Έλληνας λόγιος, εκπρόσωπος του Διαφωτισμού με έντονη πνευματική δραστηριότητα.

Από τους σημαντικότερους αγωνιστές της Επανάστασης του 1821. Επί Καποδίστρια διορίστηκε διοικητής της Δ΄ χιλιαρχίας και επί Όθωνα πήρε το βαθμό του αντισυνταγματάρχη και το 1844 αυτόν του υποστράτηγου. Το 1851 έγινε μέλος της Γερουσίας και το 1868 του απονεμήθηκε ο βαθμός του αντιστράτηγου.

Φιλικός και αγωνιστής του 1821 που ως επικεφαλής σώματος έλαβε μέρος σε πολλές μάχες με μεγάλες επιτυχίες. Επί Καποδίστρια διορίστηκε διοικητής χιλιαρχίας στην Αν. Ελλάδα και μετά την Απελευθέρωση ονομάστηκε συνταγματάρχης της Φάλαγγας.

Ταγματάρχης του τακτικού στρατού, πήρε μέρος στην πολιορκία της Τριπολιτσάς και του Ναυπλίου, εντάχθηκε στο σώμα του Φαβιέρου. Το 1827 ως επικεφαλής σώματος πήγε στη Σαλαμίνα και τέθηκε υπό τις διαταγές του Τόμας Γκόρντον, ενώ αργότερα αποβιβάστηκε στο Φάληρο και αγωνίστηκε για τη σωτηρία της πολιορκημένης Ακρόπολης. Σκοτώθηκε στη μάχη του Αναλάτου.

Πρόκριτος της Πελοποννήσου, φιλικός και πολιτικός έλαβε ενεργή δράση στην Επανάσταση σχηματίζοντας δικό του στρατιωτικό σώμα και συμμετέχοντας σε επιχειρήσεις. Ενεργή δράση είχε και στα πολιτικά πράγματα καθ’ όλη τη διάρκεια του Αγώνα. Συμμετείχε και στο κίνημα της 3ης Σεπτεμβρίου 1843 αναλαμβάνοντας αργότερα και το υπουργείο των στρατιωτικών. Ενώ λέγεται ότι αυτοκτόνησε πάμφτωχος το 1846.

Αντιστράτηγος και Αρχηγός Γ.Ε.Σ. Ο Αλέξανδρος Μερεντίτης (1880, Θήβα - 15 Ιουλίου 1964) ήταν Έλληνας στρατιωτικός και πολιτικός. Εκτέλεσε καθήκοντα αρχηγού ΓΕΣ (επισήμως ήταν υπαρχηγός του ΓΕΣ) την περίοδο 1928-29, και έγινε επίσης υπουργός σε διάφορες βραχύβιες κυβερνήσεις.
Γεννήθηκε το 1880 στη Θήβα. Αφού αποφοίτησε από τη Σχολή Ευελπίδων, κατατάχθηκε στο στράτευμα (Πυροβολικό) στις 6 Ιουλίου 1902. Πήρε μέρος στο Μακεδονικό Αγώνα. Τον πρόδωσαν και συνελήφθη από τις τουρκικές αρχές που τον έκλεισαν στις φυλακές του Μοναστηρίου, παραλίγο δε να τον τυφεκίσουν. Πήρε μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους ως υπολοχαγός, διοικητής πυροβολαρχίας στη Μακεδονία και στην Ήπειρο, στις επιχειρήσεις για την κατάληψη των Ιωαννίνων. Μετά τη λήξη τους διορίστηκε καθηγητής Περιγραφικής Γεωμετρίας στη Σχολή Ευελπίδων. Έγραψε και σύγγραμμα με τίτλο «Μαθήματα Περιγραφικής Γεωμετρίας».
Στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο υπηρέτησε ως αντισυνταγματάρχης, διοικητής του πυροβολικού της IV Μεραρχίας. Στις επιχειρήσεις στη Ρωσία (Εκστρατεία της Κριμαίας) υπηρέτησε ως διοικητής πυροβολικού της II Μεραρχίας.
Στη Μικρασιατική Εκστρατεία υπηρέτησε ως διοικητής πυροβολικού του Β΄ Σώματος Στρατού και κατόπιν του Α΄ Σώματος Στρατού, στο οποίο λίγες ημέρες πριν από την κατάρρευση του μετώπου έγινε επιτελάρχης.
Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή για κάποιο διάστημα με αίτησή του τέθηκε σε διαθεσιμότητα. Ανακλήθηκε στην ενέργεια, έγινε υποστράτηγος και τοποθετήθηκε επιθεωρητής Πυροβολικού. Υπήρξε χρονολογικά ο δεύτερος εμψυχωτής αυτής της νεοσύστατης τότε υπηρεσίας, η οποία οργάνωσε και ανέπτυξε το σύστημα εκπαίδευσης του Πυροβολικού.
Στάλθηκε για εκπαίδευση στη Γαλλία, κι όταν επέστρεψε, τοποθετήθηκε υπαρχηγός του Επιτελείου, εκτελούσε δε καθήκοντα αρχηγού επειδή η θέση αυτή ήταν κενή. Συνέταξε και εισηγήθηκε σχέδιο οργάνωσης του στρατού, που προέβλεπε μειωμένη θητεία. Το σχέδιο αυτό εγκρίθηκε και τέθηκε σε ισχύ.
Επειδή διέκειτο φιλικά προς το Κίνημα Πλαστήρα του Μαρτίου 1933 αποστρατεύτηκε. Στα χρόνια της Κατοχής η κυβέρνηση Ιωάννη Ράλλη τον ανακάλεσε τον Οκτώβριο 1943 στην ενεργό υπηρεσία και τον προήγαγε σε αντιστράτηγο. Διετέλεσε υπουργός-γενικός διοικητής Μακεδονίας και υπουργός Στρατιωτικών στην κυβέρνηση Πέτρου Βούλγαρη τον Απρίλιο και τον Αύγουστο του 1945, και υπουργός Στρατιωτικών και προσωρινά Ναυτικών στην κυβέρνηση του Αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού την ίδια χρονιά. Επί πρωθυπουργίας Θεμιστοκλή Σοφούλη έγινε υπουργός-γενικός διοικητής Μακεδονίας (1945-1946).
Πέθανε από συγκοπή καρδιάς τον Ιούλιο του 1964 στην Αθήνα και κηδεύτηκε με δημόσια δαπάνη από το Ναό της Μητρόπολης. Ήταν άγαμος.

