Εμφανίζει 4761 αποτελέσματα

Καθιερωμένη εγγραφή
Φυσικό Πρόσωπο

Χατζησωτηρίου, Γεώργιος

  • Φυσικό Πρόσωπο
  • 1919-2000

Ο Γεώργιος Χατζησωτηρίου γεννήθηκε στην Παιανία Αττικής το 1919 και πέθανε στις αρχές της δεκαετίας του 2000.Σπούδασε ιατρική και εργάστηκε στο νοσοκομείο Άγιος Σάββας. Σε όλη τη διάρκεια της ζωής του συγκέντρωσε αρχειακό υλικό που αφορούσε κατά κύριο λόγο την Παιανία και τα Μεσόγεια γενικότερα. Συγκεκριμένα συγκέντρωνε αντίγραφα εγγράφων, φωτογραφιών, ιδιωτικών αρχείων και ηχογραφούσε ηλικιωμένους της περιοχής. Εξέδωσε πολλές μελέτες σχετικά με την ιστορία της Παιανίας και ήταν ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Μελετών Νοτιανατολικής Αττικής. Στη διαθήκη του άφησε όρο την ταξινόμηση του αρχείου του και την πρόσβαση στους ερευνητές.

Βαφοπούλου, Αναστασία

  • Φυσικό Πρόσωπο

Η Αναστασία (Γερακοπούλου) Βαφοπούλου, γεννήθηκε στον Πύργο της Ανατολικής Ρωμυλίας, αλλά μικρή ακόμα εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη.

Τελειώνοντας το Γυμνάσιο, φοιτά για τρία χρόνια στο Αμερικάνικο Κολλέγιο Θεσσαλονίκης και στη συνέχεια τελειοποιεί τις Ανώτερες Σπουδές της, στο Αμερικάνικο Κολλέγιο Αθηνών. Το 1945, με υποτροφία του Βρετανικού Συμβουλίου, φεύγει για την Αγγλία και επιστρέφει το 1947, με το μεταπτυχιακό της δίπλωμα. Το 1946 παντρεύεται με τον ποιητή Γ. Θ. Βαφόπουλο.

Το 1952 δημιουργεί το "Πρότυπο Ίδρυμα Αγγλικών Σπουδών Βαφοπούλου", με την τεράστια επιτυχία εκμάθησης της Αγγλικής Γλώσσας, στο χώρο της Θεσσαλονίκης.

Η Αναστασία Βαφοπούλου απεβίωσε το 2001.

Κονιδάρης, Γεράσιμος

  • Φυσικό Πρόσωπο
  • 1905-1987

Ο Γεράσιμος Κονιδάρης ήταν καθηγητής Θεολογίας (και δύο φορές Κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής του Ε.Κ.Π.Α.), διετέλεσε επί χρόνια Γενικός Γραμματέας του "Παρνασσσού" (θέση από την οποία επαύθη κατόπιν αφόρητων πιέσεων της δικτατορίας των Συνταγματαρχών) και από το 1980 μέχρι το θάνατό του, χρημάτισε Πρόεδρος του "Παρνασσού".
Ο Κονιδάρης ήταν μέλος της "Επιτροπής Αγώνα", οργάνωση-πρόπλασμα της Ε.Ο.Κ.Α. Στο σπίτι του Καθηγητή στην Αθήνα, δόθηκε ο όρκος των μελών της Επιτροπής το 1953 και, η συμμετοχή του Κονιδάρη στην οργάνωση ήταν πηγή περηφάνιας γι' αυτόν μέχρι το τέλος του βίου του.

Μελισσουργός, Γεώργιος

  • Φυσικό Πρόσωπο

Νομικός και Πρόεδρος της Ηλεκτρικής Εταιρείας "Power", της οποίας διάδοχο σχήμα αποτέλεσε η Δ.Ε.Η.

Ευελπίδης, Χρήστος

  • Φυσικό Πρόσωπο

Μηχανικός και λογοτέχνης, από τα ιδρυτικά μέλη της Ελληνικής Φωτογραφικής Εταιρείας.

Αντωνιάδη-Μπιμπίκου, Ελένη

  • Φυσικό Πρόσωπο
  • 1923 - 2017

Η Ελένη Αντωνιάδη-Μπιμπίκου δίδαξε επί σειρά ετών την «Οικονομική και κοινωνική ιστορία του Βυζαντίου και της Νεότερης Ελλάδας» στην École des Hautes Études en Sciences Sociales (EHESS) του Παρισιού. Υπήρξε μαθήτρια και συνεργάτης του σπουδαίου ιστορικού Φερνάν Μπρωντέλ και ιδρυτικό μέλος του Κέντρου Ιστορικών Μελετών (CRH). Η έρευνα και οι δημοσιεύσεις της αφορούν, μεταξύ άλλων, στις οικονομικές σχέσεις της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, τη βυζαντινή ναυτιλία, τη μελέτη του τρόπου παραγωγής, τη δημογραφία, την αγροτική οικονομία, την εργασία στη βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο, ή ακόμη στην ελληνική Διασπορά στη Γαλλία. Το έργο και η διδασκαλία της εντάσσονται στο πλαίσιο της μεγάλης ιστορικής σχολής των Annales και διαπνέονται από την αντίληψη για την ανάγκη μελέτης των ιστορικών φαινομένων στη «μακρά διάρκεια», έννοια που σφυρηλατήθηκε από τον Μπρωντέλ. Η Ελένη Αντωνιάδου-Μπιμπίκου ανέπτυξε σημαντική δραστηριότητα σε επιστημονικές εταιρείες και συλλόγους που έχουν σαν αντικείμενο τη μελέτη της ελληνικής ιστορίας (ΟΜΕΠ, Ελληνική Εταιρεία Οικονομικής Ιστορίας), καθώς και τη μελέτη της νοτιοανατολικής Ευρώπης με στόχο την προώθηση της έρευνας σε διεπιστημονικό και διεθνές επίπεδο (Pierre Belon, Association Internationale d’Études du Sud-Est Européen-AIESSE).

Κριαράς, Εμμανουήλ

  • Φυσικό Πρόσωπο
  • 1906-2014

Ο Εμμ. Κριαράς γεννήθηκε στις 28 Νοεμβρίου 1906 στον Πειραιά και μεγάλωσε στη Μήλο και στα Χανιά, όπου τελείωσε το Γυμνάσιο. Από το 1924 έως το 1929 φοίτησε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ μετά την αποφοίτησή του εργάστηκε στο Μεσαιωνικό Αρχείο της Ακαδημίας Αθηνών, ως το 1950. Εντωμεταξύ, το 1938, πήρε το διδακτορικό του δίπλωμα από το Πανεπιστήμιο Αθηνών, με τη διατριβή του Μελετήματα περί τας πηγάς του Ερωτοκρίτου.

Το 1950 εκλέχθηκε τακτικός καθηγητής της Μεσαιωνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, από όπου η χούντα τον απέλυσε το 1968 για τα δημοκρατικά του φρονήματα. Την επόμενη χρονιά εκδόθηκε ο πρώτος τόμος του μνημειώδους έργου του Λεξικό της μεσαιωνικής ελληνικής δημώδους γραμματείας (1100-1669), από το οποίο έχουν εκδοθεί έως τώρα 20 τόμοι.

Συνέγραψε δεκάδες βιβλία (ανάμεσά τους μονογραφίες για τον Ψυχάρη, τον Σολωμό, τον Παλαμά, εκδόσεις παλαιότερων κειμένων της νεοελληνικής λογοτεχνίας κτλ.) και εκατοντάδες άρθρα. Μαχητικός δημοτικιστής, υπήρξε ο κυριότερος συνεχιστής του Μανόλη Τριανταφυλλίδη στον τομέα αυτό. Διετέλεσε μέλος επιτροπών που συστήθηκαν από το ελληνικό κράτος για να εισηγηθούν σχετικά με την εφαρμογή των αποφάσεων για την αναγνώριση της δημοτικής ως επίσημης γλώσσας του ελληνικού κράτους (1976, κυβέρνηση Κ. Καραμανλή), για την καθιέρωση του μονοτονικού συστήματος και για τη μεταγλώττιση του Συντάγματος και των δικαστικών Κωδίκων (1982, κυβέρνηση Α. Παπανδρέου). Το 1995 εξέδωσε το Λεξικό της σύγχρονης δημοτικής γλώσσας (Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών). Για το έργο του και για τη γενικότερη προσφορά του έλαβε δεκάδες τιμητικές διακρίσεις, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (μεταξύ άλλων, αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, ξένος εταίρος της Ακαδημίας Arcadia της Ρώμης και της Ακαδημίας του Παλέρμο), παράσημα και άλλα βραβεία.

Εκτενή βιογραφία του Εμμ. Κριαρά έχει συγγράψει ο Π. Ζιώγας (Εμμανουήλ Κριαράς: Βιογραφικά-Εργογραφικά, Θεσσαλονίκη, 2001, Εμμανουήλ Κριαράς, Θεσσαλονίκη, 2008, με συμπλήρωμα: Εμμανουήλ Κριαράς: 2008 συμπλήρωμα, Θεσσαλονίκη, 2016), ενώ αυτονόητο ενδιαφέρον έχει και η αυτοβιογραφία του (Μακράς ζωής αγωνίσματα, Αθήνα, 2009). Για την εργογραφία του βλ. επίσης Α. Λαμπράκη-Παγανού, Εργογραφία Εμμανουήλ Κριαρά, Ηράκλειο, 2001, Π. Δ. Μαστροδημήτρης, Το συγγραφικό έργο του Εμμανουήλ Κριαρά: Εβδομήντα χρόνια, Αθήνα, 2000. Το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας έχει αναπτύξει τον ιστότοπο “Άπαντα Εμμανουήλ Κριαρά”, όπου αναπαράγονται ψηφιακά τα περισσότερα έργα του.

Διομήδης, Αλέξανδρος

  • Φυσικό Πρόσωπο
  • 1874-1950

Ο Αλέξανδρος Διομήδης καταγόταν από την παλιά σπετσιώτικη οικογένεια με το επώνυμο Κυριακός ή Κυριακού που ασχολιόταν με τη ναυτιλία και το εμπόριο και συμμετείχε ενεργά στον αγώνα της ανεξαρτησίας προσφέροντας το πλοίο της «Πελεκάνος». Γιός του Νικολάου Διομήδη και της Ελένης Φιλαρέτου, γεννήθηκε στην Αθήνα στις 22 Δεκεμβρίου 1875. Μεγάλωσε μέσα σε οικογένεια νομομαθών και πολιτικών, γεγονός που τον οδήγησε να ακολουθήσει τον ίδιο δρόμο. Τόσο ο πατέρας του, όσο και ο παππούς του Διομήδης-Αναστάσιος Κυριακός καθώς και ο θείος του Βασίλης Οικονομίδης ήταν καθηγητές στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ο παππούς του διετέλεσε επίσης βουλευτής Σπετσών και πρωθυπουργός, υπήρξε δε από τους κυριότερους συντάκτες του Συντάγματος του 1844.

Ο Αλέξανδρος Διομήδης σπούδασε Νομικά στη Βαϊμάρη, στο Βερολίνο και στο Παρίσι. Πήρε το διδακτορικό του δίπλωμα από το Πανεπιστήμιο της Λειψίας το 1895. Όταν επέστρεψε στην Ελλάδα αναγορεύτηκε υφηγητής με την πραγματεία του «Περί του προϋπολογισμού του Κράτους», ενώ παράλληλα αρθρογραφούσε στις εφημερίδες Νέα Ημέρα της Τεργέστης και Νέος Ελεύθερος Τύπος της Βιέννης. Το 1907 συμμετείχε στη Β΄ Συνδιάσκεψη Ειρήνης στη Χάγη και μετά την επανάσταση του 1909 τοποθετήθηκε από την κυβέρνηση Κυριακούλη Μαυρομιχάλη νομάρχης Αττικοβοιωτίας. Από τότε ξεκίνησε ουσιαστικά η πολιτική του σταδιοδρομία. Το 1910 εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής Σπετσών. Το 1912 ο Βενιζέλος του ανέθεσε το υπουργείο Οικονομικών, όπου παρέμεινε μέχρι το 1915. Το 1916-1917 εστάλη στο Παρίσι και στο Λονδίνο ως έκτακτος απεσταλμένος της κυβέρνησης Θεσσαλονίκης και το 1918 ανέλαβε το υπουργείο Εξωτερικών και προσωρινά το υπουργείο Δικαιοσύνης. Μετά την αποτυχία του κόμματος των Φιλελευθέρων στις εκλογές του 1920, ο Διομήδης αναχώρησε στο εξωτερικό όπου παρέμεινε μέχρι τη μικρασιατική καταστροφή. Τον Σεπτέμβριο του 1922 ανέλαβε προσωρινά το υπουργείο Οικονομικών στην κυβέρνηση Σ. Κροκιδά και στις αρχές του 1923 τοποθετήθηκε διοικητής της Εθνικής Τράπεζας. Το 1928 ανέλαβε τη θέση του πρώτου διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, όπου παρέμεινε μέχρι την απομάκρυνσή του, το 1931, λόγω διαφωνιών με τον Βενιζέλο για τη συναλλαγματική πολιτική. Στη συνέχεια εντάχθηκε στο Ανώτατο Οικονομικό Συμβούλιο του οποίου διετέλεσε και πρόεδρος και επανήλθε στο Γενικό Συμβούλιο της Εθνικής Τράπεζας από το οποίο παραιτήθηκε το 1943, όταν διορίστηκε διοικητής ο Γ. Μερκούρης. Τέλος, το 1949 ήταν αντιπρόεδρος στη συμμαχική κυβέρνηση Θ. Σοφούλη μετά το θάνατο του οποίου ανέλαβε για σύντομο χρονικό διάστημα την πρωθυπουργία.

Ο Α. Διομήδης εκτός από οικονομολόγος και τραπεζίτης υπήρξε διανοούμενος και ερευνητής και ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την εποχή του Βυζαντίου. Τα κυριότερα έργα του είναι:

1) Συνταγματική και οικονομική μελέτη περί του προϋπολογισμού του κράτους, Αθήνα 1905.

2) Η Β΄ Συνδιάσκεψη της Ειρήνης στη Χάγη το 1907, Αθήνα 1908.

3) Η εξωτερική πολιτική της Ελλάδος αρχομένου του Ευρωπαϊκού πολέμου (1915-1916), Αθήνα.

4) Τα οικονομικά της Ελλάδος προ και μετά την 1η Νοεμβρίου 1920, Αθήνα 1922.

5) Το πρόβλημα του οικονομικού μας μέλλοντος, Αθήνα 1925.

6) Η νομισματική μας ασθένεια και τα μέσα προς θεραπείαν αυτής, Αθήνα 1928.

7) Η πολιτική της σταθεροποιήσεως και ο Ε. Βενιζέλος, Αθήνα 1932.

8) Μετά την κρίσιν. Οικονομικαί και δημοσιονομικαί μελέται 1932-1934, Αθήνα 1934.

9) Βυζαντιναί Μελέται, Αθήνα 1942, 1946.

10) Τα αίτια της οικονομικής παρακμής του Βυζαντίου, Αθήνα 1937.

11) Από την πνευματική και θρησκευτική ζωή των Κομνηνών, Αθήνα.

12) Επί του νομισματικού και πιστωτικού ζητήματος, Αθήνα 1948.

13) Νέα οργανική διάρθρωσις της ελληνικής οικονομίας (Ανασυγκρότηση–Εξηλεκτρισμός-Εκβιομηχάνιση), Αθήνα 1950.

Ο Αλέξανδρος Διομήδης είχε παντρευτεί την Ιουλία Ψύχα, κόρη του Γεωργίου και της Ζηνοβίας το γένος Σαλβάγου, από την Αλεξάνδρεια.

Πέθανε στις 11 Νοεμβρίου 1950.

