Showing 4762 results

Authority record
Person

Φωκάς, Κωνσταντίνος

  • Person
  • 1896 - ;

Ο Κωνσταντίνος Φωκάς, του Ιωάννη και της Αγγελικής, γεννήθηκε το 1896 στην Κέρκυρα. Ο πατέρας του, Ιωάννης Φωκάς, ήταν στρατιωτικός. Ο Κωνσταντίνος Φωκάς έλαβε μέρος με το Σώμα Ελλήνων Ερυθροχιτώνων στην μάχη του Δρίσκου τον Νοέμβριο του 1912. Το 1913 κατατάχθηκε στον στρατό, στο 7ο Σύνταγμα Πεζικού ως στρατιώτης, με σκοπό να πολεμήσει στους Βαλκανικούς Πολέμους (1912-1913). Το 1914 πήρε μέρος στον Βορειοηπειρωτικό Αγώνα και το 1916 προήχθη στον βαθμό του λοχία. Πήρε μέρος στην μικρασιατική εκστρατεία ως έφεδρος ανθυπολοχαγός, όπου και προσβλήθηκε από ελονοσία. Απολύθηκε τον Αύγουστο του 1923. Για την συμμετοχή του και τη δράση του στον Βορειοηπειρωτικό αγώνα, του απονεμήθηκε το 1933 ο Σιδηρός Πολεμικός Σταυρός, ενώ για την συμμετοχή του στην μικρασιατική εκστρατεία του απονεμήθηκε μετάλλιο στρατιωτικής αξίας, στις 31.01.1922.
Μετά την απόλυσή του από το στρατό, εργάστηκε ως επιστάτης οικοδομών και διορίστηκε ως διαχειριστής Β΄ Τάξεως στη Γενική Διεύθυνση Εποικισμού Θράκης Μακεδονίας του Υπουργείου Γεωργίας. Από το 1926 έως το 1932 εργάστηκε ως επιστάτης Α΄ τάξεως δημοτικών έργων στο Αρχιτεκτονικό Τμήμα.
Το 1935 προσλήφθηκε ως ημερομίσθιος υπάλληλος στην εταιρεία Γενικών Αποθηκών της Ελλάδος από όπου παραιτήθηκε το ίδιο έτος.
Το 1935 κατατάχθηκε ξανά, στο 50ο Σύνταγμα Πεζικού και αιτήθηκε την μονιμοποίησή του στο στρατό, η οποία δεν έγινε δεκτή. Απολύθηκε από το στρατό λίγες μέρες μετά.
Στις 10/06/1936 διορίστηκε υπάλληλος του Περιφερειακού Συμβουλίου Προνοίας Παλαιών Πολεμιστών και το ίδιο έτος διορίστηκε υπάλληλος του Λιμενικού Ταμείου Θεσσαλονίκης.
Στον ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940 υπηρέτησε στο 4ο Τάγμα Πολυβόλων Θεσσαλονίκης. Στις 17 Φεβρουαρίου 1941 προήχθη σε λοχαγό εφέδρων. Απολύθηκε στις 2 Μαΐου του 1941.
Το 1942 ήταν κοινοτικός γραμματέας (υπάλληλος της επαρχίας Παιονίας), των κοινοτήτων Ειδομένης, Φάνου, Πλαγίων, Σκρα και Μεγάλων Λειβαδίων. Στις 19 Δεκεμβρίου 1944 παρουσιάστηκε στο Κέντρο Κατάταξης Αξιωματικών Αθηνών και τον Ιανουάριο του 1945 πήρε μετάθεση στο 165 ο Τάγμα Εθνοφρουράς Πειραιώς. Απολύθηκε το 1945.
Η επαγγελματική του σταδιοδρομία συνεχίστηκε στο Λιμενικό Ταμείο Θεσσαλονίκης (μετέπειτα Ελευθέρα Ζώνη και Λιμήν Θεσσαλονίκης) ως το 1961 οπότε και συνταξιοδοτήθηκε. Τον Αύγουστο του 1959 του απονεμήθηκε αναμνηστικό μετάλλιο εκστρατείας 1940-1941.
[ Πηγές : υλικό του αρχείου.]

Μανιάτης, Γιώργος

  • Person
  • 1939-2018

Ο Γιώργος Μανιάτης, γιος του Ιωάννη και της Αννίκας Μανιάτη, γεννήθηκε το 1939 στην Μεσσήνη. Είχε άλλα οκτώ αδέλφια. Από το 1945 εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα. Φοίτησε στη σχολή ναυτοπαίδων Πόρου (1954-1956), στη συνέχεια μετανάστευσε στο Βέλγιο και από εκεί στη Γαλλία όπου κατατάχθηκε στην Λεγεώνα των Ξένων και υπηρέτησε στην Αλγερία στην διάρκεια του πολέμου για την ανεξαρτησία της. Απέδρασε από την λεγεώνα, επέστρεψε στην Ελλάδα και δημοσίευσε την εμπειρία του στον Τύπο και στο βιβλίο "Δραπέτευσα από τη Λεγεώνα των Ξένων: Το τρίτο αντάρτικο: Αλγερία 1957-1961 (1961)". Συνεργάστηκε με το περιοδικό Δρόμοι της Ειρήνης και ήταν μέλος της νεολαίας Λαμπράκη. Εργάστηκε ως δημοσιογράφος στις εφημερίδες Ελεύθερος Τύπος και Ελευθερία. Στην διάρκεια της δικτατορίας κατέφυγε στην Δυτική Ευρώπη και στις ΗΠΑ. Το 1972 επέστρεψε στην Ελλάδα και πήρε χορηγία του Ιδρύματος Φορντ. Με την επιβολή του πραξικοπήματος του Πινοσέτ στη Χιλή ταξίδεψε στην Χιλή (6.10.1973-3.11.1973) και πραγματοποίησε έρευνα για τα γεγονότα γύρω από την ανατροπή του Σ. Αλιέντε. Επιμελήθηκε την έκδοση Γιώργης Ανδρουλιδάκης, Κείμενα 1936-1966 (1977). Από την μεταπολίτευση και εξής μελέτησε ιδιαίτερα την αρχαία ελληνική μουσική και τη σχέση της με το ρεμπέτικο τραγούδι. Το 1984 ίδρυσε το Ευρετήριο, μία συλλογική προσπάθεια με φοιτητές του πανεπιστημίου Αθηνών για την έρευνα της μουσικής στις κατευθύνσεις αυτές και για την ανακατασκευή αρχαίων ελληνικών μουσικών οργάνων. Σε αυτό το πλαίσιο οργάνωσε μαθήματα μουσικής, μουσικές εκδηλώσεις, παρουσίασε διαλέξεις, δημοσιεύσεις, ντοκιμαντέρ. Πέθανε το 2018 λόγω πυρκαγιάς που εκδηλώθηκε στην κατοικία του.

Άλλα έργα του:
Ο Μίδας έχει αυτιά γαϊδάρου ή εκατέρωθεν της ουσίας (1972), Objet sans valeur: Φάιαρ-οπ, Σερντιλίς (1972), Η μυθολογία του ενός ή η μυθολογία του άλλου: με συναυγείς εικόνες της Νίκη Καναγκίνη (1975), Έξεργα: Να αποσύρεσαι, αυτό είναι αγάπη. Το μήκος κύματος. Ρίζα οκνή, δέντρο απρόφταστο (1976), Η συν-εν-τευξη ή για να εξηγούμεθα (1976), Ο Σκύλος και η Χάρυβδη: Πρώτη αγάπη (1989), Αν (2019).

[Πηγές βιογραφικού: Α. Αργυρίου, «Μανιάτης, Γιώργος», εγκυκλ. Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάνικα. Β. Χατζηβασιλείου, «Γιώργος Μανιάτης», Η μεταπολεμική πεζογραφία. Από τον πόλεμο του ’40 ώς τη δικτατορία του ’67, τόμ. Ε΄, Αθήνα, Σοκόλης, 1988, σσ. 178-181. Υλικό του αρχείου]

Δαμάσκου, Ξένη

  • Person
  • 1902-1981

Η ηθοποιός Ξένη Δαμάσκου, κόρη των ηθοποιών Ευάγγελου Δαμάσκου και Ολυμπίας Λαλαούνη-Δαμάσκου, εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη σκηνή σε παιδική ηλικία, και επαγγελματικά το 1922, με την Αθηναϊκή Οπερέττα του Γεωργίου Δράμαλη. Συνεργάστηκε με πρωταγωνιστικούς θιάσους του μουσικού και του δραματικού θεάτρου ώς το 1949 και διακρίθηκε κυρίως σε ρόλους σουμπρέτας. Παντρεύτηκε τον αρχιμουσικό Τότη Καραλίβανο και σε δεύτερο γάμο τον αδελφό του Κώστα και του Σπύρου Μουσούρη Στέφανο. Με το δεύτερο σύζυγό της μετανάστευσε στη Βραζιλία, από όπου επέστρεψε μετά το θάνατό του, το 1965.

