Ο Γεώργιος Αργυρόπουλος ήταν διπλωμάτης. Διετέλεσε γραμματέας της ελληνικής πρεσβείας στο Βερολίνο, επιτετραμμένος στις πρεσβείες στο Λονδίνο και στη Χάγη.

Ο Σταύρος Ιωάννου ή Τσαπαλάμος (θ. 1823) ήταν έμπορος και πρόκριτος στα Γιάννινα επί Αλή Πασά

Ιστορικός από την Αράχωβα. Σπούδασε στη Γερμανία και δούλεψε σε γυμνάσια της Αθήνας και της επαρχίας, ενώ έγινε και υφηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έγραψε πολλές μελέτες και συνέταξε τον πρώτο κατάλογο χειρογράφων της Εθνικής Βιβλιοθήκης.

Λόγιος από την Κορυτσά που έζησε χρόνια στη Ρουμανία και μετά υπήρξε διευθυντής του ρουμανικού σχολείου της γενέτειράς του. Ερεύνησε την ιστορία της Μοσχόπολης και των λογίων της και μετέφρασε Αλβανικά την «Αληπασιάδα» του Χατζή-Σεχρέτη.

Ιατροφιλόσοφος από την Πάργα. Σπούδασε στο Βουκουρέστι και τη Βιέννη και μετά εγκαταστάθηκε στην Οδησσό, όπου έγινε γιατρός του Αλ. Υψηλάντη. Κατά τον Αγώνα ανέλαβε αποστολές στην Ευρώπη. Μετά την απελευθέρωση έζησε στην Αθήνα.

Λόγιος και πολιτικός από το Μαυρίλο του Βελουχιού, εκπρόσωπος του Πατρατζικιού (σημ. Υπάτη) στις εθνοσυνελεύσεις του Αγώνα και πρώτος νομάρχης της Εύβοιας το 1833.

Σύζυγος Ιωάννη Κυριαζίδη.
Βλέπε ιδιόχειρο σημείωμα Ιωάννη Αργυρόπουλου και δακτυλόγραφη μελέτη «Οικογενειακόν δένδρον Ιάκωβου Αργυρόπουλου 1760 -1826 και των απογόνων αυτού» στον υποφάκελο με ένδειξη «Ιωάννης Αργυρόπουλος».

Μηχανικός, καθηγητής Σιδηροδρομικής στο Ε.Μ.Π.
Βλέπε ιδιόχειρο σημείωμα Ιωάννη Αργυρόπουλου
και δακτυλόγραφη μελέτη «Οικογενειακόν δένδρον Ιάκωβου Αργυρόπουλου 1760 -1826 και των απογόνων αυτού» στον υποφάκελο με ένδειξη «Ιωάννης Αργυρόπουλος».

Ο Δημοσθένης Αλεξόπουλος, γιος του εμπόρου υφασμάτων Ιωάννη Αλεξόπουλου και της Κατίνας Μάγου, γεννήθηκε και έζησε στην Πάτρα. Έμπορος και ο ίδιος, ασχολήθηκε ιδιαίτερα με το εισαγωγικό και εξαγωγικό εμπόριο ξυλείας, γλυκόρριζας, θείου και θειικού χαλκού, ελαιόλαδου και άλλων προϊόντων. Είχε βαρελοποιείο και κιβωτιοποιείο στο Κατάκωλο Ηλείας και στην Πάτρα και προμήθευε με βαρέλια και σταφιδοκιβώτια τους οινοποιούς και σταφιδεμπόρους. Η εισαγωγή θείου προοριζόταν για τη χρήση των σταφιδοκαλλιεργητών, η δε γλυκόρριζα, καλλιεργούμενη σε συγκεκριμένες περιοχές της Πελοποννήσου και Ηπείρου, εξαγόταν αποξηραμένη κυρίως προς τη γαλλική και ιταλική αγορά, όπου την χρησιμοποιούσαν στην ποτοποιία, στη ζαχαροπλαστική και στη φαρμακευτική παραγωγή. Ασχολήθηκε επίσης με μεταλλευτικές δραστηριότητες συμμετέχοντας σε εταιρικές εκμεταλλεύσεις ορυχείων άνθρακα στην Πελοπόννησο και μεταλλείων στην Εύβοια. Τα προϊόντα που εμπορευόταν ο Δ.Αλεξόπουλος είχαν άμεση σχέση και με τον κόσμο της σταφίδας. Η συνεργασία του με την Άμβουργερ & Σα και την Ελληνική Σταφιδική Εταιρεία τον οδήγησε προφανώς να συμμετάσχει στην ίδρυση, το 1909, της Εμπορικής και Βιομηχανικής Εταιρείας (Ε.Β.Ε.). Το μετοχικό κεφάλαιο της Ε.Β.Ε. 300.000 δραχμών, διαιρεμένο σε 300 μετοχές των εκατό δραχμών μοιράστηκε σε τρία ίσα μερίδια μεταξύ των ιδρυτών. Αντικείμενο των εργασιών της, σύμφωνα με το καταστατικό, ήταν: «η εκτέλεσις εν Ελλάδι και εν τη αλλοδαπή δι’ ίδιον λογαριασμόν ή δια λογαριασμόν τρίτων ή εν συμμετοχή πάσης φύσεως εμπορικής εργασίας ή βιομηχανικής επιχειρήσεως και η εκτέλεσις άνευ εξαιρέσεως πασών εν γένει των επί κινητών και ακινήτων εργασιών, ως των τραπεζικών, βιομηχανικών και εμπορικών τοιούτων». Το καταστατικό όριζε επίσης ότι θα παρέμεναν μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου έως το 1918 τα ιδρυτικά της μέλη. Ο Δ.Αλεξόπουλος διετέλεσε διευθύνων σύμβουλος, ενώ πρόεδρος του πρώτου Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρείας ήταν ο Δημήτριος Μάξιμος (διευθυντής του υποκαταστήματος της Ε.Τ.Ε. και πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ελληνικής Σταφιδικής Εταιρείας). Η Ε.Β.Ε. συνέχισε τις εργασίες της τουλάχιστον μέχρι το 1943, ενώ το 1934 το Δ.Σ. απαρτιζόταν από τους 1) Γεώργιο Αργυρόπουλο 2) Αριστομένη Παπανικολόπουλο 3) Χαράλαμπο Παπαθανασίου 4) Διονύσιο Μανωλόπουλο και 5) Γεώργιο Σταυρόπουλο. Η σχέση του Δ.Αλεξόπουλου με την Ε.Β.Ε. συνοψίζεται σε ένα έγγραφό που απηύθυνε ως διευθύνων σύμβουλος της Εταιρείας το 1916 προς τον πρόεδρο του Δ.Σ. με αφορμή την απαίτησή για προσωπική συμμετοχή του επί των κερδών: «....Επειδή πιθανόν εν τούτοις να μη διατελείτε εις πλήρη γνώσιν των αφορώντων την ίδρυσιν της εν λόγω Εταιρίας, επιτραπείτω μοι να εκθέσω εν ολίγοις το ιστορικόν ταύτης. Βάσις και αφετηρία των εργασιών της Εμπορικής κ΄ Βιομηχανικής Εταιρίας είναι η ακμή των ατομικών μου εργασιών εις τας οποίας είχον εμφυσήσει όλας τας δυνάμεις και τας σκέψεις όχι μόνον των ετών της νεότητός μου, αλλ’ αυτού του ανδρικού μου βίου κ’ τοιαύτας κυριολεκτικώς ζωντανάς εργασίας, μεθ’ όλης της πείρας την οποίαν είχον αποκομίσει από πολυετείς εμπορικάς επιχειρήσεις μετεβίβασα κ’ ανέλαβεν η Εμπορική κ΄ Βιομηχανική Εταιρία υπό τη διεύθυνσή μου να συνεχίση...».
Παράλληλα με τις προσωπικές του εμπορικές δραστηριότητες και τη συμμετοχή του στην Ε.Β.Ε., ο Αλεξόπουλος υπήρξε μέτοχος, και διευθυντής της Ελληνικής Εμπορικής Εταιρείας Εισαγωγής και Εξαγωγής (απ΄όσο γνωρίζουμε τη περίοδο 1915-1919). Ιδρυτής το 1921 με τον Βάσο και Ανδρέα Φωτήλα της Ανωνύμου Εταιρείας «Μωρεάς» και πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της, είχε ήδη εργαστεί συνεταιρικά στα καπνά με τον Π. Δ. Αβραμίκο όταν αποφάσισε να ενισχύσει υλικά και ηθικά την «Μωρεάς» παραχωρώντας της το 50% των κερδών των εταιρικών εργασιών του. Ιδρυτής επίσης της εταιρείας «Α.Σ.Αθανασίου και Σία» το 1914 , υπήρξε παράλληλα μέλος του Δ.Σ. της Οινοποιητικής Εταιρείας Αχαΐα (από το οποίο παραιτήθηκε το 1928), μέτοχος και μέλος του Δ.Σ. της Ανωνύμου Μετοχικής Εταιρείας Ραπτομηχανών, μέτοχος της Ελληνικής Εταιρείας Μεταξουργίας, μέτοχος της Ανωνύμου Μηχανουργικής και Ξυλουργικής Εταιρείας, μέτοχος της Ελληνικής Εταιρείας Οίνων και Οινοπνευμάτων.
Ιδιοκτήτης τριών ιστιοφόρων («Μαρία», «Ρένα», «Θεολόγος») για τις μεταφορικές ανάγκες των εμπορευμάτων του, ιδιοκτήτης ακινήτων (καταστημάτων και οικιών) στην Πάτρα και στην Αθήνα, κάτοχος αυτοκινήτου Φορντ, ήδη από το 1919, ο Αλεξόπουλος παρουσίαζε ένα ιδιαίτερα δυναμικό κοινωνικό και οικονομικό προφίλ αστού που ήξερε «να παίζει και να κερδίζει». Ο επιτυχημένος «εμποροβιομηχάνος», ήταν πολιτικός οπαδός του συμπολίτη του Δ.Γούναρη, διετέλεσε δημοτικός σύμβουλος του Δήμου Πατρέων (από το 1914), αντιπρόεδρος και πρόεδρος του Εμπορικού Επιμελητηρίου Πατρών (1920), του Εμπορικού Συλλόγου Πατρών «Ερμής», και πρόεδρος της Παναχαϊκής Γυμναστικής Ενώσεως.
Είχε παντρευτεί την Ανθή Καίσαρος Νικολαΐδη και είχε αποκτήσει μαζί της τέσσερα παιδιά: τον Γιάννη (που πέθανε σε ηλικία δέκα επτά χρόνων), τον Καίσαρα (σύζυγο Ελένης Ζάχου), τη Μαρία (σύζυγο Α.Τσουκαλά και σε δεύτερο γάμο Β. Δούρα) και την Ειρήνη (σύζυγο Δ. Κύρτση).

I. Bιογραφία.

O Ηλίας Ζερβός Ιακωβάτος γεννήθηκε στις 27 Οκτωβρίου του 1814 στα Γριζάτα της Σάμης στην Κεφαλονιά και καταγόταν από οικογένεια ευγενών, που διέθετε εκτάσεις γης και οικονομική άνεση. Σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο της Πίζας. Στα φοιτητικά του χρόνια ασπάσθηκε τις ιδέες του Διαφωτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης και επιστρέφοντας στα Επτάνησα έγινε ένας από τους αρχηγούς του κόμματος των Ριζοσπαστών του Ηνωμένου Κράτους των Ιονίων Νήσων το οποίο πρόβαλλε τις αξίες της ελευθερίας, της εθνικής ανεξαρτησίας της λαϊκής κυριαρχίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης. Το ριζοσπαστικό κίνημα των Επτανήσων αντιμετώπιζε ως αλληλένδετα τα αιτήματα για λαϊκή κυριαρχία και ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα. Το αίτημα για ένωση με τη μητρόπολη σε μια ενιαία κρατική οντότητα, ιδεολογικό κληροδότημα του Διαφωτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης, ήταν διάχυτο την εποχή εκείνη στην Ευρώπη και οδήγησε σε μια σειρά επαναστατικών κινημάτων, που έμειναν γνωστές ως Άνοιξη των Εθνών. Στα Επτάνησα εκδηλώθηκε αρχικά στην Κεφαλονιά και οδήγησε σε στάσεις και εξεγέρσεις. Η πολιτική δράση του Ζερβού – Ιακωβάτου και η αντιπαράθεση του με τη βρετανική διοίκηση είχε ως αποτέλεσμα να υποστεί φυλακίσεις και εξορίες σε διάφορες περιοχές των Επτανήσων (Οθωνοί, Παξοί, Αντικύθηρα) και απώλεια του μέγιστου μέρους της περιουσίας του. Με παρόμοιες κινήσεις η βρετανική διοίκηση κατάφερε να μειώσει τη δυναμική του ριζοσπαστισμού, του οποίου το κέντρο δράσης μεταφέρθηκε στη Ζάκυνθο με ηγέτη τον Κ. Λομβάρδο και το κύριο αίτημα περιορίστηκε στην Ένωση με την Ελλάδα. Έτσι ο Ζερβός - Ιακωβάτος μαζί με τον Ιωσήφ Μομφεράτο συγκρότησαν το Κόμμα των Αληθινών Ριζοσπαστών και ο Λομβάρδος, που είχε υιοθετήσει και προωθούσε την πρακτική των ιταλικών κομιτάτων και το όραμα της Μεγάλης Ιδέας, ίδρυσε το Κόμμα των Ενωτικών Ριζοσπαστών.
Το 1850 ο Ζερβός - Ιακωβάτος εκλέχτηκε βουλευτής στην Ιόνιο Βουλή και ανέλαβε Πρόεδρός της. Όταν το 1857 ο τότε Αρμοστής H.G. Ward προχώρησε στο άμεσο κλείσιμο της Βουλής και εξόρισε τους ηγέτες των Ριζοσπαστών, ο Ζερβός - Ιακωβάτος βρέθηκε στους Αντίπαξους. Έως το 1860 διέμεινε στην Κωνσταντινούπολη και στην Αθήνα, χωρίς εμφανή πολιτική δραστηριότητα. Το 1862 ως Πρόεδρος της Βουλής πρότεινε την αναστολή του εθνικού ζητήματος. Το σκεπτικό του ήταν αφενός να μην υπηρετήσουν τα Επτάνησα τα σχέδια της Μεγάλης Βρετανίας, για σύνδεση της Ένωσης με την έξωση του Όθωνα, αφετέρου να προηγηθούν κοινωνικές μεταρρυθμίσεις προς όφελος του επτανησιακού λαού, που θα λειτουργούν προπαρασκευαστικά της Ένωσης. Η πρότασή του ωστόσο δεν έπεισε τη Βουλή. Ως εκ τούτου η Ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα που υπεγράφη στις 21 Μαΐου 1864 τον βρήκε, όπως και τους λοιπούς υποστηρικτές των Αληθινών Ριζοσπαστών, ιδεολογικά και πολιτικά αντίθετο. Στις 03 Αυγούστου του ίδιου έτους τα Επτάνησα στέλνουν πληρεξουσίους στην Β΄ Εθνική Συνέλευση (1862-1864) και ο Ηλίας Ζερβός Ιακωβάτος συμμετέχει ως πληρεξούσιος της Κεφαλληνίας. Ήταν παντρεμένος με τη Χρυσάνθη Σολωμού και μαζί είχαν δημιουργήσει πολυμελή οικογένεια. Πέθανε το 1894 στην Κεφαλονιά.

