρονται σε μέλη μεταγενέστερων γενεών.

Ο Πέτρος Μαυρομιχάλης, γιός του Κυριακούλη, ακολούθησε το στρατιωτικό επάγγελμα. Όντας ανθυπασπιστής, πήρε μέρος στην επανάσταση του 1843. Τα επόμενα χρόνια (1844-1847), κλήθηκε να καταστείλει διάφορες στάσεις στην περιοχή της Λακωνίας, και υπήρξε αρχηγός του Λακωνικού σώματος στην Εύβοια το 1848. Από το 1847 εκλεγόταν βουλευτής Οιτύλου.

Ο Κυριακούλης Μαυρομιχάλης (Αθήνα, 1850 - 1916) ήταν γιος του Πέτρου. Πρωτοεκλέχτηκε βουλευτής Οιτύλου το 1879. Υπουργός Εσωτερικών (1895 - 1897, 1902 - 1903, 1905), Στρατιωτικών (1904 - 1905), μετά τη δολοφονία του Δεληγιάννη έγινε αρχηγός του “Εθνικού Κόμματος" (τμήματος του παλιού δεληγιαννικού) και ύστερα από την επανάσταση στο Γουδί ορκίστηκε πρωθυπουργός (Αύγουστος 1909). Παραιτήθηκε τον Ιανουάριο του 1910 διαφωνώντας με τους στρατιωτικούς.

Ο Πέτρος Κυριακούλη Μαυρομιχάλης υπήρξε πολιτικός και το 1946 ήταν υπουργός Στρατιωτικών.

Υλικό υπάρχει και για άλλα πρόσωπα όπως για: τον Πετρόμπεη και Λεωνίδα Μαυρομιχάλη, την Λίνα Μαυρομιχάλη (σύζυγο του πρωθυπουργού Κυριακούλη), τον Πέτρο Αντωνίου Μαυρομιχάλη (βουλευτή), την Ασπασία Μαυρομιχάλη (σύζυγο Ιωάννου Ράλλη, πρωθυπουργού επί Κατοχής) και τον γιο τους Δημήτριο Ιωάννου Ράλλη.

Μαύρου, Αλέξανδρος

Ο Αλέξανδρος Φιλίππου Μαύρου, κάτοικος Θεσσαλονίκης, διατηρούσε εμπορικό κατάστημα στη Θεσσαλονίκη από το 1880 και ασχολιόταν με το εμπόριο δερμάτων και άλλων βυρσοδεψικών υλικών και μηχανών. Η οικογένεια Μαύρου καταγόταν πιθανότατα από τον Βόλο όπου βρίσκονταν εγκατεστημένα τα περισσότερα μέλη της. Ο Αλέξανδρος Μαύρου διηύθηνε την εμπορική του επιχείρηση στη Θεσσαλονίκη σε συνεργασία με τον αδερφό του Γεώργιο ενώ συχνά αλληλογραφούσε με τους υπόλοιπους αδερφούς του για εμπορικά θέματα. Αυτοί ήταν οι: Κωνσταντίνος (Βόλος), Γεώργιος (Θεσ/νίκη, Αικατερίνη, Σέρρες), Νέστωρ (Θεσ/νίκη, Βόλος, Βιτώλια), Αγγελής (Βόλος) και Δημήτριος (Μακρινίτσα Βόλου). Την εμπορική επιχείρηση ανέλαβε από το 1925 ο γιος του Αλέξανδρου, Κωνσταντίνος.

Μελά, Έυη

  • 1930-2010

Η Εύη Μελά ήταν ανταποκρίτρια των γερμανικών εφημερίδων Die Welt, Mϋncher Merkur, Stuttgarter Zeitung κατά την περίοδο 1959-1967. Μετά την πτώση της ελληνικής στρατιωτικής χούντας το 1974, εργάστηκε για τους Sϋddeutsche Zeitung, RIAS Berlin, Christ und Welt, Merian κ.ά. Μεταξύ των ετών 1969-1990 έγραψε, δημοσίευσε και μετάφρασε μεταξύ άλλων έργων, εννέα οδηγούς για την Ελλάδα και την ιστορία της ελληνικής τέχνης, καθώς επίσης και έναν οδηγό για τη Ρουμανία. Αυτά τα βιβλία μεταφράστηκαν σε πολλές γλώσσες και επανεκδόθηκαν πολλές φορές. Το πιο γνωστό βιβλίο της ίσως είναι το Temples and Sanctuaries of Ancient Greece: A Companion Guide (1973). Ήταν μέλος του Διεθνούς Ινστιτούτου Τύπου (IPI).

Μελετόπουλος, Τάσος

  • 1908-;

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1908. Πραγματοποίησε γυμνασιακές σπουδές στη Λεόντειο Σχολή (Lycee Leonin) στην Αθήνα και στη Theresianische Akademie στη Βιέννη.

Από τους πρωτεργάτες του ελληνικού κινηματογράφου, διετέλεσε καλλιτεχνικός διευθυντής στην Αστέρω του Δημήτρη Γαζιάδη (1929), τεχνικός διευθυντής στο Δάφνις και Χλόη του Ορέστη Λάσκου (1931), συνεργάτης του Δημήτρη Μεραβίδη, ενώ εμφανίστηκε και ως ηθοποιός, σε μικρό ρόλο, στον Μάγο της Αθήνας του Αχιλλέα Μαδρά (1931).

Σκηνοθέτης και σεναριογράφος στις ταινίες, Ανοιχτή θάλασσα (1954) και Αλλού τα κακαρίσματα (1960), υπέγραψε, επίσης, ως σκηνοθέτης, δύο ντοκιμαντέρ μικρού μήκους, ένα από την ιστορική παράσταση της Ηλέκτρας του Σοφοκλή στο αρχαίο θέατρο Επιδαύρου (1938, Εθνικό Θέατρο, σκηνοθεσία Δημήτρης Ροντήρης), και ένα με τίτλο Κώς, το νησί του Ιπποκράτη (1958).

Το 1955 ίδρυσε τον Κινηματογραφικό Οργανισμό Αρχαίου Δράματος, με σκοπό «την παραγωγήν και διάδοσιν αρχαίων ελληνικών τραγωδιών εις την εσωτερικήν και εξωτερικήν αγοράν». Την ίδια χρονιά ολοκλήρωσε κινηματογραφική διασκευή της τραγωδίας του Σοφοκλή, Οιδίπους τύραννος, με σκοπό την κινηματογραφική της παρουσίαση. Τα γυρίσματα ξεκίνησαν το 1959, με τον Δημήτρη Μυράτ και την Αλέκα Κατσέλη στους ρόλους του Οιδίποδα και της Ιοκάστης αντίστοιχα, ωστόσο η ταινία δεν ολοκληρώθηκε.

Ασχολήθηκε, επίσης, με την αρθρογραφία (κατά την περίοδο 1929-1932 συνεργάστηκε με τα Νέα του Κωστή Μπαστιά, καθώς και με τα περιοδικά Το Παρλάν και Πρωτοπόροι), ενώ το 1931 του ανατέθηκε η διεύθυνση του αθηναϊκού γραφείου Τύπου της κινηματογραφικής εταιρείας Metro-Goldwyn-Mayer.

Σημαντικότατη υπήρξε και η σταδιοδρομία του Τάσου Μελετόπουλου ως θεατρικού φωτογράφου. Η αγάπη του για την τέχνη της φωτογραφίας χρονολογείται από τα μέσα της δεκαετίας του 1920. Πρώτος φωτογράφος του Εθνικού Θεάτρου, προσέφερε αναντικατάστατα τεκμήρια υψηλής αισθητικής από παραστάσεις της κρατικής σκηνής αλλά και ελεύθερων θιάσων, κατά την περίοδο 1932-1955.

[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: 1) Λούπας, Στάθης, «Τάσσος Μελετόπουλος», Το Παρλάν 26, 24/10/1931, σσ. 771-772. 2) Γούτος, Κώστας Δ. / Νούλας, Κωνσταντίνος Δ., Λεξικό σκηνοθετών του ελληνικού κινηματογράφου. Αθήνα, Αιγόκερως, 1996. 3) Μητροπούλου, Αγλαΐα, Ελληνικός κινηματογράφος. Αθήνα, 1980. 4) Υλικό του αρχείου.]

Μοστράτος, Δημήτριος

Ο Δημήτριος Γ. Μοστράτος καταγόταν από την Κωνσταντινούπoλη. Το 1891 στο Βερολίνο εκδόθηκε το έργο του Die Padagogik des Helvetius.

Διετέλεσε σχολάρχης της Αμπετείου Σχολής του Καΐρου μεταξύ των ετών 1900-1903. Το 1903 διορίστηκε καθηγητής της ελληνικής φιλολογίας στην Μεγάλη του Γένους Σχολή, όπου δίδαξε ελληνικά, συνθέσεις και γραμματολογία. Πέθανε το 1909.

Ο Ευαγγελίδης Μαργαρίτης (1850-;) –ο συγγραφέας των περισσοτέρων επιστολών του αρχείου– ήταν ιστορικός της φιλοσοφίας στο Εθνικό Πανεπιστήμιο και ίδρυσε τον «Σύλλογο Μικρασιατών» στην Αθήνα.

[Πηγές: Τα στοιχεία των βιογραφικών σημειωμάτων αντλήθηκαν από το ίδιο το αρχείο και από την ιστοσελίδα «Δάσκαλοι που δίδαξαν στην Πατριαρχική Μεγάλη του Γένους Σχολή από το έτος της ίδρυσής της μέχρι σήμερα», http://www.megalisxoli.gr/upload/daskaloi.doc. Η αναφορά στο έργο του Δ. Μοστράτου έγινε από την ιστοσελίδα «Τεκμήρια», http://www.kenef.phil.uoi.gr, τελευταία επίσκεψη 18/10/2006. Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Αθήνα, Χάρης Πάτσης, 1968, τομ. 6.]

Μπουντούρη, οικογένεια

  • Family
  • 1715-

Υδραίικη οικογένεια με μέλη, μεταξύ άλλων, τον πρόκριτο Βασ.Ν. Μπουντούρη (1775-; ) που είχε δραστηριοποιηθεί στο χώρο της εμπορικής ναυτιλίας, ενίσχυσε σημαντικά τον Αγώνα και συμμετείχε ενεργά στη διοίκηση και πολιτική εξουσία του νέου κράτους, τον γιο του Νικόλαο (Νικολό) Β. Μπουντούρη (Υδρα 1805-Χαλκίδα 1868) που έλαβε μέρος στις ναυτικές επιχειρήσεις του Αγώνα (1821-1827), υπηρέτησε στο Υγειονομείο Πειραιά (1837-1844) και εγκαταστάθηκε στην Χαλκίδα το 1845, όπου εκλέχθηκε για πρώτη φορά βουλευτής το 1853 και κατόπιν δήμαρχος (1855-57) και διετέλεσε υπουργός Ναυτικών στις κυβερνήσεις Δ. Κυριακού (1863) και Μπ. Ρούφου (1866). Ο Βασ. Ν. Μπουντούρης και οι απόγονοί του αποτέλεσαν τον κλάδο Εύβοιας της οικογένειας, μιας που εγκαταστάθηκαν και έζησαν στην Εύβοια, αξιοποιώντας μεγάλες εκτάσεις γης που είχαν αγοράσει εκεί μαζί με άλλους Υδραίους γύρω στο 1830. Ο γιος του Νικολού, Βασίλειος Βουδούρης (Χαλκίδα 1840-Αθήνα 1910) ήταν μεγαλοκτηματίας, ιδιοκτήτης μεταλλείων, επιχειρηματίας και πολιτικός. Εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής το 1868, πρόεδρος της Βουλής την περίοδο 1892-95, και διετέλεσε υπουργός Ναυτικών και Στρατιωτικών στις κυβερνήσεις Γ. Θεοτόκη (1899-1901) και Δ.Γ. Ράλλη (1905). Η κόρη του Νικολού Μπουντούρη, Σκεύω ( ; -1904) ήταν σύζυγος του αρεοπαγίτη Θ. Βώκου και ο γιος του Δημήτριος (1842-1911) ήταν αξιωματικός του Ναυτικού, υπασπιστής του Γεωργίου Α΄, κυβερνήτης των πλοίων "Αμφιτρίτη" και "Σφακτηρία" και σύζυγος της Ιωσηφίνας Declaux.

Ναρ, Αλμπέρτος

Ο Αλμπέρτος Ναρ γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη το 1947. Γιος σεφαραδιτών Εβραίων, επιζώντων του Ολοκαυτώματος, παρακολούθησε μαθήματα στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και εργάστηκε ως γραμματέας της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης. Διηύθυνε το Κέντρο Ιστορικών Μελετών Εβραϊσμού Θεσσαλονίκης και ήταν μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής του Κέντρου Ιστορίας του Δήμου Θεσσαλονίκης.

Πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα το 1985 με το βιβλίο Οι συναγωγές της Θεσσαλονίκης. Τα τραγούδια μας, έκδοση Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης. Ερεύνησε για χρόνια την ιστορία και τη λαογραφία της εβραϊκής κοινότητας της πόλης του συγκεντρώνοντας το σύνολο της δουλειάς του στο βιβλίο Κειμένη επί ακτής θαλάσσης, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 1997. Μαζί με την Έρικα Κούνιο Αμαρίλιο κυκλοφόρησαν το βιβλίο Προφορικές μαρτυρίες Εβραίων της Θεσσαλονίκης για το Ολοκαύτωμα, Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη 1998.

Ως πεζογράφος εμφανίστηκε επίσης το 1985 με διήγημά του στο περιοδικό Το δέντρο. Συνεργάστηκε στενά με τα περιοδικά Παραφυάδα και Το τραμ (Τρίτη διαδρομή). Κυκλοφόρησε τις συλλογές διηγημάτων Σε αναζήτηση ύφους, Τα τραμάκια, Θεσσαλονίκη 1991 και δεύτερη έκδοση εμπλουτισμένη με πέντε διηγήματα, Νεφέλη, Αθήνα 1997 και Σαλονικάι, δηλαδή Σαλονικιός, Νεφέλη, Αθήνα 1999. Υπήρξε τακτικός συνεργάτης των εφημερίδων Μακεδονία και Θεσσαλονίκη. Κείμενά του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γερμανικά, ισπανικά, γαλλικά και εβραϊκά. Πέθανε το 2005. Μετά το θάνατό του εκδόθηκε το βιβλίο Επιπόλαιος επί πόλεως, πεζά κείμενα 1998-2003, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2007.

[Πηγή σύνταξης βιογραφικού http://www.biblionet.gr]

Νεγρεπόντης, Γιάννης

Το πραγματικό όνομα του ποιητή, πεζογράφου, θεατρικού συγγραφέα και στιχουργού Γιάννη Νεγρεπόντη ήταν Ιωάννης Ξυνοτρούλιας (Λάρισα 1930-Αθήνα 1991). Σπούδασε αρχαιολογία στην Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και παρακολούθησε μαθήματα στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών (1949-51). Στα γράμματα πρωτοεμφανίστηκε το 1949 με το ψευδώνυμο Γιάννης Νικολάου, δημοσιεύοντας το πρώτο του διήγημα στο περιοδικό Ελληνική Δημιουργία. Το 1955 στην Επιθεώρηση Τέχνης υπέγραψε ποίημά του με το ψευδώνυμο Τζων Νεγρεπόντης, όνομα το οποίο κράτησε μετατρέποντας το Τζων σε Γιάννης.

Το 1958 εξέδωσε την πρώτη ποιητική συλλογή του με τίτλο Πρόσωπα και χώρος. Ακολούθησαν: Καθημαγμένοι (1960), Δωρήματα (1963), Άδιον ουδέν έρωτος (1971), Φυλάττειν Θερμοπύλας (1971, ορατόριο), Μικροαστικά (1974), Τα τραγούδια της Αργυρώς (1976), Συνάντηση (1979), Κάτω από ένα κουνουπίδι (1981) και Φεμινιστικά (1983).