[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: 1. υλικό του αρχείου• 2. Θεόδωρος Έξαρχος, Έλληνες ηθοποιοί «Αναζητώντας τις ρίζες», τόμος πρώτος, Από τα τέλη του 18ου αιώνα μέχρι το 1899, Αθήνα/Γιάννινα, Δωδώνη, 1995• του ίδιου, Έλληνες ηθοποιοί «Αναζητώντας τις ρίζες», Έτος γέννησης από 1900 μέχρι 1925, τόμος δεύτερος (Α-Μ), Αθήνα/Γιάννινα, Δωδώνη, 1996• του ίδιου, Έλληνες ηθοποιοί «Η γενιά μας», Έτος γέννησης από 1926 μέχρι 1940, τόμος τρίτος (Μ-Ω), Αθήνα/Γιάννινα, Δωδώνη, 2000].

Παπαϊωάννου, Κωνσταντίνος

  • Person
  • ; - 1950

Ο Κωνσταντίνος Παπαϊωάννου σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Υπηρέτησε ως σχολάρχης και γυμνασιάρχης Κύμης και στη συνέχεια ως Επιθεωρητής Μέσης Εκπαίδευσης. Εντόπισε πρώτος τη θέση Καστρί η Παλαιοκαστρί Ποταμιάς στην Κύμη όπου και έκανε επιφανειακή έρευνα. Στη θέση αργότερα βρέθηκε σημαντικός οικισμός των κλασικών και των ελληνιστικών χρόνων. Δημοσίευσε σχετικά στην εφημερίδα Ηχώ της Κύμης.

Ησαΐα-Στρατήγη, Λέλα

  • Person
  • 1898-1959

Η Λέλα Ησαΐα γεννήθηκε στον Πειραιά. Σε νεαρή ηλικία εμφανίστηκε σε ερασιτεχνικές παραστάσεις για τις οποίες τη μουσική είχε συνθέσει ο αδελφός της, Ανδρέας (1917, Το φιλί του σκοτωμένου του Γεωργίου Ασπρέα, 1918, Ψυχοσάββατο του Γρηγορίου Ξενόπουλου κ.ά.). Το 1924 εμφανίστηκε σε μαθητικές παραστάσεις του Λυκείου των Ελληνίδων (Η Τζένη με το γέλιο της, της Ευγενίας Ζωγράφου, Τριαντάφυλλα όλο το χρόνο, του Júlio Dantas, Η δασκαλίτσα, του Dario Niccodemi). Το 1928 εμφανίστηκε στον θίασο της Μαρίκας Κοτοπούλη, στο έργο του Somerset Maugham, Ιερή φλόγα.
Αποφοίτησε από τη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, στη σκηνή του οποίου πρωτοεμφανίστηκε το 1932 στον Ιούλιο Καίσαρα του William Shakespeare, στον ρόλο της Καλπουρνίας (σκηνοθεσία Φώτου Πολίτη). Εμφανίστηκε, επίσης, πάντα με σκηνοθέτη τον Φώτο Πολίτη, στις παραστάσεις των έργων Γιάννης Γαβριήλ Μπόρκμαν του Henrik Ibsen, Ενώ το πλοίο ταξιδεύει της Γαλάτειας Καζαντζάκη, Ο θάνατος του Δαντόν του Georg Büchner και Ποπολάρος του Γρηγορίου Ξενόπουλου.
Από το καλοκαίρι του 1933 και μέχρι το 1935 συνεργάστηκε με τον θίασο της Μαρίκας Κοτοπούλη. Ακολούθησε, από το 1936, συνεργασία της με τον θίασο της Κατερίνας Ανδρεάδη, η οποία ολοκληρώθηκε το 1941, με μία διακοπή κατά την περίοδο 1939-1940, οπότε η Λέλα Ησαΐα ερμήνευσε πρωταγωνιστικούς ρόλους στο περιοδεύον κλιμάκιο του Εθνικού Θεάτρου «Άρμα Θέσπιδος», με σκηνοθέτη τον Πέλο Κατσέλη.
Το 1942 εμφανίστηκε στο θέατρο Κυβέλης με το Θέατρο Αθηνών του Κωστή Μπαστιά. Από το 1944 επέστρεψε στο Εθνικό Θέατρο, όπου εργάστηκε επί σειρά ετών μέχρι το τέλος της καριέρας της. Η τελευταία της σκηνική εμφάνιση ήταν το 1958, στην Τέσσα του Jean Giraudoux, σε σκηνοθεσία του Αλέξη Σολομού. Είχε παντρευτεί τον δικηγόρο Ευάγγελο Στρατήγη.

[Πηγές σύνταξης βιογραφικών: 1) Έξαρχος, Θεόδωρος, Έλληνες ηθοποιοί «Αναζητώντας τις ρίζες», Τόμος δεύτερος (Α-Μ). Αθήνα – Γιάννινα, Δωδώνη, 1996, σ. 151. 2) Υλικό του αρχείου].

Θεοτοκά, Κοραλία

  • Person
  • 1935-1976

Η Κοραλία, κόρη του Δημητρίου Ανδρειάδη (1896-1970) και της Ελένης Στεφάνου (1905-1993), από την Κωνσταντινούπολη και τον Πόντο (Σαμψούντα) αντίστοιχα, γεννήθηκε στο Νέο Φάληρο στις 5 Μαΐου 1935. Τελείωσε το γυμνάσιο στη Σχολή Χατζιδάκη και σπούδασε στην Πάντειο Σχολή Πολιτικών Επιστημών. Παράλληλα, με τη βοήθεια του πατέρα της, ασχολήθηκε με την εισαγωγή ινδικών ταινιών και ταξίδεψε στην Ινδίες αλλά και στην Ευρώπη. Το 1962 πήρε δίπλωμα ξεναγού και εργάστηκε ως ξεναγός για μικρό διάστημα. Το 1963 εκδόθηκε η πρώτη ποιητική της συλλογή με τίτλο Απόπειρες, ενώ ποιήματά της είχαν ήδη δημοσιευτεί στο περιοδικό Νέα Εστία. Στις 11 Ιουλίου 1966 παντρεύτηκε τον Γιώργο Θεοτοκά, ο οποίος πέθανε λίγους μήνες αργότερα, στις 30 Οκτωβρίου του ίδιου χρόνου. Έκτοτε αφοσιώθηκε στην φροντίδα του εκδεδομένου και ανέκδοτου έργου του Θεοτοκά. Το 1967 εξέδωσε την δεύτερη συλλογή ποιημάτων της Σε άλλο φως, αλλά αρνήθηκε τη διακίνησή της στο εμπόριο λόγω της μεσολάβησης της δικτατορίας. Από την ίδια χρονιά ως το 1974 υπήρξε μέλος της Εταιρείας Μελέτης Ελληνικών Προβλημάτων (Ε.Μ.Ε.Π.). Από το 1969 ως το 1973 παρακολούθησε τη σειρά μαθημάτων ιστορίας της Τέχνης από τον Παντελή Πρεβελάκη, στη Σχολή Καλών Τεχνών. Το 1971 εκδόθηκε η συλλογή της Η ταυτότητα και το 1975 η σύνθεση Το Ποίημα Οι Μεγάλες Διαδικασίες. Από το 1974 ήταν μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Συμπαράστασης Κυπρίων, προσφέροντας βοήθεια σε κύπριους πρόσφυγες. Το Σάββατο 18 Δεκεμβρίου 1976 αυτοκτόνησε, πέφτοντας από την ταράτσα του σπιτιού της, στην οδό Βασιλίσσης Σοφίας 90, στην Αθήνα.

[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Κοραλία Θεοτοκά, Τα κείμενά της, τα κείμενα για το έργο της, Αθήνα, Βιβλιοπωλείο της Εστίας, 1977.]