Πηγές:
Μεγάλη Ναυτική και Στρατιωτική Εγκυκλοπαιδεία, τόμος 4, σελ. 499
Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα", τόμος 44, σελ. 282.

Υποστράτηγος, δισέγγονος του Νότη Μπότσαρη, συμμετείχε στους Βαλκανικούς , στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, στην Εκστρατεία της Μικράς Ασίας και στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο. Διατέλεσε υπουργός Συγκοινωνιών (1924) και Ναυτικών (1929-30) καθώς και μέλος ή πρόεδρος πολλών επιστημονικών και πολιτιστικών σωματείων, συλλόγων και εταιρειών όπως της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος (1955-80)

Ο Εμμανουήλ Ξένος ήταν καραβοκύρης, λόγιος, πολιτικός και αγωνιστής του 1821 από την Πάτμο. Ήταν καραβοκύρης και έμπορος με δραστηριότητες και εμπορικό οίκο στην Οδησσό, είχε μυηθεί στην Φιλική Εταιρεία. Κατά την διάρκεια της επανάστασης μαζί με τον αδελφό του Θεόδωρο εφοδίαζαν με τα πλοία τους τον στρατό του Καραΐσκάκη και το πολιορκημένο Μεσολόγγι. Ήταν πληρεξούσιος της Πάτμου στις εθνοσυνελεύσεις του 1823 στο Άστρος , του 1826 στην Επίδαυρο, του 1827 στην Τροιζήνα και του Δ΄ κατ' επανάληψη Εθνική των Ελλήνων συνέλευση του 1831-2. Είχε εκλεγεί στην επιτροπή που στάλθηκε στον σουλτάνο να διαπραγματευτή ειρήνη.

Αρµατολός των προεπαναστατικών χρόνων και στρατιωτικός της επαναστατικής και καποδιστριακής περιόδου.

Οπλαρχηγός, Αγωνιστής της Επανάστασης και πολιτικός.

Παλάσκας, Λεωνίδας. Ανώτερος αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού. Σπούδασε στη Ναυτική Σχολή της Βρέστης και κατατάχθηκε στο γαλλικό πολεμικό ναυτικό. Το 1844 προσλήφθηκε στην ελληνική ναυτική υπηρεσία και συνέβαλλε στην πρόοδο του ναυτικού. Υπηρέτησε Υπουργός Ναυτικών σε κυβέρνηση του Επ. Δεληγιώργη (1877).
Ενώ πέθανε πικραμένος για την αντίδραση που συναντούσαν οι προσπάθειες του για βελτίωση των ελληνικών ναυτικών πραγμάτων.

Γιός του Φιλικού Οικονόμου Παπατσώρη, κατάγεται από το χωριό Σουλιμά (σημ. Άνω Δώριο) Μεσσηνίας. Διετέλεσε πληρεξούσιος στις Εθνοσυνελεύσεις και βουλευτής.

Έλληνας λογοτέχνης, ιστορικός και καθηγητής στη Ναυτική Σχολή των Δοκίμων και στο Εθνικό Πανεπιστήμιο. Παππούς του ήταν ο φιλικός Κωνσταντίνος Ράδος.

