Showing 4761 results

Authority record
Person

Τυπάλδος, Αιμίλιος

  • Person
  • 1798-1878

Ο Αιμίλιος-Αμεδαίος, γιος του Κωνσταντίνου Τυπάλδου Πρετεντέρη και της Άννας Κολέττη, γεννήθηκε στην Κέρκυρα το 1798 και έζησε στην Ιταλία όπου πήγε σε νεαρή ηλικία. Σπούδασε νομικά στην Πάδουα και το 1825 διορίστηκε καθηγητής της Ιστορίας, της Γεωγραφίας και του Ναυτικού Δικαίου στη Ναυτική Σχολή στη Βενετία. Δίδαξε εκεί μέχρι το 1848, όταν αποσύρθηκε στο Μιράνο, κοντά στη Βενετία και ασχολήθηκε με τη λογοτεχνία και την ιστορία.
Υπήρξε πρόεδρος της ελληνικής κοινότητας της Βενετίας και εξελέγη δήμαρχος του Μιράνο.
Μετάφρασε στα ιταλικά την “Ιστορίαν της ελληνικής φιλολογίας” του F. Schoell, διηύθυνε τη δεκάτομη έκδοση των “Βιογραφιών εξεχόντων Ιταλών επιστημόνων και λογοτεχνών”, όπου και ο ίδιος έγραψε πολλά άρθρα. Έγραψε επίσης την τρίτομη “Ιστορίαν της Ελλάδος”, βιογραφία του Α. Μουστοξύδη -που είχε παντρευτεί την αδελφή της γυναίκας του-, και μεγάλο αριθμό μελετών. Ήταν μέλος πολυάριθμων επιστημονικών συλλόγων και εταιρειών.[Βλέπε φάκελο αρχείου του.]
Παντρεύτηκε την Μαρία Χάρτα από την Κύπρο με την οποία απέκτησαν μία μονάκριβη θυγατέρα την Ελοϊσία-Ρόζα-Άννα, σύζυγο του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη.
Πέθανε, πλήρης ημερών, στην έπαυλη του Μιράνο τον Μάρτιο του 1878.

[Εκτενές βιογραφικό και εργογραφικό σημείωμα υπάρχει στον οικείο φάκελο του αρχείου του και πληροφορίες για την οικογένεια Τυπάλδου σε χειρόγραφο άρθρο του Ιωάννη Βαλαωρίτη στον φάκελο 27.1, Περιουσιακά-Δικαστικά, Γενεαλογικά οικογενειών Βαλαωρίτη, Τυπάλδου…].

Λυκούδης, Πέτρος

  • Person
  • 1843-1913

Ο Πέτρος Λυκούδης γεννήθηκε στο Ναύπλιο το 1843. Ήταν γιος του Στυλιανού Π. Λυκούδη από την Κέρκυρα και της Μαρίας Εμμ. Κυδωνάκη-Καλλέργη από την Κρήτη. Η ιστορία της οικογένειας Λυκούδη ανέρχεται στα βυζαντινά χρόνια. Απόγονοι της οικογένειας εγκαταστάθηκαν τον 17ο αιώνα στην Κεφαλλονιά και Ζάκυνθο, ενώ κλάδος της οικογένειας Ζακύνθου μετοίκησε στην Κέρκυρα και στη Βενετία.
Ο Πέτρος εισήχθη στη Σχολή Ευελπίδων το 1859 και καταταγόμενος στο σώμα του Μηχανικού το 1865 υπηρέτησε στις Διευθύνσεις Ναυπλίου και Κερκύρας. Το 1869 στάλθηκε στη Γαλλία για εκπαίδευση (σύνταγμα Μηχανικού στο Metz) και για παρακολούθηση μαθημάτων στην Ecole des Ponts et Chaussιes στο Παρίσι, όπου και βρέθηκε στην κήρυξη του γαλλοπρωσικού πολέμου. Αυτόπτης μάρτυρας της πολιορκίας του Παρισιού, την περιγράφει ζωντανά στις επιστολές προς τον πατέρα του (βλ. Φακ.1.2). Το φθινόπωρο του 1870 επέστρεψε στην Ελλάδα και του ανατέθηκε η εκτέλεση έργων οδοποιΐας κυρίως στην Αιτωλοακαρνανία, ενώ το 1875 διορίστηκε καθηγητής Οχυρωματικής στη Σχολή Ευελπίδων. Συμμετείχε στην προέλαση του ελληνικού στρατού στη Θεσσαλία τον Ιανουάριο του 1878, ενώ ένα χρόνο αργότερα έλαβε μέρος στις διαπραγματεύσεις που διεξήχθησαν στην Πρέβεζα και στην Κωνσταντινούπολη για τις εδαφικές παραχωρήσεις της Τουρκίας προς την Ελλάδα. Το 1880 στάλθηκε από τον Χαρίλαο Τρικούπη στη συνδιάσκεψη του Βερολίνου, ως στρατιωτικός σύμβουλος της ελληνικής αντιπροσωπείας. Το 1881 ο Πέτρος Λυκούδης ήταν μέλος της Διεθνούς Επιτροπής για τη χάραξη των νέων συνόρων και εργάστηκε με τον άγγλο συνταγματάρχη Ardag για τη σύνταξη του χάρτη της νέας οροθετικής γραμμής.
Στο διάστημα 1885-89 ασχολήθηκε με τη μελέτη της μόνιμης οχύρωσης της Αθήνας, του Πειραιά και του Ναυστάθμου, θέμα που τον είχε ήδη απασχολήσει από το 1878. Τον Απρίλιο του 1897 βρέθηκε στη θέση του επιτελάρχη στο Γενικό Επιτελείο Στρατού, αναπληρώνοντας τον Α. Μαγγίνα, ενώ δύο χρόνια αργότερα απορρίπτοντας την πρόταση να αναλάβει επίσημα τη θέση, ζήτησε να τεθεί σε διαθεσιμότητα. Το 1906, ύστερα από αίτησή του, αποστρατεύθηκε με το βαθμό του υποστρατήγου.
Ο Πέτρος Λυκούδης υπήρξε ο εφευρέτης ενός νέου συστήματος λειτουργίας του πυροβόλου όπλου, το λυόμενο πυροβόλο “κατά οριζοντίαν κατεύθυνσιν άνευ λύσεως της συνεχείας των αυλάκων”. Το σύστημά του βραβεύθηκε και αναγνωρίστηκε διεθνώς, ωστόσο η ηθική αμοιβή και η αναγνώριση της εφεύρεσής του από το ελληνικό κράτος άργησε τόσο, ώστε να τιμηθεί μόνον μετά θάνατον, το 1924, με το μετάλλιο στρατιωτικής αξίας 1ης τάξεως.
Πέθανε στις 31 Μαρτίου του 1913 στην Αθήνα μετά από πενταετή ταλαιπωρία που προήλθε από εγκεφαλική συμφόρηση και κηδεύθηκε, σύμφωνα με την επιθυμία του, χωρίς στρατιωτική στολή και τιμές.

Λεβάντας, Χρήστος

  • Person
  • 1904 - 1975

Ο Χρήστος Λεβάντας γεννήθηκε στον Πειραιά. Το πραγματικό του όνομα ήταν Κυριάκος Χατζιδάκης και καταγόταν από το Φόδελε του νομού Ηρακλείου της Κρήτης. Ορφάνεψε σε παιδική ηλικία και η ανέχεια τον ανάγκασε να εργαστεί από μικρός και του στέρησε τη δυνατότητα σπουδών. Από το 1922 μπήκε στο χώρο της επαγγελματικής δημοσιογραφίας αρθρογραφώντας σε πειραϊκές εφημερίδες. Πέθανε στον Πειραιά. Από την καθημερινή ζωή στη γενέτειρά του, την οποία παρακολουθούσε από κοντά λόγω επαγγέλματος, άντλησε και τα θέματα των πεζογραφικών έργων του. Ήδη από το 1921 άρχισε να δημοσιεύει διηγήματα στο περιοδικό Μποέμ, ενώ υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Λογοτεχνικού και Καλλιτεχνικού Ομίλου Πειραιώς και συνεργάτης της Εφημερίδας των Νέων. Το 1923 πραγματοποίησε την πρώτη έκδοση έργου του, της συλλογής διηγημάτων Στο μεθύσι του πόνου. Από το 1958 και για δύο χρόνια επανεξέδωσε το Περιοδικό μας, που είχε ιδρύσει ο Γεράσιμος Βώκος. Ο Χρήστος Λεβάντας τοποθετείται ανάμεσα στους έλληνες πεζογράφους του μεσοπολέμου. Πηγή: Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (τελευταία πρόσβαση 17/5/2021).

Γκολφινόπουλος, Σωτ.

  • Person

Ο Σωτ. Γκολφινόπουλος διετέλεσε δικηγόρος, συγγραφέας και Δημοτικός Σύμβουλος.

Μπενάκης, Αντώνιος

  • Person
  • 1873 -1954

Ο Αντώνης Μπενάκης (Αλεξάνδρεια 1873, Αθήνα 31 Μαΐου 1954) ήταν επιχειρηματίας, εθνικός ευεργέτης, πολιτικός και ιδρυτής του Μουσείου Μπενάκη. Η παιδική του ζωή περιγράφεται λεπτομερώς στο γνωστό βιβλίο "Τρελλαντώνης" που έγραψε η αδελφή του, Πηνελόπη Δέλτα.
Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και ήταν γιος του Εμμανουήλ Μπενάκη, επιχειρηματία και πολιτικού, και της Βιργινίας Χωρέμη. Υπήρξε μέλος των ισχυρών οικογενειών Μπενάκη και Χωρέμη και αδέλφια του ήταν οι Αλέξανδρος Μπενάκης, σύζυγος Μαρίας Συναδινού, Αργυρώ Μπενάκη, σύζυγος Μιχαήλ Σαλβάγου, Πηνελόπη Δέλτα, σύζυγος του Στέφανου Δέλτα και Αλεξάνδρα Μπενάκη, σύζυγος του Τόμας Ντέϊβις. Μεγάλωσε στο αυστηρό κλίμα της οικογενειακής εστίας στην Αλεξάνδρεια, για την καθημερινότητα της οποίας διασώζονται αρκετές μαρτυρίες μέσα από τα βιβλία της αδελφής του, Πηνελόπης Δέλτα.
Παρακολουήθησε ξενόγλωσσα σχολεία στην Αλεξάνδρεια και εν συνεχεία μετέβη ως οικότροφος στο "Rossal School" στη Βρετανία. Επέστρεψε στην Αίγυπτο, όπου και εργάστηκε στον οικογενειακό οίκο εμπορίας βάμβακος "Χωρέμη-Μπενάκη". Παράλληλα ανέπτυξε σημαντική εθνική δράση λαμβάνοντας μέρος στην ελληνοτουρκική σύρραξη του 1897, ενισχύοντας οικονομικά τον το Μακεδονικό Αγώνα με τον εξοπλισμό της ομάδας Γαρέφη και προσφέροντας εθελοντικά τις υπηρεσίες του στους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-13.
Μετά την εγκατάσταση του πατέρα του, Εμμανουήλ Μπενάκη, στην Ελλάδα το 1911, ο Αντώνης ανέλαβε την διοίκηση του οικογενειακού εμπορικού οίκου μέχρι και 1926. Παράλληλα ανέλαβε για βραχύ χρονικό διάστημα υφυπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση Βενιζέλου. Κατά τη διάρκεια της ζωής του πραγματοποίησε δεκάδες δωρεές μεταξύ των οποίων αρκετές προς την ελληνική κοινότητα και τον Πανελλήνιο Σύλλογο Αλεξανδρείας, του οποίου διετέλεσε Πρόεδρος.
Υπήρξε ένθερμος οπαδός του προσκοπισμού και ιδρυτής του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων Αλεξάνδρειας καθώς και λάτρης της ιστιοπλοΐας. Για τον σκοπό αυτό ίδρυσε μαζί με άλλα μέλη της αθηναϊκής κοινωνίας τον Ναυτικό Όμιλος Ελλάδος, του οποίου διετέλεσε πρόεδρος μέχρι και τον θάνατό του το 1952.

