Ο Σταύρος Καλλέργης ήταν ένας εκ των πρωτοπόρων του σοσιαλιστικού κινήματος στην ελληνική κοινωνία κατά τη δεκαετία του 1890.

Στρατιωτικός και πολιτικός, πρωταγωνίστησε στην Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843. Συμμετείχε στην Επανάσταση του ΄21, υπηρέτησε ως υπασπιστής του Καποδίστρια και αργότερα του Όθωνα και του Γεωργίου Α΄ ενώ επί Όθωνα προάχθηκε σε στρατηγό και αναδείχθηκε σε πληρεξούσιο της Εθνοσυνέλευσης.

Ο Κωνσταντίνος Α. Καλκάνης γεννήθηκε στη Λευκάδα το 1885, σπούδασε νομικά και διετέλεσε δικηγόρος. Έγινε μέλος του Λαϊκού Κόμματος σχεδόν από την ίδρυσή του κόμματος και το 1926 εξελέγη βουλευτής Πρέβεζας – Άρτας με το κόμμα των Ελευθεροφρόνων. Επανεξελέγη βουλευτής στις εκλογικές περιφέρειες Πρέβεζας – Άρτας και Λευκάδας το 1932, 1933, 1935, 1946 και 1950 με το Λαϊκό Κόμμα, στις εκλογές του 1936 με τη Γενική Λαϊκή Ριζοσπαστική Ένωση και το 1958 με την Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση. Διετέλεσε Γενικός Διοικητής Ηπείρου την περίοδο 1934 – 1935, υπουργός Εσωτερικών το 1946 και υπουργός Δημοσίας Τάξεως την περίοδο 1946 – 1947. Ο Κωνσταντίνος Καλκάνης απεβίωσε το 1961.

