Person

Σάθας, Κωνσταντίνος

1842 -1914

Ο Κωνσταντίνος Σάθας (Σαθόπουλος το πραγματικό του όνομα) γεννήθηκε στην Αθήνα το 1842. Καταγόταν από το Γαλαξίδι. Ήταν ακόμη φοιτητής της Ιατρικής, όταν το 1858 άρχισε να δημοσιεύει ποιήματα, μεταφράσεις και άρθρα.
Αφορμή για την οριστική στροφή του Σάθα προς την ιστορική και φιλολογική έρευνα, υπήρξε η ανεύρεση του Χρονικού του Γαλαξιδίου, το 1864, και η έκδοσή του το επόμενο έτος.
Στα συγγράμματα της περιόδου 1865–1870 κυριαρχεί το ενδιαφέρον για την πνευματική ιστορία του ελληνισμού από την Άλωση και εξής. Το 1867 δημοσιεύει το δίτομο έργο Ελληνικά ανέκδοτα. Τον επόμενο χρόνο το Νεοελληνική Φιλολογία. (Βιογραφίαι των εν τοις γράμμασι διαλαμψάντων Ελλήνων από της καταλύσεως της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας μέχρι της Ελληνικής Εθνεγερσίας 1453–1821), το οποίο βραβεύεται στον Ροδοκανάκειο διαγωνισμό και το 1870, συμπληρώνεται με το Νεοελληνικής Φιλολογίας Παράρτημα. (Ιστορία του ζητήματος της Νεοελληνικής Γλώσσης). Από το 1869 έχει κυκλοφορήσει το έργο Τουρκοκρατουμένη Ελλάς 1453–1821.
Την περίοδο 1870–1895 ο Σάθας ερεύνησε κυρίως τα αρχεία και τις βιβλιοθήκες της Βενετίας, του Παρισιού και της Κωνσταντινούπολης. Ασχολήθηκε με την έκδοση κειμένων της βυζαντινής και νεότερης ελληνικής γραμματείας. Οι σημαντικότερες εκδόσεις είναι: Ιστορικαί διατριβαί (1870), Βιογραφικόν σχεδίασμα περί του Πατριάρχου Ιερεμίου Β΄ (1870), Μεσαιωνική Βιβλιοθήκη (7 τ. 1872–1894), το εννεάτομο έργο Μνημεία Ελληνικής Ιστορίας (1880–1890), το Χρονικόν Κύπρου (1882) του Λεοντίου Μαχαιρά, και το Κρητικόν θέατρον ή Συλλογή ανεκδότων και αγνώστων δραμάτων (1879).
Μία σοβαρή ασθένεια των ματιών του και η διακοπή κάθε οικονομικής υποστήριξης συντέλεσαν στον τερματισμό της ερευνητικής και εκδοτικής του δραστηριότητας. Έζησε στο Παρίσι το υπόλοιπο της ζωής του, όπου και πέθανε το 1914.

[Πηγές: Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1983, τομ. 9Α. Φάνης Μιχαλόπουλος, Κωνσταντίνος Σάθας (1842-1914), Αθήνα, Β.Ν. Γρηγοριάδη, χ.χ.]

Δελτίο περιγραφής ΕΛΙΑ Αθήνας