Καρούζου, Σέμνη

  • Person
  • 1898 - 1994

Αρχαιολόγος στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας.

Βεντήρης, Γεώργιος

  • Person
  • 1890 - 1954

Ο Γεώργιος Βεντήρης, του Αντωνίου, ήταν Έλληνας δημοσιογράφος, ιστορικός και πολιτικός. Γεννήθηκε στην Άρτα το 1890, με καταγωγή από τη Λακωνία, και μεγάλωσε στην Καλαμάτα. Μετά τις εγκύκλιες σπουδές του, σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Παράλληλα εισήλθε στο δημοσιογραφικό χώρο όπου και σημείωσε ταχύτατη εξέλιξη, αναλαμβάνοντας αρχικά διευθυντής της εφημερίδας «Θάρρος των Καλαμών», και υπερθεματίζοντας το Κίνημα στο Γουδί και τον ερχομό του Βενιζέλου. Κατά την περίοδο των Βαλκανικών Πολέμων και τη μετέπειτα εποχή, έχοντας μετακομίσει στην Αθήνα, διηύθυνε διάφορες άλλες εφημερίδες της φιλελεύθερης παράταξης, όπως: τη «Νέα Ελλάς», «Πατρίς», «Νέα Ημέρα Τεργέστης», »Ελεύθερον Βήμα». Από της εποχής μάλιστα που ανέλαβε διευθυντής της "Πατρίδος" υπήρξε έμπιστος φίλος του Ελευθερίου Βενιζέλου. Μετά το θάνατο του τελευταίου το 1936, συνδέθηκε φιλικά με τον Νικόλαο Πλαστήρα.
Κατά το λεγόμενο Κίνημα Παγκάλου 25ης Ιουνίου 1925 ο Βεντήρης υπέστη άγριο διωγμό μαζί με άλλους δημοκρατικούς πολιτικούς. Την περίοδο 1927-1931 ασχολήθηκε με τη συγγραφή δίτομης πολιτικής ιστορίας της Ελλάδας, με τίτλο Η Ελλάς του 1910-1920 (1931, 1970), που αποτελεί αξιόλογη συμβολή στη νεότερη ιστορία της χώρας και με την οποία επιχείρησε να ερμηνεύσει τον Εθνικό Διχασμό. Το 1946 ο Βεντήρης συμμετείχε στην ελληνική αντιπροσωπεία στη μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο Διάσκεψη της Ειρήνης. Επί βασιλείας Παύλου του Α΄ διετέλεσε διευθυντής της γενικής γραμματείας του πολιτικού Οίκου του Βασιλέως, επειδή πίστευε πως θα βοηθούσε στην άρση του εθνικού διχασμού, απογοητεύοντας όμως τους παλαιούς φίλους του. Πέθανε το 1954 στη Λωζάνη της Ελβετίας, σε ηλικία 64 ετών.

Κολοκοτρώνης, Πάνος

  • Person
  • 1800 - 1824

Ο Πάνος Κολοκοτρώνης μεγάλωσε στη Ζάκυνθο, όπου στις 20 Δεκεμβρίου του 1818, σε ηλικία 20 χρόνων, μυήθηκε από τον πατέρα του στη Φιλική Εταιρεία.

Είχε σπουδάσει στην Ακαδημία της Κέρκυρας, ήταν μαθηματικός και γνώριζε καλά την αρχαία ελληνική και την ιταλική γλώσσα, καθώς και λίγα γαλλικά.

Στις 23 Μαρτίου 1821 ζήτησε άδεια μαζί με το μικρότερο αδελφό του Γενναίο από τις αγγλικές αρχές της Ζακύνθου, να φύγουν για το Μοριά. Οι Άγγλοι δεν το επέτρεψαν και αναγκάστηκαν να φύγουν κρυφά για το Μοριά, όπου ανέπτυξαν αξιόλογη πολεμική δραστηριότητα.

Ξεμπάρκαραν στην Ηλεία και πήραν μέρος στη μάχη που έγινε στον Πύργο κατά των Λαλαίων Τούρκων. Προχώρησαν ύστερα στην Αρκαδία και ανταμώθηκαν με τον πατέρα τους. Όταν ο Θ. Κολοκοτρώνης πήγε στο Άστρος να υποδεχτεί το Δημήτριο Υψηλάντη, οι Τούρκοι της Τριπολιτσάς βγήκαν με ισχυρές δυνάμεις εναντίον των Ελλήνων. Ο Πάνος Κολοκοτρώνης τους αντιμετώπισε δείχνοντας παράλογη τόλμη. Όταν κατελήφθη η Τρίπολη από τους Έλληνες, οι Τριπολιτσιώτες ζήτησαν από το Θ. Κολοκοτρώνη με αναφορά τους να τους αφήσει τον Πάνο πολιτάρχη, και τον άφησε, η δε Πελοποννησιακή Γερουσία τον ονόμασε χιλίαρχο και τον έστειλε ως αντιπρόσωπό της για την παραλαβή του Αναπλιού. Πολέμησε κατά των Τούρκων του Δράμαλη και συμμετείχε στη φύλαξη των Σπετσών, ώστε να μη γίνουν Τουρκικές αποβάσεις.

Το Φλεβάρη του 1823 στεφανώθηκε την κόρη της Μπουμπουλίνας, Ελένη, στο Ανάπλι. Μετά τη Συνέλευση του Άστρους, το Εκτελεστικό Σώμα διόρισε τον Πάνο φρούραρχο στο Ανάπλι.

Η πολιτική του δράση συνδέεται με τις εμφύλιες διενέξεις ανάμεσα σε πολιτικούς και στρατιωτικούς, όπου τάχθηκε με το μέρος του πατέρα του (1823-1824). Συγκεκριμένα, όταν ένα μέρος βουλευτών, φίλοι του Μαυροκορδάτου, αντενεργούσαν στο έργο του Εκτελεστικού Σώματος και των Στρατιωτικών, ο Πάνος Κολοκοτρώνης και ο Νικηταράς αντέδρασαν λόγω και έργω. Ανάλογα έπραξε ο Πάνος και με το δεύτερο εκτελεστικό, την παράνομη κυβέρνηση Κουντουριώτη.

Κατά τη δεύτερη φάση του εμφυλίου ο Πάνος συγκρούστηκε με τα στρατεύματα του Παπαφλέσσα και Μακρυγιάννη στη Μεσσηνία και αφού τα διέλυσε ανέβηκε στην περιοχή της Τριπολιτσάς.

Στις 13 Νοεμβρίου 1824 , κατευθυνόμενος προς Σελίμνα, όπου βρισκόταν ο πατέρας του, έπεσε σε κυβερνητική ενέδρα και σκοτώθηκε. Ο θάνατος του Πάνου επέδρασε διαλυτικά στο στρατόπεδο των «ανταρτών», διότι ο Θ. Κολοκοτρώνης δεν είχε διάθεση να συνεχίσει τον αγώνα κατά των κυβερνητικών και αποτραβήχτηκε στη Στεμνίτσα.

Κοντογόνης, Κωνσταντίνος

  • Person
  • 1812-1878

Ο Κωνσταντίνος Κοντογόνης, καθηγητής Θεολογίας, γεννήθηκε στη Τεργέστη το 1812 και πέθανε στην Αθήνα το 1878. Μαθήτευσε στην Ελληνική Σχολή της Τεργέστης, έκανε σπουδές Φιλοσοφίας και Θεολογίας στη Γερμανία και στη συνέχεια πήγε στη Βιέννη, όπου συνεργάστηκε για ένα διάστημα με τον Κ. Γκαρπολά και άλλους λογίους στην έκδοση του λεξικού του Άνθιμου Γαζή (1836). Όταν ήρθε στην Ελλάδα διορίστηκε καθηγητής Θεολογίας στο Πανεπιστήμιο, όπου δίδαξε για σαράντα χρόνια, ενώ συγχρόνως δίδασκε και στη Ριζάρειο Σχολή. Το 1854-55 διετέλεσε πρύτανις του Πανεπιστημίου. Ο Κοντογόνης εξέδιδε για μεγάλο διάστημα το μηνιαίο περιοδικό Ευαγγελικός Κήρυξ (1857-1871) και δημοσίευσε πολλά επιστημονικά συγγράμματα ποικίλου περιεχομένου. Τιμήθηκε από τη Θεολογική Σχολή, που τον αναγόρευσε επίτιμο διδάκτορα το 1862, καθώς και από την Εκκλησιαστική Ακαδημία της Πετρούπολης. Έργα του : 1) Επιτομή της ελληνικής μυθολογίας (δ΄έκδ. 1872) 2) Εγχειρίδιον της εβραϊκής αρχαιολογίας (1844) 3) Φιλολογική και κριτική ιστορία των από α΄- η΄εκατονταετηρίδος ακμασάντων πατέρων της Εκκλησίας (1851-53) 4) Εισαγωγή εις την Αγίαν Γραφήν και στοιχεία ερμηνευτικής (1859) 5) Εκκλησιαστική ιστορία.

Γιανουλόπουλος, Γιάνης

  • NRA-GR/0000000001
  • Person

Ο Γιάνης Γιανουλόπουλος είναι ιστορικός, ομότιμος καθηγητής της Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου. Από τα ιδρυτικά μέλη των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ), του Ιστορικού Αρχείου της Ελληνικής Νεολαίας (ΙΑΕΝ) και της ΕΜΙΑΝ, της οποίας διετέλεσε πρόεδρος από την ίδρυσή της έως το 2006. Γεννήθηκε στην Αθήνα και αποφοίτησε το 1965 από το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Υπήρξε μέλος του Δ.Σ. του Συλλόγου Φοιτητών Φιλοσοφικής Σχολής του Παν/μίου Αθηνών «Ο Πλάτων», γενικός γραμματέας της ΔΕΣΠΑ (1961–1962) και του πρώτου Κεντρικού Συμβουλίου της ΕΦΕΕ (1963–1964), πρόεδρος της ΕΦΕΕ (1964–1965), μέλος της συντακτικής επιτροπής της Πανσπουδαστικής και στη συνέχεια αρχισυντάκτης της (1962–1964).Το 1965 ξεκίνησε τις μεταπτυχιακές του σπουδές (Γαλλία, Αγγλία). Έλαβε ενεργό μέρος στο αντιδικτατορικό κίνημα του εξωτερικού. Διδάκτωρ της Νεότερης Ευρωπαϊκής Ιστορίας του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, εργάστηκε στη συνέχεια ως ερευνητής στο Birk­beck Col­lege (στο Τμήμα Ιστορίας, όπου ανήκε και ο Eric Hob­s­bawm) και στο Kings Col­lege του Πανεπιστημίου του Λονδίνου. Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1979 και δίδαξε στο Πανεπιστήμιο Κρήτης (1979–1984) και στο Πάντειο Πανεπιστήμιο (1984–2006). Έγραψε, στα ελληνικά και τα αγγλικά, βιβλία, μελέτες σε συλλογικές εκδόσεις και άρθρα σε ελληνικά και διεθνή επιστημονικά περιοδικά.

Καβάφης, Κωνσταντίνος Π.

