Το Τμήμα Αποδεικτικών Ναυτικής Ικανότητας έχει ως αρμοδιότητα την τήρηση αποδεικτικών ναυτικής ικανότητας.

Σύμφωνα με το ΠΔ 242 21/30 Σεπτεμβρίου 1999 (ΦΕΚ Α΄201) «Οργανισμός Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας» το Τμήμα Αποδεικτικών Ναυτικής Ικανότητας εντάσσεται στη Διεύθυνση Εκπαίδευσης Ναυτικών. Σύμφωνα με το άρθρο 29 του ΠΔ η Διεύθυνση Εκπαίδευσης Ναυτικών είναι αρμόδια για την έκδοση κανονισμού λειτουργίας των Δημοσίων Σχολών Εμπορικού Ναυτικού, των προγραμμάτων εκπαίδευσης των σπουδαστών, μετεκπαίδευσης και επιμόρφωσης των ναυτικών, για τη χορήγηση αποδεικτικών ναυτικής ικανότητας, την υλοποίηση μέτρων που αποσκοπούν στην προσέλκυση νέων στο ναυτικό επάγγελμα καθώς και την εποπτεία και τον έλεγχο καλής λειτουργίας των οικείων Σχολών.
Η Διεύθυνση Εκπαίδευσης Ναυτικών συγκροτείται από τα εξής Τμήματα:
Α΄ Προγραμματισμού, Κανονισμών και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων
Β΄ Οργάνωσης και Λειτουργίας Σχολών Ε.Ν.
Γ΄ Επιμόρφωσης και Μετεκπαίδευσης Ναυτικών.
Δ΄ Αποδεικτικών Ναυτικής Ικανότητας.

Το Τμήμα Αποδεικτικών Ναυτικής Ικανότητας έχει τις παρακάτω αρμοδιότητες
α) Η έκδοση αποδεικτικών ναυτικής ικανότητας καθώς και η έκδοση πιστοποιητικών, βεβαιώσεων και αντιγράφων.
β) Η τήρηση ατομικών φακέλων, μητρώων, ονομαστικών ευρετηρίων και συναφών στοιχείων των κατόχων αποδεικτικών ναυτικής ικανότητας και η μέριμνα συνεχούς ενημέρωσης αυτών.
γ) Η μέριμνα για τη διενέργεια εξετάσεων για την απόκτηση των αποδεικτικών ναυτικής ικανότητας.
δ)Η έκδοση πιστοποιητικών σύμφωνα με την STCW 95.
ε) Η είσπραξη και απόδοση στο Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο (ΝΑΤ) των χρηματικών ποσών από τη διάθεση διατιμημένων εντύπων και ενσήμων, η τήρηση και παρακολούθηση όλων των λογιστικών βιβλίων και παραστατικών. Η διαχείριση λοιπών εσόδων.

Η ναυτική εκπαίδευση τέθηκε σε σύγχρονες βάσεις το 1927 οπότε ιδρύθηκε στον Πειραιά Δημόσια Ναυτική Σχολή με σκοπό την εκπαίδευση πλοιάρχων και μηχανικών του Εμπορικού Ναυτικού. Το 1930 συστάθηκε δημόσια σχολή στην Ύδρα με την επωνυμία «Σχολή Εμπορικής Ναυτιλίας». Οι σχολές υπάγονταν στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Ναυτικών. Στην συνέχεια ως το 1951 εκδόθηκαν διάφορα νομοθετήματα που κανόνιζαν τα της Ναυτικής Εκπαίδευσης. Το 1951 με τον ΑΝ 1864/1951 μπήκαν οι βάσεις για την κατασκευή κτιρίων Δημοσίων Σχολών Ναυτικής Εκπαίδευσης. Ήδη στο ΝΔ 3973/1959 αναφέρονται τρεις Δημόσιες Σχολές Ναυτικής Εκπαίδευσης : Ύδρας, Ασπροπύργου, Κύμης οι οποίες παρέμεναν υπό την εποπτεία του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας. Από τότε ως το 1975 εκδόθηκαν πολλά νομοθετήματα με τα οποία συστήνονταν νέες σχολές και οριζόταν ο κανονισμός λειτουργίας τους.

Αναφορικά με το υλικό που καλύπτει το αρχείο ισχύουν οι κανονισμοί που εκδόθηκαν το 1975 και το 1983 (αποφάσεις Υπουργού Εμπορικής Ναυτιλίας Αριθ. 82032/4/75 της 26 Σεπτ./24 Οκτ. 1975 και Αριθ.80015/783/83 της 15 Απρ./26 Μαΐου 1983 αντίστοιχα). Στο μεσοδιάστημα, το 1979, οι ΔΣΕΝ είχαν αναβαθμιστεί σε Ανώτερες Σχολές Εμπορικού Ναυτικού.

Σύμφωνα με τον Κανονισμό του 1983 υπήρχαν τρεις κατηγορίες ΑΔΣΕΝ (κατά σειρά προβαδίσματος): 1.Σχολή Πλοιάρχων 2.Σχολή Μηχανικών 3.Σχολή Ραδιοτηλεγραφητών. Οι Σχολές διακρίνονταν σε εσωτερικής φοίτησης (δωρεάν σίτιση και στέγαση εντός της Σχολής) και οι σχολές εξωτερικής φοίτησης. Σχολές εξωτερικής φοίτησης ήταν οι ΑΔΣΕΝ: Ασπροπύργου, Σκαραμαγκά, Ελευσίνας και Πειραιά. Στον Ασπρόπυργο λειτουργούσε η Σχολή Πλοιάρχων ενώ στην Ελευσίνα η Σχολή Μηχανικών. Φαίνεται ότι η Σχολή Πλοιάρχων στον Ασπρόπυργο λειτουργούσε σε επίπεδο Διεύθυνσης και η Σχολή Μηχανικών Ελευσίνας σε επίπεδο Τμήματος και διοικητικά υπαγόταν στη Σχολή Ασπροπύργου, αν κρίνουμε από τη μορφή ονόματος της Σχολής Ελευσίνας στο Πρωτόκολλο Παράδοσης – Παραλαβής.

Η ναυτική εκπαίδευση αναβαθμίστηκε ακόμα περισσότερο με την ίδρυση των Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού Ν 2638 της 1/2 Σεπτ. 1998 «Οργάνωση και λειτουργία της ναυτικής εκπαίδευσης, μισθολογικές ρυθμίσεις για το προσωπικό αυτής και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α΄ 204). Σύμφωνα με το νόμο λειτουργούν οι παρακάτω ΑΕΝ:
• Α΄ Α.Ε.Ν. Ασπροπύργου, με έδρα τον Ασπρόπυργο: α) Σχολή Πλοιάρχων, β) Σχολή Μηχανικών
• Β΄ Α.Ε.Ν. Μακεδονίας, με έδρα τη Νέα Μηχανιώνα: α)Σχολή Πλοιάρχων, β)Σχολή Μηχανικών
• Γ΄ Α.Ε.Ν. Κρήτης, με έδρα τα Χανιά: α)Σχολή Πλοιάρχων, β)Σχολή Μηχανικών
• Δ΄ Α.Ε.Ν. Ύδρας, με έδρα την Ύδρα: Σχολή Πλοιάρχων
• Ε΄ Α.Ε.Ν. Κύμης, με έδρα την Κύμη: Σχολή Πλοιάρχων
• ΣΤ΄ Α.Ε.Ν. Σύρου, με έδρα τη Σύρο: Σχολή Πλοιάρχων
• Ζ΄ Α.Ε.Ν. Χίου, με έδρα τη Χίο: Σχολή Μηχανικών
• Η΄ Α.Ε.Ν.Οινουσσών, με έδρα τις Οινούσσες: Σχολή Πλοιάρχων
• Θ΄ Α.Ε.Ν Ιονίων Νήσων, με έδρα το Αργοστόλι: Σχολή Πλοιάρχων
• Ι΄ Α.Ε.Ν. Ηπείρου, με έδρα την Πρέβεζα: Σχολή Πλοιάρχων

ΠΔ 397/1988, άρθρο 7

1. Την Διεύθυνση Τιμών Τροφίμων-Ποτών συγκροτούν τα παρακάτω Τμήματα:
   α) Τμήμα Κοστολόγησης, Αγορανομικών Ελέγχων και Τιμοληψίας.
   β) Τμήμα Αγορανομικής Πολιτικής Ειδών Διατροφής Ζωικής Προέλευσης.
   γ) Τμήμα Αγορανομικής Πολιτικής Ειδών Διατροφής Φυτικής Προέλευσης και Ποτών.
2. Η αρμοδιότητα της Διεύθυνσης Τιμών Τροφίμων-Ποτών αναφέρεται στα παρακάτω θέματα, τα οποία κατανέμονται μεταξύ των Τμημάτων της, ως εξής:
   α) Τμήμα Κοστολόγησης, Αγορανομικών Ελέγχων και Τιμοληψίας στο οποίο υπάγονται:
   (1) Η έρευνα, ο προσδιορισμός και η παρακολούθηση της εξέλιξης του κόστους παραγωγής, εισαγωγής και διακίνησης των ειδών Διατροφής και Ποτών.
   (2) Η μέριμνα, σε συνεργασία με την Διεύθυνση Έρευνας Αγοράς και Ανταγωνισμού, για την έκδοση Αγορανομικών Διατάξεων ή άλλων Διοικητικών Πράξεων για τον καθορισμό κανόνων κοστολόγησης και την παροχή οδηγιών και κατευθύνσεων στις περιφερειακές υπηρεσίες του Υπουργείου για την εφαρμογή των κανόνων αυτών.
   (3) Η αυτόνομη αλλά και διαμέσου των Περιφερειακών Υπηρεσιών, συλλογή στοιχείων και πληροφοριών που σχετίζονται με την εξέλιξη των τιμών των ειδών διατροφής και ποτών, σε διαδικασίες τιμοληψίας ή υποβολής τιμοκαταλόγων και η οργάνωση και δημιουργία σχετικού αρχείου.
   (4) Ο έλεγχος, σε ολόκληρη την επικράτεια, της εφαρμογής εκ μέρους των επιχειρήσεων, της ασκούμενης κάθε φορά Αγορανομικής Πολιτικής μέσω των Αγορανομικών Διατάξεων που ισχύουν.