Παντελάκη, Ελμίνα

  • Φυσικό Πρόσωπο
  • 1894-1968

Η Ελμίνα Παντελάκη το γένος Αριστόβουλου Ζάννου γεννήθηκε στην Αθήνα στις 15 Φεβρουαρίου 1894. Μετά το τέλος των εγκυκλίων σπουδών της πήγε στο Παρίσι όπου σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης.
Το 1914 επέστρεψε στην Ελλάδα και ασχολήθηκε με θέματα εκπαιδεύσεως, αγωγής και προστασίας του παιδιού στο Τμήμα Νηπιαγωγείων του Πατριωτικού Ιδρύματος και από το 1922 στο Εκπαιδευτικό Τμήμα του Εθνικού Συμβουλίου Ελληνίδων. Από το 1922 συμμετείχε στην τριμελή Επιτροπή του Συνδέσμου για τα Δικαιώματα της Γυναίκας.
Συμμετείχε στις προσπάθειες για την ίδρυση του Ορφανοτροφείου Προσφύγων Κορασίδων «Εθνική Στέγη» και υπήρξε μέλος του Διοικητικού του Συμβουλίου από το 1923 -1929.
Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου Γονέων Αθηνών από το 1929-1942. Συνεργάσθηκε στενά με τη Ζωή Φράγκου στην οργάνωση ομιλιών για τις μητέρες που δίνονταν στην αίθουσα της Εταιρείας Ωφελίμων Βιβλίων. Διεύθυνε το περιοδικό του Συλλόγου Γονέων Αθηνών με τίτλο «Πρακτικές Οδηγίες Ανατροφής».
Εξελέγη Πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Ελληνίδων το 1947 και παρέμεινε στη θέση αυτή μέχρι το 1966 όταν λόγοι υγείας την ανάγκασαν να παραιτηθεί.
Διετέλεσε μια από τις πρώτες Δημοτικές Συμβούλους του Δήμου Αθηναίων μαζί με την Αλέκα Μαντζουλίνου 1949-1951.
Η Ελμίνα Παντελάκη αγωνίστηκε για την ισότητα των δύο φύλων στην Ελλάδα. Επί υπουργίας Φωκίωνος Ζαϊμη και με τη συνεργασία της Λίνας Παναγή Τσαλδάρη πέτυχαν να ψηφίζουν οι γυναίκες στις γενικές εκλογές.
Διετέλεσε μέλος της Διεθνούς Ενώσεως Οικογενειακών Οργανισμών από το 1948-1954.
Η Ελμίνα Παντελάκη αντιπροσώπευσε τη χώρα μας σε διάφορα συνέδρια του εξωτερικού. Με την ιδιότητα της ως Προέδρου του Εθνικού Συμβουλίου Ελληνίδων έλαβε μέρος σε πολλές διεθνείς διασκέψεις όπως στο Συνέδριο της Διεθνούς Ενώσεως Οικογενειακών Οργανισμών το 1948 στη Γενεύη. Μετείχε στις διεθνείς διασκέψεις της Οξφόρδης το 1952, του Reading το 1952, της Βιέννης το 1959, της Ρώμης το 1962 και του Interlaken το 1964. Υπήρξε βασικός συντελεστής της οργάνωσης και υποδοχής των συνέδρων του Πρώτου Παγκοσμίου Γυναικείου Συνεδρίου που οργανώθηκε στην Αθήνα το 1951.

Εξ’ αιτίας όλης αυτής της δράσης η Ελμίνα Παντελάκη προσκαλέστηκε από την αμερικανική κυβέρνηση σαν αρχηγός της γυναικείας κίνησης της χώρας μας για να περιοδεύσει για ένα τετράμηνο στις ΗΠΑ όπου έδωσε σειρά ομιλιών σχετικές με την ελληνική πραγματικότητα.
Για τη δραστηριότητά της η Πολιτεία την τίμησε με τον «Ταξιάρχη της Ευποιίας» και το ανώτερο γυναικείο παράσημο «Ανώτερος Ταξιάρχης του Βασιλικού Τάγματος Ευποιίας». Ο Δήμος Αθηναίων της πρόσφερε το χρυσό κλειδί της Πόλεως των Αθηνών
Η Ελμίνα Παντελάκη πέθανε τον Απρίλιο του 1968 στην Αθήνα.

Παντελάκης, Στέφανος

  • Φυσικό Πρόσωπο
  • 1929-

Γεννήθηκε στην Αθήνα.
Σπουδές: Σπούδασε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Γενεύης. Έλαβε το πτυχίο του 1954, τον τίτλο του διδάκτορος το 1955 και την ειδικότητά της Παιδιατρικής το 1961. Το 1978 έγινε Υφηγητής Παιδιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Σταδιοδρομία: 1957-1960, βοηθός διαδοχικά της Α' παθολογικής Κλινικής του Δημοτικού Νοσοκομείου Αθηνών, Α Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Dudley Road Hospital Birmingham (Αγγλία), 1961-1962 Research Associate Department Paediatrics Πανεπιστήμιο Birmingham, 1962-1966 επιμελητής Παιδιατρικής Κλινικής Νοσοκομείου Παίδων Αγία Σοφία. 1966-1972 διευθυντής προγράμματος στο Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού (Αθήνα), 1974-1980, διευθυντής του ίδιου ινστιτούτου, 1980-1997 διευθυντής Παιδιατρικής Κλινικής Νοσοκομείου Παίδων Αγία Σοφία.
Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας ανέπτυξε αντιστασιακή δράση, συνελήφθη, καταδικάστηκε και φυλακίσθηκε.
Διετέλεσε πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Πρόνοιας (1974-1976), μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, αντιπρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Βασικής Βιολογικής Ερεύνης "Αλ. Φλέμιγκ" μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΠΙΚΠΑ, του ΚΕΘΕΑ, πρόεδρος του Ιδρύματος Ερευνών για το Παιδί "Σπύρος Δοξιάδης".
Μέλος της Royal Society of Medecine, Association for Research in Childhood and Child Development, British Diabetic Association, European Association for the Study of Diabetes, Ελληνικής Παιδιατρικής Εταιρείας, εταιρείας Ιατρικών Σπουδών (τ. αντιπρόεδρος), Εταιρείας αποκαταστάσεως Αναπήρων Παίδων, Ελληνικής Εταιρείας Ψυχικής Υγιεινής και Νευροψυχιατρικής του Παιδιού, Association for the study of Medical Education, European Society for Pediatric Research, Ιδρυτικό μέλος και τ. αντιπρόεδρος της Εταιρείας Προστασίας Σπαστικών, μέλος της Association for Paedriatic Education in Europe, ιδρυτικό μέλος της εταιρείας Μελέτης Ιατρικής Εκπαιδεύσεως. Έχει λάβει μέρος σε πολλά διεθνή και ελληνικά συνέδρια και έχει δημοσιεύσει περισσότερες από 260 επιστημονικές εργασίες σε ελληνικά και ξένα ιατρικά περιοδικά.

Vitti, Mario

  • Φυσικό Πρόσωπο
  • 1926-

Ο Μάριο Βίττι γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1926 και από το 1946 ζει στην Ιταλία, όπου σταδιοδρόμησε ως πανεπιστημιακός καθηγητής νεοελληνικής φιλολογίας. Αναγορεύθηκε επίτιμος διδάκτορας σε διάφορα Πανεπιστήμια (Θεσσαλονίκη, Παρίσι, Λευκωσία). Ερευνητής γραμματολόγος με σημαντικές ανακαλύψεις, μεταφραστής της νεοελληνικής λογοτεχνίας στα ιταλικά και ειδικευμένος μελετητής της ποίησης του Σεφέρη και του Ελύτη, εξέδωσε, μεταξύ άλλων: Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας (ιταλ. 1971· ελλ. 1978, 2016), Η Γενιά του Τριάντα. Ιδεολογία και μορφή (ελλ. 1977, 2000) και Ιδεολογική λειτουργία της ελληνικής ηθογραφίας (ελλ. 1978, 1991).

Καραδήμου-Γερόλυμπου, Αλέκα

  • Φυσικό Πρόσωπο
  • 1945-

Η Αλέκα Καραδήμου-Γερόλυμπου γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη το 1945. Σπούδασε αρχιτεκτονική στην Πολυτεχνική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και Πολεοδομία στο Ινστιτούτο Πολεοδομίας του Παρισιού. Το 1985 ολοκλήρωσε διδακτορική διατριβή στο ΑΠΘ με θέμα τον επανασχεδιασμό και την ανοικοδόμηση της Θεσσαλονίκης μετά την πυρκαγιά του 1917.

Από το 1969 έως το 1975 εργάστηκε σε αρχιτεκτονικά-πολεοδομικά γραφεία στο Παρίσι και από το 1975 έως το 1981 στο αρχιτεκτονικό γραφείο του συζύγου της, Ηρακλή Γερόλυμπου στη Θεσσαλονίκη. Το 1976 διορίστηκε Βοηθός της Έδρας Α΄ Πολεοδομίας της Πολυτεχνικής Σχολής ΑΠΘ. Το 1985 εκλέχθηκε ως Λέκτορας στον Τομέα Πολεοδομικού και Χωροταξικού Προγραμματισμού και Σχεδιασμού του Τμήματος Αρχιτεκτόνων του ΑΠΘ. Το 1988 έγινε Επίκουρη Καθηγήτρια, το 1999 Αναπληρώτρια Καθηγήτρια και το 2004 Καθηγήτρια, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι το 2012. Σήμερα είναι Ομότιμη Καθηγήτρια. Δίδαξε για χρόνια σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο Αστικό Σχεδιασμό και Ιστορία της Πολεοδομίας, ενώ παρακολούθησε ταυτόχρονα πλήθος ερευνητικών εργασιών και διδακτορικών διατριβών. Δίδαξε ως προσκεκλημένη σε πανεπιστήμια της Ευρώπης και των ΗΠΑ.

Είναι μία από τις πλέον διακεκριμένες ερευνήτριες της ιστορίας των πόλεων στον ελλαδικό και βαλκανικό χώρο καθώς και στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου. Έχει πλουσιότατο έργο και έχει δημοσιεύσει βιβλία, άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά, πρακτικά συνεδρίων, συλλογικούς τόμους και αρχιτεκτονικά περιοδικά, λήμματα σε ειδικευμένες εγκυκλοπαίδειες και βιβλιοκρισίες. Έχει συμμετάσχει σε πλήθος ελληνικών και ευρωπαϊκών ερευνητικών προγραμμάτων. Έχει πάρει μέρος σε πολεοδομικές μελέτες για τη Θεσσαλονίκη και συμμετέχει ενεργά σε κινήσεις και πρωτοβουλίες πολιτών για τη βελτίωση του χώρου της πόλης.

Ορισμένες από τις σημαντικότερες δημοσιεύσεις της:
-Η ανοικοδόμηση της Θεσσαλονίκης μετά την πυρκαγιά του 1917, 1η έκδ. , Δήμος Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη Θεσσαλονίκη 1986, 2η έκδ., University Studio Press, Θεσσαλονίκη 1995.
-Μεταξύ Ανατολής και Δύσης, Βορειοελλαδικές πόλεις στην περίοδο των Οθωμανικών μεταρρυθμίσεων, 1η έκδ. Τροχαλία, Αθήνα 1997, 2η έκδ., University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2004.
-Urban Transformations in the Balkans, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 1996.
-Ερνέστ Εμπράρ 1875-1933, Ernest Hébrard. Εικόνες από τη ζωή ενός αρχιτέκτονα / La vie illustrée d’un architecte. Ποταμός, Αθήνα 2001 (δίγλωσση έκδοση σε συνεργασία με τον Χ. Γιακουμή και τον Christian Pedelahore de Loddis).
-Η ανάδυση της σύγχρονης Θεσσαλονίκης. Ιστορίες, πρόσωπα, τοπία, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2013.

Είναι παντρεμένη με τον αρχιτέκτονα Ηρακλή Γερόλυμπο, με τον οποίο απέκτησαν δύο παιδιά, τον Γιώργο και τη Βαλεντίνα.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Υλικό του αρχείου.

Θεοφύλακτος, Θεοφύλακτος

  • Φυσικό Πρόσωπο
  • 1884-1961

Ο Θεοφύλακτος Θεοφύλακτος γεννήθηκε το 1884 στο χωριό Τσίτη της Αργυρούπολης. Ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στην Τραπεζούντα πριν φύγει για την Αθήνα όπου φοίτησε στην Ιατρική Σχολή. Το 1907 αναγορεύτηκε διδάκτωρ Χειρουργικής και Μαιευτικής και συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι στην οφθαλμολογία και την ωτορινολαρυγγολογία. Το 1911 επέστρεψε στην Τραπεζούντα όπου άνοιξε οφθαλμολογική κλινική.

Με την κήρυξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου μετέβη στο Βατούμ, όπου ζούσε ο πατέρας του. Το 1916 επέστρεψε στη ρωσοκρατούμενη Τραπεζούντα, όπου ανέλαβε διευθυντής του ρωσικού νοσοκομείου της πόλης. Με την αποχώρηση των Ρώσων από την Τραπεζούντα επέστρεψε στο Βατούμ, όπου λίγο αργότερα συγκροτήθηκε το Εθνικό Συμβούλιο Πόντου. Ο Θεοφύλακτος υπήρξε αντιπρόεδρος του συμβουλίου και εξέδωσε την εφημερίδα Ελεύθερος Πόντος για την προώθηση και επίτευξη του σκοπού του συμβουλίου, δηλαδή τη δημιουργία ανεξάρτητου κράτους. Το 1920 εγκαταστάθηκε στην Κωνσταντινούπολη και το 1922 στη Θεσσαλονίκη όπου αρχικά δούλεψε στο Προσφυγικό Νοσοκομείο και στη συνέχεια άνοιξε ιατρείο το οποίο αργότερα έγινε οφθαλμολογική κλινική και το 1958 γενική κλινική.

Το 1925 συμμετείχε στις δημοτικές εκλογές Θεσσαλονίκης με το συνδυασμό του Μηνά Πατρικίου. Εκλέχθηκε πρώτος σε ψήφους δημοτικός σύμβουλος και διορίστηκε Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου. Από το 1928 και για περίπου ένα χρόνο διετέλεσε Γενικός Διοικητής Θράκης και Ανατολικής Μακεδονίας, θέση από την οποία παραιτήθηκε. Το 1930 έθεσε υποψηφιότητα για δήμαρχος Θεσσαλονίκης.

Ο Θεοφύλακτος υπήρξε ο εμπνευστής της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών, η οποία ιδρύθηκε το 1927 με πρόεδρο τον τελευταίο μητροπολίτη Τραπεζούντος Χρύσανθο. Πρωτοστάτησε ακόμη στην ίδρυση της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης το 1933. Δραστηριοποιήθηκε σε όλη του τη ζωή σε ζητήματα που σχετίζονταν με τον Πόντο και την προσφυγική αποκατάσταση.

Παντρεύτηκε το 1913 και απέκτησε τέσσερα παιδιά, τρία αγόρια, ένα το 1914, ένα το 1916 (πέθαναν και τα δύο σε νεανική ηλικία) και ένα μάλλον το 1918 (το οποίο πέθανε δύο ετών) κι ένα κορίτσι, την Άννα Θεοφυλάκτου, η οποία γεννήθηκε το 1924 στη Θεσσαλονίκη.

Ο Θ. Θεοφύλακτος πέθανε το 1961.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού:
Υλικό του αρχείου.
Συνέντευξη Άννας Θεοφυλάκτου στην Ελπίδα Βόγλη, 28.2.2007.
Θεοφύλακτος Θεοφυλάκτου, Γύρω στην άσβεστη φλόγα, Θεσσαλονίκη 1958.

Καρατζόγλου, Γιάννης

  • Φυσικό Πρόσωπο
  • 1946-

O Γιάννης Kαρατζόγλου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1946. Αποφοίτησε από το Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου (ΜΒΑ) από το Brunel University της Μεγάλης Βρετανίας.

Εργάστηκε ως διευθυντικό στέλεχος επί τριακονταετία και πλέον στον ιδιωτικό τομέα, κυρίως σε βιομηχανίες αλλά και σε εταιρίες παροχής υπηρεσιών. Υπήρξε ακόμη επικεφαλής οργανισμού του δημοσίου τομέα.

