Γενικά Αρχεία του Κράτους - Τμήμα Ρόδου

• ΓΑΚ Ρόδου

• Γ.Α.Κ. - Τμήμα Ρόδου
• Γ.Α.Κ. Ρόδου

• Κρατικός αρχειακός φορέας

Στα πρώτα χρόνια της Ένωσης της Δωδεκανήσου με την Ελλάδα, ιδρύθηκαν δύο ανεξάρτητες και αυτοτελείς υπηρεσίες:

• το Ιστορικό Αρχείο Δωδεκανήσου (Ι.Α.Δ.) με την υπ΄αρ. 56/1947 προκήρυξη της Ελληνικής Στρατιωτικής Διοίκησης Δωδεκανήσου, από τον αντιναύαρχο Περικλή Ιωαννίδη, με σκοπό την περισυλλογή, συντήρηση, μελέτη και δημοσίευση κάθε γραπτού μνημείου που αφορά στην ιστορία της Δωδεκανήσου, και

• το Λαογραφικό Αρχείο Δωδεκανήσου (Λ.Α.Δ.) το 1949 με την υπ' αρ. 34/1949 με αριθ. πρωτ. 17563/1563/49 απόφαση του τότε Γενικού Διοικητή Δωδεκανήσου, Νικολάου Μαυρή.

Καθοριστική στην οργάνωση και λειτουργία του τότε Ιστορικού Αρχείου Δωδεκανήσου, υπήρξε η συμβολή του Γενικού Διοικητή Νικολάου Μαυρή, επικουρούμενου στο έργο του αυτό από τον τότε Υποδιευθυντή και μετέπειτα Διευθυντή των Γενικών Αρχείων του Κράτους, Εμμανουήλ Πρωτοψάλτη, ο οποίος καταγόταν από την Κάρπαθο.

Από την ίδρυση τους και μέχρι το 1991 τα Αρχεία (Ι.Α.Δ. και Λ.Α.Δ.) είχαν κοινό προϊστάμενο και εξυπηρετούντο από το ίδιο προσωπικό. Με την ψήφιση του Ν. 1946/1991 οι δύο Υπηρεσίες συγχωνεύτηκαν σε μία και έλαβαν την ονομασία Γ.Α.Κ. - Αρχεία Ν. Δωδεκανήσου.

Το Ιστορικό Αρχείο Δωδεκανήσου, με την ίδρυσή του το 1947, στεγάστηκε στο ισόγειο του Μεσαιωνικού κτιριακού συγκροτήματος «Καστελλανίας» , που του παραχωρήθηκε από την Ελληνική Στρατιωτική Διοίκηση Δωδεκανήσου, ενώ σήμερα τα ΓΑΚ διατηρούν και χρησιμοποιούν ως αποθηκευτικό χώρο-αρχειοστάσια και το κτίριο του Μεσαιωνικού Ναυαρχείου στην πλατεία Εβραίων Μαρτύρων.

Το Αναγνωστήριο των Γ.Α.Κ.- Τμήμα Ρόδου λειτουργούν τις εργάσιμες ημέρες των δημοσίων υπηρεσιών από 11:00 π.μ. έως 13:00 μ.μ. Κλειστό παραμένει μία εβδομάδα εντός του Δεκεμβρίου και μία εβδομάδα εντός του Αυγούστου.

Σε έκτακτες περιπτώσεις μη λειτουργίας του, αναρτάται στη ιστοσελίδα των ΓΑΚ σχετική ανακοίνωση.

Η πρόσβαση στα αρχεία που φυλάσσονται στα ΓΑΚ είναι ελεύθερη, σύμφωνα με τους όρους που αναφέρονται στο ν. 1946/1991 (άρθρα 36, 42). Στις περιπτώσεις μελέτης αρχειακού υλικού στο οποίο περιλαμβάνονται ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα, οι ερευνητές οφείλουν να συμπληρώσουν τη σχετική υπεύθυνη δήλωση. Η μελέτη του αρχειακού υλικού γίνεται αποκλειστικά στον χώρο του Αναγνωστηρίου των ΓΑΚ - Τμήμα Ρόδου.

Βιβλιοθήκη: στα Γ.Α.Κ. - Τμήμα Ρόδου λειτουργεί Βιβλιοθήκη, υποστηρικτικά στις δραστηριότητες των Αρχείων και στις έρευνες όσων συμβουλεύονται το αρχειακό υλικό το οποίο απόκειται στα Γ.Α.Κ. Ιδιαίτερη ενότητα αφορά σε ποικίλα θέματα της τοπικής βιβλιογραφίας. Η σύγχρονή βιβλιοθήκη περιλαμβάνει περίπου 1100 τόμους βιβλίων των ετών 1961-2013 και η βιβλιοθήκη του Λαογραφικού Αρχείου Δωδεκανήσου, περίπου 490 τόμους βιβλίων των ετών 1913-1984. Τα Γ.Α.Κ. Ρόδου κάθε χρόνο εμπλουτίζουν με αγορές και μικρές δωρεές τη βιβλιοθήκη τους για την εξυπηρέτηση των ερευνητών που επισκέπτονται το Αρχείο. Η βιβλιοθήκη δεν είναι δανειστική. Το κοινό έχει πρόσβαση κατά τις ώρες λειτουργίας του Αναγνωστηρίου της υπηρεσίας.