Παπαδημητρίου, Έλλη (1906-1993)

Γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1906. Τη δεκαετία 1910-1920 παρακολουθεί σπουδές Γεωπονικής στην Αγγλία. Μετά την Καταστροφή του 1922, εγκαθίσταται στην Αθήνα και αφιερώνει τη ζωή της αρχικά στην περίθαλψη των εκπατρισμένων Μικρασιατών και αργότερα στη διάσωση της μνήμης τους, συλλέγοντας, σε συνεργασία με τη Μέλπω Μερλιέ, αφηγήσεις από τους αυτόπτες και αυτήκοες μάρτυρες της Καταστροφής. Στα τέλη της δεκαετίας του 1920 γνωρίζει το ζεύγος Σικελιανού και μετέχει στις Δελφικές Εορτές. Από το 1936 στρατεύεται στον χώρο της Αριστεράς και με την είσοδο των Γερμανών στην Ελλάδα καταφεύγει στην Αίγυπτο, όπου έρχεται σε επαφή με τον Γιώργο Σεφέρη και τον κύκλο των αγγλόφωνων εξόριστων ποιητών. Στη Μέση Ανατολή εκδίδει την πρώτη της ποιητική συλλογή με τίτλο Η Ανατολή σε δίγλωσση έκδοση (ελληνικά και αγγλικά), η οποία απαγορεύθηκε από την αγγλική στρατιωτική αστυνομία. Επιστρέφει στην Αθήνα μετά τον Εμφύλιο για να ασχοληθεί με την ποίηση, την κριτική θεάτρου, τη φωτογραφία και την πεζογραφία.

Άλλα έργα της: Ποιητική Γνώση (1950), Πορεία και Περιπλάνηση (1958), Οκτώ τετράδια ποιήματα (1961), Το Βουνό (1963), Ακούμε τη φωνή σου πατρίδα (1964), Η παρέα (1976), Απολογισμός (1977), Σημειωματάριο (1983), κ.ά. Ωστόσο, η πιο σημαντική προσφορά της στον χώρο των νεοελληνικών γραμμάτων είναι Ο Κοινός Λόγος, μια συλλογή προφορικών μαρτυριών από την πρόσφατη ιστορία (προσφυγιά, κατοχή, εμφύλιος), η οποία επιχειρεί να ανασυνθέσει το ελληνικό δράμα του εικοστού αιώνα από την πλευρά των ηττημένων.

Πηγή: Ιωάννα Πετροπούλου, «Έλλη Παπαδημητρίου. Σμύρνη 1906 – Αθήνα 1993. Από την μαρτυρία του ενός στην μαρτυρία των πολλών», περ. Αρχειοτάξιο, τχ. 4 (Μάιος 2002) 68-93.