Ο Καρατζόγλου έχει εκδώσει έξι ποιητικές συλλογές:
Ένα καλοκαίρι, ιδιωτική έκδοση, Θεσσαλονίκη 1970.
ΔΞΘ, ιδιωτική έκδοση, Θεσσαλονίκη 1975.
Πρατήριο καυσίμων, Μπαρμπουνάκης, Θεσσαλονίκη 1982, Αποσβέσεις, Διαγώνιος, Θεσσαλονίκη 1987,
Αποτελέσματα χρήσεως, Ίκαρος, Αθήνα 2006,
Πηγαίος κώδικας, Ίκαρος, Αθήνα 2009. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί στα ρουμανικά, γαλλικά και γερμανικά και έχουν συμπεριληφθεί σε αρκετές ανθολογίες νεοελληνικής ποίησης.

Ασχολήθηκε ακόμη με τη μετάφραση ποίησης. Μετέφρασε Γερμανούς και Κολομβιανούς ποιητές και τον Βούλγαρο ποιητή Βαπτσάρωφ (Νικολά Βαπτσάρωφ, Ποιήματα, Ποσειδώνας, Θεσσαλονίκη, 1979).

Έχει δημοσιεύσει ακόμη κείμενα λογοτεχνικού, πολιτικού και κοινωνικού περιεχομένου καθώς και κείμενα κριτικής σε λογοτεχνικά περιοδικά με το όνομά του ή με το ψευδώνυμο Γιάννης Μακεδονίτης.

Τα τελευταία χρόνια ασχολήθηκε εκτεταμένα με την ιστορία της Θεσσαλονίκης και κυρίως με τις οικονομικές δομές της πόλης. Τακτικός συνεργάτης του περιοδικού Θεσσαλονικέων Πόλις από το 2002 όπου δημοσιεύει σχετικά άρθρα. Ιστορικές μελέτες του: Ο αφανισμός των Θεσσαλονικέων της Γαλλίας 1942-1944, ένα kadish για τους δικούς μας «Γάλλους», πρόλογος Στράτος Ν. Δορδανάς, Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη 2014 και Ένας αιώνας δεσμοί εμπιστοσύνης. Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης, Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη 2016.

Ο Καρατζόγλου υπήρξε συνιδρυτής και μέλος του προεδρείου της Λέσχης Γραμμάτων και Τεχνών Βορείου Ελλάδος μετά το 1975 ενώ δραστηριοποιήθηκε και στην Πανελλήνια Πολιτιστική Κίνηση. Μέλος της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης.

Η Λέσχη Γραμμάτων και Τεχνών Βορείου Ελλάδος ιδρύθηκε τον Νοέμβριο του 1964. Σωματείο με αριστερό προσανατολισμό δέχθηκε άμεσα την καταστολή της Δικτατορίας των Συνταγματαρχών. Στις 23 Απριλίου 1967 ενώ ετοιμαζόταν από τη Λέσχη έκθεση χαρακτικών έργων της Βάσως Κατράκη η Χούντα διέκοψε τη λειτουργία του σωματείου καταστρέφοντας τα γραφεία της και αρπάζοντας έπιπλα, βιβλία, πίνακες και το αρχείο της.

Στις αρχές του 1975 η Λέσχη επαναλειτούργησε από έναν πυρήνα παλαιών μελών στον οποίο προστέθηκαν αρκετά νέα μέλη. Δραστηριοποιήθηκε έντονα στα πολιτιστικά δρώμενα της Θεσσαλονίκης οργανώνοντας εκθέσεις τέχνης, θεατρικές παραστάσεις, ποιητικές συναντήσεις, δημόσιες συζητήσεις, διαλέξεις, κινηματογραφικά αφιερώματα και συναυλίες. Η Λέσχη αποτέλεσε μαζί με την «Τέχνη» Μακεδονική Καλλιτεχνική Εταιρεία τα δύο σωματεία που επηρέασαν δραστικά τη μεταπολιτευτική πολιτιστική δραστηριότητα στη Θεσσαλονίκη.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού:
Υλικό του αρχείου και αναλυτικό βιογραφικό του Γιάννη Καρατζόγλου σε ψηφιακή μορφή που παραχώρησε ο ίδιος μαζί με τη δωρεά του αρχείου. Για τη Λέσχη Γραμμάτων και Τεχνών Βορείου Ελλάδος υλικό του αρχείου και Γιάννης Καρατζόγλου, «Λέσχη Γραμμάτων και Τεχνών Βορείου Ελλάδος», Θεσσαλονικέων Πόλις, τχ. 27 (Μάρτιος 2009), σ. 59-62.

Κατσουγιάννης, Τηλέμαχος

  • Φυσικό Πρόσωπο

Έμπορος, καταγόμενος από την περιοχή του Μοναστηρίου –Κρουσόβου, που έζησε στη Θεσαλονίκη. Πέθανε το 1965;

Κοκόλης, Ξενοφών

  • Φυσικό Πρόσωπο
  • 1939-2012

Ο Ξενοφών Αστερίου Κοκόλης γεννήθηκε στην Κατερίνη το 1939 από γονείς δασκάλους. Στην Κατερίνη τελείωσε τις εγκύκλιες σπουδές του το 1956. Έλαβε το πτυχίο Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης τον Απρίλιο του 1962. Στη διάρκεια των σπουδών του, μαζί με μια ομάδα συμφοιτητών του, εξέδωσαν ένα βραχύβιο λογοτεχνικό περιοδικό με τον τίτλο Ευμένης. Πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στην Πίζα της Ιταλίας το διάστημα 1970-1971 και 1973-1975. Αναγορεύθηκε διδάκτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ το 1975 με την διατριβή Ένα νέο στοιχείο ύφους: οι «λέξεις-άπαξ». Θεωρητική εξέταση. Οι «λέξεις-άπαξ» στα «Ποιήματα» του Γιώργου Σεφέρη, Θεσσαλονίκη 1974.

Από τον Απρίλιο του 1965 έως τον Απρίλιο του 1974 εργάστηκε ως βοηθός του Σπουδαστηρίου Νεώτερης Ελληνικής Φιλολογίας του ΑΠΘ. Επανήλθε στο ΑΠΘ το 1975 ως επιμελητής, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι το 1983 όταν έγινε λέκτορας. Επίκουρος καθηγητής εκλέχθηκε το 1984, θέση στην οποία παρέμεινε συνειδητά για πολλά χρόνια χωρίς να διεκδικήσει πανεπιστημιακή εξέλιξη. Το 1999 εκλέχθηκε αναπληρωτής καθηγητής έως το 2005, όταν αποχώρησε από το ΑΠΘ. Δίδαξε ακόμη ως επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Δίδαξε κυρίως νεοελληνική λογοτεχνία και θεωρία της λογοτεχνίας.

Ο Ξ. Κοκόλης ήταν παντρεμένος με τη Μαρία Βερτσώνη (1940-1995), φιλόλογο, συνεργάτιδα για πολλά χρόνια του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη. Απέκτησαν μία κόρη, την Αλεξάνδρα.

Ο Ξ. Κοκόλης είχε ένα εκτεταμένο φιλολογικό έργο. Δημοσίευσε πλήθος βιβλίων και άρθρων, κυρίως για τη νεοελληνική ποίηση. Πλούσιο είναι το έργο του πάνω στον Σεφέρη, τον Ελύτη, τον Καβάφη, τον Σικελιανό, τον Αναγνωστάκη τον Σκαρίμπα και τον Παπαδιαμάντη. Επιμελήθηκε δίσκους σεφαραδίτικων τραγουδιών καθώς και δίσκους ανάγνωσης ποίησης. Ακόμη μετέφρασε ποίηση (Rafael Alberti) καθώς και στίχους του τάνγκο και του φλαμένκο. Είχε πλούσια δημόσια δράση με ομιλίες, οργάνωση εκδηλώσεων και ραδιοφωνικών εκπομπών γύρω από τη λογοτεχνία. Μιλούσε αγγλικά, ιταλικά και ισπανικά. Διετέλεσε πρόεδρος και γενικός γραμματέας του Συλλόγου Πανεπιστημιακών βοηθών-Επιμελητών του ΑΠΘ. Τιμήθηκε για την αντιδικτατορική του δράση ως μέλος ενός πυρήνα της Δημοκρατικής Άμυνας Θεσσαλονίκης.

Συνεργάστηκε με πλήθος λογοτεχνικών περιοδικών και με εφημερίδες. Ενδεικτικά αναφέρουμε τα εξής: Διαγώνιος, Τραμ, Αντί, Η λέξη, Χάρτης, Πόρφυρας, Ο παρατηρητής, Εντευκτήριο, Πολίτης, μικροΦιλολογικά, Καθημερινή, Αυγή.

Μερικά από τα βιβλία του:

«Λέξεις-άπαξ»: στοιχείο ύφους. Θεωρητική εξέταση-καταγραφή στα Ποιήματα του Γ. Σεφέρη, Εξάντας, Α-θήνα 1975.

Πίνακας λέξεων των 154 ποιημάτων του Κ. Π. Καβάφη, Ερμής, Αθήνα 1976.

Για το «Άξιον Εστί» του Ελύτη. Μια οριστικά μισοτελειωμένη ανάγνωση, University Studio Press, Θεσσα-λονίκη 1984.

Μικροσκόπηση μεταφράσεων. Lorca, Apollinaire, Moréas, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 1985.

Ο μελοποιημένος Καρυωτάκης, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 1987.

Η ομοιοκαταληξία. Τύποι και λειτουργικές διαστάσεις, Στιγμή, Αθήνα 1993.

Σαρκολατρία. Μία αποσιωπημένη διάσταση της ποίησης του Κωστή Παλαμά, ανθολόγηση: Ξ. Α. Κοκόλης, Εκ-δοτική Θεσσαλονίκης, 1999.

Σε τι βοηθά λοιπόν η ποίηση του Μανόλη Αναγνωστάκη. Μελέτες και σημειώματα, Νεφέλη, Αθήνα 2001.

Άνθρωποι και μη: τα όρια της φαντασίας στο Σκαρίμπα. Μελέτες και σημειώματα, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2001.

Στιχάκια του φλαμένκο, ανθολόγηση, επιμέλεια, μετάφραση Ξ. Κοκόλης, Στιγμή, Αθήνα 2007.

Τριάντα παρωδίες ποιημάτων του Κ. Π. Καβάφη, Καστανιώτης, Αθήνα 2007.

Ο κόσμος του καθρέφτη στο έργο του Οδυσσέα Ελύτη, Καστανιώτης, Αθήνα 2007.

Δύο τόποι - Δύο ποιήματα. «Πρέβεζα» του Καρυωτάκη, «Ιερά Οδός» του Σικελιανού, Νησίδες, Αθήνα 2009.

[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Υλικό του αρχείου, κυρίως του υποφακέλου 71.4]

Βερτσώνη-Κοκόλη, Μαρία

  • Φυσικό Πρόσωπο
  • 1940-1995

Φιλόλογος, συνεργάτιδα για πολλά χρόνια του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη, σύζυγος του Ξενοφώντα Κοκόλη.

Μπατρίνος, Λεωνίδας

  • Φυσικό Πρόσωπο
  • 1893-;

Αντιπρόεδρος της Βουλής, γιος του Μακεδονομάχου ιατρού Μενέλαου Μπατρίνου από την Καστοριά. Γεννήθηκε το 1893 στην Καστοριά και σπούδασε στη Μεγάλη του Γένους Σχολή, νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και πολιτικές επιστήμες στο Παρίσι. Μετείχε ως εθελοντής στους Βαλκανικούς Πολέμους και στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και επέστρεψε στην Καστοριά, όπου εξάσκησε το επάγγελμα του δικηγόρου από το 1926. Το 1935 εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής με το Λαϊκό Κόμμα στον νομό Φλωρίνης. Μέλος της Επιτροπής Μακεδόνων και Θρακών (1941-43) μαζί με τον Αλ. Σβώλο και άλλους, διορίστηκε σε διάφορες σημαντικές θέσεις από τις κατοχικές κυβερνήσεις (στη Γενική Διοίκηση Μακεδονίας, γενικός γραμματέας του υπουργείου Εσωτερικών και στην Προεδρία της Κυβερνήσεως). Μετείχε ως εθελοντής στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και επανεξελέγη με τον Ελληνικό Συναγερμό στις εκλογές του 1952 ως βουλευτής Καστοριάς και με την ΕΡΕ το 1956 ως βουλευτής Καστοριάς-Φλωρίνης και το 1958 ως βουλευτής Καστοριάς. Διετέλεσε αντιπρόεδρος της Βουλής το 1956-1958.

Του απονεμήθηκε ο Αργυρούς Σταυρός του Γεωργίου Α΄ και άλλα πολεμικά μετάλλια.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Who is Who 1965

Νέμπαρης, Γιώργος

  • Φυσικό Πρόσωπο
  • 1901-1987

Ο Γιώργος Νέμπαρης γεννήθηκε στην Αμφιλοχία το 1901. Αποφοίτησε από το Στρατιωτικό Σχολείο Επιμελητείας και Διαχειρίσεως ως Ανθυπολοχαγός Διαχειρίσεως το 1922. Πολέμησε στην Αλβανία στη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού Πολέμου. Το 1942 έφυγε από την Ελλάδα μέσω Βουλγαρίας και Τουρκίας για την Μέση Ανατολή όπου υπηρέτησε στην 1η και τη 2η Ταξιαρχία. Δημοκρατικών φρονημάτων, έζησε από κοντά τις εξεγέρσεις που σημειώθηκαν στις τάξεις του Ελληνικού Στρατού. Αν και διαφωνούσε με το κίνημα του Απριλίου του 1944, συνελήφθη ως πρωταίτιός του και κλείστηκε στις φυλακές του Μουσταφά Μπάρακς, του Κασασίν και του Γκεμπέιτ. Καταδικάστηκε τον Ιούλη του 1944 από έκτακτο στρατοδικείο σε ισόβια κάθειρξη και στρατιωτική καθαίρεση. Δεν βρέθηκαν στοιχεία για το πότε απελευθερώθηκε, πότε γύρισε στην Ελλάδα και για τη μεταπολεμική σταδιοδρομία του. Αποστρατεύθηκε με το βαθμό του Ταγματάρχη. Παντρεύτηκε με τη Θάλεια Νέμπαρη το 1941. Μέλος της Ελληνικής Περιηγητικής Λέσχης μεταπολεμικά, πέθανε το 1987.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Υλικό του αρχείου.

Νέμπαρη, Θάλεια

  • Φυσικό Πρόσωπο
  • 1915-;

Η Θάλεια Νέμπαρη, το γένος Παπάζογλου, γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1915. Φοίτησε στο Παρθεναγωγείο Τάρσης Βαρείδου και στο Ζάππειο Παρθεναγωγείο. Μετακόμισε οικογενειακά στη Θεσσαλονίκη, όπου κατά τη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού Πολέμου υπήρξε εθελόντρια του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού. Παντρεύτηκε με τον Γιώργο Νέμπαρη το 1941 και τον ακολούθησε στη Μέση Ανατολή, από όπου επαναπατρίστηκε το 1945. Εργάστηκε για χρόνια στην Αμερικανική Πρεσβεία στην Αθήνα.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Υλικό του αρχείου.

Παπάζογλου, Ελένη

  • Φυσικό Πρόσωπο
  • 1916-2014

Η Ελένη Παπάζογλου γεννήθηκε στη Κωνσταντινούπολη το 1916 (;). Φοίτησε στα Εκπαιδευτήρια Φερίκιοϊ και στο Ζάππειο Παρθεναγωγείο. Μετακόμισε οικογενειακά στη Θεσσαλονίκη όπου και έζησε. Σπούδασε πιάνο με τον Λώρη Μαργαρίτη. Εργάστηκε από το 1952 έως το 1990 στο Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης ως καθηγήτρια πιάνου. Πολλοί μαθητές της ακολούθησαν καριέρα σολίστ με υψηλές διακρίσεις. Πέθανε στη Θεσσαλονίκη το 2014.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Υλικό του αρχείου.