Νομομαθής, οικονομολόγος, φιλόλογος και συγγραφέας με δημόσια δράση στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος. Το 1837 εισήλθε στο δικαστικό σώμα και έφτασε στον βαθμό του αεροπαγίτη λαμβάνοντας γενικά υψηλές θέσεις στον κρατικό μηχανισμό. Το 1855 διορίστηκε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το 1861 τοποθετήθηκε πρεσβευτής της Ελλάδας στη Κων/λη αλλά σύντομα παραιτήθηκε. Επίσης το 1861 διορίστηκε υποδιοικητής της Εθνικής Τράπεζας. Το διάστημα 1869-1890 ήταν διοικητής της Ε.Τ. Υπήρξε πρώτος πρόεδρος του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού και πρόεδρος της Επιτροπής των Κρητών. Κληροδότησε τη βιβλιοθήκη του στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Φαναριώτης, συγγραφέας και πολιτικός, μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία, ανέλαβε διάφορες πολιτικές και διοικητές θέσεις τόσο στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες όσο και στο ανεξάρτητο ελληνικό κράτος. Συνέβαλε μεταξύ άλλων στην ίδρυση της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας και της Αρχαιολογικής Εταιρείας.

Πρόκριτος της Ύδρας, ναυμάχος της Ελληνικής Επανάστασης και αρμοστής της Κρήτης. Αν και αρχικά αντιτάχθηκε στον ξεσηκωμό της Ύδρας στη συνέχεια έλαβε ενεργό ρόλο στον ναυτικό αγώνα. Το 1823 διορίστηκε αρμοστής Κρήτης. Αργότερα επιστρέφοντας στην Ύδρα πήρε μέρος στην επιχείρηση των Ψαρών και στη ναυμαχία του Γέροντα. Επί Καποδίστρια διορίστηκε διευθυντής ναυτικών υποθέσεων, εκλέχθηκε πληρεξούσιος στην Δ΄ Εθνοσυνέλευση και γερουσιαστής.

Ο Κωστής Παλαμάς, γιος του Μιχαήλ Παλαμά και της Πηνελόπης Πεταλά, γεννήθηκε στην Πάτρα στις 13 Ιανουαρίου του 1859, δεύτερος μετά τον Χριστάκη (1849-1925) ενώ ακολούθησε ο Νίκος (1861). Πολύ γρήγορα έχασε και τους δύο γονείς του . το 1864 τη μητέρα του από πρόωρο τοκετό και το 1865 τον πατέρα του. Το 1866 εγκαταστάθηκε μαζί με τον αδελφό του Χριστάκη στο σπίτι του θείου τους Δ.Ι.Παλαμά στο Μεσολόγγι. Το 1875 αποφοίτησε από το Γυμνάσιο Μεσολογγίου με βαθμό Κάλλιστα και εγγράφηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1879 συγκατοίκησε για έναν περίπου χρόνο με τον ποιητή Νίκο Καμπά. Το 1880 υπηρέτησε στο στρατό. Το 1882 παρέμεινε για οκτώ περίπου μήνες στην Κυπαρισσία όπου είχε διοριστεί έπαρχος ο αδελφός του Χριστάκης. Το 1887 παντρεύτηκε τη συνομίληκή του Μαρία Βάλβη με κουμπάρο τον Βλάση Γαβριηλίδη. Απέκτησε τρία παιδιά, τη Ναυσικά (1888), τον Λέανδρο (1891) και τον Άλκη (1894) που πέθανε το 1898. Για το θάνατο του παιδιού του έγραψε την ίδια χρονιά το εκτενές ποίημα Ο Τάφος. Το 1897 διορίστηκε γραμματέας του Πανεπιστημίου από όπου συνταξιοδοτήθηκε το 1928. Μετά το γάμο του έζησε συνεχώς στην Αθήνα, σε ενοικιαζόμενο σπίτι στην οδό Ασκληπιού 3, και από το 1935 στην Περιάνδρου 5 στην Πλάκα. Πεθανε στις 27 Φεβρουαρίου 1943. Η πάνδημη κηδεία του ήταν συγχρόνως μία εκδήλωση αντίστασης στη γερμανική κατοχή.

Η ενασχόληση του Παλαμά με την ποίηση μαρτυρείται από την πρώιμη εφηβική του ηλικία. Το 1876 δημοσίευσε το ποίημα Το γιούλι στο Αττικόν Ημερολόγιον του Ασωπίου και υπέβαλε στο Βουτσιναίο ποιητικό διαγωνισμό τη συλλογή του Ερώτων έπη, η οποία απορρίφθηκε. Το 1885 κυκλοφόρησε η συλλογή του Τραγούδια της πατρίδος μου. Το 1889 βραβεύτηκε στον Φιλαδέλφειο ποιητικό διαγωνισμό ο Ύμνος εις την Αθηνάν και το 1890 η συλλογή του Τα μάτια της ψυχής μου που κυκλοφόρησε το 1892. Ως το θάνατό του, το 1943, δημιούργησε λογοτεχνικό και κριτικό έργο τεράστιας έκτασης.