Ψωμογερίδης, Ζήσης

  • Person
  • 1904-1981

Ο Ζήσης Ψωμογερίδης γεννήθηκε στην Κομοτηνή το 1904. Αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή Αθηνών το 1928. Από το 1929 εργάστηκε ως μικροβιολόγος στο Δημοτικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης. Από το 1950 έως τη συνταξιοδότησή του το 1968 υπήρξε διευθυντής του Μικροβιολογικού Εργαστηρίου του ίδιου νοσοκομείου. Μεσοπολεμικά διατέλεσε ακόμη Κοινοτικός Ιατρός Νεάπολης Θεσσαλονίκης. Μετά τη συνταξιοδότησή του άνοιξε δικό του ιατρείο. Ήταν παντρεμένος με την Λαμπρινή Χάτσου με την οποία απέκτησαν δύο κόρες, τη Νίκη-Ελένη (Λένα) και τη Θάλεια. Πέθανε το 1981.

Πηγή σύνταξης βιογραφικού: Υλικό του αρχείου.

Τσίζεκ, Κορίννα

  • Person
  • 1921-1993

Πρώτη σύζυγος του ζωγράφου Κάρολου Τσίζεκ.

Σιάσκας, Λευτέρης

  • Person
  • 1923-1991

Ο Λευτέρης Σιάσκας του Αναστασίου και της Έλλης (το γένος Σταυρινάκη) γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Εκπαιδεύτηκε στη Γερμανία (Bavaria-Filmkunst Aktiengesellschaft) και κι ήταν από τους πρώτους στην Ελλάδα μοντέρ ήχου και εικόνας στο ραδιόφωνο, τον κινηματογράφο και την τηλεόραση.

Καλοχριστιανάκης, Εμμανουήλ

  • Person
  • 1890 - 1988

Ο Εμμανουήλ Μιχ. Καλοχριστιανάκης γεννήθηκε στις Αρχάνες. Σπούδασε στη Νομική Σχολή Αθηνών και το 1912 κατατάχθηκε στον στρατό ως αξιωματικός και πολέμησε από το 1912-1922. Μετά εγκαταστάθηκε στην Αλεξάνδρεια Αιγύπτου και ασχολήθηκε με το εμπόριο. Χρημάτισε Πρόεδρος της Κρητικής Αδελφότητας Αλεξάνδρειας από το 1935-1960. Στη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής εντάχθηκε στην Εθνική Αντίσταση Κρήτης και περιέθαλψε αγωνιστές που είχαν καταφύγει στη Αίγυπτο, ενώ συγχρόνως έστελνε διάφορες βοήθειες στις αντάρτικες ομάδες του νησιού. Το 1960 επανέρχεται στις Αρχάνες, όπου ιδρύει Τμήμα της Ελληνικής Περιηγητικής Λέσχης, μέσω του οποίου αγόρασε δύο οικόπεδα και τα παρέδωσε στην Αρχαιολογική Υπηρεσία για ανασκαφές στο κέντρο των Αρχανών, όπου ανακαλύφθηκε το θερινό ανάκτορο των Μινωιτών βασιλέων. Το 1964 έβαλε υποψηφιότητα στις τότε δημοτικές εκλογές και κατέλαβε τη θέση του αρχηγού της μείζονος αντιπολίτευσης του Δήμου Αρχανών. Το 1967-69 διορίζεται δήμαρχος, έχοντας στο ενεργητικό του τη λύση του προβλήματος της ύδρευσης των Αρχανών, την αγορά οικοπέδου για την ανέγερση στέγης του Γυμνασίου και Λυκείου Αρχανών, την ίδρυση Παιδικού Κρατικού Σταθμού κλπ. Τιμήθηκε με πολλές διακρίσεις και μετάλλια από την Ακαδημία Αθηνών και από άλλα ιδρύματα και συλλόγους.

Τσαλδάρης, Παναγής

  • Person
  • 1868 - 1936

Επιφανής πολιτικός, ηγέτης του Λαϊκού κόμματος και πρωθυπουργός. Γεννήθηκε στην Κορινθία. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα και μετεκπαιδεύτηκε στη Γερμανία και στη Γαλλία. Εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής το 1910. Κατά τον Εθνικό Διχασμό υποστήριξε την αντιβενιζελική μερίδα, μετείχε ως υπουργός Δικαιοσύνης στην κυβέρνηση Δ. Γούναρη το 1915, εκτοπίστηκε μετά την επικράτηση του Ε. Βενιζέλου (1917-20), και το 1920-22 ανέλαβε τα υπουργεία Εσωτερικών και Συγκοινωνιών.

Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, εξελέγη αρχηγός του Λαϊκού Κόμματος. Αρνήθηκε να αναγνωρίσει το καθεστώς της αβασίλευτης Δημοκρατίας (το οποίο δεν αναγνώρισε παρά το 1932). Αντιτάχθηκε στο καθεστώς του Πάγκαλου (1925-26) και συμμετείχε στην πρώτη («Οικουμενική») κυβέρνηση Αλ. Ζαΐμη το 1926, αναλαμβάνοντας διαδοχικά τα υπουργεία Εσωτερικών, Εθνικής Οικονομίας και Παιδείας. Με μικρή κοινοβουλευτική δύναμη μετά την επικράτηση του Ε. Βενιζέλου το 1928, άσκησε δριμεία κριτική στους χειρισμούς της κυβέρνησης και ιδιαίτερα στη σύναψη των ελληνοτουρκικών συμφωνιών του 1930.

Στις εκλογές του Μαρτίου 1933, ο Π. Τσαλδάρης επικράτησε και σχημάτισε κυβέρνηση, η οποία παρέμεινε στην εξουσία ως το 1935. Στην περίοδο αυτή, υπέγραψε το Σύμφωνο Εγγυήσεως του κοινού συνόρου με την Τουρκία (1933) και το τετραμερές Βαλκανικό Σύμφωνο (1934). Υπό τις δυσμενείς συνθήκες που προκάλεσε η αναβίωση του διχασμού, παραιτήθηκε, επανήλθε στην πρωθυπουργία μετά τις εκλογές του 1935, για να ανατραπεί τον Οκτώβριο του ίδιου έτους από τους ακραιφνείς φιλομοναρχικούς στρατιωτικούς που επανέφεραν στον θρόνο τον Γεώργιο Β’.

Ο Π. Τσαλδάρης κέρδισε, χωρίς αυτοδύναμη πλειοψηφία, τις εκλογές του 1936 και καταψήφισε στη Βουλή την πρώτη κυβέρνηση του Ι. Μεταξά, ο οποίος λίγο αργότερα εγκαθίδρυσε δικτατορικό καθεστώς στη χώρα.

Κασιγόνης, Άγγελος

  • Person
  • 1892-1975

Ο Άγγελος Κασιγόνης (Αδριανούπολη 1892–Αθήνα 1975) σπούδασε στη Μεγάλη του Γένους Σχολή και στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στη Σμύρνη, όπου υπηρετούσε στη μικρασιατική εκστρατεία, γνώρισε την Χρύσα Κωλέττη την οποία παντρεύτηκε και το 1920 εγκαταστάθηκαν στην Αλεξάνδρεια. Ο Κασιγόνης είχε ήδη γίνει γνωστός ως ποιητής και δημοσιογράφος και έργα του είχαν εμφανιστεί σε περιοδικά της Κωνσταντινούπολης και της Σμύρνης. Το 1922 δημιούργησε το γραφείο αποκομμάτων «Αιγυπτιακός και διεθνής Άργος του Τύπου». Το 1924 ίδρυσε τον Εκδοτικό Οίκο Α. Κασιγόνη. Ίδρυτής και διευθυντής του περιοδικού Έρευνα (1927–1940), της μηνιαίας ελληνο–αραβικής εφημερίδας Αιγυπτιώτης Έλλην (1932–1939) και του περιοδικού Έλλην (1942–1944), οργάνου του Ελληνικού Απελευθερωτικού Συνδέσμου. Μέλος της εκτελεστικής επιτροπής της προοδευτικής ελληνικής οργάνωση ΕΑΣ (Εθνικός Απελευθερωτικός Σύνδεσμος), ο Κασιγόνης φυλακίστηκε δύο φορές για πολιτικές δραστηριότητες (στη μία περίπτωση σε στρατόπεδο στην Άσμαρα της Αβυσηνίας) έως ότου έφυγε για την Ελλάδα στο τέλος του 1944 (όπου φυλακίστηκε ξανά). Εξέδωσε δοκίμια και ποιητικές συλλογές.