Παπανικολάου, Χαράλαμπος

  • Φυσικό Πρόσωπο

Ο Χαράλαμπος Παπανικολάου γεννήθηκε στην Λίμνη Ευβοίας το 1915. Αποφοίτησε με άριστα από την Παιδαγωγική Ακαδημία Λαμίας το 1937 και διορίσθηκε στο Δημοτικό Σχολείο Λευκούδας Σερρών, θέση στην οποία παρέμεινε ως στο 1947. Το 1947 τέθηκε σε κατάσταση ειδικής διαθεσιμότητας λόγω των πολιτικών φρονημάτων του, στο πλαίσιο του ψηφίσματος «περί εξυγιάνσεως Δημοσίων Υπηρεσιών». Αποκαταστάθηκε το 1951 μετά την κατάργηση του ψηφίσματος. Από το 1952 έως το 1960 δούλεψε στο 1ο και το 2ο Δημοτικό Σχολείο Σοχού Θεσσαλονίκης και από το 1960 έως το 1972 δούλεψε σε διάφορα δημοτικά σχολεία στην πόλη της Θεσσαλονίκης, σε ορισμένα από τα οποία διετέλεσε και διευθυντής.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Υλικό του αρχείου

Παπανικολάου, Βασιλική

  • Φυσικό Πρόσωπο

H Βασιλική Παπανικολάου, το γένος Κονδύλη, γεννήθηκε το 1922 στην Θεσσαλονίκη. Αποφοίτησε από την Παιδαγωγική Ακαδημία Θεσσαλονίκης το 1944 και στην συνέχεια εργάστηκε στον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό. Από το 1947 έως το 1961 δούλεψε στο 2ο Δημοτικό Σχολείο Σοχού Θεσσαλονίκης και από το 1961 έως το 1975 σε διάφορα σχολεία στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Στα νεανικά της χρόνια ασχολήθηκε με το άλμα εις ύψος και δραστηριοποιήθηκε στη ΧΕΝ. Υπήρξε για πάρα πολλά χρόνια κατηχήτρια στην επαρχία Λαγκαδά, στη Θεσσαλονίκη και στη Χριστιανική Ένωση Γονέων.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Υλικό του αρχείου

Σακκέτας, Βασίλειος

  • Φυσικό Πρόσωπο
  • 1907-2007

Ο Βασίλειος Σακέττας γεννήθηκε το 1907 στο χωριό Λάττα Ηλείας κοντά στην Αμαλιάδα. Ήταν ξάδερφος του Νίκου Μπελογιάννη. Τελείωσε τη Σχολή Υπαξιωματικών και υπηρέτησε στην Έδεσσα, στο Ρίο και τη Θεσσαλονίκη. Πολέμησε στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο με τον βαθμό του υπολοχαγού. Το 1943 κατά την διάρκεια απόπειρας φυγής του στη Μέση Ανατολή συνελήφθη από τους Γερμανούς και φυλακίστηκε στο στρατόπεδο Παύλου Μελά στη Θεσσαλονίκη. Μετά την απελευθέρωσή του, εντάχθηκε στο ένοπλο τμήμα του ΕΛΑΣ, πολέμησε στη Νιγρίτα και στην απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης. Λόγω της πολιτικής ένταξής του στο χώρο της αριστεράς και της γενικότερης αντιστασιακής του δράσης εξορίστηκε για πολλά χρόνια. Συγκεκριμένα εξορίστηκε από το 1947 έως το 1951 στη Μακρόνησο και από το 1953 έως και το 1962 (με ορισμένα διαλλείματα) στον Άη Στράτη. Κατά την διάρκεια της Χούντας των Συνταγματαρχών εκτοπίστηκε πρώτα στην Γυάρο και αργότερα στο Παρθένι Λέρου μέχρι και το 1970.

Συμμετείχε ενεργά στο κίνημα για την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης και των αγωνιστών της, κυρίως μέσα από την Πανελλήνια Ένωση Αξιωματικών και Υπαξιωματικών Εθνικής Αντίστασης, της οποίας διετέλεσε και πρόεδρος.

Συνταξιοδοτήθηκε από τον στρατό με τον βαθμό του Ταγματάρχη. Είχε τιμηθεί με τον Σταυρό της Ανδρείας και με άλλες ατομικές διακρίσεις.

Παντρεύτηκε τη Μαρίκα Λαμπίδου το 1937 στη Θεσσαλονίκη και απέκτησαν 2 παιδιά, τον Σπύρο και την Καίτη. Πέθανε στην Θεσσαλονίκη στις 22 Σεπτεμβρίου 2007.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού: υλικό του αρχείου, νεκρολογία στον Ριζοσπάστη, 25.9.2007, διαθέσιμη ηλεκτρονικά στο http://www.rizospastis.gr/story.do?id=4221848 (τελευταία επίσκεψη 9.3.2015)

Πάγκαλος, Θεόδωρος

  • Φυσικό Πρόσωπο
  • 1878-1952

Ο Θεόδωρος Δ. Πάγκαλος γεννήθηκε το 1878 στη Σαλαμίνα ήταν γιος του γιατρού και βουλευτή Αττικοβοιωτίας Δημήτριου Πάγκαλου και της Κατίγκως Χατζημελέτη, κόρης αρχοντικής οικογένειας της Ελευσίνας με αρβανίτικη καταγωγή. Αποφοίτησε από τη Σχολή Ευελπίδων πρώτος στην τάξη του και το 1908 συμμετείχε στην ίδρυση του Στρατιωτικού Συνδέσμου, ο οποίος έκανε την Επανάσταση στο Γουδή το 1909, φέρνοντας τον Βενιζέλο ως πρωθυπουργό στην Ελλάδα. Το 1911 παρακολούθησε τη Σχολή Πολέμου στην Ελλάδα και τη Γαλλική Ακαδημία Πολέμου στο Παρίσι. Πήρε μέρος και στους δύο Βαλκανικούς Πολέμους το 1912-1913 και το φθινόπωρο του 1913 αναχώρησε για τη Γαλλία όπου σπούδασε στην Ανώτατη Σχολή Πολέμου για ένα έτος. Με την επιστροφή του στην Ελλάδα, διορίστηκε επιτελάρχης της 8ης μεραρχίας στην Πρέβεζα και στη συνέχεια συνέδραμε τον Βενιζέλο στο κίνημα της Εθνικής Αμύνης με το οποίο ιδρύθηκε η Προσωρινή Κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης το 1916. Στη συνέχεια διορίστηκε διοικητής Αιγαίου στη Μυτιλήνη, στο Ηράκλειο και τον Μάρτη του 1917 του 9ου Συντάγματος, προβιβαζόμενος παράλληλα σε αντισυνταγματάρχη. Μετά την επάνοδο του Βενιζέλου στην Αθήνα το καλοκαίρι του 1917 και την έξωση του Κωνσταντίνου Α΄ από την Ελλάδα, ανέλαβε προσωπάρχης του υπουργείου Στρατιωτικών, έχοντας την απόλυτη εμπιστοσύνη του Βενιζέλου. Το 1918 έγινε διοικητής της 1ης μεραρχίας. Στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο συμμετείχε σε διάφορες μάχες, για τις οποίες τιμήθηκε με εύφημη μνεία και τον πολεμικό σταυρό. Το 1919 διορίστηκε αρχηγός του επιτελείου στρατού στη Σμύρνη μετά την απόβαση του ελληνικού στρατού. Το 1920 με δική του πρωτοβουλία ο ελληνικός στρατός κατέλαβε την Προύσσα, ερχόμενος σε σύγκρουση με τον Βενιζέλο και τον Παρασκευόπουλο, αφού η πόλη δεν εντασσόταν στα σχέδια των δύο. Ως συνέπεια δημιουργήθηκε ένταση μεταξύ τους που οδήγησε σε παραίτηση και του Παπούλια και του Παγκάλου, που όμως δεν έγιναν δεκτές από τον Βενιζέλο. Στη συνέχεια ο Πάγκαλος προβιβάστηκε σε υποστράτηγο μέχρι την αναγκαστική αποστρατεία του από τους αντιβενιζελικούς που ήρθαν στην εξουσία τον Νοέμβριο του 1920. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και την Επανάσταση του 1922, διορίστηκε διοικητής της Σχολής Ευελπίδων και πρόεδρος της ανακριτικής επιτροπής των στρατιωτικών υπευθύνων της Καταστροφής. Τον Δεκέμβριο του 1922 ανέλαβε την ανασύνταξη του ελληνικού στρατού στη Θράκη και κατάφερε σε διάστημα λίγων μηνών να παρουσιάσει έναν ετοιμοπόλεμο στρατό 115.000 ανδρών, ο οποίος ήταν έτοιμος να εισβάλει στην Ανατολική Θράκη. Παρά τις πιέσεις του Παγκάλου όμως, αυτό δεν έγινε και ο Βενιζέλος χρησιμοποίησε τη δυναμική του στρατού αυτού στις διαπραγματεύσεις της χώρας στη Λωζάννη με τις οποίες έληξε ο πόλεμος με την Τουρκία με τη συνθήκη της Λωζάννης (23.7.1923). Στις εκλογές του Δεκεμβρίου 1923, ο Πάγκαλος εκλέχτηκε βουλευτής με το κόμμα των Δημοκρατικών Φιλελευθέρων του Παπαναστασίου, των οποίων η πίεση θα φέρει την αβασίλευτη δημοκρατία στην Ελλάδα με δημοψήφισμα τον Μάρτιο του 1924. Τον ίδιο μήνα ο Πάγκαλος θα αναλάβει το υπουργείο Εννόμου Τάξεως και τον Ιούλιο το υπουργείο Στρατιωτικών. Τον Ιούνιο του 1925 ο Πάγκαλος θα κάνει πραξικόπημα και θα καταργήσει τη Βουλή, εγκαθιδρύοντας μια δικτατορία που διήρκεσε έναν χρόνο, ως τον Αύγουστο του 1926 που ανατράπηκε από τον Κονδύλη. Στις εκλογές του 1928 κατέβηκε ως αρχηγός της Εθνικής Ενώσεως αλλά απέτυχε να εκλεγεί. Από τότε και ως τον θάνατό του το 1952 κατέβηκε πολλές φορές υποψήφιος βουλευτής χωρίς επιτυχία. Ταυτόχρονα κατηγορήθηκε για πολλές απόπειρες νέου πραξικοπήματος από το 1930 ως το 1935, αλλά και για δοσιλογισμό την περίοδο της Κατοχής.

Ασλάνογλου, Νίκος - Αλέξης

  • Φυσικό Πρόσωπο

Ο Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου γεννήθηκε το 1931 στη Θεσσαλονίκη από γονείς μικρασιάτες. Το πραγματικό του όνομα ήταν Νικόλαος Αρσλάνογλου. Απόφοιτος του Πειραματικού Σχολείου του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του Γαλλικού Λυκείου Θεσσαλονίκης (1949). Το 1964-1965 φοίτησε στο Πανεπιστήμιο του Καΐρου ως υπότροφος της αιγυπτιακής κυβέρνησης και το 1966-1967 παρακολούθησε μαθήματα γαλλικής λογοτεχνίας και γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο του Aix en Provence. Πήρε το δίπλωμα Ανώτερων Γαλλικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Παρισιού (1966) και το πτυχίο Γαλλικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1971).

Εργάσθηκε ως διευθύνων σύμβουλος στην Μακεδονική Εριουργία που ανήκε στον πατέρα του (1952-1963), ως καθηγητής της γαλλικής (1965-1979), ως επιστημονικός συνεργάτης της Σχολής Αρχιτεκτόνων (1970-1973) και στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Από το 1980 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και εργάστηκε σε εκδοτικό οίκο ξενόγλωσσων βιβλίων.

Είχε ενεργό συμμετοχή στην πολιτιστική ζωή της Θεσσαλονίκης ως μέλος του Δ.Σ. του Συλλόγου αποφοίτων του Πειραματικού Σχολείου Θεσσαλονίκης και της Γαλλικής Λαϊκής Αποστολής. Ταξίδεψε σε πολλές χώρες της Ευρώπης και στη Μέση Ανατολή.

Εξέδωσε το ποιητικό μονόπρακτο Θάλασσα και συγχρονισμός (1952, 1991) και τις ποιητικές συλλογές: Δύσκολος Θάνατος (1954), Ο Θάνατος του Μύρωνα (1960), Ποιήματα για ένα καλοκαίρι (1963), Νοσοκομείο Εκστρατείας (1972), Αργό Πετρέλαιο (1974), Ο Δύσκολος Θάνατος (συγκεντρωτική έκδοση ποιημάτων, 1978, 1985), Ωδές στον Πρίγκηπα (1981, 1991), Τρία ποιήματα (1987). Μετέφρασε τις Εκλάμψεις του Ρεμπώ (1971, 1981), την Ταβέρνα του Ζολά (1981).

Συνεργάστηκε με τα περιοδικά Χρονικά του Πειραματικού Σχολείου Θεσσαλονίκης (1947), Σκέψη (1951, ως συνδιευθυντής), Πυρσός (1953-1955, ως μέλος της συντακτικής επιτροπής), Διαγώνιος (1957-1969), Διάλογος (1963-1963), Ausblicke (1970-1973) και Ροτόντα (1971), καθώς και με τις εφημερίδες Δράσις και Ναυτεμπορική.

Τιμήθηκε με διάκριση του Δήμου Θεσσαλονίκης (1957) και με χορηγία από το Υπουργείο Πολιτισμού (1974-1976, 1994), επίσης βραβεύτηκε από τον Δήμο Αθηναίων (1986).

Ο Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου πέθανε το 1996.

Δήμου, Δημήτριος

  • Φυσικό Πρόσωπο

Ο Δημήτριος Σταύρου Δήμου γεννήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου του 1904 στην Επανωμή. Το 1921 τελείωσε το 2ο εξατάξιο Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης. Το 1922 έφυγε για σπουδές φαρμακευτικής στο Μάρμπουργκ. Συνέχισε τις σπουδές του στο Γκρατς από όπου πήρε πτυχίο το 1931. Τον Δεκέμβριο του 1933 διορίσθηκε «φαρμακοποιός, γραμματεύς Β/» στο Δήμο Θεσσαλονίκης, θέση από την οποία παραιτήθηκε το 1939. Στη συνέχεια εργάστηκε στη Bayer, αρχικά στο υποκατάστημα της Θεσσαλονίκης και έπειτα, από το 1950 ως το 1972 ως διευθυντής στο επιστημονικό της τμήμα, στην Αθήνα. Πέθανε το Σεπτέμβριο του 1990.

Ασχολήθηκε με τη μετάφραση και τον σχολιασμό σημαντικών εκπροσώπων της γερμανικής και της κεντροευρωπαϊκής λογοτεχνίας. Είναι ο πρώτος μεταφραστής του Κάφκα στην Ελλάδα. Εκτός από Κάφκα μετέφρασε Γέοργκ Τρακλ, Πάουλ Τσέλαν, Ούγκο φον Χόφμανσταλ, Χέρμαν Έσσε, Τόμας Μαν και κείμενα του συμπεριλήφθηκαν σε λογοτεχνικά και φιλολογικά περιοδικά (κυρίως στη Νέα Πορεία). Ο Δήμου ήταν τακτικό μέλος της Εταιρείας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης, η οποία εξέδωσε εκτός εμπορίου το πρωτότυπο έργο του Ονειρολόγιο.

Ελευθεριάδης, Γεώργιος

  • Φυσικό Πρόσωπο

Ο Γεώργιος Ελευθεριάδης ήταν γιος του Βασιλείου Ελευθεριάδη και της Σμαράγδας (το γένος Γεωργίου Αργ. Κοϊμτζόγλου).

Κακουλίδης, Γεώργιος

  • Φυσικό Πρόσωπο

Αποφοίτησε από τη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων και μετεκπαιδεύτηκε πέντε χρόνια στο ρωσικό ναυτικό και τη σχολή πυροβολικού της Κροστάνδης της Ρωσίας. Το 1904, με εντολή της κυβέρνησης πραγματοποίησε περιοδεία στην Ανατολική Ρωμυλία και στην Αδριανούπολη, με το ψευδώνυμο Κωνσταντίνος Σταυρόπουλος, για να μελετήσει τα σχέδια δράσης των Βουλγάρων. Τον ίδιο χρόνο τοποθετήθηκε στο προξενείο Θεσσαλονίκης ως βοηθός, προετοιμάζοντας τον Μακεδονικό Αγώνα, με το ψευδώνυμο Μιχαήλ Αριστείδου. Τον Μάρτιο του 1905 οργάνωσε ένοπλο αντάρτικο σώμα και έδρασε ως καπετάν Δράγας στην Αξιούπολη και την Γευγελή. Τον ίδιο χρόνο αιχμαλωτίστηκε από τους Τούρκους κατά τη διάρκεια μιας μάχης. Απελευθερώθηκε με τη μεσολάβηση του Κέντρου Θεσσαλονίκης και φυγαδεύτηκε στην Αθήνα.