Ο Άγγελος Κ. Καλκάνης γεννήθηκε στην Αθήνα 1934, ήταν γιος του πολιτικού από τη Λευκάδα Κωνσταντίνου Καλκάνη. Μετά από τη στοιχειώδη και μέση εκπαίδευσή του στο Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Αθηνών σπούδασε νομική καθώς και πολιτικές και οικονομικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Άσκησε τη δικηγορία έχοντας δικηγορικό γραφείο στην Αθήνα, ενώ διετέλεσε και δικηγόρος στην Άρειο Πάγο. Πολιτεύτηκε σε νεαρή ηλικία με την Ένωση Κέντρου στην ιδιαίτερη πατρίδα του τη Λευκάδα. Εντάχθηκε στα ψηφοδέλτια του κόμματος στις βουλευτικές εκλογές του 1961 και 1963, χωρίς να καταφέρει να εκλεγεί. Στις βουλευτικές εκλογές του 1964 εξελέγη, μετά τη δεύτερη και τρίτη κατανομή των ψήφων, βουλευτής της Ένωσης Κέντρου στη Λευκάδα και ήταν ο νεότερος βουλευτής στην τότε Βουλή. Ωστόσο, μερικούς μήνες αργότερα, η εκλογή του ακυρώθηκε από το Εκλογοδικείο. Μετά την πτώση της δικτατορίας των συνταγματαρχών συνέχισε να πολιτεύεται με τα κόμματα του «Κέντρου». Στις βουλευτικές εκλογές του 1974 ήταν υποψήφιος με την Ένωση Κέντρου Νέες Δυνάμεις στη Λευκάδα και στις εκλογές του 1977 με την Ένωση Δημοκρατικού Κέντρου (ΕΔΗΚ), καταφέρνοντας να αναδείξει την ΕΔΗΚ δεύτερο κόμμα στο νομό παρά την πτώση στα ποσοστά του κόμματος στην υπόλοιπη Ελλάδα. Το 1978 προσχώρησε στη Νέα Δημοκρατία (Ν.Δ.) στο πλαίσιο της διεύρυνσης του κόμματος στον κεντρώο πολιτικό χώρο. Από το 1978 έως το 1981 διετέλεσε Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Οικονομικών διατηρώντας τη θέση του τόσο κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης Κωνσταντίνου Καραμανλή όσο και της κυβέρνησης Γεωργίου Ράλλη. Στις βουλευτικές εκλογές του 1981, στις διπλές εκλογές του 1989 καθώς και στις εκλογές του 1990 ήταν υποψήφιος βουλευτής με τη Ν.Δ. στην εκλογική περιφέρεια της Λευκάδας χωρίς να καταφέρει να εκλεγεί. Στις δημοτικές εκλογές το 1990 ο Καλκάνης θα διεκδικήσει ανεπιτυχώς τη δημαρχία της Λευκάδας και θα διατελέσει δημοτικός σύμβουλος του Δήμου Λευκάδας.
Τη δεκαετία του 1980 ο Καλκάνης είχε ενεργό ρόλο στις εσωκομματικές διεργασίες της Ν.Δ. εκπροσωπώντας την κεντρώα τάση του κόμματος. Την ίδια περίοδο θα συμμετάσχει σε διάφορα κομματικά όργανα της Ν.Δ.: το 1981 ήταν μέλος της Επιτροπής Εκλογικού Αγώνα, την ίδια χρονιά ανέλαβε διευθυντής της Υπηρεσίας Ιδεολογίας, Προγράμματος και Ενημέρωσης (Ι.Π.Ε.), στα τέλη του 1984 ο Καλκάνης αναλαμβάνει την έκδοση και την εποπτεία της σύνταξης και της ύλης του περιοδικού της Ν.Δ. «Ελληνική Πορεία», το 1984, επίσης, μετείχε στην Υπηρεσία Ευρωεκλογών, ενώ εργάστηκε και σε διάφορες άλλες υπηρεσίες και τομείς του κόμματος (Ομάδα Κοινοβουλευτικού Ελέγχου Συγκοινωνιών, Εσωτερικών, Εθνικής Οικονομίας).
Κατά τη διάρκεια της πολιτικής του δράσης, ο Άγγελος Καλκάνης διορίστηκε μέλος διοικητικών συμβουλίων εταιριών και οργανισμών υπό την εποπτεία του Δημοσίου. Τον Δεκέμβριο του 1964 διορίστηκε μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ανώνυμης Εταιρίας «Αστικαί Συγκοινωνίαι Περιοχής Αθηνών» (ΑΣΠΑ) που ιδρύθηκε το 1960 για να μελετηθεί η λειτουργία των συγκοινωνιακών μέσων και να βελτιωθεί η εξυπηρέτηση του επιβατικού κοινού. Το 1965 ορίστηκε αναπληρωτής του Διοικούντος Συμβούλου, συνέταξε μελέτη για τη σύναψη ειδικής συλλογικής σύμβασης εργασίας για την βελτίωση των αποδοχών του προσωπικού και διατήρησε τη θέση του έως τον Ιούνιο του 1967, όταν αντικαταστάθηκε από τη δικτατορία των συνταγματαρχών. Τον Ιούνιο του 1965 ο Καλκάνης ορίστηκε μέλος της Διοικούσης Επιτροπής του Ειδικού Ταμείου Μηχανημάτων Λιμενικών Έργων (ΕΤΜΛΕ) με βασική αρμοδιότητα την προμήθεια, φύλαξη, επισκευή, συντήρηση και λειτουργία των μηχανημάτων που εκτελούσαν λιμενικά έργα. Τον Σεπτέμβριο του 1993 ο Καλκάνης εκλέχθηκε μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Αγροτικής Τράπεζας της Ελλάδος (ΑΤΕ) και Αντιπρόεδρος – Υποδιοικητής της Τράπεζας, θέση από την οποία παραιτήθηκε τον Νοέμβριο του 1993 μετά τις βουλευτικές εκλογές του Οκτωβρίου της ίδιας χρονιάς.
Ο Άγγελος Καλκάνης ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία ήδη από τα μαθητικά του χρόνια, αρθρογραφώντας σε διάφορες εφημερίδες και περιοδικά, ενώ ανέλαβε και την έκδοση εφημερίδων στη Λευκάδα, αλλά και δημοσιογραφικών οργάνων της Νέας Δημοκρατίας. Το 1962 εξέδωσε τη μηνιαία λευκαδίτικη εφημερίδα «Ο Μαχητής» στο πλαίσιο του Ανένδοτου Αγώνα που είχε κηρύξει η Ένωση Κέντρου μετά τις εκλογές του 1961 και για να υποστηρίξει την υποψηφιότητά του στη Λευκάδα. Ο ίδιος έγραφε κυρίως τη στήλη "Χρονογραφικά" και συμμετείχε στη σύνταξη της στήλης "Κουβέντες του Σκορπιού". Την περίοδο 1990 – 1991 ο Καλκάνης εκδίδει το περιοδικό «Πρόταση από τη Λευκάδα». Ήταν παντρεμένος και είχε έναν γιο. Ο Άγγελος Καλκάνης απεβίωσε τον Απρίλιο του 2017.

Ο Θανάσης Καλαφάτης είναι οικονομολόγος-ιστορικός, καθηγητής της Σύγχρονης Οικονομικής και Κοινωνικής Ιστορίας στο Τμήμα Οικονομικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Πειραιώς, από τα ιδρυτικά μέλη της Εταιρείας Μελέτης της Ιστορίας της Αριστερής Νεολαίας και πρόεδρός της από το 2006. Γεννήθηκε στη Λευκάδα το 1941 και σπούδασε οικονομία και διοίκηση επιχειρήσεων στην ΑΣΟΕΕ, νομικά στη Νομική Σχολή και φιλοσοφία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι και την Αθήνα, στη μακροοικονομία-οικονομική ανάπτυξη και την οικονομική ιστορία αντίστοιχα. Ως μαθητής οργανώθηκε στην παράνομη ΕΠΟΝ, υπήρξε δραστήριο μέλος του μαζικού σπουδαστικού κινήματος, γραμματέας του Συλλόγου Λευκαδίων Φοιτητών, μέλος του Δ.Σ. της ΟΤΣΣΕ (Ομοσπονδία Τοπικών Σπουδαστικών Συλλόγων Ελλάδας) και των Επτανησίων Φοιτητών, μέλος του γραφείου της Σπουδάζουσας της Ν.ΕΔΑ, 1962–1964, μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου, του Οργανωτικού και του Αγροτικού Γραφείου της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη από το πρώτο συνέδριό της ώς το 1967. Δικάστηκε από στρατοδικείο της χούντας και κρατήθηκε για πολλά χρόνια στις φυλακές της.

