Οι Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις ιδρύθηκαν βάσει του Ν. 2218/1994, ως η δεύτερη βαθμίδα Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με προορισμό την οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη της Περιφέρειάς τους. Ο Νομάρχης Ευρυτανίας ήταν ο εκλεγμένος άρχων του Νομού Ευρυτανίας της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, του ελληνικού κράτους.
Η Νομαρχία Ευρυτανίας σταμάτησε να υφίσταται την 31η Δεκεμβρίου 2010, όταν καταργήθηκαν οι νομαρχίες στην Ελλάδα και ενσωματώθηκαν στις Καλλικρατικές αυτοδιοικητικές Περιφέρειες, ως Περιφερειακές Ενότητες.

Πριν το 1899, δεν υφίστατο νομός Ευρυτανίας και κατά συνέπεια ούτε νομαρχία. Έως το 1899 η Ευρυτανία υπαγόταν στον νομό Ακαρνανίας και Αιτωλίας. Ο Νομάρχης Ευρυτανίας ήταν ο διορισμένος άρχων του Νομού Ευρυτανίας της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, του ελληνικού κράτους.
Η Νομαρχία Ευρυτανίας αντικαταστάθηκε βάσει του Ν. 2218/1994 με τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ευρυτανίας.

Γεννημένη στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, η πιανίστα Ελένη Βαλαχή φοίτησε αρχικά στη γενέτειρά της, με καθηγητές τους Α. Πλότνικοφ (πιάνο) και Α. Χέμσι (θεωρητικά) και, στη συνέχεια, στο Ωδείο Αθηνών (πτυχίο αντίστιξης και φούγκας). Τελειοποίησε τις σπουδές της στο Ζάλτσμπουργκ (Mozarteum Akademie) και στο Παρίσι, με δάσκαλο τον Raffi Petrossian.

Κατά τη δεκαετία του 1950, ακολούθησε καριέρα, ως σολίστ, στην Ελλάδα, την Αίγυπτο, την Αυστρία, την Πολωνία και τη Γαλλία.

Εργάστηκε στο Ελληνικό Ωδείο ως καθηγήτρια πιάνου. Από το 1963 και για είκοσι έτη διηύθυνε το παράρτημα του δήμου Ζωγράφου. Από το 1983 ασχολήθηκε με τη μουσική σύνθεση, ενώ παράλληλα ίδρυσε δική της σχολή και συνέχισε τις καλλιτεχνικές της εμφανίσεις.

[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: 1) Καλογερόπουλος, Τάκης, Το λεξικό της ελληνικής μουσικής, τόμος 1ος. Αθήνα, Γιαλλέλης, 1998, σ. 307. 2) Υλικό του αρχείου.]

Η οικογένεια Βικάτου κατοικούσε στο Αργοστόλι Κεφαλονιάς. Ο Σπυρίδων Βικάτος ήταν ναυτικός. Πατέρας του Σπυρίδωνα και του Γεράσιμου ήταν ο Ιωάννης Βικάτος.

Ο Περικλής Βυζάντιος γεννήθηκε στην Αθήνα στις 16 Ιανουαρίου του 1893. Ήταν το νεότερο από τα τρία παιδιά του συνταγματάρχη του πυροβολικού Κωσταντίνου Βυζάντιου και της Μερόπης, το γένος Σαμαρνιωτάκη. Ήταν γόνος παλαιάς Φαναριώτικης οικογένειας, μέλη της οποίας διακρίθηκαν στα γράμματα, στην τέχνη και στο στρατό. Φοίτησε στη Σχολή Μακρή και πήρε τα πρώτα μαθήματα ζωγραφικής στο εργαστήρι του Ευάγγελου Ιωαννίδη. Το 1910 πήγε στο Μόναχο για να σπουδάσει νομικά. Τελικά σπούδασε στη σχολή του Παρισιού Ecole des Beaux-Arts. Το 1915 επέστρεψε στην Αθήνα προκειμένου να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία. Εξαιτίας όμως των συνθηκών της εποχής παρέμεινε στο στρατό μία επταετία. Το 1916 άνοιξε εργαστήρι στην οδό Σολωμού. Το ίδιο έτος πήρε μέρος στην έκθεση ζωγραφικής που οργανώθηκε από τον «Σύνδεσμο Ελλήνων Καλλιτεχνών» στο ξενοδοχείο Μελά της Κηφισιάς. Το 1917 έγινε μέλος του «Συνδέσμου Ελλήνων Καλλιτεχνών». Το 1919 ίδρυσε την «Ομάδα Τέχνης» και ανέλαβε τα σκηνικά για την Ειρήνη του Αριστοφάνη στην Εταιρεία του Ελληνικού Θεάτρου. Το 1920 συνεργάστηκε με τον Σπύρο Μελά, ως σκηνογράφος, στο Παλιό Βασιλικό Θέατρο, στο θέατρο Τέχνης και στην Ελεύθερη Σκηνή για τις παραστάσεις του Ερωτόκριτου, τους Επτά επί Θήβαις και τη Σαλώμη του Όσκαρ Ουάιλντ. Την ίδια χρονιά ίδρυσε μαζί με τον γλύπτη Φωκίωνα Ρωκ και το ζωγράφο Παύλο Καλλιγά ένα καλλιτεχνικό εργαστήρι στην Πλάκα. Το 1921 ορίστηκε ζωγράφος του στρατού και το 1922 επίσημος σκιτσογράφος της Δίκης των Έξι τα σκίτσα της οποίας δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα «Ελεύθερος Τύπος». Το 1923 παντρεύτηκε τη Φρόσω Σκουμπουρδή και το 1924 γεννήθηκε το πρώτο τους παιδί ο Κωσταντίνος μετέπειτα διάσημος ζωγράφος ο οποίος έζησε στο Παρίσι. Το 1928 μαζί με τον γλύπτη Φωκίωνα Ρωκ και τη συνεργασία των ποιητών Μιλτιάδη Μαλακάση, Κώστα Ουράνη και του μουσικοσυνθέτη Δημήτρη Μητρόπουλου οργάνωσαν την καλλιτεχνική λέσχη «Ατελιέ». Το 1930 διορίστηκε σκηνογράφος του Εθνικού Θεάτρου. Το 1934 ίδρυσε μαζί με τη ζωγράφο Αλέκα Στύλου-Διαμαντοπούλου την πρώτη ελεύθερη σχολή ζωγραφικής που λειτούργησε με επιτυχία έως την Κατοχή. Το 1937 τιμήθηκε με δύο διακρίσεις: το «χαλκούν μετάλλιον» και το «τιμητικό δίπλωμα». Το 1939 εκλέχθηκε διευθυντής της Ανώτατης Σχολής των Καλών Τεχνών στην Ύδρα και στους Δελφούς. Το 1940 με την έναρξη του πολέμου βρέθηκε στους Δελφούς και φιλοτέχνησε την αφίσα του Πολεμικού Λαχείου τα έσοδα του οποίου προορίζονταν για τις οικογένειες των πολεμιστών. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής βρισκόταν στην Αθήνα και στους Δελφούς αντίστοιχα. Τα έτη 1948,1950,1958,1964,1967 οργάνωσε ατομικές εκθέσεις ζωγραφικής. Το 1971 ξεκίνησε την αυτοβιογραφία του «Η ζωή ενός ζωγράφου», που η αρρώστια δεν του επέτρεψε να την τελειώσει. Πέθανε στις 9 Φεβρουαρίου του 1972 στην Αθήνα σε ηλικία 79 ετών.

[Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία βλέπε το βιβλίο Περικλής Βυζάντιος, Η ζωή ενός ζωγράφου. Αθήνα, ΜΙΕΤ,1994.]

Ο Ανδρέας Γαβριηλίδης ήταν συγγραφέας, δημοσιογράφος σε κυπριακές εφημερίδες. Αρχηγός της Εθνικής Ριζοσπαστικής Ενώσεως Κύπρου (ίδρυση 1921). Διατηρούσε στενές επαφές με τον Γρίβα και ήταν σύμβουλος του Μακάριου το 1958, έλαβε μέρος στη σύνταξη της Β΄ Μαύρης Βίβλου για το Κυπριακό.

Ο Γιάννης Γρυπάρης γεννήθηκε στις 17 Ιουλίου 1871 στη Σίφνο. Το 1874 η οικογένεια εγκαταστάθηκε στην Πόλη. Ο Γρυπάρης φοίτησε στη Μεγάλη του Γένους Σχολή (1884-1888). Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών (1888-1892). Το 1897 αρίστευσε στις πτυχιακές εξετάσεις. Υπηρέτησε στην εκπαίδευση ως Σχολάρχης στο Σκούταρι Πόλης (1893-1894), στην Αρτάκη (1894-1895), στο Διπλοκιόνιον Πόλης (1895-1896), στη Σίφνο (1897-1899), στις Σπέτσες (1899-1901), στη Σίφνο (1904), καθηγητής στο Γυμνάσιο Άμφισσας (1904-1907), Σχολάρχης στη Μύκονο (1907-1910), καθηγητής στο Αίγιο (1910-1911), καθηγητής στην Αθήνα (1911-1913), καθηγητής Βαρβακείου (1913), Γυμνασιάρχης στο Γύθειο (1914-1915), γυμνασιάρχης στο Μεσολόγγι (1915-1917), Γενικός Επιθεωρητής Θ΄ Περιφερείας στη Χαλκίδα (1917-1920), καθηγητής στην ιδιωτική σχολή Αηδονοπούλου (1921-1922), Τμηματάρχης Α΄ στο Τμήμα Γραμμάτων και Τεχνών του Υπουργείου Παιδείας (1923-1926), Διευθυντής Επιστημών και Τεχνών Υπουργείου Παιδείας (1926-1930), διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου (1930-1935). Παρέμεινε στο εξωτερικό από το 1912 (οπότε και παντρεύτηκε στη Νεάπολη της Ιταλίας) ως το 1914. Πέθανε την 1η Ιουλίου 1942.
Το 1889 εξέδωσε με συμφοιτητές του το περιοδικό Ελικών, όπου συνεργάστηκε με ψευδώνυμο Όλπις ο Γρυπεύς. Το 1892 υπέβαλε στο Φιλαδέλφειο διαγωνισμό τη συλλογή «Δειλινά» και την ίδια χρονιά δημοσίευσε ποιήματα με ψευδώνυμο Γιάννης Αρτεμωνιάτης. Τον Οκτώβριο του 1892 δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά ποιήμά του στο περιοδικό Εστία. Από το 1893 συνεργάστηκε στο περιοδικό Φιλολογική Ηχώ της Πόλης. Το 1895 δημοσιεύθηκαν δώδεκα «Σκαραβαίοι» του στο περιοδικό Εστία προκαλώντας αντιφατικές αντιδράσεις. Από το 1896 εξέδωσε ο ίδιος τη Φιλολογική Ηχώ. Το 1911 κυκλοφόρησαν στη Βιβλιοθήκη Φέξη τρεις μεταφράσεις του Αισχύλου. Την ίδια χρονιά δημοσιεύθηκαν τα περισσότερα ποιήματά του στο περιοδικό Γράμματα Αλεξανδρείας. Το 1919 εκδόθηκαν οι Σκαραβαίοι και Τερακόττες και βραβεύθηκαν με το Αριστείο Γραμμάτων. Το 1925 εργάστηκε ως διευθυντής Συντάξεως της Εικονογραφημένης της Ελλάδος. Το 1929 παραστάθηκε στις Δελφικές γιορτές ο Προμηθέας Δεσμώτης σε μετάφραση δική του και το 1937 κυκλοφόρησε ολοκληρωμένος ο Αισχύλος του από τις εκδόσεις Εστία.

Ο Γεώργιος Α. Μακκάς (1818-1909) γεννήθηκε στη Χίο και σπούδασε ιατρική στο Μόναχο, συμπληρώνοντας τις σπουδές του στη Λειψία, στο Παρίσι και τη Βιέννη. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, εξάσκησε το επάγγελμά του στη Σύρο (1840-1848) και κατόπιν διορίστηκε καθηγητής στην Αθήνα. Διετέλεσε αρχίατρος του Βασιλιά Γεωργίου, ιδρυτικό μέλος του «Ευαγγελισμού» και πρόεδρος του Δ.Σ. του Δρομοκαϊτίου. Παντρεύτηκε την Μαριγώ (Μαρία) Ταρποχτζή, κόρη του Αργύρη και της Κωστάντζας, με την οποία απέκτησε μαζί της 10 παιδιά: την Ειρήνη, τον Κωνσταντίνο, τον Νικόλαο, τον Πέτρο, την Αγγελική, την Αλεξάνδρα, τον Δημήτριο, την Ελένη, την Ιουλία και τον Στέφανο.

Ο Νικόλαος Γ. Μακκάς (1847-1935), γιος του Γεωργίου Μακκά, ήταν ιατρός. Γεννήθηκε στη Σύρο και πήρε το διδακτορικό του δίπλωμα στη Βιέννη (1870) και στη συνέχεια διετέλεσε τακτικός καθηγητής της φαρμακολογίας, της ειδικής νοσολογίας και της παθολογικής κλινικής (1893-1917). Ήταν ένας από τους διευθυντές και ιδρυτές του περιοδικού Γαληνός. Παντρεύτηκε την Αργυρώ Ροδοκανάκη το 1876. Το ζεύγος απέκτησε τρία παιδιά: τον Γεώργιο, τον Ματθαίο και την Δέσποινα.

Ο Γεώργιος Ν. Μακκάς (1877-1946), γιος του Νικολάου, ήταν παιδίατρος με σπουδές στη Βιέννη, στο Παρίσι και το Βερολίνο. Το 1929 διορίστηκε τακτικός καθηγητής στο πανεπιστήμιο Αθηνών. Το 1935 απολύθηκε για πολιτικούς λόγους (δικτατορία Κονδύλη) και το 1936 επανήλθε στο Πανεπιστήμιο. Παντρεύτηκε την Κλεοπάτρα Νικολαΐδου και απέκτησαν δύο κόρες: την Ρέα και την Έλλη.

Ο Νικόλαος Κ. Μακκάς (1875-1950), πρώτος εξάδελφος του Γεωργίου, ήταν ναύαρχος, πήρε μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους, στη Μικρασιατική Εκστρατεία και στην συνέχεια ανέλαβε διάφορες διοικητικές θέσεις στο ναυτικό μεταξύ των οποίων και την αρχηγεία του στόλου. Παντρεύτηκε την Ελένη Ζλατάνου (κόρη της Αικατερίνης) και απέκτησαν τέσσερα παιδιά: την Ειρήνη (Ιρέν), τη Λίλιαν, την Αλεξάνδρα (Αλέκα) και τον Γρηγόριο.

[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: εγκυκλοπαίδεια Ήλιος, υλικό του αρχείου, αρχείο Ρωξάνης Φέσσα]

Ματθαίος (Μαθιός) Ν. Μακκάς (1879-1965)
Δευτερότοκος γιος του Νικολάου και της Αργυρώς Μακκά, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1879. Σπούδασε Ιατρική στη Βιέννη και εργάστηκε ως επιμελητής σε Χειρουργικές Κλινικές στο Μπρεσλάου και στη Βόννη. Υφηγητής το 1912 στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας, διετέλεσε διευθυντής της Χειρουργικής Κλινικής του «Ευαγγελισμού» (1914-1930) και στη συνέχεια του «Ερυθρού Σταυρού» (1930-1954), ενώ ήταν πρόεδρος της Διοικητικής Επιτροπής του νοσοκομείου. Παντρεύτηκε το 1927 την Δότη Βερροιοπούλου (1888-1966) με την οποία δεν απέκτησαν παιδιά.

Αλέξανδρος (Αλέκος) Ν. Μακκάς (1886-1967)
Τριτότοκος γιος του Νικολάου και της Αργυρώς Μακκά, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1886. Σπούδασε Φυσικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας (1902-1906) και Χημεία στο πανεπιστήμιο Μονάχου (1908-1914). Εργάστηκε στο χημικό εργαστήριο του υπουργείου Επισιτισμού (1917-1923) και ως διευθυντής στα εργοστάσια: «Κεραμεία Ζακύνθου» (1925-1929), στην «Ανώνυμη Ελληνική Εταιρεία Βιομηχανικών Επιχειρήσεων Γύψου» στον Πειραιά (1929-1934), στην Ανώνυμη Ελληνική Εταιρεία Εμπορίου Γεωργικών Προϊόντων (1934-1947). Εργάστηκε επίσης ως υπάλληλος από το 1947 και εντεύθεν στα Κλωστοΰφαντήρια Χαλκίδος, επιχείρηση του γαμπρού του Αντώνη Φωτιάδη. Ασχολήθηκε με τα γενεαλογικά διάφορων χιώτικων οικογενειών και της οικογένειας Μακκά. Πέθανε στην Αθήνα, στα 81 του χρόνια, το 1967.

