Μεγάλος εθνικός ευεργέτης. Το επίθετο του ήταν Λεοντίδης και ο ίδιος το αντικατέστησε σε Βαρβάκης (βαρβάκι = είδος μικρού γερακιού). Αρχικά ναυτικός, τάχθηκε υπέρ των Ρώσων στον Ρωσοτουρκικό Πόλεμο του 1768-1774. Μετά από μία οικονομική καταστροφή ζητάει βοήθεια από την Αικατερίνη η οποία του παραχωρεί δικαίωμα αλιείας στην Κασπία και ξεκινάει το εμπόριο χαβιαριού που του αποφέρει τεράστια κέρδη. Διαθέτει χρήματα σε κοινωφελή έργα και αργότερα θα βοηθήσει και στον Αγώνα του 1821 προσφέροντας χρήματα, πολεμοφόδια και τρόφιμα. Κληροδοτεί μεγάλος μέρος της περιουσίας του στο ελληνικό δημόσιο αλλά διαθέτει χρήματα και για την ανέγερση σχολείου (Βαρβάκειο).