Η Λίτσια Καλαφάτη γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Από μικρή έδειξε μεγάλη έφεση στη μουσική και μάλιστα σε ηλικία 12 ετών έδωσε την πρώτη της συναυλία. Αποφοίτησε από το ωδείο Θεσσαλονίκης αποσπώντας το Πρώτο Βραβείο Πιάνου και διετή υποτροφία για να συνεχίσει τις σπουδές της στο εξωτερικό. Για δύο χρόνια μαθήτευσε δίπλα στον διάσημο πιανίστα Έντουιν Φίσερ και στη συνέχει μετέβη στο Μιλάνο όπου σπούδασε πιάνο και μουσικολογία στο Κονσερβατόριο της πόλης. Ώς σολίστ πιάνου πραγματοποίησε συναυλίες σε πολλές Ευρωπαϊκές πόλεις και ηχογράφησε αρκετά από τα έργα που περιλάμβανε στο πλύσιο ρεπερτόριό της. Απεβίωσε στην Αθήνα το 2006.

Μανιάτης δημοσιογράφος, ιδρυτής της εφημερίδας "Εμπρός" και ένας από τους κύριος διοργανωτές του ελληνικού Μακεδονικού Κομιτάτου κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα.

Φωτογράφος

Ο Κίμων Καλαμπαλίκης γεννήθηκε το 1927 στους Ανδρωνιάνους (ή Ανδρονιάνους) Ευβοίας (περιοχή Κύμης). Γιος του Βασιλείου Καλαμπαλίκη (Φίκη) και της Φιλιώς Παγώνη (Φίκαινας), ήταν ο μικρότερος από έξι παιδιά. Φοίτησε στο δημοτικό σχολείο των Ανδρωνιάνων και στο γυμνάσιο της Κύμης. Κατατάχθηκε στη Χωροφυλακή και παντρεύτηκε την Παγώνα Μαμά, δασκάλα από τα Νέα Στύρα Ευβοίας. Τελείωσε τη σχολή αξιωματικών της αστυνομίας και υπηρέτησε σε πολλά μέρη της Ελλάδας. Κατέγραψε τις αναμνήσεις του την περίοδο 1990-1992. Πέθανε στις 27.10.1995.
[Συντάχθηκε με βάση προφορικές πληροφορίες της δωρήτριας του αρχείου του]

Ο Ιωάννης Καλαμάρης ήταν πατέρας του λογοτέχνη Νικόλα Κάλας. Ο Ιωάννης Καλαμάρης διέθετε μεγάλη οικονομική επιφάνεια. Από το αρχείο συνάγεται ότι κατείχε κτήματα όπου καλλιεργούσε οπωροκηπευτικά και ελιές, δύο τουλάχιστον ακίνητα στον Πειραιά τα οποία νοίκιαζε ως καταστήματα. Διέθετε μεγάλο αριθμό μετοχών εταιριών (Μεταλλουργία Λαυρίου, Πυριτιδοποιείο, Λιπασμάτων, Ελλ. Εταιρ. Οίνων και Οινοπνευμάτων κ.ά), τραπεζών (Εθνική, Πιστωτική, Βιομηχανικής Πίστεως, Ηπειροθεσσαλίας, Κτηματική, Αθηνών, Ανατολής), σιδηροδρόμων (Αθηνών-Πειραιώς, Θεσσαλίας, Πελοποννήσου, Πύργου-Κατακώλλου, Ρωμυλίας) και ομολογίες ελληνικών δανείων.

Η Αθήνα Κακούρη γεννήθηκε το 1928 στην Πάτρα και ήταν κόρη του Χαρίλαου Κακούρη, ναυτιλιακού πράκτορα. Από τη δεκαετία του ’50 άρχισε να γράφει χρονογραφήματα, αστυνομικά διηγήματα και ταξιδιωτικές εντυπώσεις σε εφημερίδες και περιοδικά, ενώ έκανε μεταφράσεις αγγλικών και γαλλικών μυθιστορημάτων και ιστορικών μελετών. Από τη δεκαετία του ‘70 ασχολείται, κυρίως, με τη συγγραφή ιστορικών μυθιστορημάτων για τα οποία έχει βραβευτεί.
Πηγή: https://el.wikipedia.org [τελευταία επίσκεψη: 16/9/2020]

Το Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο αντικατέστησε το 1967 το Κακουργιοδικείο.