Ο Γεώργιος Παπουτσάκης, γιος του Αντωνίου και της Ευδοκίας, γεννήθηκε το 1909 στην Μεχάλα Κιμπίρ της Αιγύπτου και μεγάλωσε στην Αλεξάνδρεια. Αποφοίτησε από το Αβερώφειο Γυμνάσιο και την Ανωτέρα Εμπορική Σχολή του Lycée Français Αλεξανδρείας. Εκεί παρακολούθησε και μαθήματα γαλλικής φιλολογίας. Παρακολούθησε επίσης μαθήματα Α΄ τάξης στην École Francaise de Droit του Καΐρου. Εργάστηκε στην εταιρεία χάρτου και χρωμολιθογραφιών Τ.Ε. Λαγουδάκη και Σία ως αλληλογράφος, ταμίας, βοηθός αρχιλογιστή, γραμματέας διευθύνσεως (1927-1958) και στην εταιρεία καπνού και σιγαρέττων αδελφών Κουταρέλλη ως γενικός επιθεωρητής του τμήματος πρώτων υλών (1958-1961). Στα τέλη του 1961 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και εργάστηκε στην διεύθυνση Εξωτερικού Τύπου του υφυπουργείου προεδρίας της Κυβερνήσεως. Δημοσίευσε κριτική λογοτεχνίας σε περιοδικά και εφημερίδες. Μετέφρασε τα ποιήματα του Κ.Π. Καβάφη στην γαλλική γλώσσα και η μετάφραση εκδόθηκε από τον γαλλικό εκδοτικό οίκο Les Belles Lettres to 1958. Το 1963 εξέδωσε τα Πεζά του Κ.Π. Καβάφη.
[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: υλικό του αρχείου]

Ο Δημήτριος Παπαδάς (Κρέστενα Ηλείας, 1903 - Αθήνα 198?), ήταν ένα από τα εννέα παιδιά του Θεόδωρου Παπαδά και της Βασιλικής το γένος Λαλούντα. Εργάστηκε ως οικονομικός υπάλληλος σε διάφορες κρατικές υπηρεσίες ενώ από το 1942 ως το 1964 εργάστηκε στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους φθάνοντας στο βαθμό του επιθεωρητή. Σημαντική ήταν η δραστηριότητά του ως μέλους και προέδρου του Δ.Σ. του Συνδέσμου Σκιλλουντίων «Τα Κρέστενα» (ταμίας από την ίδρυση του Συνδέσμου, πρόεδρος τα έτη 1959-1960, 1962-1971 και αντιπρόεδρος τα έτη 1972-1974).

[Πηγές σύνταξης βιογραφικού σημειώματος και της διοικητικής ιστορίας: εκτενές χειρόγραφο βιογραφικό σημείωμα γραμμένο από τον ίδιο].

Η Ρούλα Παπαδημητρίου γεννήθηκε το 1913 στην Θεσσαλονίκη. Κόρη του Μιχαήλ Βαρέλλα, εμπόρου φαρμάκων, φοίτησε στο παρθεναγωγείο Στ. Νούκα- Αγλαΐας Σχινά και στο κολλέγιο Ανατόλια. Παντρεύτηκε τον Αλέκο Παπαδημητρίου με τον οποίο έκαναν τρία παιδιά: τον Στάθη (1939-1996), τον Μιχάλη (1942-) και τον Γιώργο Παπαδημητρίου (1944-2009, γνωστό συνταγματολόγο και βουλευτή Επικρατείας).
Η Παπαδημητρίου, με το ψευδώνυμο Αφροδίτη της Μήλου, δημοσίευσε εφηβικές της συνεργασίες στη Διάπλαση των Παίδων. Από το 1952 ως το 1996 εξέδιδε το Περιοδικό Ελληνίδων Βορείου Ελλάδος, το οποίο κάλυπτε λογοτεχνικά, ιστορικά, κοινωνικά και λαογραφικά θέματα καθώς και θέματα σχετικά με τη θέση της γυναίκας στη νεοελληνική ιστορία και κοινωνία.
Μεταπολεμικά έδωσε πολλές διαλέξεις σε πόλεις της Ελλάδος και στο εξωτερικό. Υπήρξε τακτική συνεργάτης για πολλά χρόνια των Ραδιοφωνικών Σταθμών Αθηνών και Θεσσαλονίκης, όπου παρουσίαζε εκπομπές ποικίλου περιεχομένου. Συνεργάστηκε ακόμη με την Αντιγόνη Μεταξά (Θεία Λένα), για τη ραδιοφωνική εκπομπή της τελευταίας που είχε τίτλο «Καλημέρα Παιδιά».
Η Παπαδημητρίου συμμετείχε σε πλήθος φιλανθρωπικών σωματείων και οργανώσεων. Δραστηριοποιήθηκε έντονα για τον επαναπατρισμό παιδιών του «παιδομαζώματος» καθώς και για την αναγνώριση πολιτικών δικαιωμάτων στις γυναίκες. Η ίδια υπήρξε υποψήφια βουλευτής Θεσσαλονίκης με το Κόμμα των Προοδευτικών του Σπύρου Μαρκεζίνη το 1956.
Έγραψε μελέτες, διηγήματα, μυθιστορήματα, θεατρικά έργα και πλήθος άρθρων. Το πεζογραφικό της έργο επικεντρώνεται στην πόλη της Θεσσαλονίκης και τη νεότερη ιστορία της, τον Μακεδονικό Αγώνα καθώς και τον κυπριακό ελληνισμό. Συνεργασίες της δημοσιεύθηκαν σε πλήθος περιοδικών και εφημερίδων. Τιμήθηκε με πλήθος παρασήμων και διακρίσεων. Πέθανε το 2005.
Ορισμένα από τα έργα της:

• Αγώνας για τη λευτεριά, ΕΜΣ, Θεσσαλονίκη 1970.
  -Στη δοξασμένη γη της Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη 1980.
  -Θεσσαλονίκη, φωτεινές μνήμες, Αγροτικές Συνεταιριστικές Εκδόσεις, Θεσσαλονίκη 1985.
  -Μακεδονία, γη του ηρωισμού και της θυσίας, Θεσσαλονίκη 1989.
  -Η Εκκλησία στον Μακεδονικό Αγώνα, Αποστολική Διακονία, Αθήνα 1991.
  -Ανατολική Μακεδονία, βωμός ελευθερίας, Σάκκουλας, Αθήνα-Κομοτηνή 1996.
  -Στον ίσκιο του Λευκού Πύργου, Εξάντας, Αθήνα 2003.

Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Υλικό και δημοσιεύματα του αρχείου.

Ο Αβραάμ Παπάζογλου ήταν κριτικός, μεταφραστής, δοκιμιογράφος, εκδότης και συγγραφέας. Μέσα από τις μεταφράσεις ελλήνων και τούρκων συγγραφέων, στα τουρκικά και τα ελληνικά αντιστοίχως, αλλά και την ανταπόκριση στον Τύπο των δύο χωρών γύρω από την πνευματική ζωή –βιβλία, εκθέσεις– εργάστηκε για την πνευματική γνωριμία και τη φιλία των δύο λαών. Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1910. Aκολούθησαν δύο αδελφές, η Ελένη και η Θάλεια. Φοίτησε στο Ζωγράφειο Λύκειο της Πόλης και στη συνέχεια στη Σχολή S’Michel, για να εργαστεί κατόπιν στην επιχείρηση του πατέρα του. Ήταν μέλος της Y.M.C.A. (= Χ Α Ν) και μαζί με φίλους ίδρυσε τον όμιλο «Ζωγράφειο», όπου μελετούσαν τα σύγχρονα φιλολογικά και καλλιτεχνικά ρεύματα. Το 1927 επιμελήθηκε το «Λεύκωμα των Τελειοφοίτων του Ζωγραφείου», υπογράφοντας τα κείμενά του με το ψευδώνυμο Μάβρας. Έκτοτε έγραφε κριτικές, άρθρα, δοκίμια διηγήματα, ανταποκρίσεις και μετέφραζε κείμενα.
To διάστημα 1930-1933 επιμελήθηκε και εξέδωσε τη «Φιλολογική Πρωτοχρονιά», όπου συγκέντρωνε ποιήματα και πεζά κείμενα λογίων της Πόλης και άλλων.
Δεν στάθηκε δυνατόν να εξακριβώσουμε πότε εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη. Στον πόλεμο του 1940 πολέμησε ως εθελοντής στο Αλβανικό Μέτωπο. Τα ίχνη του χάθηκαν στο τέλος του 1941, μετά από πιθανή σύλληψή του από τους Γερνανούς.
[Πηγές: Βιογραφικό σημείωμα που υπήρχε στο αρχείο από παλαιότερη ταξινόμησή του. Στοιχεία από το αρχείο].