[Πηγές: βιογραφικό σημείωμα στο αρχείο και Anthony Gorman, «Αιγυπτιώτης Έλλην», Τα νέα του Ε.Λ.Ι.Α., αρ. 58, θερινό αρχειοστάσιο, 2001.]

Καραβίδας, Κωνσταντίνος

  • Person
  • 1890-1973

Ο Κ. Δ. Καραβίδας ήταν κοινωνιολόγος, και μελετητής της ελληνικής αγροτικής οικονομίας. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, συμμετείχε ενεργά στον δημοτικιστικό αγώνα στο πλευρό του Αλέξ. Δελμούζου και εργάστηκε αρχικά ως διοικητικός υπάλληλος στις νομαρχίες Ναυπλίου και Σπάρτης και, εν συνεχεία, στη Γενική Διοίκηση Μακεδονίας και στην Αρμοστεία Σμύρνης (1915-1922). Από το 1932 ως το 1953 εργάστηκε στην Αγροτική Τράπεζα, όπου ασχολήθηκε κυρίως με τα μικρά κοινοτικά εγγειοβελτιωτικά έργα. Έγραψε ποικίλα άρθρα σχετικά με τη δυνατότητα ανάπτυξης της αγροτικής παραγωγής στα πλαίσια μιας τοπικής-κοινοτικής οργάνωσης, ενώ ασχολήθηκε και με την ποίηση.

Πηγή Βασίλης Φίλιας, Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, τ. 4.

Μελάς, Γεώργιος

  • Person
  • 1866 - 1931

Ο Γεώργιος Μελάς γεννήθηκε στη Μασσαλία το 1866 όπου μεγάλωσε και σπούδασε νομικά. Έλαβε μέρος στους Βαλκανικούς πολέμους ως έφεδρος επίλαρχος. Διετέλεσε ιδιαίτερος γραμματέας του βασιλιά Κωνσταντίνου, θέση από την οποία παραιτήθηκε όταν διαφώνησε με την πολιτική της Ελλάδος στον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο. Έγραψε στα γαλλικά βιβλίο με τίτλο Ο Κωνσταντίνος το οποίο μεταφράστηκε στα ελληνικά από τον Λ. Μακκά.

Hepp, Joseph

  • Person
  • 1887 - 1968

Ο Ζόζεφ Χεπ γεννήθηκε στη Βουδαπέστη το 1887. Στην Ελλάδα ήρθε το 1908 ως τεχνικός της Pathé, με σκοπό την εγκατάσταση της πρώτης χειροκίνητης μηχανής προβολής βουβής ταινίας. Εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα όπου και εργάστηκε ως εκπαιδευτής των ελλήνων οπερατέρ και ως υπεύθυνος προβολών στον Πανελλήνιο Κινηματογράφο, ένα από τα πρώτα Κινηματοθέατρα της Αθήνας. Αποτύπωσε τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Θράκη το 1919. Το 1920, με την ιδιότητα του φωτογράφου και κινηματογραφιστή, ακολούθησε τα ελληνικά στρατεύματα στη Μικρά Ασία. Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή, συνεργάστηκε με τον Μανόλη Μεγαλοκονόμο στα «Ελληνικά Επίκαιρα». Μετά τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο συνεργάστηκε με την Φίνος Φιλμς με την ιδιότητα του οπερατέρ καθώς και με το τηλεοπτικό κανάλι N.B.C. Παράλληλα διατηρούσε και δικό του εργαστήριο.

[Πηγή σύνταξης βιογραφικού σημειώματος: Παπαδοπούλου, Αγγελική. «Μικρασία με το φακό του JosephHepp.» Τα Νέα του Ε.Λ.Ι.Α., 50: 19-20 και
Παπαδοπούλου, Αγγελική. «Οι Μικρασιατικές φωτογραφίες του Τζόζεφ Χεππ.» Τα Νέα του Ε.Λ.Ι.Α., 52: 16-18.
Επίσης, η ιστοσελίδα της Ταινιοθήκης της Ελλάδος.]

Παπαχρυσάνθου, Βασίλειος

  • Person

Ο Παπαχρυσάνθου, αυτοδίδακτος μαρμαρογλύπτης, σπούδασε με την οικονομική ενίσχυση του Οικουμενικού Πατριαρχείου την τεχνική της λιθογραφίας στο Παρίσι και κοντά στον Δημήτριο Γαλανάκη. Αγόρασε το λιθογραφείο του Καρλ Γιόζεφ Κόλμαν (1812-1870) και ίδρυσε το δικό του το 1888, ενώ γύρω στο 1910 φιλοτέχνησε και τύπωσε τους πρώτους στην Ελλάδα λιθογραφημένους στρατιωτικούς χάρτες. Ο γιος του Φοίβος Παπαχρυσάνθου (1900-1986) δημιούργησε, μαζί με τον διευθυντή του Κεντρικού Πρακτορείου Εφημερίδων Ιωάννη Αναγνωστόπουλο, το 1939 στην Ιερά Οδό την πρώτη στην Ελλάδα μονάδα Βαθυτυπίας.

[Το βιογραφικό σημείωμα αντλήθηκε αυτούσιο από το βιβλίο: Δημήτρης Παυλόπουλος, Χαρακτική - γραφικές τέχνες – ιστορία – τεχνικές – μέθοδοι – γλωσσάρια όρων, έκδοση τρίτη, ColorNetwork, Αθήνα 2011.]

Βαλέτας, Γεώργιος

  • Person
  • 1907-1989

Ο Γεώργιος Βαλέτας ήταν Έλληνας φιλόλογος, ερευνητής της νέας ελληνικής λογοτεχνίας και ιδρυτής της έκδοσης "Νεοελληνική Βιβλιοθήκη". Εμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα το 1926. Σημαντική εργασία του είναι "Ο Παπαδιαμάντης: η ζωή, το έργον, η εποχή του (1940)". Διετέλεσε επιμελητής των εκδόσεων Σχολικών Βιβλίων (1939-46) και τμηματάρχης στη Διεύθυνση Γραμμάτων Καλών Τεχνών του Υπουργείου Παιδείας.

Φαβρ, Στεφανία

  • Person

Γαλλίδα επιχειρηματίας του 19ου αιώνα, σύζυγος του Ελβετού τραπεζίτη Ευγένιου Φαβρ (Eugène Favre), εγκατεστημένη για χρόνια στην Μεταξοχώρι Αγιάς Λάρισας.

Ανανιάδης, Ευστάθιος

  • Person
  • 1886 - 1969

Ο Ευστάθιος Χ. Ανανιάδης γεννήθηκε στη Δάφνη Καλαβρύτων (Στρέζοβα) στις 3 Ιουνίου 1886. Τελείωσε το γυμνάσιο Καλαβρύτων και εν συνεχεία σπούδασε στη Νομική Αθηνών, της οποίας αναγορεύθηκε διδάκτωρ το 1907 ή 1908. Έγινε δεκτός στη Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών και αποφοίτησε με τον βαθμό του εφέδρου ανθυπολοχαγού. Έλαβε μέρος στους Βαλκανικούς πολέμους του 1912-1913, τραυματίστηκε στη μάχη του Κιλκίς (19-21 Ιουνίου 1913), τιμήθηκε με τον Αργυρό Σταυρό του Σωτήρος και μονιμοποιήθηκε στο στράτευμα. Το 1914 διορίστηκε πάρεδρος στο Πρωτοδικείο και το 1915 μετατάχθηκε στο Σώμα Στρατιωτικής Δικαιοσύνης που είχε συσταθεί λίγο νωρίτερα. Υπηρέτησε ως πρόεδρος Στρατοδικών Θεσσαλονίκης και Αθηνών. Στη διάρκεια της μικρασιατικής εκστρατείας ήταν πρόεδρος του Στρατοδικείου Προύσης. Εν συνεχεία, χρημάτισε διευθυντής Στρατιωτικής Δικαιοσύνης στο Υπουργείο Στρατιωτικών και Βασιλικός Επίτροπος στο Αναθεωρητικό Δικαστήριο, του οποίου έγινε πρόεδρος το 1940 (με τον βαθμό του Αντιστράτηγου). Το 1945 διορίστηκε πρόεδρος του Δικαστηρίου Εγκληματιών Πολέμου και αρχηγός των Σωμάτων Ασφαλείας. Αποστρατεύθηκε τον Αύγουστο του 1946 και τιμήθηκε με τον Ανώτερο Ταξιάρχη του Τάγματος Γεωργίου Α΄. Το 1948 διορίστηκε μέλος της Επιτροπής Ολυμπίων και Κληροδοτημάτων. Το 1950 διορίστηκε μέλος του υπηρεσιακού δημοτικού συμβουλίου του Δήμου Αθηναίων. Εισηγήθηκε τον στρατιωτικό ποινικό κώδικα και μετέσχε σε νομοπαρασκευαστικές επιτροπές.