Αποφοίτησε από τη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων και μετεκπαιδεύτηκε πέντε χρόνια στο ρωσικό ναυτικό και τη σχολή πυροβολικού της Κροστάνδης της Ρωσίας. Το 1904, με εντολή της κυβέρνησης πραγματοποίησε περιοδεία στην Ανατολική Ρωμυλία και στην Αδριανούπολη, με το ψευδώνυμο Κωνσταντίνος Σταυρόπουλος, για να μελετήσει τα σχέδια δράσης των Βουλγάρων. Τον ίδιο χρόνο τοποθετήθηκε στο προξενείο Θεσσαλονίκης ως βοηθός, προετοιμάζοντας τον Μακεδονικό Αγώνα, με το ψευδώνυμο Μιχαήλ Αριστείδου. Τον Μάρτιο του 1905 οργάνωσε ένοπλο αντάρτικο σώμα και έδρασε ως καπετάν Δράγας στην Αξιούπολη και την Γευγελή. Τον ίδιο χρόνο αιχμαλωτίστηκε από τους Τούρκους κατά τη διάρκεια μιας μάχης. Απελευθερώθηκε με τη μεσολάβηση του Κέντρου Θεσσαλονίκης και φυγαδεύτηκε στην Αθήνα.

Το 1912-1913 πήρε μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους. Το 1916 βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη μαζί με τους βενιζελικούς αξιωματικούς της Εθνικής Αμύνης και τον επόμενο χρόνο ανέλαβε την αρχηγεία του Ελαφρού Στόλου (18 Δεκεμβρίου 1917-28 Σεπτεμβρίου 1918). Με την ιδιότητα αυτή ακολούθησε τον συμμαχικό στόλο στην Κωνσταντινούπολη το 1918, ενώ ως αρχηγός Θωρηκτής Μοίρας (28 Σεπτεμβρίου 1918-19 Νοεμβρίου 1919) παραβρέθηκε στην κατάληψη της Σμύρνης τον Μάιο του 1919. Τον Ιούνιο του 1920 στάλθηκε από τον Βενιζέλο ως αντιπρόσωπος σε ναυτικό συνέδριο της Κοινωνίας των Εθνών. Αποστρατεύτηκε το 1921 με τον βαθμό του αντιναυάρχου.

Από τα ιδρυτικά στελέχη της Οργάνωσης Φιλελευθέρων Επαγγελματιών και των Πολιτικών Συλλόγων Φιλελευθέρων, πολιτεύτηκε στην Κοζάνη και εκλέχτηκε βουλευτής (1923, 1926, 1936) και γερουσιαστής (1929-1933) με το κόμμα των Φιλελευθέρων. Χρημάτισε Γενικός Διοικητής Θράκης (1929-1930) επί κυβερνήσεως Βενιζέλου.

Τέλος συμμετείχε ως μέλος στην Πανελλήνιο Δημοκρατική Άμυνα, οργάνωση στην οποία συμμετείχαν απόστρατοι και έφεδροι βενιζελικοί αξιωματικοί (1933).

[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, υλικό του αρχείου]

Ο Ιωάννης Κακαβογιάννης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1902. Διορίστηκε εμπειροτέχνης στην οικονομική εφορία Αττικής (1920-1923). Την περίοδο 1921-1924 σπούδασε στη Νομική Σχολή (πήρε το πτυχίο του το 1943). Εργάστηκε ως φορολογικός δικαστής (πρέπει να διορίστηκε το 1948). Πέθανε το 1982. Ήταν παντρεμένος με τη Ζυχειρία Καλοκάρδη.

Έλληνας δημοσιογράφος, ιστορικός και λόγιος.

Έλληνας δημοσιογράφος και ιστορικός ερευνητής που έχει γράψει πάνω από 35 βιβλία για την ιστορία της Αθήνας και των Αθηναίων. Σε κείμενα του χρησιμοποιεί και το ψευδώνυμο Αθηναιομνήμων. Στη διάρκεια της Κατοχής ήταν μέλος της αντιστασιακής οργάνωσης "Ιερή Ταξιαρχία". Από το 1951 εργάζεται σε ημερήσιες εφημερίδες και περιοδικά (Προοδευτική Αλλαγή, Έθνος, Ρομάντσο, Ραδιοτηλεόραση, Ελεύθερος Κόσμος, Ελευθεροτυπία, Η Σφαίρα της Εργατικής Εστίας, Εικόνες, Ταχυδρόμος κ.ά.). Εργάστηκε στο ραδιοφωνικό σταθμό της ΕΙΡ και ΕΙΡΤ, διετέλεσε αρχισυντάκτης και διευθυντής του περιοδικού Ραδιοτηλεόραση την περίοδο 1969-1983. Διετέλεσε ειδικός σύμβουλος στην υπηρεσία ραδιοφωνικών ακροάσεων της Προεδρίας Κυβερνήσεως, ενώ εργάστηκε στη Διεύθυνση Εξωτερικού Τύπου του Υπουργείου Προεδρίας Κυβερνήσεως. Διετέλεσε, επίσης, μέλος Δ.Σ. οργανισμών και συλλόγων και πρώτος πρόεδρος του Συλλόγου Φίλων Εθνικής Βιβλιοθήκης.
Πηγή: Βιογραφικό σημείωμα από το αρχείο.