II. Συγγραφική και εκδοτική δραστηριότητα

Ο Ηλίας Ζερβός - Ιακωβάτος εκτός από πολιτικός ηγέτης υπήρξε ένας από τους θεωρητικούς του ριζοσπαστισμού στα Επτάνησα. Έχοντας από τα φοιτητικά του χρόνια στην Ιταλία αντιληφθεί τη σπουδαιότητα του Τύπου και της ελευθεροτυπίας, αμέσως μετά την παραχώρηση της σχετικής ελευθερίας στα Επτάνησα ίδρυσε το 1849 στο Αργοστόλι τυπογραφείο και τον ίδιο χρόνο προχώρησε στην έκδοση της εφημερίδας Φιλελεύθερος, μέσα από την οποία ανέπτυσσε κοινωνική και πολιτική κριτική εναντίον της βρετανικής εξουσίας. Η ευρεία απήχηση που βρήκε στα λαϊκά στρώματα του νησιού είχε ως αποτέλεσμα απαγορεύσεις κυκλοφορίας της εφημερίδας και διώξεις σε βάρος του εκδότη.
Ο Αίνος / Σύγγραμμα περιοδικόν άπαξ του μηνός εκδιδόμενον φιλοξενούσε στις στήλες του άρθρα για θέματα φιλολογικά, ιστορικά, φιλοσοφικά, κοινωνικά, πολιτισμού, κλπ. Στην εργογραφία του επίσης συγκαταλέγονται κείμενα κοινωνικής υφής, άλλα με θέματα φιλολογικά, όπως το Κριτική επί των συγχρόνων μυθιστορημάτων (1889), ιστορικά, όπως τα Κεφαλληνιακά (1850), ή Ο Αριστομένης και η αρχαία Μεσσηνία (1857), αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, όπως το Συλλογή αρχαιολογικών λειψάνων της νήσου Κεφαλληνίας (1861), και κάποια με ηθικολογικές παραινέσεις. Προχώρησε επίσης σε μεταφράσεις έργων της ιταλικής γραμματολογίας, ακολουθώντας την προτροπή του Σολωμού, την οποία υιοθέτησαν και οι μετασολωμικοί λογοτέχνες. Πολιτικής θεματολογίας είναι έργα όπως Το ενωτικό ζήτημα και η αγυρτεία αποκαλυπτόμενα (1879) και Ο εν Ζακύνθω ριζοσπαστισμός (1888), με τα οποία βάλλει εναντίον των Ενωτικών Ριζοσπαστών. Έγραψε επίσης και τρεις ποιητικές συλλογές: Η κόρη του Ιεφθαέ (1869), Η Κρητοφίλη και τα τρία λεμονάνθη (1870), και Η λύρα του Ερημίτη (1871). Τα ποιήματα των συλλογών αυτών είναι σε μεγάλο βαθμό γνωμικά και διδακτικά, γραμμένα σε γλώσσα λόγια, η οποία ωστόσο πλησιάζει τη γλώσσα του λαού κατά τα διδάγματα του Σολωμού. Γενικώς το ποιητικό του έργο φέρει εμφανείς επιδράσεις από την ποίηση του Σολωμού, αλλά και του Ρήγα Φεραίου. Τέλος, έχει συγγράψει το θεατρικό έργο Ενάρετη: Δράμα εις πράξεις τρείς (1882), που αρχικά δημοσιεύτηκε στον Αίνο και κατόπιν σε αυτοτελή έκδοση. Ιωάννα Τριπουλά

Βιβλιογραφία

Αλισανδράτος, Γ., «Επτανησιακός Ριζοσπαστισμός: το σχίσμα», Πρακτικά Επιστημονικού Συνεδρίου Η Ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα 1864-2004, (Αθήνα, 24-27 Φεβρουαρίου 2004), τ. Β΄, Βουλή των Ελλήνων, Ακαδημία Αθηνών, Αθήνα 2006.
Αλισανδράτος, Γ.Γ., Κείμενα για τον Επτανησιακό Ριζοσπαστισμό, Βιβλιοθήκη του Μουσείου Μπενάκη, Αθήνα, 2008
Θεοδωράτος, Χρ. (ed), Βιογραφία Ηλία Ζερβού Ιακωβάτου, συντεθείσα παρ’ αυτού του ιδίου, Φιλολογικός Σύλλογος Παρνασσός, Αθήνα, 1974,
Κονόμος, Ντ., Ο Ηλίας Ζερβός Ιακωβάτος και η Ένωση της Επτανήσου, Σύλλογος προς Διάδοσιν Ωφελίμων Βιβλίων, Αθήνα, 1964.

Ο Νίκος Καζαντζάκης γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης. Πρωτότοκος γιος του εμποροκτηματία Μιχάλη Καζαντζάκη (1856-1932) και της Ελένης Χριστοδουλάκη (1862-1932). Είχε ακόμη δύο αδελφές και έναν αδελφό, που πέθανε σε βρεφική ηλικία. Πέρασε τα παιδικά και τα εφηβικά του χρόνια στην Κρήτη με κάποια σύντομα διαλείμματα, τα οποία συνδέθηκαν κυρίως με τις ταραγμένες περιόδους της ιστορίας του νησιού: Τα γεγονότα του 1889 στην Κρήτη γίνονται η αιτία της προσωρινής του διαμονής στον Πειραιά, ενώ λόγοι σπουδών τον υποχρέωσαν να μετακινηθεί εκ νέου, στη Νάξο αυτή τη φορά, όπου φοιτά στην εκεί Γαλλική Εμπορική Σχολή (1897-1899). Η Κρήτη, εντούτοις, υπήρξε αναμφίβολα το πρώτο «σχολείο» του Καζαντζάκη, ο πρώτος χώρος όπου αρχίζει να αντιλαμβάνεται τον κόσμο, τους ανθρώπους, τα χρώματα, τις μυρωδιές. Κατά δική του ομολογία, οι πρώτες εκείνες εμπειρίες υπήρξαν καθοριστικές, όχι μόνο για τη μετέπειτα λογοτεχνική του παραγωγή, αλλά και τη διαμόρφωση ολόκληρης της κοσμοθεωρίας του.

Για τον Καζαντζάκη, ο κύκλος της Κρήτης έκλεισε το 1902, έτος έγγραφής του στη Νομική Σχολή, από την οποία αποφοίτησε τέσσερα χρόνια αργότερα με «άριστα». Το 1907 αναχώρησε για μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι. Από πολλές απόψεις, η παραμονή του στη γαλλική πρωτεύουσα αποτέλεσε αποκάλυψη, όχι τόσο για την εμβάθυνση στη νομική επιστήμη όσο για τις δραστηριότητές του εκτός αυτής. Το Παρίσι έδωσε στον νεαρό Καζαντζάκη την ευκαιρία να παρακολουθήσει σεμινάρια φιλοσοφίας δίπλα στον μεγάλο δάσκαλο Ανρί Μπεργκσόν – μια μαθητεία που επρόκειτο να αποβεί καθοριστική για τη ζωή του και το έργο του. Έτσι λοιπόν, εάν ο Καζαντζάκης εξελίχθηκε σε λαμπρό λογοτέχνη, η Αθήνα και το Παρίσι προσέφεραν τα πρώτα εργαλεία για την εξέλιξή του αυτή.

Η παραμονή του στη αθηναϊκή πρωτεύουσα σηματοδότησε και την πρώτη δειλή του εμφάνιση στα ελληνικά γράμματα, με το μυθιστόρημα «Όφις και κρίνος», το οποίο αφιερώνει στην πρώτη του σύζυγο, Γαλάτεια Αλεξίου. Ακολούθησε μια σειρά μυθιστορημάτων και θεατρικών έργων (Ξημερώνει, Φασγά, Σπασμένες Ψυχές κ.α.). Η πρώιμη αυτή λογοτεχνική περίοδος ολοκληρώνεται για τον Καζαντζάκη σχεδόν συμβολικά. Το 1910, το έργο του Η Θυσία (το οποίο θα δημοσιευτεί αργότερα με τον τίτλο Ο Πρωτομάστορας) απέσπασε το πρώτο βραβείο στον Λασάνειο Δραματικό Αγώνα. Το εν λόγω έργο διασκευάστηκε σε λιμπρέτο από τον Μανώλη Καλομοίρη, για να παρουσιαστεί ως όπερα στο ευρύ κοινό. Το ίδιο διάστημα, δημοσιεύει δοκίμια και μελετήματα, χρησιμοποιώντας τα ψευδώνυμα Κάρμα Νιρβανή, Ακρίτας και Πέτρος Ψηλορείτης σε γνωστά περιοδικά της εποχής (Νουμάς, Παναθήναια κ.α.). Λίγο αργότερα, η θητεία του στη γαλλική πρωτεύουσα του άνοιξε νέες οδούς έκφρασης, όπως αυτή της μετάφρασης. Ως το 1915, έφερε το ελληνικό κοινό σε επαφή με σπουδαίους ευρωπαίους διανοητές, με τους Νίτσε, Μπύχνερ, Ντάρβιν, καθώς και με σημαντικά έργα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, όπως αυτό του Πλάτωνα. Καθώς φαίνεται, όλα τον προετοιμάζουν για ένα έργο ζωής – τη μετάφραση της Οδύσσειας: 33.000 δεκαεπτασύλλαβοι στίχοι, χωρισμένοι σε 24 ραψωδίες και περίπου 7.500 αθησαύριστες λέξεις, που δεν απαντώνται σε κανένα ελληνικό λεξικό. Το έργο εκδόθηκε το 1938, μετά από επτά συνολικά γραφές.

Μετά το πέρας των σπουδών του, για μεγάλο διάστημα βιοπορίζεται μέσα από την εργασία του στον ελληνικό Τύπο. Ως εξωτερικός ανταποκριτής μεγάλων εφημερίδων όπως η Ακρόπολις, ο Ελεύθερος Λόγος, ο Ελεύθερος Τύπος και η Καθημερινή, δεν έδωσε μόνο μια σειρά σημαντικών άρθρων αλλά και σημαντικές συνεντεύξεις, όπως εκείνες των δικτατόρων Πρίμο ντε Ριβέρα και Μπενίτο Μουσουλίνι (1926). Εντούτοις, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι πρωταρχική του ανάγκη παραμένει η έκφρασή του μέσα από την λογοτεχνική γραφή. Το 1928 εξέδωσε το πρώτο του μνημειώδες έργο, την Ασκητική, στην οποία κατόρθωσε να συμπυκνώσει ολόκληρη την κοσμοθεωρία του. Στο μεταξύ, η ακόρεστη δίψα του για γνώση και νέες εμπειρίες έχει βρει διέξοδο σε πολυάριθμα ταξίδια: Άγιον Όρος, Καύκασος, Βιέννη, Βερολίνο, Ιταλία, Κύπρος, Παλαιστίνη, Αίγυπτος, Σινά, Ρωσία, Κίνα, Ιαπωνία, Ισπανία, Τσεχοσλοβακία, Αγγλία, Γαλλία, Ολλανδία, Γερμανία, Αυστρία, Γιουγκοσλαβία κ.α. Στο πλαίσιο των ταξιδιών αυτών, γνωρίζει πιστούς συντρόφους και συνοδοιπόρους. Ενδεικτικά, αναφέρεται ο φίλος και μετέπειτα κουμπάρος του, Άγγελος Σικελιανός, με τον οποίο, εκκινώντας από το Άγιον Όρος, περιηγήθηκαν ανά την Ελλάδα, αλλά και η δεύτερη και ισόβια πλέον σύντροφός του, Ελένη Καζαντζάκη. Από το 1927 ως το 1961, οι ταξιδιωτικές του αναμνήσεις παίρνουν σάρκα και οστά μέσα από την τμηματική έκδοση μιας ανθολογίας υπό τον χαρακτηριστικό τίτλο Ταξιδεύοντας. Στο εξής, όλες οι εμπειρίες – ακόμη και οι πλέον απογοητευτικές – βρίσκουν τη θέση τους στο συγγραφικό του καμβά. Παραδειγματικά, αναφέρονται τα αποτυχημένα εγχειρήματά του να κατεβάσει ξυλεία από το Άγιον Όρος ή η προσπάθεια εκμετάλλευσης ενός λιγνιτωρυχείου στη Μάνη με τον Γιώργη Ζορμπά, τα οποία μετουσιώθηκαν, ωστόσο, σε αριστουργηματικά έργα, όπως το Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά (1946) ή το Ο Χριστός ξανασταυρώνεται (1954).

Μια διαφορετική πτυχή της ζωής του Καζαντζάκη – ίσως η λιγότερο γνωστή – αφορά στην έντονη πολιτική του δραστηριοποίηση. Το σημείο, δηλαδή, που η πνευματική του παρουσία βρίσκει το ισόποσό της στην πολιτική δράση. Δυο φορές ανέλαβε ανώτερη κυβερνητική θέση: την πρώτη ως γενικός διευθυντής του Υπουργείου Περιθάλψεως, με βασική αποστολή τον επαναπατρισμό των προσφύγων από την περιοχή του Καυκάσου (1919). Τη θέση αυτή διατήρησε ως την εκλογική ήττα των Φιλελευθέρων το 1920, για να επανέλθει πολλά χρόνια αργότερα ως Υπουργός Άνευ Χαρτοφυλακίου της κυβέρνησης Σοφούλη (1945-46). Κατά τα φαινόμενα, η εμπλοκή του στη πολιτική ζωή του προσέφερε κυρίως απογοητεύσεις. Το 1929, οι φιλικές σχέσεις που διατηρούσε με το σοβιετικό καθεστώς και η διοργάνωση εκδήλωσης από κοινού με τον Ελληνορουμάνο λογοτέχνη Παναΐτ Ιστράτι υπέρ της Σοβιετικής Ένωσης στην Αθήνα κατέληξαν στην πρώτη δικαστική του δίωξη. Πρόκειται, ουσιαστικά, για την απαρχή μιας σειράς σφοδρών αντιδράσεων απέναντι στον ίδιο και το έργο του. Αργότερα, την σκυτάλη παίρνει η Εκκλησία: με αιχμή του δόρατος τα έργα του Ασκητική, Ο Καπετάν Μιχάλης (1953) και Ο Τελευταίος Πειρασμός (1955), κατηγορήθηκε αρχικά για αθεΐσμό, ενώ αργότερα η Ιερά Σύνοδος επιχείρησε να επιβάλει την απαγόρευση των βιβλίων του. Παράλληλα, το Βατικανό συμπεριέλαβε τον Τελευταίο Πειρασμό στον περίφημο κατάλογο των απαγορευμένων βιβλίων (Librex Librorum Prohibitorum). Οι αντιδράσεις αυτές πιθανότατα του στοίχισαν την εκλογή στην Ακαδημία Αθηνών με διαφορά δύο μόλις ψήφων, ή το Νόμπελ Λογοτεχνίας, παρά τη διπλή υποψηφιότητά του. Τον Ιούλιο του 1957, ο Καζαντζάκης αναχώρησε για ένα τελευταίο ταξίδι στην Κίνα, ως επίσημος προσκεκλημένος της κυβέρνησης. Κατά την επιστροφή, ασθένησε πολύ σοβαρά. Νοσηλεύτηκε στην Κοπεγχάγη και έπειτα στο Φράιμπουργκ, όπου και κατέληξε στις 26 Οκτωβρίου του 1957.

Επιμέλεια: Ελευθερία Κυφωνίδου

Ο Λάμπρος Αστέρης (πραγματικό όνομα Δημήτρης Καραχάλιος) γεννήθηκε το 1871 στον Άγιο Νικόλαο Αρκαδίας. Ολοκλήρωσε τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στον Πειραιά και σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από όπου πήρε τον τίτλο του διδάκτoρος. Πρωτοεμφανίσθηκε στα γράμματα με την θεατρική επιθεώρηση Λίγ’απ’ όλα, την οποία έγραψε με τον Λάμπρο Μίκινο. Πολέμησε εθελοντικά στην Κρητική επανάσταση (1896), τη Μακεδονία και τη Θεσσαλία, όπου συμμετείχε και στην οργάνωση επαναστατικών σωμάτων. Ως το 1917 έζησε στην Βιέννη, όπου σπούδασε οικονομικά και εργάσθηκε ως δημοσιογράφος και ανταποκριτής της Νέας Ημέρας. Στην συνέχεια εγκαταστάθηκε στην Κρήτη και μελέτησε τον μινωικό πολιτισμό. Διετέλεσε εισηγητής στον Φιλαδέλφειο ποιητικό διαγωνισμό. Δημοσίευσε σε εφημερίδες και περιοδικά, ασχολήθηκε με το χρονογράφημα, έγραψε θεατρικά έργα και εξέδωσε μελέτες και ποιητικές συλλογές από τις οποίες αναφέρουμε: Από τους γύρους των ρυθμών (1906), Το φλογερό πέρασμα. Πολεμικές ωδές – Οπτασίες ερημίτου (1914-1922) (1926), Το παραμύθι του μύλου. Δραματικόν ειδύλλιον μονόπρακτον (1927). Πέθανε στην Αθήνα το 1942.

[Πηγές: Δημήτρης Σταμέλος, Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Αθήνα, Χάρης Πάτσης, 1968, τομ.8. http://culture.ana.gr/view5.php?id=2441&pid=375]

Σκώτος λόγιος, καλλιτέχνης και περιηγητής. Η πρώτη επίσκεψή του στην Ελλάδα, αρχικά για λόγους υγείας, διήρκεσε από την άνοιξη του 1838 μέχρι τα μέσα του 1843, οπότε και επέστρεψε στη Βρετανία. Τον Οκτώβριο του ίδιου χρόνου γύρισε στην Αθήνα, όπου έμεινε ως το καλοκαίρι του 1845.

Ο Ανδρέας Αυγερινός υπήρξε υπουργός Ναυτικών (1876,1879) και πρόεδρος της Βουλής (1889).

"Ο Νίκος Χρ. Τερζάκης γεννήθηκε στην Καλαμάτα το 1929. Ο πατέρας του Χρήστος ήταν σοσιαλιστής που πρωτοστάτησε στην ίδρυση αγροτικών συνεταιρισμών, αγροτικής συνεταιριστικής τράπεζας, του Αυτόνομου Σταφιδικού Οργανισμού κ.ά. και για τη δράση του αναγκάστηκε την περίοδο της μεταξικής δικτατορίας να παραιτηθεί από τη δουλειά του και να μετακομίσει οικογενειακά στην Αθήνα. Από νωρίς στην Κατοχή, ο Νίκος, μαθητής Γυμνασίου τότε, συμμετείχε στην Αντίσταση: οργανώθηκε στην Εθνική Αλληλεγγύη και συμμετείχε στο ΕΑΜ Νέων και στην ΕΠΟΝ. Κατατάχθηκε στον ΕΛΑΣ, και τον Ιούνιο του 1944 τραυματίσθηκε σε μάχη με τους Γερμανούς στην Αθήνα. Στη συνέχεια συνελήφθη στο 3ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο και κρατήθηκε ως όμηρος από τους Γερμανούς. Αποφυλακίστηκε στην Απελευθέρωση και εντάχθηκε στην Εθνική Πολιτοφυλακή, ενώ στα Δεκεμβριανά συμμετείχε στην κατάληψη της Σχολής Ευελπίδων. Για τη δράση του συνελήφθη το 1945, καταδικάστηκε σε 20 χρόνια κάθειρξη και φυλακίστηκε για 10 χρόνια σε διάφορες φυλακές (Χατζηκώστα, Αίγινας, Άμφισσας, Κέρκυρας, Αβέρωφ, Γυάρου), ενώ μετά την αποφυλάκισή του εκτοπίστηκε ένα διάστημα στον Αϊ-Στράτη. Συμμετείχε στην ΕΔΑ και δημοσιογραφούσε στην ""Αυγή"", ασκώντας το επάγγελμα του διορθωτή-επιμελητή εκδόσεων. Στη δικτατορία του ’67 συνελήφθη πάλι και εκτοπίστηκε στη Γυάρο και τη Λέρο. Στη μεταπολίτευση παντρεύτηκε τη σύντροφο της ζωής του Φρόσω Συμεωνίδου (1975) και εργάστηκε σε διάφορες ιδιωτικές εταιρείες, παραμένοντας μέχρι το τέλος της ζωής του (24.10.2009) ανένταχτος στο χώρο της ευρύτερης Αριστεράς."