Σημαντικό μέρος του έργου του Νεγρεπόντη αποτελούν τα πεζά του κείμενα, τα οποία δημοσιεύθηκαν στους εξής τόμους: Έγκλειστοι (1966), Ο καθρέπτης και άλλες πρόζες (1973), 15 παραμύθια (1977), Οι μπόμπιρες (1979), Ένας μπόμπος πολύ αριστερός (1980), Ο κύριος Χ (1981), Ο γάμος η διαθήκη και οι έρωτες (1981), Το διπλανό δωμάτιο (1982) και Τα κομματικά (1986, μικρός τόμος με αποφθεγματικές παραγράφους).

Ο Νεγρεπόντης ασχολήθηκε επίσης με την συγγραφή θεατρικών έργων. Το 1961 εξέδωσε την Ιφιγένεια, ποιητικό έργο σε διαλογική μορφή. Δύο χρόνια αργότερα παίχθηκε στο θέατρο Το Μπουρίνι (διασκευή ομώνυμης νουβέλας του Καραγάτση), το 1965 το θεατρικό Να περιμένουμε ένα ξένο, το επόμενο έτος δημοσιεύθηκε Η Προξενήτρα στο περιοδικό Θέατρο, το 1974-75 παραστάθηκε η επιθεώρηση Μικροαστικά και τέλος το 1979 δημοσιεύθηκε το θεατρικό έργο Ο φίλος μας ο Αίσωπος.

Τα έργα Μικροαστικά και τα Απλά μαθήματα Πολιτικής Οικονομίας μελοποιήθηκαν από τον Λ. Κηλαηδόνη και τα Νέγρικα από τον Μ. Λοΐζο. Στίχους του επίσης μελοποίησαν οι Μ. Θεοδωράκης, Χ. Λεοντής, Θ. Μπακαλάκος.

[Πηγές: Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1983, τομ. 7]

Νέρης, Νικόλαος

Ο Νικόλαος Νέρης ήταν γιος του Ιωάννη Νέρη και της Μαριγώς Κωβαίου. Ο πατέρας του καταγόταν από την Αθήνα και διετέλεσε διευθυντής των ΤΤΤ στην Αμοργό όπου γνώρισε και παντρεύτηκε τη μητέρα του. Ο Ν. Νέρης γεννήθηκε στη Μύκονο όπου είχε μετατεθεί ο πατέρας του. Είχε δύο αδελφούς τον Γιώργο (γεν. 1909, μετέπειτα εφέτης στην Αθήνα) και τον Αριστείδη (γεν. 1906, μετέπειτα υπάλληλος σε υπουργείο). Άλλα δύο αδέλφια του, ο Γιώργος και ο Δημοσθένης, είχαν πεθάνει σε νηπιακή ηλικία. Είχε επίσης δύο μεγαλύτερες ετεροθαλείς αδελφές, την Ξανθή και την Ελένη, από πρώτο γάμο του πατέρα του (στην Κύθνο, όπου υπηρετούσε ως τηλεγραφητής? η πρώτη του σύζυγος ονομαζόταν Παγώνα και πέθανε νέα). Ο Ν. Νέρης φοίτησε στο Δημοτικό της Αμοργού, ολοκλήρωσε το Δημοτικό σχολείο και την πρώτη τάξη Ελληνικού στη Φολέγανδρο, την Β΄ Ελληνικού στη Σκιάθο, επέστρεψε στην Αμοργό, τελείωσε το Γυμνάσιο στην Αθήνα. Σπούδασε στην Νομική Αθηνών και στη Γαλλική Ακαδημία και παράλληλα εργαζόταν στο Υπουργείο Οικονομικών (μετά από εξετάσεις το 1917). Στη στρατιωτική του θητεία υπηρέτησε στη Στρατονομία ως νομικός και από εκεί το 1920 (ή 1921) στην Αστυνομία Πόλεων. Φοίτησε στη σχολή Αστυνομίας Πόλεων στην Κέρκυρα και έκτοτε σταδιοδρόμησε σε αυτό το σώμα. Υπηρέτησε στην Αστυνομία Πάτρας (1922-1927) και από το 1928 στην Αθήνα. Στα 1933-1940 εργάστηκε για την ίδρυση και διοργάνωση της Τουριστικής Αστυνομίας. Έφτασε μέχρι τη θέση του Αρχηγού της Αστυνομίας (1958-1960). Το 1940-41 οργάνωσε την παθητική αεράμυνα και τα εθελοντικά συντάγματα κατά των αλεξιπτωτιστών (διοικητής παθητικής αεραμύνης της προστασίας του αμάχου πληθυσμού και διοικητής του συντάγματος των λόχων αεραμύνης). Στάλθηκε από την κυβέρνηση ως μάρτυρας κατηγορίας στη δίκη των εγκληματιών πολέμου της Νυρεμβέργης. Το 1947 ο βασιλιάς Παύλος του ανέθεσε τη δημιουργία του Εθνικού Ιδρύματος με στόχο τη συγκρότηση τεχνικών σχολών και αγροτολεσχών για την επαγγελματική κατάρτιση του πληθυσμού και ειδικά των ανήλικων πολιτικών κρατουμένων του εμφυλίου, το οποίο ο Νέρης διηύθυνε άμισθα για δέκα χρόνια (1947-1957), παράλληλα με την έμμισθη διοίκηση της Τουριστικής Αστυνομίας. Από το Εθνικό Ίδρυμα παραιτήθηκε το 1957 και επανήλθε στην Αστυνομία από όπου συνταξιοδοτήθηκε το 1960. Στο διάστημα αυτό εργάστηκε για τη δημιουργία του Ταμείου Υγείας των αστυνομικών. Στη διάρκεια της δικτατορίας του αφαιρέθηκε ο βαθμός του αρχηγού της Αστυνομίας (και ποσοστό της σύνταξής του). Κατά την μεταπολίτευση ανακλήθηκε για να συνδράμει στις κρίσεις των αξιωματικών που είχε απολύσει η Χούντα.

Αντίστοιχες σχολές επαγγελματικής κατάρτισης κλήθηκε να οργανώσει στο Ιράκ. Το 1961-1963 διετέλεσε σύμβουλος του Μακαρίου για θέματα τουρισμού και συντέλεσε στην οργάνωση του παραθαλάσσιου τουρισμού της Κύπρου. Αντίστοιχη προσπάθεια έκανε και στο Λίβανο, την ίδια περίοδο. Υπήρξε για πολλά χρόνια αντιπρόεδρος του Κοινωφελούς οργανισμού Κυκλάδων νήσων (Κ.Ο.Κ.Ν.) και πρόεδρος του συνδέσμου Αμοργίνων. Ασχολήθηκε συστηματικά με τον προσκοπισμό. Τιμήθηκε με πολλές διακρίσεις. Έδωσε πολλές διαλέξεις στο Εθνικό Ίδρυμα, ασχολήθηκε και με τη λογοτεχνία χωρίς να δημοσιεύσει έργα του. Ταξίδεψε στην Ευρώπη, την Ασία, την Αφρική, την Αμερική και άφησε πολλές ταξιδιωτικές εντυπώσεις.

Παντρεύτηκε την Τασία Παναγοπούλου, στην Πάτρα (1924) και απέκτησε δύο παιδιά, από τα οποία το πρώτο πέθανε νωρίς (1932). Με την πρώτη του οικογένεια έζησε στην Παλλήνη, όπου ο ίδιος διατηρούσε και ένα χωριστό οίκημα για τη μελέτη του, το οποίο αποκαλούσε Κελί. Με τη δεύτερη σύζυγό του, φιλόλογο Βιργινία Βέργη γνωρίστηκαν το 1957 και παντρεύτηκαν το 1974 στον άγιο Σάββα της Αλεξάνδρειας. Την ακολούθησε στους τόπους εργασίας της: Αλεξάνδρεια (1969-1977), Αμοργό, Αιθιοπία (1981-1983), Σκιάθο. Ο Ν. Νέρης πέθανε στην Αθήνα το 1990, ύστερα από τραυματισμό του από αυτοκίνητο.

Η Βιργινία Βέργη-Νέρη γεννήθηκε στις 27 Ιουνίου 1927 στο Φόδελε της Κρήτης. Φοίτησε στο γυμνάσιο θηλέων του Ηρακλείου και σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Εργάστηκε ως φιλόλογος σε διάφορα σχολεία εντός και εκτός Ελλάδας: στο Παγκύπριο Γυμνάσιο θηλέων Λευκωσίας, στο Αβερώφειο Γυμνάσιο Αλεξανδρείας, στο Μίχειο Γυμνάσιο-Λύκειο της Αντίς Αμπέμπα. Υπηρέτησε ως Γυμνασιάρχης στο Γυμνάσιο Αμοργού και ως λυκειάρχης στο Λύκειο Σκιάθου. Παράλληλα ανέπτυξε πλούσια πνευματική δράση με διαλέξεις, θεατρικές παραστάσεις, φιλολογικές έρευνες και δημοσιεύσεις.

Νικολετόπουλος, Γεώργιος

Ο Γ. Νικολετόπουλος, του Λεωνίδα και της Βασιλικής το γένος Δρούκα, γεννήθηκε στον Πειραιά στις 25.3.1919. Σπούδασε ιατρική και εργαζόταν στην Α΄ χειρουργική κλινική του Τζανείου ως τον πρόωρο θάνατό του τον Ιανουάριο του 1945 (;), ύστερα από τραυματισμό για τον οποίο αρνήθηκε αντιτετανικό ορό προκειμένου να μην τον στερήσει από ασθενείς του.

[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Υλικό του αρχείου και πληροφορίες της δωρήτριας.]

Οθωναίος, Αλέξανδρος

  • 1879-1970

Ο Αλέξανδρος Οθωναίος (Γύθειο, 1879 – Αθήνα, 1970) υπήρξε ανώτατος στρατιωτικός (διετέλεσε για λίγες μέρες αρχιστράτηγος τον Νοέμβριο του 1944) και πρωθυπουργός της έκτακτης κυβέρνησης («κυβέρνησης των στρατηγών») που κατέστειλε το πραξικόπημα του Πλαστήρα το 1933 και παρέδωσε την εξουσία στο νικητή των εκλογών Π. Τσαλδάρη. Μετριοπαθής, αντιβασιλικών πεποιθήσεων, στρατιωτικός έλαβε μέρος σε όλες τις κινήσεις που αμφισβητούσαν ή στρέφονταν εναντίον της βασιλείας (επανάσταση 1909, κίνημα Εθνικής Αμύνης, δημοψήφισμα 1946) και υπήρξε ο πρόεδρος του Εκτάκτου Στρατοδικείου που καταδίκασε σε θάνατο τους «εξ». Η ιδεολογική του τοποθέτηση επηρέασε και την παραμονή του στο στράτευμα που εξαρτιόταν από τις εκάστοτε πολιτικές περιστάσεις. Μετά τον πόλεμο πήρε ενεργό μέρος στις κινήσεις κατά της παλινόρθωσης της μοναρχίας και υπήρξε πρόεδρος της Συνομοσπονδίας Δημοκρατικών Συλλόγων που ανέλαβε τη διάδοση της ιδέας της αβασίλευτης δημοκρατίας κατά το δημοψήφισμα του 1946. Παντρεύτηκε την Μαρίκα Παπαγιάννη, το 1933, και απέκτησε μαζί της μία κόρη.

[Αναλυτικό βιογραφικό σημείωμα: βλ. Εκδοτική Αθηνών, Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, τ. 7, Αθήνα 1987, σ. 423-424].

Βασιλείου, Βίργω

  • Person
  • 1925 – 2001;

Η Βιργινία Βασιλείου γεννήθηκε στην Αθήνα. Φοίτησε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστηµίου Αθηνών και στα χρόνια της Κατοχής εισήλθε στις γραµµές της εαµικής Εθνικής Αντίστασης. Σχεδίαζε, ζωγράφιζε, δοκίµασε τις ικανότητές της στη γλυπτική, στη µικροτεχνία, στην εικονογράφηση. Μετά την απελευθέρωση, έζησε τις περιπέτειες του κόσµου της εαµικής Αριστεράς. Δικάστηκε από έκτακτο στρατοδικείο και φυλακίστηκε στις φυλακές Αβέρωφ. Όταν εξέτισε την ποινή της, δεν απελευθερώθηκε αλλά εκτοπίστηκε στο Τρίκερι. Μετά την εξορία δούλεψε πλάι στον χαράκτη Τάσσο στο εργοστάσιο γραφικών τεχνών ΕΛΚΑ και µαθήτευσε κοντά του στη χαρακτική. Δούλεψε επίσης ως ζωγράφος στον "Κεραµεικό" και αργότερα σε τοιχογραφίες εκκλησιών και σε αποκατάσταση πινάκων, στην Ελλάδα και στη Γαλλία. Η συµµετοχή της µε λίγα έργα της σε οµαδικές εκθέσεις στη Μόσχα και στο Παρίσι οφείλεται σε προσπάθειες άλλων, µεταξύ των οποίων ο άντρας της, ζωγράφος Νέστορας Παπανικολόπουλος.

Δαγκλής, Παναγιώτης

  • Person
  • 1853 - 1924

Ο στρατηγός Παναγιώτης Δαγκλής γεννήθηκε στο Αγρίνιο και φοίτησε στη Σχολή Ευελπίδων. Στους Βαλκανικούς πολέµους διετέλεσε επιτελάρχης του Γενικού Στρατηγείου και αρχηγός του Στρατού Ηπείρου. Το 1914 εισήλθε στην πολιτική, προσχωρώντας στο Κόµµα των Φιλελευθέρων του Ελευθέριου Βενιζέλου και το 1915 έγινε Υπουργός Στρατιωτικών. Μαζί µε τον Ελ. Βενιζέλο και τον Παύλο Κουντουριώτη αποτέλεσαν την ηγετική τριανδρία στην προσωρινή κυβέρνηση της Εθνικής Άµυνας στη Θεσσαλονίκη, στην περίοδο του εθνικού διχασµού. Το 1921 διαδέχτηκε τον Ελ. Βενιζέλο στην αρχηγία του Κόµµατος των Φιλελευθέρων. Ο στρατηγός Π. Δαγκλής εφηύρε το πυροβόλο όπλο που ονοµάστηκε Σνάιντερ-Δαγκλή και σήµερα εκτίθεται στο Πολεµικό Μουσείο.

Πανελλήνια Ένωσις Αγωνιστών Εθνικής Αντιστάσεως

  • Corporate body
  • 1964 -

Η Πανελλήνια Ένωση Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης (ΠΕΑΕΑ) ιδρύθηκε το 1964 µε βασικό σκοπό την αποκατάσταση της Εθνικής Αντίστασης. Η συζήτηση για την Εθνική Aντίσταση στις αρχές της δεκαετίας του ΄60, έχει διττό χαρακτήρα αφ’ ενός αφορά την αναγνώρισή της, αφ’ ετέρου τη συγκρότηση της Ιστορίας της. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται η ίδρυση της ΠΕΑΕΑ καθώς και άλλων µαζικών οργανώσεων αντιστασιακών, που συγκροτήθηκαν την ίδια περίοδο, κατά κύριο λόγο υπό την σκέπη της ΕΔΑ.

Πανελλήνιος Ένωσις Οικογενειών Πολιτικών Εξόριστων και Φυλακισµένων

  • Corporate body
  • 1948-1952

Ως αποτέλεσµα της πρωτοβουλίας µητέρων, συζύγων και στενών συγγενών τόσο των καταδικασµένων σε θάνατο, από τα Στρατοδικεία κρατουµένων, όσο και αυτών που βασανίζονταν στη Μακρόνησο και στα Γιούρα, η ΠΕΟΠΕΦ –Πειραϊκή, αρχικά Ένωσις Οικογενειών- συγκροτήθηκε το 1948. Το 1950 απέκτησε καταστατικό και µε τα σωµατειακού χαρακτήρα παραρτήµατα της κάλυψε όλη την Ελλάδα. Στους σκοπούς της περιλαµβάνονταν η ηθική και υλική ενίσχυση των µελών της, η θέσπιση κρατικής πρόνοιας για τις οικογένειες των κρατουµένων, η υποστήριξη των οικογενειών από τον Ερυθρό Σταυρό, η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των κρατουµένων και η αποκατάσταση των απολυόµενων. Το σωµατείο διαλύθηκε µε δικαστική απόφαση το Φεβρουάριο του 1952.