β) Τμήμα Αγορανομικής Πολιτικής Ειδών Διατροφής Ζωικής Προέλευσης στο οποίο υπάγονται:
(1) Η λήψη μέτρων για την εξασφάλιση επάρκειας των ζωικών προϊόντων στη χώρα.
(2) Η παρακολούθηση της διακίνησης και εμπορίας, στο εσωτερικό, των ζωικών προϊόντων με σκοπό την εναρμόνισή τους προς τις υποχρεώσεις μας απέναντι στην ΕΟΚ.
(3) Η προβολή των απόψεων του Υπουργείου που σχετίζονται με την μέριμνα για το εμπόριο και τον καταναλωτή σε Διυπουργικά όργανα και σε συσκέψεις με σκοπό τη διαμόρφωση ορθότερων Ελληνικών θέσεων, πριν από τη λήψη αποφάσεων από τα κοινοτικά όργανα.
(4) Η εκπροσώπηση και έκφραση των απόψεων του Υπουργείου σε συνεργασίες κοινοτικών οργάνων και επιτροπών της ΕΟΚ,. αναφορικά με θέματα εμπορίας των Ζωικών Προϊόντων.
(5) Η παρακολούθηση της εξέλιξης του τρόπου διανομής και εμπορίας των Προϊόντων αυτών σε διάφορες χώρες μέλη της ΕΟΚ.
(6) Η εκπροσώπηση, με συμμετοχή υπαλλήλων, στα όργανα και επιτροπές της ΕΟΚ για θέματα τιμών και επάρκειας.
(7) Η θέσπιση όρων προσφοράς, προς την κατανάλωση των ζωικών Προϊόντων, εφόσον δεν συνιστάται αρμοδιότητα άλλης υπηρεσίας του Υπουργείου Εμπορίου ή άλλου Υπουργείου.
(8) Η έκδοση Αγορανομικών Διατάξεων, Δελτίων Τιμών και αποφάσεων που ισχύουν σε όλη τη χώρα ή σε περισσότερους από ένα Νομούς για τη ρύθμιση κάθε θέματος, όπως ειδικότερα προβλέπεται από τον Αγορανομικό Κώδικα και τις λοιπές σχετικές διατάξεις.
(9) Η έκδοση Εγκυκλίων Διαταγών και η παροχή οδηγιών για την ορθή εφαρμογή των ανωτέρω διοικητικών πράξεων.
(10) Η παρακολούθηση του έργου των Αγορανομικών Επιτροπών, των Αγορανομικών Διατάξεων, των Δελτίων Τιμών και Αποφάσεων που εκδίδονται από τους Νομάρχες και η έκδοση εντολής για την ανάκλησή τους στις περιπτώσεις που δεν εναρμονίζονται με την γενικότερη πολιτική του Υπουργείου.
(11) Η κατάργηση των Αγορανομικών Διατάξεων των Νομαρχών, σύμφωνα με τα όσα ορίζονται στον Αγορανομικό Κώδικα σε συνδυασμό και με τις διατάξεις που ισχύουν για την διοικητική αποκέντρωση.
(12) Η μέριμνα επιβολής εισφοράς υπέρ του Δημοσίου, σύμφωνα με τις υφιστάμενες διατάξεις, λόγω διαφοράς τιμών πραγματικού κόστους και πώλησης των Ζωικών Προϊόντων, στις περιπτώσεις που δεν απαγορεύεται αυτό από άλλες διατάξεις.
(13) Η εισήγηση και η έκδοση σχετικών πράξεων για την επιβολή εξισωτικών εισφορών σε προϊόντα εισαγόμενα από το εξωτερικό, με σκοπό την προστασία της εγχώριας παραγωγής.
(14) Ο έλεγχος και ο καθορισμός των τιμών πώλησης ειδών βιοτικής ανάγκης που προσφέρονται από χονδρέμπορους και λιανοπωλητές.
(15) Τα ερωτήματα και οι εισηγήσεις στην Κεντρική Αγορανομική Επιτροπή, όπου από τις ισχύουσες Διατάξεις απαιτείται γνωμοδότησή της.
(16) Οι επιτάξεις και οι δεσμεύσεις, όπου και όπως ο Νόμος ορίζει.
(17) Η επιμέλεια για το διορισμό των μελών της Κεντρικής Αγορανομικής Επιτροπής και η παροχή οδηγιών σχετικά με τη λειτουργία των Αγορανομικών Επιτροπών.

γ) Τμήμα Αγορανομικής Πολιτικής Ειδών Διατροφής Φυτικής Προέλευσης και Ποτών στο οποίο υπάγονται:
(1) Οι ασκούμενες αρμοδιότητες 1-16 του Τμήματος Αγορανομικής Πολιτικής Ειδών Διατροφής Ζωικής Προέλευσης στα φυτικά προϊόντα και ποτά.
(2) Η εποπτεία και ο έλεγχος των Κεντρικών Λαχαναγορών, του Κέντρου Συσκευασίας, των Λαϊκών Αγορών, του Ταμείου Λαϊκών Αγορών και των Αγορών χονδρεμπορίου.
(3) Ο καθορισμός των εγγυήσεων που εισπράττονται κατά την διακίνηση πλαστικών κιβωτίων και γυάλινων φιαλών.
(4) Ο καθορισμός των δικαιωμάτων αρτοποίησης και εψήσεως και των αλεστικών δικαιωμάτων των κυλινδρομύλων. Στις επί μέρους αρμοδιότητες των Τμημάτων της Διεύθυνσης αυτής περιλαμβάνονται οι αντίστοιχες αρμοδιότητες που αφορούν σε θέματα πτηνοκτηνοτροφών και άλατος.

ΠΔ 397/1988, άρθρο 7

1. Τη Διεύθυνση Τιμών Βιομηχανικών Προϊόντων–Φαρμάκων συγκροτούν τα παρακάτω Τμήματα
   α) Τμήμα Κοστολόγησης, Αγορανομικών Ελέγχων και Τιμοληψίας
   β) Τμήμα Αγορανομικής Πολιτικής και Βιομηχανικών Προϊόντων
   γ) Τμήμα Τιμών Φαρμάκων
2. Η αρμοδιότητα της Διεύθυνσης Τιμών Βιομηχανικών Προϊόντων–Φαρμάκων αναφέρεται στα παρακάτω θέματα, τα οποία κατανέμονται μεταξύ των Τμημάτων της, ως εξής:
   α) Τμήμα Κοστολόγησης, Αγορανομικών Ελέγχων και Τιμοληψίας, στο οποίο υπάγονται οι αρμοδιότητες οι ασκούμενες από το Τμήμα Κοστολόγησης, Αγορανομικών Ελέγχων και Τιμοληψίας της Διεύθυνσης Τιμών Τροφίμων–Ποτών στα Βιομηχανικά Προϊόντα (καταναλωτικά και διαρκή).
   β) Τμήμα Αγορανομικής Πολιτικής και Βιομηχανικών Προϊόντων στο οποίο υπάγονται:
   Οι αρμοδιότητες 1-16 οι ασκούμενες από το Τμήμα Αγορανομικής Πολιτικής Ειδών Διατροφής Ζωικής Προέλευσης της Διεύθυνσης Τιμών Τροφίμων–Ποτών στα Βιομηχανικά Προϊόντα (καταναλωτικά και διαρκή).
   Ο καθορισμός εγγυήσεων που εισπράττονται κατά την διακίνηση φιαλών υγραερίου.
   γ) Τμήμα Τιμών Φαρμάκων, στο οποίο υπάγονται:
   (1) Ο έλεγχος των κοστολογίων που υποβάλλονται από τις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις και γενικά ο προσδιορισμός του κόστους και των προτεινόμενων τιμών πώλησης στα φάρμακα ανθρώπινης χρήσης που παράγονται και συσκευάζονται εγχώρια ή εισάγονται έτοιμα από το εξωτερικό. Επίσης ο καθορισμός των τιμών των φαρμακοτεχνικών εργασιών.
   (2) Ο έλεγχος των κοστολογίων που υποβάλλονται από τις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις και γενικά ο προσδιορισμός των τιμών σε γεωργικά φάρμακα που παράγονται και συσκευάζονται εγχώρια ή εισάγονται έτοιμα από το εξωτερικό.
   (3) Η συγκέντρωση στοιχείων για τα συστήματα που ισχύουν στο εξωτερικό σχετικά με την κοστολόγηση και τον τρόπο που διαμορφώνονται οι τιμές πώλησης των φαρμάκων ανθρώπινης χρήσης.
   (4) Η συγκέντρωση στοιχείων για το κόστος και τις τιμές των φαρμάκων και των πρώτων υλών τους καθώς και η παρακολούθηση της διαμόρφωσης και εξέλιξης των διαφόρων οικονομικών μεγεθών που αφορούν τον κλάδο των φαρμάκων.
   (5) Η έκδοση Δελτίων Τιμών, με τα οποία καθορίζονται οι τιμές των φαρμάκων ανθρώπινης χρήσης σ’ όλη την Επικράτεια.
   (6) Ο έλεγχος των τιμών φαρμάκων ανθρώπινης χρήσης, των φαρμακευτικών υλών και των φυτοφαρμάκων, η παρακολούθηση της ομαλής λειτουργίας της αγοράς, η έκδοση Αγορανομικών Διατάξεων και η εισήγηση για τη λήψη διοικητικών μέτρων για την προστασία της κατανάλωσης.
   (7) Η παραπομπή θεμάτων στην Επιτροπή Τιμών Φαρμάκων και η εισήγηση πάνω σ’ αυτά καθώς και η τήρηση των πρακτικών της Γραμματείας της Επιτροπής Τιμών Φαρμάκων.
   (8) Η επιμέλεια για τον διορισμό των μελών της Επιτροπής Τιμών Φαρμάκων.

Σύμφωνα με το Νομοθετικό Διάταγμα 292/1947 ιδρύεται Σώμα Εμπορικών Συμβούλων και Εμπορικών Ακολούθων, οι οποίοι τοποθετούνται στις Ελληνικές Πρεσβείες, υπαγόμενοι στο Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας. Με την έκδοση του ΝΔ 3070/1954 οι Εμπορικοί Σύμβουλοι και Ακόλουθοι εντάσσονται και ανήκουν διοικητικά στο Υπουργείο Εμπορίου ενώ με το ΝΔ 367 του 1969 αποφασίζεται η σύσταση και η λειτουργία των Γραφείων Εμπορικών Συμβούλων και Ακολούθων.

Τα Γραφεία Εμπορικών Συμβούλων και Ακολούθων συνιστώνται με βασιλικό διάταγμα, το οποίο εκδίδεται με πρόταση των Υπουργών Εμπορίου και Εξωτερικών. Με το ίδιο Βασιλικό Διάταγμα καθορίζεται η έδρα και η προξενική αρχή στην οποία υπάγεται κάθε Γραφείο καθώς και η περιφέρεια αρμοδιότητάς του, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει περισσότερες από μια χώρες. Με όμοιο Βασιλικό Διάταγμα επιτρέπεται η κατάργηση των συγκεκριμένων Γραφείων.

Τα Γραφεία Εμπορικών Συμβούλων και Ακολούθων έχουν τις εξής αρμοδιότητες: Μελέτες και έρευνες για τη γενική οικονομική κατάσταση του εξωτερικού εμπορίου, των επενδύσεων, των διεθνών συναλλαγών της αρμοδιότητάς τους. Μελέτες και έρευνες της αγοράς των χωρών της αρμοδιότητάς τους, ώστε να αξιοποιούνται κατά τον καλύτερο τρόπο οι δυνατότητες ελληνικών επενδύσεων, εξαγωγικών πρωτοβουλιών, οικονομικών συνεργασιών.

Προώθηση επιχειρηματικών πρωτοβουλιών και συνεργασιών σε τομείς, όπως συμπαραγωγή, υπεργολαβίες, αντισταθμιστικό εμπόριο, μεταφορά τεχνολογίας, δημόσια έργα, τουρισμός, μεταφορές κ.ά. Ενημέρωση των υπουργείων, φορέων, παραγωγικών τάξεων για την εξελικτική πορεία της οικονομίας των χωρών όπου είναι διαπιστευμένοι, ανά τακτά διαστήματα. Μέριμνα για την ανάπτυξη εμπορικών συναλλαγών, με στόχο την αύξηση των εξαγωγών της Ελλάδας στη χώρα της αρμοδιότητάς τους. Επιμέλεια για τη διοργάνωση επιχειρηματικών αποστολών της χώρας διαπίστευσής τους στην Ελλάδα και αντιστρόφως. Μελέτη και παρακολούθηση θεμάτων γεωργικής, τουριστικής και γενικότερα αναπτυξιακής πολιτικής, καθώς και θεμάτων πολιτικής χερσαίων, θαλάσσιων και εναέριων μεταφορών σε χώρες αρμοδιότητάς τους.

Η Γραμματεία επί των Εκκλησιαστικών & της Δημοσίου Εκπαιδεύσεως ήταν η τέταρτη από τις επτά Γραμματείες του κράτους (υπουργεία) που ιδρύθηκαν με το διάταγμα «περί σχηματισμού των Γραμματειών» (Die Bildung der Ministerien betr.) της 3ης /15ης Απριλίου 1833, άρθρο 1. Οι προϊστάμενοι των υπουργείων, Γραμματείς της Επικρατείας σύμφωνα με τον καθιερωμένο όρο κατά τη διάρκεια της απόλυτης μοναρχίας του Όθωνα. , οι αρμοδιότητες και η θέση τους στην ιεραρχία (ισόβαθμοι), ο τρόπος διεύθυνσης των Γραμματειών, καθώς και η συγκρότηση, οι αρμοδιότητες και η λειτουργία του υπουργικού συμβουλίου καθορίζονται στα υπόλοιπα δώδεκα άρθρα του διατάγματος.