Το 1912-1913 πήρε μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους. Το 1916 βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη μαζί με τους βενιζελικούς αξιωματικούς της Εθνικής Αμύνης και τον επόμενο χρόνο ανέλαβε την αρχηγεία του Ελαφρού Στόλου (18 Δεκεμβρίου 1917-28 Σεπτεμβρίου 1918). Με την ιδιότητα αυτή ακολούθησε τον συμμαχικό στόλο στην Κωνσταντινούπολη το 1918, ενώ ως αρχηγός Θωρηκτής Μοίρας (28 Σεπτεμβρίου 1918-19 Νοεμβρίου 1919) παραβρέθηκε στην κατάληψη της Σμύρνης τον Μάιο του 1919. Τον Ιούνιο του 1920 στάλθηκε από τον Βενιζέλο ως αντιπρόσωπος σε ναυτικό συνέδριο της Κοινωνίας των Εθνών. Αποστρατεύτηκε το 1921 με τον βαθμό του αντιναυάρχου.

Από τα ιδρυτικά στελέχη της Οργάνωσης Φιλελευθέρων Επαγγελματιών και των Πολιτικών Συλλόγων Φιλελευθέρων, πολιτεύτηκε στην Κοζάνη και εκλέχτηκε βουλευτής (1923, 1926, 1936) και γερουσιαστής (1929-1933) με το κόμμα των Φιλελευθέρων. Χρημάτισε Γενικός Διοικητής Θράκης (1929-1930) επί κυβερνήσεως Βενιζέλου.

Τέλος συμμετείχε ως μέλος στην Πανελλήνιο Δημοκρατική Άμυνα, οργάνωση στην οποία συμμετείχαν απόστρατοι και έφεδροι βενιζελικοί αξιωματικοί (1933).

[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, υλικό του αρχείου]

Κοκοτίνης, Ιωάννης

  • Φυσικό Πρόσωπο

Ο Ιωάννης Κοκοτίνης γεννήθηκε στους Δομιανούς Ευρυτανίας το 1896. Κατατάχθηκε στη Χωροφυλακή ως εθελοντής τριετούς υποχρέωσης το 1916. Παρέμεινε στη Χωροφυλακή και ανέβηκε την ιεραρχία υπηρετώντας σε διάφορα μέρη της Στερεάς Ελλάδας, της Θεσσαλίας, της Μακεδονίας και της Θράκης, Αποστρατεύθηκε το 1947 με τον βαθμό του Μοίραρχου. Διακρίθηκε πολλές φορές για την δράση του, κυρίως για συλλήψεις και διώξεις ληστών.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Υλικό του αρχείου.

Κυριαζόπουλος, Βασίλειος

  • Φυσικό Πρόσωπο

Ο Βασίλειος Κυριαζόπουλος γεννήθηκε στον Πειραιά το 1903. Πέθανε το 1991. Ο πατέρας του διετέλεσε γενικός αρχίατρος του Πολεμικού Ναυτικού και ο παππούς του υπήρξε αγωνιστής του 1821.

Το 1923, κατά τη διάρκεια των σπουδών του, διορίστηκε τακτικός βοηθός του Εργαστηρίου Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και το 1941 Υφηγητής της Μετεωρολογίας στο ίδιο πανεπιστήμιο. Από το 1942 μέχρι το 1968 διετέλεσε τακτικός καθηγητής της Μετεωρολογίας και της Κλιματολογίας στη Φυσικομαθηματική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Οι επιστημονικές του εργασίες μπορούν να διακριθούν σε τρεις ενότητες· στις κλιματολογικές, στις μετεωρολογικές και σε αυτές που σχετίζονται με την πειραματική μετεωρολογία. Το 1938 ίδρυσε τον ακτινομετεωρολογικό σταθμό του Σανατόριου Πάρνηθας.

Το 1949 συστήθηκε η Πολεοδομική Επιτροπή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης με επικεφαλής τον Κυριαζόπουλο, ο οποίος την ίδια χρονιά κατέθεσε ένα νέο κτιριολογικό και πολεοδομικό πρόγραμμα για την πανεπιστημιούπολη. Το σχέδιό του αποτέλεσε έκτοτε τη βάση για τη δημιουργία του σημερινού συγκροτήματος. Διετέλεσε μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Βασιλικού Εθνικού Ιδρύματος και το 1956 ανέλαβε τη δημιουργία των Φοιτητικών Εστιών Θεσσαλονίκης των οποίων υπήρξε και πρώτος πρόεδρος.

Ο Κυριαζόπουλος, παράλληλα με την επιστημονική του πορεία, ανέπτυξε σημαντική δράση και στο χώρο της πολιτισμικής κληρονομιάς. Δημιούργησε μια πλούσια συλλογή νεοελληνικών κεραμικών η οποία φιλοξενείται από το 1975 στο τζαμί Τζισδαράκη του Ελληνικού Μουσείου Λαϊκής Τέχνης έπειτα από δωρεά του ίδιου. Το 1958 ο Κυριαζόπουλος ίδρυσε το Λαογραφικό Μουσείο της Μυκόνου στο οποίο, εκτός των άλλων, παρουσιάζεται η πληρέστερη συλλογή ευρωπαϊκών επιτραπέζιων κεραμικών με θέματα ελληνικού ενδιαφέροντος. Δημοσίευσε ακόμη σειρά λαογραφικών μελετών για το νησί της Μυκόνου.

Ασχολήθηκε επίσης με την ιστορία του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Έπειτα από ανάθεση του Πανεπιστημίου έγραψε το βιβλίο Τα πενήντα χρόνια του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη 1976.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού:

Βιογραφικό σημείωμα στο Φιλολογική Φωνή, παράρτημα λόγου, τέχνης, ιστορίας της εφημερίδος Φωνή της Αχαΐας, τχ. 3 (Αύγουστος 1977), σ. 19.

Αθηνά Βιτοπούλου, Αλεξάνδρα Καραδήμου-Γερόλυμπου, «Ο σχεδιασμός της Πανεπιστημιούπολης της Θεσσαλονίκης. Η σημασία ενός μακρόπνοου σχεδιασμού», Θεσσαλονίκη, τομ. 6 (2002), σσ. 288-289. Υλικό του αρχείου.

Κυριακίδης, Στίλπων

  • Φυσικό Πρόσωπο

Ο Στίλπων Κυριακίδης γεννήθηκε στην Κομοτηνή το 1887. Ήταν μοναχοπαίδι του γιατρού Παρασκευά Κυριακίδη και της δασκάλας Φωτεινής Ψάλτου. Ο πατέρας του πέθανε όταν ο Κυριακίδης ήταν 6 χρονών και την ανατροφή του την ανέλαβε η μητέρα του.

Τελείωσε το σχολείο στις Σέρρες και στη συνέχεια δίδαξε ως δημοδιδάσκαλος στο Σουφλί. Το 1907 γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή των Αθηνών όπου παρακολουθούσε διαλέξεις λαογραφίας του καθηγητή Νικολάου Πολίτη. Η επαγγελματική του σταδιοδρομία άρχισε μετά την αποφοίτησή του από το πανεπιστήμιο Αθηνών το 1911. Αρχικά διορίστηκε καθηγητής της Ζωσιμαίας Σχολής Ιωαννίνων ενώ για τα δύο επόμενα χρόνια (1912-1914) διετέλεσε γυμνασιάρχης στο Παγκύπριο Γυμνάσιο Λευκωσίας. Από το 1914 εργάστηκε ως συντάκτης του Ιστορικού Λεξικού της Ελληνικής Γλώσσας της Ακαδημίας Αθηνών ενώ το 1918 έγινε διευθυντής του Λαογραφικού Αρχείου της Ακαδημίας Αθηνών, το οποίο και διηύθυνε μέχρι το 1926, χρονιά που αποφάσισε να εγκατασταθεί μόνιμα στην Θεσσαλονίκη αναλαμβάνοντας την έδρα της Θρησκείας των Αρχαίων Ελλήνων, του Ιδιωτικού αυτών Βίου και της Λαογραφίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ο Κυριακίδης συνέβαλε θετικά στην εύρυθμη λειτουργία του νεοϊδρυθέντος ιδρύματος. Κατά τη διάρκεια της θητείας του στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης εκλέχθηκε τρεις φορές κοσμήτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής και δύο φορές πρύτανης (1933-1934, 1942-1943). Το 1957 ο Κυριακίδης εκλέχθηκε Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Διετέλεσε ακόμη πρόεδρος της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών από το 1942 έως και τον θάνατό του το 1964.

Θεωρείται ένας από τους πιο διακεκριμένους Έλληνες λαογράφους. Δημοσίευσε φιλολογικές, ιστορικές και λαογραφικές εργασίες, οι οποίες αποτυπώνουν τα επιστημονικά ενδιαφέροντά του. Μέχρι το 1951 εξέδιδε το περιοδικό Αρχείον Λαογραφίας. Ο Κυριακίδης αποτέλεσε αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, μέλος της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας και άλλων επιστημονικών εταιρειών και σωματείων.

Παντρεύτηκε την Ευτυχία Εμμανουήλ το 1919 και απέκτησαν τρεις κόρες.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού:

Σουλούκος Χ. Σωτήρης, Το αρχείο του Στίλπωνος Π. Κυριακίδη στο Λαογραφικό Μουσείο και Αρχείο της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Κατηγοριοποίηση και ταξινόμηση του υλικού, ανέκδοτη μεταπτυχιακή εργασία, τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας Α.Π.Θ, επιβλέπουσα καθηγήτρια Χρυσούλα Χατζητάκη-Καψωμένου, Θεσσαλονίκη, 2007.

ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ WHO’S WHO, Aθήνα,1962

Κύρου, Κλείτος

  • Φυσικό Πρόσωπο

Ο Κλείτος-Δημήτριος Κύρου γεννήθηκε το 1921 στη Θεσσαλονίκη. Φοίτησε στο κολλέγιο Ανατόλια στη Θεσσαλονίκη. Το Σεπτέμβριο του 1939 εισήχθη στη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Εργάστηκε στον τραπεζικό τομέα (1951-1983). Διετέλεσε Γενικός Γραμματέας του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος από το 1974 μέχρι το 1976.

Στη λογοτεχνία εμφανίστηκε το 1944 από το φοιτητικό περιοδικό Ξεκίνημα, αρχικά με μεταφράσεις ξένων, κυρίως Άγγλων, ποιητών. Ως ποιητής εμφανίστηκε για πρώτη φορά με το ποίημα «Προσμονή» στο περιοδικό Φοιτητής (Θεσσαλονίκη), τχ. 3 (5.5.1945). Το 1949 εξέδωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο Αναζήτηση, Αναμνήσεις μιας αμφίβολης εποχής. Συνεργάστηκε με πλήθος περιοδικών. Ενδεικτικά αναφέρουμε τα περιοδικά Ξεκίνημα, Φοιτητής, Ελεύθερα Γράμματα, Διαγώνιος, Ο Αιώνας μας, Κοχλίας, Νέα Πορεία, Κριτική, Εντευκτήριο. Το σύνολο της ποιητικής του δουλειάς εκδόθηκε στη συλλογή Εν όλω, Συγκομιδή 1943-1997, Άγρα, Αθήνα 1997. Το 1988 του απονεμήθηκε το Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη συλλογή Τα πουλιά και η αφύπνιση, Νεφέλη, Αθήνα 1987, το οποίο όμως αποποιήθηκε. Το 2005 η Ακαδημία Αθηνών του απένειμε για το σύνολο του ποιητικού του έργου το βραβείο Ουράνη. Ποιήματά του μεταφράστηκαν στα αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά, ισπανικά, ρωσικά, πολωνικά, βουλγαρικά και αραβικά.

Ο Κύρου ασχολήθηκε εκτεταμένα με τη μετάφραση, κυρίως ποίησης αλλά και θεάτρου. Μετέφρασε Λόρκα, Απολλιναίρ, Ώντεν, Μακ Λης, Έλιοτ, κ.ά. Τιμήθηκε με το βραβείο της Ελληνικής Εταιρίας Μεταφραστών για τη μετάφραση του έργου του Christopher Marlowe, Δόκτωρ Φάουστους, Άγρα, Αθήνα 1990 και με το κρατικό βραβείο μετάφρασης για τη μετάφραση του έργου του P.B. Shelley, Οι Τσέντσι, Άγρα, Αθήνα 1993.

Ασχολήθηκε επίσης με την κριτική κινηματογράφου, δημοσιεύοντας κείμενά του σε περιοδικά της Θεσσαλονίκης, κυρίως στη Νέα Πορεία. Από το 1962 ως το 1966 διετέλεσε συχνά μέλος της κριτικής ή της οργανωτικής επιτροπής της Εβδομάδας Ελληνικού Κινηματογράφου.

Ανάμεσα στα ενδιαφέροντά του ήταν και η φωτογραφία. Φωτογράφισε εκτεταμένα, αφήνοντας πίσω του ένα πλούσιο φωτογραφικό αρχείο. Δύο φωτογραφίες από την περίοδο της Κατοχής δημοσιεύθηκαν για πρώτη φορά στο περιοδικό Ο Φοιτητής, τχ. 2 (7/4/1945), σ. 5. Έκτοτε αναδημοσιεύθηκαν συχνά. Έλαβε επίσης μέρος σε φωτογραφικούς διαγωνισμούς κερδίζοντας βραβεία.

Ο Κύρου ασχολήθηκε ακόμη με το κολάζ, πραγματοποιώντας σχετική έκθεση μαζί με τον Μανόλη Αναγνωστάκη στη γκαλερί ΖΜ το 1972.

To 1969 παντρεύτηκε την Φιλιώ Αγγελίδου. Μαζί απέκτησαν δύο παιδιά, την Ελένη (1970) και τον Γιώργο (1971).

Πέθανε στις 10 Απριλίου 2006.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Αλεξ. Αργυρίου (επιμ.), Η ελληνική ποίηση, ανθολογία, γραμματολογία, η πρώτη μεταπολεμική γενιά, Σοκόλης, Αθήνα 1982, σσ. 284-285.

Κλείτος Κύρου, Οπισθοδρομήσεις. Αναδρομή ζωής, Άγρα, Αθήνα 2001.

Yλικό του αρχείου.

Αργυρόπουλος, Χρήστος

  • Φυσικό Πρόσωπο

Ο Χρήστος Αργυρόπουλος ήταν ιδιοκτήτης του υαλουργείου “Ερμής” στον Πειραιά.