Δέσποινα Ν. Μακκά (1892-1990)
Κόρη του Νικολάου και της Αργυρώς Μακκά, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1892. Παντρεύτηκε το 1922 τον Αντώνη Φ. Φωτιάδη. Είχε ευρεία εγκυκλοπαιδική μόρφωση και γνώριζε καλά εκτός από ελληνικά, γερμανικά, αγγλικά, γαλλικά λίγα ιταλικά και ινδικά. Ήταν πρώτη εξαδέλφη του γλωσσολόγου Μανόλη Τριανταφυλλίδη και πίστεψε από πολύ νέα στο δημοτικισμό. Είχε ευχέρεια στο γράψιμο και τα τελευταία χρόνια της ζωής της έγραψε διάφορες αναμνήσεις από τη ζωή της (Ομηρία 1944), την οικογένειά της και τη ζωή των Ελλήνων στην Ινδία. Ήταν βενιζελική και ασχολήθηκε από νέα με φιλανθρωπικές δραστηριότητες. Το 1940-41 εργάστηκε ως εθελόντρια και ήταν υπεύθυνη για τα συσσίτια και την ψυχαγωγία των ασθενών. Ασχολήθηκε, όπως και ο αδελφός της Αλέκος, με τα γενεαλογικά της πατρικής και μητρικής της οικογένειας. Πέθανε 98 χρονών, στην Αθήνα το 1990.

[Τα βιογραφικά στοιχεία αντλήθηκαν από το υλικό του αρχείου. Τα γενεαλογικά και βιογραφικά στοιχεία στο αρχείο αφθονούν και αποτελούν το κυρίως περιεχόμενό του, ώστε οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει ανατρέξουν για πληρέστερες βιογραφικές πληροφορίες στο ίδιο το υλικό].

Ο Παναγιώτης Μακρόπουλος ήταν έμπορος (γενικό εμπόριο και αποικιακά) στην Καλαμάτα.

Το αρχείο της οικογένειας Δεληγεώργη μας δίνει τη δυνατότητα να παρακολουθήσουμε την πορεία και εξέλιξη της οικογένειας από τον πάππο Μήτρο Δεληγεώργη και τον μετεπαναστατικό και οθωνικό περίγυρο στον οποίο έζησε και έδρασε, μέχρι τον εγγονό του Αλέξανδρο, γέννημα και θρέμμα μιας αστικής πλέον οικογένειας με μεγάλη κτηματική περιουσία και πολιτικές καταβολές, ο οποίος βρέθηκε την περίοδο του Μεσοπολέμου σε δεινή οικονομική κατάσταση. Ο κύκλος της ενασχόλησης της οικογένειας με την πολιτική διεκόπη με τον θάνατο του Επαμεινώνδα το 1879 και έκλεισε γύρω στο 1900, όταν ο αδελφός του Λεωνίδας αποσύρθηκε οριστικά από την πολιτική. Ο κύκλος των κτηματικών εισοδημάτων της οικογένειας του Λεωνίδα στη Θεσσαλία, έκλεισε με την απαλλοτρίωση των τσιφλικιών το 1920. Τα δύο αγόρια της τρίτης γενεάς, γόνοι πολιτικών και γαιοκτημόνων ασχολήθηκαν, περνώντας για ένα διάστημα από το υπουργείο Εξωτερικών, ο πρωτότοκος Επαμεινώνδας (που πέθανε πολύ νέος) με την ποίηση και τα γράμματα, ο μικρότερος Αλέξανδρος, ως δημόσιος υπάλληλος, με τη Βιβλιοθήκη της Βουλής.

Δημήτριος (Μήτρος) Δεληγεώργης (1785-1860)

Ο Μήτρος Δεληγεώργης, φρούραρχος Μεσολογγίου στις πολιορκίες της πόλης από τους Τούρκους, κατόρθωσε μετά την ηρωϊκή έξοδο των Μεσολογγιτών (10 Απριλίου 1826) να καταφύγει με τους διασωθέντες στρατιώτες του στο Ναύπλιο, όπου το 1826 διορίστηκε φρούραρχος στο Μπούρτζι και το 1828 ανέλαβε με εντολή του Ι.Καποδίστρια τη αρχηγία της Ενόπλου Εκτελεστικής Δυνάμεως της Πελοποννήσου. Στη διάρκεια της βασιλείας του Όθωνα προσέφερε τις υπηρεσίες του στην καταδίωξη της ληστείας και στην επιβολή της τάξης, διοριζόμενος και προβιβαζόμενος στη Χωροφυλακή και στον Στρατό:

1833 Ταγματάρχης Χωροφυλακής

1838-39 Αρχηγός των Μεταβατικών Σωμάτων Δυτικής Ελλάδας

1840 Αρχηγός των Μεταβατικών Σωμάτων όλης της Πελοποννήσου

1840 (τέλος) Αρχηγός στρατευμάτων Φθιώτιδας προς καταδίωξη της αποστασίας των Βελέντζα

1844 Αρχηγός των στρατευμάτων Αχαϊοήλιδος, Αρχηγός Χωροφυλακής, Αρχηγός Στρατευμάτων της Δυτικής Ελλάδας και της Αχαϊοήλιδος

1845 Αρχηγός των στρατευμάτων κατά της αποστασίας της Λακωνίας

1847 Αρχηγός των στρατευμάτων κατά της αποστασίας του Θ.Γρίβα

1848 (Φεβρ.) Παύεται από τη θέση του Αρχηγού της Χωροφυλακής και διορίζεται νομοεπιθεωρητής Αργολίδος

1849-1850 Αρχηγός των στρατευμάτων Πελοποννήσου

1853 Παύεται από νομοεπιθεωρητής και μετατίθεται στην Φάλαγγα

1854 (Μάιος) Αρχηγός Στρατευμάτων Δυτικής Ελλάδας

1855 Επανήλθε στη Φάλαγγα.

Ο Μήτρος Δεληγεώργης ακολούθησε όπως οι περισσότεροι αγωνιστές και καπεταναίοι της Επανάστασης, την πορεία και την τύχη όσων εντάχθηκαν στον οθωνικό τακτικό στρατό και ανέπτυξαν προσωπικούς και πολιτικούς δεσμούς με τους κομματικούς παράγοντες. Στρατηγός το 1825, πέθανε συνταγματάρχης της Φάλαγγας, του τιμητικού αυτού σώματος των αγωνιστών που δημιουργήθηκε το 1835, έχοντας προικοδοτηθεί με εθνικές γαίες στην περιοχή της πατρίδας του.

Ο Μήτρος είχε παντρευτεί την Χρυσάϊδω Μπενεδέτου από την Ιθάκη με την οποία απέκτησαν πέντε παιδιά: την Πηνελόπη, σύζυγο Αθ.Ν.Δροσίνη, την Μαρία, σύζυγο Φιλάρετου, τον Επαμεινώνδα (πολιτικό και πρωθυπουργό), σύζυγο της Ξανθής Λ. Γιουρδή, τον Θεμιστοκλή, και τον Λεωνίδα, σύζυγο της Θεανώς Χρηστάκη Ζωγράφου.

Μνημείο με την προτομή του έχει στηθεί στον Κήπο των Ηρώων στο Μεσολόγγι, τα δε όπλα του (καρυοφίλια, πιστόλι, γιαταγάνια, πάλα) και αντικείμενα που του ανήκαν ( παλάσκες, φέρμελη, γιλέκα, σελάχι, φουστανέλλα) δωρήθηκαν το 1924 από τον γιο του Λεωνίδα στην Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος.

Επαμεινώνδας Δ. Δεληγεώργης (1829-1879)

Γεννήθηκε στην Τρίπολη το 1829. Έμαθε τα πρώτα γράμματα στην Τρίπολη και στο Μεσολόγγι, ενώ ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές και πανεπιστημιακές σπουδές του στην Αθήνα, σπουδάζοντας Νομικά. Άρχισε να δικηγορεί το 1850, ενώ στα χρόνια που ακολούθησαν έγινε το ίνδαλμα της φιλελεύθερης “χρυσής νεολαίας". Εκλέχθηκε για πρώτη φορά βουλευτής Μεσολογγίου το 1859 και τάχθηκε ανοιχτά κατά της δυναστείας, με αποτέλεσμα να αποκλεισθεί από τη Βουλή ως αντιπολιτευόμενος, και μετά την επανάσταση του Ναυπλίου να συλληφθεί και εξοριστεί στην Κύθνο και Μύκονο. Υπουργός Δημοσίας Εκπαιδεύσεως στην πρώτη κυβέρνηση μετά την έξωση του Όθωνα (Οκτ.1862), πρωθυπουργός ολιγοήμερων κυβερνήσεων τον Οκτώβριο και Νοέμβριο του 1865, ανέλαβε το 1866 υπουργός Εξωτερικών και προσωρινός υπουργός Δικαιοσύνης στην κυβέρνηση Δ.Βούλγαρη. Αρχηγός του δικού του πολιτικού κόμματος, τέσσερεις φορές πρωθυπουργός από το 1870 έως τον θάνατό του (1870, 1872, 1876, 1877), διέθετε μεγάλη δημοτικότητα και ρητορικές ικανότητες. Ο Επαμεινώνδας Δεληγεώργης αποσύρθηκε από την πολιτική στις αρχές του 1878 και ένα χρόνο αργότερα πέθανε σε ηλικία 50 ετών. Παντρεύτηκε την Ξανθή, κόρη του Υδραίου Λαζάρου Γιουρδή, με την οποία απέκτησαν πέντε παιδιά: τον Δημήτριο, την Πηνελόπη, την Λίζα (σύζυγο Μ.Μαλακάση), την Μαρία και τον Κωνσταντίνο.

Λεωνίδας Δ. Δεληγεώρης (1839-1928) - Θεανώ Λ. Δεληγεώργη (1858-1922)

Ο Λεωνίδας, μικρότερος γιος του Δημητρίου και της Χρυσάϊδως Δεληγεώργη, γεννήθηκε στο Μεσολόγγι το 1839. Μαθητής της Σχολής των Παλαμάδων, σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Στα φοιτητικά του χρόνια ακολουθώντας την πολιτική του αδελφού του Επαμεινώνδα, έλαβε μέρος στις αντι-οθωνικές εξεγέρσεις της νεολαίας και υπήρξε συντάκτης της εφημερίδας Το Μέλλον της Πατρίδας. Την εποχή που ο αδελφός του δημιούργησε πολιτικό κόμμα, ο Λεωνίδας ανέλαβε τη διεύθυνση του δημοσιογραφικού οργάνου του Εφημερίς των Συζητήσεων, όπου πραγματεύθηκε πολιτικά και οικονομικά θέματα υποστηρίζοντας αντισλαυϊκή πολιτική. Μετά τον θάνατο του αδελφού του, πολιτεύθηκε στο Μεσολόγγι ως αντίπαλος του Χ.Τρικούπη, παραμένοντας ανεξάρτητος στη Βουλή, ενώ το 1890 συμμετείχε στην κυβέρνηση Θ.Δεληγιάννη ως υπουργός Εξωτερικών. Το 1902 αποσύρθηκε οριστικά από την πολιτική για λόγους υγείας και ασχολήθηκε με την πλούσια βιβλιοθήκη του και τη συγγραφή οικονομικών μελετών.

Παντρεύτηκε τη Θεανώ, κόρη του Ηπειρώτη τραπεζίτη και μεγαλοκτηματία Χρηστάκη Ζωγράφου, που γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1858 και πέθανε στο Μεράν της Ελβετίας το 1922. Η Θεανώ είχε άλλα τέσσερα αδέλφια: τον Σόλωνα, τη Μαρία (1847-1901), σύζυγο Κωνσταντίνου Καραπάνου, τη Σοφία, σύζυγο Αλέξανδρου Ρώμα και τον Γεώργιο (1863-1920), βουλευτή, υπουργό Εξωτερικών και αρχηγό της κίνησης Αυτονομίας της Ηπείρου το 1914.

Ο Λεωνίδας και η Θεανώ απέκτησαν τέσσερα παιδιά: τον Επαμεινώνδα, τη Σοφία, τη Δώρα, σύζυγο Κωνσταντίνου Βάσου και τον Αλέξανδρο. Πέθανε στην Αθήνα το 1928.

Σοφία Λ. Δεληγεώργη (1880-1938)

Γεννήθηκε στην Αθήνα στις αρχές της δεκαετίας του 1880 και έζησε για μεγάλα διαστήματα στη Γαλλία, Γερμανία και στην Ελβετία. Η Σοφία ενδιαφέρθηκε για την ποίηση και τα λογοτεχνικά κινήματα της εποχής καθώς και για την προβολή του έργου και της προσωπικότητας του πρόωρα χαμένου αδελφού της Νώντα. Παρ’ότι έπασχε από φυματίωση και νοσηλεύτηκε συχνά σε σανατόρια της Γερμανίας (το 1904 με τον αδελφό της Νώντα) και της Ελβετίας (Leysin), εργάστηκε με αυτοθυσία ως αδελφή νοσοκόμα του Ερυθρού Σταυρού στους Βαλκανικούς Πολέμους και στη Μικρασιατική Εκστρατεία. Στο Εσκί-Χισάρ άλλωστε, το 1921 αναγκάστηκε να νοσηλευτεί η ίδια μαζί με τους τραυματισμένους στρατιώτες, διότι η υγεία της ήταν σε κακή κατάσταση.

Έμεινε ανύπαντρη και έζησε μαζί με τον αδελφό της Αλέξανδρο στο πατρικό τους σπίτι, αντιμετωπίζοντας σοβαρή οικονομική στενότητα, μέχρι το θάνατό της που επήλθε στις 13 Ιουλίου 1938.

Επαμεινώνδας Λ. Δεληγεώργης (1883-1908)

Ο Επαμεινώνδας (Νώντας) γεννήθηκε στο Παρίσι το 1883. Μαθητής παρισινού κολλεγίου το 1896-1899, πήγε στη Δρέσδη της Γερμανίας το 1900 με προοπτική να παρακολουθήσει τα μαθήματα του Πολυτεχνείου. Επέλεξε τελικά τη νομική επιστήμη σπουδάζοντας στα Πανεπιστήμια του Μονάχου, της Λειψίας και της Χαϊδελβέργης. Ολοκλήρωσε τις σπουδές του με τη συγγραφή διδακτορικής διατριβής με θέμα “Die Kapitulationes der Turkei" και το 1906 επέστρεψε στην Ελλάδα, όπου εργάστηκε για δύο χρόνια ως ακόλουθος στο υπουργείο Εξωτερικών, αρθρογραφώντας τακτικά για την πολιτική κατάσταση των Βαλκανίων στη γαλλική εφημερίδα Le Gaulois καθώς και στην εφημερίδα του Σπ.Παππά Le Monde Hellenique.

Ο Νώντας Δεληγεώργης ασχολήθηκε στο σύντομο πέρασμά του από την ζωή με τα γράμματα και την ποίηση, αφήνοντας σε όλους τους συνεργάτες του τις καλύτερες εντυπώσεις ενός λαμπρού και πολλά υποσχόμενου νέου. Έγραψε δύο αξιόλογες μελέτες για τον Α.Καρκαβίτσα και τον Αλ.Παπαδιαμάντη που δημοσιεύθηκαν στο Νέον Άστυ και στην Monde Hellenique και μία συλλογή ποιημάτων με τίτλο “Rythmes du Reve et de la Mort" και πρόλογο του Jean Moreas, που εκδόθηκε από τον Vanier στο Παρίσι, λίγο μετά τον θάνατό του. Ο απροσδόκητος θάνατος του Νώντα, σε ηλικία μόλις 25 ετών, από τυφοειδή πυρετό, βύθισε στο πένθος, τον Νοέμβριο του 1908, την οικογένειά του και τους φιλολογικούς κύκλους που είχαν γνωρίσει τον ίδιο και το έργο του. Ενδιαφέρουσες μαρτυρίες και κρίσεις για το έργο του νέου ποιητή έγραψαν οι Κ.Παλαμάς, Μ.Μαλακάσης, Κ.Ουράνης, Σπ.Παππάς, Δ.Κακλαμάνος και ο Α.Ανρεάδης.