"Ο Νίκος Χρ. Τερζάκης γεννήθηκε στην Καλαμάτα το 1929. Ο πατέρας του Χρήστος ήταν σοσιαλιστής που πρωτοστάτησε στην ίδρυση αγροτικών συνεταιρισμών, αγροτικής συνεταιριστικής τράπεζας, του Αυτόνομου Σταφιδικού Οργανισμού κ.ά. και για τη δράση του αναγκάστηκε την περίοδο της μεταξικής δικτατορίας να παραιτηθεί από τη δουλειά του και να μετακομίσει οικογενειακά στην Αθήνα. Από νωρίς στην Κατοχή, ο Νίκος, μαθητής Γυμνασίου τότε, συμμετείχε στην Αντίσταση: οργανώθηκε στην Εθνική Αλληλεγγύη και συμμετείχε στο ΕΑΜ Νέων και στην ΕΠΟΝ. Κατατάχθηκε στον ΕΛΑΣ, και τον Ιούνιο του 1944 τραυματίσθηκε σε μάχη με τους Γερμανούς στην Αθήνα. Στη συνέχεια συνελήφθη στο 3ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο και κρατήθηκε ως όμηρος από τους Γερμανούς. Αποφυλακίστηκε στην Απελευθέρωση και εντάχθηκε στην Εθνική Πολιτοφυλακή, ενώ στα Δεκεμβριανά συμμετείχε στην κατάληψη της Σχολής Ευελπίδων. Για τη δράση του συνελήφθη το 1945, καταδικάστηκε σε 20 χρόνια κάθειρξη και φυλακίστηκε για 10 χρόνια σε διάφορες φυλακές (Χατζηκώστα, Αίγινας, Άμφισσας, Κέρκυρας, Αβέρωφ, Γυάρου), ενώ μετά την αποφυλάκισή του εκτοπίστηκε ένα διάστημα στον Αϊ-Στράτη. Συμμετείχε στην ΕΔΑ και δημοσιογραφούσε στην ""Αυγή"", ασκώντας το επάγγελμα του διορθωτή-επιμελητή εκδόσεων. Στη δικτατορία του ’67 συνελήφθη πάλι και εκτοπίστηκε στη Γυάρο και τη Λέρο. Στη μεταπολίτευση παντρεύτηκε τη σύντροφο της ζωής του Φρόσω Συμεωνίδου (1975) και εργάστηκε σε διάφορες ιδιωτικές εταιρείες, παραμένοντας μέχρι το τέλος της ζωής του (24.10.2009) ανένταχτος στο χώρο της ευρύτερης Αριστεράς."

Ο Κωνσταντίνος Γόντικας γεννήθηκε στα Μαγούλιανα Γορτυνίας και αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή Αθηνών το 1893. Υπηρέτησε ως έφεδρος ανθυπολοχαγός στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 (Φεβρουάριο-Οκτώβριο) ενώ πήρε μέρος και στους Βαλκανικούς πολέμους του 1912-1913. Τον Οκτώβριο του 1915 επιστρατεύθηκε και πάλι και υπηρετεί στο Πεδινό Πυροβολικό. Κατά την αποστράτευσή του (Ιούλιος 1916) τιμήθηκε με τον τίτλο του έφεδρου λοχαγού. Το διάστημα 1893-1909 εξασκεί το δικηγορικό του επάγγελμα στον Πύργο. Στις εκλογές του 1910 (28 Νοεμβρίου), στέλεχος ήδη του Κόμματος των Φιλελευθέρων, εκλέγεται για πρώτη φορά βουλευτής Αχαϊοήλιδος, περιοχή την οποία θα συνεχίσει να εκπροσωπεί σε όλες τις επόμενες εκλογικές αναμετρήσεις. Στις εκλογές της 12ης Μαρτίου 1912 επανεκλέγεται βουλευτής καθώς και σε εκείνες της 15ης Μαΐου 1915, οπότε και αρχίζει να ηγείται του ψηφοδελτίου της εκλογικής του περιφέρειας. Στη διάρκεια της βουλευτικής του θητείας ο Κ. Γόντικας διατέλεσε επανειλημμένα μέλος ή πρόεδρος κοινοβουλευτικών επιτροπών. Ενώ υπήρξε εισηγητής στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή για την αναθεώρηση του Συντάγματος το 1911. Το 1918 εκλέγεται μέλος της Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής της Βουλής για τη σύνταξη σχεδίων και διοικητικών κωδίκων. Το Μάιο του 1920 εμφανίζεται ως εισηγητής του νομοσχεδίου «Περί Ανωνύμων Εταιρειών» ενώ το 1924 υπήρξε πιθανότατα πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για την προστασία της καλλιέργειας και εξαγωγής της σταφίδας, καθώς και για την προστασία της οινοπαραγωγής. Το 1927 διατελεί μέλος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για θέματα του Υπουργείου Συγκοινωνίας, επιτροπή που είχε ως αντικείμενο μελέτης τα υδραυλικά έργα, τα έργα ύδρευσης και οδοποιίας σε όλη την επικράτεια. Στις 12 Ιουλίου του 1912 παντρεύεται την Αφροδίτη, γόνο της οικογένειας Π. Παπανδροπούλου, εμπόρου και τοκιστή από την Πάτρα. Απέκτησαν πέντε παιδιά: την Πιπίνα-Χριστίνα, τον Βασίλη, τον Γιώργο, τον Παναγιώτη και τον μικρότερο Χαρίλαο. Το 1930 όλη η οικογένεια μετακομίζει και εγκαθίσταται μόνιμα στην Αθήνα. Ο Κωνσταντίνος Γόντικας ανέλαβε, για πρώτη φορά, υπουργικό αξίωμα στις 3/4/1923, στην κυβέρνηση Γονατά με τον διορισμό του ως υπουργού Εκκλησιαστικών και Δημοσίας Εκπαιδεύσεως (εξάμηνη θητεία, από 3/4/1923 έως 18/10/1923). Στη διάρκεια της ίδιας κυβέρνησης θα γίνει επίσης προσωρινά υπουργός Υγιεινής, Κοινωνικής Πρόνοιας και Αντιλήψεως και αμέσως μετά υπουργός Συγκοινωνίας (29 Σεπτεμβρίου 1923). Στις 11 Ιανουαρίου 1924, ο Κ. Γόντικας εκ νέου βουλευτής Αχαϊοήλιδος, ανέλαβε το υπουργείο Στρατιωτικών στην κυβέρνηση που συγκροτήθηκε από τον Ελευθέριο Βενιζέλο, αξίωμα το οποίο διατήρησε και στη διάρκεια της κυβέρνησης Γ. Καφαντάρη (από τις 6/2/1924 έως 12/3/1924). Τον επόμενο χρόνο, του ανατέθηκε ξανά το Υπουργείο Στρατιωτικών με πρωθυπουργό τον Ανδρέα Μιχαλακόπουλο από τις 9/3/1925 μέχρι τις 26/6/1925, οπότε εξαναγκάζεται σε παραίτηση από το στρατιωτικό κίνημα του Πάγκαλου. Υπουργός θα διατελέσει πάλι στις 4/7/1928, όταν διορίσθηκε υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων στην κυβέρνηση Ε. Βενιζέλου, αξίωμα που θα διατηρήσει μέχρι τις 2/1/1930. Η παραμονή του στο Υπουργείο αυτό σφραγίστηκε από την εισαγωγή για ψήφιση στη Βουλή σειράς εκπαιδευτικών νομοσχεδίων (1929), τα οποία σηματοδοτούν την αρχή της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης της κυβέρνησης Βενιζέλου ενώ συνδέθηκε με σημαντικά επίσης γεγονότα στο χώρο της Εκκλησίας. Στη διάρκεια της κυβέρνησης Βενιζέλου ο Κ. Γόντικας ανέλαβε προσωρινά και άλλα Υπουργεία: στις 26/8/1928 διορίζεται υπουργός Στρατιωτικών, στις 9 Αυγούστου 1929 αναλαμβάνει το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και στις 3 Οκτωβρίου του ίδιου έτους διορίζεται υπουργός Ναυτικών. Στις 10/1/1930 ο Κ. Γόντικας κλήθηκε να αναλάβει τη διοίκηση της Αγροτικής Τράπεζας που είχε ιδρυθεί λίγους μήνες πριν, (έναρξη εργασιών στις 26/9/1929), μετά από ολιγόμηνη θητεία του Στέφανου Δέλτα, οπότε και εγκαταλείπει την ενεργό πολιτική δράση. Στις 29/4/1932 εκλέγεται μέλος του Ανώτατου Οικονομικού Συμβουλίου (Α.Ο.Σ.). Ο Κ. Γόντικας παρέμεινε στη θέση του διοικητή της ΑΤΕ μέχρι το Μάρτιο του 1935, οπότε αποφάσισε να παραιτηθεί για λόγους υγείας. Μετά από λίγους μήνες σταμάτησε τη συνεργασία του και με το Ανώτατο Οικονομικό Συμβούλιο. Πέθανε στην Αθήνα, στις 13 Νοεμβρίου 1937.

Ο Κωνσταντίνος Γ. Κουρτίδης γεννήθηκε το 1870 στην Ανδριανούπολη. Υπήρξε μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της Θράκης.
Ήταν διακεκριμένος ιατρός που προσέφερε τις υπηρεσίες του ανιδιοτελώς σε διάφορες περιοχές όπως την Αίγυπτο, τη Βουλγαρία, τη Μακεδονία και την Καβάλα. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή και διορίστηκε σχολάρχης Σουφλίου. Έχοντας άριστες σχέσεις με την Εκκλησία, κήρυττε τον θείο λόγο στην επαρχία Διδυμοτείχου, ενώ διατέλεσε έφορος των εκπαιδευτηρίων, δημογέροντας και πρόεδρος της Κεντρικής Εκκλησιαστικής Επιτροπής. Το 1913 ανέλαβε τη διοίκηση του Νομού Έβρου ως πρόεδρος των αυτονομημένων τμημάτων (Γκιουμουλτζίνα, Δεδέαγατς, Σουφλί). Από το 1920 έως το 1932 εξελέγη τρεις φορές βουλευτής ενώ μεταξύ των ετών 1932-1935 εξελέγη Γερουσιαστής. Σημαντικό είναι και το συγγραφικό του έργο. Ασχολήθηκε με τη λαογραφία και τη λογοτεχνία, ενώ ήταν από τους πρώτους που εισήγαγε το χρονογράφημα στις εφημερίδες. Σε όλη τη διάρκεια της ζωής του ασχολήθηκε με τη συλλογή θρακιώτικου λαογραφικού υλικού, καθώς και με τη συγγραφή της ιστορίας της Θράκης. Πέθανε στις 23 Νοεμβρίου 1944, στην Αθήνα.

Ο Στέφανος Δέλτας γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1863, ήταν γιος του Γεωργίου Δέλτα και της Σοφίας Καραθεοδωρή. Επιχειρηματίας,
δημοτικιστής, φαναριώτης, ασχολήθηκε με εμπορικές επιχειρήσεις και μεταφράσεις της αρχαίας γραμματείας. Το 1895 παντρεύτηκε την Πηνελόπη Μπενάκη (Δέλτα), μια από τις σημαντικότερες συγγραφείς των αρχών του 20ού αιώνα, κόρη του Εμμανουήλ Μπενάκη και της Βιργινίας Χωρέμη. Έζησαν στην Αλεξάνδρεια μέχρι το 1916 που επέστρεψαν στην Ελλάδα. Ο Στέφανος Δέλτας αποτέλεσε ιδρυτικό μέλος του Κολλεγίου Αθηνών (1926), σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας, μέλος του Συμβουλίου της Επιτροπής Αποκαταστάσεως των Προσφύγων (ΕΑΠ), ευεργέτης και Διοικητής του ΠΙΚΠΑ. Τον Σεπτέμβριο του 1929 ανέλαβε τη Διοίκηση της νεοϊδρυθείσας Αγροτικής Τράπεζας της Ελλάδας (ΑΤΕ) με απευθείας ανάθεση από τον Πρόεδρο της Κυβερνήσεως, Ελευθέριο Βενιζέλο. Παρέμεινε σε αυτή τη θέση για τρεις μήνες. Στις 19.12.1929 αιφνιδίασε το Δ.Σ. της ΑΤΕ με την παραίτησή του, επικαλούμενος λόγους υγείας. Ο πραγματικός λόγος
ήταν η «δυσφορία» που του προκαλούσε η έντονη ανάμειξη του Προέδρου της Κυβερνήσεως, Ελευθερίου Βενιζέλου στα εσωτερικά ζητήματα της ΑΤΕ και ειδικότερα σε θέματα διορισμού ανώτατων στελεχών. Ο Στέφανος Δέλτας ως ο πρώτος Διοικητής της ΑΤΕ έθεσε τις βάσεις για τη μετέπειτα επιτυχημένη πορεία της Τράπεζας. Κατά τη σύντομη θητεία του, συγκρότησε το Καταστατικό, τον εσωτερικό Οργανισμό του ιδρύματος και διαμόρφωσε το μισθολόγιο του προσωπικού. Απεβίωσε στην Αθήνα το 1947.

Ο Πέτρος Βίλλας ήταν αρχηγός του περιφερειακού Αρχηγείου Πρωτευούσης του Σώματος Ελλήνων Αλκίμων.

1916: Γεννιέται στις 23 Απριλίου (6 Μαΐου) στην Άρτα
1927: Η οικογένεια Μόραλη εγκαθίσταται στην Αθήνα
1931-1936: Σπουδάζει στην ΑΣΚΤ
1937-1938: Μοιράζεται υποτροφία με τον Ν. Νικολάου και ταξιδεύουν σε Ρώμη και Παρίσι
1947-1983: Διδάσκει στην ΑΣΚΤ
1958: Συμμετέχει στην Μπιενάλε της Βενετίας
1959: πρώτη ατομική έκθεση στην Γκαλερί Αρμός στην Αθήνα
1988: Αναδρομική έκθεση στην Εθνική Πινακοθήκη
2009: Τελευταία του έκθεση εν ζωή στο Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης. Πεθαίνει στις 20 Δεκεμβρίου.
Ο Γιάννης Μόραλης, ζωγράφος και χαράκτης, πραγματοποίησε πλήθος εφαρμογών: τοιχογραφίες, σκηνικά και κοστούμια, εικονογραφήσεις. Έργα του βρίσκονται σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Ο Μίκης Ματσάκης γεννήθηκε το 1900 στα Μύρα της Μικράς Ασίας, από γονείς δωδεκανησιακής καταγωγής. Λίγα χρόνια αργότερα η οικογένεια, αναζητώντας μια καλύτερη τύχη εγκαταστάθηκε στην Αλεξάνδρεια. Το 1921 ο νεαρός Ματσάκης έφυγε για σπουδές ζωγραφικής στο Παρίσι, το οποίο όμως θα εγκαταλείψει τον ίδιο κιόλας χρόνο για το Μόναχο. Εκεί φοίτησε αρχικά στην ιδιωτική σχολή του Hans Hofmann και το 1922 έγινε δεκτός στη φημισμένη Ακαδημία του Μονάχου, όπου γνώρισε και τον διά βίου φίλο του Δημήτρη Δάβη. Το 1926 επιστρέφει στην Αλεξάνδρεια και πολύ σύντομα εισέρχεται στους καλλιτεχνικούς και λογοτεχνικούς κύκλους της πόλης: Γνώρισε τον Κ. Π. Καβάφη, φιλοτέχνησε προσωπογραφίες επιφανών Αιγυπτιωτών (π.χ. του γιατρού Α. Διαμαντή) και ανέπτυξε πλούσια εκθεσιακή δραστηριότητα (ατομικές και ομαδικές εκθέσεις). Το 1932 εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στην Αθήνα, στην περιοχή Κυπριάδου, και συνδέθηκε φιλικά με τους Δημήτρη Πικιώνη, Φώτη Κόντογλου και Σπύρο Παπαλουκά. Στην Αθήνα εξέθεσε για πρώτη φορά στην αίθουσα του «Παρνασσού» τον Μάιο του 1932, γνωρίζοντας μεγάλη επιτυχία. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1930 ο Ματσάκης ανέπτυξε πλούσια εκθεσιακή και συνδικαλιστική δράση, κυριαρχώντας στην καλλιτεχνική ζωή της Αθήνας (διετέλεσε πρόεδρος του σωματείου «Ελεύθεροι Καλλιτέχναι» και γενικός γραμματέας της «Ενώσεως Σωματείων Εικαστικών Τεχνών»). Το 1947 ο ζωγράφος ανέλαβε να αγιογραφήσει τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, τον ορθόδοξο μητροπολιτικό ναό της Αλεξάνδρειας. Έμεινε στην Αίγυπτο έως το 1956, αναλαμβάνοντας αγιογραφικές εργασίες και για άλλες εκκλησίες της ελληνικής κοινότητας, ενώ παράλληλα συνέχιζε να παρουσιάζει τακτικά το κοσμικό έργο του σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, θα συνεχίσει να εκθέτει συστηματικά (στην Αθήνα, στην επαρχία, αλλά και στο εξωτερικό) τη δουλειά του, όπου από το 1960 το τοπίο του Αιγαίου αναδεικνύεται σε κυρίαρχο θέμα. Πέθανε στην Αθήνα το 1978.