  • Person
  • 1863 - 1933

Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια το 1863 με καταγωγή από την Πόλη. Μετά τον θάνατο του πατέρα του μετακομίζει με τη μητέρα του Χαρίκλεια και τα οκτώ αδέλφια του στην Αγγλία. Επιστρέφει οριστικά στην Αλεξάνδρεια και ζει μόνιμα στο διαμέρισμα της οδού Lepsius 10. Εργάζεται στην Υπηρεσία Αρδεύσεων του Υπουργείου Δημοσίων Έργων για τριάντα χρόνια από το 1892 μέχρι το 1922, όταν και παραιτείται. Πεθαίνει από καρκίνο του λάρυγγα στις 29 Απριλίου 1933, την ημέρα των γενεθλίων του, σε ηλικία 70 χρονών. Πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα από την εφημερίδα Κωνσταντινούπολις της Πόλης το 1886 και δημοσίευσε ποιήματά του σε αρκετά περιοδικά της εποχής. Παρά τις τακτικές δημοσιεύσεις του, δεν εξέδωσε καμία ποιητική συλλογή. Αντίθετα συνήθιζε να τυπώνει τα ποιήματά του σε μονόφυλλα που τα συνένωνε, καταρτίζοντας αυτοσχέδιες συλλογές (χρονολογικές ή θεματικές) τις οποίες κυκλοφορούσε «εκτός εμπορίου». Tα 154 ποιήματα, το επίσημο ποιητικό σώμα, τυπώθηκαν πρώτη φορά το 1935 στην Aλεξάνδρεια, σε πολυτελή έκδοση με επιμέλεια των κληρονόμων του Αλέκου και Ρίκας Σεγκοπούλου και ακολούθησε η δίτομη φιλολογική έκδοση με επιμέλεια του Γ.Π. Σαββίδη (Ίκαρος, 1963).

Πηγή: Κώστας Στεργιόπουλος (επιμ.), «Κ.Π. Καβάφης 1863-1933», Η ελληνική ποίηση. Ανθολογία-Γραμματολογία. Η ανανεωμένη παράδοση, τ. Γ΄, Αθήνα, Σοκόλης 1990, σ. 192-229.

Καρέλλη, Ζωή

  • Person
  • 1901-1998

Η Ζωή Καρέλλη, ψευδώνυμο της Χρυσούλας Αργυριάδου, το γένος Πεντζίκη, γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1901. Προερχόμενη από μία πολύ συντηρητική οικογένεια και ταλαιπωρούμενη από ασθένειες, δεν πήγε σχολείο αλλά παρακολούθησε μαθήματα στο σπίτι. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την εκμάθηση ξένων γλωσσών και τη μουσική. Σε μικρή ηλικία παντρεύτηκε τον Θεόδωρο Αργυριάδη, γεωπόνο, που διετέλεσε για χρόνια διευθυντής του Αγροκτήματος του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης με τον οποίο απέκτησαν δύο γιους, τον Γαβριήλ και τον Κωνσταντίνο.
Η Καρέλλη εμφανίστηκε στα γράμματα το 1935, δημοσιεύοντας στο περιοδικό Το 3ο Μάτι το πεζογράφημα «Διαθέσεις». Το 1937 πρωτοδημοσίευσε ποίημά της (με τίτλο «Φετερπουσικρί») στο περιοδικό Μακεδονικές Ημέρες. Η Καρέλλη ασχολήθηκε κυρίως με την ποίηση, δημοσιεύοντας ποιητικές συλλογές από το 1940 έως το 1973, όταν εξέδωσε το σύνολο της ποιητικής της παραγωγής σε δύο τόμους με τίτλο Τα Ποιήματα της Ζωής Καρέλλη. Τιμήθηκε με το Β΄ Βραβείο Κρατικής Ποίησης για την ποιητική συλλογή Κασσάνδρα και άλλα ποιήματα και με το Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη συγκεντρωτική έκδοση της ποίησής της. Ασχολήθηκε ακόμη με το θέατρο γράφοντας θεατρικά έργα, τον δοκιμιακό λόγο, την πεζογραφία και τη μετάφραση, μεταφράζοντας κυρίως θεατρικά του Έλιοτ.
Συνεργάστηκε εκτεταμένα με πλήθος περιοδικών όπως ο Κοχλίας, στον κύκλο του οποίου συμμετείχε μαζί με τον αδελφό της, Νίκο Γαβριήλ Πεντζίκη, τα Μακεδονικά Γράμματα, οι Μορφές, η Νέα Εστία, ο Αιώνας μας, η Νέα Πορεία, η Ευθύνη. Ποιήματά της μεταφράστηκαν σε πολλές γλώσσες ενώ ανθολογήθηκε εκτεταμένα. Θεωρείται μία από τις σημαντικότερες ελληνίδες ποιήτριες. Τιμήθηκε επανειλημμένα, με αποκορύφωμα την εκλογή της ως αντεπιστέλλοντος μέλους της Ακαδημίας Αθηνών το 1982 (η πρώτη γυναίκα που έγινε μέλος της Ακαδημίας). Υπήρξε μέλος σε εταιρείες λογοτεχνών καθώς και μέλος του Δ.Σ. του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος. Πέθανε το 1998.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού:
Υλικό του αρχείου.
Βιογραφικό στο Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών του ΕΚΕΒΙ στη διεύθυνση http://www.ekebi.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=461&t=212, ημερομηνία πρόσβασης 26-08-2015.

Βάρναλης, Κώστας

  • Person
  • 1884-1974

Ο Κώστας Βάρναλης, ποιητης, θεατρικός συγγραφέας και κριτικός, γεννήθηκε στον Πύργο της Ανατολικής Ρωμυλίας (σημερινό Burgas της Βουλγαρίας). Σούδασε Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και έζησε τα πιο δημιουργικά χρόνια του ως συγγραφέας στη Γαλλία. Μαζί με τους συγχρόνους του Ν. Καζαντζάκη και Άγγ. Σικελιανό, ο Βάρναλης γεφυρώνει τη γενιά του Παλαμά με τη Γενιά του '30. Το αρχείο του απο τελεί μια ανεκτίμητη πηγή για τη μελέτη του Μεσοπόλεμου, μια κρίσιμη περίοδο για τη σύγχρονη ελληνική ιστορία και λογοτεχνία. Η ιδιοφυής αποδόμηση της αρχαιοελληνικής παράδοσης συνδυασμένη με τα ανθρωπιστικά ιδεώδη της κοινωνικής ελευθερίας και δικαιοσύνης αναδεικνύουν τον Βάρναλη σε εξαιρετική και επαναστατική λογοτεχνική μορφή. Στα διασημότερα έργα του περιλαμβάνονται: Το Φως που καίει (1922), Σκλάβοι Πολιορκημένοι (1927), Η Αληθινή απολογία του Σωκράτη (1931) και η σημαντική κριτική μελέτη Ο Σολωμός χωρίς μεταφυσική (1925). Τιμήθηκε με το βραβείο Λένιν το 1959.

Θεοτόκης, Κωνσταντίνος

  • Person
  • 1872-1923

O Κωνσταντίνος Θεοτόκης γεννήθηκε το 1872 στους Καρουσάδες της Κέρκυρας. Το 1989 μεταβαίνει στο Παρίσι όπου σπουδάζει στη Φυσικομαθηματική Σχολή του Πανεπιστημίου της Σορβόνης. Στενός φίλος του Λ. Μαβίλη, μετέχει μαζί του σε εθνικούς αγώνες (Επανάσταση της Κρήτης, 1896) και σε τοπικές πρωτοβουλίες (εναντίον της απόφασης του Δήμου Κέρκυρας για την εγκατάσταση ρουλέτας στο νησί, 1902). Επηρεάστηκε από τη γερμανική ιδεοκρατία και τον Νίτσε, ενώ αργότερα έρχεται σε επαφή με τις σοσιαλιστικές ιδέες της εποχής, πρωτοστατώντας στην ίδρυση του «Σοσιαλιστικού Ομίλου». Κάτοχος τριών ξένων γλωσσών (ιταλικής, γαλλικής και γερμανικής) θα ασχοληθεί με τη μετάφραση λογοτεχνικών και κριτικών κειμένων από την ελληνική, λατινική, σανσκριτική, γαλλική, γερμανική και αγγλική γραμματεία (μεταφράζει Βιργίλιο, Λουκρήτιο, Γκαίτε, Σαίξπηρ, Φλωμπέρ, καθώς και την Ιστορία της Ινδικής Λογοτεχνίας). Έργα του: Κορφιάτικες Ιστορίες (1935), Η τιμή και το χρήμα (1914), Κατάδικος (1919), Η ζωή και ο θάνατος του Καραβέλα (1920), Οι σκλάβοι στα δεσμά τους (1922), κ.ά.

Πηγή: Γιάννης Δάλλας (παρουσίαση-ανθολόγηση), «Κωνσταντίνος Θεοτόκης», Η παλαιότερη πεζογραφία μας. Από τις αρχές της ως τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, τ. Ι΄. 1900-1914, Αθήνα, Σοκόλης 1997, σ. 182-279.

Μόντης, Κώστας (1914-2004)

  • Person
  • 1914-2004

Γεννήθηκε στην Αμμόχωστο το 1914. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα, χωρίς να ασκήσει το επάγγελμα λόγω της απαγόρευσης που επέβαλε η αποικιακή κυβέρνηση για τους αποφοίτους του Πανεπιστημίου Αθηνών. Άσκησε διάφορα επαγγέλματα (προϊστάμενος γραφείων στην Ελληνική Μεταλλευτική Εταιρεία, καθηγητής σε σχολείο, διευθυντής τυπογραφείου, συντάκτης σε εφημερίδες, εκδότης εμπορικών και οικονομολογικών περιοδικών). Υπήρξε μέλος της εκδοτικής ομάδας του περιοδικού Πνευματική Κύπρος και ένας από τους ιδρυτές του «Λυρικού Θεάτρου Κύπρου». Ασχολήθηκε με την ποίηση, την πεζογραφία και το θέατρο και μετέφρασε πολλά κινηματογραφικά έργα. Πέθανε στον Άγιο Δομέτιο την 1 Μαρτίου 2004.

Έργα του: Με μέτρο και χωρίς μέτρο (1934), Γκαμήλες και άλλα διηγήματα (1939), Ταπεινή ζωή (1944), Minima (1946), Τα τραγούδια της ταπεινής ζωής (1954), Στιγμές (1958), Συμπλήρωμα των Στιγμών (1960), Γράμμα στη μητέρα και άλλοι στίχοι (1965), Εν Λευκωσία τη… (1970), Πικραινόμενος εν εαυτώ (1975), κ.ά.

Τερζάκης, Χρήστος

  • Person

"Ο Νίκος Χρ. Τερζάκης γεννήθηκε στην Καλαμάτα το 1929. Ο πατέρας του Χρήστος ήταν σοσιαλιστής που πρωτοστάτησε στην ίδρυση αγροτικών συνεταιρισμών, αγροτικής συνεταιριστικής τράπεζας, του Αυτόνομου Σταφιδικού Οργανισμού κ.ά. και για τη δράση του αναγκάστηκε την περίοδο της μεταξικής δικτατορίας να παραιτηθεί από τη δουλειά του και να μετακομίσει οικογενειακά στην Αθήνα. Από νωρίς στην Κατοχή, ο Νίκος, μαθητής Γυμνασίου τότε, συμμετείχε στην Αντίσταση: οργανώθηκε στην Εθνική Αλληλεγγύη και συμμετείχε στο ΕΑΜ Νέων και στην ΕΠΟΝ. Κατατάχθηκε στον ΕΛΑΣ, και τον Ιούνιο του 1944 τραυματίσθηκε σε μάχη με τους Γερμανούς στην Αθήνα. Στη συνέχεια συνελήφθη στο 3ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο και κρατήθηκε ως όμηρος από τους Γερμανούς. Αποφυλακίστηκε στην Απελευθέρωση και εντάχθηκε στην Εθνική Πολιτοφυλακή, ενώ στα Δεκεμβριανά συμμετείχε στην κατάληψη της Σχολής Ευελπίδων. Για τη δράση του συνελήφθη το 1945, καταδικάστηκε σε 20 χρόνια κάθειρξη και φυλακίστηκε για 10 χρόνια σε διάφορες φυλακές (Χατζηκώστα, Αίγινας, Άμφισσας, Κέρκυρας, Αβέρωφ, Γυάρου), ενώ μετά την αποφυλάκισή του εκτοπίστηκε ένα διάστημα στον Αϊ-Στράτη. Συμμετείχε στην ΕΔΑ και δημοσιογραφούσε στην ""Αυγή"", ασκώντας το επάγγελμα του διορθωτή-επιμελητή εκδόσεων. Στη δικτατορία του ’67 συνελήφθη πάλι και εκτοπίστηκε στη Γυάρο και τη Λέρο. Στη μεταπολίτευση παντρεύτηκε τη σύντροφο της ζωής του Φρόσω Συμεωνίδου (1975) και εργάστηκε σε διάφορες ιδιωτικές εταιρείες, παραμένοντας μέχρι το τέλος της ζωής του (24.10.2009) ανένταχτος στο χώρο της ευρύτερης Αριστεράς."