Το 1914 νυμφεύθηκε τη Γεωργία Σακελλαριάδου από το Σοπωτό Καλαβρύτων, εγγονή του αγωνιστή του 1821 Ιωάννη Σακελλαριάδη.

[Τα στοιχεία για το βιογραφικό προέρχονται από το βιβλίο του Π. Δ. Δημητρακόπουλου: Δάφνη Καλαβρύτων, Θεσσαλονίκη 1977 και από το αρχείο].

Ζημέρης, Κώστας

  • Person
  • 1884 - 1980

Κωνσταντίνος Ζημέρης (Κατηχώρι Πηλίου, 1886 – Βόλος, 1980)
Ο Κωνσταντίνος Ζημέρης γεννήθηκε το 1886 στο Κατηχώρι Πηλίου. Αποφοίτησε από την Εμπορική Σχολή Βόλου και στη συνέχεια, το 1904, μετανάστευσε στην Αμερική, όπου εργάστηκε σε φωτογραφικά εργαστήρια, συνεργαζόμενος με ζωγράφους και φωτογράφους, ενώ ταυτόχρονα παρακολούθησε μαθήματα Σχεδίου στο Σχολείο Τεχνών του Saint Louis. Την περίοδο των Βαλκανικών Πολέμων, επέστρεψε στην Ελλάδα και κατατάχθηκε ως εθελοντής. Μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, διέμεινε στην Αθήνα, όπου συνεργάστηκε με τους γνωστούς φωτογράφους Μπούκα και Nelly’s. Το 1918 δημιούργησε στον Βόλο με τον φωτογράφο Α. Ραφανίδη το φωτογραφικό στούντιο «Ραφανίδης & Ζημέρης», ασχολούμενος πλέον επαγγελματικά με τη φωτογραφία και τη ζωγραφική. Συμμετείχε σε πολλές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώ έλαβε το Χρυσό Βραβείο στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης το 1932 και το 1936.
Στις φωτογραφίες της πρώτης περιόδου του έργου του (1922-1940), αποτυπώνονται όψεις της πόλης του Βόλου: η καθημερινή ζωή, πορτραίτα επωνύμων μελών της αστικής τάξης , αλλά και απλών ανθρώπων -ναυτών , χωροφυλάκων, ζευγαριών- οι πρόσφυγες και η εγκατάστασή τους, το Άσυλο του Παιδιού, οι παιδικές κατασκηνώσεις του ΠΙΚΠΑ, σημαντικές ιστορικές στιγμές, οικήματα του Βόλου που συνδέθηκαν με την επαγγελματική ζωή, τη βιομηχανική ανάπτυξη, τη λειτουργία του δημόσιου χώρου κ.α.
Παράλληλα, την περίοδο 1930–1938, ο Ζημέρης δέχεται παραγγελίες και φωτογραφίζει βιομηχανικές επιχειρήσεις, βιομηχανικά προϊόντα, όπως ψυγεία ή ραδιόφωνα, εργάτες, θεατρικές παραστάσεις κ.α., που συνδέονται με την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική ζωή της πόλης.
Στην τελευταία περίοδο της δουλειάς του (1940–1970), καταγράφει με τον φακό του γεγονότα της Κατοχής και του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όπως βομβαρδισμούς, αλλά και εικόνες από την Απελευθέρωση, καθώς και τις διαδηλώσεις των Δεκεμβριανών. Μετά το τέλος του πολέμου, ο Ζημέρης απαθανατίζει επισκέψεις επισήμων στην πόλη, καρναβαλικές εκδηλώσεις, αθλητικούς αγώνες, παρελάσεις, κ.α.
Οι φωτογραφίες του αποτελούν πολύτιμα τεκμήρια για την ιστορία της πόλης του Βόλου, αλλά και μοναδικά φωτογραφικά έργα τέχνης.
Την τέχνη του συνέχισε ο γιος του Ιπποκράτης (1922-2012).

Λάμπρος, Σπυρίδων

  • Person
  • 1851-1919

Ο Σπυρίδων Λάμπρου (Κέρκυρα 1851 - Αθήνα 1919) ήταν Έλληνας πολιτικός, ιστορικός και πανεπιστημιακός δάσκαλος στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ). Διετέλεσε πρωθυπουργός της Ελλάδας (27 Σεπτεμβρίου 1916 – 21 Απριλίου 1917).

Βατζιάς, Γιάννης

  • Person
  • 1924 -

O Γιάννης Βατζιάς, συγγραφέας από το Μεταξοχώρι Αγιάς Λάρισας, έχει συγγράψει και εκδώσει μυθιστορήματα, νουβέλες και διηγήματα.

Σακελλαρίδης, Γεώργιος

  • Person
  • 1860-1942

Ιατρός, φιλόλογος και πολιτευτής της Λάρισας με μακρά θητεία στην τοπική αυτοδιοίκηση.

Βατζιάς, Μάριος

  • Person
  • 1926-2008

Έλληνας ζωγράφος, αγιογράφος και ποιητής, αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης με το ΕΑΜ.

Πέσαχ, Μωυσής

  • Person
  • 1869 - 1955

Ο Μωυσής Πέσαχ (εβραϊκά: Moshe Pesach) (1869, Λάρισα - 13 Νοεμβρίου 1955, Βόλος) ήταν ο ραβίνος του Βόλου από το 1892 μέχρι το θάνατό του και Αρχιραβίνος της Ελλάδας από το 1946. Μέσα από τις προσπάθειές του και με τη βοήθεια των ελληνικών αρχών, η πλειονότητα της εβραϊκής κοινότητας της πόλης σώθηκε κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος.

Αλιθέρσης, Γλαύκος

  • Person
  • 1897-1965

Ο Γλαύκος Αλιθέρσης (Μιχάλης Α. Χατζηδημητρίου το πραγματικό του όνομα) γεννήθηκε στη Λεμεσό το 1897, όπου και έζησε ως το 1915, οπότε εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, για να φοιτήσει στη Νομική Σχολή και παράλληλα στη Γυμναστική Ακαδημία, από όπου και έλαβε το πτυχίο του το 1917. Το 1919 διορίσθηκε καθηγητής της Φυσικής Αγωγής στο Αβερώφειο σχολείο της ελληνικής κοινότητας, θέση ωστόσο την οποία έχασε λόγω των φιλελεύθερων πολιτικών του πεποιθήσεων. Στην Αλεξάνδρεια ήταν γνωστός ως Δάσκαλος και υποστήριξε με θέρμη τον κυπριακό αγώνα. Παντρεύτηκε την Εύα Ζαφειροπούλου και απέκτησε μία κόρη, τη Γλαύκη. Το 1963 επέστρεψε στην Κύπρο, όπου πέθανε δύο χρόνια αργότερα.
Πρωτοεμφανίστηκε στα νεοελληνικά γράμματα το 1918, στην εφημερίδα Ηχώ Κύπρου. Εξέδωσε τις ποιητικές συλλογές: Γαλανά δαχτυλιδάκια (1919), Κρινάκια του γιαλού (1921), Οι οραματισμοί του Εωσφόρου και άλλα ποιήματα (1923), Απλή προσφορά (1929), Θερισμοί και οργώματα (1939), Μυστικός Δείπνος (1944), Μαθητικά τετράδια (1957), Προσμαρτυρία (1958), Αρμογή αιώνων και στιγμών (1964). Δημοσίευσε τις συλλογές διηγημάτων: Ο γυμνός άνθρωπος (1924), Αράχνες (1936) και τα θεατρικά έργα: Πύργος της Βαβέλ και Αροδαφνούσα. Δημοσίευσε επίσης τα δοκίμια - μελέτες: Δ.Θ. Λιπέρτης (1934), Το πρόβλημα του Καβάφη (1934), Ιστορία της Νέας Ελληνικής Λογοτεχνίας (1938), Βασίλης Μιχαηλίδης (1957), Νίκος Νικολαΐδης (1958), Σωτήρης Σκίπης (1960), Μιλτιάδης Μαλακάσης (1961), Ραμπιτρανάθ Ταγγόρ (1961) και Νίκος Σαντορινιός (1965). Μετέφρασε τα Άπαντα του Ρ. Μπρουκ (1925) και την Αγγλική ανθολογία (1926). Για κάποιο διάστημα ανέλαβε την επιμέλεια της φιλολογικής σελίδας της εφημερίδας Ημερήσια νέα και συνεργάστηκε με την εφημερίδα του Καΐρου, Σφίγγα.

