Φυσικό Πρόσωπο

Nelly's

• Nelly's

• Σουγιουλτζόγλου, Έλλη
• Σεραϊδάρη-Σουγιουλτζόγλου, Έλλη

1899-1998

Η Nelly’s (Έλλη Σεραϊδάρη-Σουγιουλτζόγλου) γεννήθηκε στο Αϊδίνι στις 10/23 Νοεμβρίου 1899, κόρη του εμπόρου Σουγιουλτζόγλου και της Μάρθας Βαγιανού από τη Μυτιλήνη. Είχε τρεις αδελφές και ένα αδελφό, τον Νίκο. Το 1920 πήγε στη Δρέσδη και μαθήτευσε δίπλα στον Hugo Erfurth και τον Franz Fiedler, γνωστούς φωτογράφους. Πήρε το δίπλωμά της το Δεκέμβριο του 1923. Τέλη του 1924 ήρθε στην Ελλάδα, όπου στο μεταξύ είχαν εγκατασταθεί οι γονείς της, και άνοιξε ένα στούντιο στην οδό Ερμού 49. Τρία χρόνια αργότερα ξεκίνησε περιοδείες στην ελληνική ύπαιθρο, φωτογραφίζοντας τόπους, ανθρώπους, και μνημεία, δημιουργώντας ένα πλούσιο αρχείο της Ελλάδας του Μεσοπολέμου. Πραγματοποίησε δύο ρεπορτάζ, φωτογράφησε τους μικρασιάτες πρόσφυγες με ανάθεση της Near East Foundation, και την παληά Αθήνα σε συνεργασία με τον Δημήτρη Καμπούρογλου. Το 1929 παντρεύτηκε τον Άγγελο Σεραϊδάρη, με την οικογένεια του οποίου είχε συνδεθεί στη Δρέσδη. Ο Άγγελος ήταν γιος του καπνεμπόρου Κωνσταντίνου Σεραϊδάρη από την Καβάλα και της Μαριάνθης Ζερβουδάκη της γνωστής οικογένειας της Κωνσταντινούπολης. Είχε τέσσερις αδελφούς, τον Νίκο, τον Ιωάννη, τον Κλέωνα και τον Πάρι. Όλα τα αγόρια μαθήτευσαν σε σχολεία στη Λωζάννη, όπου είχε καταφύγει η οικογένεια κατά τον πρώτο Παγκόσμιο πόλεμο. Μετά τον πόλεμο η οικογένεια Σεραϊδάρη επέστρεψε στη Δρέσδη. Ο Άγγελος διδάχθηκε πιάνο, όμως εγκατέλειψε μία πολλά υποσχόμενη μουσική καριέρα και εργάστηκε μαζί με την Έλλη. Το 1931 μετέφεραν το στούντιο στην Ερμού 18. Εκεί εδραιώθηκε η φήμη της ως πορτραιτίστα και όλη η καλή κοινωνία των Αθηνών πέρασε από το ατελιέ. Σημαντική δραστηριότητα ήταν και η φωτογράφιση νυφών στο σπίτι τους. Το περιοδικό VOILA έκανε, εν αγνοία της Έλλης, εξώφυλλο τον Ιούνιο του 1934 την εμβληματική φωτογραφία της ρωσίδας χορεύτριας Nikolska που απαθανάτισε η Έλλη να ίπταται με το πέπλο της ανάμεσα σε κίονες στον Παρθενώνα. Την περίοδο αυτή πουλούσε φωτογραφίες της στο Υπουργείο Τύπου και Τουρισμού για δημοσίευση στο περιοδικό En Grèce και γενικά για την τουριστική προώθηση της χώρας. Η τυπογραφική αρτιότητα του περιοδικού ανέδειξε τη δουλειά των φωτογράφων της εποχής, όπως των Β. και Ν. Τομπάζη, Λέοντα Φραντζή, Γιώργου Βαφιαδάκη, Βούλας Παπαϊωάννου, Μαρίας Χρουσάκη, κ. ά. Το 1939 το ζευγάρι Σεραϊδάρη ταξίδεψε στη Νέα Υόρκη για να επιμεληθεί το ελληνικό περίπτερο της Διεθνούς Έκθεσης. Η κήρυξη του πολέμου τους βρήκε στη Νέα Υόρκη όπου και παρέμειναν για 27 χρόνια. Το Δεκέμβριο του 1940 το περιοδικό LIFE έκανε εξώφυλλο τη φωτογραφία του Εύζωνα σαλπιγκτή. Το 1946 άνοιξαν ένα στούντιο στο 19 της 57ης οδού. Εκεί συνέχισε να εργάζεται ως πορτραιτίστα της ελληνικής ομογένειας και να πουλά φωτογραφίες της σε αμερικανικά περιοδικά. Μαθήτευσε σε σχολή ρεπορτάζ και έμαθε την περίπλοκη τεχνικής της Carbro print για έγχρωμες φωτογραφίες.
Παράλληλα ασχολήθηκε με τη διακοσμητική τέχνη κατασκευάζοντας κεραμικά πλακάκια και αντικείμενα.
Το φωτογραφείο της στην Αθήνα συνέχισε να το λειτουργεί ο αδελφός της Νίκος Σουγιουλτζόγλου μέχρι το 1953. Η Έλλη και ο Άγγελος επέστρεψαν στην Αθήνα το 1965 και ζούσαν αποσυρμένοι στη Νέα Σμύρνη.
Η Έλλη πέθανε στην Αθήνα στις 17 Αυγούστου 1998.
Τη δεκαετία του 1980 το έργο της έγινε ξανά γνωστό στο κοινό με πολλά δημοσιεύματα, εκδόσεις και τιμητικές διακρίσεις. Στα μέσα της δεκαετίας δώρισε το σύνολο του έργου της στο Φωτογραφικό Αρχείο του Μουσείου Μπενάκη. Τον Μάιο του 1987 τιμήθηκε μαζί με τον Σπύρο Μελετζή από την υπουργό πολιτισμού Μελίνα Μερκούρη, και το 1995 οι δύο παλαίμαχοι φωτογράφοι τιμήθηκαν από τον πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλο. Την Άνοιξη του 2023 έγινε η μεγάλη αναδρομική έκθεση Nelly’s στο μουσείο Μπενάκη και εκδόθηκε ομότιτλος κατάλογος.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού: υλικό του αρχείου, Nelly’s Αυτοπροσωπογραφία, επ. Εμμανουήλ Κάσδαγλη, Αθήνα, 1989, Κατάλογος έκθεσης NELLY’S το έργο της φωτογράφου Έλλης Σουγιουλτζόγλου-Σεραϊδάρη 1899-1998, Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα 2023.

Δελτίο περιγραφής ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