Σκαλκώτας, Νίκος

  • Person
  • 1904-1949

Ο Νίκος Σκαλκώτας γεννήθηκε στη Χαλκίδα στις 8 Μαρτίου 1904. Από την ηλικία των πέντε ετών άρχισε να μαθαίνει βιολί με τον θείο του και το 1910 η οικογένειά του μετακόμισε στην Αθήνα για να του προσφέρει την ευκαιρία πληρέστερης μουσικής μόρφωσης. Γράφτηκε στο Ωδείο Αθηνών και το 1918 αποφοίτησε με την ανώτατη διάκριση («Χρυσό Μετάλλιο») για την ερμηνεία του στο «Κοντσέρτο για βιολί» του L.V. Beethoven. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1921 έλαβε υποτροφία από το Ίδρυμα Αβέρωφ για ανώτερες σπουδές βιολιού και αναχώρησε για το Βερολίνο όπου παρέμεινε για περισσότερα από 10 χρόνια. Στη Γερμανία ήρθε σε επαφή με τα νέα συνθετικά ρεύματα και πολύ σύντομα προσανατολίστηκε στη σύνθεση, ἐχοντας δασκάλους τον K. Weil, τον P. Jarnach και τον A. Schönberg. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο Βερολίνο έγραψε πάνω από 70 έργα, τα περισσότερα από τα οποία χάθηκαν.

Τον Μάιο του 1933 επέστρεψε στην Ελλάδα, όπου βρέθηκε αντιμέτωπος με την καχυποψία και την αμφισβήτηση της τοπικής μουσικής κοινότητας. Εξασφάλισε τα προς το ζην παίζοντας στην Κρατική Ορχήστρα Αθηνών. Παράλληλα συνθετικά διένυε την 2η δημιουργική του περίοδο που διήρκεσε ως το 1945 και περιλαμβάνει πάνω από 100 έργα γραμμένα με το δικό του προσωπικό ύφος. Η 3η δημιουργική του περίοδος διαρκεί από 1946 έως τον πρόωρο θάνατό του το 1949 και χαρακτηρίζεται πιο εσωστρεφής και δραματική.

Μπούσιος, Γεώργιος

  • Person
  • 1875 – 1929

Ο Γεώργιος Μπούσιος (Γρεβενά, 1875 – Αθήνα, 1929) ήταν από τους πρωτοπόρους του Μακεδονικού Αγώνα στην περιφέρειά του. Βουλευτής στο οθωμανικό κοινοβούλιο το 1908, μέλος της «Οργανώσεως Κωνσταντινουπόλεως» υπερασπίστηκε τα δικαιώματα των εθνοτήτων της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Το 1915 εκλέχτηκε για πρώτη φορά βουλευτής Κοζάνης στο ελληνικό κοινοβούλιο, ως ηγετικό στέλεχος του ανεξάρτητου συνδυασμού του Ίωνα Δραγούμη. Ανέλαβε μάλιστα την ηγεσία του συνδυασμού μετά τη δολοφονία του τελευταίου. Βουλευτής για μακρύ χρονικό διάστημα (1915-1922, 1926-1928) φιλοβασιλικός αλλά αντίθετος του Γούναρη, αρνήθηκε την πρόταση να σχηματίσει κυβέρνηση τον Μάρτιο του 1922. Ανέλαβε ωστόσο υπουργός Εσωτερικών στην κυβέρνηση Τριανταφυλλάκου, μετά την κατάρρευση του μικρασιατικού μετώπου. Η οικογένεια Μπούσιου κατείχε κτήματα στην περιοχή των Γρεβενών, όπου καλλιεργούσε καπνά, σιτηρά, οπωροκηπευτικά κ.ά.

Βαφοπούλου, Αναστασία

  • Person

Η Αναστασία (Γερακοπούλου) Βαφοπούλου, γεννήθηκε στον Πύργο της Ανατολικής Ρωμυλίας, αλλά μικρή ακόμα εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη.

Τελειώνοντας το Γυμνάσιο, φοιτά για τρία χρόνια στο Αμερικάνικο Κολλέγιο Θεσσαλονίκης και στη συνέχεια τελειοποιεί τις Ανώτερες Σπουδές της, στο Αμερικάνικο Κολλέγιο Αθηνών. Το 1945, με υποτροφία του Βρετανικού Συμβουλίου, φεύγει για την Αγγλία και επιστρέφει το 1947, με το μεταπτυχιακό της δίπλωμα. Το 1946 παντρεύεται με τον ποιητή Γ. Θ. Βαφόπουλο.

Το 1952 δημιουργεί το "Πρότυπο Ίδρυμα Αγγλικών Σπουδών Βαφοπούλου", με την τεράστια επιτυχία εκμάθησης της Αγγλικής Γλώσσας, στο χώρο της Θεσσαλονίκης.

Η Αναστασία Βαφοπούλου απεβίωσε το 2001.

Αμπραχαμιάν, Σέρο

  • Person
  • 1950-1983

Ο Σέρο Αμπραχαμιάν γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη το 1950. Σπούδασε σχέδιο μόδας. Το 1970 ανακηρύχθηκε από το περιοδικό Γυναίκα ο καλλύτερος Έλληνας σχεδιαστής μόδας. Συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι, όπου σπούδασε στάιλινγκ, μάρκετινγκ, τεχνολογία υφάσματος, γούνα, δέρμα και ιστορία κοστουμιού. Έγινε μέλος των Ηνωμένων Γάλλων Στιλίστ και ταξίδεψε εκτεταμένα στην Ευρώπη, την Αμερική και σε χώρες της Μέσης Ανατολής. Στο Παρίσι συγχρωτίστηκε με πολλούς Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες και συνδέθηκε με τον Γιάννη Τσαρούχη, ο οποίος σχεδίασε τη Μέδουσα, σχέδιο το οποίο αργότερα ο Αμπραχαμιάν χρησιμοποίησε ως λογότυπο. Γύρισε στην Ελλάδα και συνεργάστηκε με γνωστές εξαγωγικές μονάδες ενώ λίγο πριν το θάνατο του δημιούργησε δική του επιχείρηση. Θεωρήθηκε ένας από τους πιο πρωτοπόρους Έλληνες σχεδιαστές μόδας. Πέθανε στην Νέα Υόρκη το 1983.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Κυριακή Τσολάκη, «Ο διανοούμενος της μόδας», Πανσέληνος, ένθετο της εφημερίδας Μακεδονία, τχ. 176 (19.1.2003), σσ. 10-15.

Λεβίδης, Νικόλαος

  • Person
  • 1868-1942

Σπούδασε νομικά και φιλολογία. Εκλέχθηκε επανειλημμένως βουλευτής Αττικής από το 1881 ως το 1920. Για τη ρητορική του δεινότητα τον αποκάλεσαν «αηδόνι της Βουλής». Διετέλεσε υπουργός των Ναυτικών (1895), υπουργός Δικαιοσύνης (Κυβέρνηση Γεωργίου Θεοτόκη του 1903), και υπουργός Εσωτερικών (1908). Δυο φορές, επίσης, διετέλεσε πρόεδρος της Βουλής. Δώρισε την προσωπική του βιβλιοθήκη στον Σύλλογο «Παρνασσός», ο οποίος κατήρτησε ιδιαίτερη αίθουσα για την τοποθέτηση των βιβλίων, μεταξύ άλλων, πλήρεις προϋπολογισμούς και απολογισμούς του ελληνικού κράτους μιας ολόκληρης εκατονταετίας, όλους τους τόμους της εφημερίδας της κυβερνήσεως, όλες τις συζητήσεις των νομοθετικών σωμάτων από ίδρυση του Ελληνικού κράτους, φακέλους όλων των μεγάλων ζητημάτων του Ελληνικού κράτους, καθώς και όλα τα έργα που δημοσίευσε ο Λεβίδης σε τόμους, περιοδικά και εφημερίδες. Η αίθουσα αυτή ονομάστηκε «αίθουσα Νικόλαου Λεβίδη».
Ως συγγραφέας ο Ν. Λεβίδης υπήρξε πληθωρικός. Έγραψε πολλά άρθρα και μελέτες από τις οποίες οι πιο αξιόλογες είναι: «Τα μοναστηριακά κτήματα» (1892) και «Βασιλεία συνταγματική μετά κοινοβουλευτισμού» (1934). Τη σημαντική βιβλιοθήκη του την κληροδότησε στον Φ. Σ. «Παρνασσός», του οποίου ήταν ιδρυτικό μέλος.

Δεληγεώργης, Επαμεινώνδας Δ.

  • Person
  • 1829-1879

Γεννήθηκε στην Τρίπολη το 1829. Έμαθε τα πρώτα γράμματα στην Τρίπολη και στο Μεσολόγγι, ενώ ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές και πανεπιστημιακές σπουδές του στην Αθήνα, σπουδάζοντας Νομικά. Άρχισε να δικηγορεί το 1850, ενώ στα χρόνια που ακολούθησαν έγινε το ίνδαλμα της φιλελεύθερης “χρυσής νεολαίας". Εκλέχθηκε για πρώτη φορά βουλευτής Μεσολογγίου το 1859 και τάχθηκε ανοιχτά κατά της δυναστείας, με αποτέλεσμα να αποκλεισθεί από τη Βουλή ως αντιπολιτευόμενος, και μετά την επανάσταση του Ναυπλίου να συλληφθεί και εξοριστεί στην Κύθνο και Μύκονο. Υπουργός Δημοσίας Εκπαιδεύσεως στην πρώτη κυβέρνηση μετά την έξωση του Όθωνα (Οκτ. 1862), πρωθυπουργός ολιγοήμερων κυβερνήσεων τον Οκτώβριο και Νοέμβριο του 1865, ανέλαβε το 1866 υπουργός Εξωτερικών και προσωρινός υπουργός Δικαιοσύνης στην κυβέρνηση Δ.Βούλγαρη. Αρχηγός του δικού του πολιτικού κόμματος, τέσσερις φορές πρωθυπουργός από το 1870 έως τον θάνατό του (1870, 1872, 1876, 1877), διέθετε μεγάλη δημοτικότητα και ρητορικές ικανότητες. Ο Επαμεινώνδας Δεληγεώργης αποσύρθηκε από την πολιτική στις αρχές του 1878 και ένα χρόνο αργότερα πέθανε σε ηλικία 50 ετών. Παντρεύτηκε την Ξανθή, κόρη του Υδραίου Λαζάρου Γιουρδή, με την οποία απέκτησαν πέντε παιδιά: τον Δημήτριο, την Πηνελόπη, την Λίζα (σύζυγο Μ. Μαλακάση), την Μαρία και τον Κωνσταντίνο.

Πλαστήρας, Νικόλαος

  • Person
  • 1883 - 1953

Ο Νικόλαος Πλαστήρας (4 Νοεμβρίου 1883 - 26 Ιουλίου 1953) ήταν Έλληνας στρατιωτικός και πολιτικός. Έγινε γνωστός για την στρατιωτική του δράση κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους (όπου έγινε γνωστός ως Μαύρος Καβαλάρης) και τη Μικρασιατική εκστρατεία ενώ πολλές φορές ενεπλάκη με την πολιτική συμμετέχοντας ή οργανώνοντας κινήματα. Ήταν φιλοβενιζελικός και κυβέρνησε την Ελλάδα τρεις φορές, μία το 1945 και άλλες δύο στα 1950-1952.