Συντονιστική Επιτροπή Εργαζοµένων Νέων Ελλάδας

  • Corporate body
  • 1962 - ;

H Συντονιστική Επιτροπή Εργαζοµένων Νέων Ελλάδας (ΣΕΕΝΕ) συγκροτήθηκε το 1962 µε βασικό αίτηµα την προάσπιση των εργασιακών δικαιωµάτων των εργαζόµενων νέων: την κοινωνική ασφάλιση, την αύξηση των ηµεροµισθίων, την πρόληψη των εργατικών ατυχηµάτων, την µείωση των ωρών εργασίας, την βελτίωση των συνθηκών εργασίας, το δικαίωµα στη µόρφωση. Η ΣΕΕΝΕ οργάνωσε δύο πανελλήνιες συναντήσεις εργαζόµενων νέων καθώς και την «Εβδοµάδα εργατικού ατυχήµατος», ενώ παράλληλα συµµετείχε στις µεγάλες κινητοποιήσεις της νεολαίας στη δεκαετία του ’60.

Σύλλογος Εργαζοµένων Μαθητών Μέσης Εκπαίδευσης

  • Corporate body
  • 1962 - ;

Ο Σύλλογος Εργαζοµένων Μαθητών Μέσης Εκπαίδευσης (ΣΕΜΜΕ) συγκροτήθηκε το 1962 και εξέφρασε τα αιτήµατα των εργαζόµενων µαθητών που φοιτούσαν σε νυχτερινά σχολεία. Συµµετείχε στις µεγάλες κινητοποιήσεις των µαθητών και φοιτητών της δεκαετίας του ΄60 έχοντας ως βασικά αιτήµατα την κατάργηση των διδάκτρων, την µείωση των ωρών εργασίας και του χρόνου φοίτησης και την αναβάθµιση της εκπαίδευσης. Ο Σύλλογος εξέδιδε την εφηµερίδα Μαθητική .

Νεολαία της ΕΔΑ

  • Corporate body
  • 1956 - 1964

Η Νεολαία της ΕΔΑ απέκτησε θεσµική υπόσταση και τον ακριβή της τίτλο το καλοκαίρι του 1956 µετά την Α΄ Συνδιάσκεψη του κόµµατος της ΕΔΑ. Ουσιαστικά αποτέλεσε, τη µετεξέλιξη της Οργάνωσης των Νέων ΕΔΑ που λειτούργησε µετά την διάλυση της ΕΔΝΕ, το 1954. Η Νεολαία της ΕΔΑ µαζικοποιήθηκε σταδιακά από το 1958 και το 1963 άγγιξε τα όρια της οργανωτικής της ανάπτυξης. Το 1964 µαζί µε τη «Δηµοκρατική Κίνηση Νέων Γρ. Λαµπράκη» συγχωνεύθηκαν στην Δηµοκρατική Νεολαία Λαµπράκη. Το αρχείο της κατασχέθηκε µαζί µε το αρχείο ΕΔΑ, από τα γραφεία του κόµµατος και σήµερα, µετά την αποκατάστασή του, φυλάσσεται στα ΑΣΚΙ.

Αθηναϊκός Σύλλογος Οικογενειών Πολιτικών Εξόριστων και Φυλακισµένων (ΑΣΟΠΕΦ)

  • Corporate body
  • 1958 - ;

Ο ΑΣΟΠΕΦ ιδρύθηκε τον Απρίλιο του 1958, ως συνέχεια της ΠΕΟΠΕΦ, µε βασικούς άξονες δράσης τη βελτίωση της θέσης των πολιτικών κρατουµένων και εξόριστων και την απόλυση τους, καθώς και τη µέριµνα για τις οικογένειες τους. Στις δραστηριότητες του Συλλόγου περιλαµβάνονταν ακόµη σειρά διαβηµάτων και εκστρατειών στην Ελλάδα και στο εξωτερικό για την κατάργηση των εκτάκτων µέτρων, τη συγκέντρωση υπογραφών για τη χορήγηση γενικής αµνηστίας, τη µέριµνα για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και της ιατροφαρµακευτικής περίθαλψης στους κρατούµενους.

Βρανούσης, Λέανδρος

  • Person
  • 1921 - 1993

Φιλόλογος και ιστορικός, ο Λέανδρος Βρανούσης (Ιωάννινα 1921- Αθήνα 1993) σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστηµίου Αθηνών. Στα χρόνια της Κατοχής συνδέθηκε µε τις παράνοµες οργανώσεις του ΚΚΕ και της ΕΠΟΝ στα Γιάννενα και συµµετείχε στην αντίσταση ως αντάρτης του ΕΛΑΣ. Το 1944 συµµετείχε στις εργασίες του Εθνικού Συµβουλίου ως εθνοσύµβουλος Ιωαννίνων, ο νεότερος εθνοσύµβουλος της ΠΕΕΑ. Από το 1946 κατέθεσε τις πρώτες επιστηµονικές εργασίες του προσανατολισµένες στην περίοδο του Διαφωτισµού και στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Ήπειρο. Το 1956 εντάχθηκε ως ερευνητής στο Κέντρο Έρευνας Μεσαιωνικού και Νέου Ελληνισµού της Ακαδηµίας Αθηνών, ενώ από το 1962 ανέλαβε την διεύθυνση του. To 1954 του απενεµήθη το βραβείο της Ακαδηµίας Αθηνών για τη µονογραφία του για τον Ψαλίδα και τον Ρήγα και το 1958 το Α΄ Κρατικό Βραβείο Βιογραφίας για το έργο του "Ρήγας Βελεστινλής".

Δηµητρίου, Πάνος

  • Person
  • 1917 -

Μέλος της κοµµουνιστικής νεολαίας, εξορίστηκε στην Φολέγανδρο το 1938, από όπου απέδρασε το 1941 και ανέλαβε γραµµατέας της Οργάνωσης Αθήνας της ΟΚΝΕ. Τον Νοέµβριο του 1941 συνελήφθη για δεύτερη φορά και περιπλανήθηκε σε διάφορα στρατόπεδα (Ακροναυπλία, Κατούνα, Λαζαρέτο), από όπου δραπέτευσε µετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας. Γραµµατέας του Συµβουλίου της ΕΠΟΝ Μακεδονίας, εργάστηκε µετά την απελεύθερωση στο Γραφείο Πόλης Θεσσαλονίκης του ΚΚΕ και αργότερα ως Γραµµατέας της Κ.Ο του ΚΚΕ Δράµας. Το 1947 εντάχθηκε στο ΔΣΕ και µετά τη λήξη του εµφυλίου εγκαταστάθηκε πολιτικός πρόσφυγας στην Τασκένδη. Εκλέχτηκε µέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ µετά την 6η Ολοµέλεια (1956) και από το 8ο συνέδριο (1961) έγινε µέλος του Πολιτικού Γραφείου και της Γραµµατείας της Κεντρικής Επιτροπής. Ιδρυτικό στέλεχος του ΚΚΕ εσωτερικού και µέλος του Εκτελεστικού του Γραφείου συµµετείχε, στη συνέχεια, στη δηµιουργία της Ε.ΑΡ και του Συνασπισµού της Αριστεράς και της Προόδου. Ο Πάνος Δηµητρίου είναι ιδρυτικό µέλος των ΑΣΚΙ και διετέλεσε µέλος του Διοικητικού τους Συµβουλίου. Ζει στη Θεσσαλονίκη και το συγγραφικό του έργο επικεντρώνεται στην ιστορία της Αριστεράς στην Ελλάδα.

Καρρά -Σταµατιάδου Μαρία

  • Person
  • 1925 – 2009

Η Μαρία Καρρά, κόρη του ζωγράφου Βασίλη Σταµατιάδη, γεννήθηκε στον Πειραιά. Από τα µαθητικά της χρόνια εντάχθηκε στο ΕΑΜ Νέων και στην ΕΠΟΝ. Το 1945 διετέλεσε µέλος της Διαφώτισης Εργατικού Τοµέα ΕΠΟΝ Πειραιά και από το 1949 γενική γραµµατέας της ΠΕΟΠΕΦ, αγωνιζόµενη για την αµνηστία και κατά των εκτελέσεων των πολιτικών κρατουµένων. Για την αγωνιστική της δράση απολύθηκε το 1948 από την Εφορία Πειραιά, όπου εργαζόταν και το 1950 φυλακίστηκε και παραπέµφθηκε σε έκτακτο στρατοδικείο, ενώ την περίοδο 1954-1956 εξορίστηκε. Μετά την επιστροφή της από την εξορία, εργάστηκε ως λογίστρια και εκλέχθηκε πολλές φορές μέλος της Ένωσης Επαγγελµατιών Λογιστών Πρωτευούσης (ΕΕΛΠ) και της Πανελλαδικής Οµοσπονδίας Λογιστών (ΠΟΛ). Ασχολήθηκε µε το συνδικαλισµό και τις εργαζόµενες γυναίκες. Οργανώθηκε στην ΕΔΑ και διετέλεσε μέλος του Τµήµατος Γυναικών της ΕΔΑ, και του Συνδικαλιστικού Γραφείου της. Την περίοδο 1963-1967 υπήρξε ιδρυτικό στέλεχος της Συντονιστικής Επιτροπής Εργαζόµενων Γυναικών (ΣΕΕΓ). Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας οργανώθηκε στο ΠΑΜ και το 1969 διέφυγε στο εξωτερικό, όπου ως µέλος του ΑΕΜ έρχεται σε επαφή µε το Διεθνές Γραφείο Εργασίας. Κατά την μεταπολίτευση διετέλεσε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΕΜ, της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΔΑ και στην συνέχεια της Κ.Ε. του ΠΑΣΟΚ, Δηµοτική Σύµβουλος και Αντιδήµαρχος στον Δήµο Αθηναίων (1978-1985), σύµβουλος του Υπουργείου Προνοίας, αντιπρόεδρος της Νοµαρχιακής Επιτροπής Ισότητας, µέλος της Συντονιστικής Επιτροπής Γυναικείων Οργανώσεων κ.ά. Η Μαρία Καρρά έχει συγγράψει τα βιβλία Επονίτισσα (1982) και Εµείς οι απ' έξω . ΠΕΟΠΕΦ 1948 - 1954: µια "μικρή " εποποιία (2000). Η Μαρία Καρρά παντρεύτηκε δύο φορές, την πρώτη µε το Δηµήτρη Μουρατίδη και την δεύτερη µε το Νίκο Καρρά με τον οποίο απέκτησαν την κόρη τους Ελένη.

Κασιµάτης, Σταύρος

  • Person
  • 1918 - 2001

Ο Σταύρος Κασιµάτης [Ορέστης, Λευτέρης Σταθάς] (Σµύρνη 1918 - Αθήνα 2001) υπήρξε Γραµµατέας της ΟΚΝΕ στο Πολυτεχνείο και στη Σπουδάζουσα, ιδρυτικό µέλος της ΕΠΟΝ και µέλος του Κεντρικού Συµβουλίου της, υπεύθυνος από το 1948 του παράνοµου κλιµακίου της στη Νότια Ελλάδα. Εξελέγη αναπληρωµατικό µέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ στην ΙΙΙ Συνδιάσκεψη του 1950. Στη Ρουµανία από τον Οκτώβριο του 1952 εξελέγη µέλος του Πολιτικού Γραφείου του ΚΚΕ. Το 1954 εξορίστηκε στο κολχόζ Νέα Ζωή στην Πολωνία. Επανεντάχθηκε στο Π.Γ. το 1955 και το 1956 εξελέγη µέλος του 7µελούς γραφείου του ΚΚΕ. Εξορίστηκε το 1958 στο Ιάσιο της Ρουµανίας για 9 χρόνια. Από το 1968 έως το 1978 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, όπου εργάσθηκε ως πολιτικός µηχανικός.

Κοκοβλής, Νίκος

  • Person
  • 1920-2012

Ο Νίκος Κοκοβλής (Μικρά Ασία 1920 – Χανιά 2012) µεγάλωσε στα Χανιά. Η γερµανική κατοχή τον βρίσκει φοιτητή στην Αθήνα. Από την αρχή µετέχει στην Αντίσταση. Το Ιούνιο του 1941 κατεβαίνει στα Χανιά και συνδέεται µε το ΚΚΕ. Αγωνίζεται ως στέλεχος του ΕΑΜ και µετά την απελευθέρωση εκλέγεται γραµµατέας του Εργατικού Κέντρου Χανίων. Συλλαµβάνεται το 1946, αλλά αφήνεται ελεύθερος ύστερα από τις κινητοποιήσεις των εργατών. Το 1947 µπαίνει στην παρανοµία και στη διάρκεια του εµφυλίου πολέµου εντάχθηκε στο Δηµοκρατικό Στρατό. Μετά το τέλος του εµφυλίου ήταν υπεύθυνος µαζί µε την Αργυρώ Κοκοβλή των παράνοµων οργανώσεων του νοµού. Παρέµειναν καταδιωκόµενοι και επικηρυγµένοι µέχρι το 1962 όταν και φυγαδεύτηκαν στο εξωτερικό. Έζησαν στην ΕΣΣΔ για 14 χρόνια και επαναπατρίστηκαν το 1976.

Μαυρογορδάτος, Γιώργος Θ.

  • Person
  • 1945 -

Ο Γιώργος Μαυρογορδάτος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1945. Έχει Πτυχίο Πολιτικών και Οικονοµικών Επιστηµών (1967) και Πτυχίο Νοµικής (1969) του Πανεπιστηµίου Αθηνών. Μ.Α. Πολιτικής Επιστήµης Πανεπιστηµίου Purdue (1972). Ph.D. Πολιτικής Επιστήµης Πανεπιστηµίου Καλιφόρνιας, Berkeley (1979). Ειδικός επιστήµων από το 1982, Επίκουρος Καθηγητής από τo 1985, Αναπληρωτής Καθηγητής από τo 1989, Καθηγητής Πολιτικής Επιστήµης από το 1997, µε ειδίκευση στην Πολιτική Κοινωνιολογία, τη Συγκριτική Πολιτική και την Πολιτική Ιστορία. Επισκέπτης Καθηγητής, University of California, Berkeley (1983), Johns Hopkins University Bologna Center (1986), Universität Salzburg (1997). Για το βιβλίο του Stillborn Republic τιµήθηκε το 1984 µε το Woodrow Wilson Foundation Award, ανώτατη διάκριση της Αµερικανικής Εταιρείας Πολιτικής Επιστήµης.

Μοιρόπουλος, Νίκος

  • Person
  • 1911 - 1972

Ο Νίκος Μοιρόπουλος (Γεράκι Σπάρτης 1911 – Τρίπολη 1972), αποφοίτησε από το Γυµνάσιο το 1924 και το 1928 έγινε, µετά από εξετάσεις, γραµµατέας στο Πρωτοδικείο Αλεξανδρούπολης µέχρι το 1936. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Μεταξά συνελήφθη και εκτοπίστηκε αρχικά στη Φολέγανδρο και έπειτα στην Ακροναυπλία. Τον χειµώνα του 1942 µεταφέρθηκε στον Ευαγγελισµό µε προβλήµατα όρασης απ’ όπου και δραπέτευσε. Συµµετείχε στο ΕΑΜ και το 1943 τοποθετήθηκε γραµµατέας στη Νοµαρχιακή Επιτροπή Αρκαδίας.

Μπελαβίλας, Γιώργης

  • Person
  • 1925 - 1998

Ο Γιώργης Μπελαβίλας (Πειραιάς 1925-1998), µέλος της ΕΠΟΝ από τα φοιτητικά του χρόνια στο Πολυτεχνείο, φυλακίστηκε στο Χαϊδάρι από τους Γερµανούς. Έλαβε µέρος στα Δεκεµβριανά, συνελήφθη από τους Εγγλέζους και φυλακίστηκε ξανά. Εξορίστηκε στην Ικαρία και στη Μακρόνησο και καταδικάστηκε το 1948 σε ισόβια. Αποφυλακίστηκε το 1956. Στέλεχος της ΕΔΑ και του κινήµατος ειρήνης. Το 1967 εκτοπίστηκε στη Γυάρο. Ιδρυτικό µέλος του ΚΚΕ εσ., της Ε.ΑΡ. και του Συνασπισµού.