1929: Γεννιέται στη Δραπετσώνα από πρόσφυγες γονείς.
1941: Η οικογένεια του εγκαθίσταται στην περιοχή Μοσχάτου – Νέου Φαλήρου. 3 χρόνια αργότερα ο πατέρας του πέφτει θύμα του πολιτικού φανατισμού και δολοφονείται από την ΟΠΛΑ.
1949: Εισάγεται στην Ανωτάτη Σχολή Οικονομικών & Εμπορικών Επιστημών (ΑΣΟΕΕ) όπου και παρακολουθεί μαθήματα για 2χρόνια.
1952-1958: Εγκαταλείπει τις σπουδές του στην ΑΣΟΕΕ και σπουδάζει στην ΑΣΚΤ.
1960: Λαμβάνει μέρος στην ΣΤ’ Πανελλήνιο Έκθεση Καλών Τεχνών στο Ζάππειο.
1961: Με πρωτεργάτη τον Γιάννη Χαΐνη ιδρύεται η «Ομάδα Τέχνης α’». Ο Κοκκινίδης είναι μέλος της.
1962-1976: Παντρεύεται την ζωγράφο Πέπη Σβορώνου.
Έχοντας παραιτηθεί την προηγούμενη χρονιά από τον ΕΟΕΧ αποφασίζουν με τη σύζυγό του, χρησιμοποιώντας την εμπειρία τους από τον χώρο των εφαρμοσμένων τεχνών, να υλοποιήσουν τη δική τους πρωτότυπη ιδέα: ζωγραφιστά πρωτότυπα φορέματα που φέρουν υπογραφή. Τα φορέματα γνωρίζουν μεγάλη επιτυχία στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
1964: 1η ατομική έκθεση στην γκαλερί Μέρλιν.
1976-1998: διδάσκει στην ΑΣΚΤ

Ο Παναγής Χαροκόπος, ιδρυτής της «Χαροκοπείου Οικοκυρικής και Επαγγελματικής Σχολής των Θηλέων», όπως αρχικά είχε ονομαστεί στο καταστατικό ίδρυσης, γεννήθηκε το 1835, στην Κεφαλλονιά, μέλος μιας πολυμελούς αγροτικής οικογένειας. Ο ίδιος ανήκει σ’ εκείνους τους ελάχιστους Έλληνες οραματιστές που, στο πλαίσιο ενός πνεύματος ευεργετισμού και φιλοπατρίας, στήριξαν οικονομικά το αδύναμο νεοελληνικό κράτος και που παραμένουν σχετικά άγνωστοι στο ευρύτερο κοινό. Νεωτεριστής με ευρωπαϊκό προσανατολισμό και φιλελεύθερο πνεύμα, ο Χαροκόπος αγάπησε και υπηρέτησε τη πατρίδα, ενισχύοντας την εκπαίδευση. Η απόφασή του να κάνει δωρεά μια τέτοια σχολή στο κράτος ήταν προϊόν του ανήσυχου και δημιουργικού του πνεύματος, της διάθεσής του να προσφέρει στο κοινωνικό σύνολο και στην πατρίδα του καθώς και της τάσης της εποχής στον τομέα αυτό. Υπήρχαν ήδη ανάλογες σχολές στην Ευρώπη (Ελβετία, Βουλγαρία, Ρουμανία) αλλά και στην Ελλάδα, «Οικοκυρική και Επαγγελματική Σχολή της Ενώσεως Ελληνίδων», κατά τα πρότυπα των οποίων ο ίδιος ήθελε και προσπάθησε να οργανώσει και τη δική του, τόσο στο περιεχόμενο των σπουδών όσο και στο σχεδιασμό του κτιριακού συγκροτήματος της Σχολής και του περιβάλλοντος χώρου, τον οποία επιμελήθηκε ο αρχιτέκτονας Αναστάσιος Μεταξάς, δημιουργός του Παναθηναϊκού Σταδίου και του Σκοπευτηρίου. Χαρακτηριστικά έλεγε ο ίδιος: «….από πολλού σκέπτομαι να προβώ εις την σύστασιν και διατήρησιν επαγγελματικού σχολείου, ομοίου προς τα εν Ευρώπη και δη εν Βερολίνω λειτουργούντα τοιαύτα, του οποίου υπάρχει έλλειψις εις τον τόπο μας». Επίσης, «Ζητώ με τρία λόγια να κάμω οικοκυράς, που να διοικούν μεθοδικά το σπίτι των, συζύγους που να είνε σύντροφοι και μανάδες που να αγαπούν έξυπνα». Είναι αξιοσημείωτο να αναφερθεί σχετικό άρθρο της Ακρόπολις, στις 7 Νοεμβρίου του 1908, όπου από τα λόγια του ίδιου του Π. Χαροκόπου φαίνεται η μεγάλη εθνική σημασία της Χαροκοπείου Σχολής. Ειδικότερα: «Δεν θέλω να έχωμεν μορφωμένες δούλες και αμόρφωτες κυράδες». «Μία από τας δυστυχίας του έθνους μας ομολογουμένως είνε και η Ελληνίς. Η οποία διατρέχει τον σοβαρόν κίνδυνον να γίνη έκφυλος εις την ανωτέραν τάξιν, άμυαλη εις την μεσαίαν τάξιν, κτήνος εις την τελευταίαν τάξιν». « Αι Ελληνίδες θα μορφώσουν τους Έλληνας και των Ελληνίδων την μόρφωσιν θα την συμπληρώση αυτή η Σχολή την οποίαν εφαντάσθη ο Χαροκόπος».

Ο Γαβριήλ Γαβριηλίδης του Λέοντος ήταν δικηγόρος. Διετέλεσε κατά καιρούς νομικός σύμβουλος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Ρόδου, του Οργανισμού Περιθάλψεως και Αποκαταστάσεως Ισραηλιτών Ελλάδος (Ο.Π.Α.Ι.Ε.), του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδος, της Ισραηλιτικής Κοινότητας Αθηνών (1962-1983) κ.ά. Ο Γαβριηλίδης φαίνεται ότι ήρθε σε σύγκρουση με τον Οργανισμό Περιθάλψεως και Αποκαταστάσεως Ισραηλιτών Ελλάδος και ανέλαβε την υπεράσπιση υποθέσεων εβραϊκών περιουσιών που ο Οργανισμός δεν απέδιδε στους δικαιούχους του.
Ο Οργανισμός Περιθάλψεως και Αποκαταστάσεως Ισραηλιτών Ελλάδος (Ο.Π.Α.Ι.Ε.) ιδρύθηκε το 1949 (ΒΔ 29/29.3.49) με σκοπό την περίθαλψη και αποκατάσταση των Ισραηλιτών που θα επέστρεφαν από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Βασική αρμοδιότητα ήταν η διαχείριση των περιουσιών των Εβραίων που εξοντώθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και η απόδοσή τους στους κληρονόμους τους. Οι χρονικοί περιορισμοί που επιβλήθηκαν για την κατάθεση αιτήσεων εκ μέρους των παθόντων, συντέλεσαν ώστε πολλές περιουσίες Ισραηλιτών να μην αποδοθούν στους δικαιούχους. Ο Γαβριηλίδης ανέλαβε την υπεράσπιση πολλών τέτοιων υποθέσεων.
Ο Γαβριήλ Γαβριηλίδης ήταν παντρεμένος με την Ναχμούλη Καρολίνα που εκτοπίστηκε στα στρατόπεδα Άουσβιτσς-Μπιρκενάου και Μπέλσεν.

Η Μαρία Πολυδούρη γεννήθηκε στην Καλαμάτα το 1902. Μεγάλωσε στο Γύθειο και τα Φιλιατρά, όπου είχε μετατεθεί ο πατέρας της ως γυμνασιάρχης και τελείωσε το γυμνάσιο στην Καλαμάτα το 1918. Στην συνέχεια, κατόπιν διαγωνισμού, προσλήφθηκε ως υπάλληλος στη Νομαρχία Μεσσηνίας.
Το 1922, δύο χρόνια μετά τον θάνατο των γονέων της, η Μαρία Πολυδούρη εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε στη Νομική για δύο χρόνια και παρακολούθησε μαθήματα υποκριτικής στη Δραματική Σχολή του Εθνικού και τη Σχολή Κουνελάκη. Στη Νομαρχία Αττικής όπου εργαζόταν, γνώρισε τον Κ. Γ. Καρυωτάκη, με τον οποίο συνδέθηκε.
Το 1925 πήγε στο Παρίσι, όπου φοίτησε στη Σχολή Ραπτικής Pigier. Η υγεία της όμως είχε κλονιστεί από τις δυσμενείς συνθήκες της ζωής της και το 1928 επέστρεψε στην Αθήνα με φυματίωση. Πέρασε στο σανατόριο Η Σωτηρία τα δυο τελευταία χρόνια της ζωής της. Πέθανε τον Απρίλιο του 1930 στην κλινική Καρυοφίλη στα Πατήσια.
Τα πρώτα ποιήματά της δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Οικογενειακός αστήρ το 1916. Πολύ αργότερα εξέδωσε δύο συλλογές ποιημάτων: Οι τριλογίες που σβύνουν (1928) και Ηχώ στο χάος (1929).
[Πηγές: Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1983, τομ. 8. Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Αθήνα, Χάρης Πάτσης, 1968, τομ. 11.]

Ο Κώστας Καρυωτάκης (Τρίπολη, 1896 – Πρέβεζα, 1928) ήταν ποιητής του Μεσοπολέμου. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα και υπηρέτησε ως διοικητικός υπάλληλος σε διάφορες Νομαρχίες στη Θεσσαλονίκη (1920), τη Σύρο, την Άρτα, την Αθήνα 1923-1928, την Πάτρα (Φεβρουάριος – Ιούνιος 1928) και την Πρέβεζα (Ιούνιος 1928), όπου και αυτοκτόνησε.

Εξέδωσε τις ποιητικές συλλογές: Ο πόνος των ανθρώπων και των πραγμάτων, (1919), Νηπενθή (1921), Ελεγεία και Σάτιρες, (1928). Το 1938 εκδόθηκαν τα Άπαντά του. Η ποίηση του Καρυωτάκη χαρακτηρίζεται από πεσιμισμό, φυγή και άρνηση του περιβάλλοντος, εκφράζοντας έτσι τα ψυχολογικά αδιέξοδα της γενιάς του ως απόρροια της Μικρασιατικής Καταστροφής και της εν γένει αποσύνθεσης της μεταπολεμικής εποχής.

Ο Επαμεινώνδας Βρεττός γεννήθηκε στην Ιθάκη το 1900. Αξιωματικός του Πυροβολικού, έλαβε μέρος στο ελληνοβουλγαρικό επεισόδιο του 1925-1926 και διετέλεσε διευθυντής του 2ου Επιτελικού Γραφείου της ΧΙΙ Μεραρχίας στην Αθήνα μεταξύ 1.10.1938 και 30.5.1940 (αρχικά ως λοχαγός κι έπειτα ως ταγματάρχης). Στη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου (1940-1941) έλαβε μέρος σε διάφορες μάχες μέχρι τον Απρίλιο του 1941.
Το 1942 διέφυγε στη Μέση Ανατολή και στις 3.1.1943 διορίστηκε διοικητής της Ι Μεραρχίας Μ.Α.. Στις 17.1.1943 μετατέθηκε στο ΙΙ Σώμα Πυροβολικού Μ.Α. και στις 21.3.1944 στο ΓΕΣ (Μ.Α.). Στο ΓΕΣ ανέλαβε διαδοχικά τις θέσεις του διοικητή στο Γραφείο Μελετών, στο ΙΙ Γραφείο και στο ΙΙ/β τμήμα (21.3.1944-15.8.1944).
Στις 18.11.1944 επέστρεψε στην Αθήνα όπου συνέχισε να ασκεί τα καθήκοντά του στο ΓΕΣ. Την περίοδο του εμφυλίου πολέμου διετέλεσε γραμματέας του Α8 γραφείου του Γ.Ε.Σ. (διεύθυνση Πυροβολικού), διοικητής του 101 συντάγματος πεδινού πυροβολικού (1947-1948), καθώς και επιτελάρχης της ΙΙ Μεραρχίας (1949). Μετά τη λήξη του Εμφυλίου διετέλεσε στρατιωτικός ακόλουθος της ελληνικής πρεσβείας στο Βελιγράδι (1951-1954), επιτελάρχης της 1ης Στρατιάς, (1954-1956), διοικητής Στρατηγείου Κεντρικής Ελλάδος (1956-1957) και υπαρχηγός Γ.Ε.Ε.Θ.Α. (1958-1959). Τέλος, υπήρξε πρόεδρος του Συνδέσμου Απομακρυσθέντων Αξιωματικών Στρατού μετά την 16η Νοεμβρίου 1952 (Σ.Α.Α.Σ.). Τιμήθηκε με πολλά ελληνικά και ξένα παράσημα και μετάλλια.

[Πηγή σύνταξης βιογραφικού: Who is Who, 1965, υλικό του αρχείου]

Ο Νίκος Καββαδίας (Νίκολσκι Ουσουρίσκι, Μαντζουρία, 1910 - Αθήνα 1975) ήταν ένα από τα τρία παιδιά του Χαρίλαου Καββαδία και της Δωροθέα Αγγελάτου. Ο πατέρας του διατηρούσε γραφείο γενικού εμπορίου με κύριο πελάτη το τσαρικό στρατό. Μετά την έκρηξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου η οικογένεια εγκαταστάθηκε στο Αργοστόλι, ενώ ο πατέρας του παρέμεινε στη Ρωσία ως το 1921, όταν επέστρεψε και αυτός στην Ελλάδα κατεστραμμένος οικονομικά. Η οικογένεια μετά το Αργοστόλι εγκαταστάθηκε στον Πειραιά όπου ο Καββαδίας ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του. Εκεί άρχισε συνεργασία με διάφορα φιλολογικά περιοδικά. Ο θάνατος του πατέρα του, το 1938, τον ανάγκασε να στραφεί στο ναυτικό επάγγελμα και από το 1929-1936 ταξίδευε συνεχώς. Το 1938 κλήθηκε στο Στρατό. Κατά τη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου υπηρέτησε ως ασυρματιστής. Το Το 1941, σύμφωνα με το υλικό του αρχείου, απέκτησε προσωρινό δίπλωμα ραδιοτηλεγραφητού Β΄τάξεως, το 1947 δίπλωμα ραδιοτηλεγραφητού Β΄ τάξεως και το 1953 δίπλωμα ραδιοτηλεγραφητού Α΄ τάξεως. Την περίοδο 1954 -έως τα τέλη της δεκαετίας του 1960 ταξίδευε συνεχώς. Πέθανε στην Αθήνα το 1975 από εγκεφαλικό επεισόδιο.

Ο Καββαδίας έχει μείνει γνωστός ως λογοτέχνης που εμπνεύστηκε από τη ζωή του ναυτικού επαγγέλματος. Έγραψε τις ποιητικές συλλογές : Μαραμπού (1933), Πούσι (1947), Τραβέρσο (εκδόθηκε το 1975, λίγους μήνες μετά το θάνατό του), πεζά Βάρδια (1954) κ.ά. Συνεργάστηκε επίσης με έντυπα και λογοτεχνικά περιοδικά ενώ τα έργα του έχουν γνωρίσει πολλές εκδόσεις και έχουν μελοποιηθεί αρκετά ποιήματά του από τον Θάνο Μικρούτσικο.