Βαρβαρέσος, Κυριάκος

  • Person
  • 1884 – 1957

Ο Κυριάκος Βαρβαρέσος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1884. Το 1906 αναγορεύθηκε διδάκτωρ της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1908 συνέχισε τις σπουδές του με υποτροφία στα Πανεπιστήμια του Βερολίνου και του Μονάχου στις οικονομικές επιστήμες και τη στατιστική, ενώ παράλληλα έκανε πρακτική άσκηση στο Πρωσικό Στατιστικό Γραφείο. Το 1911 διορίστηκε Τμηματάρχης Στατιστικής στο νεοσύστατο τότε Υπουργείο Γεωργίας, Εμπορίου και Βιομηχανίας και το 1913 διορίστηκε Διευθυντής της Διεύθυνσης Στατιστικής. Το 1916 αποσπάστηκε στην Υπηρεσία Επισιτισμού ως Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Επισιτισμού, όπου παρέμεινε έως το 1918. Το 1918 εξελέγη έκτακτος καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ενώ κατά το ίδιο έτος συμμετείχε ως ένας εκ των Τεχνικών Συμβούλων της ελληνικής αποστολής στη Συνδιάσκεψη της Ειρήνης στο Λονδίνο και το Παρίσι. Το 1919 ανέλαβε εκ νέου Διευθυντής Στατιστικής, θέση από την οποία παραιτήθηκε στις αρχές του 1920. Το 1924 εξελέγη τακτικός Καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στη Νομική Σχολή Αθηνών και το ίδιο έτος διορίστηκε ως Οικονομικός Σύμβουλος στην Εθνική Τράπεζα. Το 1928 ανέλαβε τη διεύθυνση του Τμήματος Οικονομικών Μελετών της Τράπεζας της Ελλάδος.
Την περίοδο 1927-1928 μετείχε σε όλες τις διεθνείς διασκέψεις στη Γενεύη και συνεργάστηκε με εκπροσώπους της Κοινωνίας των Εθνών ως αντιπρόσωπος της Εθνικής Τράπεζας για την κατάρτιση σχεδίων, συμβάσεων, νόμων, διαταγμάτων κ.λπ. Το 1932 κλήθηκε από τον Ελ. Βενιζέλο να αναλάβει το Υπουργείο Οικονομικών. Εισηγήθηκε το Νόμο 5422/1932 «περί αναστολής της υποχρεώσεως της Τραπέζης της Ελλάδος προς εξαργύρωσιν των τραπεζικών γραμματίων αυτής και περί ρυθμίσεως της αγοράς και πωλήσεως συναλλάγματος». Σχεδόν ταυτόχρονα, εξέδωσε και το διάταγμα «περί μετατροπής σε δραχμές των οφειλών σε συνάλλαγμα» (δραχμοποίηση). Το ίδιο έτος διορίστηκε Υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, ασκώντας παράλληλα και τα καθήκοντα του τακτικού Καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το 1936 εξελέγη Ακαδημαϊκός. Με το Βασιλικό Διάταγμα της 4ης Αυγούστου 1939 διορίστηκε Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος. Κατά την περίοδο της Γερμανοϊταλικής Κατοχής 1941-1944 ο Κ. Βαρβαρέσος με τα μέλη της Ελληνικής Κυβέρνησης και τον Βασιλιά κατέφυγαν αρχικά στην Κρήτη και έπειτα στο Κάιρο καταλήγοντας στο Λονδίνο. Διετέλεσε Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών της Ελληνικής Κυβέρνησης στο Λονδίνο, ενώ διαχειρίστηκε και το χαρτοφυλάκιο της εμπορικής ναυτιλίας. Το 1945 ορκίστηκε και ανέλαβε καθήκοντα Αντιπροέδρου και Υπουργού Εφοδιασμού της κυβέρνησης Π. Βούλγαρη. Τον Οκτώβριο του ίδιου έτους παραιτήθηκε από την κυβέρνηση και από τη Διοίκηση της Τράπεζας και εγκαταστάθηκε στις Η.Π.Α., όπου εργάσθηκε πρώτα ως μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου και έπειτα ως Οικονομικός Σύμβουλος στη Διεθνή Τράπεζα (IBRD, Ουάσιγκτον). Το 1951, ο Ν. Πλαστήρας κάλεσε τον Κυριάκο Βαρβαρέσο να συμβάλει ως Οικονομικός Σύμβουλος της κυβέρνησης στην επίλυση των οικονομικών προβλημάτων που αντιμετώπιζε η χώρα. Επέστρεψε και προσέφερε τις υπηρεσίες του, συντάσσοντας την Έκθεση επί του Οικονομικού Προβλήματος της Ελλάδος (1952). Παράλληλα υπέβαλε εμπιστευτικό παράρτημα για την αναπροσαρμογή της δραχμής, το οποίο δημοσιεύτηκε μετά την υποτίμηση του 1953. Με την ολοκλήρωση της αποστολής του επανήλθε στην Ουάσιγκτον, όπου και απεβίωσε στις 22 Φεβρουαρίου 1957. Στο συγγραφικό του έργο συγκαταλέγονται «Η θεωρία του πληθυσμού» (1913), «Αἱ οἰκονομικαί συνέπειαι τῆς συνθήκης τῶν Βερσαλλιῶν» (1922), κ.ά. Η πλούσια βιβλιοθήκη του δωρήθηκε, κατόπιν επιθυμίας του, στη Νομική Σχολή. Τιμήθηκε από τον Βασιλιά Παύλο Α’ με τον Μεγαλόσταυρο του Βασιλικού του Τάγματος του Φοίνικος (1952).

Ψυχάρης, Γιάννης

  • Person
  • 1854 - 1929

Γεννήθηκε στην Οδησσό το 1854. Σε ηλικία έξι ετών εγκαταστάθηκε στην Πόλη και τέσσερα χρόνια αργότερα στη Γαλλία, όπου φοίτησε στα σχολεία της Μασσαλίας και του Παρισιού. Το 1872 γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βόννης, χωρίς όμως να ολοκληρώσει τις σπουδές του. Το 1877 στρέφεται οριστικά στις φιλολογικές σπουδές και το 1882 γνωρίζει τον Ernest Renan. Σταθερός υπέρμαχος της δημοτικής, δημοσίευσε το 1888 το βιβλίο του Το ταξίδι μου, καρπός της επιστημονικής αποστολής του στην Ελλάδα και την Ανατολή. Πέθανε στο Παρίσι το 1929.

Άλλα έργα του: Τ’ Όνειρο του Γιαννίρη (1897), Ζωή κι Αγάπη στη Μοναξιά (1904), Τα δυο αδέρφια (1910-1911), Ρόδα και Μήλα (1902-1909), κ.ά.

Πηγή: Άντεια Φραντζή (παρουσίαση-ανθολόγηση), «Γιάννης Ψυχάρης», Η παλαιότερη πεζογραφία μας. Από τις αρχές της ως τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, τ. Η΄. 1880-1900, Αθήνα, Σοκόλης 1997, σ. 12-55.

Πλουμπίδης, Νίκος

  • Person
  • 1902 - 1954

Ο ΝΙΚΟΣ ΠΛΟΥΜΠΙΔΗΣ γεννήθηκε στα Λαγκάδια Γορτυνίας τον Δεκέμβριο του 1902 και το 1924 διορίστηκε δάσκαλος στην περιοχή της Ελασσόνας. Οι άμεσες κοινωνικές εμπειρίες και η πλούσια συνδικαλιστική του δράση τον οδήγησαν σύντομα στην Αριστερά, όπως και αρκετούς δασκάλους την περίοδο του Μεσοπολέμου.
Μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ από το 1935, γνώρισε την πρώτη μακρά εμπειρία παρανομίας στη διάρκεια της δικτατορίας του Μεταξά. Ηγετικό στέλεχος του ΕΑΜ και του ΚΚΕ πρωτοστάτησε στην οργάνωση της μαζικής και ένοπλης αντίστασης στην Αθήνα, όπου και παρέμεινε σε όλη τη διάρκεια της Κατοχής. Το 1947 θα περάσει και πάλι στην παρανομία και μετά το τέλος του Εμφυλίου θα συμβάλει καθοριστικά στην επάνοδο της Αριστεράς στη νομιμότητα και την κοινοβουλευτική ζωή, αρχικά με τη δημιουργία της Δημοκρατικής Παράταξης στις εκλογές της 5ης Μαρτίου 1950, και στη συνέχεια με την ίδρυση της ΕΔΑ.
Η "υπόθεση Πλουμπίδη" θα παραμείνει για αρκετά χρόνια ανοιχτό τραύμα στην Αριστερά γιατί συμπυκνώνει, στην πιο ακραία εκδοχή, τις αντιφάσεις που χαρακτηρίζουν τις ανθρώπινες διαδρομές των Ελλήνων κομμουνιστών, ιδιαίτερα κατά τα χρόνια του Εμφυλίου και στη συνέχεια υπό το βάρος της ήττας. (Η. Νικολακόπουλος, από την έκδοση)

Κουρμούλης, Δημήτρης

  • Person

Dimitri Curmuli (Dimitrios Kourmoulis), a Greek merchant in Venice, c. 1772-1777, who later moved to Amsterdam, acted primarily as an agent for a large Greek firm in Smyrna. The Curmuli house was in fact a branch of a Greek multinational based on capital from Chios. The firm had branches in Venice (later in Trieste), Amsterdam, Smyrna and Constantinople and was managed by Ioannis Avgerinos, a Swedish diplomatic protégé. Curmuli was married to a Dutch merchant’s daughter, a very unusual circumstance at the time. Curmuli ran into serious trouble in Amsterdam when the main branch in Smyrna, managed by Ioannis Avgerinos, went bankrupt in 1783. He travelled to Smyrna to defend his claims against Avgerinos only to be murdered there, presumably by his former partner’s accomplices.