Ξάνθος, Λευτέρης

  • Person
  • 1945-

Ο Λευτέρης Ξάνθος γεννήθηκε το 1945 και το 1963 βρέθηκε στην Δυτική Γερµανία για σπουδές. Σπούδασε στη Σχολή καλών Τεχνών του Ντύσσελντορφ και το 1977 επέστρεψε µόνιµα στην Ελλάδα. Στην διάρκεια της δικτατορίας ανέπτυξε αντιδικτατορική δράση στις γραµµές του ΠΑΜ, του οποίου υπήρξε ενεργό στέλεχος. Παράλληλα, ήταν µέλος του Γραφείου Δυτικής Γερµανίας /Δυτικού Βερολίνου του ΚΚΕ εσ. και δραστηριοποιήθηκε επίσης στο Ελληνικό Σπίτι του Ντύσελντορφ.

Παπαδηµήτρης, Μήτσος

  • Person
  • 1912 - 1995

Ο Μήτσος Παπαδηµήτρης (Αθήνα 1912-1995) µε καταγωγή από το Βελβενδό Κοζάνης, γεννήθηκε στην Αθήνα και φοίτησε στην Νοµική Σχολή του Πανεπιστηµίου Αθηνών. Ξεκίνησε να ασκεί τη δικηγορία στην περίοδο του µεσοπολέµου. Την ίδια περίοδο εντάσσεται στο Αγροτικό Κόµµα του Κώστα Γαβριηλίδη. Στη διάρκεια της Κατοχής εντάσσεται στις γραµµές του ΕΑΜ και εκλέγεται αντιπρόσωπος Μακεδονίας-Θράκης στο Εθνικό Συµβούλιο της ΠΕΕΑ. Μετά την απελευθέρωση, εκλέχθηκε στην Κεντρική Επιτροπή του ΑΚΕ (Αγροτικό Κόµµα Ελλάδας) και συµµετείχε στον πολιτικό συνασπισµό του ΕΑΜ. Το 1947 εξορίστηκε στην Ικαρία, από όπου δραπέτευσε για να ενταχθεί στο Δηµοκρατικό Στρατό (ΔΣΕ) και να αναλάβει εκ µέρους του ΑΚΕ, το Υπουργείο Γεωργίας στη δεύτερη προσωρινή κυβέρνηση τον Απρίλιο του 1949. Με την υποχώρηση του ΔΣΕ, εκπατρίστηκε και έζησε ως πολιτικός πρόσφυγας στην Ρουµανία µέχρι τη µεταπολίτευση. Διετέλεσε Γραµµατέας και στη συνέχεια Πρόεδρος της «Κεντρικής Επιτροπής Επαναπατρισµού Πολιτικών Προσφύγων Ελλάδας» (ΚΕΠΠΕ), ενώ από το 1952, –µετά τον θάνατο του Κώστα Γαβριηλίδη– ανέλαβε γραµµατέας του ΑΚΕ. Επαναπατρίστηκε το 1975 και µετά την διάσπαση του ΚΚΕ, εντάχθηκε στο ΚΚΕ εσωτερικού. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα µε το ζήτηµα του επαναπατρισµού των πολιτικών προσφύγων και προσέφερε νοµική βοήθεια στους επαναπατρισθέντες. Πέθανε τον Ιούλιο του 1995 στην Αθήνα.

Σβώλος, Αλέξανδρος

  • Person
  • 1892 - 1956

Συνταγµατολόγος, καθηγητής του Πανεπιστηµίου Αθηνών και πολιτικός. Διδάκτωρ της Νοµικής Σχολής του Πανεπιστηµίου Αθηνών το 1915, ο Αλέξανδος Σβώλος (Κρούσοβο 1892 - Αθήνα 1956) εργάστηκε την περίοδο 1917-1920 ως Διευθυντής Εργασίας και Κοινωνικής Πρόνοιας στο Υπουργείο Εθνικής Οικονοµίας. Το 1921-1922 διορίστηκε Ανώτερος Αντιπρόσωπος της Ελληνικής Διοικήσεως στην Προύσσα της Μικράς Ασίας. Υφηγητής Γενικής Πολιτειολογίας, εξελέγη το 1929 τακτικός καθηγητής της έδρας του Συνταγµατικού Δικαίου στο Πανεπιστήµιο Αθηνών, από την οποία, λόγω των ιδεών του, διώχτηκε πολλές φορές (1935, 1936, 1943, 1945). Διετέλεσε Πρόεδρος της Ένωσης υπέρ της Αυτοδιοίκησης, της Κεντρικής Επιτροπής Δηµοκρατικού Αγώνα και της Ένωσης υπέρ των Ελευθεριών του ανθρώπου και του πολίτη. Τον Απρίλη του 1944, ανέλαβε την Προεδρία της ΠΕΕΑ. Μετείχε στη διάσκεψη του Λιβάνου και στη συνέχεια διετέλεσε Υπουργός Οικονοµικών στην κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας, από την οποία παραιτήθηκε την 1η Δεκεµβρίου του 1944. Μετά τα Δεκεµβριανά αποχώρησε από τον συνασπισµό του ΕΑΜ και το 1946 διώχτηκε οριστικά από το Πανεπιστήµιο. Από τότε, ασχολήθηκε αποκλειστικά µε την πολιτική ως πρόεδρος του Σοσιαλιστικού Κόµµατος - ΕΛΔ. Εξελέγη βουλευτής Θεσσαλονίκης το 1950 από τις γραµµές της Δηµοκρατικής Παράταξης και το 1953 στις αναπληρωµατικές εκλογές.

Φιλίνη, Άννα

  • Person

Γεννήθηκε στην Αθήνα. Είναι αρχιτέκτονας και ζωγράφος. Κόρη της Μαρίας Αναγνωστοπούλου και του Κώστα Φιλίνη, είναι απόφοιτος του δηµοτικού του Πειραµατικού Σχολείου Πανεπιστηµίου Αθηνών και της Γερµανικής Σχολής Αθηνών. Σπούδασε Αρχιτεκτονική στο Πολυτεχνείο του Μιλάνου και στη συνέχεια έζησε πέντε χρόνια, στη διάρκεια της δικτατορίας, στο τότε Δυτικό Βερολίνο, από όπου επέστρεψε στη µεταπολίτευση. Από τότε ζει και δουλεύει στην Αθήνα. Εξελέγη βουλευτής Α΄ Αθηνών µε τον ΣΥΡΙΖΑ (2007-2009) και έχει εκλεγεί πέντε φορές δηµοτική σύµβουλος στο Δήµο Αθηναίων. Διετέλεσε Αντιδήµαρχος Δηµοσίων Σχέσεων και Διεθνούς Συνεργασίας του Δήµου Αθηναίων και Πρόεδρος του Πολιτισµικού Οργανισµού Δήµου Αθηναίων. Είναι στέλεχος της Δηµοκρατικής Αριστεράς.

Αποστολόπουλος, Φώτης

  • Person
  • 1914 - 1980

Ο Φώτης Αποστολόπουλος γεννήθηκε στο χωριό Πιλαλίστρα της Μεσσηνίας το 1914. Αφού αποφοίτησε από το Γυμνάσιο της Μεσσήνης στα 1931 εισήχθη την ίδια χρονιά στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από την οποία αποφοίτησε το 1936. Μετά το 1938 εργάσθηκε σε ιδιωτικά σχολεία της Αθήνας ως φιλόλογος. Συμμετείχε στον Ελληνοιταλικό πόλεμο ως έφεδρος αξιωματικός και στη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση στην ιδιαίτερη πατρίδα του στις τάξεις του EAM. Μετά την απελευθέρωση φυλακίσθηκε στο διάστημα Ιανουαρίου –Νοεμβρίου 1945. Ο διορισμός του στη δημόσια μέση εκπαίδευση ακυρώθηκε λόγω της συμμετοχής του στην εθνική αντίσταση κι έτσι εργάστηκε στην ιδιωτική μέση εκπαίδευση. Το 1947 επιστρατεύεται ως έφεδρος ανθυπολοχαγός και στέλνεται στο Κέντρο Παρουσίας Αξιωματικών στη Μακρόνησο. Καθαιρείται από αξιωματικός και ως σκαπανέας απολύεται το 1949. Το 1950 μεταφέρεται στον Άγιο Ευστράτιο μέχρι το 1952 οπότε απολύεται οριστικά. Το 1954 συστήνει Φροντιστήριο Κλασικών Σπουδών και νυμφεύεται την φιλόλογο Μαρίκα Στρομπούλη. Με το πραξικόπημα της 21η Απριλίου 1967 μεταβαίνει στο Παρίσι. Εκεί σπουδάζει και εκπονεί διδακτορική διατριβή για τη γλώσσα της βυζαντινής μυθιστορίας Καλλίμαχος και Χρυσορρόη με την εποπτεία αρχικά του Andre Mirambel και έπειτα του Jean Irigoin. Ανακηρύχθηκε αριστούχος διδάκτωρ τον Ιούνιο του 1972. Από το 1969 έως το 1971 εργάστηκε στο Institut des Textes του Παρισιού και από το 1970-1971 δίδαξε Νεοελληνικά στην Nanterre. Από το 1971 μόνιμος ερευνητής στο C.N.R.S. της Γαλλίας. Από το 1973-1975 κατάρτισε βιβλιογραφία για τη βυζαντινή γλώσσα από το 1880 έως το 1974. Το 1975 επιστρέφει στην Ελλάδα και το 1976 προσκεκλημένος του Οκτάβιου Μερλιέ αναλαμβάνει διευθυντής στο Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών. Πέθανε στις 9 Σεπτεμβρίου 1980 στο Παρίσι.

Σιδέρη, Δήμητρα

  • Person
  • 1923 - 1999

Η Δήμητρα Σιδέρη - Παναγοπούλου γεννήθηκε στο Γύθειο το 1923. Στα χρόνια της Κατοχής συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση. Το 1946 παντρεύτηκε τον Νίκο Σιδέρη.

Το 1955 μετανάστευσαν στην Ολλανδία. Εκεί μεγάλωσαν και σπούδασαν τα δύο τους αγόρια. Το 1992 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις "Δελφίνι" το πρώτο της μυθιστόρημα με τίτλο Πατρίδες και το 1994 το μυθιστόρημα Αλφοθήκαμε και μια ποιητική συλλογή, ενώ το 2000 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Λιβάνη το βιβλίο Αγαπημένη μου Ελενίτσα. Τα βιβλία της έχουν μεταφραστεί στα ολλανδικά. Το Σεπτέμβριο του 1999 πέθανε στην Ουτρέχτη.

Τσιλένη – Σόμμερ, Έλντα

  • Person
  • 1922 -

Η χημικός μηχανικός Ελπίδα (Έλντα ή Έλδα) Σόμμερ - Τσιλένη γεννήθηκε το 1922 στο Ρέθυμνο. Αποφοίτησε από το Αρσάκειο το 1938 και το 1940 εισήχθη στο ΕΜΠ. Στη διάρκεια της Κατοχής παίρνει δίπλωμα τραυματιοφορέα και υπηρετεί στο 5ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Ψυχικού και από το 1943 συμμετείχε στην ΕΠΟΝ. Το 1946 παίρνει το πτυχίο της και την περίοδο 1947 - 1949 εργάζεται στη βιομηχανία J.E. Seagram καιSons Inc. Σπούδασε στο Illinois Institute of Technology (ITT) και το 1951 ολοκλήρωσε το master της στη βιολογία. Στη συνέχεια εκπονεί έρευνες στο Laboratory of Vitamin Technology Chicago Illinois. Το 1952 παντρεύεται γερμανό συμφοιτητή της στο Σικάγο και επιστρέφει στην Ευρώπη στη Δυτική Γερμανία όπου εργάζεται στο Μικροβιολογικό τμήμα του 5ου Αμερικάνικου νοσοκομείου στη Στουτγάρδη. Με το σύζυγό της απέκτησε δύο παιδιά. Στη συνέχεια εργάστηκε σε πανεπιστημιακά νοσοκομεία και ερευνητικά ιδρύματα (Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ, Τμήμα Κλινικής Οστεολογίας Πανεπιστημιακής Κλινικής Αμβούργου) κάνοντας έρευνες για τον προσδιορισμό και την επίδραση χημικών ουσιών στον ανθρώπινο οργανισμό. Συμμετείχε σε επιστημονικά συνέδρια και αρθρογραφούσε σε επιστημονικά περιοδικά. Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1984.

Λαζάρου, Φώφη

  • Person
  • 1922 - 2015

Μέλος των καθοδηγητικών οργάνων της ΕΠΟΝ στη διάρκεια της Κατοχής, η Φ. Λαζάρου (Αθήνα 1922-2015) βρέθηκε στα χρόνια του εµφυλίου πολέµου και στην πρώτη µετεµφυλιοπολεµική περίοδο στο επίκεντρο των παρανόµων µηχανισµών της ΕΠΟΝ και του ΚΚΕ, στην Αθήνα και στον Πειραιά. Το 1952 έφυγε στο εξωτερικό και συνελήφθη στην Σάαρ. Από το Βουκουρέστι, όπου παρέµεινε ως το 1954 επέστρεψε στην Ελλάδα και εργάστηκε και πάλι στις παράνοµες οργανώσεις του ΚΚΕ ως τη σύλληψη της από τις αρχές το 1957. Το 1960 καταδικάστηκε σε ισόβια για κατασκοπεία. Αποφυλακίσθηκε το 1966 και συνελήφθη εκ νέου στη δικτατορία. Μετά την αποφυλάκιση της το 1973, συνέχισε τις σπουδές της στη Νοµική Σχολή Αθηνών. Εργάστηκε ως δικηγόρος και συνέχισε την πολιτική της δράση από τις γραµµές του ΚΚΕ εσωτερικού, της Ε.ΑΡ. και του Συνασπισµού. Έζησε στην Αθήνα μέχρι το θάνατό της, το 2015.

Μάργαρης, Νίκος

  • Person
  • 1922 - 2004

Ο Νίκος Μάργαρης γεννήθηκε στην Αµαλιάδα το 1922. Από το 1941 οργανώθηκε στην Αντίσταση και συµµετέχει στην ίδρυση της ΕΠΟΝ Ηλείας. Συνεργάτης των παράνοµων εφηµερίδων Σάλπισµα (ΕΠΟΝ Ηλείας) και Μαχητής (ΕΑΜ Ηλείας) µετακινείται από τον Πύργο στην Πάτρα για την έκδοση της εφηµερίδας Ελεύθερη Αχαΐα. Στρατιώτης στη Μακρόνησο από το 1947 έως το 1950, καταγράφει συστηµατικά την καθηµερινή ζωή στο στρατόπεδο. Μετά την λήξη της στρατιωτικής του θητείας εξορίζεται στον Άη Στράτη όπου παραµένει -µε εξαίρεση µια δεκαοκτάµηνη άδεια- από το 1950 ως το 1960. Επιστρέφοντας από την εξορία εργάζεται στην Αυγή, παραδίδει µαθήµατα µουσικής και ταυτόχρονα συγγράφει το κλασσικό του βιβλίο για την ιστορία της Μακρονήσου χρησιµοποιώντας την δική του µαρτυρία και τις µαρτυρίες άλλων κρατουµένων. Παράλληλα συλλέγει µαρτυρίες και τεκµήρια για την Αντίσταση και τους τόπους εξορίας. Από την δεκαετία του ‘60 και σχεδόν ως το θάνατό του συγκροτεί ένα σηµαντικό αρχείο στο οποίο ταξινοµεί συστηµατικά τεκµήρια για την Κατοχή, την Εθνική Αντίσταση και τους τόπους εξορίας. Εκτός από το έργο του για την Μακρόνησο, ο Νίκος Μάργαρης, επιµελήθηκε τη Λευκή Βίβλο του ΕΑΜ, την Ιστορία της 10ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ Δυτικής Μακεδονίας και τη βιογραφία του Ευριπίδη Μπακιρτζή. Πέθανε στην Αθήνα τον Ιούλιο του 2004.