Παπαδημητρίου, Ρούλα

  • Φυσικό Πρόσωπο

Η Ρούλα Παπαδημητρίου γεννήθηκε το 1913 στην Θεσσαλονίκη. Κόρη του Μιχαήλ Βαρέλλα, εμπόρου φαρμάκων, φοίτησε στο παρθεναγωγείο Στ. Νούκα- Αγλαΐας Σχινά και στο κολλέγιο Ανατόλια. Παντρεύτηκε τον Αλέκο Παπαδημητρίου με τον οποίο έκαναν τρία παιδιά: τον Στάθη (1939-1996), τον Μιχάλη (1942-) και τον Γιώργο Παπαδημητρίου (1944-2009, γνωστό συνταγματολόγο και βουλευτή Επικρατείας).
Η Παπαδημητρίου, με το ψευδώνυμο Αφροδίτη της Μήλου, δημοσίευσε εφηβικές της συνεργασίες στη Διάπλαση των Παίδων. Από το 1952 ως το 1996 εξέδιδε το Περιοδικό Ελληνίδων Βορείου Ελλάδος, το οποίο κάλυπτε λογοτεχνικά, ιστορικά, κοινωνικά και λαογραφικά θέματα καθώς και θέματα σχετικά με τη θέση της γυναίκας στη νεοελληνική ιστορία και κοινωνία.
Μεταπολεμικά έδωσε πολλές διαλέξεις σε πόλεις της Ελλάδος και στο εξωτερικό. Υπήρξε τακτική συνεργάτης για πολλά χρόνια των Ραδιοφωνικών Σταθμών Αθηνών και Θεσσαλονίκης, όπου παρουσίαζε εκπομπές ποικίλου περιεχομένου. Συνεργάστηκε ακόμη με την Αντιγόνη Μεταξά (Θεία Λένα), για τη ραδιοφωνική εκπομπή της τελευταίας που είχε τίτλο «Καλημέρα Παιδιά».
Η Παπαδημητρίου συμμετείχε σε πλήθος φιλανθρωπικών σωματείων και οργανώσεων. Δραστηριοποιήθηκε έντονα για τον επαναπατρισμό παιδιών του «παιδομαζώματος» καθώς και για την αναγνώριση πολιτικών δικαιωμάτων στις γυναίκες. Η ίδια υπήρξε υποψήφια βουλευτής Θεσσαλονίκης με το Κόμμα των Προοδευτικών του Σπύρου Μαρκεζίνη το 1956.
Έγραψε μελέτες, διηγήματα, μυθιστορήματα, θεατρικά έργα και πλήθος άρθρων. Το πεζογραφικό της έργο επικεντρώνεται στην πόλη της Θεσσαλονίκης και τη νεότερη ιστορία της, τον Μακεδονικό Αγώνα καθώς και τον κυπριακό ελληνισμό. Συνεργασίες της δημοσιεύθηκαν σε πλήθος περιοδικών και εφημερίδων. Τιμήθηκε με πλήθος παρασήμων και διακρίσεων. Πέθανε το 2005.
Ορισμένα από τα έργα της:

  • Αγώνας για τη λευτεριά, ΕΜΣ, Θεσσαλονίκη 1970.
    -Στη δοξασμένη γη της Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη 1980.
    -Θεσσαλονίκη, φωτεινές μνήμες, Αγροτικές Συνεταιριστικές Εκδόσεις, Θεσσαλονίκη 1985.
    -Μακεδονία, γη του ηρωισμού και της θυσίας, Θεσσαλονίκη 1989.
    -Η Εκκλησία στον Μακεδονικό Αγώνα, Αποστολική Διακονία, Αθήνα 1991.
    -Ανατολική Μακεδονία, βωμός ελευθερίας, Σάκκουλας, Αθήνα-Κομοτηνή 1996.
    -Στον ίσκιο του Λευκού Πύργου, Εξάντας, Αθήνα 2003.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Υλικό και δημοσιεύματα του αρχείου.

Παπαδημητρίου, Αλέκος

  • Φυσικό Πρόσωπο
  • 1905-1978

Ο Αλέκος Παπαδημητρίου γεννήθηκε στη Λαμία το 1905. Έχασε νωρίς τον πατέρα του. Η οικογένειά του μετακόμισε στην Αθήνα. Ο ίδιος, μετά το γάμο του, μετακόμισε στην Θεσσαλονίκη. Πολέμησε στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο του 1940-1941. Μεταπολεμικά πρωτοστάτησε στη δημιουργία του πρεβαντορίου «Μαθητική Εξοχή Υγείας» στο Πανόραμα Θεσσαλονίκης. Υπήρξε για πολλά χρόνια Γενικός Γραμματέας της Ένωσης Ρουμελιωτών Βορείου Ελλάδος και μέλος της Ένωσης Παλαιών Πολεμιστών Βορείου Ελλάδος. Πέθανε το 1978.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Υλικό και δημοσιεύματα του αρχείου.

Τσίμπης, Κωνσταντίνος

  • Φυσικό Πρόσωπο

Το γενικό ναυτικό πρακτορείο Κωνσταντίνου Τσίμπη ιδρύθηκε το 1896 με έδρα τον Πειραιά (στην Πλατεία Καραϊσκάκη), και ήταν από τα παλαιότερα γραφεία του είδους. Στο λογότυπο των επιστολόχαρτων του γραφείου συναντάμε το 1926 «Π. & Κ. Τσίμπης. Ναυτικοί πράκτορες. Αντιπροσωπείαι – προμήθειαι. Εν Πειραιεί - Πλατεία Καραϊσκάκη. Οίκος ιδρυθείς το 1896» και το 1929 «Κωνστ.Τσίμπης. Γραφείον υπερωκεανίων ταξειδίων. Έτος ιδρύσεως 1896. Πλατεία Καραϊσκάκη - Πειραιεύς. Γενικός αντιπρόσωπος εν Ελλάδι του εν Παρισίοις & Μασσαλία οίκου L.Desbois & A.Cabaud, A.Cabaud successeur.»

Τσίμπης, Πέτρος

  • Φυσικό Πρόσωπο

Το γενικό ναυτικό πρακτορείο Κωνσταντίνου Τσίμπη ιδρύθηκε το 1896 με έδρα τον Πειραιά (στην Πλατεία Καραϊσκάκη), και ήταν από τα παλαιότερα γραφεία του είδους. Στο λογότυπο των επιστολόχαρτων του γραφείου συναντάμε το 1926 «Π. και Κ. Τσίμπης. Ναυτικοί πράκτορες. Αντιπροσωπείαι – προμήθειαι. Εν Πειραιεί - Πλατεία Καραϊσκάκη. Οίκος ιδρυθείς το 1896» και το 1929 «Κωνστ.Τσίμπης. Γραφείον υπερωκεανίων ταξειδίων. Έτος ιδρύσεως 1896. Πλατεία Καραϊσκάκη - Πειραιεύς. Γενικός αντιπρόσωπος εν Ελλάδι του εν Παρισίοις και Μασσαλία οίκου L.Desbois και A.Cabaud, A.Cabaud successeur.»

Φωτιάδης, Θανάσης

  • Φυσικό Πρόσωπο
  • 1921-1989

Ο Θανάσης Φωτιάδης γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1921. Εγκαταστάθηκε σε μικρή ηλικία μαζί με την οικογένειά του στη Θεσσαλονίκη, όπου και σπούδασε στη Νομική Σχολή. Ως φοιτητής οργανώθηκε στην ΕΠΟΝ. Προς το τέλος της Κατοχής έγινε γραμματέας διαφώτισης της ΕΠΟΝ Μακεδονίας κι αρχισυντάκτης του περιοδικού Λεύτερα Νιάτα. Συνδέθηκε ακόμη στενά με τον Εκπολιτιστικό Όμιλο Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και ήταν μέλος της ομάδας που εξέδιδε το περιοδικό Ξεκίνημα, του οποίου έγινε διευθυντής τον Νοέμβριο του 1944.
Το 1950 παντρεύτηκε με την Καλλιόπη (Πιπίτσα) Στάλιου και μετακόμισαν στην Αθήνα, όπου ο Φωτιάδης άσκησε τη δικηγορία για πολλά χρόνια. Το ζευγάρι απέκτησε ένα γιο, τον Χρήστο.
Ο Θανάσης Φωτιάδης εμφανίστηκε στα γράμματα το 1943 με την ποιητική συλλογή Νοτιές. Ακολούθησαν οι συλλογές Αντίσταση (1945), Πανοπλίες (1945), Ναυτικό Φυλλάδιο (1957), Διαδρομή 1940-1960 (συγκεντρωτική έκδοση, 1964), Ληξίαρχος (1964), Ένας θαυμάσιος περίπατος (1965), Ο Μηλότοπος (1980), Μεγάλη θεά Ειρήνη (1984), Μητρώον (συγκεντρωτική έκδοση, 1985).
Ασχολήθηκε ακόμη με την πεζογραφία, γράφοντας το μυθιστόρημα Ερατώ (1971), και με τη συγκρότηση ανθολογιών γλωσσικών λαθών, εκδίδοντας τις ανθολογίες Το Λιβάδι με τους μαργαρίτες (1965), Το περιβόλι με τους μαργαρίτες (1966) και την Ευτράπελο Ανθολογία (1967), που σημείωσαν εμπορική επιτυχία.
Στη μεταπολίτευση τα ενδιαφέροντά του μετατοπίστηκαν κυρίως προς τη λαογραφία και την εθνολογία. Δημοσίευσε μελέτες, με πιο σημαντική τη Γυναικοκρατία (Μητριαρχία) (1980) και πήρε μέρος σε συνέδρια. Ασχολήθηκε και με το θέατρο σκιών δημοσιεύοντας το βιβλίο Καραγκιόζης ο πρόσφυγας (1977).
Συνεργάστηκε με αρκετές εφημερίδες και περιοδικά. Υπήρξε ενεργό μέλος της Πανελλήνιας Πολιτιστικής Κίνησης (ΠΑΠΟΚ) και πρόεδρος της Επιτροπής Ειρήνης Βόρειων Προαστίων (κατοικούσε στο Μαρούσι) από το 1976 έως το 1983. Πέθανε το 1989.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Άρθρο του Δημήτρη Γκιώνη για τον Θανάση Φωτιάδη στην Ελευθεροτυπία, 19.9.2009, ηλεκτρονική πρόσβαση στη διεύθυνση: http://www.enet.gr/?i=issue.el.homeκαιs=diaxronikaκαιc=texnesκαιdate=19/09/2009 Υλικό του αρχείου.

Φωτιάδου, Καλλιόπη

  • Φυσικό Πρόσωπο

Η Καλλιόπη (Πιπίτσα) Φωτιάδου, το γένος Στάλιου, μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη. Συγκρούστηκε με την εύπορη οικογένειά της και πήρε μέρος στην αντίσταση μέσα από τις γραμμές της ΕΠΟΝ. Το 1950 παντρεύτηκε με τον Θανάση Φωτιάδη και μετακόμισαν στην Αθήνα. Η Φωτιάδου άσκησε για πολλά χρόνια το επάγγελμα της ξεναγού.
Η Καλλιόπη Φωτιάδου δραστηριοποιήθηκε ακόμη στο γυναι­κείο και αντιπολεμικό κίνημα. Υπήρξε μέλος της Ομοσπον­δίας Γυναικών Ελλάδας (ΟΓΕ) και της Ένωσης Προο­δευτικών Γυναικών Βορείων Προαστίων. Πέθανε το 2009.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Άρθρο του Δημήτρη Γκιώνη για τον Θανάση Φωτιάδη στην Ελευθεροτυπία, 19.9.2009

Υλικό του αρχείου.

Παπαϊωάννου, Άγγελος

  • Φυσικό Πρόσωπο

Ο Άγγελος Παπαϊωάννου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1950. Αποφοίτησε από το Αμερικανικό Κολέγιο Ανατόλια, και σπούδασε διοίκηση επιχειρήσεων στην Ελβετία και στις Η.Π.Α. Δραστηριοποιήθηκε επιχειρηματικά στο εμπόριο γεωργικών μηχανημάτων και αυτοκινήτων. Διετέλεσε για πολλά χρόνια πρόεδρος του Συλλόγου Αποφοίτων του Κολεγίου Ανατόλια καθώς και μέλος του Δ.Σ. του Ιδρύματος Μουσείου του Μακεδονικού Αγώνα.
Από τη δεκαετία του 1980 ξεκίνησε να συλλέγει γραμματόσημα και παλιά βιβλία. Η ενασχόλησή του αυτή τον ώθησε στη συλλογή τεκμηρίων σχετικών με την πόλη της Θεσσαλονίκης. Στη συλλογή του, μία από τις πλουσιότερες για την πόλη της Θεσσαλονίκης, περιλαμβάνονται βιβλία, χάρτες, φωτογραφίες και καρτ-ποστάλ, χαρακτικά και εφήμερα. Τμήματα των συλλογών του υπάρχουν ψηφιοποιημένα στο Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης και στο Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα. Πολλές ιστορικές εκθέσεις και εκδόσεις έχουν βασιστεί σε υλικό των συλλογών του.

Πετρίδης, Πλάτων

  • Φυσικό Πρόσωπο

Έλληνας λόγιος που γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη στα τέλη του 18ου αιώνα. Ελληνομαθής και κάτοχος ξένων γλωσσών εργάστηκε ως διδάσκαλος. Όταν γύρω στο 1814 έφθασε στην Κέρκυρα, διετέλεσε διερμηνέας του Άγγλου Αρμοστή Θ.Μαίτλαντ, έφορος των σχολείων της Ιονίου Πολιτείας (1818), διευθυντής του επίσημου τυπογραφείου των Ιονίων Νήσων, εκδότης εφημερίδας, καθώς και γραμματέας της Γερουσίας. Ασχολήθηκε επίσης με διάφορες εμπορικές δραστηριότητες και υπήρξε συνέταιρος και διευθυντής της Societa dei Molini a Vapore (The Corfu Steam Mill Company). Μετά το θάνατό του το 1852 η περιουσία του (400.000 δρχ.) περιήλθε με κληροδότημα στο Κοινό της Κέρκυρας για αγαθοεργούς σκοπούς. Δημοσίευσε το 1817 το «Ειδοποίησις και πρότασις προς τους Ίωνας δια να ανορθώσωσι την γλώσσαν της παλαιάς Ελλάδος» και μετάφρασε την τραγωδία του Αλφιέρη «Ο Αγαμέμνων» κ.ά. Ήταν μέλος της Society for the diffusion of usuful knowledge. Είχε παντρευτεί την Ευφροσύνη (;).
(Πηγές: ΜΕΕ και Π.Χιώτης, Ιστορικά απομνημονεύματα τόμος 7 και πληροφορίες από τα τεκμήρια του αρχείου)

Πούμπουρας, Δημήτριος

  • Φυσικό Πρόσωπο
  • 1909-1961

Ο Δημήτριος Πούμπουρας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1909. Σπούδασε Ιατρική στην Αθήνα και το Παρίσι και ειδικεύθηκε στον κλάδο της Μαιευτικής και Γυναικολογίας. Διορίστηκε επιμελητής του Δημοτικού Μαιευτηρίου (1935;). Εργάστηκε στην ιδιωτική κλινική Πούμπουρα, που διατηρούσε από κοινού με τον πατέρα του, Ιωάννη. Διετέλεσε γενικός γραμματέας της Μαιευτικής Εταιρείας Αθηνών. Παντρεύτηκε την Λούλη Βυζαντίου. Πέθανε το Σεπτέμβριο του 1961, σε ηλικία 52 ετών.

Πηγή: Αρχείο Πούμπουρα (χφο χρονολόγιο – ημερολόγιο του Ιωάννη Αντ. Πούμπουρα) και Κ. Αλεξανδρόπουλος. «Ιωάννης Αντων. Πούμπουρας, 1870-1954, Ο βίος και το έργο του». Ανάτυπο από τα Αρχεία Μαιευτικής και Γυναικολογίας εν Ελλάδι, τ.23, τεύχος 1, Ιανουάριος-Φεβρουάριος 1954.

Κουγέας, Σωκράτης

  • Φυσικό Πρόσωπο
  • 1877-1966

Ο Σωκράτης Κουγέας γεννήθηκε το 1877 στους Δολούς της Λακωνίας. Σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1894-1899), όπου και αναγορεύθηκε διδάκτωρ της Φιλοσοφίας με την διατριβή: «De novo Xijilineo codice Iberitico». Μαθητής του Σπυρίδωνος Λάμπρου, συμμετείχε στο παλαιογραφικό φροντιστήριό του, με εξορμήσεις στην Πάτμο και το Άγιον Όρος. Ως πτυχιούχος έλαβε μέρος σε γερμανικές παλαιογραφικές έρευνες σε βιβλιοθήκες της Ανατολής, ενώ δίδασκε και στη Μέση Εκπαίδευση. Από το 1904 μέχρι το 1909, ως υπότροφος του ελληνικού κράτους, συνέχισε τις σπουδές του στα Πανεπιστήμια του Βερολίνου, του Μονάχου, της Χάλης και του Παρισιού.
Καθηγητής στη Μέση Εκπαίδευση από το 1910, το 1915 διορίσθηκε στο Πρότυπο Γυμνάσιο του Διδασκαλείου Μέσης Εκπαίδευσης (1915-1918), ενώ από το 1916 ως το 1918 διετέλεσε γραμματέας των Ιστορικών Αρχείων του Κράτους και καθηγητής των ελληνικών στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Το 1915 εξελέγη έκτακτος και το 1918 τακτικός καθηγητής Ιστορίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών όπου δίδαξε ως το 1947 με μικρή διακοπή κατά την περίοδο 1920-1922. Δίδαξε στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών (1931-1947) και στην Πάντειο Σχολή (1943-50). Από το 1926 ανέλαβε την διεύθυνση του Τμήματος χειρογράφων της Εθνικής Βιβλιοθήκης στην οποία παρέμεινε μέχρι τον θάνατό του. Το 1929 εξελέγη μέλος του Αρχαιολογικού Ινστιτούτου του Βερολίνου και της Ακαδημίας Αθηνών, της οποίας από το 1953 διετέλεσε και πρόεδρος. Ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτορας των Πανεπιστημίων Γκέττινγκεν (1937) και Θεσσαλονίκης (1958). Διετέλεσε αντεπιστέλλον μέλος του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου του Βερολίνου, σύμβουλος της Εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας, μέλος του Αρχαιολογικού Συμβουλίου, του Εκπαιδευτικού Συμβουλίου, του εφορευτικού συμβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης, της επιτροπής των Τοπωνυμίων της Ελλάδος, της Ιστορικής και Λαογραφικής Επιτροπής, του Συλλόγου προς Διάδοσιν Ωφελίμων Βιβλίων κ.ά. Παντρεύτηκε την Σοφία Ανέζη, με την οποία απέκτησε τρία παιδιά: την Ειρήνη, την Αγγελική και τον Βενέτη. Πέθανε στην Αθήνα το 1966.