Ο Νικόλαος Καζούλλης, γιος του Ιωάννη, γεννήθηκε στη Ρόδο το 1836 και πέθανε στην Αλεξάνδρεια το 1902. Εγκαταστάθηκε στο Καφρ ελ Ζαγιάτ το 1860 όπου και απέκτησε τη δική του εκκοκιστική μηχανή. Ασχολήθηκε μαζί με τον αδελφό του Παύλο με την καλλιέργεια και το εμπόριο βαμβακιού στην Ευρώπη. Παντρεύτηκε το 1875 την Αγλαία Χρηστάκη και απέκτησε μαζί της τρία παιδιά: τον Ιωάννη και δύο θυγατέρες (η μία σύζυγος του Δ.Θ Θεοδωράκη, η άλλη Π. Αριστόφρονος).

Η Αντιγόνη Καζολέα (1915-2010), φιλόλογος και καθηγήτρια στο Αρσάκειο, ήταν μεταφράστρια του έργου του Ελύτη στα γερμανικά. Οι μεταφράσεις ήταν αποτέλεσμα συνεργασίας με την αρχαιολόγο Barbara Vierneisel-Schlörb. Βλ. μεταξύ άλλων Neue Gedichte 2001, Oxopetra Elegien. Westlich der Trauer 2001, Das Monogramm 1990, Glänzender Tag. Muschel der Stimme 1982, Maria Nepheli 1981, Ausgewählte Gedichte 1979, Körper des Sommers 1960.

Ο Νίκος Καζαντζάκης γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης. Πρωτότοκος γιος του εμποροκτηματία Μιχάλη Καζαντζάκη (1856-1932) και της Ελένης Χριστοδουλάκη (1862-1932). Είχε ακόμη δύο αδελφές και έναν αδελφό, που πέθανε σε βρεφική ηλικία. Πέρασε τα παιδικά και τα εφηβικά του χρόνια στην Κρήτη με κάποια σύντομα διαλείμματα, τα οποία συνδέθηκαν κυρίως με τις ταραγμένες περιόδους της ιστορίας του νησιού: Τα γεγονότα του 1889 στην Κρήτη γίνονται η αιτία της προσωρινής του διαμονής στον Πειραιά, ενώ λόγοι σπουδών τον υποχρέωσαν να μετακινηθεί εκ νέου, στη Νάξο αυτή τη φορά, όπου φοιτά στην εκεί Γαλλική Εμπορική Σχολή (1897-1899). Η Κρήτη, εντούτοις, υπήρξε αναμφίβολα το πρώτο «σχολείο» του Καζαντζάκη, ο πρώτος χώρος όπου αρχίζει να αντιλαμβάνεται τον κόσμο, τους ανθρώπους, τα χρώματα, τις μυρωδιές. Κατά δική του ομολογία, οι πρώτες εκείνες εμπειρίες υπήρξαν καθοριστικές, όχι μόνο για τη μετέπειτα λογοτεχνική του παραγωγή, αλλά και τη διαμόρφωση ολόκληρης της κοσμοθεωρίας του.

Για τον Καζαντζάκη, ο κύκλος της Κρήτης έκλεισε το 1902, έτος έγγραφής του στη Νομική Σχολή, από την οποία αποφοίτησε τέσσερα χρόνια αργότερα με «άριστα». Το 1907 αναχώρησε για μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι. Από πολλές απόψεις, η παραμονή του στη γαλλική πρωτεύουσα αποτέλεσε αποκάλυψη, όχι τόσο για την εμβάθυνση στη νομική επιστήμη όσο για τις δραστηριότητές του εκτός αυτής. Το Παρίσι έδωσε στον νεαρό Καζαντζάκη την ευκαιρία να παρακολουθήσει σεμινάρια φιλοσοφίας δίπλα στον μεγάλο δάσκαλο Ανρί Μπεργκσόν – μια μαθητεία που επρόκειτο να αποβεί καθοριστική για τη ζωή του και το έργο του. Έτσι λοιπόν, εάν ο Καζαντζάκης εξελίχθηκε σε λαμπρό λογοτέχνη, η Αθήνα και το Παρίσι προσέφεραν τα πρώτα εργαλεία για την εξέλιξή του αυτή.