Αποστόλου, Απόστολος

  • Person
  • 1902-1991

Ο Απόστολος Αποστόλου γεννήθηκε το 1902 στον Μανταμάδο Λέσβου όπου τελείωσε το σχολαρχείο. Ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές του σπουδές στη Μυτιλήνη και φοίτησε στο Χημικό τμήμα της Φυσικομαθηματικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Υπηρέτησε τη μέση εκπαίδευση από το 1924 έως το 1946 που απολύθηκε λόγω πολιτικών φρονημάτων. Στην διάρκεια της Κατοχής συμμετείχε στο κίνημα της Εθνικής Αντίστασης από τις γραμμές του ΕΑΜ του οποίου υπήρξε επικεφαλής στη Λέσβο. Για την πολιτική του δράση καταδικάστηκε και φυλακίστηκε στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου. Αποφυλακίστηκε το 1952 και στις επαναληπτικές εκλογές του 1956 εκλέγεται για πρώτη φορά δήμαρχος Μυτιλήνης. Με εξαίρεση την περίοδο της δικτατορίας όπου παύτηκε και εξορίστηκε, συνολικά εξελέγη πέντε φορές δήμαρχος Μυτιλήνης, θέση όπου διατήρησε ως το 1983. Έγραψε βιβλία σχετικά με την επιστήμη του («Το πρόβλημα της ύλης χθες και σήμερα», Μυτιλήνη 1938, «Ματιές στο άπειρο» Αθήνα 1952 καθώς και αυτοβιογραφικά βιβλία για την περίοδο της Εθνικής Αντίστασης και την περίοδο της Δημαρχίας του (Μνήμες, 1985, Μνήμες Β’ 1988 κ.ά. Πέθανε το 1991.

Αρχαιολογική Υπηρεσία

  • Corporate body
  • 1833-2018

Η πρώτη αναφορά για την ίδρυση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας απαντά στο ΒΔ 1833 "Περί του σχηματισμού και της αρμοδιότητος της επί των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας Εκπαιδεύσεως Γραμματείας της Επικρατείας"

Η σύσταση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας πραγματοποιείται με τον νόμο του 1834 "Περί των επιστημονικών και τεχνολογικών συλλογών περί ανακαλύψεως και διατηρήσεως των αρχαιοτήτων και της χρήσεως αυτών"

Στο πλαίσιο της νομοθετικής θωράκισης της Α.Υ. λαμβάνει χώρα μια έντονη κοινοβουλευτική δραστηριότητα με την κατάθεση σειράς σχεδίων νόμου, η οποία καταλήγει στην ψήφιση του Νόμου ΒΧΜΣΤ΄του 1899

Ακολουθεί η κωδικοποίηση της νομοθεσίας Ν. 5351/1932 "Περί αρχαιοτήτων" (ΦΕΚ 275 Α΄ 24-8-1932) που ίσχυσε έως το 2002, οπότε και αντικαταστάθηκε με το Ν. 3028 "Για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς" (ΦΕΚ 153 α΄28-6-2002).

Νομοθετήματα για τη δομή και λειτουργία του Υπουργείου Πολιτισμού (στο οποίο υπάγεται η Α.Υ. ):
ΠΔ 941/1977 (ΦΕΚ Α’ 320)
ΠΔ 191/2003 (ΦΕΚ Α΄146)
ΠΔ 171/2014 (ΦΕΚ Α΄171)

Αλεξίου, Έλλη

  • Person

Η Έλλη Αλεξίου γεννήθηκε στις 22.5.1894 στο Ηράκλειο Κρήτης, κόρη του Στέλιου Μ. Αλεξίου και της Ειρήνης Ζαχαριάδου. Αδέλφια της ήταν οι: Γαλάτεια Καζαντζάκη (1881-1962), Ραδάμανθυς Αλεξίου (1883-1952), Λευτέρης Αλεξίου (1890-1964). Ο πατέρας της συνέχισε την εκδοτική δραστηριότητα του πατέρα του Μιχαήλ, στο Ηράκλειο. Εκτός από τη Γαλάτεια, λογοτέχνης και μεταφραστής ήταν και ο Λευτέρης Αλεξίου που εργάστηκε ως φιλόλογος στην εκπαίδευση. Η Έλλη Αλεξίου έκανε σπουδές μουσικής, γαλλικής και γερμανικής γλώσσας. Απόφοιτος του Διδασκαλείου Ηρακλείου εργάστηκε από το 1914 ως δασκάλα και από το 1919 ως καθηγήτρια γαλλικών. Έζησε στη γενέτειρά της ως το 1920 , οπότε παντρεύτηκε τον Βάσο Δασκαλάκη (χώρισαν το 1938) και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Φοίτησε στη Γερμανική σχολή Αθηνών (1921-1924) και στη Σορβόννη (1945-1948). Κατά την παραμονή της στο Παρίσι δίδασκε ελληνικά στις κοινότητες Σατουρβίλ και Παρισιού. Μέλος του ΚΚΕ από το 1928 ως το θάνατό της έδρασε από τις γραμμές του ΕΑΜ, στη διάρκεια της Κατοχής. Από το 1949 ως το 1962 έζησε στη Ρουμανία και εργάστηκε στην Επιτροπη Βοήθειας Παιδιού με αντικείμενο την οργάνωση παιδικών σταθμών και οικοτροφείων, τη σύνταξη σχολικών βιβλίων, τη σύσταση παιδαγωγικών φροντιστηρίων κ.λπ.. Το 1962 επέστρεψε λόγω του θανάτου της αδελφής της Γαλάτειας και παρέμεινε στην Ελλάδα, όπου όμως συνελήφθη και φυλακίστηκε το 1966 με ένταλμα που εκκρεμούσε από το 1945. Αθωώθηκε και αποφυλακίστηκε. Από τον επαναπατρισμό της και εξής συγκατοίκησε με τον Μάρκο Αυγέρη, σύζυγο της Γαλάτειας σε δεύτερο γάμο.
Έργα: Μυθιστορήματα: Γ΄χριστιανικόν παρθεναγωγείον (Αθήνα, 1934, 1938, 1964, 1978), Λούμπεν (Αθήνα, 1940, 1978), Παραπόταμοι (Βουκουρέστι 1956, Αθήνα 1978), Με τη λύρα (Βουκουρέστι 1959, Λονδίνο 1970, Αθήνα 1978), Και ούτω καθεξής (Βουκουρέστι 1965, Αθήνα 1978), Δεσπόζουσα (Αθήνα, 1972).
Διηγήματα: Σκληροί αγώνες για μικρή ζωή (Αθήνα, 1931, 1963, 1978), Άνθρωποι, Υπολείμματα επαγγέλματος (Αθήνα 1938, 1978), Αναχωρήσεις και μεταλλαγές (Βουκουρέστι 1962, Αθήνα 1978), Μυστήρια (Βουκουρέστι 1962, Αθήνα 1978), Προσοχή! Συνάνθρωποι (Βουκουρέστι 1962, Αθήνα 1978), Σπονδή (Αθήνα 1964, 1978), Και υπέρ των ζώντων (Αθήνα, 1972, 1978), Κατερειπωμένα αρχοντικά (Αθήνα, 1977).
Εξέδωσε επίσης παιδικά, θεατρικά κ.ά καθώς και βιογραφία του Ν. Καζαντζάκη (Για να γίνει μεγάλος, Αθήνα 1966, 1973).

Πηγή: Βιογραφικό της Έλλης Αλεξίου στο αρχείο της (υποφάκελος 3.5) και Κώστας Παπαγεωργίου, «Έλλη Αλεξίου. Παρουσίαση-ανθολόγηση», Η μεσοπολεμική πεζογραφία. Από τον πρώτο στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1939), τόμ. Β΄, Αθήνα, Σοκόλης, 1992, σ. 168-217.

Ανακριτική Επιτροπή Ελέγχου Δοσιλόγων Μικράς Ασίας

  • Corporate body

Η Ανακριτική Επιτροπή Ελέγχου Δοσιλόγων Μικράς Ασίας (ΑΕΕΔΜΑ) συστήθηκε από το υπουργείο Στρατιωτικών, μετά την κατάργηση της Ανακριτικής Επιτροπής Επιχειρήσεων Μ. Ασίας η οποία είχε συγκροτηθεί με απόφαση της Επανάστασης του 1922 τον Φεβρουάριο του 1923 και πρόεδρο τον στρατηγό Κ. Μαζαράκη-Αινιάν, για να ενεργήσει διοικητικές ανακρίσεις για τα γεγονότα της δεύτερης περιόδου της Μικρασιατικής εκστρατείας (από 1ης Νοεμβρίου 1920 έως την Καταστροφή). Η απόρρητη έκθεση που υπεβλήθη στις 23 Δεκεμβρίου 1923, αφού ολοκλήρωσε το ανακριτικό έργο της η Επιτροπή, αποτελείτο από δύο τμήματα που αναφέρονταν αφενός στα γεγονότα στο Νότιο Συγκρότημα της Στρατιάς από την εκδήλωση της τουρκικής επιθέσεως μέχρι την αιχμαλωσία του στρατηγού Τρικούπη (13-20 Αυγούστου 1922) και αφετέρου στα γεγονότα μέχρι την αποχώρηση και των τελευταίων ελληνικών στρατευμάτων από την Μ.Ασία στις 3 Σεπτεμβρίου 1922.
Τακτικά μέλη της Α.Ε.Ε.Δ.Μ.Α. ήσαν οι αντιστράτηγοι Κ. Μοσχόπουλος, Εμ. Ζυμβρακάκης, Π. Σπηλιάδης, Κ. Μηλιώτης, Δ. Ιωάννου, οι υποστράτηγοι Ν. Α. Μιχαλόπουλος, Κ. Γουβέλης, Ι. Νεγρεπόντης και οι αρεοπαγίτες Ι. Χατζησαράντος και Κ. Κυριλλόπουλος.

Πανουτσοπούλου, Κασσιανή

Η Κασσιανή Πανουτσοπούλου, κοινωνική λειτουργός, εργάστηκε από το 1968 στην κοινωνική υπηρεσία του θεραπευτηρίου «Ο Ευαγγελισμός». Ως προϊσταμένη της υπηρεσίας αυτής συγκέντρωσε τα έτη 1985-1986, τεκμήρια που φωτίζουν την ιστορία του νοσοκομείου και της κοινωνικής υπηρεσίας του, με σκοπό την έκδοση σχετικού λευκώματος.

Η ίδια έχει δημοσιεύσει άρθρα σχετικά με την κοινωνική πρόνοια.

Βατίστας, Ιωάννης

  • Person
  • 1869 - 1934

Ο Ιωάννης Βατίστας (Πειραιάς, 1869-1934), ήταν γιος του Νικολάου Βατίστα, ενός από τους πρώτους οικιστές του Πειραιά. Υπήρξε μέτοχος και σημαντικό στέλεχος σε διάφορες οινοποιητικές εταιρείες, ενώ στα τελευταία χρόνια της ζωής του επιδόθηκε σε τραπεζικές εργασίες. Έλαβε μέρος στην πολιτική ζωή ως δημοτικός σύμβουλος και βουλευτής Πειραιά. Παντρεύτηκε την κόρη του Νικολάου Ξάνθου και απέκτησε τρεις κόρες, την Ελένη, τη Μαρία και τη Νίκη. Η τελευταία παντρεύτηκε τον Ερρίκο Μοάτσο και μετά τον Μιχάλη Τόμπρο. Με τον Ερρίκο Μοάτσο απέκτησε έναν γιο, τον Θεόφραστο.
Ionian Wine Company, Limited. Η εταιρεία ιδρύθηκε το 1928 για να συνεχίσει τις εργασίες βρετανικού οίκου παρασκευής κρασιού, που ως πρώτη ύλη χρησιμοποιούσε ποικιλίες σταφυλιού και σταφίδας των Ιονίων νησιών. Ανάμεσα στους έλληνες μετόχους της εταιρείας ήταν οι Ιωάννης Βατίστας και Σπύρος Μεταξάς. Την διακίνηση των κρασιών στην Βρετανία είχε αναλάβει η εταιρεία Booth’s. Η οικονομική κρίση του 1929 οδήγησε στο κλείσιμο της επιχείρησης.

Βεγλερής, Φαίδων

  • Person
  • 1903-1998

Ο Φαίδων Βεγλερής (Κωνσταντινούπολη 1903 - Αθήνα 1998) υπήρξε καθηγητής της Νομικής. Την περίοδο 1935-1968 δίδαξε Διοικητικό Δίκαιο στην Αθήνα. Κατά τη διάρκεια της Απριλιανής δικτατορίας διετέλεσε εταίρος καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Στρασβούργου (1967-1974), και ήταν ο πρώτος που δίδαξε (από το 1970) σε γαλλικό πανεπιστήμιο το ειδικό μάθημα των «δικαιωμάτων του ανθρώπου» στο επίπεδο του διεθνούς δικαίου και των διεθνών σχέσεων. Παράλληλα ανέπτυξε πλούσια δράση ενημέρωσης και πολεμικής για την αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Ελλάδα. Εργάστηκε ως μέλος της επιτροπής για τη σύνταξη του Κώδικα περί Δήμων και Κοινοτήτων (1951-1954) και διετέλεσε αντιπρόσωπος της Ελλάδας στην Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων για τα «δικαιώματα του ανθρώπου» του Συμβουλίου της Ευρώπης. Ήταν μέλος διαφόρων σωματείων και ιδρυτικό στέλεχος της «Ελληνικής Εταιρείας Πολιτικών Επιστημών». Η συγγραφική δραστηριότητά του (βιβλία, άρθρα) είναι μεγάλη.

Λυριτζή, Θ. Αδελφοί, εμπορική εταιρεία

  • Corporate body

Η εταιρεία γενικού εμπορίου των αδελφών Ν. και Π. Λυριτζή είχε έδρα το Αίγιο και διακινούσε κυρίως στην Πελοπόννησο προϊόντα εισαγωγής και ελληνικής κατασκευής (τρόφιμα, φυσίγγια, πρόκες, τσατσάρες, βουλοκέρι, κινίνη κ.ο.κ.)

Κέντρου, Θωμά, οικογένεια

  • Family

Ο Θωμάς Κέντρος του Ιωάννη και της Αθηνάς το γένος Καρβουνάρη ή Διαμαντίδου (η οποία απεβίωσε στο Μοναστήρι το 1900) γεννήθηκε το 1896 στο Μοναστήρι παρότι στο πιστοποιητικό εγγραφής στο μητρώο αρρένων του Δήμου Φλωρίνης που υπάρχει στον υποφάκελο 4.2 φαίνεται ως έτος γέννησης το 1892.

Στη Θεσσαλονίκη ήρθε με τον πατέρα του το 1913. Τελείωσε το Β´ Γυμνάσιο Αρρένων Θεσσαλονίκης κι έπειτα εισήχθη στη Νομική Σχολή του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Ως φοιτητής μετέφραζε για βιοποριστικούς λόγους τις λεζάντες γαλλικών έργων του βωβού κινηματογράφου, καθώς γνώριζε πολύ καλά τη γαλλική γλώσσα.

Μετά την αποφοίτησή του άσκησε το δικηγορικό επάγγελμα στη Θεσσαλονίκη, όπου διορίστηκε στις 29 Οκτωβρίου του 1925 (αρ. ΦΕΚ 235/1925, Ε.Λ.Ι.Α., Μητρώο των μελών του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, αύξ. Αριθ. 425). Από το 1930 υπηρέτησε διαδοχικά στις νομαρχίες Φλώρινας, Σερρών, Κιλκίς, Πέλλης, Κοζάνης (τμηματάρχης Α´ τάξεως) και Χαλκιδικής (από το 1940). Τον Μάρτιο του 1945 μετατέθηκε στη Θεσσαλονίκη όπου ανέλαβε την ανασύσταση και οργάνωση της νομαρχίας Θεσσαλονίκης ως διευθυντής της, θέση την οποία κατείχε μέχρι το 1950, μολονότι ανήκε οργανικά στη νομαρχία Δράμας. Το 1950 μετατέθηκε στη νομαρχία Ημαθίας, παρά το γεγονός ότι δύο χρόνια νωρίτερα (Νοέμβριος 1948) είχε προηγηθεί διαταγή απόσπασης που ανακλήθηκε μετά την διαμαρτυρία του, ενώ στη συνέχεια φαίνεται ότι υπηρέτησε και στη νομαρχία Πέλλης. Στο μεταξύ είχε μεταβεί στη Χάγη για μετεκπαίδευση με εντολή και δαπάνες της υπηρεσίας. Συνταξιοδοτήθηκε το 1956.