Δώρα Λ. Δεληγέωργη (1888-1966)

Παντρεύτηκε το 1916 τον αξιωματικό του Στρατού και γιο του Τιμολέοντα Βάσου, Κωνσταντίνο Βάσο (1886-1963) με τον οποίο απέκτησε δύο παιδιά: τον Αλέξανδρο και την Αλμερή (Άλμα), σύζυγο Ιωάννη Τσερέζολε.

Αλέξανδρος Λ. Δεληγεώργης (1890-1940)

Το τελευταίο παιδί του Λεωνίδα και της Θεανώς Δεληγεώργη γεννήθηκε το 1890. Ο Αλέξανδρος (Αλέκος), έδωσε εξετάσεις και μπήκε στο υπουργείο Εξωτερικών το 1910, ενώ στους Βαλκανικούς πολέμους υπηρέτησε ως δεκανέας. Το 1921 ήταν διπλωματικός υπάλληλος στην πρεσβεία της Ρώμης και το 1922 μετατέθηκε ως επιτετραμμένος στη Χάγη, όπου παρέλαβε την ελληνική πρεσβεία από τον Σπ. Λεβίδη. Εργάστηκε επίσης ως τμηματάρχης στη Βιβλιοθήκη της Βουλής, απ’όπου συνταξιοδοτήθηκε το 1938. Πέθανε άγαμος στην Αθήνα στις 16 Ιουνίου 1940. Ο Αλέκος είχε, ως νέος, αδυναμία στις γυναίκες, στο ποτό και στα χαρτιά, ενώ η ζωή που έκανε ο ίδιος και οι παρέες του, στεναχωρούσε ιδιαίτερα του γονείς του. Επηρεασμένος από τις λαμπρές λογοτεχνικές ικανότητες και το έργο του αδελφού του Νώντα, αποπειράθηκε και ο ίδιος να ασχοληθεί με το γράψιμο.

Αντιβενιζελικός αξιωματικός, έλαβε μέρος στους Βαλκανικούς πολέμους στις μάχες Ελασσόνος, Σαρανταπόρου, Ζόροβιρς, Κορυτσάς (Α΄ Βαλκανικός) και Μπέλες, Κρέσνα, Κιλκίς-Λαχανά (Β΄ Βαλκανικός). Για τη συμμετοχή του στους πολέμους αυτούς έλαβε αναμνηστικό μετάλλιο το 1914. Μετείχε στην Αντεπανάσταση του 1923 και αποτάχθηκε μετά την κατάπνιξη του κινήματος μαζί με όλους τους αντιβενιζελικούς. Επανήλθε στην ενεργή δράση το 1925. Προήχθη σε ταγματάρχη το 1932.

[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: υλικό του αρχείου]

Ο Ιάσων Δραγάτσης-Παλαιολόγος ήταν ιατρός χειρουργός, ορθοπεδικός. Κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου βρισκόταν στο Παρίσι όπου φαίνεται ότι εργαζόταν ως ιατρός, ενώ παράλληλα ήταν πρόεδρος του Πανελληνίου Πατριωτικού Συνδέσμου και του Συλλόγου των Ελλήνων Φοιτητών στο Παρίσι. Προσπάθησε να οργανώσει ένα εθελοντικό τάγμα γάλλων στρατιωτών για το Ανατολικό Μέτωπο καθώς και να βοηθήσει τους Έλληνες εθελοντές στη Γαλλία, στους στρατευμένους και τραυματίες. Ήταν παντρεμένος με την κόμισσα Ευγενία, το γένος Καπνιστή.

Ο Άγγελος Έβερτ (Αθήνα, 1894-1970) ήταν γιος του, βαυαρικής καταγωγής, ταγματάρχη της χωροφυλακής, Μιλτιάδη Έβερτ. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα και έπειτα κατατάχθηκε στην χωροφυλακή. Το 1929 μετατάχθηκε στη νεοϊδρυθείσα Αστυνομία Πόλεων και το 1941 προήχθη σε Αστυνομικό Διευθυντή Αθηνών. Το 1945 κατηγορήθηκε ως πράκτορας των Γερμανών και συνεργάτης των κομμουνιστών κατά τη διάρκεια της Κατοχής και των Δεκεμβριανών. Την περίοδο 1951-1954 ήταν Αρχηγός της Αστυνομίας Πόλεων.

Η Ελληνογαλλική Σχολή Γεωργίου Σ. Μεταξά ιδρύθηκε από τον Γεώργιο Μεταξά το 1904 στον Πειραιά, ενώ την επόμενη χρονιά μεταφέρθηκε στην Αθήνα. Στην Αθήνα, η Σχολή λειτούργησε σε δύο κτίρια, ένα στην οδό Δραγατσανίου 6 και το άλλο στην οδό Βασιλίσσης Σοφίας 1, ανάμεσα στις οδούς Μέρλιν και Σέκερη. Στη Σχολή λειτούργησαν Νηπιαγωγείο, Δημοτικό, Γυμνάσιο, Εμπορική Σχολή, Οικοτροφείο ενώ υπήρχαν αθλητικές εγκαταστάσεις και άλλοι χώροι. Το 1927 τη διεύθυνση της Σχολής ανέλαβε η Αντιγόνη Κροντηρά μαζί με τον άνδρα της Κωνσταντίνο Κροντηρά. Στη διάρκεια της Κατοχής το κτίριο της οδού Μέρλιν χρησιμοποιήθηκε για τη στέγαση των γραφείων των SS. Η λειτουργία της Σχολής σταμάτησε το 1964.

[Για περισσότερα στοιχεία βλ. το άρθρο του Ν. Βατόπουλου στην εφημερίδα Καθημερινή (6/10/1996), φωτοτυπία του οποίου υπάρχει στο αρχείο].

Βλέπε Βιογραφικό Λεξικό Βοβολίνη και Εικονογραφημένη Ελλάς. Τράπεζαι, βιομηχανία, εμπόριον, γεωργία, ναυτιλία, συγκοινωνία, Α΄ τόμος, Αθήνα, 1925.

Η Βάνδα Ζαβιτσιάνου στη διάρκεια της Κατοχής εργαζόταν ως μεταφράστρια της «Επιτροπής Διαχειρίσεως της εν Ελλάδι Αντιπροσωπείας του Διεθνούς Κομιτάτου του Ερυθρού Σταυρού».

Ο Δ. Ζαλούχος γεννήθηκε το 1862. Σπούδασε φυσική, μαθηματικά και νομικά. Εργάστηκε ως καθηγητής μέσης εκπαίδευσης στη Σύρο και στη Σμύρνη και ως υφηγητής του φυσικού δικαίου στο πανεπιστήμιο. Συνέγραψε και μετέφρασε αρκετά βιβλία με ποικίλα θέματα (λογοτεχνία, ρητορική, διδακτική, νομική, πτηνοτροφία).

[Πηγή βιογραφικού σημειώματος: «Ζαλούχος, Δημήτριος», Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαιδεία, τομ. 11. Αθήνα, Πυρσός, 1929, σ. 902.]

Ο Ιωάννης Κακαβογιάννης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1902. Διορίστηκε εμπειροτέχνης στην οικονομική εφορία Αττικής (1920-1923). Την περίοδο 1921-1924 σπούδασε στη Νομική Σχολή (πήρε το πτυχίο του το 1943). Εργάστηκε ως φορολογικός δικαστής (πρέπει να διορίστηκε το 1948). Πέθανε το 1982. Ήταν παντρεμένος με τη Ζυχειρία Καλοκάρδη.

Ο Φίλιππος Λαγουδάκης ήταν δικηγόρος στην Αλεξάνδρεια.

Αικατερίνη Λασκαρίδου (Βιέννη 1842-1916). Κόρη του Κωνστ.Α. Χρηστομάνου, εμπόρου από το Μελένικο και αδελφή του καθηγητή και ιδρυτή του Γενικού Χημείου, Αναστασίου Χρηστομάνου. Ασχολήθηκε με τα παιδαγωγικά και ίδρυσε στην Ελλάδα Νηπιαγωγείο και Διδασκαλείο Νηπιαγωγών στην Καλλιθέα που ακολουθούσε τη φροεβελιανή μέθοδο. Παντρεύτηκε το 1859 τον Λάσκαρι Π. Λασκαρίδη και απέκτησε δύο κόρες: την Σοφία (1878-1965) που ήταν ζωγράφος και την Ειρήνη (1882-1958), που ίδρυσε τον Οίκο Τυφλών στην Καλλιθέα και εισήγαγε στην Ελλάδα τη μέθοδο ανάγνωσης Braille για τους τυφλούς.

[Λεπτομερές ιδιόχειρο βιογραφικό (5 σελ.) της Αικατερίνης Λασκαρίδου και άλλες σημειώσεις που μαρτυρούν για τα διαβάσματα και την παιδεία της υπάρχουν στον υποφάκ. 1.1 του αρχείου].

Γεννήθηκε στην Ερμούπολη της Σύρου και ήταν γιος του Κωνσταντίνου Λυκουρέζου, νομικού και υπουργού. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα, την Ιένα και τη Λειψία και ανέλαβε το δικηγορικό γραφείο του πατέρα του. Ασχολήθηκε με την πολιτική από νωρίς (εκλογές 1932), πολιτευόμενος τόσο με τον Καφαντάρη όσο και με τον Μεταξά, χωρίς όμως να καταφέρει να εκλεγεί βουλευτής. Στη διάρκεια της Κατοχής συμμετείχε ενεργά στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα με την οργάνωση Ένωσις-Πατρίς. Μετά την απελευθέρωση, εξελέγη βουλευτής Μεσσηνίας στις εκλογές του Μαρτίου 1946. Επανεξελέγη στις εκλογές του 1951 και του 1952 και ανέλαβε το υπουργείο Εσωτερικών στην κυβέρνηση Παπάγου (1952-1954). Επίσης στην ίδια κυβέρνηση διετέλεσε προσωρινός υπουργός Δικαιοσύνης και υπουργός παρά τη Προεδρία της Κυβερνήσεως. Στις εκλογές του 1961 εξελέγη βουλευτής Μεσσηνίας με την Ένωση Κέντρου. Απεβίωσε στο Μιλάνο το 1968. Ήταν παντρεμένος και γιος του είναι ο Αλέξανδρος Λυκουρέζος.

[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Βικιπαίδεια, λήμμα: Παυσανίας Λυκουρέζος]

Ο Νικόλας Κάλας, γιος του Ιωάννη Καλαμάρη και της Ρόζας Α. Καρατζά, γεννήθηκε το 1907 στη Λωζάνη και έζησε στην Ελλάδα ώς το 1934. Φοιτητής της Νομικής το 1923 έγινε μέλος της Φοιτητικής Συντροφιάς και υποστηρικτής του Εκπαιδευτικού Ομίλου. Ως δοκιμιογράφος και πολιτικός αρθρογράφος χρησιμοποίησε το ψευδώνυμο Μ. Σπιέρος και ως ποιητής το ψευδώνυμο Νικήτας Ράντος. Με αυτό εξέδωσε το 1933 τη συλλογή Ποιήματα. Ώς το 1938 έζησε στο Παρίσι. Το 1938 εξέδωσε το βιβλίο του για τον υπερρεαλισμό με τίτλο Foyers d’ incendie και το 1940 εγκαταστάθηκε στις Η.Π.Α. Στη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου υπηρέτησε εθελοντικά μαζί με τον Marcuse και άλλους ευρωπαίους διανοούμενος στο Office of War Information. Το 1943 εξέδωσε το βιβλίο Confound the Wise. To 1945 πήρε την αμερικανική υπηκοότητα και ως το τέλος της ζωής του το 1988 έζησε στη Νέα Υόρκη. Μετά τον πόλεμο εργάστηκε στο πρόγραμμα του Πανεπιστημίου Columbia “Research in Contemporary Cultures" που διηύθυνε η Margaret Mead και με τη συνεργασία των δύο εκδόθηκε το βιβλίο Primitive Heritage.Δημοσίευσε κείμενα κριτικής τέχνης στα σημαντικότερα περιοδικά της καλλιτεχνικής πρωτοπορίας. Εργάστηκε ως Associate Professor of Art στο Farleigh Dickinson University. Βιβλία του πάνω στην Τέχνη είναι τα: The Peggy Cuggenheim Collection (1967, μαζί με την Elena Calas), Art in the Age of Risk (1968), Icons and Images of the Sixties (1971), Transfigurations: Art Critical Essays (1985). Το 1982 κυκλοφόρησε στα ελληνικά η συλλογή δοκιμίων του Κείμενα Ποιητικής και Αισθητικής (1929-1938). Το 1977 και το 1988 εκδόθηκαν αντίστοιχα οι ποιητικές συλλογές του Οδός Νικήτα Ράντου και Γραφή και φως.

Ο γλωσσολόγος Σταμάτης Καρατζάς γεννήθηκε το 1913 στην Κύμη. Σπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (1931-1936), πολέμησε ως έφεδρος ανθυπολοχαγός στο Αλβανικό Μέτωπο και στην Κατοχή έδρασε ως μέλος του ΕΑΜ. Το 1945 έγινε διδάκτορας της Φιλοσοφικής Αθηνών και συνέχισε τις μεταπτυχιακές σπουδές του στο Παρίσι. Το 1952 έγινε λέκτορας της Νέας Ελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου, το 1956 υφηγητής και το 1959 καθηγητής στο ίδιο πανεπιστήμιο. Από το 1960 δίδαξε ως επισκέπτης καθηγητής και στο Πανεπιστήμιο Aix-en-Provence. Το 1964 εκλέχτηκε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και αποσπάστηκε στη Φιλοσοφική Ιωαννίνων. Απολύθηκε από το καθεστώς της δικτατορίας και απέδρασε στη Γαλλία όπου έγινε καθηγητής στο Aix-en-Provence και ανέπτυξε αντιδικτατορική δράση. Επέστρεψε, μετά την πτώση της Χούντας, στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Πέθανε το 1986.

Πηγή: «Βιογραφικό σημείωμα-εργογραφία», Αντίχαρη. Αφιέρωμα στον καθηγητή Σταμάτη Καρατζά, Αθήνα, Ε.Λ.Ι.Α., 1984.

Ο ποιητής, ζωγράφος και δημοσιογράφος Σπύρος Κατσίμης, γεννήθηκε στην Κέρκυρα το 1933 και πρωτοεμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα σε ηλικία 22 ετών. Διετέλεσε υπεύθυνος πολιτιστικών εκπομπών στην ΕΤ1. Εξέδωσε τις ποιητικές συλλογές: Χαμόγελο (1959), Επιλογή 1955-1974 (1979), Ο τρελός (1983) και Ο καιρός της αστραπής (1996). Δημοσίευσε επίσης την συλλογή διηγημάτων Ο νεωκόρος και το φέρετρο (2005) και μία σειρά συνεντεύξεων με ανθρώπους του πνεύματος στον τόμο Αναζητώντας μια διέξοδο.

Η Κεντρική Επιτροπή Πολιτικών Προσφύγων Ελλάδας (Κ.Ε.Π.Π.Ε.) δημιουργήθηκε μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου από τους Έλληνες πολιτικούς πρόσφυγες που κατέφυγαν σε χώρες της Ανατολική Ευρώπης (το 1965 είχαν καταγραφεί από την επιτροπή 60.500 πρόσφυγες).

[Πηγές σύνταξης διοικητικής ιστορίας: http://www.tovima.gr/society/article/?aid=435298 ]

Ο Σίμος (Συμεών) Κουιμτζής ήταν θεατρικός ηθοποιός, υποβολέας και συγγραφέας. Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια και εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη σκηνή το 1936, στο θέατρο «Πανσαμιακόν» (Καρλόβασι Σάμου), με το θίασο Γιάννη και Μανώλη Ρούσσου. Συνεργάστηκε με θιάσους της Αιγύπτου και της Αθήνας (Σοφίας Βέμπο, Νίκου Λώρη, Άννας και Μαρίας Καλουτά, Παρασκευά Οικονόμου, Μαίρης Γιαννούλη, Ελληνικού Σωματείου «Αισχύλος-Αρίων», Άννας Ιασωνίδου και Σπύρου Παππά, Νίκου Βασταρδή, Κώστα Πρέκα κ.ά.). Διηύθυνε τα θεατρικά σχήματα «Ελεύθερος Θεατρικός Οργανισμός», «Ελληνικός Επιμορφωτικός Οργανισμός Θεάτρου» και «Οργανισμός Παιδικού Θεάτρου». Για το θέατρο έγραψε επιθεωρήσεις και κωμωδίες (Όλοι μαζύ τρελλές βραδυές, Αξέχαστη νύχτα, Αθήνα-Χόλλυγουντ, Να τι θα πει Ελλάδα κ.ά.), καθώς και μεταφράσεις και διασκευές έργων άλλων συγγραφέων.