[Πηγές: Αλέξης Ζήρας, «Αλιθέρσης Γλαύκος», στο Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, σ. 68, Πατάκης 2007. Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1983, τόμ. 1. Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Αθήνα, Χάρης Πάτσης, 1968, τόμ. 1]

[Πηγές: Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1983, τομ. 1. Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Αθήνα, Χάρης Πάτσης, 1968, τομ. 1]

Ουράνης, Κώστας

  • Person
  • 1890-1953

Ο Κώστας Ουράνης (πραγματικό όνομα Κλέραχος Νιάρχος ή Νεάρχου) γεννήθηκε τον Οκτώβριο του 1890 στην Κωνσταντινούπολη. Ήταν γιος του Νικολάου Νεάρχου, με καταγωγή από την Κυνουρία και της Αγγελικής Γιαννούση από το Λεωνίδιο. Εκεί έζησε τα παιδικά του χρόνια, παρακολούθησε το Γυμνάσιο του Ναυπλίου και ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στη Ροβέρτειο Σχολή και στο Λύκειο Χατζηχρήστου στην Κωνσταντινούπολη. Το 1910 αναχώρησε για σπουδές στην Ευρώπη (εμπορικές σπουδές στην Ελβετία και γεωπονικές στο Βέλγιο, χωρίς να τις ολοκληρώσει). Συνεργάστηκε με την εφημερίδα Ακρόπολις ως ανταποκριτής της στο Παρίσι. Εργάστηκε επίσης ως ανταποκριτής άλλων εφημερίδων σε άλλες πόλεις της Ευρώπης (Λονδίνο, Ρώμη). Νοσηλεύτηκε στην Ελβετία λόγω φυματίωσης. Από το 1920 έως το 1924 υπηρέτησε ως γενικός πρόξενος της Ελλάδας στη Λισαβόνα και στη συνέχεια εργάστηκε ως δημοσιογράφος στην Αθήνα. Πέθανε το 1953 από καρδιακή προσβολή στο σανατόριο Παπανικολάου. Σε πρώτο γάμο (1918;) παντρεύτηκε την Μανουέλα Σαντιάγκο από την Πορτογαλία και απέκτησαν μία κόρη την Μαρία-Αγγελική (Maria-Angela), μετέπειτα σύζυγο του William Wild.
Ο Κ. Ουράνης, σε δεύτερο γάμο (1930) παντρεύτηκε την Ελένη Νεγρεπόντη, συγγραφέα και κριτικό λογοτεχνίας, γνωστή με το ψευδώνυμο Άλκης Θρύλος.

Εξέδωσε τις ποιητικές συλλογές: Σαν Όνειρα (1909, νεανική συλλογή που αργότερα αποκήρυξε), Spleen (1912), Νοσταλγίες (1920) και Αποδημίες (περιλήφθηκε στην μεταθανάτια έκδοση Ποιήματα, 1953).
Άλλα έργα του: Κάρολος Μπωντλαίρ (1918), Αχιλλεύς Παράσχος. Η ζωή του (1944) και έργα ταξιδιωτικής λογοτεχνίας: Sol y sombra (1934), Σινά, το θεοβάδιστον Όρος (1944), Γλαυκοί δρόμοι (1947), Ταξίδια στην Ελλάδα (1949) και άλλα.

[Πηγές σύνταξης βιογραφικού:
Βιογραφικό του Κ. Ουράνη, αρχείο Τέλλου Άγρα, ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ, υποφ. 7.1.
Βιογραφικά του Κώστα Ουράνη και μια αλληλογραφία για το Sol y sombra, επιμ. Πέτρος Χάρης, Αθήνα, Ακαδημία Αθηνών, Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη, 1979.]

Ζαρίφη-Γιαννάκου, Θηρεσία

  • Person
  • 1916-;

Η Θηρεσία Ζαρίφη ήταν κόρη του Αντώνη Ζαρίφη (1881-;) και της Ευανθίας Ζαχαριάδη (1891-;), με καταγωγή από τον Γάνο της Ανατολικής Θράκης. Ο Αντώνης και η Ευανθία απέκτησαν δύο παιδιά: τα δίδυμα Θηρεσία και Ορέστη (1/7/1916-). Τα παιδιά γεννήθηκαν στο Κολόμπο της Κεϋλάνης, όπου η οικογένεια διατηρούσε επιχείρηση που προμήθευε κάρβουνο και νερό στο λιμάνι. Ο Αντώνης Ζαρίφης εγκαταστάθηκε στο Κολόμπο το 1900 και έμεινε εκεί μέχρι το 1931. Η οικογένεια επέστρεψε στην Ελλάδα και ο Αντώνης Ζαρίφης ίδρυσε την εταιρεία ΟΙΝΕΛΑΙΟΥΡΓΙΚΗ, χωρίς όμως να εγκαταλείψει τις επιχειρήσεις του στην Κεϋλάνη. Το 1948 η οικογένεια εγκαθίσταται στην ιδιόκτητη μονοκατοικία της, στην οδό Επτανήσου 9 στην Κυψέλη. Ο Ορέστης φαίνεται ότι επέστρεψε στην Κεϋλάνη και ανέλαβε την οικογενειακή επιχείρηση εκεί.
Η Θηρεσία παντρεύθηκε το 1940 τον Γιώργο Γιαννάκο ο οποίος πέθανε λίγα χρόνια αργότερα, τον Απρίλιο του 1949. Απέκτησαν ένα γιο τον Ευάγγελο που γεννήθηκε 24/3/1941. Ο πεθερός της Θηρεσίας Ευάγγελος Γιαννάκος ήταν ένας από τους ιδρυτές της ελαιουργίας ΜΙΝΕΡΒΑ.

Χριστοδουλίδης, Σταύρος

  • Person
  • 1894 - 1984

Ο Σταύρος Χριστοδουλίδης του Λοΐζου και τη Ελένης γεννήθηκε το 1894 κοντά στη Λευκωσία. Εργάστηκε για σύντομο διάστημα ως δάσκαλος. Τον Οκτώβριο του 1912 πήγε στην Ελλάδα και κατετάγη ως εθελοντής στρατιώτης στον Ελληνικό Στρατό. Το 1913-1914 υπηρέτησε δύο χρόνια ως υπαξιωματικός. Το 1915 κατατάχθηκε εκ νέου, πάλι με τον βαθμό του λοχία, και από το 1916 φοίτησε στη Σχολή Ευελπίδων, ενώ αντιμετώπισε διάφορα προβλήματα λόγω της ένταξής του στο φιλοβασιλικό στρατόπεδο. Το 1918 νυμφεύτηκε την Ελένη Πιπερίδου, με την οποία απέκτησε δύο γιους, τον Λοΐζο και τον Περικλή. Μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου του 1920 προήχθη στον βαθμό του υπολοχαγού. Στις 9 Μαΐου 1920 αποβιβάστηκε με το 25ο σύνταγμα πεζικού στη Σμύρνη. Έλαβε μέρος σε αρκετές μάχες και μετά την κατάρρευση του μετώπου κατέφυγε στην Χίο με τα υπολείμματα του 25ου συντάγματος. Τον Φεβρουάριο του 1941, με τον βαθμό του συνταγματάρχη, ανέλαβε τη διοίκηση του 12ου συντάγματος πεζικού. Τον Μάρτιο του 1948, ενώ υπηρετούσε στη Μακρόνησο, πρωτοστάτησε στην καταστολή της εξέγερσης των κρατουμένων. Αποστρατεύτηκε στα τέλη του 1948 με τον βαθμό του υποστράτηγου. Πέθανε το 1984.