Η παραμονή του στη αθηναϊκή πρωτεύουσα σηματοδότησε και την πρώτη δειλή του εμφάνιση στα ελληνικά γράμματα, με το μυθιστόρημα «Όφις και κρίνος», το οποίο αφιερώνει στην πρώτη του σύζυγο, Γαλάτεια Αλεξίου. Ακολούθησε μια σειρά μυθιστορημάτων και θεατρικών έργων (Ξημερώνει, Φασγά, Σπασμένες Ψυχές κ.α.). Η πρώιμη αυτή λογοτεχνική περίοδος ολοκληρώνεται για τον Καζαντζάκη σχεδόν συμβολικά. Το 1910, το έργο του Η Θυσία (το οποίο θα δημοσιευτεί αργότερα με τον τίτλο Ο Πρωτομάστορας) απέσπασε το πρώτο βραβείο στον Λασάνειο Δραματικό Αγώνα. Το εν λόγω έργο διασκευάστηκε σε λιμπρέτο από τον Μανώλη Καλομοίρη, για να παρουσιαστεί ως όπερα στο ευρύ κοινό. Το ίδιο διάστημα, δημοσιεύει δοκίμια και μελετήματα, χρησιμοποιώντας τα ψευδώνυμα Κάρμα Νιρβανή, Ακρίτας και Πέτρος Ψηλορείτης σε γνωστά περιοδικά της εποχής (Νουμάς, Παναθήναια κ.α.). Λίγο αργότερα, η θητεία του στη γαλλική πρωτεύουσα του άνοιξε νέες οδούς έκφρασης, όπως αυτή της μετάφρασης. Ως το 1915, έφερε το ελληνικό κοινό σε επαφή με σπουδαίους ευρωπαίους διανοητές, με τους Νίτσε, Μπύχνερ, Ντάρβιν, καθώς και με σημαντικά έργα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, όπως αυτό του Πλάτωνα. Καθώς φαίνεται, όλα τον προετοιμάζουν για ένα έργο ζωής – τη μετάφραση της Οδύσσειας: 33.000 δεκαεπτασύλλαβοι στίχοι, χωρισμένοι σε 24 ραψωδίες και περίπου 7.500 αθησαύριστες λέξεις, που δεν απαντώνται σε κανένα ελληνικό λεξικό. Το έργο εκδόθηκε το 1938, μετά από επτά συνολικά γραφές.

Μετά το πέρας των σπουδών του, για μεγάλο διάστημα βιοπορίζεται μέσα από την εργασία του στον ελληνικό Τύπο. Ως εξωτερικός ανταποκριτής μεγάλων εφημερίδων όπως η Ακρόπολις, ο Ελεύθερος Λόγος, ο Ελεύθερος Τύπος και η Καθημερινή, δεν έδωσε μόνο μια σειρά σημαντικών άρθρων αλλά και σημαντικές συνεντεύξεις, όπως εκείνες των δικτατόρων Πρίμο ντε Ριβέρα και Μπενίτο Μουσουλίνι (1926). Εντούτοις, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι πρωταρχική του ανάγκη παραμένει η έκφρασή του μέσα από την λογοτεχνική γραφή. Το 1928 εξέδωσε το πρώτο του μνημειώδες έργο, την Ασκητική, στην οποία κατόρθωσε να συμπυκνώσει ολόκληρη την κοσμοθεωρία του. Στο μεταξύ, η ακόρεστη δίψα του για γνώση και νέες εμπειρίες έχει βρει διέξοδο σε πολυάριθμα ταξίδια: Άγιον Όρος, Καύκασος, Βιέννη, Βερολίνο, Ιταλία, Κύπρος, Παλαιστίνη, Αίγυπτος, Σινά, Ρωσία, Κίνα, Ιαπωνία, Ισπανία, Τσεχοσλοβακία, Αγγλία, Γαλλία, Ολλανδία, Γερμανία, Αυστρία, Γιουγκοσλαβία κ.α. Στο πλαίσιο των ταξιδιών αυτών, γνωρίζει πιστούς συντρόφους και συνοδοιπόρους. Ενδεικτικά, αναφέρεται ο φίλος και μετέπειτα κουμπάρος του, Άγγελος Σικελιανός, με τον οποίο, εκκινώντας από το Άγιον Όρος, περιηγήθηκαν ανά την Ελλάδα, αλλά και η δεύτερη και ισόβια πλέον σύντροφός του, Ελένη Καζαντζάκη. Από το 1927 ως το 1961, οι ταξιδιωτικές του αναμνήσεις παίρνουν σάρκα και οστά μέσα από την τμηματική έκδοση μιας ανθολογίας υπό τον χαρακτηριστικό τίτλο Ταξιδεύοντας. Στο εξής, όλες οι εμπειρίες – ακόμη και οι πλέον απογοητευτικές – βρίσκουν τη θέση τους στο συγγραφικό του καμβά. Παραδειγματικά, αναφέρονται τα αποτυχημένα εγχειρήματά του να κατεβάσει ξυλεία από το Άγιον Όρος ή η προσπάθεια εκμετάλλευσης ενός λιγνιτωρυχείου στη Μάνη με τον Γιώργη Ζορμπά, τα οποία μετουσιώθηκαν, ωστόσο, σε αριστουργηματικά έργα, όπως το Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά (1946) ή το Ο Χριστός ξανασταυρώνεται (1954).