[Πηγές σύνταξης βιογραφικών: 1. Υλικό του αρχείου. 2. Βιογραφικά σημειώματα συνταγμένα από την Ελένη Ράμφου (ΔΑΠ 2006)].

Ο Αναστάσιος Κροκίδας (Πειραιάς, 1847-Μανσούρα, 1883). Το 1856 άρχισε σπουδές στη Νομική Σχολή. Την ίδια χρονιά φαίνεται ότι έφυγε στην Αίγυπτο όπου εισήλθε στο προξενικό σώμα ως προξενικός πράκτορας. Από το 1881 ήταν υποπρόξενος στη Μανσούρα, όπου και δολοφονήθηκε για προσωπικούς λόγους από τον Ευάγγελο Νάτσιο, τον Νοέμβριο του 1883. Ήταν παντρεμένος με την Ελένη το γένος Λεωνίδα Κόντογλου με την οποία απέκτησε ένα γιο, τον Γεώργιο.

Ο Αθανάσιος Κυριαζής γεννήθηκε το 1887 στο Αγρίνιο. Πατέρας του ήταν ο Γεώργιος Κυριαζής από τον Προυσσό Ευρυτανίας και μητέρα του η Ευφροσύνη (το γένος Κυρίτση). Ο Αθανάσιος είχε δύο αδελφές τη Βασιλική και την Αγανίκη. Πολύ νωρίς έχασε τον πατέρα του (1893) και μεγάλωσε με μεγάλες στερήσεις. Παρακολούθησε τις εγκύκλιες σπουδές στο Αγρίνιο ως τη Β΄Γυμνασίου και συνέχισε στο Μεσολόγγι. Το 1903 εγγράφηκε στη Φιλοσοφική της Αθήνας, εργαζόμενος παράλληλα τη νύχτα, αλλά διέκοψε για λόγους υγείας. Το 1906 εγγράφηκε στη Νομική από όπου πήρε το πτυχίο και το διδακτορικό του. Την ίδια χρονιά διορίστηκε γραμματέας στο Ταμείο Μεγαλόπολης. Το 1912 επιστρατεύθηκε λόγω των Βαλκανικών πολέμων και το 1913 αποσπάσθηκε από το στρατό και ορίστηκε οικονομικός επίτροπος των νήσων του Αιγαίου (1913-1914). Ύστερα από κάποια χρόνια υπηρεσίας στην επαρχία, μετατέθηκε στο υπουργείο Οικονομικών και έφθασε ως τη θέση του Διευθυντή του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους. Μετατέθηκε στη Θεσσαλονίκη από τη δικτατορία του Μεταξά το 1938 ως Πάρεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Το 1917 παντρεύτηκε την Λουκία Χρόνη και απέκτησαν τέσσερις κόρες. Παράλληλα με τη λογοτεχνική δημιουργία εξέδωσε το περιοδικό Νέα Γράμματα (1924). Πέθανε το 1950.
Δημοσίευσε δώδεκα ποιητικές συλλογές: Εκατόμβη (1920), Στιγμές που ζω (1921), Η καρδιά με τα φίδια (1922), Επιτάφια ρόδα (1923), Στην παλιά στράτα του χωριού (1925), Τα ρουμελιώτικα (1928), Τα τραγούδια της νύχτας (1929), Ονόματα για τρεις σταυρούς (1929), Ζωή και μοίρα (1932), Αιγινίτικα ακρογιάλια (1936), Όνειρα και παραμύθια (1947), Κοχύλια και πετράδια (1949), Τα προπαροξύτονα (1950).

[Πηγή σύνταξης βιογραφικού: Χρυσούλα Σπυρέλη, Τα ποιήματα του Αθ. Γ. Κυριαζή (1887-1950), πρόλογος Ερατοσθένης Γ. Καψωμένος, Αθήνα, Γαβριηλίδης, 2007, σ. 21-63.]

Ο Κλείτος-Δημήτριος Κύρου γεννήθηκε το 1921 στη Θεσσαλονίκη. Φοίτησε στο κολλέγιο Ανατόλια στη Θεσσαλονίκη. Το Σεπτέμβριο του 1939 εισήχθη στη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Εργάστηκε στον τραπεζικό τομέα (1951-1983). Διετέλεσε Γενικός Γραμματέας του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος από το 1974 μέχρι το 1976.

Στη λογοτεχνία εμφανίστηκε το 1944 από το φοιτητικό περιοδικό Ξεκίνημα, αρχικά με μεταφράσεις ξένων, κυρίως Άγγλων, ποιητών. Ως ποιητής εμφανίστηκε για πρώτη φορά με το ποίημα «Προσμονή» στο περιοδικό Φοιτητής (Θεσσαλονίκη), τχ. 3 (5.5.1945). Το 1949 εξέδωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο Αναζήτηση, Αναμνήσεις μιας αμφίβολης εποχής. Συνεργάστηκε με πλήθος περιοδικών. Ενδεικτικά αναφέρουμε τα περιοδικά Ξεκίνημα, Φοιτητής, Ελεύθερα Γράμματα, Διαγώνιος, Ο Αιώνας μας, Κοχλίας, Νέα Πορεία, Κριτική, Εντευκτήριο. Το σύνολο της ποιητικής του δουλειάς εκδόθηκε στη συλλογή Εν όλω, Συγκομιδή 1943-1997, Άγρα, Αθήνα 1997. Το 1988 του απονεμήθηκε το Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη συλλογή Τα πουλιά και η αφύπνιση, Νεφέλη, Αθήνα 1987, το οποίο όμως αποποιήθηκε. Το 2005 η Ακαδημία Αθηνών του απένειμε για το σύνολο του ποιητικού του έργου το βραβείο Ουράνη. Ποιήματά του μεταφράστηκαν στα αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά, ισπανικά, ρωσικά, πολωνικά, βουλγαρικά και αραβικά.

Ο Κύρου ασχολήθηκε εκτεταμένα με τη μετάφραση, κυρίως ποίησης αλλά και θεάτρου. Μετέφρασε Λόρκα, Απολλιναίρ, Ώντεν, Μακ Λης, Έλιοτ, κ.ά. Τιμήθηκε με το βραβείο της Ελληνικής Εταιρίας Μεταφραστών για τη μετάφραση του έργου του Christopher Marlowe, Δόκτωρ Φάουστους, Άγρα, Αθήνα 1990 και με το κρατικό βραβείο μετάφρασης για τη μετάφραση του έργου του P.B. Shelley, Οι Τσέντσι, Άγρα, Αθήνα 1993.

Ασχολήθηκε επίσης με την κριτική κινηματογράφου, δημοσιεύοντας κείμενά του σε περιοδικά της Θεσσαλονίκης, κυρίως στη Νέα Πορεία. Από το 1962 ως το 1966 διετέλεσε συχνά μέλος της κριτικής ή της οργανωτικής επιτροπής της Εβδομάδας Ελληνικού Κινηματογράφου.

Ανάμεσα στα ενδιαφέροντά του ήταν και η φωτογραφία. Φωτογράφισε εκτεταμένα, αφήνοντας πίσω του ένα πλούσιο φωτογραφικό αρχείο. Δύο φωτογραφίες από την περίοδο της Κατοχής δημοσιεύθηκαν για πρώτη φορά στο περιοδικό Ο Φοιτητής, τχ. 2 (7/4/1945), σ. 5. Έκτοτε αναδημοσιεύθηκαν συχνά. Έλαβε επίσης μέρος σε φωτογραφικούς διαγωνισμούς κερδίζοντας βραβεία.

Ο Κύρου ασχολήθηκε ακόμη με το κολάζ, πραγματοποιώντας σχετική έκθεση μαζί με τον Μανόλη Αναγνωστάκη στη γκαλερί ΖΜ το 1972.

To 1969 παντρεύτηκε την Φιλιώ Αγγελίδου. Μαζί απέκτησαν δύο παιδιά, την Ελένη (1970) και τον Γιώργο (1971).

Πέθανε στις 10 Απριλίου 2006.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Αλεξ. Αργυρίου (επιμ.), Η ελληνική ποίηση, ανθολογία, γραμματολογία, η πρώτη μεταπολεμική γενιά, Σοκόλης, Αθήνα 1982, σσ. 284-285.

Κλείτος Κύρου, Οπισθοδρομήσεις. Αναδρομή ζωής, Άγρα, Αθήνα 2001.

Yλικό του αρχείου.

Η οικογένεια Αργυρόπουλου είναι παλιά φαναριώτικη οικογένεια, που έδρασε προεπαναστατικά στην Κωνσταντινούπολη και μετεπαναστατικά στην Αθήνα.

Δημοσιογράφος στην εφ. Ελευθεροτυπία

Ο ζακυνθινός λόγιος Αντώνιος Μάτεσης, δημιουργός του θεμελιώδους για το νεοελληνικό θέατρο δράματος Ο βασιλικός (1829-1830), ήταν γιος του Δημητρίου Μάτεση και της Βεατρίκης Τερτσέτη. Γεννήθηκε το 1794 στη Ζάκυνθο και πέθανε το 1875 στην Ερμούπολη της Σύρου. Από την πλευρά της μητέρας του, ήταν εξάδελφος του Γεωργίου Τερτσέτη (1800-1874). Ο δικαστικός Σπυρίδων Α. Μάτεσης (1835-1919) ήταν γιος του Αντωνίου Μάτεση και της Κιάρας Β. Μανούσου. Ο δικηγόρος Αντώνιος Σπ. Μάτεσης ήταν γιος του Σπυρίδωνος Α. Μάτεση και της Ευτέρπης Παΐτα.

Πολυπρόσωπη και πολύκλαδη, η οικογένεια Μαυρομιχάλη ήταν μία από τις παλαιότερες και ισχυρότερες στη Μάνη, με μέλη πολιτικούς και στρατιωτικούς που έπαιξαν αποφασιστικό ρόλο στα προεπαναστατικά γεγονότα και είχαν σημαντική δράση στα χρόνια της Επανάστασης, αλλά και στην πολιτική ζωή του νεοσύστατου ελληνικού κράτους. Στο αρχείο του ΕΛΙΑ Αθήνας υπάρχουν έγγραφα που αναφέρονται σε μέλη μεταγενέστερων γενεών.

Ο Πέτρος Μαυρομιχάλης, γιός του Κυριακούλη, ακολούθησε το στρατιωτικό επάγγελμα. Όντας ανθυπασπιστής, πήρε μέρος στην επανάσταση του 1843. Τα επόμενα χρόνια (1844-1847), κλήθηκε να καταστείλει διάφορες στάσεις στην περιοχή της Λακωνίας, και υπήρξε αρχηγός του Λακωνικού σώματος στην Εύβοια το 1848. Από το 1847 εκλεγόταν βουλευτής Οιτύλου.

Ο Κυριακούλης Μαυρομιχάλης (Αθήνα, 1850 - 1916) ήταν γιος του Πέτρου. Πρωτοεκλέχτηκε βουλευτής Οιτύλου το 1879. Υπουργός Εσωτερικών (1895 - 1897, 1902 - 1903, 1905), Στρατιωτικών (1904 - 1905), μετά τη δολοφονία του Δεληγιάννη έγινε αρχηγός του “Εθνικού Κόμματος" (τμήματος του παλιού δεληγιαννικού) και ύστερα από την επανάσταση στο Γουδί ορκίστηκε πρωθυπουργός (Αύγουστος 1909). Παραιτήθηκε τον Ιανουάριο του 1910 διαφωνώντας με τους στρατιωτικούς.

Ο Πέτρος Κυριακούλη Μαυρομιχάλης υπήρξε πολιτικός και το 1946 ήταν υπουργός Στρατιωτικών.

Υλικό υπάρχει και για άλλα πρόσωπα όπως για: τον Πετρόμπεη και Λεωνίδα Μαυρομιχάλη, την Λίνα Μαυρομιχάλη (σύζυγο του πρωθυπουργού Κυριακούλη), τον Πέτρο Αντωνίου Μαυρομιχάλη (βουλευτή), την Ασπασία Μαυρομιχάλη (σύζυγο Ιωάννου Ράλλη, πρωθυπουργού επί Κατοχής) και τον γιο τους Δημήτριο Ιωάννου Ράλλη.

Ο Αλέξανδρος Φιλίππου Μαύρου, κάτοικος Θεσσαλονίκης, διατηρούσε εμπορικό κατάστημα στη Θεσσαλονίκη από το 1880 και ασχολιόταν με το εμπόριο δερμάτων και άλλων βυρσοδεψικών υλικών και μηχανών. Η οικογένεια Μαύρου καταγόταν πιθανότατα από τον Βόλο όπου βρίσκονταν εγκατεστημένα τα περισσότερα μέλη της. Ο Αλέξανδρος Μαύρου διηύθηνε την εμπορική του επιχείρηση στη Θεσσαλονίκη σε συνεργασία με τον αδερφό του Γεώργιο ενώ συχνά αλληλογραφούσε με τους υπόλοιπους αδερφούς του για εμπορικά θέματα. Αυτοί ήταν οι: Κωνσταντίνος (Βόλος), Γεώργιος (Θεσ/νίκη, Αικατερίνη, Σέρρες), Νέστωρ (Θεσ/νίκη, Βόλος, Βιτώλια), Αγγελής (Βόλος) και Δημήτριος (Μακρινίτσα Βόλου). Την εμπορική επιχείρηση ανέλαβε από το 1925 ο γιος του Αλέξανδρου, Κωνσταντίνος.

Η Εύη Μελά ήταν ανταποκρίτρια των γερμανικών εφημερίδων Die Welt, Mϋncher Merkur, Stuttgarter Zeitung κατά την περίοδο 1959-1967. Μετά την πτώση της ελληνικής στρατιωτικής χούντας το 1974, εργάστηκε για τους Sϋddeutsche Zeitung, RIAS Berlin, Christ und Welt, Merian κ.ά. Μεταξύ των ετών 1969-1990 έγραψε, δημοσίευσε και μετάφρασε μεταξύ άλλων έργων, εννέα οδηγούς για την Ελλάδα και την ιστορία της ελληνικής τέχνης, καθώς επίσης και έναν οδηγό για τη Ρουμανία. Αυτά τα βιβλία μεταφράστηκαν σε πολλές γλώσσες και επανεκδόθηκαν πολλές φορές. Το πιο γνωστό βιβλίο της ίσως είναι το Temples and Sanctuaries of Ancient Greece: A Companion Guide (1973). Ήταν μέλος του Διεθνούς Ινστιτούτου Τύπου (IPI).

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1908. Πραγματοποίησε γυμνασιακές σπουδές στη Λεόντειο Σχολή (Lycee Leonin) στην Αθήνα και στη Theresianische Akademie στη Βιέννη.

Από τους πρωτεργάτες του ελληνικού κινηματογράφου, διετέλεσε καλλιτεχνικός διευθυντής στην Αστέρω του Δημήτρη Γαζιάδη (1929), τεχνικός διευθυντής στο Δάφνις και Χλόη του Ορέστη Λάσκου (1931), συνεργάτης του Δημήτρη Μεραβίδη, ενώ εμφανίστηκε και ως ηθοποιός, σε μικρό ρόλο, στον Μάγο της Αθήνας του Αχιλλέα Μαδρά (1931).

Σκηνοθέτης και σεναριογράφος στις ταινίες, Ανοιχτή θάλασσα (1954) και Αλλού τα κακαρίσματα (1960), υπέγραψε, επίσης, ως σκηνοθέτης, δύο ντοκιμαντέρ μικρού μήκους, ένα από την ιστορική παράσταση της Ηλέκτρας του Σοφοκλή στο αρχαίο θέατρο Επιδαύρου (1938, Εθνικό Θέατρο, σκηνοθεσία Δημήτρης Ροντήρης), και ένα με τίτλο Κώς, το νησί του Ιπποκράτη (1958).