Ο Περικλής Βυζάντιος γεννήθηκε στην Αθήνα στις 16 Ιανουαρίου του 1893. Ήταν το νεότερο από τα τρία παιδιά του συνταγματάρχη του πυροβολικού Κωσταντίνου Βυζάντιου και της Μερόπης, το γένος Σαμαρνιωτάκη. Ήταν γόνος παλαιάς Φαναριώτικης οικογένειας, μέλη της οποίας διακρίθηκαν στα γράμματα, στην τέχνη και στο στρατό. Φοίτησε στη Σχολή Μακρή και πήρε τα πρώτα μαθήματα ζωγραφικής στο εργαστήρι του Ευάγγελου Ιωαννίδη. Το 1910 πήγε στο Μόναχο για να σπουδάσει νομικά. Τελικά σπούδασε στη σχολή του Παρισιού Ecole des Beaux-Arts. Το 1915 επέστρεψε στην Αθήνα προκειμένου να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία. Εξαιτίας όμως των συνθηκών της εποχής παρέμεινε στο στρατό μία επταετία. Το 1916 άνοιξε εργαστήρι στην οδό Σολωμού. Το ίδιο έτος πήρε μέρος στην έκθεση ζωγραφικής που οργανώθηκε από τον «Σύνδεσμο Ελλήνων Καλλιτεχνών» στο ξενοδοχείο Μελά της Κηφισιάς. Το 1917 έγινε μέλος του «Συνδέσμου Ελλήνων Καλλιτεχνών». Το 1919 ίδρυσε την «Ομάδα Τέχνης» και ανέλαβε τα σκηνικά για την Ειρήνη του Αριστοφάνη στην Εταιρεία του Ελληνικού Θεάτρου. Το 1920 συνεργάστηκε με τον Σπύρο Μελά, ως σκηνογράφος, στο Παλιό Βασιλικό Θέατρο, στο θέατρο Τέχνης και στην Ελεύθερη Σκηνή για τις παραστάσεις του Ερωτόκριτου, τους Επτά επί Θήβαις και τη Σαλώμη του Όσκαρ Ουάιλντ. Την ίδια χρονιά ίδρυσε μαζί με τον γλύπτη Φωκίωνα Ρωκ και το ζωγράφο Παύλο Καλλιγά ένα καλλιτεχνικό εργαστήρι στην Πλάκα. Το 1921 ορίστηκε ζωγράφος του στρατού και το 1922 επίσημος σκιτσογράφος της Δίκης των Έξι τα σκίτσα της οποίας δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα «Ελεύθερος Τύπος». Το 1923 παντρεύτηκε τη Φρόσω Σκουμπουρδή και το 1924 γεννήθηκε το πρώτο τους παιδί ο Κωσταντίνος μετέπειτα διάσημος ζωγράφος ο οποίος έζησε στο Παρίσι. Το 1928 μαζί με τον γλύπτη Φωκίωνα Ρωκ και τη συνεργασία των ποιητών Μιλτιάδη Μαλακάση, Κώστα Ουράνη και του μουσικοσυνθέτη Δημήτρη Μητρόπουλου οργάνωσαν την καλλιτεχνική λέσχη «Ατελιέ». Το 1930 διορίστηκε σκηνογράφος του Εθνικού Θεάτρου. Το 1934 ίδρυσε μαζί με τη ζωγράφο Αλέκα Στύλου-Διαμαντοπούλου την πρώτη ελεύθερη σχολή ζωγραφικής που λειτούργησε με επιτυχία έως την Κατοχή. Το 1937 τιμήθηκε με δύο διακρίσεις: το «χαλκούν μετάλλιον» και το «τιμητικό δίπλωμα». Το 1939 εκλέχθηκε διευθυντής της Ανώτατης Σχολής των Καλών Τεχνών στην Ύδρα και στους Δελφούς. Το 1940 με την έναρξη του πολέμου βρέθηκε στους Δελφούς και φιλοτέχνησε την αφίσα του Πολεμικού Λαχείου τα έσοδα του οποίου προορίζονταν για τις οικογένειες των πολεμιστών. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής βρισκόταν στην Αθήνα και στους Δελφούς αντίστοιχα. Τα έτη 1948,1950,1958,1964,1967 οργάνωσε ατομικές εκθέσεις ζωγραφικής. Το 1971 ξεκίνησε την αυτοβιογραφία του «Η ζωή ενός ζωγράφου», που η αρρώστια δεν του επέτρεψε να την τελειώσει. Πέθανε στις 9 Φεβρουαρίου του 1972 στην Αθήνα σε ηλικία 79 ετών.

[Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία βλέπε το βιβλίο Περικλής Βυζάντιος, Η ζωή ενός ζωγράφου. Αθήνα, ΜΙΕΤ,1994.]

Ο ποιητής Αριστοτέλης Βαλαωρίτης γεννήθηκε το 1824 στη Λευκάδα. Γονείς του ήταν ο Ιωάννης Βαλαωρίτης που ασχολήθηκε με το εμπόριο και τις ναυτικές επιχειρήσεις και έλαβε ενεργό μέρος στην πολιτική ως βουλευτής και γερουσιαστής στα Επτάνησα, και η Αναστασία Τυπάλδου Φορέστη. Η οικογένεια Βαλαωρίτη ή Βαλαώρα, καταγόταν από το χωριό Βαλαώρα της Ευρυτανίας. Εκεί σε εξέγερση εναντίον των Τούρκων το 1684-1715 μαρτυρείται η συμμετοχή του Χρήστου Βαλαωρίτη και του μοναδικού γιου του Μόσχου. Την ίδια περίοδο η Βενετία βρισκόταν σε εμπόλεμη κατάσταση με την Τουρκία, οπότε μετά τη λήξη της εξέγερσης οι πρωτοστάτες της που είχαν καταφύγει στην ενετοκρατούμενη Λευκάδα, ανταμείφθηκαν με την παραχώρηση κτημάτων και τίτλων ευγενείας και την εγγραφή της οικογενείας στο Libro d’ oro. Προπάππος του ποιητή ήταν ο Αθανάσιος Βαλαωρίτης, γιος του Μόσχου. Ο πάππος του ποιητή Χαράλαμπος, ήταν ο μοναδικός γιος του Αθανασίου που επέζησε. Απέκτησε με τη σειρά του τρεις γιους: τον Αθανάσιο που έγινε ιερομόναχος, τον Ευστάθιο που αφού σπούδασε στη Γαλλία και την Ιταλία κατέλαβε σημαντικές πολιτικές θέσεις στα Επτάνησα, και τον Ιωάννη, πατέρα του ποιητή.
Ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης μαθήτευσε στο Λύκειο Λευκάδας και φοίτησε στην Ιόνιο Ακαδημία της Κέρκυρας. Το 1842 ταξίδεψε με τον πατέρα του στην Ευρώπη περνώντας από την Ιταλία στη Γενεύη όπου και παρέμεινε για σπουδές ως το 1844. Συνέχισε στο Παρίσι με σπουδές στη Νομική Σχολή (1844-1846), τις οποίες τελικά ολοκλήρωσε στην Πίζα (1846-1848). Στο τελευταίο αυτό διάστημα συμμετείχε στα απελευθερωτικά κινήματα εναντίον των Αυστριακών, και έλαβε μέρος σε επαναστατική εξέγερση στην Ουγγαρία. Το 1852 παντρεύτηκε στη Βενετία την Ελοϊσία, κόρη του Αιμιλίου Τυπάλδου και δύο χρόνια αργότερα εγκαταστάθηκαν στη Λευκάδα. Απέκτησαν επτά παιδιά που -εκτός από τον Ιωάννη- δεν ευτύχησαν να ζήσουν αρκετά. Με τη σειρά της γέννησής τους ήταν: η Μαρία (1853-1855), ο Ιωάννης (1855-1914), ο Αιμίλιος (1857-1882), η Μαρία (; -1866), ο Ανδρέας (1867-1887), η Όλγα (1869-1897) και η Ναταλία (1870-1875). Στο διάστημα 1860-1864 ο Βαλαωρίτης έκτισε την έπαυλη της οικογένειας στο ιδιόκτητο νησάκι Μαδουρή. Έζησε κυρίως στη Λευκάδα από τις έγγειες προσόδους της κτηματικής περιουσίας του που καλλιεργούσε ή υπενοικίαζε, χωρίς να αποφεύγει τις οικονομικές δυσχέρειες, κυρίως λόγω της συμμετοχής του στον απελευθερωτικό αγώνα των αλύτρωτων περιοχών και στις εκλογικές αναμετρήσεις. Από το 1857 ως το 1868 συμμετείχε στην πολιτική ως βουλευτής Λευκάδας, αρχικά στην Ιόνιο Βουλή και μετά την ένωση της Επτανήσου στο ελληνικό Κοινοβούλιο. Όπως φαίνεται είχε καλή σχέση με τον βασιλέα Γεώργιο και με τον Αλέξανδρο Κουμουνδούρο που ως πρωθυπουργός του είχε κατ’ επανάληψη προτείνει το υπουργείο Εξωτερικών, χωρίς εκείνος να το δεχτεί. Ως το τέλος της ζωής του συμμετείχε ενεργά στα απελευθερωτικά κινήματα της Ηπείρου και της Κρήτης, σε συνεργασία με ανάλογα κινήματα των Βαλκανίων όπως του Μαυροβουνίου, παίρνοντας μέρος στις σχετικές οργανώσεις, διακινώντας πολεμοφόδια, περιθάλποντας γυναικόπαιδα. Πέθανε στη Λευκάδα στις 24 Ιουλίου 1879 σε ηλικία μόλις πενήντα πέντε ετών.
Ο Βαλαωρίτης εμφανίστηκε στα γράμματα το 1847 με τα Στιχουργήματα ενώ δέκα χρόνια αργότερα κυκλοφόρησε η συλλογή Μνημόσυνα και ακολούθησαν η Κυρά Φροσύνη (1859), ο Αθανάσιος Διάκος και ο Αστραπόγιαννος (1867), ο ανδριάς του αοιδίμου Γρηγορίου Ε΄, Πατριάρχου Κωνστανστινουπόλεως (1872), ο ημιτελής Φωτεινός (1879). Το έργο του είχε σημαντική απήχηση, κυρίως στην καλούμενη γενιά του 1880, καθώς θεωρήθηκε ότι εξέφραζε την εθνική ταυτότητα και το ηρωϊκό ιδανικό σύμφωνα με το πρότυπο του κλέφτικου δημοτικού τραγουδιού που επίμονα προβαλλόταν ως παράδειγμα προς μίμηση. Οπωσδήποτε ο Βαλαωρίτης, και παρά τους περί του αντιθέτου ισχυρισμούς του στους προλόγους των έργων του, υπήρξε ένας ρομαντικός ποιητής της εποχής του, τον οποίο πάντως ομόφωνα η κριτική διαχωρίζει από τον κύκλο των μαθητών και επιγόνων του Σολωμού. Καλλιέργησε με πάθος και ως τη λεξιθηρική εκζήτηση τη δημοτική γλώσσα, γι’ αυτό και η πρόσκλησή του από το Πανεπιστήμιο να προσφωνήσει τον ανδριάντα του Πατριάρχη το 1872, και η εξαιρετική υποδοχή του ποιήματός του θεωρήθηκαν, πιθανώς περισσότερο από όσο δικαιολογούσαν τα ίδια τα πράγματα, μία νίκη της δημοτικής. Ο Βαλαωρίτης παρέμεινε σε όλη του τη ζωή προσανατολισμένος σε ένα ηρωικό απελευθερωτικό συλλογικό όραμα, παρ' όλες τις προσωπικές του δυσχέρειες και τις αναπόφευκτες απογοητεύσεις. Το ίδιο όραμα εξέφρασε ενιαία με το λογοτεχνικό του έργο, με τη συμμετοχή του στην πολιτική και στα απελευθερωτικά κινήματα του δικού του τόπου ή άλλων ελληνικών περιοχών, του δικού του λαού ή άλλων λαών της Ευρώπης και των Βαλκανίων.

Δευτερότοκος γιος του Αριστοτέλη και της Ελοϊσίας Βαλαωρίτη, γεννήθηκε στις 9 Αυγούστου 1857 στη Βενετία. Πήγε σχολείο όπως και ο αδελφός του Ιωάννης στη Λευκάδα και στην Κέρκυρα και κατόπιν, το 1873, γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Αθήνας. Συνέχισε τις σπουδές του στη Γερμανία και πήρε διπλώματα Φιλοσοφίας από τα πανεπιστήμια της Λειψίας, του Μονάχου και της Ιένας (1875-1878). Η διδακτορική του διατριβή, η οποία εκδόθηκε από τον φίλο του και καθηγητή της Φυσιολογίας W. Preyer, είχε τίτλο “ Η γένεσις του ζωικού ωού” και ήταν αποτέλεσμα μακρόχρονων εργαστηριακών ερευνών.
Ο Αιμίλιος Βαλαωρίτης ο οποίος έπασχε από φυματίωση, αναγκάστηκε λόγω της υγείας του να εγκατασταθεί στη νήσο Μαδέρα των Καναρίων, όπου τον Ιανουάριο του 1882, λίγους μήνες πριν πεθάνει, διορίστηκε επίσημα ως Έλληνας πρόξενος.
Άφησε την τελευταία του πνοή στη Μαδέρα στις 10 Ιουλίου 1882, σε ηλικία 25 ετών, και ετάφη στο αγγλικό κοιμητήριο του νησιού.

Ο πρωτότοκος γιος του Αριστοτέλη και της Ελοϊσίας γεννήθηκε στις 17 Ιουνίου 1855 στη Λευκάδα. Μαθήτευσε στο Ελληνικό Εκπαιδευτήριο και στο Γυμνάσιο της Λευκάδας συνεχίζοντας τις γυμνασιακές σπουδές του στην Κέρκυρα. Σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας (1872-1876) και επέστρεψε στη Λευκάδα, όπου διορίστηκε δικηγόρος δικαστηρίων, αναλαμβάνοντας συγχρόνως τη διαχείριση της οικογενειακής περιουσίας. Μετά το θάνατο του πατέρα του εξακολούθησε να δικηγορεί στη Λευκάδα μέχρι την εγκατάστασή του στα τέλη του 1881 στην Αθήνα και την πρόσληψή του στο δικηγορικό γραφείο του Ξενοφώντα Ψαρρά. Όταν το 1882 ιδρύθηκε η Εταιρεία Σιδηροδρόμων Θεσσαλίας, ο Ιωάννης Βαλαωρίτης ανέλαβε τη θέση του γενικού γραμματέα διεκπεραιώνοντας πολλές σημαντικές υποθέσεις της Εταιρείας. Οκτώ χρόνια αργότερα, το 1890 προσελήφθη από τον Μάρκο Ρενιέρη ως γραμματέας στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος για να εκλεγεί υποδιοικητής το 1895. Όταν ο διοικητής Στ. Στρέιτ ανέλαβε το υπουργείο Οκονομικών το 1897, ο Βαλαωρίτης ανέλαβε την αναπλήρωσή του στη διοίκηση της Τράπεζας. Ήδη από το 1902 στον εορτασμό των εξήντα χρόνων του πρώτου πιστωτικού ιδρύματος της χώρας, ο Στρέιτ θεωρούσε τον Βαλαωρίτη ως διάδοχό του. Η εκλογή του από τη Γενική Συνέλευση της Τράπεζας στη θέση του διοικητή έγινε τον Ιανουάριο του 1911.
Η σημαντικότερη οικονομική μελέτη του, μεταξύ πολλών συμβάσεων, νομοσχεδίων και άρθρων είναι το βιβλίο του Ιστορία της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος που εκδόθηκε το 1902.
Το θαυμασμό και το καθήκον προς το όνομα του πατέρα του εκπλήρωσε ο Ιωάννης γράφοντας τη βιογραφία του εμπλουτισμένη με πλήθος ανέκδοτων εγγράφων Αριστοτέλους Βαλαωρίτου, Βίος και έργα που εκδόθηκε από τη Βιβλιοθήκη Μαρασλή το 1907.
Ο Ιωάννης Βαλαωρίτης είχε παντρευτεί το 1891 τη Ζωή, κόρη του Κωνσταντίνου Μουρούζη και της Ελένης Μαυρομιχάλη, με την οποία απέκτησαν τέσσερα παιδιά: τον Αριστοτέλη (1892-1960), τον Κωνσταντίνο (1893-1936), την Ελοϊσία (1895- ;) και την Ελένη (1902-1985).
Πέθανε σε ναυτικό δυστύχημα στον Πειραιά στις 16 Μαρτίου 1914 και ετάφη στο Α΄ Νεκροταφείο της Αθήνας.

Πρωτότοκος γιος του Ιωάννη Α. Βαλαωρίτη και της Ζωής, το γένος Μουρούζη, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1892 και σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο της Λειψίας. Έλαβε μέρος ως εθελοντής στους Βαλκανικούς Πολέμους και το 1926 εξελέγη βουλευτής της περιφέρειας Λευκάδας-Άρτας-Πρέβεζας με το κόμμα των Ελευθεροφρόνων του Ι. Μεταξά, ενώ απέτυχε στις εκλογές του 1928. Από τις 30 Νοεμβρίου 1935 μέχρι τις 4 Αυγούστου 1936 διετέλεσε υφυπουργός Οικονομικών των κυβερνήσεων Κ. Δεμερτζή και Ι. Μεταξά.
Μέλος του Δ.Σ. της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος (1924-1953), παραιτήθηκε όταν αποφασίστηκε, με νόμο και χωρίς τη συγκατάθεση των μετόχων, η συγχώνευση με την Τράπεζα Αθηνών. Ήταν επίσης αντιπρόεδρος του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής του Εράνου Βορείων Επαρχιών, μέλος της Επιτροπής του Δημοψηφίσματος για την επαναφορά του Γεωργίου Β΄, μέλος του Δ.Σ. της Εθνικής Πινακοθήκης και διαφόρων αθλητικών σωματείων. Έλαβε μέρος σε πολλούς διεθνείς οπλομαχητικούς αγώνες ως μέλος της ελληνικής ομάδας.
Τιμήθηκε με το παράσημο του Ανώτερου Ταξιάρχη του Φοίνικος, με τον Ταξιάρχη του Γεωργίου Α΄, τον Ανώτερο Ταξιάρχη του Ιταλικού Στέμματος και με τα μετάλλια των Βαλκανικών Πολέμων.
Παντρεύτηκε την Πολύμνια Μηνιάτη με την οποία απέκτησε μία κόρη την Ελένη, σύζυγο Λ. Καραπαναγιώτη.
Πέθανε στην Αθήνα το 1960.