Ιδιαίτερο διάταγμα (ιδρυτικό), με ημερομηνία 3/15 Απριλίου 1833, «περί του σχηματισμού και της αρμοδιότητος της επί των Εκκλησιαστικών & Δημοσίου εκπαιδεύσεως Γραμματείας» (Die Formation und den Wirkungskreis des Ministeriums des Kirchen und Schulwescns betreffend) ορίζει τα σχετικά με τις αρμοδιότητες, δηλαδή την «επιτήρησιν και διεύθυνσιν» των σχετικών με την εκκλησία και την εκπαίδευση υποθέσεων, καθώς και το προσωπικό της Γραμματείας. Ρητή διαίρεση της εσωτερικής υπηρεσίας της Γραμματείας σε τμήματα δεν αναφέρεται στο διάταγμα. Σε σχέδιο, ωστόσο, ενημερωτικού εγγράφου που αποστέλλεται στη Γραμματεία επί του Βασιλικού Οίκου και των Εξωτερικών (No 1710, Ναύπλιον 28 Φεβρ./12 Μαρτ. 1833) η ευθύνη της διαχείρισης των καθορισμένων με το διάταγμα αντικειμένων φαίνεται ότι ανήκει σε δύο «κλάδους», ισοδύναμους με οργανικά τμήματα: Α΄: Εκκλησιαστικών, Β΄: Δημοσίου Εκπαιδεύσεως. Στην αρμοδιότητα του Α΄ κλάδου – σύμφωνα με το διάταγμα - ανήκουν: (1) Η ακριβής τήρηση των νόμων που ρυθμίζουν τις πολιτικές και αστικές σχέσεις των διαφόρων χριστιανικών εκκλησιών και άλλων θρησκευτικών κοινοτήτων• (2) η διατήρηση των νομίμων ορίων μεταξύ της πολιτικής Αρχής και των θρησκευτικών Αρχών και η διαφύλαξη των δικαιωμάτων του δημοσίου σε διενέξεις που αφορούν εκκλησιαστικά κτήματα και καταστήματα• (3) η εξέταση όλων των διαταγμάτων των εκκλησιαστικών Αρχών, κυρίως των αυτογράφων, βουλών (Bulles) και πιτακίων του Πάπα της Ρώμης, και η εξασφάλιση βασιλικής αδείας πριν αυτά δημοσιοποιηθούν• (4) ο διορισμός των συνοδικών Αρχών, η επιτήρηση των πράξεών τους και η έκδοση των σχετικών αποφάσεων• (5) η επιτήρηση της θείας λατρείας και ο περιορισμός ή η ακύρωση μη ουσιωδών εκκλησιαστικών πανηγύρεων και σχετικών εορτών• (6) η εξασφάλιση του βασιλικού δικαιώματος στον διορισμό σε εκκλησιαστικά υπουργήματα και στην άδεια χειροτονίας ιερέων και διακόνων• (7) η άδεια σύστασης θρησκευτικών εταιρειών και καταστημάτων και η καθαίρεση αυτών, αν υπάρχουν εύλογες αιτίες• (8) η σύσταση και ανακαίνιση ιερατικών καταστημάτων για την εκπαίδευση, τη συντήρηση και βελτίωση του κλήρου, καθώς και οι εξετάσεις των υποψηφίων για θέσεις της εκκλησιαστικής ιεραρχίας• (9) η διαίρεση των επαρχιών των διαφόρων εκκλησιαστικών Αρχών• (10) η φροντίδα για την ανέγερση και διατήρηση των αναγκαίων για εκκλησίες και κατοικία των εφημερίων οικοδομημάτων• (11) η επιτήρηση στη διοίκηση και διαχείριση της αφιερωμένης σε θρησκευτικές ανάγκες περιουσίας.

Στον Β΄ κλάδο, εξάλλου, ανήκουν τα εξής καθήκοντα: (1) Η επιτήρηση και διεύθυνση ζητημάτων που αφορούν τα σχολεία και την εκπαίδευση εν γένει, η φροντίδα για σύσταση αρμόδιου για τη στοιχειώδη εκπαίδευση οργανισμού, Πανεπιστημίου και Ακαδημίας των επιστημών• (2) η φροντίδα για εξοπλισμό σχολείων και διδακτικών καταστημάτων και η επιτήρηση στη διοίκηση της σχολικής περιουσίας• (3) η φροντίδα για μόρφωση αξίων δασκάλων και καθηγητών και η ανέγερση των απαιτουμένων καταστημάτων• (4) η εξασφάλιση υποτροφιών για μαθητές εξαιρετικής ευφυίας• (5) η σύσταση και επιτήρηση δημοσίων βιβλιοθηκών, Αστεροσκοπείου και άλλων σχετικών καταστημάτων• (6) η διεύθυνση της Βασιλικής Τυπογραφίας και η επίσπευση της μετάφρασης στην ελληνική γλώσσα των πλέον αξιόλογων ξένων συγγραμμάτων• (7) η ενίσχυση της προόδου των τεχνών, η σύσταση «τεχνοδιδακτικών» σχολείων και συλλογών, η ανέγερση Ακαδημίας των «πλασματογραφικών» τεχνών, η ενίσχυση της ανασκαφής και ανακάλυψης των απολεσθέντων καλλιτεχνικών αριστουργημάτων, η φροντίδα για τη διαφύλαξη των ήδη υπαρχόντων και η επαγρύπνηση ώστε να μην εξάγονται εκτός του κράτους• (8) η εμψύχωση της επιστημονικής έρευνας και η δημοσίευση των χειρογράφων των μοναστηριών, με σκοπό την επέκταση των ανθρωπίνων γνώσεων και την πρόοδο των επιστημών• (9) προτάσεις για την κατάληψη όλων των διδακτικών θέσεων και των θέσεων σε δημόσια καταστήματα που έχουν σχέση με τις επιστήμες και τις τέχνες. Ο Γραμματέας επί των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίου Εκπαιδεύσεως έχει την ευθύνη για τη διατήρηση της πειθαρχίας του υπό την εποπτεία του προσωπικού, καθώς και για την επιβολή πειθαρχικών ποινών• (10) η επιτήρηση στη διοίκηση και διαχείριση περιουσίας και δημοσίων εισοδημάτων αφιερωμένων στην εκπαίδευση και η φροντίδα για την ανέγερση και διατήρηση δημοσίων διδακτικών καταστημάτων για την εκπαίδευση του λαού και την ανάπτυξη των τεχνών.

Κρίσιμο ήταν το ζήτημα των αρμοδιοτήτων και της ευθύνης των Γραμματειών (και Γραμματέων) της Επικρατείας. Σύμφωνα με το διάταγμα «Περί σχηματισμού των Γραμματειών» (άρθρα 8-13), ο ρόλος που ανατίθεται σε κάθε Γραμματέα της Επικρατείας είναι αυτός του άμεσου οργάνου του βασιλέως για την εκτέλεση όλων των κυβερνητικών πράξεων και του ανώτατου διευθυντή των υποθέσεων της Γραμματείας που διοικεί. Προσυπογράφει αποφάσεις, διατάγματα και νόμους και εισηγείται σχετικά με τη θέσπιση νέων ή τη βελτίωση των υπαρχόντων• διατάζει τα δέοντα για την εκτέλεση και επαγρυπνεί για την ακριβή τήρηση νόμων και διαταγμάτων• είναι προσωπικώς υπεύθυνος για την ακριβή τήρηση του προϋπολογισμού και τη διάθεση των προσδιορισμένων από τον ετήσιο οικονομικό νόμο ποσοτήτων• προσέχει την ηθική και επαγγελματική διαγωγή των υπαλλήλων της Γραμματείας και ασκεί την προβλεπόμενη πειθαρχική εξουσία απέναντί τους. Ωστόσο, η εξουσία του σε ζητήματα διορισμού, προαγωγής, μετάθεσης και απόλυσης μελών του προσωπικού της Γραμματείας περιοριζόταν στην απλή υποβολή προτάσεων, καθώς η βασιλική έγκριση ήταν απαραίτητη για τη λήψη σχετικών αποφάσεων. Νέο διάταγμα «Αφορών την υπηρεσίαν εις τας Γραμματείας της Επικρατείας», το οποίο εκδόθηκε την ίδια ημερομηνία με το προηγούμενο, διέκρινε τις τρέχουσες υποθέσεις που αποτελούσαν αντικείμενο χειρισμού του Γραμματέως της Επικρατείας από αυτές που απαιτούσαν απόφαση του βασιλέως. Στην πράξη, η διάκριση αυτή φαίνεται ότι δεν λειτούργησε. Έτσι, το διάταγμα της 11ης/23ης Μαρτίου 1837 «Περί της αρμοδιότητος των Γραμματειών» έδινε μεγαλύτερη αυτονομία ενεργειών στους Γραμματείς της Επικρατείας και καθιστούσε περιττές αιτήσεις εγκρίσεως και αναφορές σχετικά με ζητήματα για τα οποία η αποκλειστική αρμοδιότητα χειρισμού και λήψης αποφάσεων ανήκε στους ίδιους. Τέτοια ήταν η διαχείριση του προϋπολογισμού της Γραμματείας, η χορήγηση αδειών απουσίας μέχρι τριών μηνών σε υπαλλήλους, ο διορισμός, η μετάθεση και η απόλυση των κλητήρων των γραμματειών, του Πανεπιστημίου και των γυμνασίων. Το νομοθέτημα, πάντως, φαίνεται ότι δεν εξάλειψε την ασάφεια που περιέκλειε η έννοια των αρμοδιοτήτων και της ευθύνης των Γραμματέων της Επικρατείας στην τρέχουσα διοικητική πράξη, γεγονός που προκάλεσε την έκδοση νεότερης διαταγής (αρ. 2403, 1/13-9-1841) με στόχο τη διευκρίνιση του σχετικού ζητήματος. Η εκτέλεση της διαταγής από την επί των Εκκλησιαστικών και Δημοσίας Εκπαιδεύσεως Γραμματεία αφορούσε τη λεπτομερή καταγραφή υποθέσεων τριών κατηγοριών: (1) Υποθέσεων που απαιτούσαν βασιλική έγκριση για τη λήψη σχετικών αποφάσεων• (2) υποθέσεων των οποίων ο χειρισμός προϋπέθετε αυτονομία ενεργειών της Γραμματείας• (3) υποθέσεων των οποίων ο χειρισμός απαιτούσε σύμπραξη με την επί των Εσωτερικών Γραμματεία.
Εξίσου σοβαρό ήταν και το ζήτημα της υπαλληλίας των υπουργείων, ο ορθός χειρισμός του οποίου μπορούσε να εξασφαλίσει επαρκή αντιμετώπιση των γραφειοκρατικών αναγκών, αλλά και ισορροπία στον προϋπολογισμό του κράτους. Καταρχήν, το διάταγμα «Περί σχηματισμού των Γραμματειών» προέβλεπε τον διορισμό του απαιτούμενου προσωπικού σύμφωνα με τις ανάγκες κάθε Γραμματείας, ενώ οι σχετικές λεπτομέρειες περιέχονταν στα ιδιαίτερα ιδρυτικά διατάγματα. Έτσι, το προσωπικό της επί των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίου Εκπαιδεύσεως Γραμματείας, σύμφωνα με σχετική πρόβλεψη του διατάγματος του 1833, «Περί του σχηματισμού και της αρμοδιότητος της επί των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίου Εκπαιδεύσεως Γραμματείας», καθορίσθηκε σε δύο συμβούλους, τρεις γραμματείς, δύο γραφείς και έναν κλητήρα (άρθρο 1). Με ιδιαίτερα διατάγματα ρυθμίσθηκε η οργάνωση και λειτουργία των δημοσίων υπηρεσιών, καθώς και υπηρεσιακά ζητήματα των υπαλλήλων. Το 1836 στην υπαλληλία του υπουργείου προστέθηκαν δύο πάρεδροι Α΄και Β΄τάξεως και δύο υπουργικοί γραμματείς Β΄τάξεως. Λόγω της διάλυσης της Επιτροπής του Εκκλησιαστικού Ταμείου το 1838 (διάταγμα της 1ης /13ης Ιουλίου 1838), το προσωπικό αυξήθηκε κατά έναν γραμματέα Β΄τάξεως και έναν γραφέα, ενώ με τη μεταβίβαση της διαχείρισης των εκκλησιαστικών κτημάτων στην επί των Οικονομικών Γραμματεία το 1843 (Νόμος της 29ης Απριλίου 1843) μειώθηκε κατά έναν υπουργικό γραμματέα. Η αύξηση, πάντως, του προσωπικού των υπουργείων, η οποία υπερέβαινε κατά πολύ τις προβλέψεις των σχετικών διαταγμάτων, προκάλεσε την παρέμβαση του βασιλέως. Σύμφωνα με τη διαταγή της 31ης Μαρτίου/12ης Απριλίου 1842, οι Γραμματείς της Επικρατείας ήταν υποχρεωμένοι να υποβάλλουν προς συζήτηση στο υπουργικό συμβούλιο σχέδιο διατάγματος σχετικό με την οργάνωση της υπηρεσίας των υπουργείων, η οποία έπρεπε να στελεχωθεί με ανώτερο και κατώτερο προσωπικό περιορισμένο «εις τα στενά όρια της αποδεδειγμένης ανάγκης και της αυστηράς οικονομίας». Έτσι, μετά το 1843 το σύνολο των υπαλλήλων περιορίσθηκε σε δύο υπουργικούς συμβούλους, δύο παρέδρους Α΄και Β΄τάξεως, δύο γραμματείς Α΄τάξεως, τρεις γραμματείς Β΄τάξεως και τρεις γραφείς Α΄τάξεως. Στο προσωπικό του υπουργείου ανήκαν, επίσης, έκτακτοι αντιγραφείς, ο ένας από τους οποίους παρείχε υπηρεσία βοηθού στο Λογιστικό Γραφείο.