Ο Μ.Μ. Παπαϊωάννου γεννήθηκε το 1912 στη Λάρισα, και υπηρέτησε εκεί σαν δημοτικός υπάλληλος από το 1928 ως το 1939. Στη συνέχεια εργάστηκε σε εταιρείες οδοποιίας. Ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία σε εφημερίδες της Εθνικής Αντίστασης, διετέλεσε αρχισυντάκτης του περιοδικού Εθνική Αλληλεγγύη (1946), συντάκτης και φιλολογικός συνεργάτης των εφημερίδων Αυγή (1952–1957), Ριζοσπάστης (1975–1981). Στη διάρκεια της δικτατορίας έζησε αυτοεξόριστος στη Γαλλία. Έχει δημοσιεύσει πολλές ιστορικές και φιλολογικές μελέτες σε εφημερίδες, περιοδικά και αυτοτελώς: Φιλολογικές μελέτες (1952), Ο μεγάλος Βάρναλης (1958), Το Κωμειδύλλιο (1983), νέα συμπληρωμένη μελέτη για τον Βάρναλη (1984). Επιμελήθηκε πολλές εκδόσεις, μεταξύ αυτών η πεντάτομη Ελληνική ποίηση ανθολογημένη (1958–1961) με τους Μ. Αυγέρη, Β. Ρώτα, Θ. Σταύρου, ο τόμος Φαναριώτες–Επτανήσιοι του έργου Η Ελληνική ποίηση. Ανθολογία Γραμματολογία των εκδόσεων Σοκόλη (1980).
[Πηγή: Βιογραφικά του Μ.Μ. Παπαϊωάννου σε εφημερίδες της Κύπρου, με αφορμή τις διαλέξεις του εκεί (Χαραυγή, 3.12.1984)].

Ο Αντώνιος Παπαπαντολέων (Αγρίνιο 1913- Αθήνα ;) περάτωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στο Αγρίνιο και το 1934 διορίστηκε στην Π.Α.Ε. Γενικών Αποθηκών Αγρινίου. Το 1942 προάχθηκε σε διευθυντή του υποκαταστήματος Αγρινίου και το 1955 σε διευθυντή του υποκαταστήματος Πατρών. Μετά την παραίτησή του από την υπηρεσία (1955) εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και ασχολήθηκε με εμποροβιομηχανικές επιχειρήσεις (εταιρεία «ΕΜΕΛ Αντ. Κ. Παπαπαντολέων»).
Ο Παπαπαντολέων έλαβε μέρος στον πόλεμο του 1940 και στη διάρκεια της Κατοχής εντάχθηκε στον ΕΔΕΣ και ήταν πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής ΕΔΕΣ επαρχίας Τριχωνίδος (είχε το ψευδώνυμο Κατσαντώνης) . Συνελήφθη 3 φορές από τους Ιταλούς και τον Μάϊο του 1944 από τους Γερμανούς. Κλείσθηκε στις φυλακές Αβέρωφ από όπου και απελευθερώθηκε κατά την αποχώρηση των Γερμανών τον Σεπτέμβριο του 1944. Το 1944 στρατεύθηκε και έλαβε μέρος στην καταστολή του κινήματος του Δεκεμβρίου του 1944.
Το 1945 διετέλεσε ιδιαίτερος στο γραφείο του τότε υπουργού Εσωτερικών Κωνσταντίνου Τσάτσου, ενώ το 1950 ήταν υποψήφιος με το Εθνικό Κόμμα του Ναπολέοντα Ζέρβα στην Αιτωλοακαρνανία. Το 1964 ήταν μέλος της Ένωσης Κέντρου.
Ο Παπαπαντολέων ίδρυσε και μετείχε σε διάφορους συλλόγους Αγρινιωτών και Αιτωλοακαρνάνων: Σύλλογος των Συλλόγων των εν Αθήναις Τριχωνίων, Σύλλογος Ιστορικών Μελετών Ιερού Αγώνος Στερεάς Ελλάδος, Σύλλογος των εν Αθήναις Αγρινιωτών «Ο Άγιος Χριστόφορος», Σύνδεσμος Ρουμελιωτών Ελλάδος. Το 1976 ίδρυσε τη Συντονιστική Επιτροπή Τριχωνίων για το διαχωρισμό του νομού Αιτωλοακαρνανίας.
Ο Παπαπαντολέων έγραψε πλήθος άρθρων σε εφημερίδες της Αιτωλοακαρνανίας σχετικά με την Εθνική Αντίσταση και για τοπικά θέματα.
Ο Παπαπαντολέων ήρθε σε σύγκρουση την περίοδο της Κατοχής με τον Γεώργιο Παπαϊωάννου (αρχηγό του ένοπλου τμήματος του ΕΔΕΣ Τριχωνίδος, ΕΟΕΑ) με αντικείμενο την ηγεσία του τμήματος Τριχωνίδος. Η έριδα αυτή συνεχίστηκε και στα επόμενα χρόνια (μέχρι το 1974-77) στη διάρκεια των οποίων οι δύο πλευρές φρόντισαν με δημοσιεύματα στον Τύπο της Αιτωλοακαρνανίας να υποστηρίξουν τις απόψεις τους δημοσιεύοντας άρθρα για την Εθνική Αντίσταση στα οποία τονιζόταν ο ηγετικός τους ρόλος. Η ένταση οξύνθηκε το 1969 οπότε με βάση το Ν.Δ. 179 του 1969 αναγνωρίστηκαν οι εθνικιστικές αντιστασιακές οργανώσεις. Η επιτροπή της ΔΕΠΑΘΑ αναγνώρισε ως αρχηγό του ΕΔΕΣ Τριχωνίδος τον Παπαϊωάννου. Το γεγονός στάθηκε αφορμή για μια σειρά αντεγκλήσεων τόσο υπηρεσιακά στη ΔΕΠΑΘΑ όσο και στον τοπικό τύπο. Ο Παπαπαντολέων προσέφυγε, μάλιστα, στο Συμβούλιο της Επικρατείας κατά της απόφασης. Φαίνεται ότι η σειρά άρθρων του στον τοπικό τύπο για την Εθνική Αντίσταση (1971-1974 κυρίως 1973-1974) είχε αφορμή το γεγονός αυτό.
Εκτός από τα άρθρα του είναι συγγραφέας του βιβλίου Ο μυστικός αγώνας της εθνικής αντιστάσεως ΕΔΕΣ-ΕΟΕΑ. Απόρρητα έγγραφα – άγνωστες πτυχές. Το χρέος μου προς την αλήθεια 55 χρόνια μετά, Ελεύθερη σκέψις, Αθήνα 1997
[Πηγή σύνταξης βιογραφικού σημειώματος: το υλικό του αρχείου]