[Οι πληροφορίες του βιογραφικού σημειώματος προέρχονται από τα ημερολόγια του Χριστοδουλίδη που περιλαμβάνονται στο αρχείο και από τον πρόλογο της έκδοσης: Σταύρου Χριστοδουλίδη, Ημερολόγιον εκστρατείας Μικράς Ασίας, πρόλογος – επίλογος – επιμέλεια: Κωνσταντίνος Κρίνος-Πανίτσας, Συλλογές, Αθήνα 2005].

Δέλλιος, Γιώργος

  • Person
  • 1979-

Ο Γιώργος Αθανασίου Δέλλιος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1979. Είναι αρχιτέκτονας και συλλέκτης φωτογραφικού υλικού που σχετίζεται με τη Θεσσαλονίκη, την Καβάλα και τη Νιγρίτα Σερρών.

Δούσμανης, Νικόλαος Β.

  • Person

Ο Νικόλαος Β. Δούσμανης, εγκατεστημένος στη Σαγκάη της Κίνας, ασχολήθηκε με το εμπόριο τσιγάρων.

Σαγιάννου-Κατσέλη, Μαίρη

  • Person
  • 1909-1932

Η Μαίρη Σαγιάννου γεννήθηκε στα Δαρδανέλλια. Ήταν κόρη του Γεωργίου Σαγιάννου από τη Μάδυτο και της συζύγου του Καλλιόπης το γένος Πρόκου από το Κάστρο της Σίφνου. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, η οικογένεια Σαγιάννου εγκαταστάθηκε στον Πειραιά. Η Μαίρη Σαγιάννου φοίτησε στο Ωδείο Πειραιά, στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και στην Επαγγελματική Σχολή Θεάτρου, όπου γνωρίστηκε με τον Πέλο Κατσέλη. Παντρεύτηκαν το 1929 και χώρισαν λίγους μήνες πριν από το θάνατό της. Από το πρώτο μισό της δεκαετίας του 1920 ως τον πρόωρο θάνατό της από τύφο, η Σαγιάννου πήρε μέρος σε παραστάσεις του Θεατρικού Φοιτητικού Ομίλου, της Επαγγελματικής Σχολής Θεάτρου, θιάσων όπως «Των Νέων» και της «Εταιρείας Ελλήνων Καλλιτεχνών», και διακρίθηκε ως πρωταγωνίστρια στον κινηματογράφο και στο Εθνικό Θέατρο.

Μέρτικας, Ζαχαρίας

  • Person

Το θέατρο «Σμύρνη» συνδέεται με τον ηθοποιό και θεατρώνη Ζαχαρία Μέρτικα από τη Σμύρνη, ο οποίος μετά τη Μικρασιατική καταστροφή φαίνεται πως έδρασε στα Χανιά (1923), και από το 1924 στην προσφυγική συνοικία της Νέας Κοκκινιάς (σημερινή Νίκαια) στον Πειραιά.
Σύμφωνα με το αρχειακό υλικό του θεάτρου που απόκειται στο ΕΛΙΑ (της περιόδου 1939‒1945), το θέατρο βρισκόταν στην οδό Κονδύλη της Νέας Κοκκινιάς, ενώ ως ιδιοκτήτες ή διαχειριστές του εμφανίζονται επίσης οι Βασίλειος Αλιφέρης, Στυλιανός Παγώνης και Αναστάσιος Αναστασιάδης.

Φεσσά-Εμμανουήλ, Ελένη

  • Person
  • 1943 -

Η Ελένη Φεσσά‒Εμμανουήλ γεννήθηκε στον Βόλο το 1943. Σπούδασε στη Σχολή Αρχιτεκτόνων του Εθνικού Μετσoβίου Πολυτεχνείου (1962‒1967) και είναι αριστούχος διδάκτωρ της Σχολής αυτής. Δίδαξε το μάθημα της «Ιστορίας της θεατρικής αρχιτεκτονικής και σκηνογραφίας» στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών (ΤΘΣ) του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) ως εκλεγμένο μέλος ΔΕΠ (1994: επίκουρη καθηγήτρια, 2000: αναπληρώτρια καθηγήτρια, 2004: πρωτοβάθμια καθηγήτρια). Με τα μαθήματα επιλογής σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο, προώθησε την πρωτογενή και εφαρμοσμένη έρευνα.
Παντρεμένη από το 1969 με τον Δημήτρη Φεσσά, πολιτικό – υδραυλικό μηχανικό, έχει δύο παιδιά, τον Σταύρο και την Αντιγόνη.
Άρχισε τη σταδιοδρομία της ως αρχιτέκτων της πράξης. Εργάστηκε στο Γραφείο Αρχιτεκτονικών Μελετών 19/57 και στο Τμήμα Αρχιτεκτονικών Μελετών των Σιδηροδρόμων του Ελληνικού Κράτους (προϊστάμενος Νίκος Δεσύλλας). Σύντομα όμως ακολούθησε την πραγματική κλίση της και στράφηκε στην έρευνα και την ιστοριογραφία της Ελληνικής Αρχιτεκτονικής του όψιμου 19ου και του 20ού αιώνα. Τα πρώτα θέματα της ερευνητικής δραστηριότητάς της στην Ελλάδα και το εξωτερικό ήταν τα δημόσια κτίρια με έμφαση στα θέατρα. Από το 1980 επικεντρώνεται στο έργο Ελλήνων και Ελληνίδων αρχιτεκτόνων του 20ού αιώνα. Οι εργασίες της βασίζονται σε πρωτογενή έρευνα –μελέτη αρχειακών πηγών, επί τόπου τεκμηρίωση κτιρίων–, αλλά και σε συνεντεύξεις με αρχιτέκτονες και χρήστες των έργων τους.
Περισσότερες από εκατό ερευνητικές μελέτες της είναι δημοσιευμένες σε ελληνικά και ξένα περιοδικά, πρακτικά συνεδρίων, εγκυκλοπαίδειες και συλλογικούς τόμους. Έχει συγγράψει (μόνη της ή από κοινού) εικοσιένα βιβλία, από τα οποία τα σημαντικότερα είναι η δίτομη πραγματεία «Η αρχιτεκτονική του νεοελληνικού θεάτρου 1720-1940» (1994, έκδοση με χορηγία του Ιδρύματος Ι.Φ. Κωστοπούλου και του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών, βραβείο Ακαδημίας Αθηνών), ο τόμος της Ελληνικής Αρχιτεκτονικής Εταιρείας «Αρχιτέκτονες του 20ού αιώνα – Μέλη της Εταιρείας» (συλλογικό ερευνητικό έργο, επιστημονική επιμέλεια, 2009, Εκδόσεις Ποταμός), η μονογραφία «Αριστοτέλης Ζάχος & Josef Durm. Η αλληλογραφία ενός πρωτοπόρου αρχιτέκτονα με τον μέντορά του, 1905-1914» (2013, Εκδόσεις Ποταμός), η πραγματεία «Βασίλειος Κουρεμένος, Αρχιτέκτων» (2017, έκδοση Ακαδημίας Αθηνών) και τα πέντε δίγλωσσα βιβλία (πλήρες κείμενο στα ελληνικά και αγγλικά): «Η ιδεολογική κρίση της νεοελληνικής αρχιτεκτονικής, 1827-1940» (1987, ιδιωτική έκδοση), «Κτίρια για δημόσια χρήση στη νεότερη Ελλάδα, 1827-1993» (1993, Παπασωτηρίου), «Δοκίμια για τη νέα ελληνική αρχιτεκτονική» (σύγγραμμα, 2001, έκδοση με χορηγία του Ιδρύµατος Ι.Φ. Κωστοπούλου), «Δώδεκα Έλληνες Αρχιτέκτονες του Μεσοπολέμου» (ερευνητικό έργο, σε συνεργασία με Εμμανουήλ Β. Μαρμαρά, 2005, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης) και «Περικλής Σακελλάριος, Αρχιτέκτων» (αρχειακή έρευνα, σε συνεργασία με Ελισάβετ Σακελλαρίου, 2006, Εκδόσεις Ποταμός). «Τα Δοκίμια για τη νέα ελληνική αρχιτεκτονική» τιμήθηκαν με έπαινο της Διεθνούς Ακαδημίας Αρχιτεκτονικής σε διαγωνισμό που διοργανώθηκε στο πλαίσιο της 10ης Διεθνούς Τριενάλε Αρχιτεκτονικής (Σόφια, 2003).
Το 1991 διετέλεσε αναπληρώτρια επίτροπος της Ελλάδας στην 5η Διεθνή Έκθεση Αρχιτεκτονικής της Μπιενάλε Βενετίας και υπεύθυνη για την έκθεση με τίτλο «Νέα Δημόσια Κτίρια των Δ. και Σ. Αντωνακάκη, Ν. Βαλσαµάκη και Α. Τομπάζη». Επιμελήθηκε τον αγγλικό κατάλογο της έκθεσης, στον οποίο έγραψε μια κριτική εισαγωγή στη δημόσια αρχιτεκτονική της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας.
Το 2002 επιμελήθηκε επιστημονικά και συνέταξε, σε συνεργασία με την αρχιτέκτονα Τίνα Καραπιπέρη, τα κείμενα της ελληνικής συμμετοχής στο CD-ROM με τίτλο «Η ανακάλυψη της σύγχρονης αρχιτεκτονικής στο Παρίσι, το Λονδίνο και την Αθήνα. Εικονικές και πραγματικές διαδρομές», το οποίο πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Culture 2000» από τη γαλλική εταιρεία ARVHA, την αγγλική ATAP και την ελληνική Εταιρεία Αρχιτεκτονικών και Πολεοδομικών Μελετών «Ομάδα 80» – Σωτήρης Παπαδόπουλος.
Από το 2005 έως το 2012 διετέλεσε άμισθη επιστημονική συνεργάτιδα του Γραφείου Ερευνών Αρχιτεκτονικής της Ακαδημίας Αθηνών. Ως γραμματέας επιστημονικής επιτροπής με πρόεδρο τον Ακαδημαϊκό Γεώργιο Π. Λάββα, συμμετείχε στο διεθνές ερευνητικό πρόγραμμα: «Οι Βαλκανικές πρωτεύουσες από τον 19ο στον 21ο αιώνα. Πολεοδομικός σχεδιασμός και μοντέρνα αρχιτεκτονική κληρονομιά (2004-2006)».
Έλαβε μέρος στο ερευνητικό πρόγραμμα "CIAM IV. The Functional City" το οποίο διοργανώθηκε το 2010-2013 από τα Αρχεία Giedion του Πολυτεχνείου της Ζυρίχης και το Ίδρυμα Van Eesteren – Fluck & Van Lohuisen της Χάγης. Πρόκειται για το Δ´ Συνέδριο της Διεθνούς Ένωσης Μοντέρνας Αρχιτεκτονικής με θέμα τη «Λειτουργική Πόλη», γνωστό ως Συνέδριο της «Χάρτας των Αθηνών» (1933). Το ερευνητικό άρθρο της με τίτλο “Greece: The History behind the Myth” («Ελλάδα: Η ιστορία πίσω από τον Μύθο») δημοσιεύτηκε στον τόμο: Harbusch G., Somer K., Weiss D., van Es E ., Pérez M., (eds.) Atlas of the Functional City CIAM IV and Compαrative Urban Analysis, Thoth Publishers – gta Verlag, Busum, Holland 2014.
Επιμελήθηκε επιστημονικά τις περιοδεύουσες εκθέσεις «Έλληνες Σκηνογράφοι-Ενδυματολόγοι και Αρχαίο Δράμα» (1999, συνδιοργάνωση ΤΘΣ του ΕΚΠΑ και Υπουργείου Πολιτισμού) και «Χορός και Θέατρο: Από την Ντάνκαν στις νέες χορευτικές ομάδες» (2004, συνδιοργάνωση ΤΘΣ του ΕΚΠΑ και Πολιτισμικού Οργανισμού Δήμου Αθηναίων). Οι δύο αυτές εκθέσεις βασίστηκαν σε οκταετή έρευνα 140 προπτυχιακών και μεταπτυχιακών σπουδαστών υπό την καθοδήγησή της. Στο πλαίσιό τους εκδόθηκαν δύο ομότιτλα βιβλία αναφοράς από την επιμελήτρια, η οποία υπήρξε και η βασική τους συγγραφέας.