[Οι πληροφορίες προέρχονται από το Μέγα Ελληνικόν Βιογραφικόν Λεξικόν του Βοβολίνη και από χειρόγραφο σημείωμα του ιδίου που βρίσκεται στο αρχείο του.]

Γιος του Ιππότη Ευσταθίου Χαρ. Βαλαωρίτη και της Μαρίας Τουρληνό γεννήθηκε το 1820 στη Λευκάδα. Διδάκτωρ Νομικής της Ιονίου Ακαδημίας συμπλήρωσε τις σπουδές του στο Παρίσι.
Ο Σπυρίδων Βαλαωρίτης είχε εκλεγεί πληρεξούσιος Λευκάδος στην Ιόνιο Βουλή το 1849. Μετά την ένωση της Επτανήσου εξελέγη και πάλι βουλευτής το 1868 και διετέλεσε υπουργός Εξωτερικών στις κυβερνήσεις Μπ. Ρούφου (1866) και Θρ. Ζαΐμη 1869) και υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση Δ.Βούλγαρη (1868). Το 1874 διορίστηκε πρεσβευτής της Ελλάδος στο Λονδίνο με ειδική αποστολή να πείσει την αγγλική κυβέρνηση να συγκατατεθεί στη μεταβολή του κοινοβουλευτικού πολιτεύματος, περιορίζοντας τις ελευθερίες του λαού, αλλά στη συνέχεια ανακλήθηκε από τον πρωθυπουργό Χ. Τρικούπη. Επανεξελέγη βουλευτής τον Δεκέμβριο του 1881, ακολουθώντας τον Τρικούπη μετά το θάνατο του Κουμουνδούρου, και διετέλεσε πρόεδρος της Βουλής την περίοδο 1882-1883.
Είχε παντρευτεί την Μαρία Ρόζα, το γένος Παναγιώτη Στεφάνου, με την οποία είχαν αποκτήσει τρία παιδιά: την Ονορίνα, τον Ευστάθιο-Ερρίκο και τον Περικλή.
Πέθανε και ετάφη στην Αθήνα το 1887.

Ο Γεώργιος Αβέρωφ ήταν ανιψιός και ο κυριότερος κληρονόμος του μεγάλου ευεργέτη Γεωργίου Αβέρωφ. Σπούδασε Νομικά και Πολιτικές Επιστήμες στη Γαλλία. Πολιτευτής Ευβοίας, διετέλεσε βουλευτής και πληρεξούσιος επανεκλεγόμενος συνεχώς από το 1895. Στενός συνεργάτης του Ε.Βενιζέλου, υπήρξε σπουδαίος παράγων και χορηγός του κινήματος Εθνικής Άμυνας και έλαβε μέρος στην Προσωρινή Κυβέρνηση Θεσσαλονίκης ως υπουργός Δημοσίας Εκπαιδεύσεως. Διετέλεσε επίσης πρόεδρος της βενιζελικής οργάνωσης “Πατριωτική ΄Ενωσις”, της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας του Αρσακείου, του Ωδείου και της Επιτροπής Ολυμπιακών Αγώνων.

Πολυσχιδής προσωπικότητα –ζωγράφος και γλύπτρια, ξεναγός, συγγραφέας και μεταφράστρια–, η Νέλλη Ανδρικοπούλου γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1921. Σε ηλικία 15 χρονών μετακομίζει με την οικογένεια της στην Αθήνα. Το 1939, ένα χρόνο πριν από το ξέσπασμα του πολέμου, εγγράφεται στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, με δάσκαλο τον Δ. Μπισκίνη, και την επόμενη χρονιά παρακολουθεί και το εργαστήριο του Κ. Παρθένη. Το 1943 μεταπηδά στο εργαστήριο γλυπτικής του Μ. Τόμπρου. Τον Δεκέμβριο του 1945 θα επιβιβαστεί, μαζί με άλλες προσωπικότητες, στο θρυλικό πλοίο Mataroa, με προορισμό το Παρίσι. Εκεί σπουδάζει γλυπτική με τη Mme Lavrillier, μαθήτρια του Bourdelle, και παράλληλα σχέδιο και γλυπτική στην Ακαδημία Grande Chaumière, με δάσκαλο τον Ossip Zadkine. Το 1947 συμμετέχει σε ομαδική έκθεση στο «Ελληνικό Σπίτι» στη Διεθνή Πανεπιστημιούπολη του Παρισιού με 3 γλυπτά και μια τέμπερα. Στα τέλη της χρονιάς όμως θα επιστρέψει στην Ελλάδα. Στην Πανελλήνιο Έκθεση του 1948 γνωρίζεται με τον Ν. Εγγονόπουλο, με τον οποίο θα παντρευτεί δύο χρόνια αργότερα και θα αποκτήσει το 1951 ένα παιδί, τον Πάνο. Χωρίζουν το 1954. Το 1949 εκθέτει με την καλλιτεχνική ομάδα Αρμός στο Ζάππειο Μέγαρο. Έχοντας αποφοιτήσει από την νεοϊδρυθείσα Σχολή Ξεναγών, συνεργάζεται με τον ΕΟΤ περιοδεύοντας ως ξεναγός στα ελληνικά νησιά κατά το διάστημα 1955–1959. Από το 1959 έως το 1963, πάντα σε συνεργασία με τον ΕΟΤ, διευθύνει το θέαμα Ήχος και Φως της Ακροπόλεως Αθηνών και δημιουργεί το θέαμα Ήχος και Φως της Ρόδου. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1960 έως τα τέλη της δεκαετίας του 1970 ταξιδεύει, με κρουαζιέρες στη Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα, δίνοντας διαλέξεις και παράλληλα σχεδιάζοντας. Τις επόμενες δεκαετίες καταδύεται στον κόσμο της συγγραφής («Άγνωστες πτυχές από το έργο του Ν. Εγγόνοπουλου», Η Λέξη, τχ. 77, 1988 / «Σημειώσεις για την Πάτμο του Χαίλντερλιν», Νέα Εστία, τ. 131, 1992 / «Βάλτερ Μπένγιαμιν ή Η πορεία του θραύσματος», Νέα Εστία, τ. 133, 1993 / Επί τα ίχνη του Νίκου Εγγονόπουλου, εκδ. Ποταμός, 2003 / Το Ταξίδι του Ματαρόα, 1945, εκδ. Εστία, 2007), αλλά και της μετάφρασης (Φ. Χαίλντερλιν, «Πάτμος», Νέα Εστία, τ. 133, 1992, E. M. Forster, Ο Δρόμος από τον Κολωνό, εκδ. Ερμείας, 1994 / μια ανέκδοτη μετάφραση του Über den Fetischcharakter in der Musik und die Regression des Hörens του Τ. W. Adorno, / Walter Benjamin, Μονόδρομος, εκδ. Άγρα, 2004, για τη μετάφραση του οποίου θα κερδίσει το 2005 το Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης). Λίγο πριν από το θάνατό της το 2014 η Νέλλη Ανδρικοπούλου ανέθεσε στο ΜΙΕΤ να καταγράψει το σύνολο των έργων της (683 –ως επί το πλείστον ζωγραφική και σχέδια σε χαρτί–, συμπεριλαμβανομένων και 59 έργων άλλων καλλιτεχνών). Κατόπιν γενναιόδωρης προσφοράς της οι συλλογές του ΜΙΕΤ εμπλουτίστηκαν με 165 έργα της (εκ των οποίων 15 διπλής όψεως).

Γεννημένος στα 1924 στη Μυτιλήνη, από Μικρασιάτες γονείς, ο Βάσος Καπάνταης ήταν ένας γλύπτης που με το έργο του ύμνησε την πατρίδα που δεν γνώρισε, θρήνησε έναν τόπο της ψυχής περισσότερο παρά του κόσμου τούτου, ευαγγελιζόμενος την πνευματική επιστροφή στη γενέθλια γη. Σπούδασε γλυπτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (1942-1947) με καθηγητές τους Κώστα Δημητριάδη και Μιχάλη Τόμπρο, καθώς και Αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ασχολήθηκε συστηματικά με την κεραμοπλαστική, το μετάλλιο, αλλά και με τις διακοσμητικές τέχνες επιδιώκοντας ένα ενιαίο ύφος που εκκινούσε από την αρχαιότητα και έφτανε ως τη λαϊκή τέχνη. Η δημιουργία του Καπάνταη εξελίσσεται μέσα στο πλαίσιο της ελληνικής μεταπολεμικής γλυπτικής, δηλαδή τη σταδιακή απομάκρυνση από τύπους της αρχαϊκής πλαστικής και το άνοιγμα προς τάσεις του Μοντερνισμού και συγκεκριμένα την Αφαίρεση. Η Νίκη, που φιλοτέχνησε το διάστημα 1949-1951 προκειμένου να στηθεί στην Κρήτη και εκτέθηκε στην Πανελλήνια του 1952 κερδίζοντας καθολική αποδοχή, αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της αφετηρίας του. Αντίστοιχα, η αναθηματική Στήλη στην κεντρική πλατεία της Νέας Σμύρνης (1969) και το άγαλμα της Ελευθερίας στη Χελωνοσπηλιά Καλαβρύτων (1971) φανερώνουν τη βαρύτητα της παράδοσης στο έργο του Καπάνταη. Σταδιακά ο καλλιτέχνης θα στραφεί σε ολοένα και πιο αφαιρετικές και εξπρεσιονιστικές φόρμες. Η έννοια του σπαράγματος (κατάλοιπο της αρχαιολογικής του παιδείας), η επίδραση του Μοντερνισμού (ιδίως της γλυπτικής του Henry Moore) αλλά και η εγγενής ανάγκη του Καπάνταη να μετατρέψει το θέμα σε σύμβολο, χαρακτήρισαν την όψιμη δημιουργία του: μνημειακά, δημόσια έργα όπως το Ηρώο της Περγάμου στην πλατεία της Εστίας Νέας Σμύρνης (1978) και το Ηρώο του Πόντου στο Χαϊδάρι (1987) κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση, ενώ ανάλογο πνεύμα διακρίνει και μικρότερα γλυπτά του, με γυμνά γυναικεία σώματα αλλά και ζευγάρια που μιλούν για τη χαρά και την ομορφιά της ζωής. Ο Καπάνταης, παρ’ όλη την αφαιρετική διάσταση του όψιμου έργου του, δεν πέρασε ποτέ στην Αφαίρεση. Η κλασική του παιδεία και οι ιδέες του καθόρισαν την ανθρωποκεντρική του δημιουργία που φαίνεται πως υπάκουε σε μια και μόνο αρχή: το μέτρο. Το 1990, λίγο προτού πεθάνει, ο καλλιτέχνης παρατηρούσε πως «Είναι ήδη πολύ, ευτυχώς, να είσαι Ίων, να είσαι από πρόσφυγες γονείς του 1922, να είσαι γλύπτης και πολίτης του αρχαίου Δήμου των Αθηναίων, να είσαι πατέρας γιου και σύζυγος γυναίκας, να έχεις σπίτι και αυλή και δέντρα και σκύλους και πουλιά ελεύθερα στα δέντρα, να έχεις φίλους και Θεό και ελπίδα για ειρηνική παλιννόστηση στη γη των προγόνων». Μέσα στη φράση αυτή κρύβεται, εντέλει, όλο το μεγαλείο του γλύπτη αλλά και του ανθρώπου Καπάνταη.

1909: Γεννιέται στις 5 Ιουλίου στο Αιτωλικό.
1936-1940: Σπουδάζει στην ΑΣΚΤ. Μετά τα προκαταρκτικά μαθήματα κοντά στον Παύλο Μαθιόπουλο, επιλέγει το Εργαστήριο του Ουμβέρτου Αργυρού και στη συνέχεια το Εργαστήριο του Κωστή Παρθένη. Η χαρακτική όμως την κερδίζει. Στο Εργαστήριο του Γιάννη Κεφαλληνού εξασκείται στην ξυλογραφία, τη χαλκογραφία, την τυπογραφία και την τέχνη του βιβλίου.
1941: Παντρεύεται τον γιατρό Γιώργο Κατράκη, τον οποίο έχει γνωρίσει στα φοιτητικά της χρόνια.
1942-1943: Με το σύζυγό της έρχονται στην Αθήνα. Εντάσσεται, αν και απόφοιτη, στο Εργαστήριο χαρακτικής της Σχολής και δουλεύει κοντά στον Κεφαλληνό. Οργανώνεται στο ΕΑΜ Καλλιτεχνών.
1946: Η οικογένεια Κατράκη, μαζί με τον Νικηφόρο Βρεττάκο, εγκαθίσταται στον Πειραιά, όπου θα παραμείνει μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1950.
1947: Συμμετέχει στη Διεθνή Έκθεση του Καίρου και στην έκθεση Grekisk Konst, στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Στοκχόλμης.
1949: ιδρυτικό μέλος της ομάδας «Στάθμης».
1952: Συμμετέχει στην Πανελλήνιο έκθεση στο Ζάππειο.
1954: Συμμετέχει σε έκθεση ελληνικής χαρακτικής στη Γενεύη.
1956: Συμμετέχει στη Διεθνή Έκθεση Χαρακτικής «Xylon» στη Γερμανία, αλλά και στη Μπιενάλε Χαρακτικής της Λιουμπλιάνα.
1957: Συμμετέχει στη Μπιενάλε του Σάο Πάολο.
1958: Γεννιούνται τα δίδυμα παιδιά της, Μαριάννα και Σπύρος.
1959: Ατομική έκθεση στη γκαλερί «Ζυγός».
1964: Ταξιδεύει στην Κίνα με αφορμή την ατομική της έκθεση στο Πεκίνο.
1965: Πραγματοποιεί ατομική έκθεση στη Βουδαπέστη.
1966: Μαζί με τους Κ. Λουκόπουλο, Α. Απέργη, Κ. Ανδρέου, Γ. Μαυροΐδη και Ν. Γεωργιάδη, εκπροσωπεί την Ελλάδα στη Μπιενάλε της Βενετίας.Τιμάται με το διεθνές βραβείο λιθογραφίας
1967: Με την επιβολή της δικτατορίας των συνταγματαρχών συλλαμβάνεται και εξορίζεται στη Γυάρο. Λόγω προβλημάτων υγείας και ύστερα από διεθνείς πιέσεις, αφήνεται ελεύθερη το 1968.
1971: Ατομική έκθεση στη γκαλερί «Αργώ» της Λευκωσίας.
1976: Συμμετέχει σε έκθεση στο Museum am Ostwall στο Ντόρμουντ της Γερμανίας και στη Διεθνή Έκθεση Γραφικών Τεχνών Intergrafik
στην Ανατολική Γερμανία, όπου κερδίζει ένα ακόμη πρώτο βραβείο.
1980: Η Εθνική Πινακοθήκη τιμά το έργο της με την αναδρομική έκθεση Βάσω Κατράκη. Χαρακτική 1940-1980.
1986: Ατομική έκθεση στην γκαλερί «Αθήνα», όπου παρουσιάζει τα τελευταία έργα της με το γενικό τίτλο Ελεγεία.
1988: Συμμετέχει στις εκθέσεις: Ελληνική Μεταπολεμική Χαρακτική στην Εθνική Πινακοθήκη· Wspotczesna Graffika Grecka στο Μουσείο Naradowe της Βαρσοβίας· Πρώτη Μεσογειακή Μπιενάλε Χαρακτικής στο Μιραμπέλο της Κρήτης. Πεθαίνει στις 27 Δεκεμβρίου.

Γεννήθηκε στο Κάιρο το 1925, όπου σπούδασε ζωγραφική με καθηγητή τον Εμμανουήλ Αύγουστο και αργότερα τον ζωγράφο και συγγραφέα Νίκο Νικολαΐδη. Στην Αθήνα πήρε μαθήματα και από τον ζωγράφο Μίκη Ματσάκη. Πρώτη της ατομική έκθεση στο Κάιρο το 1953. Στην Ελλάδα εκθέτει για πρώτη φορά το 1955 στην γκαλερί Ζαχαρίου 43 έργα με θέματα από την Αίγυπτο. Το 1962 εγκαθίσταται οριστικά στην Ελλάδα. Ατομικές της εκθέσεις: Πάτρα, ξενοδοχείο Σεσίλ (1956), Αθήνα, Μεγάλη Βρετανία (1957), Χαρτούμ, Σουδάν (1962), Γκαλερί Ζυγός (1963), στο εργαστήριό της στην Ύδρα (1967), στο εργαστήριό της στην Αθήνα (1969), Salisbury, Ροδεσία (1970), Αναδρομική της έκθεση στο Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων (1975), Αίθουσα Διογένης, Θεσσαλονίκη (1976), Εταιρεία Γραμμάτων και τεχνών (1978), Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων (1979), στο εργαστήριό της στην Αθήνα (1981, 1982), Κέντρο Κεφαλληνίων & Ιθακησίων, Πειραιάς (1984), Πνευματικό Κέντρο Δήμου Ύδρας (1985), ξενοδοχείο Greco, Ύδρα (1986), Αίθουσα Ζυγός, Αθήνα (1988). Ομαδικές εκθέσεις: Πανελλήνιος Έκθεση 1960, 1975), Σάμος (1965), Έκθεση Ελληνικών Προϊόντων, Σικάγο (1970), Ροδεσία (1972), Βιέννη (1976), Grand Palais, Παρίσι (1980), Έκθεση Αιγυπτιωτών Ελλήνων Ζωγράφων στην Εθνική Πινακοθήκη (1983), Πειραιάς (1983), Κεφαλλονιά (1984), Εταιρεία Κυθηραϊκών Μελετών, Αθήνα (1988).

