Identity area
Type of entity
Corporate body
Authorized form of name
Ελληνικόν Εθνικόν Γραφείον Εγκλημάτων Πολέμου (ΕΕΓΕΠ)
Parallel form(s) of name
Standardized form(s) of name according to other rules
Other form(s) of name
- Ελληνικό Γραφείο Εγκληματιών Πολέμου
- Γραφείο Εγκληματιών Πολέμου
Identifiers for corporate bodies
Description area
Dates of existence
1945-1959
History
Το Ελληνικόν Εθνικόν Γραφείον Εγκλημάτων Πολέμου (ΕΕΓΕΠ) συστάθηκε με τον Α.Ν. 384 της 4/8.6.1945 με σκοπό την εξακρίβωση εγκλημάτων πολέμου που είχαν διαπραχθεί κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου από όργανα των εχθρικών κρατών κατά φυσικών ή νομικών προσώπων εντός της ελληνικής επικράτειας και ελλήνων υπηκόων στο εξωτερικό (άρθρο 1). Το άρθρο 7 εξειδίκευε τους σκοπούς ίδρυσης του Γραφείου «Αι κατά τα ανωτέρω συνιστώμεναι υπηρεσίαι σκοπόν έχουσι την εξακρίβωσιν των κατά τον παρόντα πόλεμον διαπραχθέντων εγκλημάτων πολέμου, τον τόπον και χρόνον διαπράξεώς των και των υπαιτίων τούτων κατά τα ειδικώτερον δια του παρόντος οριζόμενα και δια Διατάγματος ορισθησόμενα».
Το Γραφείο τελούσε υπό την εποπτεία του Υπουργού Δικαιοσύνης. Η υπηρεσία ήταν οργανωμένη σε Κεντρική Υπηρεσία και τοπικές υπηρεσίες που υπάγονταν στην Κεντρική και συστάθηκαν στην περιφέρεια κάθε Πρωτοδικείου της χώρας (άρθρο 2). Οι τοπικές υπηρεσίες τελούσαν υπό την διεύθυνση του Εισαγγελέως Πρωτοδικών ενώ για την υποβοήθηση του έργου τους συστάθηκαν "παρά τω Εισαγγελεί Πρωτοδικών" τοπικά Συμβούλια αποτελούμενα από τον Εισαγγελέα ως Πρόεδρο, τον Πρόεδρο του Δικηγορικού Συλλόγου και τον Διοικητή της Χωροφυλακής της έδρας του Πρωτοδικείου (άρθρο 5 παρ.1). Στην περιφέρεια του Πρωτοδικείου Αθηνών και Πειραιώς η τοπική αρμοδιότητα ανήκε στην Κεντρική Υπηρεσία (άρθρο 5 παρ. 3). Με το άρθρο 11 (παρ. 1) οριζόταν ότι κάθε δημόσια, δημοτική και κοινοτική υπηρεσία και κάθε γενικά νομικό ή φυσικό πρόσωπο όφειλε να θέσει στη διάθεση της Κεντρικής ή των τοπικών υπηρεσιών κάθε αποδεικτικό στοιχείο ή πληροφορία χρήσιμη για την εξακρίβωση των εγκλημάτων πολέμου.
Ο νόμος τροποποιήθηκε με τη συντακτική πράξη 73 της 8/8.10.1945 "Περί κολασμού και εκδικάσεως των εγκλημάτων πολέμου και τροποποιήσεως του υπ’ αριθ. 384/1945 Αναγκαστικού Νόμου" η οποία εξειδίκευε την έννοια του εγκλήματος πολέμου και όριζε την τιμωρία των ενόχων κατά περίπτωση. Στη συντακτική πράξη οριζόταν η διαδικασία που θα ακολουθούσε το Γραφείο κατά την άσκηση των καθηκόντων του και συνιστούσε στην Αθήνα Ειδικό Στρατοδικείο. Η δίωξη των εγκληματιών πολέμου ασκήθηκε με βάση τις διατάξεις αυτής της συντακτικής πράξης.
Με τον Α.Ν 1860 της 23/23.6.1951 "Περί συμπληρώσεως διατάξεων της υπ’ αριθ. 73/1945 Συντ. Πράξεως" ορίστηκε η λειτουργία Κεντρικού Συμβουλίου στην Κεντρική Υπηρεσία που ήταν αρμόδιο για την εκδίκαση των ανακοπών.
Κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του το Γραφείο κατόρθωσε να στοιχειοθετήσει κατηγορίες και να ασκήσει διώξεις για 800 γερμανούς στρατιωτικούς, ανάμεσα στους οποίους συγκαταλέγονταν ο υπολοχαγός Χανς Ζάμπελ (υπεύθυνος της σφαγής του Διστόμου), ο Μάξ Μέρντεν κά.
Η δίωξη των εγκληματιών πολέμου ανεστάλη το 1959 καθώς η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή επιθυμώντας την εξομάλυνση των σχέσεων της Ελλάδας με την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας έσπευσε να ικανοποιήσει τις αξιώσεις της τελευταίας για την παύση των διώξεων εναντίον των Γερμανών που κατηγορούνταν για εγκλήματα πολέμου. Με το νόμο 3933 της 18/19.2.1959 «Περί αναστολής διώξεως εγκληματιών πολέμου» ανεστάλη «αυτοδικαίως» κάθε δίωξη γερμανών υπηκόων και καταργήθηκαν τα διωκτικά έγγραφα που είχαν εκδοθεί. Οριζόταν ακόμα ότι αντίγραφα των δικογραφιών θα αποστέλλονταν στις γερμανικές δικαστικές αρχές. Με το δεύτερο άρθρο αποφυλακίζονταν όσοι εξέτιαν ποινές και οριζόταν το αδύνατο της επανόδου τους στην Ελλάδα.
Το Γραφείο καταργήθηκε με το Ν.Δ. 4016 της 3/3.11.1959 «Περί τροποποιήσεως της περί εγκληματιών πολέμου νομοθεσίας». Με αυτό το νομοθετικό διάταγμα καταργούνταν ο νόμος 384/1945 και η συντακτική πράξη 73/1945 και οι αρμοδιότητές του Γραφείου μεταβιβάζονταν στον Εισαγγελέα Εφετών Αθηνών (διοικητική και εισαγγελική δικαιοδοσία) και στο Συμβούλιο Εφετών Αθηνών (η δικαστική, του μέχρι τότε Δικαστικού Συμβουλίου). Με το άρθρο 7 οριζόταν ότι τα αρχεία του Γραφείου περιέρχονταν στην Εισαγγελία Εφετών Αθηνών, και οι δικογραφίες κατά των εγκληματικών πολέμου και ό,τι σχετιζόταν με τη δικαστική λειτουργία στο Εφετείο Αθηνών
Η έδρα του ΕΕΓΕΠ βρισκόταν στην οδό Πλούτωνος 1.
Το γραφείο είναι γνωστό επίσης ως Ελληνικό Γραφείο Εγκληματιών Πολέμου και Γραφείο Εγκληματιών Πολέμου.
Places
Legal status
Functions, occupations and activities
Mandates/sources of authority
Internal structures/genealogy
General context
Relationships area
Access points area
Subject access points
Place access points
Occupations
Control area
Authority record identifier
Institution identifier
Rules and/or conventions used
Status
Level of detail
Dates of creation, revision and deletion
Language(s)
Script(s)
Sources
Δελτίο περιγραφής ΓΑΚ-ΚΥ