Παρήγαγε πλούσιο επιστημονικό έργο πάνω στην αρχαία ελληνική, βυζαντινή και νεοελληνική λογοτεχνία και ιστορία, την επιγραφική και την βυζαντινή φιλολογία, καθώς και την ιστορία και τον λαϊκό πολιτισμό της ιδιαίτερης πατρίδας του, της Μάνης. Συνέγραψε περισσότερες από 250 μελέτες, πολλές από τις οποίες δημοσίευε στα Ελληνικά, το περιοδικό που από το 1928 ως το 1939 εξέδιδε με τον Κ. Άμαντο, ενώ συνεργάστηκε και με τα περιοδικά: Ελληνομνήμων, Ηπειρωτικά Χρονικά, Λαογραφία, Νέα Εστία κ.ά. Ανάμεσα στα πιο σημαντικά του έργα είναι: Ο Καισαρείας Αρέθας και το έργον αυτού. Συμβολή εις την ιστορίαν της πρώτης αναγεννήσεως των νεοελληνικών γραμμάτων εν Βυζαντίω (1913), Η ιδέα της Κοινωνίας των Εθνών παρά τοις Έλλησι (1928), Μανιάτικα ιστορικά στιχουργήματα εκδιδόμενα εκ χειρογράφων κωδίκων (Νικήτα Νηφάκη) (1984) κ.ά.

Draneht, Paolino

  • Φυσικό Πρόσωπο

Ο Παύλος Παυλίδης, κυπριακής καταγωγής, εγκαταστάθηκε στην Αίγυπτο το 1826. Ο βασιλιάς της Αιγύπτου Μοχάμετ Άλι τον συμπάθησε και τον έστειλε στη Γαλλία, όπου σπούδασε οδοντιατρική, φυσικομαθηματικά και χημεία. Προς τιμήν του φίλου και καθηγητή του Louis Jacques Thenard υιοθέτησε το όνομα Draneht αντιστρέφοντας το επίθετο. Επιστρέφοντας στην Αίγυπτο προσελήφθη ως βασιλικός γιατρός και ακολούθησε τον αντιβασιλιά Σαΐτ Πασά στην εκστρατεία του στο Σουδάν. Ο Παύλος Draneht Pacha αντελήφθη πρώτος για την εποχή του την αξία των αιγυπτιακών γαιών και έγινε ιδιοκτήτης κολοσσιαίων κτημάτων (εκ των οποίων το Κάφρ Νταουάρ εθεωρείτο από τα καλύτερα κτήματα της Αιγύπτου). Εφάρμοσε στα κτήματα του το στραγγιστικό σύστημα “Μασράφ” το οποίο μεταχειρίζεται ακόμη η χώρα και ευεργέτησε με διάφορους τρόπους πολλούς Έλληνες και Κυπρίους της εποχής του. Παντρεύτηκε το 1875 μία Ιταλίδα με την οποία απέκτησε μία κόρη, τη Δέσποινα, σύζυγο Εμμανουήλ Ζερβουδάκη, η οποία και κληρονόμησε την τεράστια ακίνητη περιουσία του πατέρα της.

Αγγέλου, Άλκης

  • Φυσικό Πρόσωπο
  • 1917-2001

Ο Άλκης Αγγέλου γεννήθηκε στην Αθήνα στις 25.3.1917. Ήταν το έβδομο και τελευταίο παιδί του Γεωργίου Αγγέλου και της Αθανασίας Παρασκευοπούλου. Η πατρική του οικογένεια καταγόταν από τη Μακεδονία και η μητρική από την Πελοπόννησο. Ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές σε δημόσια σχολεία της Αθήνας. Σπούδασε Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (όπου συμμετείχε στο επιστημονικό φροντιστήριο του Ι. Συκουτρή) και εκπόνησε διδακτορική διατριβή στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης με θέμα Πλάτωνος τύχαι. Η λόγια παράδοση στην Τουρκοκρατία (1963). Από το 1943 συνεργάστηκε με τον Κ.Θ. Δημαρά. Ερεύνησε συστηματικά συλλογές χειρογράφων σε βιβλιοθήκες και μονές της Ελλάδας και ευρωπαϊκών χωρών. Από το 1960 συνεργάστηκε με το Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του ΕΙΕ. Δίδαξε στην Αθωνιάδα σχολή (1940), στην ιδιωτική μέση εκπαίδευση, στη σχολή θεάτρου του Συλλόγου Αθήναιον (1950-1951), στη σχολή βιβλιοθηκονομίας της ΧΕΝ (1961-1970), στους μορφωτικούς κύκλους της ΧΕΝ (1968-1974), στο κολλέγιο Pierce (1968-1974). Υπήρξε διευθυντής του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών (1951-1967), καθηγητής συγκριτικής φιλολογίας στο ΑΠΘ (1975-1984), και στη συνέχεια ομότιμος καθηγητής στο ίδιο πανεπιστήμιο. Δίδαξε στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο (1985-1986). Το 1969 ίδρυσε με την Λένα Σαββίδη τον εκδοτικό οίκο Ερμής όπου παρέμεινε ως το 1994 και δημιούργησε τη σειρά «Νέα Ελληνική Βιβλιοθήκη». Ήταν ιδρυτικό μέλος της Διεθνούς Εταιρείας Νεοελληνικών Σπουδών και του Ομίλου Μελέτης Νεοελληνικού Διαφωτισμού, μέλος του Δ.Σ. και της συντακτικής επιτροπής του περ. Ερανιστής, μέλος ελληνικών και ξένων επιστημονικών σωματείων. Πέθανε στην Αθήνα το 2001.

Δημοσίευσε πολυάριθμα μελετήματα και συνεργασίες σε περιοδικά και συλλογικά έργα. Εξέδωσε τις μελέτες:
Πλάτωνος τύχαι. Η λόγια παράδοση στην Τουρκοκρατία, Αθήνα, Ερμής, 1963.
Παναγιώτης Κοδρικάς, Εφημερίδες, Αθήνα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 1963 [β΄ έκδοση Ερμής, 1991], σχόλια, πίνακες, ευρετήριο.
Αδαμάντιος Κοραής, Αλληλογραφία, εκδοτ. επιτροπή Κ.Θ. Δημαράς, Ά. Αγγέλου, Αικ. Κουμαριανού, Ε. Φραγκίσκος, τόμοι 1-6, 1964-1984.
Αδαμάντιος Κοραής, Ο Παπατρέχας, Αθήνα, Ερμής, 1970, επιμέλεια, εισαγωγή, σχόλια, σημειώσεις.
Ψυχάρης, Το ταξίδι μου, Αθήνα, Ερμής, 1970, επιμέ-λεια, εισαγωγή, σχόλια, σημειώσεις.
Οι λόγιοι και ο αγώνας, Αθήνα, Σύλλογος προς διάδοσιν των ωφελίμων βιβλίων, 1971.
Νικόλαος Δραγούμης, Ιστορικαί αναμνήσεις, Αθήνα, Ερμής, 1973, επιμέλεια, εισαγωγή, σχόλια, σημειώ-σεις.
Ιωσήπου του Μοισιόδακος Απολογία, Αθήνα, Ερμής, 1976, επιμέλεια, εισαγωγή, κρίσεις, ευρετήριο.
Εμμανουήλ Ροΐδης, Άπαντα, τόμοι 1-6, Αθήνα, Ερμής, 1978, φιλολογική επιμέλεια.
Εμμανουήλ Ροΐδης, Σκαλαθύρματα, Αθήνα, Ερμής, 1986, επιμέλεια, εισαγωγή, κρίσεις.
Εμμανουήλ Ροΐδης, Η πάπισσα Ιωάννα, Αθήνα, Ερμής, 1988, επιμέλεια, εισαγωγή, κρίσεις.
G.C. Dalla Croce, Ο Μπερτόλδος και ο Μπερτολδίνος, Αθήνα, Ερμής, 1988, επιμέλεια, εισαγωγή, κρίσεις, λεξιλόγιο.
Των Φώτων. Όψεις του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, Αθήνα, Ερμής, 1988.
Γρηγόριος Παλαιολόγος, Ο Πολυπαθής, Αθήνα, Ερ-μής, 1989, επιμέλεια, εισαγωγή, κρίσεις, γλωσσάρι.
Γρηγόριος Παλαιολόγος, Ο Ζωγράφος, Αθήνα, Ερμής, 1989, επιμέλεια, εισαγωγή.
Αδαμάντιος Κοραής, Ύλη Γαλλο-γραικικού Λεξικού, Αθήνα, Ερμής, 1994, επιμέλεια, εισαγωγή.
Καισάριος Δαπόντες, Κήπος Χαρίτων, Αθήνα, Ερμής, 1996, επιμέλεια, εισαγωγή, κρίσεις, γλωσσάρι.
Δημήτριος Βικέλας, Άπαντα, τόμοι 1-8, Αθήνα, Σύλλογος προς διάδοσιν των ωφελίμων βιβλίων, 1997, φιλολογική επιμέλεια.
Το κρυφό σχολειό. Χρονικό ενός μύθου, Αθήνα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 1997.
Ανδρέας Συγγρός, Απομνημονεύματα, τόμοι 1-2, Αθήνα, Ερμής, 1998, επιμέλεια με Μαρία-Χριστίνα Χατζηιωάννου.
Παναγιώτης Κοδρικάς, Μελέτη της κοινής ελληνικής διαλέκτου, Αθήνα, ΜΙΕΤ, 1998, εισαγωγή.
Των Φώτων Β΄. Όψεις του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, Αθήνα, ΜΙΕΤ, 1999.
Η Καινή Διαθήκη, μετάφραση Μάξιμου Καλλιπολίτη, 3 τόμοι, Αθήνα, ΜΙΕΤ,1999, επιλεγόμενα στον τόμο 2.
Γιάννης Βλαχογιάννης, Ιστορική Ανθολογία. Ανέκδοτα-γνωμικά-περίεργα-αστεία εκ του βίου διασήμων Ελλήνων 1820-1864, Αθήνα, Ερμής, 2000, επιμέλεια, εισαγωγή.
«Και έμπορος και ατελής λόγιος». Τα τετράδια αναγνώσεων του Δημητρίου Βικέλα, Αθήνα, Σύλλογος προς διάδοσιν ωφελίμων βιβλίων, 2001, φιλολογική επιμέλεια με την Μαρία Βαλάση.

[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Άλκης Αγγέλου, Υπόμνημα, Αθήνα 1974.
«Εργογραφία Άλκη Αγγέλου 1951-2001», Μνήμη Άλκη Αγγέλου. Τα άφθονα σχήματα του παρελθόντος, Ζητήσεις της πολιτισμικής ιστορίας και της θεωρίας της λογοτεχνίας, Θεσσαλονίκη, University Studio Press, 2004, σσ. 549-554]

Αραβαντινού, Μαντώ

  • Φυσικό Πρόσωπο

Η Μαντώ Αραβαντινού (πραγματικό όνομα Βασιλική Γκικοπούλου) γεννήθηκε στις 29 Ιανουαρίου του 1923 ή 1926, στον Βόλο, τον τόπο καταγωγής της μητέρας της. Ο πατέρας της καταγόταν από την Ήπειρο και εργάστηκε σαν δημοσιογράφος, λογιστής, επιχειρηματίας, διευθυντής σε τράπεζα κ.ά. Σύντομα μετά τη γέννησή της, η οικογένειά της μετακόμισε στην Θεσσαλονίκη. Εκεί αποφοίτησε το 1941 και παρακολούθησε μαθήματα στη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου ως το 1943, οπότε εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, στην αδελφή της μητέρας της. Στο Πανεπιστήμιο Αθηνών παρακολούθησε μαθήματα κλασικής φιλολογίας και αρχαιολογίας, ενώ παράλληλα φοίτησε και στη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης του Καρόλου Κουν (1946). Από το 1947 συνεργάστηκε με τον θίασο Κατερίνας και ταξίδεψε με αυτόν στην Αίγυπτο και την Κύπρο. Ταξίδεψε επίσης στην Γαλλία, την Αγγλία και την Ιταλία, καθώς από το 1953 μέχρι το 1955 εργάστηκε ως δημοσιογράφος του Associated Press στο γραφείο Αθηνών. Τo 1958 φοίτησε στη Σχολή Ξεναγών και ως το 1968 και μετέπειτα την περίοδο 1975-1988, άσκησε το επάγγελμα της ξεναγού. Με τον Νάνο Βαλαωρίτη υπήρξε από τα ιδρυτικά μέλη του περιοδικού Πάλι (1963-1967). Από τον Απρίλιο του 1968 διέμεινε στο Παρίσι, όπου συμμετείχε στην εκατονταετηρίδα του Μπωντλαίρ, ως τον Ιανουάριο του 1968, οπότε εγκαταστάθηκε στο Δυτικό Βερολίνο, με υποτροφία του Ινστιτούτου Γκαίτε, ως τον Ιούλιο του 1970, ενώ κατά τα έτη 1970-1974 και 1976-1977 έζησε στο Παρίσι. Σπούδασε στην Ecole des Hautes Etudes και με υποτροφία της Σορβόνης, στο Paris Sorbonne 3, όπου το 1970 κατέθεσε τη διατριβή της για τον Joyce με τίτλο: La lange Grecque et les amis grecques. Έδωσε σειρά διαλέξεων στο Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών και συμμετείχε στην ομάδα που εξέδιδε το περιοδικό Change. Ποιήματά της απαγγέλθηκαν στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, στο Παρίσι (Φεβρουάριος 1975), και στην Αβινιόν (1975-1976), με συνοδεία μουσικών συνθέσεων του Jean Pierre Drouet και τη ζωγραφική του Michel Blondel. Συνεργάστηκε επίσης με την γαλλική ραδιοφωνία και τηλεόραση. Το 1975 με διετή υποτροφία της Ford ταξίδεψε στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, όπου επισκέφθηκε τα πανεπιστήμια Χάρβαρντ, Πρίνστον, Κορνέλλ, Μπάφαλο, Γαίηλ, Νορθ Καρολάινα και Ντιουκ για την έρευνά της πάνω στα χειρόγραφα του James Joyce, δίνοντας παράλληλα διαλέξεις. Συμμετείχε στις εκδόσεις 18 κείμενα και Νέα κείμενα. Συνεργάστηκε με τα περιοδικά Η Συντέλεια, Η Συνέχεια, Χνάρι και Ηριδανός και την εφημερίδα Τα Νέα. Έγραψε επίσης το σενάριο για δύο ταινίες του Φρεντερίκ Ροσίφ. Υπήρξε μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών και των Gens des Lettres της Γαλλίας. Από το τέλος της δεκαετίας του ογδόντα έπασχε από Αλτσχάιμερ και πέθανε στις 10 Σεπτεμβρίου του 1998.
Προς τιμήν της έγιναν δύο αφιερώματα, από τα περιοδικά Χνάρι, το 1974 και Χνάρι(α), το 1985.
Εξέδωσε τις ποιητικές συλλογές:
Γραφή Α΄ (1962), Γραφή Β΄ (1964), Γραφή Γ΄
(1971), Γραφή Δ΄ (1974) και Γραφή Ε΄ (1983).
Τα πεζογραφικά έργα:
Μετα - γραφή ή Εμπειρία συνόρων (1975), Τα ελληνικά του James Joyce (1977), Τζαίημς Τζόυς, Ζωή και έργο (1983).
Συμμετείχε επίσης σε συλλογικές εκδόσεις όπως: The persuit of Greece, Anthology by Ph. Sherrard (1963), So sehen sie Deutshland (1970), L’ imagination créatrice (δοκίμιο, 1971).
Δημοσίευσε τις εξής μεταφράσεις:
Τζαίημς Τζόυς, Δουβλινέζοι (1971), Τζαίημς Τζόυς, Η γάτα και ο διάβολος (1977), Τζαίημς Τζόυς, Giacomo Joyce (1977) και αποσπάσματα από το Finnegans Wake του Τζαίημς Τζόυς στα περιοδικά Χνάρι και Ηριδανός (1975). Μετέφρασε ακόμη Βιρτζίνια Γουλφ και Κλοντ Σιμόν.

