Δημόσια Βιβλιοθήκη Μηλεών

• Βιβλιοθήκη

Η Δημόσια Βιβλιοθήκη Μηλεών βρίσκεται στις Μηλιές του Πηλίου, 26 χλμ από την πόλη του Βόλου.
Η βιβλιοθήκη συνδέεται ιστορικά με τη Μηλιώτικη Σχολή - που ιδρύθηκε το 1815 - και αυτή με τη σειρά της με τις τρεις σπουδαίες προσωπικότητες του πνεύματος και των γραμμάτων, τον Άνθιμο Γαζή, το Γρηγόριο Κωνσταντά και το Δανιήλ Φιλιππίδη.
Τη Βιβλιοθήκη επισκέπτονται καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου επισκέπτες από την Ελλάδα και το εξωτερικό , οι οποίοι ξεναγούνται στο ιστορικό τμήμα από τις υπαλλήλους της βιβλιοθήκης. Επιπλέον η βιβλιοθήκη εξυπηρετεί ερευνητές , ιστορικούς , πανεπιστημιακούς, φοιτητές που αξιοποιούν το σπάνιο και σημαντικό ιστορικό υλικό που διαθέτει.

Η Δημόσια Βιβλιοθήκη Μηλεών, που υπάγεται στο Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων από το 1955, έχει στόχο να διαφυλάσσει και να αναδεικνύει τον ιστορικό της χαρακτήρα και παράλληλα να αποτελεί ζωντανό κύτταρο της πνευματικής ζωής του τόπου. Για το σκοπό αυτό διοργανώνει εκθέσεις βιβλίου, παρουσιάσεις βιβλίων και εκδηλώσεις για τους μαθητές των σχολείων και τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής

Η βιβλιοθήκη στεγάζεται σε κτίριο που ανεγέρθη το 1928 με έξοδα της Μηλιώτισσας Κρυσταλλίας Οικονομάκη, στη μνήμη του συζύγου της Γεωργίου, δίπλα στην πλατεία του χωριού και στον ιστορικό ναό των Αγίων Ταξιαρχών. Το κτίριο ανακαινίστηκε και απέκτησε δεύτερο όροφο το 1974 σε σχέδια του Μηλιώτη αρχιτέκτονα Αργύρη Φιλιππίδη.

Το ιστορικό τμήμα της βιβλιοθήκης περιλαμβάνει 3.355 παλαιά τυπωμένα βιβλία καθώς και 116 χειρόγραφα, 1000 περίπου λυτά έγγραφα και αντικείμενα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον που ανήκαν στη Μηλιώτικη Σχολή.

Ειδικότερα το ιστορικό τμήμα της Βιβλιοθήκης Μηλεών περιλαμβάνει σήμερα 1658 τίτλους βιβλίων τυπωμένων ανάμεσα στα 1497 και 1899. Για πολλά από τα κείμενα υπάρχουν μεταγενέστερες εκδόσεις ενώ αρκετά βιβλία είναι σε πολλαπλά αντίτυπα ξεπερνώντας συνολικά τους 3.300 τόμους. Τα περισσότερα βιβλία είναι στα ελληνικά και στα λατινικά, αλλά υπάρχουν και βιβλία στα Γαλλικά, Ιταλικά και Γερμανικά. Η συλλογή των παλαιών βιβλίων διατρέχει όλη σχεδόν την ιστορία του έντυπου βιβλίου μέχρι το 1900. Περιλαμβάνει σπάνιες ή πολύτιμες εκδόσεις, επιτεύγματα σπουδαίων εκδοτών, επιμελητών και τυπογράφων, εκδόσεις με όμορφη εικονογράφηση και καλλιτεχνική βιβλιοδεσία, που προέρχονται από τα μεγάλα τυπογραφία Βενετίας, Φλωρεντίας, Γενεύης, Βασιλείας, Παρισιού, Βιέννης και άλλων πνευματικών κέντρων. Φυλάσσονται επίσης τα περισσότερα από τα βιβλία που έγραψαν, μετέφρασαν ή τύπωσαν οι ιδρυτές της σχολής Συγκεκριμένες εκδόσεις μαρτυρούν την επίδραση του ρεύματος του Διαφωτισμού και τις εκσυγχρονιστικές τάσεις των ιδρυτών της Βιβλιοθήκης. Η συλλογή περιλαμβάνει λεξικά και εγκυκλοπαίδειες, τους κλασικούς συγγραφείς, τη βυζαντινή και πατερική φιλολογία, αλλά και τις σύγχρονες επιστήμες. Χαρακτηριστικός είναι επίσης, ο μεγάλος αριθμός τίτλων γεωγραφίας και των θετικών επιστημώνΕνδιαφέρον παρουσιάζουν τέλος, τα εξωτερικά στοιχεία των βιβλίων, οι σφραγίδες, τα κτητορικά σημειώματα και οι παρασελίδιες σημειώσεις, που αφηγούνται την ιστορία του συγκεκριμένου αντιτύπου ή δίνουν πληροφορίες για τα επιμέρους άτομα και την εποχή τους. Ενδεικτικά για τον πλούτο και το εύρος της Βιβλιοθήκης αναφέρουμε:

• Δύο αρχέτυπες εκδόσεις του 1497 (Αριστοτέλης) και 1498 (Αριστοφάνης) τυπωμένες από τον Άλδο Μανούτιο.
• Ηροδότου λόγοι εννέα" του 1502 τυπωμένο από τον Άλδο Μανούτιο.
• Τα "Ειδύλλια" του Θεόκριτου του 1516 από το Ζαχαρία Καλλιέργη.
• "Παρεκβολαί εις την Ομήρου Ιλιάδα και Οδύσσειαν" του Ευσταθίου Αρχιεπισκόπου Θεσ/κης ,τυπωμένο στη Ρώμη το 1542
• Το λεξικό "Σούδας" σε έκδοση του 1619.
• Τη "Μαθηματική Οδό" του Μεθόδιου Ανθρακίτη του 1749.
• Την 39τομη σειρά της τρίτης έκδοσης της Γενεύης της Εγκυκλοπαίδειας του Ντιντερό (1778-1779.

Υπάρχουν επίσης βιβλία με έγχρωμους χάρτες και πίνακες, όπως :

• ο Νέος Άτλαντας του Brouckner,τυπωμένος στη Χάγη το 1759,
• η Κοσμογραφία Harmonia Macrocosmica του A. Cellarius του 1708
• ο Ανατομικός Άτλαντας του M.J.Weber
• και η Γαλλική Ορνιθολογία του P.Belon του 1555

Εκτός από τα έντυπα βιβλία, υπάρχουν και 116 χειρόγραφα βιβλία. Τα περισσότερα είναι του 18ου αιώνα, ενώ υπάρχουν και φύλλα από κώδικες του 10ου, 11ου και 12ου αιώνα. Πρόκειται κυρίως για αντιγραφές αρχαίων ελληνικών, βυζαντινών και πατερικών κειμένων.
Ανάμεσα τους βρίσκονται :

• Το χειρόγραφο του έργου του Νικόλαου Μαυροκορδάτου Φιλοθέου Πάρεργα το οποίο εξέδωσε το 1800 στη Βιέννη ο Κωνσταντάς
• Τρεις τόμοι αυτόγραφοι του Φιλιππίδη, ο πρώτος μια "Πραγματεία Στοιχειώδης Φυσικής" και οι άλλοι δύο με τη μετάφραση των "Αρχών Φυσικής και Χημείας" του Brisson.

Τα χειρόγραφα βιβλία ταξινόμησε και κατέγραψε ο Αθανάσιος Παπαδόπουλος-Κεραμεύς ο οποίος και δημοσίευσε το 1901 τον Κατάλογον των Ελληνικών κωδίκων της εν Μηλέαις Βιβλιοθήκης.

Υπάρχουν επίσης 1.000 περίπου λυτά έγγραφα, ταξινομημένα σε 23 φακέλους από τον Ευάγγελο Σκουβαρά το 1960. Είναι κυρίως έγγραφα του Κωνσταντά από το αρχείο της Μηλιώτικης Σχολής, καθώς και επιστολές, κείμενα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την τοπική ιστορία.
Στη Βιβλιοθήκη φυλάσσονται ακόμη :

• Η σημαία της τοπικής επανάστασης του 1821.
• Το πετραχήλι του Γαζή.
• Tο γραφείο-κρεβάτι, η καρέκλα και το μαχαίρι του Κωνσταντά.
• Μερικά εποπτικά όργανα της Σχολής από τα τέλη του 18ου αιώνα.
• Oι πλάκες (αβάκια) όπου έγραφαν οι μαθητές από τις αρχές του 19ου αιώνα.
• Μεταλλικές σφαίρες γεωγραφίας και αστρονομίας.
• Κατάλοιπα της αρχαιολογικής συλλογής της Σχολής.
• Μια προσωπογραφία του Γαζή.
• Μια χαλκογραφία με θέμα τον Όμηρο.
• Η επιγραφή της Μηλιώτικης Σχολής "ΨΥΧΗΣ ΑΚΟΣ" που σημαίνει "Θεραπεία Ψυχής".

Παράλληλα με το ιστορικό τμήμα λειτουργεί και το σύγχρονο δανειστικό τμήμα, που διαθέτει 13.000 περίπου βιβλία και περιοδικά, εμπλουτίζεται τακτικά με νέα βιβλία και μηχανοργανώνεται.

Από τη βιβλιοθήκη μπορεί ο επισκέπτης να προμηθευτεί :

• τον κατάλογο των παλαιών εντύπων της Ιστορικής Βιβλιοθήκης Μηλεών Πηλίου της Δήμητρας Ανδριτσάκη - Φωτιάδη,
• μια σειρά από κάρτες με θέματα από τη Βιβλιοθήκη και
• τον ιστορικό οδηγό της βιβλιοθήκης τυπωμένο στα ελληνικά και στα αγγλικά με πολλές εικόνες.

Επισήμανση από την ιστοσελίδα του φορέα.