Επικεφαλής του Α΄τμήματος ήταν, από το 1836, ο υπουργικός σύμβουλος Ανδρέας Μάμουκας. Στο Β΄τμήμα, την ευθύνη υποθέσεων της Ανωτέρας Εκπαιδεύσεως είχε ο υπουργικός σύμβουλος Ι. Ν. Λειβαδεύς, ενώ μετα το 1855 ο Δ. Μαυροκορδάτος. Την ευθύνη υποθέσεων της Δημοτικής Εκπαιδεύσεως είχε ο διευθυντής του Βασιλικού Διδασκαλείου Ιωάννης Κοκκώνης. Εισηγητής επί των αρχαιολογικών υποθέσεων ήταν, εξάλλου, ο γενικός έφορος Aρχαιοτήτων Ludwig Ross. Οι δύο τελευταίοι εργάζονταν στη Γραμματεία – αντί προσθέτων ανωτέρων υπαλλήλων – με βαθμό και μισθό υπουργικού συμβούλου, εισηγούμενοι απευθείας στον Γραμματέα επί των Εκκλησιαστικών & της Δημοσίου Εκπαιδεύσεως (υπουργό) τα σχέδια αναφορών και διαταγμάτων. Μετά την παραίτηση του Ross το 1843, οι αρχαιολογικές υποθέσεις περιήλθαν για κάποιο διάστημα στην αρμοδιότητα του υπευθύνου για την ανώτερη εκπαίδευση υπουργικού συμβούλου, μέχρι την ανάληψη των ίδιων καθηκόντων από τον νέο έφορο Αρχαιοτήτων, Κυριάκο Πιττάκη. Από το 1852, εισηγητής επί ζητημάτων δημοτικής εκπαίδευσης ήταν ο Σκαρλάτος Δ. Βυζάντιος, διευθυντής του επί των Δημοτικών Σχολείων Διευθυντηρίου, αντί του Ιωάννη Κοκκώνη.

Ως αποτέλεσμα της πολιτειακής μεταβολής του 1844, η Γραμματεία επί των Εκκλησιαστικών & της Δημοσίου Εκπαιδεύσεως μετονομάσθηκε σε Υπουργείο, σύμφωνα με τον νόμο ΛΓ΄της 4ης Ιουνίου 1846 «Περί διοργανισμού των Υπουργείων». Ο νόμος ερχόταν να καλύψει την ανάγκη νέας οργάνωσης των υπουργείων, ελάττωσης του υφιστάμενου προσωπικού. και στελέχωσης της γραφειοκρατίας με υπαλλήλους «αποδεδειγμένης ικανότητος και ζήλου διά την υπηρεσίαν». Ο αριθμός των υπουργείων παρέμεινε ο ίδιος, καθώς και η τάξη αυτών, όπως ίσχυε στην προηγούμενη περίοδο, ενώ οι αντιβαίνουσες διατάξεις προηγούμενων διαταγμάτων καταργούνταν. Ο νόμος καθιέρωνε, επίσης, για πρώτη φορά τη διαίρεση της εσωτερικής υπηρεσίας των υπουργείων σε τμήματα, εισήγαγε τον θεσμό του γενικού γραμματέα και προέβλεπε τη σύσταση του προσωπικού κάθε υπουργείου. Ειδικότερα, το άρθρο 11 του νόμου καθόριζε το προσωπικό του Υπουργείου Εκκλησιαστικών & Δημοσίου Εκπαιδεύσεως σε δύο τμηματάρχες, τρεις γραμματείς Α΄ και Β΄ τάξεως, τρεις γραφείς Α΄, Β΄και Γ΄τάξεως και δύο κλητήρες. Έξι χρόνια αργότερα, στην υπηρεσία του υπουργείου προστέθηκαν δύο γραμματείς και ένας γραφέας Α΄τάξεως, επειδή το υπάρχον προσωπικό ήταν δυσανάλογο προς τις πραγματικές ανάγκες της υπηρεσίας (Νόμος ΣΙΕ΄της 16ης Δεκεμβρίου 1852). Για τον ίδιο λόγο, το προσωπικό του υπουργείου αυξήθηκε κατά έναν γραμματέα Α΄τάξεως το 1856 (Νόμος ΤΟΣΤ΄της 12ης Οκτωβρίου 1856).

Εφαρμογή της πρόβλεψης του νόμου ΛΓ΄σχετικά με τη διαίρεση της εσωτερικής υπηρεσίας των υπουργείων και τα καθήκοντα των υπαλλήλων (άρθρο 17) αποτέλεσε το διάταγμα της 17ης Φεβρουαρίου 1855 «Περί διοργανισμού της εσωτερικής υπηρεσίας του επί των Εκκλησιαστικών κτλ Υπουργείου και των χρεών του παρ’αυτώ Γενικού Γραμματέως». Σύμφωνα με το διάταγμα, η εσωτερική υπηρεσία του υπουργείου διαιρείται σε δύο τμήματα: Α΄: Εκκλησιαστικόν, Β΄: Εκπαιδευτικόν. Σε αυτά ανήκουν οι υπαγόμενες στην αρμοδιότητα του υπουργείου υποθέσεις, οι οποίες περιγράφονται στο διάταγμα της 3ης /15ης Απριλίου 1833: Στο Α΄ οι σχετικές με την εκκλησία και τον κλήρο, ενώ στο Β΄οι σχετικές με την εκπαίδευση υποθέσεις. Το Β΄τμήμα διαιρείται σε τρία γραφεία: Ανωτέρας Εκπαιδεύσεως, Δημοτικής Εκπαιδεύσεως και Αρχαιολογικής Υπηρεσίας. Προβλέπεται, επίσης, η λειτουργία τριών επιπλέον γραφείων: Πρωτοκόλλου & Διεκπεραιώσεως, Καταχωρίσεως και Λογιστικόν. Η εποπτεία του Α΄τμήματος και η διενέργεια των υπαγομένων σε αυτό υποθέσεων ανατίθεται σε τμηματάρχη• η διεύθυνση του Β΄τμήματος ανατίθεται στον γενικό γραμματέα, ο οποίος αναλαμβάνει και τη διενέργεια των υποθέσεων του Γραφείου της Ανωτέρας Εκπαιδεύσεως. Ο διευθυντής του Διδασκαλείου & των Δημοτικών Σχολείων και ο γενικός έφορος των Αρχαιοτήτων προβλέπεται να διεξάγουν τις σχετικές με τη δημοτική εκπαίδευση και τις αρχαιότητες υποθέσεις εργαζόμενοι στο υπουργείο ως επικουρικοί εισηγητές στους σχετικούς τομείς. Προϊστάμενοι των υπολοίπων γραφείων ορίζονται γραμματείς Α΄ή Β΄τάξεως υπό την εποπτεία του γενικού γραμματέα. Ο τελευταίος προπαρασκευάζει νομοσχέδια, σχέδια γενικών διαταγμάτων και οδηγιών σε συνεργασία με τους αρμόδιους τμηματάρχες και εισηγητές και προσυπογράφει κάθε σχέδιο εγγράφου πριν υποβληθεί στην έγκριση του υπουργού. Επιπροσθέτως, έχει δικαίωμα υπογραφής εγγράφων «κατ’εντολήν του υπουργού». Στα καθήκοντά του ανήκουν, επίσης, η επίβλεψη της διεκπεραίωσης των διαφόρων υποθέσεων τμημάτων και γραφείων, καθώς και της κατά τον νόμο προσέλευσης και εργασίας των υπαλλήλων στο υπουργείο.

Με το διάταγμα της 24ης Αυγούστου 1859 ο Ανδρέας Μάμουκας προβιβάσθηκε σε γενικό γραμματέα του υπουργείου. Επειδή, όμως, από τη θέση του επί είκοσι τρία έτη προϊσταμένου του Α΄τμήματος είχε αποκτήσει αξιόλογη εμπειρία στη διαχείριση των εκκλησιαστικών υποθέσεων, θεωρήθηκε σκόπιμο να συνεχίσει να διευθύνει το Α΄και όχι το Β΄τμήμα, όπως όριζε το διάταγμα της 17ης Φεβρουαρίου 1855. Έτσι, με σχετική τροπολογία (διάταγμα της 12ης Οκτωβρίου 1859) ο Ανδρέας Μάμουκας ως γενικός γραμματέας διατήρησε τη διεύθυνση του Α΄τμήματος, ενώ η διεύθυνση του Β΄τμήματος ανατέθηκε σε τμηματάρχη με ιδιαίτερη ευθύνη επί των υποθέσεων του Γραφείου Ανωτέρας Εκπαιδεύσεως.