Ο Γιάννης Π. Βαλαβανίδης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1939. Σπούδασε ζωγραφική, χαρακτική και ψηφιδωτό στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (1957-1963). Έχει πραγματοποιήσει δώδεκα ατομικές εκθέσεις στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη και συμμετείχε σε πολλές ομαδικές στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Υπήρξε μέλος της «Ομάδας Τέχνης Α» (1965-1967), της ομάδας «Νέοι Έλληνες Ρεαλιστές» (1970-1973), του Συνδέσμου Σύγχρονης Τέχνης (1979-1983) και της Ομάδας για την Επικοινωνία και την Εκπαίδευση στην Τέχνη (1979-1986).

Κείμενά του για την τέχνη έχουν δημοσιευτεί σε εφημερίδες και περιοδικά. Δίδαξε ζωγραφική και ψηφιδωτό στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας (1982-2006) και ήταν Αντιπρύτανης κατά την περίοδο 2001-2004. Από το 2007 έως τον θάνατο του το 2017 υπήρξε ομότιμος καθηγητής της ΑΣΚΤ.

Όπως αναφέρει ο ίδιος, σχεδίαζε εξώφυλλα βιβλίων επί τριάντα χρόνια. Είχε ξεκινήσει το 1970, μέσα στη δικτατορία, όταν ο Φίλιππος Βλάχος του είχε προτείνει να συνεργαστούν στις εκδόσεις «Κείμενα». Την εποχή εκείνη έκανε την πρώτη του ατομική έκθεση ζωγραφικής, και τον απασχολούσαν ερωτήματα σχετικά με τον κοινωνικό και πολιτικό ρόλο της τέχνης. Μέσα σ’ αυτό το κλίμα, θεώρησε ότι οι γραφικές τέχνες προσφέρουν ένα πεδίο ευρύτερης λειτουργίας της εικαστικής έκφρασης. Αυτό ήταν ένα από τα αρχικά του κίνητρα, για να ασχοληθεί με τα εξώφυλλα ως ζωγράφος.

Η σχεδίαση ενός εξωφύλλου βιβλίου, όταν γίνεται με πραγματικό ενδιαφέρον και μεράκι, είναι μια αρκετά σύνθετη εργασία. Κατά βάθος πρόκειται για μια πρώτη ερμηνεία του βιβλίου. Πρέπει να αντανακλά σε κάποιο βαθμό το περιεχόμενο των σελίδων του, να συμπυκνώνει τα νοήματα αναδεικνύοντάς τα με οπτικό τρόπο, είτε μέσω της εικόνας είτε με την επιλογή της κατάλληλης γραμματοσειράς και την τοποθέτηση του κειμένου. Ταυτόχρονα πρέπει να είναι αισθητικά ικανοποιητικό και ευχάριστο στο μάτι. Αυτές οι ανάγκες υπαγορεύουν μια ειδική αντιμετώπιση, που δεν μπορεί να ταυτίζεται με τη διαδικασία της προσωπικής ζωγραφικής.

Δούλεψε με πολλούς εκδοτικούς οίκους, αλλά ξεχώρισε τους τρεις, με τους οποίους είχε στενή και μακροχρόνια συνεργασία. Πρώτα ήταν τα «Κείμενα» με το Φίλιππο Βλάχο, μετά συνέχισε στο «Θεμέλιο» με τον Μίμη Δεσποτίδη και το Θόδωρο Μαλικιώση, και στο «Πλέθρον» με το Σάμη Γαβριηλίδη και το Λουκά Ρινόπουλο.

Συλλέκτης

Πολιτικός από την Πόλη. Στον Αγώνα έδρασε κυρίως σε θέσεις διοικητικές και οικονομικές. Υπήρξε γραμματέας του Κωλέττη και αργότερα βασικός παράγοντας του γαλλικού κόμματος. Έγινε νομάρχης επί Όθωνα, βουλευτής και επανειλημμένα υπουργός.

Ο Κωνσταντίνος ήταν Ηπειρώτης λόγιος. Σπούδασε στην Ιταλία και τη Γερμανία κι έγινε καθηγητής και πρύτανης στην Ιόνιο Ακαδημία της Κέρκυρας και στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Σκηνογράφος - ενδυματολόγος

Οπλαρχηγός από το Ξηρόμερο που έδρασε κατά τον Αγώνα στο Μοριά και την Αιτωλία. «Τύραννος» του Ναυπλίου στα 1827 και συχνά ανακατεμένος σε στάσεις και ταραχές. Πρωταγωνίστησε στην εξέγερση της Ηπείρου το 1854 και με την έξωση του Όθωνα κατέλαβε το Μεσολόγγι, όπου τον βρήκε ο θάνατος.

Οπλαρχηγός από τη Γαβαλού της Αιτωλίας. Πριν το 1821 ήταν αρματολός του Ζυγού· πρωτοστάτησε στην ελευθέρωση της Αιτωλίας και διακρίθηκε στην πολιορκία του Μεσολογγιού.

Γιατρός από τη Θεσσαλία, έπαρχος κατά τον Αγώνα Αθήνας και Τήνου και πληρεξούσιος στις Εθνοσυνελεύσεις. Αργότερα έζησε στη Λαμία. Επί Όθωνα γερουσιαστής και υπουργός.

Γάλλος μεσαιωνολόγος και νεοελληνιστής, συγγραφέας άρθρων και μελετημάτων και μεταφραστής στα Γαλλικά του Βιζυηνού, του Βικέλα και επιστολών του Κοραή

Γεννήθηκε στην Πόλη και ήρθε στην Ελλάδα κατά τον Αγώνα ως γραμματικός του Δ. Υψηλάντη. Έγραψε το Δοκίμιον ιστορικόν περί της Φιλικής Εταιρείας (1834) και το Δοκίμιον ιστορικόν περί της Ελληνικής Επαναστάσεως, ενώ υπήρξε εκδότης της εφημ. «Αιών».

Κληρικός από τη Δημητσάνα και δεσπότης της Πάτρας από το 1806. Πρωτοστάτησε στην έναρξη του Αγώνα στην Αχαΐα και το 1822 στάλθηκε στην Ιταλία, αναζητώντας πολιτική και χρηματική υποστήριξη. Στον εμφύλιο του 1824 καταδιώχτηκε και τελικά αρρώστησε και πέθανε στο Ναύπλιο.

Ο Ιωάννης Γεννάδιος (Αθήνα, 1844-Λονδίνο, 1932), πρεσβευτής και βιβλιόφιλος, ήταν γιος του μεγάλου διδασκάλου του Γένους, Γεωργίου Γενναδίου και της Αρτέμιδος Μπενιζέλου. Φοίτησε στη Σχολή της Μάλτας και το 1862 εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο, όπου για ένα μικρό διάστημα δούλεψε στον εμπορικό οίκο των Αδελφών Ράλλη και κατόπιν, το 1870, διορίστηκε στην ελληνική Πρεσβεία στο Λονδίνο όπου διετέλεσε για πολλά χρόνια πρεσβευτής, αποχωρώντας το 1919. Δώρισε την προσωπική του βιλβιοθήκη, αποτελούμενη από 30.000 τόμους σπανίων βιβλίων, το 1926, στην Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών, η οποία ανέλαβε τη στέγαση, φύλαξη και λειτουργία της επονομαζόμενης Γενναδείου Βιβλιοθήκης.

Ο Ιωάννης Γεννηματάς υπήρξε αντιστράτηγος, αρχηγός Γ.Ε.Σ. το 1964. Μετείχε στον ελληνοϊταλικό πόλεμο 1940-1941 και κατά τη διάρκεια της Κατοχής διέφυγε στη Μέση Ανατολή όπου εντάχθηκε στον ελληνικό στρατό. Στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου ήταν διοικητής τάγματος, διευθυντής του γραφείου επιχειρήσεων της XI Μεραρχίας, και επιτελάρχης της 36ης ταξιαρχίας. Ήταν επίσης διοικητής του Ελληνικού Εκστρατευτικού Σώματος στην Κορέα, ενώ υπηρέτησε και σε πολλές επιτελικές θέσεις έως το 1965 οπότε και αποστρατεύτηκε. Φιλοβασιλικός, αναγκάστηκε από τη δικτατορία να εγκαταλείψει τη χώρα το 1969. Τιμήθηκε με πολλά ελληνικά και ξένα πολεμικά μετάλλια και παράσημα.

Γιος του Παναγή Γκούμα, εμπόρου καυσοξύλων στον Πειραιά. Διετέλεσε μητροπολίτης Ναυπακτίας-Ευρυτανίας (1939-1945) και Ηλείας (1945-1968;). Υπήρξε μέλος της Ιεράς Συνόδου και του Κεντρικού Συμβουλίου της Αποστολικής Διακονίας (κατά το διάστημα 1948-1949 ήταν διευθυντής της Σχολής της Αποστολικής Διακονίας στην Αθήνα). Ήταν επίσης πρόεδρος του παραρτήματος Ηλείας του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού. Πρωτοστάτησε στην ίδρυση πολλών εκκλησιαστικών σχολών, ορφανοτροφείου, νηπιαγωγείου, παιδικού σταθμού και φιλόπτωχων ταμείων. Έγραψε τα φυλλάδια “Σταγόνες αγάπης” (1956) και “Χριστιανική οικογένεια” (1959).

Γαμπρός του Γερμανού, δικηγόρος πριν τον πόλεμο, μετέπειτα καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Columbia της Νέας Υόρκης. Το 1962 έγραψε το βιβλίο: “Η στασιμότης της ελληνικής υπαίθρου και το πρόβλημα της οικονομικής αναπτύξεως”.

Ο Σπύρος Μαρκεζίνης, γιος του πολιτικού Βασίλειου Μαρκεζίνη (1862-1942), γεννήθηκε στην Αθήνα το 1909, καταγόμενος από τη Σαντορίνη. Πήρε πτυχίο Νομικής και Πολιτικών και Οικονομικών επιστημών. Άσκησε δικηγορία στην Αθήνα και από το 1936 ως το 1946 ήταν νομικός σύμβουλος του βασιλιά Γεωργίου Α΄. Στην Κατοχή ήταν μέλος της πενταμελούς «Μυστικής Επιτροπής Αγώνος», αρμόδιος για πολιτικά θέματα, υπό την προεδρία του αρχιεπισκόπου και πρωτοστάτησε στις προσπάθειες επαναφοράς της δυναστείας. Το 1946 συνεργάστηκε με την Ηνωμένη Παράταξη Εθνικοφρόνων και εξελέγη βουλευτής Κυκλάδων. Το 1947 ίδρυσε το «Νέον κόμμα», το 1949 συμμετείχε ως υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου στην κυβέρνηση Σοφούλη. Προσχώρησε στον Ελληνικό Συναγερμό του Α. Παπάγου και εξελέγη το 1951 και το 1952, οπότε και ανέλαβε υπουργός Συντονισμού. Το 1954 αποχώρησε διαφωνώντας με τον Παπάγο, το 1955 ίδρυσε το «Κόμμα των προοδευτικών», το 1958 εκλέχθηκε βουλευτής, το 1959 επισκέφθηκε επισήμως την ΕΣΣΔ. Το 1961 το «Κόμμα των προοδευτικών» συνέπραξε με την Ένωση Κέντρου και ο ίδιος αναδείχτηκε πρώτος βουλευτής Αθηνών, αλλά δύο χρόνια αργότερα έμεινε εκτός βουλής και το 1964 συνεργάστηκε με την ΕΡΕ και εκλέχθηκε πάλι πρώτος βουλευτής Αθηνών. Αναγνώρισε το καθεστώς της δικτατορίας και ανέλαβε την πρωθυπουργία τον Οκτώβριο του 1973 όπου και βρισκόταν κατά την εξέγερση του Πολυτεχνείου τον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου. Ανατράπηκε από τον Δ. Ιωαννίδη, συμμετείχε στην κυβέρνηση εθνικής ενότητας υπό τον Κ. Καραμανλή και μεταδικτατορικά ανασύστησε το «Κόμμα των προοδευτικών» χωρίς επιτυχία. Στο συγγραφικό έργο του συγκαταλέγεται η Πολιτική ιστορία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας. Πέθανε το 2000.

Ο γιος του, Βασίλειος Μαρκεζίνης, γεννήθηκε στις 10.5.1944, σπούδασε στη Νομική του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου δίδαξε ως βοηθός και ολοκλήρωσε τη διατριβή του. Το 1968 μετέβη στην Αγγλία με υποτροφία του Βρετανικού Συμβουλίου για το Καίμπρητζ όπου απέκτησε το δεύτερο διδακτορικό του. Εργάστηκε στην Οξφόρδη όπου ίδρυσε το Ινστιτούτο Ευρωπαϊκού και Συγκριτικού Δικαίου, στα πανεπιστήμια UCL, Λάυντεν, Τέξας κ.ά. Έχει ανακηρυχθεί επίτιμος διδάκτορας πολλών πανεπιστημίων και έχει τιμηθεί σε πολλές χώρες. Το έργο του επικεντρώνεται κυρίως στο συγκριτικό Δίκαιο.

[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Βιογραφικά σημειώματα του αρχείου, λήμμα «Μαρκεζίνης, Σπύρος», Παγκόσμιο βιογραφικό λεξικό, Εκδοτική Αθηνών, τομ. , πληροφορίες από το διαδίκτυο.]

Γεννήθηκε στην Οδησσό το 1854. Σε ηλικία έξι ετών εγκαταστάθηκε στην Πόλη και τέσσερα χρόνια αργότερα στη Γαλλία, όπου φοίτησε στα σχολεία της Μασσαλίας και του Παρισιού. Το 1872 γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βόννης, χωρίς όμως να ολοκληρώσει τις σπουδές του. Το 1877 στρέφεται οριστικά στις φιλολογικές σπουδές και το 1882 γνωρίζει τον Ernest Renan. Σταθερός υπέρμαχος της δημοτικής, δημοσίευσε το 1888 το βιβλίο του Το ταξίδι μου, καρπός της επιστημονικής αποστολής του στην Ελλάδα και την Ανατολή. Πέθανε στο Παρίσι το 1929.

Άλλα έργα του: Τ’ Όνειρο του Γιαννίρη (1897), Ζωή κι Αγάπη στη Μοναξιά (1904), Τα δυο αδέρφια (1910-1911), Ρόδα και Μήλα (1902-1909), κ.ά.

Πηγή: Άντεια Φραντζή (παρουσίαση-ανθολόγηση), «Γιάννης Ψυχάρης», Η παλαιότερη πεζογραφία μας. Από τις αρχές της ως τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, τ. Η΄. 1880-1900, Αθήνα, Σοκόλης 1997, σ. 12-55.

Κόρη του Γεωργίου Γεωργίου (1878-1954) και της συζύγου του Ουρανίας το γένος Ζούλια (1884-1948), η Θούλα (Ευανθία) Γεωργίου γεννήθηκε στο Βόλο. Μαθήτρια της πιανίστας Αννέτας Τσολάκη και στη συνέχεια απόφοιτος του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης (δίπλωμα και πτυχίο Πιάνου και Αρμονίας 1928), ολοκλήρωσε τις σπουδές της στη Fach-Hochschule für Musik und darstellende Kunst της Βιέννης (δίπλωμα 1931). Το 1956 τιμήθηκε με το δεύτερο βραβείο στον μουσικό διαγωνισμό της Accademia Musicale Chigiana (Σιένα), έχοντας μελετήσει πλάι στον Guido Agosti. Συνεργάστηκε ως σολίστ με την Ορχήστρα του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης, τη Συμφωνική Ορχήστρα Βορείου Ελλάδος και την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης, έδωσε πολλά ρεσιτάλ στην Ελλάδα και το εξωτερικό και δίδαξε πιάνο στο Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης, στο Ελληνικό Ωδείο (παράρτημα Ρόδου) και ιδιωτικά. Το 1953 παντρεύτηκε τον Κυριάκο Χιδίρογλου (1901-1983), χρηματομεσίτη με καταγωγή από τη Σελεύκεια. Ο αδελφός της Αντώνης Γεωργίου (1913-1987), χημικός μηχανικός, σταδιοδρόμησε στην Ανώνυμο Ελληνική Εταιρεία Χημικών Προϊόντων και Λιπασμάτων. Εξάδελφός της ήταν ο πιανίστας Τώνης Γεωργίου (1914-2002).