Μια διαφορετική πτυχή της ζωής του Καζαντζάκη – ίσως η λιγότερο γνωστή – αφορά στην έντονη πολιτική του δραστηριοποίηση. Το σημείο, δηλαδή, που η πνευματική του παρουσία βρίσκει το ισόποσό της στην πολιτική δράση. Δυο φορές ανέλαβε ανώτερη κυβερνητική θέση: την πρώτη ως γενικός διευθυντής του Υπουργείου Περιθάλψεως, με βασική αποστολή τον επαναπατρισμό των προσφύγων από την περιοχή του Καυκάσου (1919). Τη θέση αυτή διατήρησε ως την εκλογική ήττα των Φιλελευθέρων το 1920, για να επανέλθει πολλά χρόνια αργότερα ως Υπουργός Άνευ Χαρτοφυλακίου της κυβέρνησης Σοφούλη (1945-46). Κατά τα φαινόμενα, η εμπλοκή του στη πολιτική ζωή του προσέφερε κυρίως απογοητεύσεις. Το 1929, οι φιλικές σχέσεις που διατηρούσε με το σοβιετικό καθεστώς και η διοργάνωση εκδήλωσης από κοινού με τον Ελληνορουμάνο λογοτέχνη Παναΐτ Ιστράτι υπέρ της Σοβιετικής Ένωσης στην Αθήνα κατέληξαν στην πρώτη δικαστική του δίωξη. Πρόκειται, ουσιαστικά, για την απαρχή μιας σειράς σφοδρών αντιδράσεων απέναντι στον ίδιο και το έργο του. Αργότερα, την σκυτάλη παίρνει η Εκκλησία: με αιχμή του δόρατος τα έργα του Ασκητική, Ο Καπετάν Μιχάλης (1953) και Ο Τελευταίος Πειρασμός (1955), κατηγορήθηκε αρχικά για αθεΐσμό, ενώ αργότερα η Ιερά Σύνοδος επιχείρησε να επιβάλει την απαγόρευση των βιβλίων του. Παράλληλα, το Βατικανό συμπεριέλαβε τον Τελευταίο Πειρασμό στον περίφημο κατάλογο των απαγορευμένων βιβλίων (Librex Librorum Prohibitorum). Οι αντιδράσεις αυτές πιθανότατα του στοίχισαν την εκλογή στην Ακαδημία Αθηνών με διαφορά δύο μόλις ψήφων, ή το Νόμπελ Λογοτεχνίας, παρά τη διπλή υποψηφιότητά του. Τον Ιούλιο του 1957, ο Καζαντζάκης αναχώρησε για ένα τελευταίο ταξίδι στην Κίνα, ως επίσημος προσκεκλημένος της κυβέρνησης. Κατά την επιστροφή, ασθένησε πολύ σοβαρά. Νοσηλεύτηκε στην Κοπεγχάγη και έπειτα στο Φράιμπουργκ, όπου και κατέληξε στις 26 Οκτωβρίου του 1957.

Επιμέλεια: Ελευθερία Κυφωνίδου

Παντρεύτηκε τον Ν. Καζαντζάκη (1911) και χώρισαν το 1926. Ο δεύτερος γάμος της ήταν με τον Μ. Αυγέρη το 1933. Πέθανε στις 17.11.1962 ύστερα από αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Δημοσίευσε λογοτεχνία και κριτική σε σημαντικά περιοδικά των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα. Εξέδωσε πέντε αναγνωστικά δημοτικού. Από τα θεατρικά έργα της το Ενώ το πλοίο ταξιδεύει παραστάθηκε στο Εθνικό Θέατρο σε σκηνοθεσία Φ. Πολίτη (1933). Έλαβε μέρος στην έκδοση των πολιτικών εντύπων Δελτίο της Εργατικής Βοήθειας, Πρωτοπόροι, Νέοι Πρωτοπόροι, συνεργάστηκε με την εφημερίδα Ελεύθερη γνώμη και το περιοδικό Ελεύθερα γράμματα.

Διηγήματα: 11 π.μ.-1 μ.μ. (1929), Κρίσιμες στιγμές (1952), Ο κόσμος που πεθαίνει και ο κόσμος που έρχεται (1963).
Μυθιστορήματα: Γυναίκες (1933), Άντρες (1935), Άνθρωποι και υπεράνθρωποι (1957) κ.ά.
Θέατρο: Τη νύχτα τ’ άη Γιάννη (κι άλλα δράματα) (1921), Αυλαία (1959).