[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Αρχείο Μ. Αραβαντινού (φακ. 3.3)∙ Αργυρίου Αλεξ., «Μαντώ Αραβαντινού», Η ελληνική ποίηση• Η πρώτη μεταπολεμική γενιά, σσ.612-613, Αθήνα, Σοκόλης, 1982]

Αργέστη, Ελένη

  • Φυσικό Πρόσωπο

Η Ελένη Αργέστη (πραγματικό όνομα Ελένη Τσίτσου) γεννήθηκε στον Πειραιά, το 1936. Οι γονείς της ήταν πρόσφυγες από το Κατιρλί της Προποντίδας. Από τα τεκμήρια του αρχείου της προκύπτει ότι φοίτησε σε νυχτερινό ιδιωτικό Γυμνάσιο. Εργάστηκε ως υπάλληλος του Υπουργείου Οικονομικών και κατά την διάρκεια της δικτατορίας απολύθηκε για τα φρονήματά της. Πρωτοπαρουσιάστηκε στα Γράμματα το 1964, με την ποιητική συλλογή Γκρίζα πολιτεία. Δημοσίευσε ποιητικές συλλογές και συλλογές διηγημάτων. Συμμετείχε ενεργά στις κοινωνικές και συνδικαλιστικές διεκδικήσεις της Αριστεράς. Σήμερα ζει στην Αμερική.

Ποιητικές συλλογές:
Η γκρίζα πολιτεία (1964), Η γκρίζα πολιτεία (β΄σειρά) (1965), Καϋμοί στα μουράγια (1969), Θαμπά φιλιστρίνια (1972), Τραγούδια της λεβεντιάς και του θανάτου (1973), Πικρανθοί (1982), Ερωτικά (1983), Μονόλογος με το χρόνο (1984), Γένεση (2005).

Πεζογραφικό έργο:
Στο ραγισμένο καθρέφτη (συλλογή διηγημάτων, 1973), «Και… προσέδεσαν τούτον…» (συλλογή διηγημάτων, 1976), Η Μαργαρίτα (μυθιστόρημα, 2005).

[Πηγές: Σιμόπουλος Ηλίας, «Αργέστη Ελένη», Εγκυκλοπαίδεια Χάρη Πάτση, τόμ. 1∙ Εθνικό Κέντρο Βιβλίου / Σύγχρονοι Έλληνες Συγγραφείς, στην ιστοσελίδα: http://www.ekebi.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=462&t=4074]

Ασημακοπούλου - Τραυλού, Άννα

  • Φυσικό Πρόσωπο

Η Άννα Ασημακοπούλου-Τραυλού, κόρη του Σπυρίδωνος και της Γεωργίας Ρηγοπούλου, γεννήθηκε στην Πάτρα. Ήρθε σε πρώτο γάμο με τον Θεόδωρο Ασημακόπουλο, ο οποίος διατηρούσε εμπορικό κατάστημα με συνεταίρο τον Ι. Παπαστεργίου, εξάδελφο της γυναίκας του. Μετά το θάνατο του Ασημακόπουλου (1946), η Άννα παντρεύτηκε τον Διονύσιο Τραυλό (το 1948), καθηγητή Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το 1957 χώρισε με τον Τραυλό και διατήρησε το επώνυμο του πρώτου συζύγου της.

Βαλάκου, Αντιγόνη

  • Φυσικό Πρόσωπο

Η Αντιγόνη Βαλάκου γεννήθηκε στην Καβάλα, κόρη του δικηγόρου Πυθαγόρα Βαλάκου και της συζύγου του Χρυσούλας, το γένος Μακρή. Είχε έναν μεγαλύτερο αδελφό, τον Ευάγγελο, και τρία ετεροθαλή αδέλφια (από δεύτερο γάμο του πατέρα της), τον Παναγιώτη, τον Θεόδωρο και τον Γεώργιο. Το 1946 η οικογένεια του Πυθαγόρα και της Χρυσούλας Βαλάκου εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου η Αντιγόνη Βαλάκου ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές σπουδές της, φοιτώντας παράλληλα στο βραχύβιο θεατρικό εργαστήρι του Βασίλη Ρώτα. Την ίδια χρονιά εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη σκηνή, υποδυόμενη την Ασημίνα στην κωμωδία του Θεόδωρου Ν. Συναδινού, Αυτός είμαι! (θέατρο Διονύσια Καλλιθέας, θίασος Αδαμάντιου Λεμού), ενώ το επόμενο καλοκαίρι συνεργάστηκε με το Ρεαλιστικό Θέατρο του Αιμίλιου Βεάκη, σε πέντε παραγωγές, με πρώτη το Νυφιάτικο τραγούδι του Νότη Περγιάλη. Ακολούθησαν συνεργασίες της με το Θέατρο Τέχνης του Κάρολου Κουν (1949) και τους θιάσους Κατερίνας Ανδρεάδη (1950-1951) και Μαίρης Αρώνη – Βάσως Μανωλίδου (1952). Η πρώτη της θητεία στο Εθνικό Θέατρο ξεκίνησε το 1952 (Σαίξπηρ, Χειμωνιάτικο παραμύθι, σκηνοθεσία Αλέξη Σολομού) και διήρκεσε μέχρι το 1956. Το καλοκαίρι του 1955 ερμήνευσε τον ρόλο της Οφηλίας στον Άμλετ του Σαίξπηρ (θίασος Νίκου Χατζίσκου, θέατρο Εθνικού Κήπου), ενώ το 1956 εγκαινίασε τη συνεργασία της με τον Κώστα Μουσούρη (1956-1958) με το Ημερολόγιο της Άννας Φρανκ των Φράνσις Γκούντριτς και Άλμπερτ Χάκετ, παραγωγή που σημείωσε μεγάλη καλλιτεχνική και εισπρακτική επιτυχία. Για την ερμηνεία της στον ρόλο της Άννας Φρανκ, η Βαλάκου τιμήθηκε με το έπαθλο Μαρίκας Κοτοπούλη. Το 1957 και από το 1963 ώς το 1971 συγκρότησε δικούς της θιάσους (την περίοδο 1968-1969 από κοινού με τον Αλέκο Αλεξανδράκη), ενώ ερμήνευσε σημαντικούς ρόλους από το παγκόσμιο ρεπερτόριο στην κρατική σκηνή (1960-1963), στο Λαϊκό Θέατρο του Μάνου Κατράκη (1959, 1963), στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος (1966) και στο Προσκήνιο του Αλέξη Σολομού (1968-1969). Σημαντικός σταθμός στην καριέρα της ήταν η Ηλέκτρα του Σοφοκλή το 1972 (Εθνικό Θέατρο, σκηνοθεσία Σπύρου Α. Ευαγγελάτου). Τις επόμενες δεκαετίες και μέχρι το 2011, η Αντιγόνη Βαλάκου συνέχισε την εξέχουσα πορεία της στη σκηνή, με σημαντικούς ρόλους από το κλασικό και σύγχρονο παγκόσμιο ρεπερτόριο στο Εθνικό Θέατρο, το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, τον Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου, αλλά και στο ελεύθερο θέατρο (Απλό Θέατρο, Έβδομο Θέατρο, Αμφι-Θέατρο Σπύρου Α. Ευαγγελάτου, Θέατρο Διαδρομή κ.ά.). Η τελευταία σκηνική εμφάνισή της ήταν στο έργο του Στήβεν Τέμπερλυ, Το σουβενίρ (2011, θέατρο Αγγέλων Βήμα, σκηνοθεσία Γιώργος Καραμίχος). Πρωταγωνίστησε επίσης σε ελληνικές κινηματογραφικές ταινίες και σε επιλεγμένες τηλεοπτικές σειρές (1953-2005) και δίδαξε επί σειράν ετών στη δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Το 1960 παντρεύτηκε τον χειρουργό Αντώνη Τόμπλερ, με τον οποίο μοιράστηκε δέκα χρόνια από τη ζωή της. Για το καλλιτεχνικό έργο της, η Αντιγόνη Βαλάκου τιμήθηκε με πολλές διακρίσεις, μεταξύ των οποίων ο Χρυσός Σταυρός του Τάγματος της Τιμής (2003).

[Η σύνταξη του βιογραφικού σημειώματος βασίστηκε στο υλικό του αρχείου και σε προφορική μαρτυρία της Ευγενίας Βαλάκου].

Δεκόζης, Σταμάτιος

  • Φυσικό Πρόσωπο
  • 1792 - 1881

Δευτερότοκος γιος του Κοζή Βούρου και της Ζεννού (το γένος Ροδοκανάκη) γεννήθηκε στη Χίο, αργότερα μετέβη στην Κωνσταντινούπολη όπου και το 1827 παντρεύτηκε με την Αικατερίνη Δημ. Μαχαίρα (1807-1889). Η Αικατερίνη είχε και μία μικρότερη αδελφή, την Ελένη (Ελέγκω) (1817-1876) που παντρεύτηκε τον Ζαννή Στεφά-νοβικ Σκυλίτζη (1806-1886) και ζούσε στην Κωνσταντινούπολη. Ο Σταμάτης Κ.Βούρος ασχολήθηκε με εμπορικές και τραπεζικές δραστηριότητες συστήνοντας ένα οικογενειακό δίκτυο με τους αδελφούς του Ζαννή, Ιωάννη και Λεονάρδο καθώς και με τους γαμπρούς του και άλλους συγγενείς που αποτελούσαν μέλη του “χιώτικου δικτύου” την περίοδο 1830-1860 που άνθησε στο εμπόριο και την ναυτιλία.

Δημάκης, Μηνάς

  • Φυσικό Πρόσωπο
  • 1913-1980

Ο Μηνάς Δημάκης, γιος του Γεωργίου Δημάκη και της Μαρίας το γένος Μεταξάκη, γεννήθηκε στο Ηράκλειο το 1913. Μετά τον θάνατο του πατέρα του, η μητέρα του παντρεύτηκε τον Αθανάσιο Σπανουδάκη. Φοίτησε στο ιδιωτικό λύκειο Ο Κοραής (1919-1924) και αποφοίτησε από το 1930 από το Α΄ Εξατάξιο Γυμνάσιο Ηρακλείου. Εργάστηκε στην επιχείρηση των αδελφών του πατέρα του –ήταν έμποροι σταφίδας- ως το 1936, και κατόπιν στο Γραφείο Τουρισμού του Ηρακλείου. Το 1937 προσλήφθηκε ως ανώτερος υπάλληλος της Εθνικής Τράπεζας, θέση στην οποία παρέμεινε έως το 1959, oπότε αποσύρθηκε για να αφοσιωθεί στο λογοτεχνικό του έργο. Το 1943 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, εντασσόμενος στο ΕΑΜ. Πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα το 1935, με την περιοδική έκδοση Φύλλα Τέχνης, περιεχόμενο της οποίας ήταν ποιήματα και μεταφράσεις του. Ως το 1937 ακολούθησε η έκδοση άλλων τριών αυτοτελών τευχών, ενώ το 1939 δημοσίευσε την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο Η χαμένη γη. Συμμετείχε στην εκδοτική ομάδα του περιοδικού Κρητικές Σελίδες (Ηρακλείου), Ο Κύκλος (β΄ περίοδος), και Ποιητική Τέχνη, διετέλεσε διευθυντής της φιλολογικής σελίδας της εφ. Κρητικά Νέα (Ηρακλείου) και κριτικός ποίησης της εφ. Μεσημβρινή, 1966-1967. Συνεργάστηκε με τα περιοδικά Ευθύνη, Καινούργια Εποχή, Νέα Εστία, Ποιητική Τέχνη, Εφημερίδα των ποιητών, Νέα Πορεία, Μακεδονικές Ημέρες κ.ά. Εκτός από το όνομά του υπέγραφε και με τα ψευδώνυμα: Ο Κύριος Χ και Ν.Π. Υπήρξε μέλος της Επιτροπής Βραβείων Τραπέζης Ελλάδος, μέλος της Επιτροπής Βραβείων Μαρίας Π. Ράλλη και αιρετό μέλος της Διοικούσας Επιτροπής Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών (1961-1963 και 1963-1965), στη θέση του ειδικού γραμματέως. Τιμήθηκε με το Β΄ Κρατικό Βραβείο ποίησης (1957), με το Α΄ Κρατικό Βραβείο ποίησης (1961), με το Α΄ Κρατικό Βραβείο κριτικής – δοκιμίου (1975), και με το βραβείο δοκιμίου του Ιδρύματος Ουράνη (1974). Ποιήματά του μεταφράστηκαν και δημοσιεύθηκαν σε εφημερίδες, περιοδικά και ανθολογίες στα γαλλικά, τα αγγλικά, τα γερμανικά, τα ιταλικά, τα ρωσικά, τα βουλγαρικά, τα πολωνικά, τα ρουμανικά, τα γιουγκοσλαβικά, τα ισπανικά και τα αιγυπτιακά. Αυτοκτόνησε στην Αθήνα τον Ιούλιο του 1980, σε ηλικία εξηνταεπτά ετών.

Ποιητικές συλλογές:
Φύλλα Τέχνης (τέσσερα τεύχη με πρωτότυπα ποιήματα και μεταφράσεις, 1935-1937), Η χαμένη γη (1939), Κάψαμε τα καράβια μας (1946), Στο τελευταίο σύνορο (1950), Ποιητική τέχνη (1950), Τα πρώτα ποιήματα (εκλογή από τα Φύλλα Τέχνης και άλλα ποιήματα, 1951), Σκοτεινό πέρασμα (1956, Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης), Το ταξίδι (1960, Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης), Η περιπέτεια (1966), Ποιήματα Α΄- Γ΄ (1973-1976), Τελευταία ποιήματα Α΄∙ Μακρύ ταξίδι στη νύχτα Ars Poetica (1977). Μεταθανάτια εκδόθηκε ο τόμος Πορεία μέσα στη νύχτa (1999, επιμ. Χρ. Λιοντάκης).

Συλλογές δοκιμίων:
Οι τελευταίοι της παράδοσης (1939), Λογοτεχνικά δοκίμια και μελέτες (1969), Η ποίηση του Σεφέρη (1974), Καζαντζάκης. Επιστολές Καζαντζάκη στον Μηνά Δημάκη – Σχόλια (1975).

Μετέφρασε έργα των Μ. Μαίτερλιγκ, Θερμοκήπια (1962), Μ. Ντρυόν, Αλέξανδρος ο Μέγας. Η μυθιστορία ενός Θεού (1962), Υβ Μπονφουά, Ποιήματα (1963), Ρ.Μ. Ρίλκε, Οι ελεγείες του Ντουίνο και Νοβάλις, Ύμνοι στη νύχτα.

[Πηγή: Αλέξης Ζήρας, «Δημάκης, Μηνάς», Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Πατάκης, 2007∙ Ηλίας Σιμόπουλος, «Δημάκης Μηνάς», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Χάρη Πάτση, τόμ. 6∙ Αλέξανδρος Αργυρίου (επιμ.), «Μηνάς Δημάκης», Η Ελληνική ποίηση. Ανθολογία Γραμματολογία, Σοκόλης, 1982, σ. 52-67∙ η ιστοσελίδα του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου http://www.ekebi.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=461&t=155 (τελευταία επίσκεψη 22.4.2015).]

Αποτελέσματα 301 έως 400 από 4761