Με υπουργική διαταγή της 15ης Οκτωβρίου 1859 η εσωτερική υπηρεσία του υπουργείου καθορίσθηκε ως εξής: (1) Πέτρος Κλάδος, γραμματέας Α΄τάξεως: Μετατίθεται από το Γραφείον Αρχειοφυλακείου στο Α΄τμήμα ως βοηθός του γενικού γραμματέα• (2) Αλέξανδρος Βλάχος, γραμματέας Α΄τάξεως: Διατηρείται στη θέση του βοηθού του Β΄τμήματος• (3) Δημήτριος Πανταζής, διδάσκαλος των Ελληνικών: Βοηθός του Β΄τμήματος με υποχρέωση διόρθωσης των δοκιμίων βασιλικών διαταγμάτων και υπουργικών εγκυκλίων• (4) Μιχαήλ Καλλιφρονάς, γραμματέας Α΄τάξεως στο Γραφείον Διεκπεραιώσεως με υποχρέωση καταχώρισης στο πρωτόκολλο των εισερχομένων στο υπουργείο εγγράφων και παράδοσής τους στον επί του αρχείου γραμματέα, ο οποίος τα σημειώνει στο ευρετήριο αυθημερόν και τα διανέμει στους αρμόδιους εισηγητές• (5) Άγγελος Κυπριάδης, γραμματέας Α΄τάξεως επί του Λογιστικού: Αρμόδιος για τη διεύθυνση του Ειδικού Λογιστηρίου του υπουργείου, με επιπλέον υποχρέωση να επιτηρεί τις λογιστικές εργασίες του Αποθετικού Ταμείου των δημοδιδασκάλων, την εγγραφή στα αρμόδια βιβλία όλων των σχετικών με τα κληροδοτήματα πράξεων και την εξέλεγξη των λογαριασμών του υπουργείου με την Εθνική Τράπεζα• (6) Νικόλαος Μπάρμπανος, γραμματέας Β΄τάξεως: Μετατίθεται από το Γραφείον Λογιστηρίου στο Γραφείον Καταχωρίσεως (Αρχειοφυλακείον) • (7) Ανδρέας Μερτρούδ, γραφέας Β΄τάξεως: Αναλαμβάνει έργο βοηθού στο Γραφείον Λογιστηρίου• (8) Φ. Λιανοσταφίδας, λογιστής του Αποθετικού Ταμείου των δημοδιδασκάλων: Αναλαμβάνει έργο βοηθού στο Γραφείον Λογιστηρίου• (9) Παναγιώτης Παρθένιος, γραφέας Γ΄τάξεως: Επιφορτίζεται με την καθημερινή καταχώριση των εξερχομένων εγγράφων του υπουργείου στο πρωτόκολλο, με επιπλέον υποχρέωση να συνεπικουρεί τον επί της καταχωρίσεως γραμματέα και την αντιγραφή των εγγράφων• (10) Κωνσταντίνος Φρειδερίκος, γραφέας Β΄τάξεως (βοηθός του Διευθυντηρίου των Δημοτικών Σχολείων): Επιφορτίζεται με την αντιγραφή των προς τον βασιλέα εκθέσεων και προσαρτημένων σχεδίων διαταγμάτων, νομοσχεδίων και εκθέσεων προς τις Βουλές• (11) Γεώργιος Καρυτινός, γραφέας Γ΄τάξεως στο Γραφείον Αρχαιολογικής Υπηρεσίας (βοηθός του εισηγητού επί των Αρχαιοτήτων): Επιφορτίζεται με τις αντιγραφές του Γραφείου Διεκπεραιώσεως• (12) Ιάκωβος Δραγάτσης: Γραφέας Α΄τάξεως• (13) Ιωάννης Κάλκος: Γραφέας Α΄τάξεως• (14) Δημήτριος Μουρούζης, κλητήρας Α΄τάξεως: Επιφορτίζεται με την αυθημερόν διανομή όλων των εξερχομένων εγγράφων• (15) Γ. Γεωργακόπουλος, κλητήρας Β΄τάξεως: Επιφορτίζεται με υπηρεσία στο γραφείο του υπουργού και επιτήρηση της υπηρεσίας όλων των γραφείων• (16) Αναστάσιος Αγγελής και Αθανάσιος Τσιμαγκόπουλος, απόμαχοι: Επιφορτίζονται με τον καθαρισμό του καταστήματος του υπουργείου.

Μετά την έξωση του Όθωνα και κατά τη διάρκεια της λεγόμενης «Μεσοβασιλείας», μέχρι την άφιξη του Γεωργίου Α΄στην Ελλάδα, το υπουργείο λειτούργησε διαιρεμένο σε δύο διακεκριμένα υπουργεία: Α΄των Εκκλησιαστικών και Β΄της Δημοσίας Εκπαιδεύσεως, σύμφωνα με το ψήφισμα αρ. 5/ 11 Οκτωβρίου 1862 της Προσωρινής Κυβερνήσεως. Με δύο επιπλέον ψηφίσματα σχετικά με το προσωπικό των υπουργείων, το πρώτο της 23ης Οκτωβρίου και το δεύτερο της 15ης Δεκεμβρίου 1862, προστέθηκαν δύο γραφείς Α΄και Β΄τάξεως στο επί των Εκκλησιαστικών και ένας γραμματέας Α΄τάξεως στο επί της Δημοσίας Εκπαιδεύσεως υπουργείο, αντιστοίχως. Η ενότητα του υπουργείου αποκαταστάθηκε με το ψήφισμα ΜΖ΄της 21ης Ιουνίου 1863, «Περί σχηματισμού νέου Υπουργείου», σύμφωνα με το οποίο το έκτο υπουργείο της νέας κυβέρνησης αποτελεί εκ νέου το Υπουργείον Εκκλησιαστικών και Δημοσίας Εκπαιδεύσεως.

1908: ΒΔ 16.8.1908 : Υπουργείον Εκκλησιαστικών και Δημοσίας Εκπαιδεύσεως, Γραφείον Γ΄ Αρχιτεκτονικόν
1910: Ν. ,ΓΨΚΑ΄ 3731/1910:Υπουργείον Εκκλησιαστικών και Δημοσίας Εκπαιδεύσεως, Τμήμα Ε΄, Γραφείον Γ΄ Αρχιτεκτονικόν
1911: Ν. ,ΓΩΚΖ΄ 3827/1911 (ΦΕΚ Α΄ 191): Υπουργείον Εκκλησιαστικών και Δημοσίας Εκπαιδεύσεως, Τμήμα Ζ΄ Γραφείον τεχνικής υπηρεσίας Υπουργείου Εκκλησιαστικών και Δημοσίας Εκπαιδεύσεως [η φράση "Γραφείον... " αποτελεί τον τίτλο του Τμήματος Ζ΄, δεν αποτελεί υποδιαίρεση]
1932: Ν. 5608 (ΦΕΚ Α΄ 288): Υπουργείον Θρησκευμάτων και Εθνικής Παιδείας, Δ΄ Διεύθυνσις Τεχνικών Υπηρεσιών.
1937: ΑΝ 782/1937 (ΦΕΚ Α΄ 267): Υπουργείον Θρησκευμάτων και Εθνικής Παιδείας, ΣΤ΄ Διεύθυνσις Τεχνικών Υπηρεσιών.
1969: ΥΑ 101491 (ΦΕΚ Β΄ 490): Υπουργείον Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, Διεύθυνσις Τεχνικών Υπηρεσιών
1976 ΠΔ 147/1976: Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, Γενική Διεύθυνση Προγραμματισμού, Μηχανοργανώσεως και Εποπτικών Μέσων, Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών
1977: ΠΔ 150/1977 (ΦΕΚ Α΄ 48): Κατάργηση Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών και μεταφορά αρμοδιοτήτων στο Υπουργείο Δημοσίων Έργων.
Το Αρχιτεκτονικόν Γραφείον / Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών ήταν η αρμόδια υπηρεσία του ΥΕΔΕ/ ΥΠΕΠΘ για τον σχεδιασμό τύπων διδακτηρίων. Στην αρμοδιότητά της ήταν η μελέτη κατασκευή, συντήρηση επίπλωση των διδακτηρίων. Στην προ του 1940 περίοδο ανέλαβε το σχεδιασμό, με ριζοσπαστικό τρόπο (καθώς πολλοί νέοι και σπουδαίοι αρχιτέκτονες συνιστούσαν το ανθρώπινο δυναμικό της), σχολικών μονάδων.
Μετά τον πόλεμο συνέχισε την δραστηριότητά της αν και το ποιοτικό κριτήριο υποχώρησε σε σχέση με τις άμεσες ανάγκες ποσοτικής αναπλήρωσης των κατεστραμμένων από τον πόλεμο σχολείων.
Σημείο καμπής στην ιστορία της ΔΤΥ ήταν η ίδρυση του Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων (Α.Ν 627/1968), στον οποίο ανατέθηκε η μελέτη, κατασκευή και εξοπλισμός όλων των δημόσιων κτιρίων όλων των βαθμίδων της δημόσιας εκπαίδευσης πλην της Ανωτάτης. Ο προγραμματισμός ανατέθηκε στην Διεύθυνση Προγραμματισμού και Ερευνών (που συστάθηκε με το άρθρο 19 του ίδιου ΑΝ 627/1968)
Πρακτικά, αυτό σήμαινε ότι στην αρμοδιότητα της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών παρέμεναν τα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια, οι ανώτατες σχολές και τα Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου και Δημοσίου Δικαίου αρμοδιότητας ΥΠΕΠΘ. Η κατάσταση αυτή αποτυπώθηκε, την επόμενη χρονιά στην ΥΑ 101491/1969 (ΦΕΚ Β΄ 490).
Σύμφωνα με αυτό η Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών διαρθρωνόταν στα παρακάτω Τμήματα
Τμήμα Α΄ Μελετών