Το 1955 ίδρυσε τον Κινηματογραφικό Οργανισμό Αρχαίου Δράματος, με σκοπό «την παραγωγήν και διάδοσιν αρχαίων ελληνικών τραγωδιών εις την εσωτερικήν και εξωτερικήν αγοράν». Την ίδια χρονιά ολοκλήρωσε κινηματογραφική διασκευή της τραγωδίας του Σοφοκλή, Οιδίπους τύραννος, με σκοπό την κινηματογραφική της παρουσίαση. Τα γυρίσματα ξεκίνησαν το 1959, με τον Δημήτρη Μυράτ και την Αλέκα Κατσέλη στους ρόλους του Οιδίποδα και της Ιοκάστης αντίστοιχα, ωστόσο η ταινία δεν ολοκληρώθηκε.

Ασχολήθηκε, επίσης, με την αρθρογραφία (κατά την περίοδο 1929-1932 συνεργάστηκε με τα Νέα του Κωστή Μπαστιά, καθώς και με τα περιοδικά Το Παρλάν και Πρωτοπόροι), ενώ το 1931 του ανατέθηκε η διεύθυνση του αθηναϊκού γραφείου Τύπου της κινηματογραφικής εταιρείας Metro-Goldwyn-Mayer.

Σημαντικότατη υπήρξε και η σταδιοδρομία του Τάσου Μελετόπουλου ως θεατρικού φωτογράφου. Η αγάπη του για την τέχνη της φωτογραφίας χρονολογείται από τα μέσα της δεκαετίας του 1920. Πρώτος φωτογράφος του Εθνικού Θεάτρου, προσέφερε αναντικατάστατα τεκμήρια υψηλής αισθητικής από παραστάσεις της κρατικής σκηνής αλλά και ελεύθερων θιάσων, κατά την περίοδο 1932-1955.

[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: 1) Λούπας, Στάθης, «Τάσσος Μελετόπουλος», Το Παρλάν 26, 24/10/1931, σσ. 771-772. 2) Γούτος, Κώστας Δ. / Νούλας, Κωνσταντίνος Δ., Λεξικό σκηνοθετών του ελληνικού κινηματογράφου. Αθήνα, Αιγόκερως, 1996. 3) Μητροπούλου, Αγλαΐα, Ελληνικός κινηματογράφος. Αθήνα, 1980. 4) Υλικό του αρχείου.]

Ο Δημήτριος Γ. Μοστράτος καταγόταν από την Κωνσταντινούπoλη. Το 1891 στο Βερολίνο εκδόθηκε το έργο του Die Padagogik des Helvetius.

Διετέλεσε σχολάρχης της Αμπετείου Σχολής του Καΐρου μεταξύ των ετών 1900-1903. Το 1903 διορίστηκε καθηγητής της ελληνικής φιλολογίας στην Μεγάλη του Γένους Σχολή, όπου δίδαξε ελληνικά, συνθέσεις και γραμματολογία. Πέθανε το 1909.

Ο Ευαγγελίδης Μαργαρίτης (1850-;) –ο συγγραφέας των περισσοτέρων επιστολών του αρχείου– ήταν ιστορικός της φιλοσοφίας στο Εθνικό Πανεπιστήμιο και ίδρυσε τον «Σύλλογο Μικρασιατών» στην Αθήνα.

[Πηγές: Τα στοιχεία των βιογραφικών σημειωμάτων αντλήθηκαν από το ίδιο το αρχείο και από την ιστοσελίδα «Δάσκαλοι που δίδαξαν στην Πατριαρχική Μεγάλη του Γένους Σχολή από το έτος της ίδρυσής της μέχρι σήμερα», http://www.megalisxoli.gr/upload/daskaloi.doc. Η αναφορά στο έργο του Δ. Μοστράτου έγινε από την ιστοσελίδα «Τεκμήρια», http://www.kenef.phil.uoi.gr, τελευταία επίσκεψη 18/10/2006. Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Αθήνα, Χάρης Πάτσης, 1968, τομ. 6.]

Υδραίικη οικογένεια με μέλη, μεταξύ άλλων, τον πρόκριτο Βασ.Ν. Μπουντούρη (1775-; ) που είχε δραστηριοποιηθεί στο χώρο της εμπορικής ναυτιλίας, ενίσχυσε σημαντικά τον Αγώνα και συμμετείχε ενεργά στη διοίκηση και πολιτική εξουσία του νέου κράτους, τον γιο του Νικόλαο (Νικολό) Β. Μπουντούρη (Υδρα 1805-Χαλκίδα 1868) που έλαβε μέρος στις ναυτικές επιχειρήσεις του Αγώνα (1821-1827), υπηρέτησε στο Υγειονομείο Πειραιά (1837-1844) και εγκαταστάθηκε στην Χαλκίδα το 1845, όπου εκλέχθηκε για πρώτη φορά βουλευτής το 1853 και κατόπιν δήμαρχος (1855-57) και διετέλεσε υπουργός Ναυτικών στις κυβερνήσεις Δ. Κυριακού (1863) και Μπ. Ρούφου (1866). Ο Βασ. Ν. Μπουντούρης και οι απόγονοί του αποτέλεσαν τον κλάδο Εύβοιας της οικογένειας, μιας που εγκαταστάθηκαν και έζησαν στην Εύβοια, αξιοποιώντας μεγάλες εκτάσεις γης που είχαν αγοράσει εκεί μαζί με άλλους Υδραίους γύρω στο 1830. Ο γιος του Νικολού, Βασίλειος Βουδούρης (Χαλκίδα 1840-Αθήνα 1910) ήταν μεγαλοκτηματίας, ιδιοκτήτης μεταλλείων, επιχειρηματίας και πολιτικός. Εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής το 1868, πρόεδρος της Βουλής την περίοδο 1892-95, και διετέλεσε υπουργός Ναυτικών και Στρατιωτικών στις κυβερνήσεις Γ. Θεοτόκη (1899-1901) και Δ.Γ. Ράλλη (1905). Η κόρη του Νικολού Μπουντούρη, Σκεύω ( ; -1904) ήταν σύζυγος του αρεοπαγίτη Θ. Βώκου και ο γιος του Δημήτριος (1842-1911) ήταν αξιωματικός του Ναυτικού, υπασπιστής του Γεωργίου Α΄, κυβερνήτης των πλοίων "Αμφιτρίτη" και "Σφακτηρία" και σύζυγος της Ιωσηφίνας Declaux.

Ο Αλμπέρτος Ναρ γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη το 1947. Γιος σεφαραδιτών Εβραίων, επιζώντων του Ολοκαυτώματος, παρακολούθησε μαθήματα στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και εργάστηκε ως γραμματέας της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης. Διηύθυνε το Κέντρο Ιστορικών Μελετών Εβραϊσμού Θεσσαλονίκης και ήταν μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής του Κέντρου Ιστορίας του Δήμου Θεσσαλονίκης.

Πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα το 1985 με το βιβλίο Οι συναγωγές της Θεσσαλονίκης. Τα τραγούδια μας, έκδοση Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης. Ερεύνησε για χρόνια την ιστορία και τη λαογραφία της εβραϊκής κοινότητας της πόλης του συγκεντρώνοντας το σύνολο της δουλειάς του στο βιβλίο Κειμένη επί ακτής θαλάσσης, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 1997. Μαζί με την Έρικα Κούνιο Αμαρίλιο κυκλοφόρησαν το βιβλίο Προφορικές μαρτυρίες Εβραίων της Θεσσαλονίκης για το Ολοκαύτωμα, Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη 1998.

Ως πεζογράφος εμφανίστηκε επίσης το 1985 με διήγημά του στο περιοδικό Το δέντρο. Συνεργάστηκε στενά με τα περιοδικά Παραφυάδα και Το τραμ (Τρίτη διαδρομή). Κυκλοφόρησε τις συλλογές διηγημάτων Σε αναζήτηση ύφους, Τα τραμάκια, Θεσσαλονίκη 1991 και δεύτερη έκδοση εμπλουτισμένη με πέντε διηγήματα, Νεφέλη, Αθήνα 1997 και Σαλονικάι, δηλαδή Σαλονικιός, Νεφέλη, Αθήνα 1999. Υπήρξε τακτικός συνεργάτης των εφημερίδων Μακεδονία και Θεσσαλονίκη. Κείμενά του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γερμανικά, ισπανικά, γαλλικά και εβραϊκά. Πέθανε το 2005. Μετά το θάνατό του εκδόθηκε το βιβλίο Επιπόλαιος επί πόλεως, πεζά κείμενα 1998-2003, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2007.

[Πηγή σύνταξης βιογραφικού http://www.biblionet.gr]

Το πραγματικό όνομα του ποιητή, πεζογράφου, θεατρικού συγγραφέα και στιχουργού Γιάννη Νεγρεπόντη ήταν Ιωάννης Ξυνοτρούλιας (Λάρισα 1930-Αθήνα 1991). Σπούδασε αρχαιολογία στην Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και παρακολούθησε μαθήματα στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών (1949-51). Στα γράμματα πρωτοεμφανίστηκε το 1949 με το ψευδώνυμο Γιάννης Νικολάου, δημοσιεύοντας το πρώτο του διήγημα στο περιοδικό Ελληνική Δημιουργία. Το 1955 στην Επιθεώρηση Τέχνης υπέγραψε ποίημά του με το ψευδώνυμο Τζων Νεγρεπόντης, όνομα το οποίο κράτησε μετατρέποντας το Τζων σε Γιάννης.

Το 1958 εξέδωσε την πρώτη ποιητική συλλογή του με τίτλο Πρόσωπα και χώρος. Ακολούθησαν: Καθημαγμένοι (1960), Δωρήματα (1963), Άδιον ουδέν έρωτος (1971), Φυλάττειν Θερμοπύλας (1971, ορατόριο), Μικροαστικά (1974), Τα τραγούδια της Αργυρώς (1976), Συνάντηση (1979), Κάτω από ένα κουνουπίδι (1981) και Φεμινιστικά (1983).

Σημαντικό μέρος του έργου του Νεγρεπόντη αποτελούν τα πεζά του κείμενα, τα οποία δημοσιεύθηκαν στους εξής τόμους: Έγκλειστοι (1966), Ο καθρέπτης και άλλες πρόζες (1973), 15 παραμύθια (1977), Οι μπόμπιρες (1979), Ένας μπόμπος πολύ αριστερός (1980), Ο κύριος Χ (1981), Ο γάμος η διαθήκη και οι έρωτες (1981), Το διπλανό δωμάτιο (1982) και Τα κομματικά (1986, μικρός τόμος με αποφθεγματικές παραγράφους).

Ο Νεγρεπόντης ασχολήθηκε επίσης με την συγγραφή θεατρικών έργων. Το 1961 εξέδωσε την Ιφιγένεια, ποιητικό έργο σε διαλογική μορφή. Δύο χρόνια αργότερα παίχθηκε στο θέατρο Το Μπουρίνι (διασκευή ομώνυμης νουβέλας του Καραγάτση), το 1965 το θεατρικό Να περιμένουμε ένα ξένο, το επόμενο έτος δημοσιεύθηκε Η Προξενήτρα στο περιοδικό Θέατρο, το 1974-75 παραστάθηκε η επιθεώρηση Μικροαστικά και τέλος το 1979 δημοσιεύθηκε το θεατρικό έργο Ο φίλος μας ο Αίσωπος.

Τα έργα Μικροαστικά και τα Απλά μαθήματα Πολιτικής Οικονομίας μελοποιήθηκαν από τον Λ. Κηλαηδόνη και τα Νέγρικα από τον Μ. Λοΐζο. Στίχους του επίσης μελοποίησαν οι Μ. Θεοδωράκης, Χ. Λεοντής, Θ. Μπακαλάκος.

[Πηγές: Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1983, τομ. 7]

Ο Νικόλαος Νέρης ήταν γιος του Ιωάννη Νέρη και της Μαριγώς Κωβαίου. Ο πατέρας του καταγόταν από την Αθήνα και διετέλεσε διευθυντής των ΤΤΤ στην Αμοργό όπου γνώρισε και παντρεύτηκε τη μητέρα του. Ο Ν. Νέρης γεννήθηκε στη Μύκονο όπου είχε μετατεθεί ο πατέρας του. Είχε δύο αδελφούς τον Γιώργο (γεν. 1909, μετέπειτα εφέτης στην Αθήνα) και τον Αριστείδη (γεν. 1906, μετέπειτα υπάλληλος σε υπουργείο). Άλλα δύο αδέλφια του, ο Γιώργος και ο Δημοσθένης, είχαν πεθάνει σε νηπιακή ηλικία. Είχε επίσης δύο μεγαλύτερες ετεροθαλείς αδελφές, την Ξανθή και την Ελένη, από πρώτο γάμο του πατέρα του (στην Κύθνο, όπου υπηρετούσε ως τηλεγραφητής? η πρώτη του σύζυγος ονομαζόταν Παγώνα και πέθανε νέα). Ο Ν. Νέρης φοίτησε στο Δημοτικό της Αμοργού, ολοκλήρωσε το Δημοτικό σχολείο και την πρώτη τάξη Ελληνικού στη Φολέγανδρο, την Β΄ Ελληνικού στη Σκιάθο, επέστρεψε στην Αμοργό, τελείωσε το Γυμνάσιο στην Αθήνα. Σπούδασε στην Νομική Αθηνών και στη Γαλλική Ακαδημία και παράλληλα εργαζόταν στο Υπουργείο Οικονομικών (μετά από εξετάσεις το 1917). Στη στρατιωτική του θητεία υπηρέτησε στη Στρατονομία ως νομικός και από εκεί το 1920 (ή 1921) στην Αστυνομία Πόλεων. Φοίτησε στη σχολή Αστυνομίας Πόλεων στην Κέρκυρα και έκτοτε σταδιοδρόμησε σε αυτό το σώμα. Υπηρέτησε στην Αστυνομία Πάτρας (1922-1927) και από το 1928 στην Αθήνα. Στα 1933-1940 εργάστηκε για την ίδρυση και διοργάνωση της Τουριστικής Αστυνομίας. Έφτασε μέχρι τη θέση του Αρχηγού της Αστυνομίας (1958-1960). Το 1940-41 οργάνωσε την παθητική αεράμυνα και τα εθελοντικά συντάγματα κατά των αλεξιπτωτιστών (διοικητής παθητικής αεραμύνης της προστασίας του αμάχου πληθυσμού και διοικητής του συντάγματος των λόχων αεραμύνης). Στάλθηκε από την κυβέρνηση ως μάρτυρας κατηγορίας στη δίκη των εγκληματιών πολέμου της Νυρεμβέργης. Το 1947 ο βασιλιάς Παύλος του ανέθεσε τη δημιουργία του Εθνικού Ιδρύματος με στόχο τη συγκρότηση τεχνικών σχολών και αγροτολεσχών για την επαγγελματική κατάρτιση του πληθυσμού και ειδικά των ανήλικων πολιτικών κρατουμένων του εμφυλίου, το οποίο ο Νέρης διηύθυνε άμισθα για δέκα χρόνια (1947-1957), παράλληλα με την έμμισθη διοίκηση της Τουριστικής Αστυνομίας. Από το Εθνικό Ίδρυμα παραιτήθηκε το 1957 και επανήλθε στην Αστυνομία από όπου συνταξιοδοτήθηκε το 1960. Στο διάστημα αυτό εργάστηκε για τη δημιουργία του Ταμείου Υγείας των αστυνομικών. Στη διάρκεια της δικτατορίας του αφαιρέθηκε ο βαθμός του αρχηγού της Αστυνομίας (και ποσοστό της σύνταξής του). Κατά την μεταπολίτευση ανακλήθηκε για να συνδράμει στις κρίσεις των αξιωματικών που είχε απολύσει η Χούντα.

Αντίστοιχες σχολές επαγγελματικής κατάρτισης κλήθηκε να οργανώσει στο Ιράκ. Το 1961-1963 διετέλεσε σύμβουλος του Μακαρίου για θέματα τουρισμού και συντέλεσε στην οργάνωση του παραθαλάσσιου τουρισμού της Κύπρου. Αντίστοιχη προσπάθεια έκανε και στο Λίβανο, την ίδια περίοδο. Υπήρξε για πολλά χρόνια αντιπρόεδρος του Κοινωφελούς οργανισμού Κυκλάδων νήσων (Κ.Ο.Κ.Ν.) και πρόεδρος του συνδέσμου Αμοργίνων. Ασχολήθηκε συστηματικά με τον προσκοπισμό. Τιμήθηκε με πολλές διακρίσεις. Έδωσε πολλές διαλέξεις στο Εθνικό Ίδρυμα, ασχολήθηκε και με τη λογοτεχνία χωρίς να δημοσιεύσει έργα του. Ταξίδεψε στην Ευρώπη, την Ασία, την Αφρική, την Αμερική και άφησε πολλές ταξιδιωτικές εντυπώσεις.