[Πηγή: Α. Αργυρίου, Παγκόσμιο βιογραφικό λεξικό Εκδοτικής Αθηνών, τομ. 4. Α. Καστρινάκη, «Γαλάτεια Καζαντζάκη», Η παλαιότερη πεζογραφία μας, τομ. Ι΄ 1900-1914, Αθήνα, Σοκόλης, 1997, σσ. 422-465].

Ο Νίκος Καββαδίας (Νίκολσκι Ουσουρίσκι, Μαντζουρία, 1910 - Αθήνα 1975) ήταν ένα από τα τρία παιδιά του Χαρίλαου Καββαδία και της Δωροθέα Αγγελάτου. Ο πατέρας του διατηρούσε γραφείο γενικού εμπορίου με κύριο πελάτη το τσαρικό στρατό. Μετά την έκρηξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου η οικογένεια εγκαταστάθηκε στο Αργοστόλι, ενώ ο πατέρας του παρέμεινε στη Ρωσία ως το 1921, όταν επέστρεψε και αυτός στην Ελλάδα κατεστραμμένος οικονομικά. Η οικογένεια μετά το Αργοστόλι εγκαταστάθηκε στον Πειραιά όπου ο Καββαδίας ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του. Εκεί άρχισε συνεργασία με διάφορα φιλολογικά περιοδικά. Ο θάνατος του πατέρα του, το 1938, τον ανάγκασε να στραφεί στο ναυτικό επάγγελμα και από το 1929-1936 ταξίδευε συνεχώς. Το 1938 κλήθηκε στο Στρατό. Κατά τη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου υπηρέτησε ως ασυρματιστής. Το Το 1941, σύμφωνα με το υλικό του αρχείου, απέκτησε προσωρινό δίπλωμα ραδιοτηλεγραφητού Β΄τάξεως, το 1947 δίπλωμα ραδιοτηλεγραφητού Β΄ τάξεως και το 1953 δίπλωμα ραδιοτηλεγραφητού Α΄ τάξεως. Την περίοδο 1954 -έως τα τέλη της δεκαετίας του 1960 ταξίδευε συνεχώς. Πέθανε στην Αθήνα το 1975 από εγκεφαλικό επεισόδιο.

Ο Καββαδίας έχει μείνει γνωστός ως λογοτέχνης που εμπνεύστηκε από τη ζωή του ναυτικού επαγγέλματος. Έγραψε τις ποιητικές συλλογές : Μαραμπού (1933), Πούσι (1947), Τραβέρσο (εκδόθηκε το 1975, λίγους μήνες μετά το θάνατό του), πεζά Βάρδια (1954) κ.ά. Συνεργάστηκε επίσης με έντυπα και λογοτεχνικά περιοδικά ενώ τα έργα του έχουν γνωρίσει πολλές εκδόσεις και έχουν μελοποιηθεί αρκετά ποιήματά του από τον Θάνο Μικρούτσικο.

Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια το 1863 με καταγωγή από την Πόλη. Μετά τον θάνατο του πατέρα του μετακομίζει με τη μητέρα του Χαρίκλεια και τα οκτώ αδέλφια του στην Αγγλία. Επιστρέφει οριστικά στην Αλεξάνδρεια και ζει μόνιμα στο διαμέρισμα της οδού Lepsius 10. Εργάζεται στην Υπηρεσία Αρδεύσεων του Υπουργείου Δημοσίων Έργων για τριάντα χρόνια από το 1892 μέχρι το 1922, όταν και παραιτείται. Πεθαίνει από καρκίνο του λάρυγγα στις 29 Απριλίου 1933, την ημέρα των γενεθλίων του, σε ηλικία 70 χρονών. Πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα από την εφημερίδα Κωνσταντινούπολις της Πόλης το 1886 και δημοσίευσε ποιήματά του σε αρκετά περιοδικά της εποχής. Παρά τις τακτικές δημοσιεύσεις του, δεν εξέδωσε καμία ποιητική συλλογή. Αντίθετα συνήθιζε να τυπώνει τα ποιήματά του σε μονόφυλλα που τα συνένωνε, καταρτίζοντας αυτοσχέδιες συλλογές (χρονολογικές ή θεματικές) τις οποίες κυκλοφορούσε «εκτός εμπορίου». Tα 154 ποιήματα, το επίσημο ποιητικό σώμα, τυπώθηκαν πρώτη φορά το 1935 στην Aλεξάνδρεια, σε πολυτελή έκδοση με επιμέλεια των κληρονόμων του Αλέκου και Ρίκας Σεγκοπούλου και ακολούθησε η δίτομη φιλολογική έκδοση με επιμέλεια του Γ.Π. Σαββίδη (Ίκαρος, 1963).

Πηγή: Κώστας Στεργιόπουλος (επιμ.), «Κ.Π. Καβάφης 1863-1933», Η ελληνική ποίηση. Ανθολογία-Γραμματολογία. Η ανανεωμένη παράδοση, τ. Γ΄, Αθήνα, Σοκόλης 1990, σ. 192-229.

Σπουδαίος Έλληνας μουσικοσυνθέτης.