Ο Δημήτριος Παπαρρηγόπουλος, γιος του ιστορικού Κωνσταντίνου Παπαρρηγόπουλου, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1843. Σπούδασε νομικά και το 1866 αναγορεύθηκε διδάκτωρ της Νομικής Σχολής. Θέμα της διατριβής του ήταν οι περί ποινής θεωρίες του Πλάτωνος. Μελέτησε τους αρχαίους συγγραφείς, νεώτερα συγγράμματα ηθικής και φιλοσοφίας, και δημοσίευσε σε περιοδικά μελέτες με φιλοσοφικά, φιλολογικά και ιστορικά θέματα. Η πρώτη του δημοσίευση «Σκέψεις ενός ληστού ή η καταδίκη της κοινωνίας» (1861) έγινε σε ηλικία 16 ετών. Άλλες μελέτες του είναι «Τα καθήκοντα του ανθρώπου ως χριστιανού και ως πολίτου» και «Περί αποκρύφων ευαγγελίων», την οποία διάβασε στον Παρνασσό ένα χρόνο πριν από τον θάνατό του. Συνέγραψε επίσης το σχολικό βοήθημα Σύνοψις της ιστορίας της Ελληνικής Επαναστάσεως (1869).
Εξέδωσε την μονόπρακτη πολιτική κωμωδία Συζύγου εκλογή (1868), η οποία παραστάθηκε στα θέατρα της εποχής και μεταφράστηκε στα γαλλικά (από τον Αιμίλιο Λεγκράν) και στα ιταλικά (από τον Φρ. Ντε Σιμονέ-Μπράουερ), καθώς και την πεντάπρακτη κωμωδία Αγορά (1871), σε πεζό λόγο. Δημοσίευσε επίσης τους Χαρακτήρες (1870), μία σύνθεση πεζών και έμμετρων διαλόγων.
Συγκαταλέγεται στην αθηναϊκή ρομαντική σχολή. Οι πρώτοι του στίχοι, γραμμένοι το 1864, εκδόθηκαν το 1916. Το 1866 βραβεύθηκε η ποιητική συλλογή του Στόνοι στον βουτσιναίο ποιητικό διαγωνισμό. Άλλα ποιητικά έργα του είναι η συλλογή Χελιδόνες (1867) και τα «επικολυρικά» Ορφεύς και Πυγμαλίων (1869).
Σταδιοδρόμησε ως δικηγόρος, και πέθανε τον Μάρτιο του 1873 από εγκεφαλική συμφόρηση.
[Πηγές: Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1983, τομ. 8• Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Αθήνα, Χάρης Πάτσης, 1968, τομ.12]