Παντρεύτηκε την Τασία Παναγοπούλου, στην Πάτρα (1924) και απέκτησε δύο παιδιά, από τα οποία το πρώτο πέθανε νωρίς (1932). Με την πρώτη του οικογένεια έζησε στην Παλλήνη, όπου ο ίδιος διατηρούσε και ένα χωριστό οίκημα για τη μελέτη του, το οποίο αποκαλούσε Κελί. Με τη δεύτερη σύζυγό του, φιλόλογο Βιργινία Βέργη γνωρίστηκαν το 1957 και παντρεύτηκαν το 1974 στον άγιο Σάββα της Αλεξάνδρειας. Την ακολούθησε στους τόπους εργασίας της: Αλεξάνδρεια (1969-1977), Αμοργό, Αιθιοπία (1981-1983), Σκιάθο. Ο Ν. Νέρης πέθανε στην Αθήνα το 1990, ύστερα από τραυματισμό του από αυτοκίνητο.

Η Βιργινία Βέργη-Νέρη γεννήθηκε στις 27 Ιουνίου 1927 στο Φόδελε της Κρήτης. Φοίτησε στο γυμνάσιο θηλέων του Ηρακλείου και σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Εργάστηκε ως φιλόλογος σε διάφορα σχολεία εντός και εκτός Ελλάδας: στο Παγκύπριο Γυμνάσιο θηλέων Λευκωσίας, στο Αβερώφειο Γυμνάσιο Αλεξανδρείας, στο Μίχειο Γυμνάσιο-Λύκειο της Αντίς Αμπέμπα. Υπηρέτησε ως Γυμνασιάρχης στο Γυμνάσιο Αμοργού και ως λυκειάρχης στο Λύκειο Σκιάθου. Παράλληλα ανέπτυξε πλούσια πνευματική δράση με διαλέξεις, θεατρικές παραστάσεις, φιλολογικές έρευνες και δημοσιεύσεις.

Ο Γ. Νικολετόπουλος, του Λεωνίδα και της Βασιλικής το γένος Δρούκα, γεννήθηκε στον Πειραιά στις 25.3.1919. Σπούδασε ιατρική και εργαζόταν στην Α΄ χειρουργική κλινική του Τζανείου ως τον πρόωρο θάνατό του τον Ιανουάριο του 1945 (;), ύστερα από τραυματισμό για τον οποίο αρνήθηκε αντιτετανικό ορό προκειμένου να μην τον στερήσει από ασθενείς του.

[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Υλικό του αρχείου και πληροφορίες της δωρήτριας.]

Ο Αλέξανδρος Οθωναίος (Γύθειο, 1879 – Αθήνα, 1970) υπήρξε ανώτατος στρατιωτικός (διετέλεσε για λίγες μέρες αρχιστράτηγος τον Νοέμβριο του 1944) και πρωθυπουργός της έκτακτης κυβέρνησης («κυβέρνησης των στρατηγών») που κατέστειλε το πραξικόπημα του Πλαστήρα το 1933 και παρέδωσε την εξουσία στο νικητή των εκλογών Π. Τσαλδάρη. Μετριοπαθής, αντιβασιλικών πεποιθήσεων, στρατιωτικός έλαβε μέρος σε όλες τις κινήσεις που αμφισβητούσαν ή στρέφονταν εναντίον της βασιλείας (επανάσταση 1909, κίνημα Εθνικής Αμύνης, δημοψήφισμα 1946) και υπήρξε ο πρόεδρος του Εκτάκτου Στρατοδικείου που καταδίκασε σε θάνατο τους «εξ». Η ιδεολογική του τοποθέτηση επηρέασε και την παραμονή του στο στράτευμα που εξαρτιόταν από τις εκάστοτε πολιτικές περιστάσεις. Μετά τον πόλεμο πήρε ενεργό μέρος στις κινήσεις κατά της παλινόρθωσης της μοναρχίας και υπήρξε πρόεδρος της Συνομοσπονδίας Δημοκρατικών Συλλόγων που ανέλαβε τη διάδοση της ιδέας της αβασίλευτης δημοκρατίας κατά το δημοψήφισμα του 1946. Παντρεύτηκε την Μαρίκα Παπαγιάννη, το 1933, και απέκτησε μαζί της μία κόρη.

[Αναλυτικό βιογραφικό σημείωμα: βλ. Εκδοτική Αθηνών, Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, τ. 7, Αθήνα 1987, σ. 423-424].

Η Βιργινία Βασιλείου γεννήθηκε στην Αθήνα. Φοίτησε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστηµίου Αθηνών και στα χρόνια της Κατοχής εισήλθε στις γραµµές της εαµικής Εθνικής Αντίστασης. Σχεδίαζε, ζωγράφιζε, δοκίµασε τις ικανότητές της στη γλυπτική, στη µικροτεχνία, στην εικονογράφηση. Μετά την απελευθέρωση, έζησε τις περιπέτειες του κόσµου της εαµικής Αριστεράς. Δικάστηκε από έκτακτο στρατοδικείο και φυλακίστηκε στις φυλακές Αβέρωφ. Όταν εξέτισε την ποινή της, δεν απελευθερώθηκε αλλά εκτοπίστηκε στο Τρίκερι. Μετά την εξορία δούλεψε πλάι στον χαράκτη Τάσσο στο εργοστάσιο γραφικών τεχνών ΕΛΚΑ και µαθήτευσε κοντά του στη χαρακτική. Δούλεψε επίσης ως ζωγράφος στον "Κεραµεικό" και αργότερα σε τοιχογραφίες εκκλησιών και σε αποκατάσταση πινάκων, στην Ελλάδα και στη Γαλλία. Η συµµετοχή της µε λίγα έργα της σε οµαδικές εκθέσεις στη Μόσχα και στο Παρίσι οφείλεται σε προσπάθειες άλλων, µεταξύ των οποίων ο άντρας της, ζωγράφος Νέστορας Παπανικολόπουλος.

Ο στρατηγός Παναγιώτης Δαγκλής γεννήθηκε στο Αγρίνιο και φοίτησε στη Σχολή Ευελπίδων. Στους Βαλκανικούς πολέµους διετέλεσε επιτελάρχης του Γενικού Στρατηγείου και αρχηγός του Στρατού Ηπείρου. Το 1914 εισήλθε στην πολιτική, προσχωρώντας στο Κόµµα των Φιλελευθέρων του Ελευθέριου Βενιζέλου και το 1915 έγινε Υπουργός Στρατιωτικών. Μαζί µε τον Ελ. Βενιζέλο και τον Παύλο Κουντουριώτη αποτέλεσαν την ηγετική τριανδρία στην προσωρινή κυβέρνηση της Εθνικής Άµυνας στη Θεσσαλονίκη, στην περίοδο του εθνικού διχασµού. Το 1921 διαδέχτηκε τον Ελ. Βενιζέλο στην αρχηγία του Κόµµατος των Φιλελευθέρων. Ο στρατηγός Π. Δαγκλής εφηύρε το πυροβόλο όπλο που ονοµάστηκε Σνάιντερ-Δαγκλή και σήµερα εκτίθεται στο Πολεµικό Μουσείο.

Η Πανελλήνια Ένωση Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης (ΠΕΑΕΑ) ιδρύθηκε το 1964 µε βασικό σκοπό την αποκατάσταση της Εθνικής Αντίστασης. Η συζήτηση για την Εθνική Aντίσταση στις αρχές της δεκαετίας του ΄60, έχει διττό χαρακτήρα αφ’ ενός αφορά την αναγνώρισή της, αφ’ ετέρου τη συγκρότηση της Ιστορίας της. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται η ίδρυση της ΠΕΑΕΑ καθώς και άλλων µαζικών οργανώσεων αντιστασιακών, που συγκροτήθηκαν την ίδια περίοδο, κατά κύριο λόγο υπό την σκέπη της ΕΔΑ.

Ως αποτέλεσµα της πρωτοβουλίας µητέρων, συζύγων και στενών συγγενών τόσο των καταδικασµένων σε θάνατο, από τα Στρατοδικεία κρατουµένων, όσο και αυτών που βασανίζονταν στη Μακρόνησο και στα Γιούρα, η ΠΕΟΠΕΦ –Πειραϊκή, αρχικά Ένωσις Οικογενειών- συγκροτήθηκε το 1948. Το 1950 απέκτησε καταστατικό και µε τα σωµατειακού χαρακτήρα παραρτήµατα της κάλυψε όλη την Ελλάδα. Στους σκοπούς της περιλαµβάνονταν η ηθική και υλική ενίσχυση των µελών της, η θέσπιση κρατικής πρόνοιας για τις οικογένειες των κρατουµένων, η υποστήριξη των οικογενειών από τον Ερυθρό Σταυρό, η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των κρατουµένων και η αποκατάσταση των απολυόµενων. Το σωµατείο διαλύθηκε µε δικαστική απόφαση το Φεβρουάριο του 1952.

H Συντονιστική Επιτροπή Εργαζοµένων Νέων Ελλάδας (ΣΕΕΝΕ) συγκροτήθηκε το 1962 µε βασικό αίτηµα την προάσπιση των εργασιακών δικαιωµάτων των εργαζόµενων νέων: την κοινωνική ασφάλιση, την αύξηση των ηµεροµισθίων, την πρόληψη των εργατικών ατυχηµάτων, την µείωση των ωρών εργασίας, την βελτίωση των συνθηκών εργασίας, το δικαίωµα στη µόρφωση. Η ΣΕΕΝΕ οργάνωσε δύο πανελλήνιες συναντήσεις εργαζόµενων νέων καθώς και την «Εβδοµάδα εργατικού ατυχήµατος», ενώ παράλληλα συµµετείχε στις µεγάλες κινητοποιήσεις της νεολαίας στη δεκαετία του ’60.

Ο Σύλλογος Εργαζοµένων Μαθητών Μέσης Εκπαίδευσης (ΣΕΜΜΕ) συγκροτήθηκε το 1962 και εξέφρασε τα αιτήµατα των εργαζόµενων µαθητών που φοιτούσαν σε νυχτερινά σχολεία. Συµµετείχε στις µεγάλες κινητοποιήσεις των µαθητών και φοιτητών της δεκαετίας του ΄60 έχοντας ως βασικά αιτήµατα την κατάργηση των διδάκτρων, την µείωση των ωρών εργασίας και του χρόνου φοίτησης και την αναβάθµιση της εκπαίδευσης. Ο Σύλλογος εξέδιδε την εφηµερίδα Μαθητική .

Η Νεολαία της ΕΔΑ απέκτησε θεσµική υπόσταση και τον ακριβή της τίτλο το καλοκαίρι του 1956 µετά την Α΄ Συνδιάσκεψη του κόµµατος της ΕΔΑ. Ουσιαστικά αποτέλεσε, τη µετεξέλιξη της Οργάνωσης των Νέων ΕΔΑ που λειτούργησε µετά την διάλυση της ΕΔΝΕ, το 1954. Η Νεολαία της ΕΔΑ µαζικοποιήθηκε σταδιακά από το 1958 και το 1963 άγγιξε τα όρια της οργανωτικής της ανάπτυξης. Το 1964 µαζί µε τη «Δηµοκρατική Κίνηση Νέων Γρ. Λαµπράκη» συγχωνεύθηκαν στην Δηµοκρατική Νεολαία Λαµπράκη. Το αρχείο της κατασχέθηκε µαζί µε το αρχείο ΕΔΑ, από τα γραφεία του κόµµατος και σήµερα, µετά την αποκατάστασή του, φυλάσσεται στα ΑΣΚΙ.

Ο ΑΣΟΠΕΦ ιδρύθηκε τον Απρίλιο του 1958, ως συνέχεια της ΠΕΟΠΕΦ, µε βασικούς άξονες δράσης τη βελτίωση της θέσης των πολιτικών κρατουµένων και εξόριστων και την απόλυση τους, καθώς και τη µέριµνα για τις οικογένειες τους. Στις δραστηριότητες του Συλλόγου περιλαµβάνονταν ακόµη σειρά διαβηµάτων και εκστρατειών στην Ελλάδα και στο εξωτερικό για την κατάργηση των εκτάκτων µέτρων, τη συγκέντρωση υπογραφών για τη χορήγηση γενικής αµνηστίας, τη µέριµνα για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και της ιατροφαρµακευτικής περίθαλψης στους κρατούµενους.

Φιλόλογος και ιστορικός, ο Λέανδρος Βρανούσης (Ιωάννινα 1921- Αθήνα 1993) σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστηµίου Αθηνών. Στα χρόνια της Κατοχής συνδέθηκε µε τις παράνοµες οργανώσεις του ΚΚΕ και της ΕΠΟΝ στα Γιάννενα και συµµετείχε στην αντίσταση ως αντάρτης του ΕΛΑΣ. Το 1944 συµµετείχε στις εργασίες του Εθνικού Συµβουλίου ως εθνοσύµβουλος Ιωαννίνων, ο νεότερος εθνοσύµβουλος της ΠΕΕΑ. Από το 1946 κατέθεσε τις πρώτες επιστηµονικές εργασίες του προσανατολισµένες στην περίοδο του Διαφωτισµού και στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Ήπειρο. Το 1956 εντάχθηκε ως ερευνητής στο Κέντρο Έρευνας Μεσαιωνικού και Νέου Ελληνισµού της Ακαδηµίας Αθηνών, ενώ από το 1962 ανέλαβε την διεύθυνση του. To 1954 του απενεµήθη το βραβείο της Ακαδηµίας Αθηνών για τη µονογραφία του για τον Ψαλίδα και τον Ρήγα και το 1958 το Α΄ Κρατικό Βραβείο Βιογραφίας για το έργο του "Ρήγας Βελεστινλής".

Μέλος της κοµµουνιστικής νεολαίας, εξορίστηκε στην Φολέγανδρο το 1938, από όπου απέδρασε το 1941 και ανέλαβε γραµµατέας της Οργάνωσης Αθήνας της ΟΚΝΕ. Τον Νοέµβριο του 1941 συνελήφθη για δεύτερη φορά και περιπλανήθηκε σε διάφορα στρατόπεδα (Ακροναυπλία, Κατούνα, Λαζαρέτο), από όπου δραπέτευσε µετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας. Γραµµατέας του Συµβουλίου της ΕΠΟΝ Μακεδονίας, εργάστηκε µετά την απελεύθερωση στο Γραφείο Πόλης Θεσσαλονίκης του ΚΚΕ και αργότερα ως Γραµµατέας της Κ.Ο του ΚΚΕ Δράµας. Το 1947 εντάχθηκε στο ΔΣΕ και µετά τη λήξη του εµφυλίου εγκαταστάθηκε πολιτικός πρόσφυγας στην Τασκένδη. Εκλέχτηκε µέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ µετά την 6η Ολοµέλεια (1956) και από το 8ο συνέδριο (1961) έγινε µέλος του Πολιτικού Γραφείου και της Γραµµατείας της Κεντρικής Επιτροπής. Ιδρυτικό στέλεχος του ΚΚΕ εσωτερικού και µέλος του Εκτελεστικού του Γραφείου συµµετείχε, στη συνέχεια, στη δηµιουργία της Ε.ΑΡ και του Συνασπισµού της Αριστεράς και της Προόδου. Ο Πάνος Δηµητρίου είναι ιδρυτικό µέλος των ΑΣΚΙ και διετέλεσε µέλος του Διοικητικού τους Συµβουλίου. Ζει στη Θεσσαλονίκη και το συγγραφικό του έργο επικεντρώνεται στην ιστορία της Αριστεράς στην Ελλάδα.

