Γενικά Αρχεία του Κράτους - Τμήμα Χίου

• Γ.Α.Κ. Χίου

• Κρατικός αρχειακός φορέας

Τα Γ.Α.Κ. - Αρχεία Ν. Χίου (πρώην «Ιστορικό Αρχείο Χίου») ιδρύθηκαν με το Βασιλικό Διάταγμα της 19ης Φεβρουαρίου του 1940, μετά από πρωτοβουλία του τότε Διευθυντή της Βιβλιοθήκης «Κοραής» Στέφανου Καββάδα, με κύριο σκοπό να συγκεντρωθούν και να διασωθούν οι νοταριακοί κώδικες που μέχρι τότε ήταν διάσπαρτοι στις κοινότητες της Χίου.
Από την ίδρυση των Αρχείων μέχρι το 1988, τη διοίκηση των Αρχείων αναλάμβαναν αμισθί οι εκάστοτε Διευθυντές της Βιβλιοθήκης. Από το 1988 τα αρχεία στελεχώθηκαν με μόνιμο προσωπικό.
Με το νόμο 4610/2019 τα Γ.Α.Κ. - Αρχεία Ν. Χίου μετονομάζονται σε Τμήμα Γ.Α.Κ. Χίου.

Τα Γ.Α.Κ. Χίου είναι περιφερειακή Υπηρεσία των Γ.Α.Κ. που υπάγονται στον εκάστοτε Υπουργό Παιδείας. Βασικός σκοπός τους είναι η εποπτεία, διάσωση, συγκέντρωση, ταξινόμηση και ευρετηρίαση του αρχειακού υλικού της Χίου, των Ψαρών & των Οινουσσών καθώς και η αξιοποίησή του.

Τα Γ.Α.Κ. Χίου φιλοξενούνται στο ισόγειο της Βιβλιοθήκης «Κοραής» Χίου, όπου σε χώρο 90 τ.μ. περίπου στεγάζονται τα γραφεία και το αναγνωστήριο με το παλαιότερο υλικό (νοταριακοί κώδικες). Τα υπόλοιπα αρχεία και συλλογές φυλάσσονται σε δύο μισθωμένους χώρους 150 και 350 τ.μ.

Από τα πιο σημαντικά αρχεία που απόκεινται στα Γ.Α.Κ. - Αρχεία Ν. Χίου είναι οι χειρόγραφοι κώδικες που χρονολογούνται από το 1620 ως το 1914.

Πρόκειται για νοταριακούς, κοινοτικούς, και εκκλησιαστικούς κώδικες, έγγραφα καθώς και κτηματολόγια των κοινοτήτων της Χίου, όπου, μέσα από καθημερινές συναλλαγές, αποτυπώνεται ανάγλυφα η κοινωνική και οικονομική ζωή του νησιού κατά την περίοδο αυτή.

696 από αυτούς τους κώδικες έχουν ψηφιοποιηθεί και αναρτηθεί στο Διαδίκτυο, στο πλαίσιο του έργου ψηφιοποίησης τεκμηρίων των Γ.Α.Κ. [http://arxeiomnimon.gak.gr/browse/index.html?code=GRGSA-CHI]

Στα Γ.Α.Κ. Χίου απόκεινται επίσης αρχεία των δημοσίων υπηρεσιών της Χίου, δημοτικά και κοινοτικά αρχεία, αρχεία των σχολείων και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων του νησιού, αρχεία επιχειρήσεων και συλλογές ιδιωτών.

Τα Γ.Α.Κ. Χίου λειτουργούν τις εργάσιμες ημέρες των δημοσίων υπηρεσιών. Το ωράριο λειτουργίας του Αναγνωστηρίου-Βιβλιοθήκης είναι 08.30-14.30 ή και σε άλλες ώρες, μετά από συνεννόηση, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για εκτός Χίου ερευνητές.

Οι επισκέπτες μπορούν να ενημερωθούν για τα αρχεία που φυλάσσονται στην υπηρεσία από το Βιβλίο Εισαγωγής Αρχείων και τους υπάρχοντες αναλυτικούς καταλόγους.

Οι ερευνητές έχουν δυνατότητα πρόσβασης σε όλα τα ταξινομημένα αρχεία, με τους περιορισμούς της κείμενης νομοθεσίας. Για την μελέτη αρχειακού υλικού οφείλουν να συμπληρώσουν σχετική αίτηση. Οι ερευνητές έχουν την υποχρέωση να αναφέρουν την πηγή (με τις σχετικές αρχειονομικές ενδείξεις) και να καταθέτουν στα Αρχεία ένα αντίτυπο (βιβλίο, ανάτυπο κλπ.) της δημοσιευμένης εργασίας τους.

Τα Γ.Α.Κ. Χίου ανταποκρίνονται και σε αιτήματα ατόμων ή φορέων που υποβάλλλονται τηλεφωνικώς, δι' αλληλογραφίας ή μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου για την παροχή πληροφοριών και αποστολή καταλόγων ή και αντιγράφων αρχειακού υλικού.

Στους ερευνητές χορηγούνται φωτοαντίγραφα (όταν η κατάσταση του αρχειακού υλικού το επιτρέπει) ή/και ψηφιακά αντίγραφα του αρχειακού υλικού. Επικυρωμένα φωτοαντίγραφα (σχολικών, δικαστικών, δημοτικών κ.λπ εγγράφων) χορηγούνται σε κάθε ενδιαφερόμενο και με τους ίδιους γενικούς όρους χορήγησης απλών αντιγράφων .