Ο Θωμάς Κέντρος διετέλεσε πρόεδρος του Συνδέσμου Μοναστηριωτών και πέριξ « Η Καρτερία» το διάστημα 1955-1966. Ήταν παντρεμένος από το 1925 με την Αφροδίτη (1904-1978), κόρη του εμπόρου Νικόλαου Χατζηπέτρου και της Λουκίας Τσούπση που κατάγονταν από το Μοναστήρι. Από το γάμο του απέκτησε τέσσερα παιδιά: τον Σωκράτη-Ιωάννη (Θεσσαλονίκη 1926- Βαλτιμόρη 1994), τον Νικηφόρο-Νικόλαο (Θεσσαλονίκη 1927-Θεσσαλονίκη 2003), την Μαργαρίτα-Αθηνά και την Κλειώ-Λουκία[1]. Ο Θωμάς απεβίωσε στη Θεσσαλονίκη τον Οκτώβριο του 1979, έναν περίπου χρόνο μετά το θάνατο της συζύγου του, σε ταξίδι της στη Βαλτιμόρη, όπου είχε πάει για να επισκεφθεί τον πρωτότοκο γιο της και την οικογένειά του.

Ο Νικηφόρος-Νικόλαος Κέντρος γεννήθηκε το 1927 και αποφοίτησε από το Β´ Γυμνάσιο Αρρένων Θεσσαλονίκης. Αρχικά επιθυμούσε να σπουδάσει στο Πολυτεχνείο αλλά επειδή δεν είχε συσταθεί ακόμη η αντίστοιχη σχολή στη Θεσσαλονίκη, τελικά έμεινε στην πόλη και εισήχθη στη Νομική Σχολή. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1950 ασκούσε το δικηγορικό επάγγελμα στη Θεσσαλονίκη. Αγαπούσε ιδιαίτερα τον αθλητισμό και συνήθιζε μάλιστα να κρατάει στατιστικά στοιχεία για τα αθλητικά αλλά και τα εκλογικά αποτελέσματα. Ήταν επίσης ναυτοπρόσκοπος και έπαιζε βιολί, όπως και ο πατέρας του και ο μεγαλύτερος αδελφός του, Σωκράτης. Ο Νικηφόρος πέθανε τον Μάρτιο του 2003 στη Θεσσαλονίκη.

Ο Σωκράτης-Ιωάννης Κέντρος γεννήθηκε το 1926 και φοίτησε στο γυμνάσιο Πολυγύρου, όπου ήταν διορισμένος ο πατέρας του. Έπειτα μετέβη στη Θεσσαλονίκη μαζί με τα αδέλφιά του και αποφοίτησε από το Β´ Γυμνάσιο Αρρένων. Το ακαδημαϊκό έτος 1943-44 εγγράφηκε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης αλλά στη συνέχεια διέκοψε τις σπουδές του για να καταταχθεί στο στρατό. Αποφοίτησε έπειτα και το 1955 ή 1956 έφυγε από την Ελλάδα για μετεκπαίδευση στις Η.Π.Α. όπου παρέμεινε μέχρι το θάνατό του. Αρχικά έμεινε στο Σικάγο και μετά από 2 χρόνια εγκαταστάθηκε στη Βαλτιμόρη, όπου ασχολήθηκε με την μικροχειρουργική γυναικολογία. Παντρεύτηκε την Πόλλα Ουζιέλ με την οποία απέκτησε έναν γιο, τον Θωμά. Πέθανε το 1994.

Η Μαργαρίτα-Αθηνά Κέντρου φοίτησε, αρχικά στο γυμνάσιο του Πολυγύρου και αποφοίτησε από το Γ´ Γυμνάσιο Θηλέων Θεσσαλονίκης. Παντρεύτηκε το 1954 με τον αξιωματικό της αεροπορίας, Ελευθέριο Χατζηιωάννου και απέκτησε δύο παιδιά, την Αφροδίτη και τον Αλύπιο.

Η Κλειώ-Λουκία τελείωσε το γυμνάσιο Σχινά στη Θεσσαλονίκη και φοίτησε για ένα έτος στη Σχολή Βρεφοκόμων «Μητέρα» στην Αθήνα. Έπειτα τελείωσε (1960-1962) τη σχολή αρχιτεκτονικού και μηχανολογικού σχεδίου του Ευκλείδη. Εργάστηκε στην Επιθεώρηση Μεταλλείων και έπειτα στη Siemens ως σχεδιάστρια. Δραστηριοποιήθηκε στη Χριστιανική Ένωση Νεανίδων Θεσσαλονίκης (κεντρική). Από το 1974 δραστηριοποιήθηκε στην Χ.Ε.Ν. Καλαμαριάς όπου διετέλεσε ταμίας τα έτη 1978-1982.

[Πηγές σύνταξης: συνέντευξη Κλειώς Κέντρου στην Ελπίδα Βόγλη, υλικό του αρχείου].

Μακαρόνας, Γ.

  • Person
  • 1929-

Ο Γ.Α. Μακαρόνας γεννήθηκε το 1929 στην Αθήνα, ενώ η καταγωγή του είναι από τη Σμύρνη. Εργάστηκε ως δημοσιογράφος και τα τελευταία χρόνια ως αρχισυντάκτης του περιοδικού Φύση και Ζωή. Υπήρξε ιδιαίτερος γραμματέας του Νικολάου Δρίτσα που διετέλεσε πρόεδρος του Πυριτιδοποιείου Καλυκοποιείου, πρόεδρος του Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς, της Ανωτάτης Βιομηχανικής Σχολής Πειραιώς και πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Βιομηχάνων. Ο Γ.Α. Μακαρόνας υπήρξε επίσης ιδιαίτερος γραμματέας του τέως δημάρχου Μοσχάτου Ανδρέα Παπαδημητρίου, ενώ συνεργάστηκε με τον βιομήχανο Γεώργιο Δράκο στην έκδοση του περιοδικού της εταιρείας ΙΖΟΛΑ, Ιζολικά Νέα.

Μακρυμίχαλος, Στέφανος

Ο Στέφανος Μακρυμίχαλος (Πύργος Αν. Ρωμυλίας 1902 - Αθήνα ?) ήταν ασφαλιστής. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (διδάκτορας της Νομικής) και οικονομικά στο Λονδίνο. Υπήρξε πρόεδρος της ασφαλιστικής εταιρείας «Αδελφοί Μακρυμίχαλοι» που ιδρύθηκε το 1914. Η εταιρεία διέθετε τμήματα Ασφαλειών (αντιπρόσωπος της The London Assurance) και δραστηριοποιούνταν στους κλάδους θαλάσσης - πυρός (εταιρεία «Πρόοδος»), ατυχημάτων αεροπορικών μεταφορών (αντιπροσώπευε ξένες εταιρείες). Στη δεκαετία του 1960 ήταν εισαγωγείς του φωταερίου Pibigas.

Ο Μακρυμίχαλος ήταν φιλοτελιστής (από τους ιδρυτές της Ελληνικής Φιλοτελικής Εταιρείας και εκδότης - υπεύθυνος του περιοδικού Φιλοτέλεια για πολλά χρόνια), τέκτονας και μέλος του Ροταριανού Ομίλου Αθηνών (διετέλεσε ανώτατο στέλεχος και στις δύο εταιρείες)

Ήταν παντρεμένος με την Αικαταερίνη Τρωϊάνου (ήταν απόγονος του δημάρχου Μυκόνου Μ. Σολωμού την περίοδο 1863-1866) και είχε δύο παιδιά.

Τα ενδιαφέροντά του ήταν ποικίλα και έγραψε πολλά βιβλία και άρθρα ιστοριοδιφικού ενδιαφέροντος (περίπου 150).

[Πηγή σύνταξης βιογραφικού σημειώματος: Το υλικό του αρχείου]

Γαρουφαλιάς, Κωνσταντίνος

  • Person

Ο Κωνσταντίνος Γαρουφαλιάς του Δήμου γεννήθηκε στις Μηλιές Πηλίου το 1874. Εκεί τελείωσε το σχολείο και διδάχτηκε βυζαντινή μουσική από τον ιερομόναχο και αρχιμανδρίτη Άνθιμο και τον πρωτοψάλτη Γεώργιο Βόλτο. Στη συνέχεια φοίτησε στο Δημοδιδασκαλείο Φερρών, πέτυχε στις εξετάσεις του Διδασκαλείου Αθηνών και το 1892 διορίστηκε δημοδιδάσκαλος στον Άγιο Λαυρέντιο και ιεροψάλτης στο ναό του Αγίου Αποστόλου του Νέου. Εργάστηκε ως δάσκαλος σε χωριά του Πηλίου και διετέλεσε ψάλτης και πρωτοψάλτης σε πολλούς ναούς, καθώς και γραμματέας της Μητρόπολης Δημητριάδος. Συνέθεσε εκκλησιαστικά τροπάρια και εξέδωσε το βιβλίο Οδηγός της υπηρεσίας των ενοριακών ναών (1931, δεύτερη –συμπληρωμένη– έκδοση το 1936, με τίτλο Εκκλησιαστικοί νόμοι).

[Πηγή σύνταξης βιογραφικού: Υλικό του αρχείου].

Δαμιανού, οικογένεια

  • Family

Ο Ιωάννης Δαμιανός (Αθήνα,1861-1920) υπήρξε αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού, πρώτος κυβερνήτης του θωρηκτού “Αβέρωφ”, αρχηγός των μοιρών Αμβρακικού και Ευδρόμων κατά τους Βαλκανικούς πολέμους. Προήχθη σε υποναύαρχο κατ’ εκλογήν το 1914. Διετέλεσε υπουργός Ναυτικών στην κυβέρνηση του Κυριακούλη Μαυρομιχάλη μετά το κίνημα στο Γουδί (15/8/1909-18/1/1910) και στις φιλοβασιλικές κυβερνήσεις Καλογερόπουλου και Λάμπρου (21/6/1916-21/4/1917). Μετά την φυγή του βασιλιά και την άνοδο του Βενιζέλου στην εξουσία κατηγορήθηκε για εσχάτη προδοσία και εξορίστηκε στην Κρήτη.

Ο Κωνσταντίνος Δαμιανός (1853-1915), αδελφός του Ιωάννη, ήταν αξιωματικός του Πυροβολικού, αρχηγός της στρατιάς που κατέλαβε την Κορυτσά στους Βαλκανικούς πολέμους και αρχηγός του 4ου σώματος στρατού στην Καβάλα μετά τη λήξη των πολέμων.

Μπουστίντουι, οικογένεια

  • Family

Ο Ιωσήφ Μπουστίντουι γεννήθηκε στο Σαν Σεμπαστιάν της Ισπανίας στις 30 Απριλίου 1882. Ξεκίνησε σπουδές μουσικής σε ηλικία δέκα ετών στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Αγίου Σεβαστιανού και σε ηλικία 17 ετών του απονεμήθηκε χρυσό μετάλλιο. Συνέχισε τις σπουδές του στο Ωδείο Βρυξελλών με δάσκαλο βιολιού τον Cesar Thomson. Μετά από τρία χρόνια σπουδών, το 1902, του απονεμήθηκε το πρώτο βραβείο με διάκριση και έλαβε μέρος ως σολίστ σε συναυλίες στην πατρίδα του καθώς και στις Βρυξέλλες όπου συνέχισε τις σπουδές του ως το 1903. Τότε επέστρεψε στην Ισπανία όπου μελέτησε αρμονία με δάσκαλο τον μαέστρο don Emilio Serrano. Παράλληλα έπαιρνε μέρος σε συναυλίες, μεταξύ αυτών και μία στα βασιλικά ανάκτορα της Ισαβέλλας των Βουρβόνων.

Το 1904, μετά από σύσταση του καθηγητή Thomson προς τον τότε διευθυντή του Ωδείου Αθηνών Γεώργιο Νάζο, διορίστηκε καθηγητής βιολιού και μουσικής δωματίου στο Ωδείο αυτό. Το 1906 διορίστηκε καθηγητής βιολιού και μουσικής δωματίου στο Ωδείο Πειραιώς (Πειραϊκός Σύνδεσμος). Τις πρώτες συναυλίες μουσικής δωματίου έδωσε το 1905 με τον καθηγητή πιάνου Βασενχόβεν και τις μαθήτριες του τελευταίου, Φούλα Πάλμα και Ήβη Πανά. Από την ίδια χρονιά ως το 1920 έδωσε ρεσιτάλ και συμμετείχε σε συναυλίες στην Ισπανία, την Αυστρία, το Βέλγιο, πόλεις της Ελλάδας και στη Σμύρνη. Το 1906 έδωσε συναυλίες κουαρτέτου εγχόρδων με τους καθηγητές Αρμάνδο Μαρσίκ, Σούλτσε, Μπέμερ και στη συνέχεια διοργάνωσε άλλο κουαρτέτο με τη σύζυγό του Ελένη, τον Αχ. Παπαδημητρίου και την Α. Κοψίδα. Από το 1904 ως το 1921 ήταν το 1ο βιολί της συμφωνικής ορχήστρας του Ωδείου Αθηνών. Το 1922 ανέλαβε, μετά την αποχώρηση του Α. Μαρσίκ, τη διεύθυνση της συμφωνικής ορχήστρας του Ωδείου Αθηνών, το οποίο από το επόμενο έτος του απένειμε τον τίτλο του δεύτερου διευθυντή ορχήστρας. Στα 1922-1924 οργάνωσε με τους Φιλ. Οικονομίδη και Σπ. Φαραντάτο τις πρώτες λαϊκές συναυλίες στην αίθουσα Αττικόν. Στα 1928-1930 διηύθηνε τη συμφωνική ορχήστρα στο Σαν Σεμπαστιάν, της οποίας έγινε επίτιμος διευθυντής. Από το 1930 ανέλαβε τη διεύθυνση του Ωδείου Πειραιώς. Το 1931 ανέλαβε τη διεύθυνση του Ωδείου Πατρών με τον Βελούδιο και από το 1945 ήταν επίτιμος διευθυντής του. Από το 1939 ως το 1959 ήταν διευθυντής της ορχήστρας του Ραδιοφωνικού σταθμού και επί τρία χρόνια ήταν διευθυντής της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών. Παντρεύτηκε την βιολίστρια και μαθήτριά του Ελένη Γεωργαντοπούλου (γεν. 30.11.1888) και απέκτησαν δύο κόρες την Ιουλία και την Μαρία. Πέθανε το 1964. Το 1947; ο Ι. Μπουστίντουι απέκτησε την ελληνική υπηκοότητα.

Τιμητικές διακρίσεις: αντεπιστέλλον μέλος της ακαδημίας Καλών Τεχνών αγίου Φερδινάνδου (Ισπανία), Ιππότης του τάγματος της Villaviciosa (Ισπανία), Ιππότης του τάγματος του Αλφόνσου X του σοφού (Ισπανία), Ιππότης του τάγματος του Σωτήρος (Ελλάδα), έκτακτο μέλος της Ακαδημίας και Ιππότης του τάγματος Τεχνών και Γραμμάτων (Γαλλία).

Η Μαρία Μπουστίντουι, κόρη του Ιωσήφ Μπουστίντουι και της Ελένης Γεωργαντοπούλου-Μπουστίντουι, γεννήθηκε στο Νέο Φάληρο το 1912, σπούδασε μουσική και δραματική στο Ωδείο Αθηνών και στη Σχολή Εθνικού θεάτρου. Άρχισε να ζωγραφίζει το 1952 και πρωτοεμφανίστηκε στην γκαλερί Ζυγός το 1959. Αντλούσε τα θέματά της κυρίως από την παλαιότερη αστική και παραδοσιακή αρχιτεκτονική και ζωή και δούλεψε κυρίως με τέμπερα, αυγοτέμπερα και λάδι. Έκανε πολλά ενημερωτικά ταξίδια σε Ισπανία, Ιταλία, Γαλλία, Αγγλία, Βέλγιο, Ολλανδία, Αυστρία, Πορτογαλία, Ελβετία. Ήταν μέλος του καλλιτεχνικού επιμελητηρίου και του Σωματείου Ελληνίδων Ζωγράφων.