Η Μαρία Καρρά, κόρη του ζωγράφου Βασίλη Σταµατιάδη, γεννήθηκε στον Πειραιά. Από τα µαθητικά της χρόνια εντάχθηκε στο ΕΑΜ Νέων και στην ΕΠΟΝ. Το 1945 διετέλεσε µέλος της Διαφώτισης Εργατικού Τοµέα ΕΠΟΝ Πειραιά και από το 1949 γενική γραµµατέας της ΠΕΟΠΕΦ, αγωνιζόµενη για την αµνηστία και κατά των εκτελέσεων των πολιτικών κρατουµένων. Για την αγωνιστική της δράση απολύθηκε το 1948 από την Εφορία Πειραιά, όπου εργαζόταν και το 1950 φυλακίστηκε και παραπέµφθηκε σε έκτακτο στρατοδικείο, ενώ την περίοδο 1954-1956 εξορίστηκε. Μετά την επιστροφή της από την εξορία, εργάστηκε ως λογίστρια και εκλέχθηκε πολλές φορές μέλος της Ένωσης Επαγγελµατιών Λογιστών Πρωτευούσης (ΕΕΛΠ) και της Πανελλαδικής Οµοσπονδίας Λογιστών (ΠΟΛ). Ασχολήθηκε µε το συνδικαλισµό και τις εργαζόµενες γυναίκες. Οργανώθηκε στην ΕΔΑ και διετέλεσε μέλος του Τµήµατος Γυναικών της ΕΔΑ, και του Συνδικαλιστικού Γραφείου της. Την περίοδο 1963-1967 υπήρξε ιδρυτικό στέλεχος της Συντονιστικής Επιτροπής Εργαζόµενων Γυναικών (ΣΕΕΓ). Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας οργανώθηκε στο ΠΑΜ και το 1969 διέφυγε στο εξωτερικό, όπου ως µέλος του ΑΕΜ έρχεται σε επαφή µε το Διεθνές Γραφείο Εργασίας. Κατά την μεταπολίτευση διετέλεσε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΕΜ, της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΔΑ και στην συνέχεια της Κ.Ε. του ΠΑΣΟΚ, Δηµοτική Σύµβουλος και Αντιδήµαρχος στον Δήµο Αθηναίων (1978-1985), σύµβουλος του Υπουργείου Προνοίας, αντιπρόεδρος της Νοµαρχιακής Επιτροπής Ισότητας, µέλος της Συντονιστικής Επιτροπής Γυναικείων Οργανώσεων κ.ά. Η Μαρία Καρρά έχει συγγράψει τα βιβλία Επονίτισσα (1982) και Εµείς οι απ' έξω . ΠΕΟΠΕΦ 1948 - 1954: µια "μικρή " εποποιία (2000). Η Μαρία Καρρά παντρεύτηκε δύο φορές, την πρώτη µε το Δηµήτρη Μουρατίδη και την δεύτερη µε το Νίκο Καρρά με τον οποίο απέκτησαν την κόρη τους Ελένη.

Ο Σταύρος Κασιµάτης [Ορέστης, Λευτέρης Σταθάς] (Σµύρνη 1918 - Αθήνα 2001) υπήρξε Γραµµατέας της ΟΚΝΕ στο Πολυτεχνείο και στη Σπουδάζουσα, ιδρυτικό µέλος της ΕΠΟΝ και µέλος του Κεντρικού Συµβουλίου της, υπεύθυνος από το 1948 του παράνοµου κλιµακίου της στη Νότια Ελλάδα. Εξελέγη αναπληρωµατικό µέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ στην ΙΙΙ Συνδιάσκεψη του 1950. Στη Ρουµανία από τον Οκτώβριο του 1952 εξελέγη µέλος του Πολιτικού Γραφείου του ΚΚΕ. Το 1954 εξορίστηκε στο κολχόζ Νέα Ζωή στην Πολωνία. Επανεντάχθηκε στο Π.Γ. το 1955 και το 1956 εξελέγη µέλος του 7µελούς γραφείου του ΚΚΕ. Εξορίστηκε το 1958 στο Ιάσιο της Ρουµανίας για 9 χρόνια. Από το 1968 έως το 1978 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, όπου εργάσθηκε ως πολιτικός µηχανικός.

Ο Νίκος Κοκοβλής (Μικρά Ασία 1920 – Χανιά 2012) µεγάλωσε στα Χανιά. Η γερµανική κατοχή τον βρίσκει φοιτητή στην Αθήνα. Από την αρχή µετέχει στην Αντίσταση. Το Ιούνιο του 1941 κατεβαίνει στα Χανιά και συνδέεται µε το ΚΚΕ. Αγωνίζεται ως στέλεχος του ΕΑΜ και µετά την απελευθέρωση εκλέγεται γραµµατέας του Εργατικού Κέντρου Χανίων. Συλλαµβάνεται το 1946, αλλά αφήνεται ελεύθερος ύστερα από τις κινητοποιήσεις των εργατών. Το 1947 µπαίνει στην παρανοµία και στη διάρκεια του εµφυλίου πολέµου εντάχθηκε στο Δηµοκρατικό Στρατό. Μετά το τέλος του εµφυλίου ήταν υπεύθυνος µαζί µε την Αργυρώ Κοκοβλή των παράνοµων οργανώσεων του νοµού. Παρέµειναν καταδιωκόµενοι και επικηρυγµένοι µέχρι το 1962 όταν και φυγαδεύτηκαν στο εξωτερικό. Έζησαν στην ΕΣΣΔ για 14 χρόνια και επαναπατρίστηκαν το 1976.

Ο Γιώργος Μαυρογορδάτος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1945. Έχει Πτυχίο Πολιτικών και Οικονοµικών Επιστηµών (1967) και Πτυχίο Νοµικής (1969) του Πανεπιστηµίου Αθηνών. Μ.Α. Πολιτικής Επιστήµης Πανεπιστηµίου Purdue (1972). Ph.D. Πολιτικής Επιστήµης Πανεπιστηµίου Καλιφόρνιας, Berkeley (1979). Ειδικός επιστήµων από το 1982, Επίκουρος Καθηγητής από τo 1985, Αναπληρωτής Καθηγητής από τo 1989, Καθηγητής Πολιτικής Επιστήµης από το 1997, µε ειδίκευση στην Πολιτική Κοινωνιολογία, τη Συγκριτική Πολιτική και την Πολιτική Ιστορία. Επισκέπτης Καθηγητής, University of California, Berkeley (1983), Johns Hopkins University Bologna Center (1986), Universität Salzburg (1997). Για το βιβλίο του Stillborn Republic τιµήθηκε το 1984 µε το Woodrow Wilson Foundation Award, ανώτατη διάκριση της Αµερικανικής Εταιρείας Πολιτικής Επιστήµης.

Ο Νίκος Μοιρόπουλος (Γεράκι Σπάρτης 1911 – Τρίπολη 1972), αποφοίτησε από το Γυµνάσιο το 1924 και το 1928 έγινε, µετά από εξετάσεις, γραµµατέας στο Πρωτοδικείο Αλεξανδρούπολης µέχρι το 1936. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Μεταξά συνελήφθη και εκτοπίστηκε αρχικά στη Φολέγανδρο και έπειτα στην Ακροναυπλία. Τον χειµώνα του 1942 µεταφέρθηκε στον Ευαγγελισµό µε προβλήµατα όρασης απ’ όπου και δραπέτευσε. Συµµετείχε στο ΕΑΜ και το 1943 τοποθετήθηκε γραµµατέας στη Νοµαρχιακή Επιτροπή Αρκαδίας.

Ο Γιώργης Μπελαβίλας (Πειραιάς 1925-1998), µέλος της ΕΠΟΝ από τα φοιτητικά του χρόνια στο Πολυτεχνείο, φυλακίστηκε στο Χαϊδάρι από τους Γερµανούς. Έλαβε µέρος στα Δεκεµβριανά, συνελήφθη από τους Εγγλέζους και φυλακίστηκε ξανά. Εξορίστηκε στην Ικαρία και στη Μακρόνησο και καταδικάστηκε το 1948 σε ισόβια. Αποφυλακίστηκε το 1956. Στέλεχος της ΕΔΑ και του κινήµατος ειρήνης. Το 1967 εκτοπίστηκε στη Γυάρο. Ιδρυτικό µέλος του ΚΚΕ εσ., της Ε.ΑΡ. και του Συνασπισµού.

Ο Λευτέρης Ξάνθος γεννήθηκε το 1945 και το 1963 βρέθηκε στην Δυτική Γερµανία για σπουδές. Σπούδασε στη Σχολή καλών Τεχνών του Ντύσσελντορφ και το 1977 επέστρεψε µόνιµα στην Ελλάδα. Στην διάρκεια της δικτατορίας ανέπτυξε αντιδικτατορική δράση στις γραµµές του ΠΑΜ, του οποίου υπήρξε ενεργό στέλεχος. Παράλληλα, ήταν µέλος του Γραφείου Δυτικής Γερµανίας /Δυτικού Βερολίνου του ΚΚΕ εσ. και δραστηριοποιήθηκε επίσης στο Ελληνικό Σπίτι του Ντύσελντορφ.

Ο Μήτσος Παπαδηµήτρης (Αθήνα 1912-1995) µε καταγωγή από το Βελβενδό Κοζάνης, γεννήθηκε στην Αθήνα και φοίτησε στην Νοµική Σχολή του Πανεπιστηµίου Αθηνών. Ξεκίνησε να ασκεί τη δικηγορία στην περίοδο του µεσοπολέµου. Την ίδια περίοδο εντάσσεται στο Αγροτικό Κόµµα του Κώστα Γαβριηλίδη. Στη διάρκεια της Κατοχής εντάσσεται στις γραµµές του ΕΑΜ και εκλέγεται αντιπρόσωπος Μακεδονίας-Θράκης στο Εθνικό Συµβούλιο της ΠΕΕΑ. Μετά την απελευθέρωση, εκλέχθηκε στην Κεντρική Επιτροπή του ΑΚΕ (Αγροτικό Κόµµα Ελλάδας) και συµµετείχε στον πολιτικό συνασπισµό του ΕΑΜ. Το 1947 εξορίστηκε στην Ικαρία, από όπου δραπέτευσε για να ενταχθεί στο Δηµοκρατικό Στρατό (ΔΣΕ) και να αναλάβει εκ µέρους του ΑΚΕ, το Υπουργείο Γεωργίας στη δεύτερη προσωρινή κυβέρνηση τον Απρίλιο του 1949. Με την υποχώρηση του ΔΣΕ, εκπατρίστηκε και έζησε ως πολιτικός πρόσφυγας στην Ρουµανία µέχρι τη µεταπολίτευση. Διετέλεσε Γραµµατέας και στη συνέχεια Πρόεδρος της «Κεντρικής Επιτροπής Επαναπατρισµού Πολιτικών Προσφύγων Ελλάδας» (ΚΕΠΠΕ), ενώ από το 1952, –µετά τον θάνατο του Κώστα Γαβριηλίδη– ανέλαβε γραµµατέας του ΑΚΕ. Επαναπατρίστηκε το 1975 και µετά την διάσπαση του ΚΚΕ, εντάχθηκε στο ΚΚΕ εσωτερικού. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα µε το ζήτηµα του επαναπατρισµού των πολιτικών προσφύγων και προσέφερε νοµική βοήθεια στους επαναπατρισθέντες. Πέθανε τον Ιούλιο του 1995 στην Αθήνα.

Συνταγµατολόγος, καθηγητής του Πανεπιστηµίου Αθηνών και πολιτικός. Διδάκτωρ της Νοµικής Σχολής του Πανεπιστηµίου Αθηνών το 1915, ο Αλέξανδος Σβώλος (Κρούσοβο 1892 - Αθήνα 1956) εργάστηκε την περίοδο 1917-1920 ως Διευθυντής Εργασίας και Κοινωνικής Πρόνοιας στο Υπουργείο Εθνικής Οικονοµίας. Το 1921-1922 διορίστηκε Ανώτερος Αντιπρόσωπος της Ελληνικής Διοικήσεως στην Προύσσα της Μικράς Ασίας. Υφηγητής Γενικής Πολιτειολογίας, εξελέγη το 1929 τακτικός καθηγητής της έδρας του Συνταγµατικού Δικαίου στο Πανεπιστήµιο Αθηνών, από την οποία, λόγω των ιδεών του, διώχτηκε πολλές φορές (1935, 1936, 1943, 1945). Διετέλεσε Πρόεδρος της Ένωσης υπέρ της Αυτοδιοίκησης, της Κεντρικής Επιτροπής Δηµοκρατικού Αγώνα και της Ένωσης υπέρ των Ελευθεριών του ανθρώπου και του πολίτη. Τον Απρίλη του 1944, ανέλαβε την Προεδρία της ΠΕΕΑ. Μετείχε στη διάσκεψη του Λιβάνου και στη συνέχεια διετέλεσε Υπουργός Οικονοµικών στην κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας, από την οποία παραιτήθηκε την 1η Δεκεµβρίου του 1944. Μετά τα Δεκεµβριανά αποχώρησε από τον συνασπισµό του ΕΑΜ και το 1946 διώχτηκε οριστικά από το Πανεπιστήµιο. Από τότε, ασχολήθηκε αποκλειστικά µε την πολιτική ως πρόεδρος του Σοσιαλιστικού Κόµµατος - ΕΛΔ. Εξελέγη βουλευτής Θεσσαλονίκης το 1950 από τις γραµµές της Δηµοκρατικής Παράταξης και το 1953 στις αναπληρωµατικές εκλογές.

Γεννήθηκε στην Αθήνα. Είναι αρχιτέκτονας και ζωγράφος. Κόρη της Μαρίας Αναγνωστοπούλου και του Κώστα Φιλίνη, είναι απόφοιτος του δηµοτικού του Πειραµατικού Σχολείου Πανεπιστηµίου Αθηνών και της Γερµανικής Σχολής Αθηνών. Σπούδασε Αρχιτεκτονική στο Πολυτεχνείο του Μιλάνου και στη συνέχεια έζησε πέντε χρόνια, στη διάρκεια της δικτατορίας, στο τότε Δυτικό Βερολίνο, από όπου επέστρεψε στη µεταπολίτευση. Από τότε ζει και δουλεύει στην Αθήνα. Εξελέγη βουλευτής Α΄ Αθηνών µε τον ΣΥΡΙΖΑ (2007-2009) και έχει εκλεγεί πέντε φορές δηµοτική σύµβουλος στο Δήµο Αθηναίων. Διετέλεσε Αντιδήµαρχος Δηµοσίων Σχέσεων και Διεθνούς Συνεργασίας του Δήµου Αθηναίων και Πρόεδρος του Πολιτισµικού Οργανισµού Δήµου Αθηναίων. Είναι στέλεχος της Δηµοκρατικής Αριστεράς.

Ο Φώτης Αποστολόπουλος γεννήθηκε στο χωριό Πιλαλίστρα της Μεσσηνίας το 1914. Αφού αποφοίτησε από το Γυμνάσιο της Μεσσήνης στα 1931 εισήχθη την ίδια χρονιά στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από την οποία αποφοίτησε το 1936. Μετά το 1938 εργάσθηκε σε ιδιωτικά σχολεία της Αθήνας ως φιλόλογος. Συμμετείχε στον Ελληνοιταλικό πόλεμο ως έφεδρος αξιωματικός και στη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση στην ιδιαίτερη πατρίδα του στις τάξεις του EAM. Μετά την απελευθέρωση φυλακίσθηκε στο διάστημα Ιανουαρίου –Νοεμβρίου 1945. Ο διορισμός του στη δημόσια μέση εκπαίδευση ακυρώθηκε λόγω της συμμετοχής του στην εθνική αντίσταση κι έτσι εργάστηκε στην ιδιωτική μέση εκπαίδευση. Το 1947 επιστρατεύεται ως έφεδρος ανθυπολοχαγός και στέλνεται στο Κέντρο Παρουσίας Αξιωματικών στη Μακρόνησο. Καθαιρείται από αξιωματικός και ως σκαπανέας απολύεται το 1949. Το 1950 μεταφέρεται στον Άγιο Ευστράτιο μέχρι το 1952 οπότε απολύεται οριστικά. Το 1954 συστήνει Φροντιστήριο Κλασικών Σπουδών και νυμφεύεται την φιλόλογο Μαρίκα Στρομπούλη. Με το πραξικόπημα της 21η Απριλίου 1967 μεταβαίνει στο Παρίσι. Εκεί σπουδάζει και εκπονεί διδακτορική διατριβή για τη γλώσσα της βυζαντινής μυθιστορίας Καλλίμαχος και Χρυσορρόη με την εποπτεία αρχικά του Andre Mirambel και έπειτα του Jean Irigoin. Ανακηρύχθηκε αριστούχος διδάκτωρ τον Ιούνιο του 1972. Από το 1969 έως το 1971 εργάστηκε στο Institut des Textes του Παρισιού και από το 1970-1971 δίδαξε Νεοελληνικά στην Nanterre. Από το 1971 μόνιμος ερευνητής στο C.N.R.S. της Γαλλίας. Από το 1973-1975 κατάρτισε βιβλιογραφία για τη βυζαντινή γλώσσα από το 1880 έως το 1974. Το 1975 επιστρέφει στην Ελλάδα και το 1976 προσκεκλημένος του Οκτάβιου Μερλιέ αναλαμβάνει διευθυντής στο Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών. Πέθανε στις 9 Σεπτεμβρίου 1980 στο Παρίσι.