Τερέντσιο, Γιολάντα

  • Person
  • 1922-2006

Η Γιολάντα Τερέντσιο γεννήθηκε στην Αθήνα το 1922. Ήταν κόρη του Τόνι Τερέντσιο και της Τζούλιας Αμπελά και είχε μία αδελφή κατά δύο χρόνια νεότερη, την Άλμπα. Τελείωσε το Γυμνάσιο της Γερμανικής Σχολής (1934-1940) και ενεγράφη στη Νομική Σχολή, από την οποία δεν αποφοίτησε. Το 1944 συνελήφθη από τα Ες-Ες λόγω της αντιστασιακής της δράσης και εστάλη για καταναγκαστική εργασία στην Αυστρία. Εκεί δραπέτευσε από το στρατόπεδο επιλογής, συνελήφθη όμως και κρατήθηκε στη φυλακή Λάντεσγκεριχτ της Βιέννης. Μετά την απελευθέρωση της πόλης από τον Ερυθρό Στρατό, επέστρεψε στην Αθήνα με πολλές κακουχίες, τον Αύγουστο του 1945, οπότε αποτύπωσε την εμπειρία της αιχμαλωσίας της στο έργο 413 Μέρες. Έλαβε το δίπλωμα του Γαλλικού Ινστιτούτου (1946-1948) και του Βρετανικού Συμβουλίου (1946-1949) στην Αθήνα, ενώ παράλληλα δημοσίευε στον Ταχυδρόμο της Αλεξάνδρειας συνεντεύξεις με τους σημαντικούς λογοτέχνες της εποχής. Στη συνέχεια πήρε το δίπλωμα προπαιδευτικής του τμήματος Συγχρόνων γλωσσών στο Πανεπιστήμιο της Νίκαιας (1949-1950), όπου παρακολούθησε και μαθήματα του Κέντρου Μεσογειακών Σπουδών. Την ίδια περίοδο δημοσίευε στη Νέα Εστία, τον Ταχυδρόμο (Αθηνών) και το Βήμα συνεντεύξεις με διαπρεπείς γάλλους στοχαστές και νομπελίστες. Τις σπουδές της συνέχισε στη Σορβόννη, ολοκληρώνοντας την Ανωτέρα Σχολή Δημοσιογραφίας στο Παρίσι (1950-1952). Την ίδια περίοδο άρχισε να μεταφράζει στα γαλλικά το έργο της 413 Μέρες που δεν είχε εκδοθεί ακόμη τότε στα ελληνικά. Επιστρέφοντας στην Αθήνα συνεργάστηκε με τον Ταχυδρόμο (από το 1955), το Βήμα (από το1957) και τα Νέα. Από τον Νοέμβριο του 1967 ως τον Ιούνιο του 1975 εργάσθηκε ως δημοσιογράφος του ελληνικού τμήματος του BBC στο Λονδίνο. Η προσφορά της στην ενημέρωση των Ελλήνων κατά τη διάρκεια της δικτατορίας αναγνωρίσθηκε κυρίως στο ντοκιμαντέρ της Πέπης Ρηγοπούλου: «Γιολάντα Τερέντσιο, η φωνή του BBC στα χρόνια της δικτατορίας», που προβλήθηκε στην εκδήλωση διαμαρτυρίας για τη διακοπή λειτουργίας της ελληνικής εκπομπής του BBC (22.11.2005) της ΠΟΕΣΥ, των «Ενώσεων Συντακτών» και των «Τμημάτων Επικοινωνίας & ΜΜΕ» του Παντείου και του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου. Από το 1974 συνεργάσθηκε ως ανταποκρίτρια από το Λονδίνο με την Καθημερινή και σύντομα, μετά την επιστροφή της στην Αθήνα, ως συντάκτρια. Από το 1978 ως το 1981 ανέλαβε την μηνιαία ενημερωτική εκπομπή στην κρατική τηλεόραση «Η Πορεία της Ευρώπης» (58 εκπομπές) και τη σειρά εκπομπών στο ραδιόφωνο με τίτλο «Τι θα πει Ευρώπη» (Νοέμβριος 1976-1978, 26 εκπομπές). Το 1981 συνέχισε με τις ραδιοφωνικές εκπομπές «Αναζήτηση της Αγγλίας», «Η Ευρώπη των Εννέα» και «Η Ευρώπη των Δέκα», «Ο κόσμος χθες, σήμερα, αύριο» (1987-1998) στην ΕΡΤ, και «Αναδρομή στις ρίζες» (1996-1998) στο 5ο Πρόγραμμα.

Εξέδωσε τρία αυτοτελή έργα: 413 μέρες (Εστία, 1982, 1η έκδοση στα γαλλικά [1958] και μετά στα ισπανικά [1961]), Ο κόσμος χθες, σήμερα, αύριο – Πνευματικοί άνθρωποι (συνεντεύξεις με Έλληνες λογοτέχνες, που είχε πάρει από το 1949, Μίνωας, 1992) και Κορυφαίοι Έλληνες στη σφαίρα της τέχνης (Ε.Λ.Ι.Α., 2000). Ετοίμαζε και ένα τέταρτο βιβλίο το οποίο θα περιελάμβανε συζητήσεις με ευρωπαίους λογοτέχνες, που έχουν τιμηθεί με το βραβείο Νόμπελ. Συμμετείχε επίσης σε συλλογικά έργα. Εξέδωσε τις μεταφράσεις: Η χώρα που δε φτάνεις ποτέ του Andre Dhotel και Υπολοχαγός Κάτια της Κατρίν Ντεβιλιέ.

Πέθανε στην Αθήνα στις 13 Ιουνίου 2006, μετά από μακρά ασθένεια.

Πηγή: Αρχείο Γ. Τερέντσιο (φάκ. 71.1), και τα έργα της: Ο κόσμος χθες σήμερα αύριο. Πνευματικοί άνθρωποι, Μίνωας, 1993, Κορυφαίοι Έλληνες στη σφαίρα της τέχνης. Συνεντεύξεις – Δοκίμια, Ε.Λ.Ι.Α., 2000.

Μπάουρινγκ, Τζων

  • Person
  • 1792-1872

Άγγλος φιλελεύθερος συγγραφέας, οικονομολόγος και πολιτικός που έδρασε ως γραμματέας του Φιλελληνικού Κομιτάτου (London Greek Committee) στα χρόνια 1823-1826.

Ζωγράφος, Κωνσταντίνος

  • Person
  • 1796 - 1856

Έλληνας γιατρός, πολιτικός και διπλωμάτης. Είχε διατελέσει υπουργός και ήταν από τους πρώτες νομάρχες του νέου Ελληνικού Κράτους που προέκυψε μετά την επανάσταση του 1821.
Γεννήθηκε στο χωρίο Σόλος της επαρχίας Καλαβρύτων και ήταν γιος του αγιογράφου Μαυρονικόλα Ζωγράφου. Σπούδασε ιατρική στην Πίζα και συνδέθηκε φιλικά με τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο. Με το ξέσπασμα της επανάστασης αναχώρησε για την Ελλάδα και αρχικά εργάστηκε ως γιατρός στα Καλάβρυτα. Αναμίχθηκε με την πολιτική, όντας υποστηρικτής του Καλαβρυτινού Ανδρέα Ζαΐμη. Εκλέχτηκε πληρεξούσιος στην Γ' Εθνοσυνέλευση (πήρε μέρος στην Γ' Εθνοσυνέλευση Επιδαύρου και στην Γ' Εθνοσυνέλευση Τροιζήνας) ενώ υπηρέτησε και ως γενικός γραμματέας της κυβέρνησης Ζαΐμη. Την περίοδο 1832 με 1833, διετέλεσε υπουργός Στρατιωτικών στην κυβέρνηση Τρικούπη ενώ στις 8 Μαΐου 1833 διορίστηκε νομάρχης Αρκαδίας. Ήταν ένας από τους πρώτους δέκα της Ελλάδας, ενώ στις 24 Αυγούστου του 1833, διορίστηκε πληρεξούσιος παρά την Πύλη, δηλαδή πρεσβευτής της Ελλάδας στην Κωνσταντινούπολη. Ο Σουλτάνος όμως, τον αναγνώρισε επίσημα τον Δεκέμβριο του 1837. Τον ίδιο χρόνο ανακλήθηκε πίσω στην Ελλάδα και διορίστηκε υπουργός επί των Εξωτερικών.
Το 1839 με την ιδιότητα του υπουργού επί των Εξωτερικών ταξίδεψε στην Κωνσταντινούπολη για να μεταφέρει την συγχαρητήρια επιστολή του Όθωνα προς τον νέο σουλτάνο Aβδούλ Mετζήτ. Ο Αβδούλ Μετζήτ τον δέχτηκε στις 7 Δεκεμβρίου στα ανάκτορα, όπου του απένειμε ανώτερο οθωμανικό παράσημο. Ο Ζωγράφος εργάστηκε για την σύναψη φιλικής συνθήκης, κάτι το οποίο επετεύχθη τελικώς στις 3 Μαΐου 1840. Υπήρξε η πρώτη ελληνοοθωμανική συνθήκη και η οποία ρύθμιζε οικονομικές και ιδιαίτερα εμπορικές εκκρεμότητες ετών μεταξύ των δύο χωρών. Μετά την επιστροφή του όμως στην Αθήνα, αντιμετώπισε σφοδρές αντιδράσεις, κυρίως από τους πολιτικούς του αντιπάλους, επειδή θεώρησαν ότι η συνθήκη ήταν επιζήμια για τα ελληνικά συμφέροντα. Το υπουργικό συμβούλιο στις 11 Μαΐου την απέρριψε, ενώ το Συμβούλιο της Επικρατείας αρνήθηκε να την επικυρώσει. Έτσι στις 16 Μαΐου αναγκάστηκε να παραιτηθεί από το υπουργικό του αξίωμα και να περιοριστεί στην αντιπολίτευση. Έλαβε μέρος στην επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου το 1843 και ουσιαστικά αποτέλεσε την πολιτική τριανδρία του κινήματος μαζί με τον Ανδρέα Λόντο και τον Ανδρέα Μεταξά. Αργότερα εκλέχτηκε πληρεξούσιος των Καλαβρύτων στην Εθνοσυνέλευση της Αθήνας, ενώ στη συνέχεια το 1850, διορίστηκε από την κυβέρνηση Αντώνιου Κριεζή πρέσβης της Ελλάδας στην Πετρούπολη.
Απεβίωσε το 1856 στο Μπελβί της Γαλλίας ενώ βρισκόταν εκεί για θεραπεία

Σταματελόπουλος, Νικήτας

  • Person
  • 1787 - 1849

Ο Νικηταράς γεννήθηκε στη Μεγάλη Αναστασίτσα (Νέδουσα) το 1787. Γιός του Σταματέλου Τουρκολέκα και της Σοφίας το γένος Καρούτσου, αδελφής της γυναίκας του Κολοκοτρώνη, μαθήτεψε κοντά στο Ζαχαριά και τον Κολοκοτρώνη. Το 1805, μετά το φόνο του αρματολού πατέρα του και αδελφού του από τους Τούρκους, ακολούθησε το θείο του Κολοκοτρώνη στα Επτάνησα. Μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία το 1818 και επιδόθηκε στη μύηση νέων φιλικών. Το Φεβρουάριο του 1821 βρισκόταν στην Πελοπόννησο, έτοιμος για την κήρυξη της Επανάστασης. Συμμετείχε στην απελευθέρωση της Καλαμάτας, στις μάχες του Βαλτετσίου και των Δολιανών (αρχηγός και νικητής), στην άλωση της Τριπολιτσάς, στην πολιορκία του Αναπλιού, σε πολεμικές επιχειρήσεις στη Ρούμελη, στις επιχειρήσεις εναντίον του Δράμαλη και του Ιμπραήμ.

Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου τάχθηκε με το μέρος του Κολοκοτρώνη. Υπήρξε στενός συνεργάτης του Καποδίστρια και διορίστηκε Διοικητής Συντάγματος Πελοποννησίων και Αρχηγός της Πολιτικής Φρουράς Πελοποννήσου.Στην Δ΄ Εθνοσυνέλευση του Άργους (1829) ήταν πληρεξούσιος του Λεονταρίου.

Στην Οθωνική περίοδο έζησε παραγκωνισμένος. Το Δεκέμβριο του 1839 συνελήφθη με την κατηγορία ότι ανήκε στη «Φιλορθόδοξη Εταιρεία», η οποία στρεφόταν εναντίον του Όθωνα, παραπέμφθηκε σε δίκη, αθωώθηκε αλλά παρέμεινε στις φυλακές της Αίγινας 14 μήνες ακόμα. Μετά την Επανάσταση του 1843 ο Όθωνας του έδωσε το βαθμό του Υποστρατήγου και το 1847 τον έκαναν Γερουσιαστή. Ήταν όμως ανήμπορος για δράση.

Πέθανε στον Πειραιά το 1849, τυφλός και πάμπτωχος, και κηδεύτηκε στην Αθήνα.

Λαμπίρης, Φώτιος

  • Person

Ο Φώτιος Λαμπίρης (Κεφαλλονιά 1906-;), αδελφός του Σπυρίδωνα, ήταν και αυτός γιατρός, γαστρεντερολόγος.