Πραγματοποίησε αρκετές ατομικές εκθέσεις και συμμετείχε σε πολλές ομαδικές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό [Βλ. φακέλους 1-3].

Έργα της υπάρχουν στην Εθνική Πινακοθήκη και σε πολλές πινακοθήκες της Ελλάδας και του εξωτερικού.

Ήταν παντρεμένη με τον δικηγόρο Κωνσταντίνο Πωπ, γιο του Γεωργίου Πωπ, εκδότη της εφ. Αθήναι. Η ίδια εργάστηκε στην ισπανική πρεσβεία της Αθήνας. Πέθανε το 2009.

Καρατζίδης, Ιωάννης

  • Person

Ο Ιωάννης (;) Καρατζίδης καταγόταν από τη Θεσσαλονίκη όπου ζούσε με την οικογένεια του. Υπηρέτησε ως έφεδρος ανθυπολοχαγός, εισηγητής στο Στρατοδικείο της XIV Μεραρχίας, το οποίο καταργήθηκε στις αρχές του 1922, μετατέθηκε στο Γ’ Διαρκές Στρατοδικείο, στην Ανωτέρα Στρατιωτική Διοίκηση Μακεδονίας και κατόπιν υπηρέτησε στα Τελωνεία Πυθίου, Κούλελι, Μπούργας, Γουμέντζας και Θεσσαλονίκης.

Κολοκοτρώνης, Θεόδωρος

  • Person
  • 1770-1843

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης (Ραμαβούνι Μεσσηνίας, 1770 - Αθήνα, 1843), γιος του Κωνσταντή, είχε διοριστεί από τους κατοίκους της επαρχίας Μεγαλόπολης οπλαρχηγός της περιοχής ήδη από το 1787. Μετά τη διαμονή του στα Επτάνησα, τις συνεννοήσεις με τους Φιλικούς και τη μύησή του στην Εταιρία το 1818, επανέκαμψε στην Πελοπόννησο, όπου και ηγήθηκε των στρατιωτικών επιχειρήσεων του Αγώνα. Με την πολιορκία και άλωση της Τριπολιτσάς, και τον αποδεκατισμό των στρατευμάτων του Δράμαλη στα Δερβενάκια, εδραίωσε τη νίκη των Ελλήνων στην Πελοπόννησο. Υποστηρικτής του Ι. Καποδίστρια, μετά τη δολοφονία του διορίστηκε μέλος της Διοικητικής Επιτροπής μαζί με τους Αυγουστίνο Καποδίστρια και Ιωάννη Κωλέττη. Την άφιξη του Όθωνα δέχθηκε με ενθουσιασμό, αλλά διαφώνησε με τα μέτρα της Αντιβασιλείας, στάση που τον οδήγησε το 1833 στη φυλακή του Ναυπλίου και στην καταδίκη του σε θάνατο επί εσχάτη προδοσία. Του δόθηκε χάρη μετά την ενηλικίωση του Όθωνα, ονομάστηκε στρατηγός και έλαβε το αξίωμα του Συμβούλου της Επικρατείας.
Είχε τρεις γιους: τον Πάνο (1798-1824), τον Ιωάννη (1805-1868) και τον Κωνσταντίνο (1811-1849).

Κοντόσταυλος, Αλέξανδρος

  • Person
  • 1789-1865

Γεννήθηκε στη Χίο και καταγόταν από αρχοντική οικογένεια με ρίζες στο Βυζάντιο. Στάλθηκε για σπουδές στη Μπολόνια και τη Βιέννη και ασχολήθηκε με το εμπόριο. Δραστηριοποιήθηκε ενεργά στον χώρο της ναυτιλίας, ανοίγοντας τον πρώτο ελληνικό εμπορικό οίκο στο Λονδίνο το 1817. Μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία στην Τεργέστη και βοήθησε την επανάσταση μεταφέροντας τρόφιμα και πολεμοφόδια με τα πλοία του.
Το 1823 ήλθε ο ίδιος στην Ελλάδα ως εκπρόσωπος του Φιλελληνικού Κομιτάτου του Λονδίνου. Επιστρέφοντας μετά από μια διετία στην Αυστρία, συνελήφθη από τις αυστριακές αρχές ως ύποπτος και εκτοπίστηκε. Κατέφυγε στην Αγγλία, από εκεί το 1826, στάλθηκε από την προσωρινή κυβέρνηση της Ελλάδας στην Αμερική για να επιβλέψει τη ναυπήγηση δύο ατμοκίνητων φρεγατών. Τελικά ναυπηγήθηκε μόνο η φρεγάτα "Ελλάς", γι' αυτό και κατηγορήθηκε ότι καταχράστηκε δημόσιο χρήμα. Το 1828, διορίστηκε από τον Καποδίστρια μέλος της οικονομικής επιτροπής και στάλθηκε στη Μάλτα, απ' όπου και αγόρασε από τους Ιππότες της Μάλτας τα μηχανήματα του πρώτου νομισματοκοπείου, με τα οποία κόπηκαν στην Αίγινα τα πρώτα ελληνικά νομίσματα του Φοίνικα.
Επί Όθωνα, και συγκεκριμένα την εποχή της αντιβασιλείας, κατηγορήθηκε για διαφθορά τόσο κατά τη ναυπήγηση των πλοίων όσο και κατά την αγορά του νομισματοκοπείου. Καταδικάστηκε τελικά να επιστρέψει 174.000 δραχμές. Η καταδίκη αυτή τον οδήγησε να φύγει στην Κωνσταντινούπολη. Μετά την Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου του 1843 επέστρεψε στην Ελλάδα όπου μετά την επανάληψη της δίκης αποκαταστάθηκε πλήρως. Στη συνέχεια άρχισε να πολιτεύεται στην Κάρυστο, όπου και εκλέχθηκε βουλευτής κατ' επανάληψη. Το 1855, για να αποκαταστήσει ευρύτερα τη φήμη του, δημοσίευσε το κείμενο «Περί των εν Αμερική ναυπηγηθεισών και του εν Αιγίνει νομισματοκοπείου». Επί κυβέρνησης Δημητρίου Βούλγαρη ανέλαβε το υπουργείο Οικονομικών, διετέλεσε πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων.
Η οικία του βρισκόταν στο μέρος που είναι σήμερα η Παλαιά Βουλή ενώ διατηρούσε οικία στην Αίγινα και στην Εύβοια, όπου κατείχε σημαντικές εκτάσεις. Γιος του ήταν ο διπλωμάτης και πολιτικός Αλέξανδρος Α. Κοντόσταυλος. Απεβίωσε στην Αθήνα το 1865.
Πηγή: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BB%CE%AD%CE%BE%CE%B1%CE%BD%CE%B4%CF%81%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%BF%CE%BD%CF%84%CF%8C%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%85%CE%BB%CE%BF%CF%82 [Τελευταία επίσκεψη: 19/5/2020].

Κορομηλάς, Δημήτριος

Ο Δημήτριος Κορομηλάς, γιος του εκδότη Ανδρέα Κορομηλά (1811-1858) και της συζύγου του Μαρίας το γένος Δημητρίου Πιτσιπιού, γεννήθηκε στην Αθήνα. Είχε δύο μικρότερα αδέλφια, τη Χριστίνα (παντρεύτηκε τον Αριστείδη Δόσιο) και το διπλωμάτη και πολιτικό Λάμπρο (1854-1923). Σπούδασε φιλολογία στη Λειψία και σε νεαρή ηλικία ανέλαβε την επιχείρηση του πατέρα του. Εκδότης και διευθυντής της εφημερίδας Εφημερίς, δημοσιογραφούσε καθημερινά στις σελίδες της επί σειρά ετών (1873-1885). Ερασιτέχνης ηθοποιός στα νεανικά του χρόνια, εμφανίστηκε για πρώτη φορά ως θεατρικός συγγραφέας το 1874, με τις μονόπρακτες κωμωδίες Une mission (γραμμένη δύο χρόνια νωρίτερα) και À chacun son tour, που έπαιξε στην Αθήνα γαλλικός θίασος. Η συγγραφική παραγωγή του για το θέατρο περιλαμβάνει κωμωδίες, δράματα, τραγωδίες και άλλα έργα, που παρουσιάστηκαν κυρίως από αθηναϊκούς θιάσους· ωστόσο, στην ιστορία του νέου ελληνικού θεάτρου, ο Κορομηλάς είναι γνωστός ως θεμελιωτής του κωμειδυλλίου (με την Τύχη της Μαρούλας, 1889) και του δραματικού ειδυλλίου (με τον Αγαπητικό της Βοσκοπούλας, 1891). Ιδρυτικό μέλος του Φιλολογικού Συλλόγου «Παρνασσός» και του Συνδέσμου των Δραματικών Συγγραφέων (1894), ο Κορομηλάς εξέδωσε επίσης εκπαιδευτικά βιβλία, λογοτεχνικά έργα, μεταφράσεις, βιβλιογραφίες, οδηγούς κ.ά. Παντρεύτηκε την Ευφροσύνη Σκούφου, με την οποία απέκτησε ένα γιο, τον Γεώργιο. Ο Γεώργιος Δ. Κορομηλάς ήταν δημοσιογράφος και συγγραφέας. Ξεκίνησε ως συντάκτης στην εφημερίδα Ακρόπολις και συνεργάστηκε με πολλές αθηναϊκές εφημερίδες. Δημοσίευσε χρονογραφήματα, μυθιστορήματα, διηγήματα και θεατρικά έργα. Με την πρώτη του σύζυγο, Χριστίνα-Μαρία, απέκτησε ένα γιο, τον Δημήτρη (γεν. 1905), με τη δεύτερη, Ρίτσα το γένος Σταματελάκη, δύο γιους, τον Λάμπρο και τον Αλέξανδρο. Ο Λάμπρος Γ. Κορομηλάς σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και στη Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών κι εργάστηκε αρχικά ως δημοσιογράφος και αρθρογράφος σε εφημερίδες της Αθήνας (κυρίως στην Καθημερινή). Το 1941 πήρε μέρος στη μάχη του Νέστου και αιχμαλωτίστηκε· το 1942 διέφυγε στη Μέση Ανατολή και μέχρι το 1944 διετέλεσε επίσημος πολεμικός ανταποκριτής της Ελεύθερης Ελληνικής Κυβέρνησης. Μεταπολεμικά συνέχισε τη δημοσιογραφική δράση του, ενώ εργάστηκε, επίσης, στη Διεύθυνση Τύπου και Ραδιοφωνίας του Γενικού Επιτελείου Στρατου, στην Ηλεκτρική Εταιρεία Αθηνών-Πειραιώς, στην Ελληνική Εταιρεία Υδάτων, στη Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού, στο Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας και αλλού. Το 1959 εξελέγη δημοτικός σύμβουλος στην Αθήνα και το 1964 έθεσε υποψηφιότητα για δήμαρχος Αθηναίων. Στα βιβλία του περιλαμβάνονται διηγήματα, μυθιστορήματα, πολεμικές αναμνήσεις και μαρτυρίες, ενώ σημαντικές υπήρξαν οι μελέτες του για την ιστορία της Αθήνας. Παντρεύτηκε τη Σοφία Βράιλα και απέκτησαν δύο παιδιά, τον Δημήτρη και τη Μαριάννα.

[Πηγές σύνταξης βιογραφικών: 1. «Κορομηλά, οικογένεια» (το λήμμα για τον Δημήτριο Α. Κορομηλά υπογράφει ο Κώστας Γεωργουσόπουλος, τα υπόλοιπα είναι ανυπόγραφα), Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Larousse-Britannica, τόμος τριακοστός. Αθήνα, Πάπυρος, 2007. 2. Σπάθης, Δημήτρης, «Κορομηλάς, Δημήτριος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, τόμος 5. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1986. 3. Υλικό του αρχείου].

Κουκλέλη, Αλεξάνδρα Δ.

Η Αλεξάνδρα Κουκλέλη ήταν σύζυγος του Δημητρίου Κουκλέλη και η Μυρσίνη Γούτου, το γένος Κουκλέλη, αδελφή του και σύζυγος του Παναγιώτη Γούτου. Το κτήμα “Καραλάρ” στο δήμο Συκουρίου της επαρχίας νομού Λαρίσης στη Θεσσαλία, είχε αγοραστεί σε δημόσιο πλειστηριασμό από τον Δημήτριο Κουκλέλη εξ ημίσεως με τον Παναγιώτη Γούτο, οι οποίοι ήταν κάτοικοι Μυτιλήνης, στις 19 Φεβρουαρίου 1912 αντί ολικού τιμήματος 451.300 δρχ. Το 1918 ο Δημ.Κουκλέλης πούλησε το ήμισυ εξ αδιαιρέτου μερίδιό του προς 300.000 δρχ. στη σύζυγό του Αλεξάνδρα. Το μερίδιο του Π.Γούτου (πέθανε το 1913) περιήλθε στη Μυρσίνη Γούτου εκ κληρονομίας. Στο κτήμα συνολικής εκτάσεως 15.299 στρεμμάτων η γεωργική καλλιέργεια ήταν σιτάρι, κριθάρι και βρώμη και είχαν έσοδα από την κτηνοτροφική εκμετάλλευση 230 προβάτων. Είχαν επίσης στην κατοχή τους λειβάδι 8.000 στρεμμάτων στο χωριό Μουσαλάρ του νομού Καρδίτσας. Πληρεξούσιος των ιδιοκτητών - κτηματιών και επιστάτης του κτήματος ήταν ο Δημήτριος Στρογγύλης.

Μελάς, Λέων

Γεννήθηκε στα Ιωάννινα το 1899. Έλαβε την εγκύκλιο εκπαίδευση στην Καπλάνειο Σχολή και συνέχισε τις σπουδές του στην Ζωσιμαία. Αποφοίτησε το 1918 και αμέσως προσλήφθηκε στην Εθνική Τράπεζα. Υπηρέτησε ως έφεδρος ανθυπολοχαγός στη Θράκη και την Ήπειρο (1920-23), ενώ τον Οκτώβριο του 1922 ενεγράφη στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1940-41 πολέμησε στην Ήπειρο ως έφεδρος υπολοχαγός. Από την Εθνική Τράπεζα συνταξιοδότηθηκε το 1954, έχοντας ανέλθει στην υψηλότερη βαθμίδα της ιεραρχίας. Έκτοτε αφοσιώθηκε στην ιστορική έρευνα.

Εξέδωσε τις εργασίες: Σελίδες της Ηπείρου (1963), Η Βόρειος Ήπειρος και το εθνικό ζήτημα (1965) και Μια οικογένεια - Μια ιστορία (1967), η οποία βραβεύθηκε το επόμενο έτος από την Ακαδημία Αθηνών. Έκτοτε δημοσίευσε μελέτες στην Ηπειρωτική Εστία, στο Δελτίο της Ηπειρωτικής Εταιρείας και σε άλλα ηπειρωτικά περιοδικά και αθηναϊκές εφημερίδες, με θέματα που αφορούν την νεότερη ιστορία της Ήπείρου.

[Πηγές: Βιογραφικό σημείωμα που βρισκόταν στο αρχείο.]

Μεταξοϋφαντουργείο «Η Χρυσαλίς»

  • Corporate body

Το μεταξοϋφαντουργείο «Η Χρυσαλίς – Σ.Η. Παπαδόπουλος» ιδρύθηκε το 1901 από τον Στυλιανό Παπαδόπουλο στον Πειραιά με δύναμη δύο χειροκίνητων ιστών. Η εξέλιξη της παραγωγής ήταν τέτοια ώστε το 1908 μετέφερε το εργοστάσιό του στο Νέο Φάληρο και εγκατέστησε σε αυτό εκτός των αναπηστηρίων μεταξιού και 35 μηχανικούς ιστούς. Με την πάροδο του χρόνου η παραγωγή αυξήθηκε σημαντικά ποσοτικά και ποιοτικά και η μεταξοϋφαντουργία κατάφερε να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της κατανάλωσης.