[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: 1. Καλογερόπουλος, Τάκης, «Γεωργίου-Χιδίρογλου Θούλα», Το λεξικό της ελληνικής μουσικής, τόμος 1ος. Αθήνα, Γιαλλελής, 1998, 473-474. 2. Υλικό του αρχείου].

Ο υποστράτηγος Παναγιώτης Γαργαλίδης (Μεσσήνη, 1870 - Καλαμάτα, 1942) πήρε μέρος σε όλους τους πολέμους από το 1897 έως τη Μικρασιατική Εκστρατεία. Στη διάρκεια της Ουκρανικής Εκστρατείας ήταν διοικητής της β΄ μεραρχίας πεζικού και διακρίθηκε στη διάσωση της συμμαχικής φρουράς Χερσώνας. Το 1922 ήταν διοικητής του Γ΄ Σώματος Στρατού στον Έβρο. Τον Οκτώβριο του 1923 έλαβε μέρος στο φιλομοναρχικό κίνημα του Λεοναρδόπουλου και καταδικάστηκε σε θάνατο χωρίς όμως η ποινή να εκτελεστεί. Αποκαταστάθηκε το 1935.

Γεννήθηκε στη Λαμία . Το 1960 αποφοίτησε με άριστα από τη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών (με καθηγητές τον Δημήτρη Ροντήρη και τον Γιάννη Σιδέρη) και ένα χρόνο αργότερα από τη Φιλοσοφική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου (Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας).
Εργάστηκε ως φιλόλογος στην ιδιωτική εκπαίδευση (1964-1999). Το 1978 ανέλαβε, κατόπιν ανάθεσης του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, την επιμέλεια του βιβλίου Δραματική ποίηση, που αποτέλεσε επί είκοσι πέντε χρόνια διδακτέα ύλη στα ελληνικά Γυμνάσια. Από το 1990 μέχρι σήμερα [2010] διδάσκει στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, ως εξωτερικός επιστημονικός συνεργάτης.
Ως κριτικός θεάτρου, δοκιμιογράφος και επιφυλλιδογράφος εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1971, στην εφημερίδα Το Βήμα. Ακολούθησε συνεργασία του με την εφημερίδα Τα Νέα, όπου αρθρογραφεί μέχρι σήμερα, ενώ έκτακτες συνεργασίες του έχουν δημοσιευτεί και εξακολουθούν να δημοσιεύονται σε περιοδικά λόγου και τέχνης. Δοκίμια και κριτικές του έχουν συγκεντρωθεί στους τόμους: Κλειδιά και κώδικες θεάτρου Ι: αρχαίο δράμα (1982), Κλειδιά και κώδικες θεάτρου ΙΙ: ελληνικό θέατρο (1984), Οι πλάγιες ερωτήσεις του Πορφύριου (1984), Τα μετά το θέατρο (1985, Α΄ Κρατικό Βραβείο Δοκιμίου), Προσωπολατρία (1992), Θίασος ποικιλιών (1993), Νήμα της στάθμης (1996), Παγκόσμιο θέατρο Ι: από τον Μένανδρο στον Ίψεν (1998), Παγκόσμιο θέατρο ΙΙ: από τον Στρίντμπεργκ και τον Τσέχωφ στον Πιραντέλλο και τον Μπρεχτ (1999, Βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών), Παγκόσμιο θέατρο ΙΙΙ: από τον Μίλλερ στον Μύλλερ (2000) κ.ά. Δοκίμια και μελέτες του έχουν δημοσιευτεί, επίσης, σε συλλογικούς και αφιερωματικούς τόμους, πρακτικά συνεδρίων κ.ά., ενώ έχει επιμεληθεί θεατρολογικές εκδόσεις, όπως οι: Επίδαυρος: το αρχαίο θέατρο, οι παραστάσεις (2002, επιμέλεια Κώστας Γεωργουσόπουλος, Σάββας Γώγος) και Patrice Pavis, Λεξικό του θεάτρου (2006, μετάφραση Αγνή Στρουμπούλη).
Με το ψευδώνυμο Κ. Χ. Μύρης έχει μεταφράσει σειρά αρχαίων τραγωδιών και κωμωδιών (που παρουσιάστηκαν σε πολυάριθμες θεατρικές παραγωγές από σκηνοθέτες όπως ο Robert Sturua, ο Σπύρος Α. Ευαγγελάτος, ο Γιώργος Κιμούλης, ο Γιάννης Μαργαρίτης, ο Γιώργος Μιχαηλίδης, ο Βασίλης Νικολαΐδης, ο Θανάσης Παπαγεωργίου, η Ασπασία Παπαθανασίου, ο Δημήτρης Ποταμίτης, ο Γιώργος Ρεμούνδος, ο Σταύρος Τσακίρης και ο Σωτήρης Χατζάκης), έχει γράψει και εκδώσει διηγήματα, ποιήματα και ποιητικές συλλογές, καθώς και στίχους πολλών τραγουδιών (που μελοποιήθηκαν από συνθέτες, όπως ο Γιάννης Μαρκόπουλος, η Ελένη Καραΐνδρου, ο Νίκος Ξυδάκης, ο Γιάννης Ζουγανέλης και ο Χρήστος Θηβαίος).
Εξαιρετικά δραστήριο μέλος της ελληνικής ακαδημαϊκής και πολιτιστικής κοινότητας, ο Κώστας Γεωργουσόπουλος έχει λάβει μέρος σε πολλές επιστημονικές και επιμορφωτικές εκδηλώσεις και έχει διατελέσει, μεταξύ άλλων, μέλος και πρόεδρος του Δ.Σ. του Εθνικού Θεάτρου, πρόεδρος της Επιτροπής Επιχορηγήσεων Θεάτρου του Υπουργείου Πολιτισμού, μέλος του Γνωμοδοτικού Συμβουλίου Καλλιτεχνικών Εκδηλώσεων του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού, ιδρυτικό μέλος της Καλλιτεχνικής Εταιρείας «Δεσμοί» και πρόεδρος του Κέντρου Έρευνας και Πρακτικών Εφαρμογών του Αρχαίου Ελληνικού Δράματος, μέλος της Εταιρείας Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας της Σχολής Μωραΐτη, μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων, του Ελληνικού Λογοτεχνικού και Ιστορικού Αρχείου και του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης (επιτροπή κληροδοτήματος Αλέξη Μινωτή).
Από το 2003 είναι πρόεδρος του Κέντρου Μελέτης και Έρευνας του Ελληνικού Θεάτρου – Θεατρικού Μουσείου. Το 2006 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτωρ του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Για το σύνολο του έργου του έχει τιμηθεί, μεταξύ άλλων, με το Χρυσό Μετάλλιο της Πόλεως των Αθηνών (2000) και με το Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας του Υπουργείου Πολιτισμού (2009).

[Τα στοιχεία για τη σύνταξη του βιογραφικού σημειώματος αντλήθηκαν από το υλικό του αρχείου και από το site του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (http://www.biblionet.gr/main.asp?page=showauthor&personsid=1366)].

Ο Μανώλης Γιαλουράκης γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια το 1921, όπου έζησε ως το 1965, οπότε εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Ως μαθητής του γυμνασίου εξέδιδε το περιοδικό Μαθητικός κάλαμος και δημοσίευε στα μαθητικά περιοδικά Νεοελληνικά Γράμματα της Αθήνας και Δρήρος της Κρήτης. Εργάσθηκε ως δημοσιογράφος και καλλιτεχνικός διευθυντής της εφημερίδας Ταχυδρόμος της Αιγύπτου. Από το 1950 άρχισε να εκδίδει ταξιδιωτικά βιβλία και από το 1957 να δημοσιεύει κριτικές μελέτες.
Στην Αθήνα διετέλεσε αντιπρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών και ασχολήθηκε με την δημοσιογραφία και την επιμέλεια εγκυκλοπαιδικών και λογοτεχνικών εκδόσεων. Εργάσθηκε ως αρχισυντάκτης της παιδικής εγκυκλοπαίδειας Για σας παιδιά, του Ορθογραφικού ερμηνευτικού λεξικού της Νεοελληνικής γλώσσας, και της εγκυκλοπαίδειας Νέα Δομή. Συνεργάστηκε με τον Ταχυδρόμο των Αιγυπτιωτών και την Αυριανή. Μετέφρασε λογοτεχνικά έργα της αγγλικής, γαλλικής και ιταλικής φιλολογίας. Πέθανε τον Φεβρουάριο του 1987 από ανακοπή καρδιάς.
Έργο: Μυθιστορήματα: Η μεγάλη απόφαση (1966), Οι δεινόσαυροι (1976), Το δωμάτιο με τις φωνές (1981), Ο μόνος δρόμος (1984). Μελέτες: Εισαγωγή στο έργο του Πέτρου Μάγνη (1957), Ο Καβάφης του κεφαλαίου Τ (1959), Ιστορία των ελληνικών γραμμάτων στην Αίγυπτο (1962), Καζαντζάκης (1964), Καζαντζάκης-Μυριβήλης (1970), Καβάφης: Από τον Πρίαπο στο Μαρξ (Κρατικό βραβείο, 1975), Ο κριτικός Νίκος Καζαντζάκης (1978), Δοκίμια για νέους ανθρώπους (1979), Καβάφη: Άπαντα τα ποιήματα – εισαγωγή και σχόλια (1984). Ταξιδιωτικά: Δρόμοι του Νότου (1950), Παρίσι (1956), Κάιρο (1957), Πέτρες και χώματα (1958), Σινά (1960), Κρήτη (1960), Μυστράς (1963), Αλεξάνδρεια (1963), Οδοιπορικά στοχασμού (συγκεντρωτική έκδοση 1980). Χρονικά: Η Αίγυπτος των Ελλήνων (1967), Στην Αλεξάνδρεια του Καβάφη (1974). Ανθολογίες: Παγκόσμια ανθολογία διηγήματος (1977), Παγκόσμια ποιητική ανθολογία (1977). Εγκυκλοπαιδικά: Γεωγραφία Άτλας, ελληνική και παγκόσμια (1980).

[Πηγή: Β. Χατζηβασιλείου, «Μανώλης Γιαλουράκης. Παρουσίαση-ανθολόγηση», Η μεταπολεμική πεζογραφία. Από τον πόλεμο του ’40 ως την δικτατορία του ’67, τομ. Γ΄, Αθήνα, Σοκόλης, 1988, σσ. 86-115, Αρχείο Μανώλη Γιαλουράκη, υποφ. 5.4.]

Ο Δημήτριος Γούναρης ( Πάτρα 1867-Αθήνα 1922 ) σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και συμπλήρωσε τις σπουδές του στην Γερμανία, το Παρίσι και το Λονδίνο. Το 1893 άρχισε να δικηγορεί στην Πάτρα. Στις εκλογές του 1902 ο Γούναρης πρωτοεκλέχτηκε ανεξάρτητος βουλευτής Αχαΐας, απέτυχε ωστόσο στις εκλογές του 1905, ενώ στις εκλογές του 1906 επανεκλέχτηκε. Τον Οκτώβριο του 1906 εμφανίστηκε στη Βουλή το «κόμμα των Ιαπώνων», με κύριο εμψυχωτή τον Γούναρη. Τον Ιούνιο του 1908, έγινε υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση Θεοτόκη, με αποτέλεσμα τη διάλυση της ομάδας των «Ιαπώνων». Ο ίδιος παραιτήθηκε από την κυβέρνηση Θεοτόκη στις αρχές του Φεβρουαρίου του 1909. Στις εκλογές του 1910 δεν υπέβαλε υποψηφιότητα, ενώ στις εκλογές του 1912 εκλέχτηκε ανεξάρτητος βουλευτής Αχαΐας με ρητή δήλωση ότι θα είναι «αντιπολιτευόμενος». Τον Φεβρουάριο του 1915, όταν ο βασιλιάς Κωνσταντίνος διαφώνησε με την εισήγηση του Βενιζέλου να λάβει μέρος η Ελλάδα στην επιχείρηση των Αγγλογάλλων στα Δαρδανέλια, ύστερα από την παραίτηση του Βενιζέλου ο Γούναρης σχημάτισε στις 25 Φεβρουαρίου την πρώτη του κυβέρνηση.
Στις εκλογές της 31ης Μαΐου 1915 ως ιδρυτής του κόμματος των «εθνικοφρόνων» που το μετονόμασε αργότερα (1920) σε «Λαϊκό κόμμα» ο Γούναρης έχασε και υπερίσχυσε με μειωμένη δύναμη ο Βενιζέλος. Στις εκλογές του Δεκεμβρίου 1915 το κόμμα των Φιλελευθέρων δεν έλαβε μέρος. Στη δεύτερη διάλυση της Βουλής τον ίδιο χρόνο ο Γούναρης βγήκε νικητής στις εκλογές με αποχή μεγάλου τμήματος του λαού. Ως αντιβενιζελικός εκτοπίστηκε τον Ιούνιο του 1917 στο Αιάκειο της Κορσικής. Το 1919 διέφυγε από την Κορσική και ζήτησε πολιτικό άσυλο στην Ιταλία. Ξαναγύρισε στην Ελλάδα όταν προκήρυξε ο Βενιζέλος εκλογές για την 1 Νοεμβρίου του 1920. Αυτές οι εκλογές έδωσαν την πλειοψηφία στην Ηνωμένη Αντιπολίτευση με ισχυρότερο κόμμα στη Βουλή το «Λαϊκό κόμμα» του Γούναρη. Ο Γούναρης καταδικάστηκε - χωρίς ο ίδιος να απολογηθεί- από έκτακτο στρατοδικείο (στην γνωστή δίκη των έξι), στις 15 Νοεμβρίου του 1922 στην ποινή του θανάτου ως ένοχος «εσχάτης προδοσίας» για την Μικρασιατική καταστροφή.

Ο Γιάννης Γρυπάρης γεννήθηκε στις 17 Ιουλίου 1871 στη Σίφνο. Το 1874 η οικογένεια εγκαταστάθηκε στην Πόλη. Ο Γρυπάρης φοίτησε στη Μεγάλη του Γένους Σχολή (1884-1888). Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών (1888-1892). Το 1897 αρίστευσε στις πτυχιακές εξετάσεις. Υπηρέτησε στην εκπαίδευση ως Σχολάρχης στο Σκούταρι Πόλης (1893-1894), στην Αρτάκη (1894-1895), στο Διπλοκιόνιον Πόλης (1895-1896), στη Σίφνο (1897-1899), στις Σπέτσες (1899-1901), στη Σίφνο (1904), καθηγητής στο Γυμνάσιο Άμφισσας (1904-1907), Σχολάρχης στη Μύκονο (1907-1910), καθηγητής στο Αίγιο (1910-1911), καθηγητής στην Αθήνα (1911-1913), καθηγητής Βαρβακείου (1913), Γυμνασιάρχης στο Γύθειο (1914-1915), γυμνασιάρχης στο Μεσολόγγι (1915-1917), Γενικός Επιθεωρητής Θ΄ Περιφερείας στη Χαλκίδα (1917-1920), καθηγητής στην ιδιωτική σχολή Αηδονοπούλου (1921-1922), Τμηματάρχης Α΄ στο Τμήμα Γραμμάτων και Τεχνών του Υπουργείου Παιδείας (1923-1926), Διευθυντής Επιστημών και Τεχνών Υπουργείου Παιδείας (1926-1930), διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου (1930-1935). Παρέμεινε στο εξωτερικό από το 1912 (οπότε και παντρεύτηκε στη Νεάπολη της Ιταλίας) ως το 1914. Πέθανε την 1η Ιουλίου 1942.
Το 1889 εξέδωσε με συμφοιτητές του το περιοδικό Ελικών, όπου συνεργάστηκε με ψευδώνυμο Όλπις ο Γρυπεύς. Το 1892 υπέβαλε στο Φιλαδέλφειο διαγωνισμό τη συλλογή «Δειλινά» και την ίδια χρονιά δημοσίευσε ποιήματα με ψευδώνυμο Γιάννης Αρτεμωνιάτης. Τον Οκτώβριο του 1892 δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά ποιήμά του στο περιοδικό Εστία. Από το 1893 συνεργάστηκε στο περιοδικό Φιλολογική Ηχώ της Πόλης. Το 1895 δημοσιεύθηκαν δώδεκα «Σκαραβαίοι» του στο περιοδικό Εστία προκαλώντας αντιφατικές αντιδράσεις. Από το 1896 εξέδωσε ο ίδιος τη Φιλολογική Ηχώ. Το 1911 κυκλοφόρησαν στη Βιβλιοθήκη Φέξη τρεις μεταφράσεις του Αισχύλου. Την ίδια χρονιά δημοσιεύθηκαν τα περισσότερα ποιήματά του στο περιοδικό Γράμματα Αλεξανδρείας. Το 1919 εκδόθηκαν οι Σκαραβαίοι και Τερακόττες και βραβεύθηκαν με το Αριστείο Γραμμάτων. Το 1925 εργάστηκε ως διευθυντής Συντάξεως της Εικονογραφημένης της Ελλάδος. Το 1929 παραστάθηκε στις Δελφικές γιορτές ο Προμηθέας Δεσμώτης σε μετάφραση δική του και το 1937 κυκλοφόρησε ολοκληρωμένος ο Αισχύλος του από τις εκδόσεις Εστία.