[Το βιογραφικό σημείωμα συντάχτηκε από την Ελένη Φεσσά‒Εμμανουήλ].

Σκούρτης, Γιώργος

  • Person
  • 1940-2018

Ο Γιώργος Σκούρτης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1940 από γονείς εργάτες. Ξεκίνησε να δουλεύει από 7 χρονών. Δουλεύοντας τελείωσε το γυμνάσιο και πέρασε σε δύο πανεπιστημιακές σχολές, τις οποίες εγκατέλειψε «προτιμώντας να είναι αυτοδίδακτος». Άρχισε να γράφει από τα 19 του χρόνια διηγήματα και θέατρο. Μέχρι τα 27 του είχε εκδώσει ένα βιβλίο με διηγήματα και είχε τελειώσει εφτά μονόπρακτα και δύο τρίπρακτα έργα, τα οποία όμως δεν έδωσε να παιχτούν γιατί «ήθελε να μάθει τα μυστικά της θεατρικής γραφής». Μετά το πραξικόπημα των συνταγματαρχών έφυγε στο εξωτερικό. Έζησε σε Λονδίνο, Βρυξέλλες, Μόναχο, Παρίσι και ταξίδεψε στις Ανατολικές Χώρες. Άλλαξε διάφορες δουλειές για να ζήσει αυτός, η γυναίκα του Αγγελική Ελευθερίου (αδερφή του Μάνου Ελευθερίου) και ο γιός τους. Πρωτοεμφανίστηκε στο θέατρο το 1970 με το εμβληματικό έργο Οι Νταντάδες, το οποίο ανέβηκε από το Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν, σε σκηνοθεσία Γιώργου Λαζάνη. Το 1974 επέστρεψε στην Αθήνα όπου και έμεινε πλέον μόνιμα έως τον θάνατό του.

Από το Θέατρο Τέχνης ανέβηκαν ακόμη τα έργα: Οι μουσικοί (1972), Ο καραγκιόζης παρά λίγο βεζίρης (1973), Κομμάτια και θρύψαλα (1976), Πού πάει το λεωφορείο (1978, συλλογικό), Οι εκτελεστές (1988 και 2001). Κάποια από τα έργα του λογοκρίθηκαν από την Χούντα, ανάμεσά τους και Η Θηλειά, η οποία ανέβηκε τελικά από το Εθνικό Θέατρο το 1975. Την ίδια εποχή συγκρότησε δύο φορές θιάσους που διαλύθηκαν για λόγους οικονομικούς. Άλλα θεατρικά του είναι τα εξής: Κομμέντια (Ανοιχτό Θέατρο, 1973), το συλλογικό έργο/ επιθεώρηση …Και συ χτενίζεσαι (Ελεύθερο Θέατρο, 1973), η θεατρική ιστορική τριλογία Η κωμωδία του Βασιλιά Ιουγούρθα (1979), Η δίκη του Σωκράτη (1993) και Υπόθεση Κ.Κ.(1993) κ.ά.

Ο Σκούρτης έγραψε ακόμα στίχους και σενάρια για την τηλεόραση και τον κινηματογράφο, ενώ από το 1976 έως το 2005 αρθρογραφούσε στην εφημερίδα Τα Νέα και για ένα χρόνο στην Αυγή. Διασκεύασε και μετέφρασε θεατρικά έργα (Σαίξπηρ, Αριστοφάνη, Ευριπίδη), ενώ σκηνοθέτησε πολλά από τα έργα του στη σκηνή, την τηλεόραση και το ραδιόφωνο. Σημαντικό είναι και το πεζογραφικό έργο του. Έγραψε διηγήματα, νουβέλες, μυθιστορήματα και ποίηση. Μεταξύ άλλων: Το ημερολόγιο του D.S (1966), Μπάρμπα-Τζωρτζ… Μια φορά ήταν ένας μόνος του (1980), Ιστορίες με πολλά στρας (1989), Το συμπόσιο της Σελήνης (1993), Ο Κίλερ (2004), Εκποίηση (2004). Συμμετείχε ως μέλος στην ‘Ενωση Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων της οποίας διετέλεσε και πρόεδρος από το 2001 έως το 2003, στο Σωματείο Ελλήνων Σκηνοθετών και στο Σωματείο Ελλήνων Σεναριογράφων. Πέθανε στις 18 Νοεμβρίου του 2018, σε ηλικία 78 ετών.

[πηγή: εισαγωγή από κατάλογο της Β. Αρβανιταντώνη κσι αυτοβιογραφικό σημείωμα του Γ. Σκούρτη που περιέχεται στο αρχείο].

Results 4501 to 4600 of 4762