Το 1925 ο Παπαδόπουλος μετέβαλε την επιχείρηση σε ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «Μεταξοϋφαντουργείον ‘Η Χρυσαλίς’ Στυλιανός Η. Παπαδόπουλος Α.Ε.» και ίδρυσε νέο εργοστάσιο στον Ποδονίφτη (στις περιοχές Ν. Φιλαδέλφειας και Ν. Χαλκηδόνας) με άλλους 124 ιστούς, συνολικά 159 ιστούς. Το εργοστάσιο στον Ποδονίφτη άρχισε να κατασκευάζεται τον Σεπτέμβριο του 1925 και εγκαινιάστηκε τον Ιανουάριο του 1927. Αργότερα η εταιρεία εγκατέστησε άλλους 24 ιστούς με αποτέλεσμα ο συνολικός αριθμός των ιστών το 1938 να ανέρχεται στους 183. Το 1927 η «Χρυσαλίς» επιχείρησε συγχώνευση με την Ανώνυμη Εταιρία Τεχνητής Μετάξης Αθηνών (ΕΤΜΑ), που δεν πραγματοποιήθηκε τελικά. Τον ίδιο χρόνο κατασκεύασε εργοστάσιο (αναπηνιστήριο) στην Γουμένισσα του νομού Κιλκίς.

Ως ανώνυμη εταιρεία η «Χρυσαλίς» υπήρξε από τις μεγαλύτερες μεταξοϋφαντουργικές μονάδες της χώρας, με δίκτυο διανομών σε όλη την Ελλάδα και την Αίγυπτο. Το κεντρικό πρατήριο της εταιρείας βρισκόταν στην οδό Μητροπόλεως 48. Η εταιρεία τέθηκε σε εκκαθάριση το 1958.

Ο Στυλιανός Παπαδόπουλος αντιμετώπισε φορολογικούς ελέγχους, κατηγορούμενος δύο φορές για απόκρυψη κερδών, για τα έτη 1916-1917 και τα έτη 1921-1927. Η ψυχική του υγεία κλονίστηκε ανεπανόρθωτα από τη δεύτερη περίπτωση και αυτοκτόνησε στις 30 Σεπτεμβρίου 1927. Συγκεκριμένα, στις 22 Ιουνίου του 1927 μηνύθηκε από τον πρώην υπάλληλό του Ιπποκράτη Ανδρεάδη για απόκρυψη φορολογητέων κερδών ύψους 50 εκ. δραχμών. Ο Παπαδόπουλος, που είχε καταστρέψει το αρχείο της ιδιωτικής του επιχείρησης μετά από υπόδειξη του Ανδρεάδη (σύμφωνα με το υπόμνημα της Κλεονίκης Παπαδοπούλου προς τον έφορο Σταυρινό), έχοντας ήδη διαταραγμένη την ψυχική του υγεία, αυτοκτόνησε τον Σεπτέμβριο του 1927. Ακολούθησαν τέσσερις φορολογικοί έλεγχοι (16/7/1928, 27/10/1928, 29/11/1928, 29/3/1929) από την Α΄ εφορία Πειραιά (έφορος Σταυρινός).

Ήταν παντρεμένος με την Κλεονίκη το γένος Φιλίππου Βασιλειάδου και είχε τέσσερα παιδιά: τον Βασίλειο, τον Φίλιππο, τον Πέτρο και τη Σουνιάδα. Ο Φίλιππος ίδρυσε την εταιρεία «Η Διατοπική» το 1943 με σκοπό το εμπόριο των προϊόντων της «Χρυσαλίδος», εταιρεία που φαίνεται ότι δε λειτούργησε. Σύμφωνα με τα στοιχεία που αντλούνται από το αρχείο όλα τα άρρενα τέκνα της οικογένειας έλαβαν μέρος στο διοικητικό συμβούλιο της «Χρυσαλίδος».

Η οικογένεια διέθετε ένα ακίνητο στην Αθήνα (στην οδό Ευαγγελιστρίας), τρία στον Πειραιά (δύο στην οδό Καστέλλας και ένα στην οδό Αξελού) ενώ το 1928 έχτιζε δύο κτίσματα στο Σούνιο και στο Μαρούσι.

[Πηγές σύνταξης διοικητικής ιστορίας:

Νικόλαος Δέδες, «Η εξέλιξις της μεταξοϋφαντουργίας», στο Διαρκής έκθεσις ελληνικών προϊόντων, Πυρσός, Αθήνα, 1938, σ. 73.

Διαφημιστική καταχώρηση της εταιρείας, ό.π., σ. 74

Ο Δέδες αναφέρει ως ημερομηνία ίδρυσης της «Χρυσαλίδος» ως ιδιωτικής επιχείρησης του Παπαδόπουλου το έτος 1898 και εγκατάστασης στο Νέο Φάληρο το 1906. Αντίθετα, στη διαφημιστική καταχώρηση της εταιρείας, το 1938, αναφέρεται ως έτος ίδρυσης το 1901 και εγκατάστασης στο Νέο Φάληρο το έτος 1908. Σωστότερη, με βάση τα στοιχεία του αρχείου, φαίνεται να είναι η δεύτερη χρονολόγηση, γεγονός, πάντως, που συνάγεται έμμεσα.

Τα βιογραφικά στοιχεία για τον Στυλιανό Παπαδόπουλο και την οικογένειά του αντλούνται από το υλικό του αρχείου].

Μιχαλόπουλος, Φάνης

Ο Φάνης Μιχαλόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1901 και σπούδασε νομικά χωρίς ποτέ να ακολουθήσει το επάγγελμα του δικηγόρου. Υπήρξε ιστορικός, συγγραφέας και δημοσιογράφος. Από πολύ νέος δημοσίευσε φιλολογικά και ιστορικά μελετήματα. Το πρώτο του βιβλίο κυκλοφόρησε το 1930 με τίτλο «Τα Γιάννενα και η νεοελληνική αναγέννησις 1648/1820». Ακολούθησαν τα βιβλία «Ρήγας ο Βελεστινλής» (1930), «Διονύσιος Σολωμός» (1931), «Ο Παπαδιαμάντης» (1933) και πολλά άλλα. Από τις σημαντικότερες εργασίες του είναι αυτή για τον Κοσμά τον Αιτωλό τον οποίο αντιμετώπισε ως έναν από τους μεγαλύτερους δασκάλους του σκλαβωμένου γένους. Πέθανε το 1960.

Μπαρακλής, Νικόλαος

O Νικόλαος Δημητρίου Μπάρακλης γεννήθηκε το 1859 στην Αθήνα. Εισήλθε ως ακόλουθος β΄τάξεως στο υπουργείο Εξωτερικών το 1891 και ακολούθησε την προξενική υπηρεσία (γραμματέας, υποπρόξενος, πρόξενος) αναλαμβάνοντας διαδοχικά τα εξής προξενεία: Κάιρο, Βηρυττός (1893), Βιτώλια (1894), Θεσσαλονίκη, Αδριανούπολη (1895), Χανιά (1896), Δεδέαγατς (1900, 1908), Σουέζ (1904), Σκόπια (1907), Πορτ Σάιδ (1909), Φιλιππούπολις (1911, 1917), Κάιρο (1913), Οδησσός (1919), Γένουα (1920), Βηρυττός (1921), Βουδαπέστη (1924). Το 1925 φαίνεται ότι αποχώρησε από το προξενικό σώμα -την ίδια χρονιά υπέβαλε δικαιολογητικά για τη συνταξιοδότησή του από το υπουργείο. Έγραφε στιχουργήματα, πολλά από τα οποία είχαν δημοσιευθεί στην Ακρόπολη, είχε λάβει μέρος και είχε βραβευθεί σε πανελλήνιο ποιητικό διαγωνισμό που είχε προκηρύξει, ως υπουργός Στρατιωτικών, ο Βενιζέλος και γνωρίζουμε ότι εξέδωσε (εκδόσεις Χ.Ι.Σαλίβερου) τουλάχιστον μία συλλογή με τίτλο “Τραγούδια του Στρατώνα”. Τιμήθηκε με τον Αργυρό Σταυρό του Σωτήρος και τον Χρυσό Σταυρό των Ιπποτών (1908, 1922).

Χατζή Πανανός Θεοδοσίου

Ο Χατζή Πανανός Θεοδοσίου ήταν γιος του Θεοδοσίου Ιωάννη Μουράτ και της Σουλτάνας. Καταγόταν από την Άνδρο όπου ήταν αναγνωρισμένος Καπού Κεχαγιάς. Το 1821 κινδύνεψε να εκτελεστεί. Ήταν σπουδαίος εμπορικός παράγοντας στην Κωνσταντινούπολη, μαζί με τα παιδιά του και τα ανίψια του (Φωτιάδηδες). Πέθανε το 1843.

Αντικομμουνιστική Σταυροφορία Ελλάδος

  • Corporate body

Βιογραφικό σημείωμα

Ο Μιχαήλ Νικητιάδης ήταν αρχηγός της οργάνωσης «Αντικομμουνιστική Σταυροφορία Ελλάδος».

Διοικητική ιστορία

Η «Αντικομμουνιστική Σταυροφορία Ελλάδος» ιδρύθηκε το 1952 με σκοπό τη βοήθεια της αστυνομίας στην καταπολέμηση του κομμουνισμού. Λειτουργούσε ως το 1961 τουλάχιστον, με βάση το υλικό του αρχείου.

Τρικούπης, Χαρίλαος

  • 1832-1896

Ο Χαρίλαος Τρικούπης γιος του Σπυρίδωνα και της Αικατερίνης Μαυροκορδάτου γεννήθηκε στο Ναύπλιο στις 11 Ιουλίου 1832. Εκεί έμαθε τα πρώτα γράμματα, ενώ παρακολούθησε το γυμνάσιο στην Αθήνα (μαθητής του Γεωργίου Γενναδίου). Ξεκίνησε τις σπουδές του στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και τις συνέχισε στο Παρίσι. Το 1856 αφού απέκτησε το διδακτορικό του δίπλωμα, διορίστηκε γραμματέας στην ελληνική πρεσβεία στο Λονδίνο και το 1862 ανέλαβε ως επιτετραμμένος την εκπροσώπηση της Ελλάδας μετά την αποχώρηση του πατέρα του από την πρεσβεία. Την ίδια χρονιά εκλέχθηκε πληρεξούσιος της Ελληνικής Κοινότητας Λονδίνου στη Συντακτική Συνέλευση των Ελλήνων και συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις της συνθήκης για την Ένωση της Επτανήσου. Το 1865 πολιτεύθηκε και εκλέχθηκε για πρώτη φορά βουλευτής Μεσολογγίου. Το 1866 μετείχε στην κυβέρνηση Αλ.Κουμουνδούρου ως υπουργός Εξωτερικών, ενώ απολύθηκε ένα χρόνο αργότερα από τον Γεώργιο Α΄ λόγω διαφωνίας για το Κρητικό ζήτημα. Το 1872 ίδρυσε μαζί με τους Κ.Λομβάρδο, Αθαν.Πετμεζά, Κ.Σαράβα κ.ά. το Πέμπτο κόμμα. Το 1874 (Ιούνιος-Ιούλιος) δημοσίευσε στην εφημερίδα Καιροί δύο άρθρα που του κόστισαν ολιγοήμερη φυλάκισή. Από το 1875 μέχρι το θάνατο του σχημάτισε επτά (7) κυβερνήσεις: 1875, 1878, 1880, 1882-1885, 1886-1890, 1892-1893 και 1893-1895 στις οποίες εκτός από την πρωθυπουργία είχε αναλάβει πολλές φορές τα υπουργεία Εξωτερικών, Εσωτερικών και Οικονομικών. Στην εκλογική αναμέτρηση του Απριλίου 1895 δεν εξελέγη βουλευτής στην περιφέρειά του και απογοητευμένος αποσύρθηκε από την πολιτική και εγκαταστάθηκε στις Κάννες της νότιας Γαλλίας. Στις 30 Μαρτίου 1896 πέθανε στις Κάννες και η σορός του μεταφέρθηκε στην Αθήνα όπου κηδεύτηκε. Ο Χαρίλαος Τρικούπης υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες πολιτικούς που συνέβαλαν στην καθιέρωση του κοινοβουλευτικού συστήματος, στον εκσυγχρονισμό της οικονομικής και πολιτικής ζωής (φορολογικοί νόμοι, πολιτική εκπροσώπηση), στην αναδιάρθρωση του στρατού και του ναυτικού και στην εκτέλεση σημαντικών δημοσίων έργων.

Κοραής, Αδαμάντιος

  • Person
  • 1748-1833

Έλληνας λόγιος, εκπρόσωπος του Διαφωτισμού με έντονη πνευματική δραστηριότητα.

Γιατράκου, οικογένεια

  • Family

Ιστορική μανιάτικη οικογένεια, μέλη της οποίας μυήθηκαν στη Φιλική Εταιρεία και συμμετείχαν στον ένοπλο αγώνα της Ελληνικής Επανάστασης.

Δυοβουνιώτης, Γεώργιος

  • Person
  • 1798-1880

Από τους σημαντικότερους αγωνιστές της Επανάστασης του 1821. Επί Καποδίστρια διορίστηκε διοικητής της Δ΄ χιλιαρχίας και επί Όθωνα πήρε το βαθμό του αντισυνταγματάρχη και το 1844 αυτόν του υποστράτηγου. Το 1851 έγινε μέλος της Γερουσίας και το 1868 του απονεμήθηκε ο βαθμός του αντιστράτηγου.

Εθνική Εταιρεία

  • Corporate body
  • 1894 - 1899

Ελληνική μυστική οργάνωση που συστήθηκε το 1894 κατά το πρότυπο της Φιλικής Εταιρείας, με σκοπό την αναζωπύρωση του εθνικού φρονήματος.

Ευμορφόπουλος, Διονύσιος

  • Person
  • 1780 - 1861

Φιλικός και αγωνιστής του 1821 που ως επικεφαλής σώματος έλαβε μέρος σε πολλές μάχες με μεγάλες επιτυχίες. Επί Καποδίστρια διορίστηκε διοικητής χιλιαρχίας στην Αν. Ελλάδα και μετά την Απελευθέρωση ονομάστηκε συνταγματάρχης της Φάλαγγας.

Ιγγλέσης, Χαράλαμπος

  • Person
  • 1798 - 1827

Ταγματάρχης του τακτικού στρατού, πήρε μέρος στην πολιορκία της Τριπολιτσάς και του Ναυπλίου, εντάχθηκε στο σώμα του Φαβιέρου. Το 1827 ως επικεφαλής σώματος πήγε στη Σαλαμίνα και τέθηκε υπό τις διαταγές του Τόμας Γκόρντον, ενώ αργότερα αποβιβάστηκε στο Φάληρο και αγωνίστηκε για τη σωτηρία της πολιορκημένης Ακρόπολης. Σκοτώθηκε στη μάχη του Αναλάτου.

Κεντρικός Μακεδονικός Σύλλογος

  • Corporate body
  • ; - 1907

Ο Κεντρικός Μακεδονικός Σύλλογος ασχολήθηκε με θέματα ενίσχυσης του πληθυσμού της Μακεδονίας και ανέπτυξε δράση σχετική με τα ζητήματα της Μακεδονίας. Το 1905 έγινε προσπάθεια να ενωθούν όλοι οι πατριωτικοί σύλλογοι της Αττικής, οι όποιοι αγωνίζονταν για την απελευθέρωση της Μακεδονίας. Αρχικά ενώθηκαν μόνον ό «Μακεδονικός Σύλλογος» και ή «Μακεδονική Αδελφότης». Το νέο σωματείο έλαβε την ονομασία «Μακεδονικός Σύλλογος “Ό Μέγας Αλέξανδρος”». Στο τέλος του 1907 προσχώρησαν ό «Σύνδεσμος Μακεδόνων Φοιτητών» και ό «Κεντρικός Μακεδονικός Σύλλογος» και τότε μόνον οι τέσσερις ενωμένοι σύλλογοι έλαβαν την ονομασία «Παμμακεδονικός Σύλλογος».

Results 9001 to 9100 of 17908