1. Η σύνταξη μελετών για τις εξής κατηγορίες έργων: α) Έργα που χρηματοδοτούνταν από κληροδοτήματα και δωρεές, β) έργα Νομικών Προσώπων αρμοδιότητας ΥΠΕΠΘ.
2. Ο έλεγχος και έγκριση μελετών για έργα που αφορούσαν α) Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και Επιστημονικά Ιδρύματα, β) ιδιωτικά διδακτήρια και γ) ιδιωτικές τεχνικές σχολές.
3. Επί τόπου έλεγχος και χορήγηση άδειας καταλληλότητας για τα ιδιωτικά σχολεία.
   Τμήμα Β΄ Κατασκευών
4. Έλεγχος και έγκριση οικονομικών στοιχείων έργων (πρακτικά δημοπρασιών, πρωτόκολλα νέων τιμών μονάδος, συγκριτικοί πίνακες)
5. Η επίβλεψη των έργων στις μαθητικές κατασκηνώσεις
6. Παραλαβή έργων αρμοδιότητας ΥΠΕΠΘ
7. Έλεγχος προϋπολογισμών επισκευής και συντηρήσεως διδακτηρίων Δημοσίου και καταρτισμός πινάκων για την χορήγηση πιστώσεων.
   Τμήμα Γ΄ Διοικητικού
8. Εποπτεία διοικητικών θεμάτων ΟΣΚ και Ταμείων Ανεγέρσεως Διδακτηρίων
9. Προϋπολογισμός και προγραμματισμός, διαδικασία διάθεσης πιστώσεων όσον αφορά τα διδακτήρια σε α) Νομαρχιακά Ταμεία, β) Σχολικά Ταμεία
10. Η προμήθεια υλικών για τις ανάγκες της Διεύθυνσης
11. Τήρηση του ειδικού αρχείου της Υπηρεσίας.
    Παρόμοιες είναι και οι οργανικές μονάδες και αρμοδιότητες που περιγράφονται στο ΠΔ 147/1976
    1976
    Τμήμα Α΄ Εγκρίσεως Αρχιτεκτονικών σχεδίων
12. Έλεγχος και έγκριση ανέγερσης ιδιωτικών σχολείων, οικοτροφείων, ιδιωτικών μέσων και κατωτέρων επαγγελματικών σχολών σε όλη την Ελλάδα.
13. Έλεγχος καταλληλότητας των διδακτηρίων προς χορήγηση αδείας λειτουργίας και εποπτεία επί των κτιριακών εγκαταστάσεων των ιδιωτικών σχολείων γενικής και επαγγελματικής εκπαιδεύσεως περιοχής λεκανοπεδίου Αττικής.
14. Έλεγχος, θεώρηση και έγκριση αρχιτεκτονικών σχεδίων και μελετών των υπό του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων εποπτευομένων Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου και επί τη βάσει της κειμένης νομοθεσίας, (πλην Ο.Σ.Κ. και Ο.Δ.Δ.Ε.Π.) όπως: α) Ακαδημίας Αθηνών, β) Πανεπιστημίου Αθηνών για έργα εξ ιδίων ή άλλων πόρων, πλην επενδύσεων, γ) Αστεροσκοπείων της Χώρας, δ) Εθνικής Ακαδημίας Σωματικής Αγωγής, ε) Σχολής Εκπαιδευτικών Λειτουργών Επαγγελματικής και Τεχνικής Εκπαιδεύσεως (ΣΕΛΕΤΕ), στ) Σιβιτανιδείου Δημοσίας Σχολής Τεχνών και Επαγγελμάτων, ζ) Βαρβακείου Σχολής. Αρχιτεκτονικές μελέτες Εκκλησιαστικών Σχολών.
15. Σύνταξη, έλεγχος, θεώρηση και έγκριση των αρχιτεκτονικών μελετών των βάσει του Α.Ν. 2039/39 Κληροδοτημάτων αρμοδιότητας ΥΠΕΠΘ.
16. Μελέτη, σύνταξη, αναπροσαρμογή και δημοσίευση των οικοδομικών κανονισμών που αφορούν στα διδακτήρια που προορίζονται για Εκπαιδευτήρια ή Φροντιστήρια, σύμφωνα με τας εκάστοτε απαιτήσεις και εξελίξεις της επιστήμης και της Τεχνικής. Σύνταξη πάσης φύσεως αρχιτεκτονικής μελέτης αρμοδιότητος του Υπουργείου.
    Τμήμα Β΄ Έγκρισης μελετών και κατασκευής κτιρίων
17. Έλεγχος, θεώρηση και έγκριση στατικών υπολογισμών και σχεδίων στατικών μελετών, ηλεκτρομηχανολογικών μελετών, υδραυλικών μελετών και μελετών κεντρικής θέρμανσης των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου των εποπτευομένων υπό του Υπουργείου βάσει της κειμένης νομοθεσίας, πλην Ο.Σ.Κ. και Ο.Δ.Δ.Ε.Π., όπως περιγράφονται στο Τμήμα Α΄.
18. Στατικές μελέτες: α) Έλεγχος των στατικών μελετών Εκκλησιαστικών Σχολών. β) Έλεγχος, θεώρηση και έγκριση στατικών μελετών Κληροδοτημάτων. γ) Σύνταξη στατικών μελετών πάσης φύσεως έργων αρμοδιότητας ΥΠΕΠΘ. δ) Γνωμοδόταησις επί της αντοχής υφισταμένων κτιρίων και σύνταξη εκθέσεων. ε) Επίβλεψις και παραλαβή παντός έργου αρμοδιότητας ΥΠΕΠΘ, επιφυλασσομένων των αρμοδιοτήτων των Νομαρχών και του Ο.Σ.Κ.
    Τμήμα Γ΄ Οικονομοτεχνικών Μελετών
19. Έλεγχος, έγκριση και θεώρηση των οικονομικών τευχών δημοπράτησης των μελετών των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου ως εις τα Τμήματα Α΄ και Β΄.
20. Έλεγχος, έγκριση και θεώρηση συγκριτικών πινάκων, πρωτοκόλλων νέων τιμών μονάδος, πινάκων αμοιβής μηχανικών, λογαριασμών έργων ων την ευθύνη της εκτέλεσης έχει το ΥΠΕΠΘ.
21. Έλεγχος και έγκριση πρωτοκόλλων παραλαβής έργων αρμοδιότητας ΥΠΕΠΘ (επιφυλασσομένων των αρμοδιοτήτων των Νομαρχών και του Ο.Σ.Κ.).
22. Έλεγχος και θεώρηση οικονομικών τευχών δημοπρατήσεως έργων αρμοδιότητας Β΄ Τμήματος.)
    Την επόμενη χρονιά, 1977 με το ΠΔ 150/1977, η Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών καταργήθηκε και οι αρμοδιότητές της μεταβιβάστηκαν σε υπηρεσίες του Υπουργείου Δημοσίων Έργων
    Δομή
    1937
    Σύμφωνα με το ΑΝ του 1937 η Διεύθυνση χωρίζεται στα παρακάτω τμήματα:
    Τμήμα Μελετών
    Τμήμα Εκτελέσεως Έργων
    Τμήμα Ελέγχου
    1969
    Τμήμα Γ΄ Διοικητικού
    Τμήμα Β΄ Κατασκευών
    Τμήμα Α΄ Μελετών
    1976
    Τμήμα Α΄ Εγκρίσεως Αρχιτεκτονικών σχεδίων
    Τμήμα Β΄ Έγκρισης μελετών και κατασκευής κτιρίων
    Τμήμα Γ΄ Οικονομοτεχνικών Μελετών

1. Μέση Εκπαίδευση: Κεντρική οργάνωση (Διοίκηση-Εποπτεία)  

Η αναδιάρθρωση των κεντρικών υπηρεσιών του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων κατά την περίοδο της “δικτατορίας των συνταγματαρχών, 1967-1974” καθορίσθηκε με το Ν.Δ. 239/16-7-1969 (ΦΕΚ Α΄139) και την υπουργική απόφαση 101491/1-8-1969 (ΦΕΚ 490). Σύμφωνα με τα οριζόμενα από τα εν λόγω νομοθετήματα, οι υπηρεσίες παιδείας κατανέμονται σε τέσσερις Γενικές Διευθύνσεις του υπουργείου: (1) Γενική Διεύθυνσις Θρησκευμάτων (2) Γενική Διεύθυνσις Ανωτάτης Εκπαιδεύσεως (3) Γενική Διεύθυνσις Γενικής Εκπαιδεύσεως (4) Γενική Διεύθυνσις Επαγγελματικής Εκπαιδεύσεως. Ανεξάρτητες υπηρεσίες αποτελούν, επίσης, πέντε Διευθύνσεις: (1) Διεύθυνσις Σωματικής Αγωγής (2) Διεύθυνσις Σχολείων Αποδήμου Ελληνισμού (3) Διεύθυνσις Τεχνικών Υπηρεσιών (4) Διεύθυνσις Προγραμματισμού Επενδύσεων και (5) Διεύθυνσις Διοικητικού.

Η Διεύθυνσις Μέσης Εκπαιδεύσεως ήταν μία από τις τέσσερις συνιστώσες Διευθύνσεις της Γενικής Διευθύνσεως Γενικής Εκπαιδεύσεως1 και περιλάμβανε τρία τμήματα: Τμήμα Προγράμματος και Μελετών, Τμήμα Διοικητικού και Τμήμα Προσωπικού. Στην αρμοδιότητα της εν λόγω Διεύθυνσης, της οποίας προΐστάμενος ήταν γενικός επιθεωρητής ΜΕ (ΝΔ 651/1970), υπάγονταν όλα τα σχετικά με την Μέση Εκπαίδευση, δημόσια και ιδιωτική, θέματα (σχολεία, προσωπικό, μαθητές, εποπτεία).

Ειδικότερα, το πρώτο Τμήμα είχε αρμοδιότητες για θέματα που αφορούσαν τα προγράμματα Εκπαιδεύσεως και τις μεθόδους διδασκαλίας, την σύνταξη, έγκριση και έκδοση διδακτικών βιβλίων, την οργάνωση των σχολικών βιβλιοθηκών, τα εποπτικά μέσα και όργανα διδασκαλίας, την αξιολόγηση των στατιστικών δεδομένων της Μέσης Εκπαιδεύσεως, καθώς και την οργάνωση και λειτουργία των σχολείων Μέσης Εκπαιδεύσεως.

Στην αρμοδιότητα του δεύτερου Τμήματος υπάγονταν όσα θέματα είχαν σχέση με την ίδρυση και κατάργηση σχολείων, τα σχολικά ταμεία, την συγκέντρωση αριθμητικών στοιχείων για σχολεία και μαθητές· τις εγγραφές, μετεγγραφές, φοίτηση, διαγωγή, ποινές, βαθμολογία, εξετάσεις, τίτλους σπουδών· τα ιδιωτικά σχολεία· τα φροντιστήρια και την κατ'οίκον διδασκαλία· την κατάρτιση ειδικού προϋπολογισμού, τις προμήθειες και την γενική οικονομική διαχείριση.

Αρμοδιότητα του τρίτου Τμήματος, εξάλλου, αποτελούσαν όλα τα σχετικά με την υπηρεσιακή κατάσταση του διδακτικού, βοηθητικού και υπηρετικού προσωπικού της Δημόσιας Μέσης Εκπαιδεύσεως θέματα, με την επιφύλαξη της συναφούς αρμοδιότητας της Διεύθυνσης Σωματικής Αγωγής.

Το έργο της ανώτατης διοίκησης και εποπτείας επί της Γενικής Εκπαιδεύσεως ασκεί ο υπουργός Παιδείας με την συνεπικουρία του Ανωτάτου Εκπαιδευτικού Συμβουλίου (ΑΕΣ), το οποίο ιδρύθηκε με τον Αναγκαστικό Νόμο 129/19-9-1967, άρθρο 17 (ΦΕΚ 163/25-9-1967), και συνίστατο από τα μέλη τριών επιπλέον ανωτάτων συμβουλίων: του Ανωτάτου Διοικητικού Συμβουλίου Εκπαιδεύσεως (ΑΔΣΕ), του Ανωτάτου Γνωμοδοτικού Συμβουλίου Εκπαιδεύσεως (ΑΓΣΕ) και του Ανωτάτου Συμβουλίου Επαγγελματικής Εκπαιδεύσεως (ΑΣΕΕ).

Το ΝΔ 651/27-8-1970, άρθρο 2 (ΦΕΚ 179/29-8-1970) “Περί οργανώσεως της Γενικής Εκπαιδεύσεως και διοικήσεως του προσωπικού αυτής”, αναθέτει στο ΑΕΣ αρμοδιότητες αποφάσεων, γνωμοδοτήσεων και εποπτείας επί της Δημοτικής και Μέσης Εκπαιδεύσεως και των Σχολών Εκπαιδεύσεως Διδακτικού Προσωπικού. Αποφασιστική αρμοδιότητα έχει ως προς τα θέματα εκπαιδευτικού προσωπικού, σχολικών προγραμμάτων, σχολικών βιβλίων και διδασκαλίας. Η γνωμοδοτική αρμοδιότητα του Συμβουλίου ασκείται επί θεμάτων αριθμητικής κατανομής των σχολείων κατά τύπους και γεωγραφική περιοχή και επί γενικών εκπαιδευτικών θεμάτων. Εποπτεία, τέλος, ασκεί το Συμβούλιο επί της λειτουργίας των Σχολών Εκπαιδεύσεως Διδακτικού Προσωπικού, ενώ έχει και την επιστημονική καθοδήγηση των παιδαγωγικών συνεδρίων. Στο τέλος κάθε έτους το ΑΕΣ υποβάλει στον υπουργό έκθεση σχετική με την κατάσταση της Εκπαιδεύσεως κατά βαθμίδες και εκπαιδευτικές περιφέρειες και προτείνει μέτρα για την βελτίωσή της.