Η Δήμητρα Σιδέρη - Παναγοπούλου γεννήθηκε στο Γύθειο το 1923. Στα χρόνια της Κατοχής συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση. Το 1946 παντρεύτηκε τον Νίκο Σιδέρη.

Το 1955 μετανάστευσαν στην Ολλανδία. Εκεί μεγάλωσαν και σπούδασαν τα δύο τους αγόρια. Το 1992 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις "Δελφίνι" το πρώτο της μυθιστόρημα με τίτλο Πατρίδες και το 1994 το μυθιστόρημα Αλφοθήκαμε και μια ποιητική συλλογή, ενώ το 2000 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Λιβάνη το βιβλίο Αγαπημένη μου Ελενίτσα. Τα βιβλία της έχουν μεταφραστεί στα ολλανδικά. Το Σεπτέμβριο του 1999 πέθανε στην Ουτρέχτη.

Η χημικός μηχανικός Ελπίδα (Έλντα ή Έλδα) Σόμμερ - Τσιλένη γεννήθηκε το 1922 στο Ρέθυμνο. Αποφοίτησε από το Αρσάκειο το 1938 και το 1940 εισήχθη στο ΕΜΠ. Στη διάρκεια της Κατοχής παίρνει δίπλωμα τραυματιοφορέα και υπηρετεί στο 5ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Ψυχικού και από το 1943 συμμετείχε στην ΕΠΟΝ. Το 1946 παίρνει το πτυχίο της και την περίοδο 1947 - 1949 εργάζεται στη βιομηχανία J.E. Seagram καιSons Inc. Σπούδασε στο Illinois Institute of Technology (ITT) και το 1951 ολοκλήρωσε το master της στη βιολογία. Στη συνέχεια εκπονεί έρευνες στο Laboratory of Vitamin Technology Chicago Illinois. Το 1952 παντρεύεται γερμανό συμφοιτητή της στο Σικάγο και επιστρέφει στην Ευρώπη στη Δυτική Γερμανία όπου εργάζεται στο Μικροβιολογικό τμήμα του 5ου Αμερικάνικου νοσοκομείου στη Στουτγάρδη. Με το σύζυγό της απέκτησε δύο παιδιά. Στη συνέχεια εργάστηκε σε πανεπιστημιακά νοσοκομεία και ερευνητικά ιδρύματα (Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ, Τμήμα Κλινικής Οστεολογίας Πανεπιστημιακής Κλινικής Αμβούργου) κάνοντας έρευνες για τον προσδιορισμό και την επίδραση χημικών ουσιών στον ανθρώπινο οργανισμό. Συμμετείχε σε επιστημονικά συνέδρια και αρθρογραφούσε σε επιστημονικά περιοδικά. Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1984.

Μέλος των καθοδηγητικών οργάνων της ΕΠΟΝ στη διάρκεια της Κατοχής, η Φ. Λαζάρου (Αθήνα 1922-2015) βρέθηκε στα χρόνια του εµφυλίου πολέµου και στην πρώτη µετεµφυλιοπολεµική περίοδο στο επίκεντρο των παρανόµων µηχανισµών της ΕΠΟΝ και του ΚΚΕ, στην Αθήνα και στον Πειραιά. Το 1952 έφυγε στο εξωτερικό και συνελήφθη στην Σάαρ. Από το Βουκουρέστι, όπου παρέµεινε ως το 1954 επέστρεψε στην Ελλάδα και εργάστηκε και πάλι στις παράνοµες οργανώσεις του ΚΚΕ ως τη σύλληψη της από τις αρχές το 1957. Το 1960 καταδικάστηκε σε ισόβια για κατασκοπεία. Αποφυλακίσθηκε το 1966 και συνελήφθη εκ νέου στη δικτατορία. Μετά την αποφυλάκιση της το 1973, συνέχισε τις σπουδές της στη Νοµική Σχολή Αθηνών. Εργάστηκε ως δικηγόρος και συνέχισε την πολιτική της δράση από τις γραµµές του ΚΚΕ εσωτερικού, της Ε.ΑΡ. και του Συνασπισµού. Έζησε στην Αθήνα μέχρι το θάνατό της, το 2015.

Ο Νίκος Μάργαρης γεννήθηκε στην Αµαλιάδα το 1922. Από το 1941 οργανώθηκε στην Αντίσταση και συµµετέχει στην ίδρυση της ΕΠΟΝ Ηλείας. Συνεργάτης των παράνοµων εφηµερίδων Σάλπισµα (ΕΠΟΝ Ηλείας) και Μαχητής (ΕΑΜ Ηλείας) µετακινείται από τον Πύργο στην Πάτρα για την έκδοση της εφηµερίδας Ελεύθερη Αχαΐα. Στρατιώτης στη Μακρόνησο από το 1947 έως το 1950, καταγράφει συστηµατικά την καθηµερινή ζωή στο στρατόπεδο. Μετά την λήξη της στρατιωτικής του θητείας εξορίζεται στον Άη Στράτη όπου παραµένει -µε εξαίρεση µια δεκαοκτάµηνη άδεια- από το 1950 ως το 1960. Επιστρέφοντας από την εξορία εργάζεται στην Αυγή, παραδίδει µαθήµατα µουσικής και ταυτόχρονα συγγράφει το κλασσικό του βιβλίο για την ιστορία της Μακρονήσου χρησιµοποιώντας την δική του µαρτυρία και τις µαρτυρίες άλλων κρατουµένων. Παράλληλα συλλέγει µαρτυρίες και τεκµήρια για την Αντίσταση και τους τόπους εξορίας. Από την δεκαετία του ‘60 και σχεδόν ως το θάνατό του συγκροτεί ένα σηµαντικό αρχείο στο οποίο ταξινοµεί συστηµατικά τεκµήρια για την Κατοχή, την Εθνική Αντίσταση και τους τόπους εξορίας. Εκτός από το έργο του για την Μακρόνησο, ο Νίκος Μάργαρης, επιµελήθηκε τη Λευκή Βίβλο του ΕΑΜ, την Ιστορία της 10ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ Δυτικής Μακεδονίας και τη βιογραφία του Ευριπίδη Μπακιρτζή. Πέθανε στην Αθήνα τον Ιούλιο του 2004.

Ο Απόστολος Αποστόλου γεννήθηκε το 1902 στον Μανταμάδο Λέσβου όπου τελείωσε το σχολαρχείο. Ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές του σπουδές στη Μυτιλήνη και φοίτησε στο Χημικό τμήμα της Φυσικομαθηματικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Υπηρέτησε τη μέση εκπαίδευση από το 1924 έως το 1946 που απολύθηκε λόγω πολιτικών φρονημάτων. Στην διάρκεια της Κατοχής συμμετείχε στο κίνημα της Εθνικής Αντίστασης από τις γραμμές του ΕΑΜ του οποίου υπήρξε επικεφαλής στη Λέσβο. Για την πολιτική του δράση καταδικάστηκε και φυλακίστηκε στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου. Αποφυλακίστηκε το 1952 και στις επαναληπτικές εκλογές του 1956 εκλέγεται για πρώτη φορά δήμαρχος Μυτιλήνης. Με εξαίρεση την περίοδο της δικτατορίας όπου παύτηκε και εξορίστηκε, συνολικά εξελέγη πέντε φορές δήμαρχος Μυτιλήνης, θέση όπου διατήρησε ως το 1983. Έγραψε βιβλία σχετικά με την επιστήμη του («Το πρόβλημα της ύλης χθες και σήμερα», Μυτιλήνη 1938, «Ματιές στο άπειρο» Αθήνα 1952 καθώς και αυτοβιογραφικά βιβλία για την περίοδο της Εθνικής Αντίστασης και την περίοδο της Δημαρχίας του (Μνήμες, 1985, Μνήμες Β’ 1988 κ.ά. Πέθανε το 1991.

Η Εταιρεία συστήθηκε το 1893 στην Ελλάδα και λειτούργησε στη θέση Κτυπητό στην Αθήνα.

[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: υλικό του αρχείου]

Η πρώτη αναφορά για την ίδρυση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας απαντά στο ΒΔ 1833 "Περί του σχηματισμού και της αρμοδιότητος της επί των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας Εκπαιδεύσεως Γραμματείας της Επικρατείας"

Η σύσταση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας πραγματοποιείται με τον νόμο του 1834 "Περί των επιστημονικών και τεχνολογικών συλλογών περί ανακαλύψεως και διατηρήσεως των αρχαιοτήτων και της χρήσεως αυτών"

Στο πλαίσιο της νομοθετικής θωράκισης της Α.Υ. λαμβάνει χώρα μια έντονη κοινοβουλευτική δραστηριότητα με την κατάθεση σειράς σχεδίων νόμου, η οποία καταλήγει στην ψήφιση του Νόμου ΒΧΜΣΤ΄του 1899

Ακολουθεί η κωδικοποίηση της νομοθεσίας Ν. 5351/1932 "Περί αρχαιοτήτων" (ΦΕΚ 275 Α΄ 24-8-1932) που ίσχυσε έως το 2002, οπότε και αντικαταστάθηκε με το Ν. 3028 "Για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς" (ΦΕΚ 153 α΄28-6-2002).

Νομοθετήματα για τη δομή και λειτουργία του Υπουργείου Πολιτισμού (στο οποίο υπάγεται η Α.Υ. ):
ΠΔ 941/1977 (ΦΕΚ Α’ 320)
ΠΔ 191/2003 (ΦΕΚ Α΄146)
ΠΔ 171/2014 (ΦΕΚ Α΄171)

Η Έλλη Αλεξίου γεννήθηκε στις 22.5.1894 στο Ηράκλειο Κρήτης, κόρη του Στέλιου Μ. Αλεξίου και της Ειρήνης Ζαχαριάδου. Αδέλφια της ήταν οι: Γαλάτεια Καζαντζάκη (1881-1962), Ραδάμανθυς Αλεξίου (1883-1952), Λευτέρης Αλεξίου (1890-1964). Ο πατέρας της συνέχισε την εκδοτική δραστηριότητα του πατέρα του Μιχαήλ, στο Ηράκλειο. Εκτός από τη Γαλάτεια, λογοτέχνης και μεταφραστής ήταν και ο Λευτέρης Αλεξίου που εργάστηκε ως φιλόλογος στην εκπαίδευση. Η Έλλη Αλεξίου έκανε σπουδές μουσικής, γαλλικής και γερμανικής γλώσσας. Απόφοιτος του Διδασκαλείου Ηρακλείου εργάστηκε από το 1914 ως δασκάλα και από το 1919 ως καθηγήτρια γαλλικών. Έζησε στη γενέτειρά της ως το 1920 , οπότε παντρεύτηκε τον Βάσο Δασκαλάκη (χώρισαν το 1938) και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Φοίτησε στη Γερμανική σχολή Αθηνών (1921-1924) και στη Σορβόννη (1945-1948). Κατά την παραμονή της στο Παρίσι δίδασκε ελληνικά στις κοινότητες Σατουρβίλ και Παρισιού. Μέλος του ΚΚΕ από το 1928 ως το θάνατό της έδρασε από τις γραμμές του ΕΑΜ, στη διάρκεια της Κατοχής. Από το 1949 ως το 1962 έζησε στη Ρουμανία και εργάστηκε στην Επιτροπη Βοήθειας Παιδιού με αντικείμενο την οργάνωση παιδικών σταθμών και οικοτροφείων, τη σύνταξη σχολικών βιβλίων, τη σύσταση παιδαγωγικών φροντιστηρίων κ.λπ.. Το 1962 επέστρεψε λόγω του θανάτου της αδελφής της Γαλάτειας και παρέμεινε στην Ελλάδα, όπου όμως συνελήφθη και φυλακίστηκε το 1966 με ένταλμα που εκκρεμούσε από το 1945. Αθωώθηκε και αποφυλακίστηκε. Από τον επαναπατρισμό της και εξής συγκατοίκησε με τον Μάρκο Αυγέρη, σύζυγο της Γαλάτειας σε δεύτερο γάμο.
Έργα: Μυθιστορήματα: Γ΄χριστιανικόν παρθεναγωγείον (Αθήνα, 1934, 1938, 1964, 1978), Λούμπεν (Αθήνα, 1940, 1978), Παραπόταμοι (Βουκουρέστι 1956, Αθήνα 1978), Με τη λύρα (Βουκουρέστι 1959, Λονδίνο 1970, Αθήνα 1978), Και ούτω καθεξής (Βουκουρέστι 1965, Αθήνα 1978), Δεσπόζουσα (Αθήνα, 1972).
Διηγήματα: Σκληροί αγώνες για μικρή ζωή (Αθήνα, 1931, 1963, 1978), Άνθρωποι, Υπολείμματα επαγγέλματος (Αθήνα 1938, 1978), Αναχωρήσεις και μεταλλαγές (Βουκουρέστι 1962, Αθήνα 1978), Μυστήρια (Βουκουρέστι 1962, Αθήνα 1978), Προσοχή! Συνάνθρωποι (Βουκουρέστι 1962, Αθήνα 1978), Σπονδή (Αθήνα 1964, 1978), Και υπέρ των ζώντων (Αθήνα, 1972, 1978), Κατερειπωμένα αρχοντικά (Αθήνα, 1977).
Εξέδωσε επίσης παιδικά, θεατρικά κ.ά καθώς και βιογραφία του Ν. Καζαντζάκη (Για να γίνει μεγάλος, Αθήνα 1966, 1973).

Πηγή: Βιογραφικό της Έλλης Αλεξίου στο αρχείο της (υποφάκελος 3.5) και Κώστας Παπαγεωργίου, «Έλλη Αλεξίου. Παρουσίαση-ανθολόγηση», Η μεσοπολεμική πεζογραφία. Από τον πρώτο στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1939), τόμ. Β΄, Αθήνα, Σοκόλης, 1992, σ. 168-217.

Η Ανακριτική Επιτροπή Ελέγχου Δοσιλόγων Μικράς Ασίας (ΑΕΕΔΜΑ) συστήθηκε από το υπουργείο Στρατιωτικών, μετά την κατάργηση της Ανακριτικής Επιτροπής Επιχειρήσεων Μ. Ασίας η οποία είχε συγκροτηθεί με απόφαση της Επανάστασης του 1922 τον Φεβρουάριο του 1923 και πρόεδρο τον στρατηγό Κ. Μαζαράκη-Αινιάν, για να ενεργήσει διοικητικές ανακρίσεις για τα γεγονότα της δεύτερης περιόδου της Μικρασιατικής εκστρατείας (από 1ης Νοεμβρίου 1920 έως την Καταστροφή). Η απόρρητη έκθεση που υπεβλήθη στις 23 Δεκεμβρίου 1923, αφού ολοκλήρωσε το ανακριτικό έργο της η Επιτροπή, αποτελείτο από δύο τμήματα που αναφέρονταν αφενός στα γεγονότα στο Νότιο Συγκρότημα της Στρατιάς από την εκδήλωση της τουρκικής επιθέσεως μέχρι την αιχμαλωσία του στρατηγού Τρικούπη (13-20 Αυγούστου 1922) και αφετέρου στα γεγονότα μέχρι την αποχώρηση και των τελευταίων ελληνικών στρατευμάτων από την Μ.Ασία στις 3 Σεπτεμβρίου 1922.
Τακτικά μέλη της Α.Ε.Ε.Δ.Μ.Α. ήσαν οι αντιστράτηγοι Κ. Μοσχόπουλος, Εμ. Ζυμβρακάκης, Π. Σπηλιάδης, Κ. Μηλιώτης, Δ. Ιωάννου, οι υποστράτηγοι Ν. Α. Μιχαλόπουλος, Κ. Γουβέλης, Ι. Νεγρεπόντης και οι αρεοπαγίτες Ι. Χατζησαράντος και Κ. Κυριλλόπουλος.