Σταύρου, Ιωάννης

  • Person

Ο Σταύρος Ιωάννου ή Τσαπαλάμος (θ. 1823) ήταν έμπορος και πρόκριτος στα Γιάννινα επί Αλή Πασά

Σταύρου, Γεώργιος

  • Person
  • 1788 - 1869

Γιος του Σταύρου Ιωάννου που υπηρέτησε από το 1825 σε διάφορες θέσεις στην ελεύθερη Ελλάδα και ίδρυσε αργότερα την Εθνική Τράπεζα

Λεβίδης, Σταμάτης

  • Person

Πολιτικός, χορηγός της Επανάστασης του 1821 και γιος του Άγγελου

Κιαφαζέζης, Ηλίας

  • Person
  • 1889–1964

Λόγιος από την Κορυτσά που έζησε χρόνια στη Ρουμανία και μετά υπήρξε διευθυντής του ρουμανικού σχολείου της γενέτειράς του. Ερεύνησε την ιστορία της Μοσχόπολης και των λογίων της και μετέφρασε Αλβανικά την «Αληπασιάδα» του Χατζή-Σεχρέτη.

Βαρλέντης, Χρίστος

  • Person
  • 1873-1929

Ο Χρίστος Βαρλέντης, πρωτότοκος γιος της οικογένειας του Νικολάου Βαρλέντη-Χριστοδούλου, καταγόταν από τη Ζάχουλη (Ζαχόλη) Κορινθίας. Μετά τον πρόωρο θάνατο του πατέρα του, η οικογένεια εγκαταστάθηκε στην Τρίπολη, όπου ο Βαρλέντης έζησε τα παιδικά του χρόνια και ολοκλήρωσε το γυμνάσιο. Γεννήθηκε με περιορισμένη όραση και αργότερα υπέστη τραυματισμό στο υγιές μάτι του. Έγραψε ποιήματα, διηγήματα και άρθρα, στα οποία υποστήριξε τον δημοτικισμό.
Το διάστημα 1904-1909 εξέδωσε το περιοδικό Επιθεώρηση, όπου δημοσίευσε την κωμωδία «Οι μαλλιαροί» (1904), τη μετάφραση του Προμηθέα του Αισχύλου (1906), της Ηλέκτρας του Σοφοκλή (1906) και της Ιφιγένειας εν Ταύροις του Ευριπίδη (1907). Το 1909 κυκλοφόρησε ως τόμος του περιοδικού η συλλογή διηγημάτων Χαμοζωή.
Δημοσίευσε τα έργα: Σύννεφα. Συλλογή έργων πεζών και εμμέτρων (1897), Φλόγες. Του πολέμου – Από παντού – Νέος κόσμος (ποιητική συλλογή, 1898), Φώτα και σκιές. Ποιήματα και διηγήματα 1898-1899 (1899), Ζαΐρα (διήγημα, 1900), Στροφές (ποιητική συλλογή, 1904), Δόξα και ζωή (συλλογή διηγημάτων 1907), Αητοί και λελέκια (συλλογή διηγημάτων, 1908), Θρύλοι (ποιητική συλλογή, 1910), Η βουβή (δράμα, 1911, πρώτη δημοσίευση σαν επιφυλλίδα στην εφημερίδα Πύρρος), Ξύπνα Ρωμιέ (άρθρα και λογοτεχνήματα, 1912), Επάνω απ’ το βυθό (ποιητική συλλογή, 1918), Αέρα-Αέρα (ποιητική συλλογή, 1919), Μπουκετάκι (ποιητική συλλογή, 1919), Σκέρτσο (ποιητική συλλογή, 1921), Κάλμα (ποιητική συλλογή, 1924).
Διετέλεσε διευθυντής του φιλολογικού περιοδικού Αττική Ίρις και της εφημερίδας Πύρρος.

Πηγή: Αρχείο Χρ. Βαρλέντη (υποφάκ. 4). Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Αθήνα, Χάρης Πάτσης, 1968, τομ. 3. Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαιδεία, Αθήνα, Πυρσός, 1929, τομ. ΣΤ΄.

Βικάτος, Σπυρίδων

  • Person

Η οικογένεια Βικάτου κατοικούσε στο Αργοστόλι Κεφαλονιάς. Ο Σπυρίδων Βικάτος ήταν ναυτικός. Πατέρας του Σπυρίδωνα και του Γεράσιμου ήταν ο Ιωάννης Βικάτος.

Μόραλης, Ιωάννης

  • Person
  • 1916 - 2009

1916: Γεννιέται στις 23 Απριλίου (6 Μαΐου) στην Άρτα
1927: Η οικογένεια Μόραλη εγκαθίσταται στην Αθήνα
1931-1936: Σπουδάζει στην ΑΣΚΤ
1937-1938: Μοιράζεται υποτροφία με τον Ν. Νικολάου και ταξιδεύουν σε Ρώμη και Παρίσι
1947-1983: Διδάσκει στην ΑΣΚΤ
1958: Συμμετέχει στην Μπιενάλε της Βενετίας
1959: πρώτη ατομική έκθεση στην Γκαλερί Αρμός στην Αθήνα
1988: Αναδρομική έκθεση στην Εθνική Πινακοθήκη
2009: Τελευταία του έκθεση εν ζωή στο Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης. Πεθαίνει στις 20 Δεκεμβρίου.
Ο Γιάννης Μόραλης, ζωγράφος και χαράκτης, πραγματοποίησε πλήθος εφαρμογών: τοιχογραφίες, σκηνικά και κοστούμια, εικονογραφήσεις. Έργα του βρίσκονται σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Βόκοβιτς, Νίκος

  • Person
  • 1917-2009

Ο Νίκος Βόκοβιτς, αδελφός του Στέλιου, αποφοίτησε από τη δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου το 1944 και εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη σκηνή την ίδια χρονιά, στο Μεγάλο παιχνίδι του Άγγελου Τερζάκη (σε σκηνοθεσία του Πέλου Κατσέλη). Υιοθέτησε το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Νίκος Βοκάς και για τα επόμενα τρία χρόνια συνεργάστηκε με τους θιάσους Μιχάλη Κουνελάκη, Μαρίκας Κοτοπούλη, Άννας Χριστοφορίδου και «Νεοελληνική Σκηνή». Από το 1947 μέχρι το 1967 συνεργάστηκε κυρίως με το Εθνικό Θέατρο, αλλά και με τους θιάσους Κώστα Μουσούρη (1952), Έλλης Λαμπέτη-Γιώργου Παππά-Δημήτρη Χορν (1953) και «Νέα Σκηνή» του Κωστή Λειβαδέα (1953, 1958). Το 1967 αποχώρησε από τη σκηνή και διετέλεσε, μέχρι το 1982, γραμματέας της δραματικής σχολής του Εθνικού Θεάτρου. Από το 1937, ο Νίκος Βόκοβιτς ασχολήθηκε, επίσης, με την ποίηση, την πεζογραφία και τη θεατρική συγγραφή. Από το λογοτεχνικό και δραματουργικό του έργο, αναφέρουμε εν-δεικτικά τις ποιητικές συλλογές Μουσικοί προάγγελοι (1937), Το τραγούδι του Άγνωστου (1949), Ηλιόβολα και πικραμένα (1963), Εκείνοι που έφυγαν (1980), Αναβίωση (1988), Ελεγειακό υμνητικό για τον αδελφό μου Στέλιο Βόκοβιτς (1991), τη συλλογή διηγημάτων Επιβίωση (1986), το μυθιστόρημα Η αποκατάσταση (1992) και τα θεατρικά έργα Πίσω στην κοινωνία (βραβείο Καλοκαιρίνειου Διαγωνισμού 1943, μεταδόθηκε από το ραδιόφωνο με τον τίτλο Ο θεός είναι δικός μας) και Το κορίτσι που δε γελούσε (Α΄ βραβείο Πανελλήνιου Διαγωνισμού 1988). Το 1956, το θεατρικό έργο του, Ο φίλος μου απ’ τη Σουηδία, παρουσιάστηκε στο θέατρο Διονύσια στην Καλλιθέα, από το θίασο «Νεοελληνικό Θέατρο» του Γκυ Ζυρώ (με τη συμμετοχή του Νίκου Βόκοβιτς στο ρόλο του Μανώλη Σαράντου).

[Πηγές σύνταξης βιογραφικών: 1) Έξαρχος, Θεόδωρος, Έλληνες ηθοποιοί «Αναζητώντας τις ρίζες», Τόμος δεύτερος (Α-Μ). Αθήνα – Γιάννινα, Δωδώνη, 1996, σ. 71-74. 2) Θεατρικά προγράμματα στη Συλλογή Τεκμηρίων Παραστατικών Τεχνών και Μουσικής του Ε.Λ.Ι.Α.-Μ.Ι.Ε.Τ.].

Αβέρωφ, Γεώργιος

  • Person
  • 1867-1939

Ο Γεώργιος Αβέρωφ ήταν ανιψιός και ο κυριότερος κληρονόμος του μεγάλου ευεργέτη Γεωργίου Αβέρωφ. Σπούδασε Νομικά και Πολιτικές Επιστήμες στη Γαλλία. Πολιτευτής Ευβοίας, διετέλεσε βουλευτής και πληρεξούσιος επανεκλεγόμενος συνεχώς από το 1895. Στενός συνεργάτης του Ε.Βενιζέλου, υπήρξε σπουδαίος παράγων και χορηγός του κινήματος Εθνικής Άμυνας και έλαβε μέρος στην Προσωρινή Κυβέρνηση Θεσσαλονίκης ως υπουργός Δημοσίας Εκπαιδεύσεως. Διετέλεσε επίσης πρόεδρος της βενιζελικής οργάνωσης “Πατριωτική ΄Ενωσις”, της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας του Αρσακείου, του Ωδείου και της Επιτροπής Ολυμπιακών Αγώνων.

Κατράκη, Βάσω

  • Person
  • 1909 - 1988

1909: Γεννιέται στις 5 Ιουλίου στο Αιτωλικό.
1936-1940: Σπουδάζει στην ΑΣΚΤ. Μετά τα προκαταρκτικά μαθήματα κοντά στον Παύλο Μαθιόπουλο, επιλέγει το Εργαστήριο του Ουμβέρτου Αργυρού και στη συνέχεια το Εργαστήριο του Κωστή Παρθένη. Η χαρακτική όμως την κερδίζει. Στο Εργαστήριο του Γιάννη Κεφαλληνού εξασκείται στην ξυλογραφία, τη χαλκογραφία, την τυπογραφία και την τέχνη του βιβλίου.
1941: Παντρεύεται τον γιατρό Γιώργο Κατράκη, τον οποίο έχει γνωρίσει στα φοιτητικά της χρόνια.
1942-1943: Με το σύζυγό της έρχονται στην Αθήνα. Εντάσσεται, αν και απόφοιτη, στο Εργαστήριο χαρακτικής της Σχολής και δουλεύει κοντά στον Κεφαλληνό. Οργανώνεται στο ΕΑΜ Καλλιτεχνών.
1946: Η οικογένεια Κατράκη, μαζί με τον Νικηφόρο Βρεττάκο, εγκαθίσταται στον Πειραιά, όπου θα παραμείνει μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1950.
1947: Συμμετέχει στη Διεθνή Έκθεση του Καίρου και στην έκθεση Grekisk Konst, στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Στοκχόλμης.
1949: ιδρυτικό μέλος της ομάδας «Στάθμης».
1952: Συμμετέχει στην Πανελλήνιο έκθεση στο Ζάππειο.
1954: Συμμετέχει σε έκθεση ελληνικής χαρακτικής στη Γενεύη.
1956: Συμμετέχει στη Διεθνή Έκθεση Χαρακτικής «Xylon» στη Γερμανία, αλλά και στη Μπιενάλε Χαρακτικής της Λιουμπλιάνα.
1957: Συμμετέχει στη Μπιενάλε του Σάο Πάολο.
1958: Γεννιούνται τα δίδυμα παιδιά της, Μαριάννα και Σπύρος.
1959: Ατομική έκθεση στη γκαλερί «Ζυγός».
1964: Ταξιδεύει στην Κίνα με αφορμή την ατομική της έκθεση στο Πεκίνο.
1965: Πραγματοποιεί ατομική έκθεση στη Βουδαπέστη.
1966: Μαζί με τους Κ. Λουκόπουλο, Α. Απέργη, Κ. Ανδρέου, Γ. Μαυροΐδη και Ν. Γεωργιάδη, εκπροσωπεί την Ελλάδα στη Μπιενάλε της Βενετίας.Τιμάται με το διεθνές βραβείο λιθογραφίας
1967: Με την επιβολή της δικτατορίας των συνταγματαρχών συλλαμβάνεται και εξορίζεται στη Γυάρο. Λόγω προβλημάτων υγείας και ύστερα από διεθνείς πιέσεις, αφήνεται ελεύθερη το 1968.
1971: Ατομική έκθεση στη γκαλερί «Αργώ» της Λευκωσίας.
1976: Συμμετέχει σε έκθεση στο Museum am Ostwall στο Ντόρμουντ της Γερμανίας και στη Διεθνή Έκθεση Γραφικών Τεχνών Intergrafik
στην Ανατολική Γερμανία, όπου κερδίζει ένα ακόμη πρώτο βραβείο.
1980: Η Εθνική Πινακοθήκη τιμά το έργο της με την αναδρομική έκθεση Βάσω Κατράκη. Χαρακτική 1940-1980.
1986: Ατομική έκθεση στην γκαλερί «Αθήνα», όπου παρουσιάζει τα τελευταία έργα της με το γενικό τίτλο Ελεγεία.
1988: Συμμετέχει στις εκθέσεις: Ελληνική Μεταπολεμική Χαρακτική στην Εθνική Πινακοθήκη· Wspotczesna Graffika Grecka στο Μουσείο Naradowe της Βαρσοβίας· Πρώτη Μεσογειακή Μπιενάλε Χαρακτικής στο Μιραμπέλο της Κρήτης. Πεθαίνει στις 27 Δεκεμβρίου.