Το ίδιο διάταγμα (651, άρθρο 53) συνιστά Κεντρικόν Υπηρεσιακόν Συμβούλιον Μέσης Εκπαιδεύσεως (ΚΥΣΜΕ) και Ανώτερον Κεντρικόν Υπηρεσιακόν Συμβούλιον Μέσης Εκπαιδεύσεως (ΑΚΥΣΜΕ). Το πρώτο είχε αρμοδιότητες συμβουλίου προαγωγών στον 3ο και 2ο βαθμό, πειθαρχικού συμβουλίου ( για διοικητικούς επιθεωρητές, επιθεωρητές ειδικοτήτων και γυμνασιάρχες Πειραματικών και Προτύπων σχολείων) και συμβουλίου επανακρίσεως επί προαγωγών στον 5ο και 4ο βαθμό). Το δεύτερο λειτουργούσε ως υπηρεσιακό και πειθαρχικό συμβούλιο επί όλων των υπηρεσιακών θεμάτων των γενικών και αναπληρωτών γενικών επιθεωρητών, καθώς και ως συμβούλιο επανακρίσεως επί προαγωγών του διδακτικού προσωπικού στον 2ο και 3ο βαθμό.

Μεταβατικές διατάξεις του διατάγματος (άρθρο 69) ορίζουν την κατάργηση των διά του ΑΝ 129/1967 συνιστώμενων συμβουλίων και την μεταβίβαση των αρμοδιοτήτων τους στα ΚΥΣΜΕ και ΑΚΥΣΜΕ, όταν αυτά συγκροτηθούν και λειτουργήσουν.

2. Μέση Εκπαίδευση: Περιφερειακή οργάνωση (Διοίκηση-Εποπτεία)

Σύμφωνα με την οργάνωση της Γενικής Εκπαιδεύσεως, όπως αυτή ορίζεται με το ΝΔ 651/1970, η χώρα διαιρείται σε δέκα ανώτερες εκπαιδευτικές περιφέρειες (άρθρο 5)2, η γεωγραφική έκταση των οποίων ρυθμίζεται με Βασιλικό Διάταγμα. Προϊστάμενος κάθε ανώτερης περιφέρειας είναι εκπαιδευτικός σύμβουλος (κατηγορία ειδικών θέσεων) ο οποίος αναλαμβάνει ρόλο επόπτη της Εκπαιδεύσεως και επιτελεί έργο ανώτατης επιστημονικής και παιδαγωγικής καθοδήγησης, εποπτείας και διοίκησης επί των σχολείων Μέσης Εκπαιδεύσεως, του εκπαιδευτικού και εποπτικού προσωπικού της περιφερείας του.

Σε κάθε ανώτερη εκπαιδευτική περιφέρεια ανήκουν μία ή περισσότερες Γενικές Επιθεωρήσεις Μέσης Εκπαιδεύσεως, με προϊσταμένους γενικούς επιθεωρητές, οι οποίοι έχουν την εποπτεία των σχολείων ενός ή περισσοτέρων νομών. Το διάταγμα του 1970, ωστόσο, ορίζει ότι σε κάθε ανώτερη εκπαιδευτική περιφέρεια αντιστοιχεί μία Γενική Επιθεώρηση (άρθρο 7) και μία θέση γενικού επιθεωρητή ΜΕ με βαθμό 1ο (άρθρο 18, § 1). Συνιστώνται, επίσης, επτά θέσεις αναπληρωτών γενικών επιθεωρητών ΜΕ, οι οποίοι κατανέμονται στις ανώτερες περιφέρειες με απόφαση του υπουργού. Οι γενικοί επιθεωρητές και οι αναπληρωτές γενικοί επιθεωρητές διατελούν υπό την υπηρεσιακή δικαιοδοσία των εκπαιδευτικών συμβούλων (εποπτών).

Μικρότερη εκπαιδευτική περιφέρεια αποτελεί ο Νομός (διοικητική περιφέρεια), με έδρα την πρωτεύουσά του, αν και εξαιρούνται οι Νομοί Αττικής, Πειραιώς και Θεσσαλονίκης, οι οποίοι διαιρούνται σε πέντε, δύο και τρείς εκπαιδευτικές περιφέρειες αντιστοίχως. Το σύνολο των διοικητικών εκπαιδευτικών περιφερειών, βάσει της κατά Νομούς διοικητικής διαίρεσης της χώρας, ορίζεται σε 61 (άρθρο 17, § 1). Η έκταση των διοικητικών εκπαιδευτικών περιφερειών, καθώς και η υπαγωγή τους στις Γενικές Επιθεωρήσεις των ανωτέρων εκπαιδευτικών περιφερειών καθορίζονται με υπουργικές αποφάσεις. Προϊστάμενοι των διοικητικών (νομαρχιακών) περιφερειών είναι διοικητικοί επιθεωρητές, οι οποίοι ασκούν διοίκηση, επιθεώρηση, καθοδήγηση, εποπτεία και έλεγχο επί των δημοσίων και ιδιωτικών σχολείων της περιφερείας τους, καθώς και επί του προσωπικού αυτών.

Στο εποπτικό προσωπικό της Μέσης Εκπαιδεύσεως ανήκουν και επιθεωρητές ειδικοτήτων, οι θέσεις των οποίων κατανέμονται στις ανώτερες εκπαιδευτικές περιφέρειες με υπουργικές αποφάσεις. Οι επιθεωρητές ειδικοτήτων διατελούν υπό την άμεση διοικητική εξάρτηση των γενικών επιθεωρητών, επιθεωρούν, καθοδηγούν, ελέγχουν τους εκπαιδευτικούς της ειδικότητάς τους και συντάσσουν εκθέσεις υπηρεσιακής επιδόσεως για τους διευθυντές και εκπαιδευτικούς των σχολείων.

Αρμοδιότητες πειθαρχικές, κρίσεως επί προαγωγών του εκπαιδευτικού προσωπικού και γνωμοδοτικές επί θεμάτων δημόσιας και ιδιωτικής Εκπαιδεύσεως αναθέτει το ΒΔ 651/1970 (άρθρο 53) στα περιφερειακά υπηρεσιακά συμβούλια: Νομαρχιακόν Υπηρεσιακόν Συμβούλιον Μέσης Εκπαιδεύσεως (ΝΥΣΜΕ) και Ανώτερον Περιφερειακόν Συμβούλιον Μέσης Εκπαιδεύσεως (ΑΠΥΣΜΕ). Το πρώτο λειτουργεί σε επίπεδο νομαρχιακής και το δεύτερο σε επίπεδο ανώτερης εκπαιδευτικής περιφέρειας. Με την συγκρότηση και λειτουργία του ΝΥΣΜΕ το (προϋπάρχον) ΠΥΣΜΕ καταργείται.

3. Μέση Εκπαίδευση: Σχολεία – Διδακτικό προσωπικό

Ο Αναγκαστικός Νόμος 129/ 19-9-1967 (ΦΕΚ 163/25-9-1967) “Περί οργανώσεως και διοικήσεως της Γενικής Εκπαιδεύσεως και άλλων τινών διατάξεων” καταργεί την μέχρι τότε διάρθρωση των σχολείων της Μέσης Εκπαιδεύσεως σε Γυμνάσια και Λύκεια και καθιερώνει Γυμνάσια διαιρούμενα σε κατώτερο και ανώτερο κύκλο. Τα λειτουργούντα ήδη Γυμνάσια διατηρούνται και διευθύνονται από βοηθό γυμνασιάρχη ή πρωτοβάθμιο καθηγητή. Στην Πρώτη τάξη του Γυμνασίου εισάγονται με εισιτήριες εξετάσεις απόφοιτοι της Στ΄τάξης του Δημοτικού σχολείου.

Το ΝΔ 651/1970 ορίζει με μεγαλύτερη λεπτομέρεια τους τύπους Γυμνασίων (άρθρο 14). Τα Γυμνάσια διαιρούνται σε ημερήσια και εσπερινά. Από τα πλήρη Γυμνάσια, τα ημερήσια έχουν έξι τάξεις, ενώ τα εσπερινά επτά, και δύο κύκλους σπουδών (ανώτερο και κατώτερο). Τα τριτάξια είναι Γυμνάσια κατωτέρου κύκλου, αυτοτελή ή παραρτήματα άλλων Γυμνασίων. Για τα τελευταία προβλέπεται κατάργηση με υπουργικές αποφάσεις ή μετατροπή σε αυτοτελή (κατωτέρου κύκλου). Τα ημερήσια Γυμνάσια διακρίνονται στον ανώτερο κύκλο σε τμήματα γενικής, θεωρητικής και θετικής κατεύθυνσης, ενώ τα εσπερινά σε Γυμνάσια γενικής και οικονομικής κατεύθυνσης.

Στην έδρα κάθε ανώτερης εκπαιδευτικής περιφέρειας υπάρχει δυνατότητα λειτουργίας ενός προτύπου σχολείου. Συνεχίζεται, επίσης, η λειτουργία των πειραματικών σχολείων και του μειονοτικού (μουσουλμανικού) της Κομοτηνής.

Ως διευθυντές πλήρων Γυμνασίων τοποθετούνται γυμνασιάρχες με 2ο βαθμό∙ η διεύθυνση των Γυμνασίων κατωτέρου κύκλου ανατίθεται σε καθηγητές 5ου ή 4ου βαθμού. Γυμνασιάρχες και διευθυντές Γυμνασίων ασκούν καθήκοντα διδακτικά, διοικητικά και εποπτικά επί των μαθητών και του προσωπικού των Γυμνασίων. Οι κλάδοι και οι ειδικότητες, η βαθμολογική εξέλιξη, οι οργανικές θέσεις και το ωράριο του διδακτικού προσωπικού της Μέσης Εκπαιδεύσεως ορίζονται με τα άρθρα 9, 10, 11, 12, 13 και 15 του διατάγματος.

Η σύνταξη, έγκριση και έκδοση των διδακτικών βιβλίων αποτελούσαν αρμοδιότητα κάποιου τμήματος, ή γραφείου ή διεύθυνσης του ΥΠ.Ε.Π.Θ. Κατά τη διάρκεια των ετών 1920-1970 έγιναν αρκετές αλλαγές στη διάρθρωση της Κ.Υ. του ΥΠ.Ε.Π.Θ. μερικές από τις οποίες άλλαξαν σημαντικά την ισχύουσα κατάσταση. Σύμφωνα με τον Α.Ν. 782/15ης Ιουλίου 1937 «Περί Οργανισμού της Κεντρικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Θρησκευμάτων και Εθνικής Παιδείας» η Γ΄ Γενική Διεύθυνση Παιδείας περιλάμβανε και τη Διεύθυνση Διδακτικών Βιβλίων και Εποπτικών μέσων διδασκαλίας στην οποία υπαγόταν το τμήμα των Διδακτικών βιβλίων. Ο Υπουργός είχε υπό την αρμοδιότητά του όλα τα θέματα που αφορούσαν τη Διεύθυνση Διδακτικών Βιβλίων, όπως τη συγγραφή και την κρίση των βιβλίων κατόπιν προκήρυξης διαγωνισμών, την έκδοση, διάθεση, εκτύπωση των βιβλίων από τον Οργανισμός Εκδόσεων Σχολικών Βιβλίων (Ο.Ε.Σ.Β.) -που ιδρύθηκε το 1937-(Α.Ν. 952/19-11-1937, Φ.Ε.Κ. 469 τ.Α΄), όπως και την αποζημίωση των συγγραφέων. Ο Ο.Ε.Σ.Β. διατήρησε την ονομασία αυτή μέχρι το 1964, όπου μετονομάστηκε σε Οργανισμό Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων (Ο.Ε.Δ.Β.). Εκτός των άλλων η Διεύθυνση Διδακτικών Βιβλίων ήταν σε συνεργασία και με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο το οποίο ιδρύθηκε το 1964 (Ν.Δ. 4379/1964) και μέχρι σήμερα κάνει τις εισηγήσεις και τις γνωμοδοτήσεις των βιβλίων σύμφωνα με τα αναλυτικά προγράμματα. Την σημαντική ανατροπή έφερε η χούντα με την Υ.Α. 101491/1ης Αυγούστου 1969 (Φ.Ε.Κ. 490 άρθρο 5. «Περί αναδιαρθρώσεως Κεντρικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, ανακατανομής και καθορισμού των αρμοδιοτήτων αυτών». Κατά το άρθρο 5 η Γενική Διεύθυνση Γενικής Εκπαιδεύσεως συνίσταται από την Διεύθυνση Δημοτικής Εκπαιδεύσεως, η οποία περιλαμβάνει το Τμήμα Προγράμματος και Μελετών στην αρμοδιότητα του οποίου είναι και η σύνταξη, έγκριση και έκδοση των διδακτικών βιβλίων και από την Διεύθυνση Μέσης Εκπαιδεύσεως που περιλαμβάνει το Τμήμα Προγράμματος και Μελετών στην αρμοδιότητα του οποίου είναι επίσης η σύνταξη, έγκριση και έκδοση των διδακτικών βιβλίων.

Tο 1903, σύμφωνα με το νόμο 2991, συστήνονται οι εμπορικές σχολές οι οποίες υπάγονταν αρχικά στην αρμοδιότητα και εποπτεία του Υπουργείου Παιδείας μέχρι το 1911 που στο Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας λειτούργησε το Γ΄ Τμήμα Εμπορίου και Βιομηχανίας (Ν. 3798 ΦΕΚ Α΄150/21.6.1911). Το Τμήμα υποδιαιρείται σε δύο γραφεία, το «εμπορικόν» και το «της εργασίας», αρμοδιότητες του οποίου ήταν «η σύστασις, η οργάνωσις και εποπτεία των Επαγγελματικών Σχολών».
Το 1918, με το ν.1577 «περί τροποποιήσεως και συμπληρώσεως των περί οργανισμού του Υπουργείου της Εθνικής Οικονομίας νόμων» (ΦΕΚ Α΄258/28.12.1918), δημιουργούνται στη Διεύθυνση Εμπορίου και Βιομηχανίας (Ν. 780 ΦΕΚ Α΄179/29.8.1917) πέντε (5) τμήματα ένα εκ των οποίων ήταν και το Τμήμα Επαγγελματικής Εκπαιδεύσεως. Αρμοδιότητα του τμήματος ήταν η μελέτη και εφαρμογή μέτρων για την προαγωγή και προστασία της εμπορικής και βιοτεχνικής εκπαιδεύσεως, η διοίκηση των Δημοσίων Εμπορικών και Βιοτεχνικών σχολών και η εποπτεία των σχολών αυτών, δημοσίων και ιδιωτικών.
Με το Β.Δ. της 17.2.1922 «περί οργανισμού της Κεντρικής Υπηρεσίας του Υπουργείου της Εθνικής Οικονομίας» ορίζεται σύμφωνα με το άρθρο 72 και το Συμβούλιο Επαγγελματικής Εκπαιδεύσεως. Το 1937 το Τμήμα Επαγγελματικής Εκπαιδεύσεως του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας καταργείται, αφού με τον Α.Ν. 891 (ΦΕΚ 394/13.10.1937) οι εμπορικές σχολές περνούν και πάλι στην αρμοδιότητα του Τμήματος Μέσης Εκπαιδεύσεως του Υπουργείου Θρησκευμάτων και Εθνικής Παιδείας.

Διοικητικές υπαγωγές / άλλοι τίτλοι
1977: Υπουργείο Συντονισμού, Διεύθυνσις Α΄ Προωθήσεως Επενδύσεων και Αξιολογήσεως της Υπηρεσίας Ιδιωτικών Επενδύσεων
1982: Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Διεύθυνσις Α΄ Προωθήσεως Επενδύσεων και Αξιολογήσεως
1988: Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Διεύθυνση Πολιτικής Ιδιωτικών Επενδύσεων
1993: Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Γενική Διεύθυνση Ιδιωτικών Επενδύσεων, Διεύθυνση Έγκρισης και Ελέγχου Ιδιωτικών Επενδύσεων
2000: Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Γενική Διεύθυνση Ιδιωτικών Επενδύσεων, Διεύθυνση Έγκρισης και Ελέγχου Ιδιωτικών Επενδύσεων

Νομικό πλαίσιο
ΠΔ 816/1977 (ΦΕΚ Α΄ 261)
ΠΔ 545/1988 (ΦΕΚ Α΄ 254)
ΠΔ 138/1993 (ΦΕΚ Α΄ 55)
ΠΔ 178/2000 (ΦΕΚ Α΄ 165)

Σύμφωνα με το Π.Δ. 178/14-7-2000 (ΦΕΚ Α΄ 165) "Οργανισμός του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας" (άρθρο 53), η Διεύθυνση Έγκρισης και Ελέγχου Ιδιωτικών Επενδύσεων υπαγόταν στην Γενική Διεύθυνση Ιδιωτικών Επενδύσεων. Οι αρμοδιότητες της Διεύθυνσης και η κατανομή τους σε Τμήματα είχαν ως ακολούθως:
α) Τμήμα Αξιολόγησης και έγκρισης επενδυτικών σχεδίων
Η υποδοχή και ο έλεγχος πληρότητας των φακέλων και νομιμότητας των υποβαλλομένων επενδυτικών προτάσεων.
Η τεχνική και οικονομική αξιολόγηση επενδυτικών προτάσεων για την υπαγωγή τους στους αναπτυξιακούς νόμους καθώς και των αιτημάτων τροποποιήσεως εγκριτικών αποφάσεων. Η εισήγηση των παραπάνω θεμάτων στην Κεντρική Γνωμοδοτική Επιτροπή.
Η κατάρτιση της ημερησίας διάταξης της Γνωμοδοτικής Επιτροπής και η εν γένει γραμματειακή εξυπηρέτησή της, η τήρηση πρακτικών των συνεδριάσεων της επιτροπής και αρχείου αξιολογήσεων και εισηγητικών σημειωμάτων.
Η έκδοση των εγκριτικών, τροποποιητικών ή απορριπτικών αποφάσεων σύμφωνα με τις γνωμοδοτήσεις της Γνωμοδοτικής Επιτροπής.
Η έκδοση των αποφάσεων ολοκλήρωσης και παραγωγικής λειτουργίας των επενδύσεων ή ανάκλησης των σχετικών εγκριτικών πράξεων, σύμφωνα με τις γνωμοδοτήσεις της Κεντρικής Γνωμοδοτικής Επιτροπής.

β) Τμήμα Ελέγχου και Εκταμιεύσεων
Η τεχνική και οικονομική παρακολούθηση της προόδου των Επενδύσεων που υπάγονται σε αναπτυξιακούς Νόμους από την Κεντρική Υπηρεσία, η παρακολούθηση και ο έλεγχος της τήρησης των όρων των παραπάνω εγκριτικών πράξεων και των διατάξεων των σχετικών αναπτυξιακών νόμων από τους επενδυτές κατά το στάδιο υλοποίησης ολοκλήρωσης και παραγωγικής λειτουργίας.
Η συγκρότηση των Κεντρικών Οργάνων Ελέγχου, καθώς και των Ειδικών Οργάνων Ελέγχου των επενδύσεων.
Ο επανέλεγχος από Ειδικά Όργανα Ελέγχου των επενδύσεων που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις των αναπτυξιακών νόμων από οποιαδήποτε Υπηρεσία ή φορέα εφαρμογής, μετά από σχετική εντολή του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας.
Η εισήγηση στην Κεντρική Γνωμοδοτική Επιτροπή των θεμάτων που αφορούν την ολοκλήρωση των επενδύσεων, την έναρξη της παραγωγικής τους λειτουργίας και την τήρηση των όρων των εγκριτικών πράξεων και των διατάξεων των σχετικών αναπτυξιακών νόμων.
Ο έλεγχος των δικαιολογητικών πληρωμής επιχορηγήσεων και επιδοτήσεων επιτοκίου και χρηματοδοτικής μίσθωσης και η έκδοση των σχετικών εντολών καταβολής των ενισχύσεων. Η υποβολή προτάσεων για ένταξη εγκεκριμένων επενδύσεων σε επιχειρησιακά προγράμματα συγχρηματοδότησης από την Ε.Ε. και η παροχή στοιχείων προόδου υλοποίησης αυτών.

γ) Τμήμα μελετών και στατιστικής τεκμηρίωσης
Η στατιστική παρακολούθηση των επενδυτικών προτάσεων που υποβάλλονται και των επενδύσεων που υπάγονται στις διατάξεις των αναπτυξιακών νόμων. Η ανάλυση και τεκμηρίωση των στατιστικών στοιχείων και η εσωτερική αξιολόγηση των παρεχομένων κινήτρων. Επίσης η παρουσίαση και έκδοση στατιστικών στοιχείων και μελετών καθώς και η υποβολή προτάσεων σχετικών με τα παρεχόμενα κίνητρα.
Η παρακολούθηση για την έγκαιρη αναγγελία του Δημοσίου σε πλειστηριασμούς παγίων επενδυτικών αγαθών που έχουν ενισχυθεί από αναπτυξιακούς νόμους.
Η τήρηση αρχείου κλαδικών μελετών και η συνεχής ενημέρωση αρχείου τεχνικών εκθέσεων κατά κλάδο και πινάκων τυποποιημένων μεγεθών καθώς και τιμών κόστους για κτιριακές και μηχανολογικές εγκαταστάσεις των επενδυτικών μονάδων για τις ανάγκες τόσο της Κεντρικής όσο και των λοιπών υπηρεσιών εφαρμογής των αναπτυξιακών κινήτρων.

δ) Τμήμα ενημέρωσης και νομικών θεμάτων.
Η μελέτη και εισήγηση μέτρων και θεσμών που αποβλέπουν στην ενίσχυση της επενδυτικής δραστηριότητας του ιδιωτικού τομέα και γενικότερα στην ανάπτυξη του παραγωγικού δυναμικού της χώρας. Η επεξεργασία και κατάρτιση των σχετικών νομοθετικών ρυθμίσεων, κανονιστικών αποφάσεων, εγκυκλίων.
Η έκδοση ενημερωτικών εντύπων και υποδειγμάτων εντύπων για την υποβολή νέων επενδυτικών προτάσεων.
Η σύνταξη ερωτημάτων προς το Νομικό Συμβούλιο τους Κράτους και η παροχή στοιχείων στο Συμβούλιο της Επικρατείας σχετικών με τις εκδικαζόμενες προσφυγές φορέων.
Η σύνταξη απαντήσεων και ενημερωτικών σημειωμάτων σχετικών με τα θέματα Κοινοβουλευτικού Ελέγχου.
Η παρακολούθηση θεμάτων Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικών με την παροχή κινήτρων στις ιδιωτικές επενδύσεις και τα καθεστώτα ενισχύσεων.
Η συγκέντρωση των κοινοποιούμενων πλειστηριασμών, η διερεύνηση σχετικά με το αν το εκπλειστηριαζόμενο πάγιο έχει ενισχυθεί από αναπτυξιακό Νόμο και γενικά ο συντονισμός των διαδικασιών και η ενημέρωση των αρμοδίων υπηρεσιών εφαρμογής για την έγκαιρη αναγγελία του Δημοσίου.

ε) Τμήμα φορολογικών κινήτρων
Η υποδοχή, έλεγχος, αξιολόγηση επενδυτικών προτάσεων φορολογικών απαλλαγών και επιδότησης επιτοκίου δανείων ως προς την επιλεξιμότητα των σχετικών δαπανών. Η έκδοση της σχετικής διαπιστωτικής πράξης, της απόφασης ολοκλήρωσης της επένδυσης και η εκταμίευση της επιδότησης επιτοκίου.

στ) Γραφείο Γραμματείας
Η τήρηση πρωτοκόλλου και αρχείου της Διεύθυνσης. Η ευθύνη για την αναπαραγωγή και διακίνηση των εγγράφων, την υποδοχή και πληροφόρηση των συναλλασσόμενων με την Διεύθυνση και για την εν γένει γραμματειακή υποστήριξη των μονάδων και του προσωπικού της Διεύθυνσης.