Ποτήρη, Δώρα

  • Person
  • 1925 - 1998

Γεννήθηκε στο Κάιρο το 1925, όπου σπούδασε ζωγραφική με καθηγητή τον Εμμανουήλ Αύγουστο και αργότερα τον ζωγράφο και συγγραφέα Νίκο Νικολαΐδη. Στην Αθήνα πήρε μαθήματα και από τον ζωγράφο Μίκη Ματσάκη. Πρώτη της ατομική έκθεση στο Κάιρο το 1953. Στην Ελλάδα εκθέτει για πρώτη φορά το 1955 στην γκαλερί Ζαχαρίου 43 έργα με θέματα από την Αίγυπτο. Το 1962 εγκαθίσταται οριστικά στην Ελλάδα. Ατομικές της εκθέσεις: Πάτρα, ξενοδοχείο Σεσίλ (1956), Αθήνα, Μεγάλη Βρετανία (1957), Χαρτούμ, Σουδάν (1962), Γκαλερί Ζυγός (1963), στο εργαστήριό της στην Ύδρα (1967), στο εργαστήριό της στην Αθήνα (1969), Salisbury, Ροδεσία (1970), Αναδρομική της έκθεση στο Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων (1975), Αίθουσα Διογένης, Θεσσαλονίκη (1976), Εταιρεία Γραμμάτων και τεχνών (1978), Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων (1979), στο εργαστήριό της στην Αθήνα (1981, 1982), Κέντρο Κεφαλληνίων & Ιθακησίων, Πειραιάς (1984), Πνευματικό Κέντρο Δήμου Ύδρας (1985), ξενοδοχείο Greco, Ύδρα (1986), Αίθουσα Ζυγός, Αθήνα (1988). Ομαδικές εκθέσεις: Πανελλήνιος Έκθεση 1960, 1975), Σάμος (1965), Έκθεση Ελληνικών Προϊόντων, Σικάγο (1970), Ροδεσία (1972), Βιέννη (1976), Grand Palais, Παρίσι (1980), Έκθεση Αιγυπτιωτών Ελλήνων Ζωγράφων στην Εθνική Πινακοθήκη (1983), Πειραιάς (1983), Κεφαλλονιά (1984), Εταιρεία Κυθηραϊκών Μελετών, Αθήνα (1988).

Κωνσταντακόπουλος, Γεώργιος

  • Person

Γαμπρός του Γερμανού, δικηγόρος πριν τον πόλεμο, μετέπειτα καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Columbia της Νέας Υόρκης. Το 1962 έγραψε το βιβλίο: “Η στασιμότης της ελληνικής υπαίθρου και το πρόβλημα της οικονομικής αναπτύξεως”.

Γεωργίου-Χιδίρογλου, Θούλα

  • Person
  • 1913-1989

Κόρη του Γεωργίου Γεωργίου (1878-1954) και της συζύγου του Ουρανίας το γένος Ζούλια (1884-1948), η Θούλα (Ευανθία) Γεωργίου γεννήθηκε στο Βόλο. Μαθήτρια της πιανίστας Αννέτας Τσολάκη και στη συνέχεια απόφοιτος του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης (δίπλωμα και πτυχίο Πιάνου και Αρμονίας 1928), ολοκλήρωσε τις σπουδές της στη Fach-Hochschule für Musik und darstellende Kunst της Βιέννης (δίπλωμα 1931). Το 1956 τιμήθηκε με το δεύτερο βραβείο στον μουσικό διαγωνισμό της Accademia Musicale Chigiana (Σιένα), έχοντας μελετήσει πλάι στον Guido Agosti. Συνεργάστηκε ως σολίστ με την Ορχήστρα του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης, τη Συμφωνική Ορχήστρα Βορείου Ελλάδος και την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης, έδωσε πολλά ρεσιτάλ στην Ελλάδα και το εξωτερικό και δίδαξε πιάνο στο Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης, στο Ελληνικό Ωδείο (παράρτημα Ρόδου) και ιδιωτικά. Το 1953 παντρεύτηκε τον Κυριάκο Χιδίρογλου (1901-1983), χρηματομεσίτη με καταγωγή από τη Σελεύκεια. Ο αδελφός της Αντώνης Γεωργίου (1913-1987), χημικός μηχανικός, σταδιοδρόμησε στην Ανώνυμο Ελληνική Εταιρεία Χημικών Προϊόντων και Λιπασμάτων. Εξάδελφός της ήταν ο πιανίστας Τώνης Γεωργίου (1914-2002).

[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: 1. Καλογερόπουλος, Τάκης, «Γεωργίου-Χιδίρογλου Θούλα», Το λεξικό της ελληνικής μουσικής, τόμος 1ος. Αθήνα, Γιαλλελής, 1998, 473-474. 2. Υλικό του αρχείου].

Δάφνης, Στέφανος

  • Person
  • 1882-1947

Ο Στέφανος Δάφνης, φιλολογικό ψευδώνυμο του Θρασύβουλου Ζωιόπουλου, γεννήθηκε στο Άργος το 1882. Γόνος αγροτικής οικογένειας, φοίτησε στο Γυμνάσιο του Ναυπλίου και σπούδασε στη Φυσικομαθηματική Σχολή της Αθήνας. Από τα φοιτητικά του χρόνια, ο Δάφνης συνεργαζόταν με εφημερίδες και περιοδικά. Εργάσθηκε ως καθηγητής Γυμνασίου, και στην συνέχεια ως τμηματάρχης στην Εθνική Βιβλιοθήκη. Παντρεύτηκε την λογοτέχνιδα Αιμιλία Κούρτελη. Πέθανε στην Αθήνα τον Ιούλιο του 1947.
Ασχολήθηκε με την ποίηση, την πεζογραφία, την συγγραφή θεατρικών έργων, καθώς και την δημοσιογραφία.
Δημοσίευσε τις ποιητικές συλλογές Ο ανθισμένος δρόμος (1911) και Το ανοιχτό παράθυρο (1920), το οποίο και βραβεύθηκε στον Φιλαδέλφειο ποιητικό αγώνα. Πολλά από τα δράματα του Δάφνη διακρίθηκαν σε διαγωνισμούς της εποχής, όπως τα μονόπρακτα «Πατρικό σπίτι» (1921), «Σπαραγμός» (1921) και η κωμωδία «Αγριογούρουνο» (1926). Άλλα σημαντικά δράματα είναι το τρίπρακτο «Το τραγούδι της καρδιάς», τα μονόπρακτα «Της Φυλακής», «Στο πηγάδι» και άλλα.
Η σύζυγος του Δάφνη, Αιμιλία Θρασ. Ζωιοπούλου, κόρη του Ιωάννου Κούρτελη, ήταν γνωστή με το φιλολογικό ψευδώνυμο Αιμιλία Δάφνη. Γεννήθηκε στη Μασσαλία το 1887. Σπούδασε και δίδαξε για μικρό διάστημα στο Αρσάκειο Αθηνών. Δημοσίευσε τις ποιητικές συλλογές Χρυσάνθεμα (1903), Χρυσά καπέλα (1923) κ.ά., έναν τόμο μονόπρακτων δραμάτων, το κοινωνικό μυθιστόρημα Το ταλέντο της Σμαρώς (1924), διηγήματα και μελέτες. Πέθανε στην Αθήνα το 1941.

[Πηγές: Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Αθήνα, Χάρης Πάτσης, 1968, τομ. 6, Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαιδεία, Αθήνα, Πυρσός, 1929, τομ. Η΄]

Χατζηκυριάκος - Γκίκας, Νίκος

  • Person
  • 1906 - 1994

Ο Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας γεννήθηκε στην Αθήνα στις 26 Φεβρουαρίου 1906. Μαθητής του Παρθένη στην Αθήνα, έφυγε το 1922 για το Παρίσι, όπου σπούδασε Γαλλική Φιλολογία και Αισθητική στη Σορβόννη, και Ζωγραφική και Χαρακτική στην Académie Ranson με δασκάλους τον Roger Bissière και τον Δημήτρη Γαλάνη. Πραγματοποιεί την πρώτη του έκθεση στο Παρίσι το 1923 και στη συνέχεια συμμετέχει σε πολλές ομαδικές εκθέσεις. Η πρώτη του ατομική έκθεση οργανώνεται το 1927 στο Παρίσι στην Galerie Percier, και παρουσιάζεται από τον Maurice Raynal. Στην Αθήνα εκθέτει για πρώτη φορά το 1928, με τον γλύπτη Μιχάλη Τόμπρο. Στα 1935-1937 ο Γκίκας συνεργάζεται με τον Δημήτρη Πικιώνη, τον Τάκη Παπατσώνη και τον Σωκράτη Καραντινό στην έκδοση του περιοδικού Το Τρίτο Μάτι. Το 1941 εκλέγεται καθηγητής στην έδρα του Σχεδίου της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, όπου και δίδαξε έως το 1958. Το 1972 εκλέγεται τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και το 1986 επίτιμο μέλος της Royal Academy of Arts του Λονδίνου. Ανακηρύσσεται επίτιμος διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (1991). Περισσότερες από 50 εκθέσεις του καλλιτέχνη έχουν οργανωθεί κατά καιρούς στην Αθήνα, το Παρίσι, Λονδίνο, Γενεύη, Βερολίνο, Ν. Υόρκη κ.α. Έργα του Γκίκα βρίσκονται σε πολλές ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, καθώς και σε μουσεία, όπως στο Musée d’ Art Moderne – Παρίσι, στην Tate Gallery – Λονδίνο, στο Metropolitan Museum of Art – Ν. Υόρκη, στην Εθνική Πινακοθήκη των Αθηνών. Εκτός από τη ζωγραφική, ο Γκίκας ασχολήθηκε δημιουργικά και με τη γλυπτική, τη χαρακτική, τη σκηνογραφία και την εικονογράφηση βιβλίων. Και ακόμα συνέγραψε βιβλία, άρθρα και μελέτες για την Αρχιτεκτονική και την Αισθητική, καθώς και δοκίμια για την ελληνική τέχνη. Ο καλλιτέχνης πεθαίνει στις 3 Σεπτεμβρίου 1994 στην Αθήνα.

Results 401 to 500 of 4761