Βιογραφικό σημείωμα
Ο Σωτήριος Παπαστόφας ήταν συντονιστής της Υπηρεσίας Έτους Αποδήμου Ελληνισμού, την εκπροσωπούσε στην υποδοχή και τη φιλοξενία των επισκεπτών, και στην οργάνωση εκδηλώσεων και τοπικών εορτών.
Διοικητική ιστορία
Η ανάγκη προσέλκυσης των αποδήμων, ώστε να εισρεύσει τουριστικό συνάλλαγμα στη χώρα και να ενισχυθούν οι δεσμοί τους με την Ελλάδα, ώθησε την ελληνική κυβέρνηση να υιοθετήσει την πρόταση των Αμερικανών, να κηρυχθεί το 1951 ως Έτος Αποδήμου Ελληνισμού. Για την οργάνωση της όλης προσπάθειας συγκροτήθηκε, τον Ιανουάριο του 1951, η Υπηρεσία Έτους Αποδήμου Ελληνισμού, που τέθηκε υπό την αιγίδα των βασιλέων. Κατά την περίοδο Μαΐου-Οκτωβρίου οργανώθηκαν καλλιτεχνικές εκδηλώσεις στους Δελφούς και την Επίδαυρο και πραγματοποιήθηκαν εκδρομές σε διάφορα μέρη της Ελλάδας. Τον Φεβρουάριο του 1952, η Εκτελεστική Επιτροπή της υπηρεσίας κατέθεσε απολογιστική έκθεση.

Πρωτότοκη κόρη του Ιωάννη και της Όλγας Παπαχρήστου, η Ευαγγελία Παπαχρήστου γεννήθηκε στο Αγιονόρι της Κορινθίας το 1923. Έζησε τα πρώτα παιδικά της χρόνια στο Χιλιομόδι και για σύντομα χρονικά διαστήματα στην Αμαλιάδα, την Τρίπολη, την Λαμία και το Λεωνίδιο, όπου ο πατέρας της μετετίθετο ως καθηγητής. Το 1932 η οικογένειά της εγκαταστάθηκε οριστικά στην Κόρινθο. Κατά τον ελληνοϊταλικό πόλεμο η Παπαχρήστου εργάσθηκε εθελοντικά στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο της Κορίνθου και αργότερα συμμετείχε στην εθνική αντίσταση. Το 1945 ενεγράφη στο Φυσιογνωστικό τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών, το οποίο αναγκάστηκε να διακόψει το επόμενο έτος, καθώς έπασχε από φυματίωση ως την άνοιξη του 1949.
Το 1954 παντρεύτηκε τον Δημήτριο Πάνου και έζησαν στην Κόρινθο ως το 1972, οπότε η Παπαχρήστου-Πάνου εγκαταστάθηκε στην Αθήνα για να σπουδάσει στη Σχολή Λογοτεχνίας (1972-75). Το 1981 επέστρεψε στην Κόρινθο, όπου έκτοτε ζει. Υπήρξε από τα ιδρυτικά στελέχη του Σωματείου Λόγου και Τέχνης «Αλκυονίδες». Εξέδωσε ποιητικές συλλογές, δοκίμια και κριτικά έργα. Δημοσίευσε επίσης δοκίμια και κριτικές σε λογοτεχνικά περιοδικά, καθώς και ποιήματα σε περιοδικά και εφημερίδες. Ποιητικές της συλλογές μεταφράστηκαν στα Γαλλικά, Αγγλικά, Ρουμανικά, Ουγγρικά, Ινδικά και Περσικά.
Βραβεύθηκε σε ποιητικούς διαγωνισμούς όπως της Ακαδημίας του Παρισιού Lutece (1977), της Ακαδημίας Pericord του Μπορντώ (1986) και τον παγκόσμιο διαγωνισμό Χαϊκού της Ιαπωνικής Πρεσβείας (1993). Το δοκιμιακό έργο Η νύχτα στον Δαβίδ απέσπασε το Α΄ βραβείο δοκιμίου από την Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών (1994). Τιμήθηκε επίσης για το σύνολο του έργου της από την Χριστιανική Λογοτεχνική Συντροφιά (1984), την Ελληνική Εταιρεία Χριστιανικών Γραμμάτων (1991), τον Δήμο της Κορίνθου (1991), το 4ο Συμπόσιο Ποίησης (2000), την Ένωση Κορινθίων (2002) και άλλους φορείς.
Διατελεί τακτικό μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Χριστιανικών γραμμάτων και επίτιμο μέλος της Ενώσεως Κορινθίων.
[Πηγές: Η κριτική για το έργο της Ευαγγελίας Παπαχρήστου-Πάνου, Αθήνα 2002, σ.6. Ε. Παπαχρήστου-Πάνου, Ημερολόγιο πορείας, Αθήνα 1994, σ.7-9.]

Η Έλλη–Ελένη Παππά, κόρη του Ευάγγελου Παππά και της Μαριάνθης Παππαδοπούλου, γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1920. Ήταν η μικρότερη από τα πέντε παιδιά της οικογέ­νειας, τέσσερα κορίτσια (Ηρώ, Δέσποινα, Διδώ, Έλλη) και ένα αγόρι (Γιώργος). Αδελφή της είναι η συγγραφέας Διδώ Σωτηρίου. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή η οικογένειά της εγκαταστάθηκε στον Πειραιά. Φοίτησε στη φιλοσοφική και στη νομική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, αλλά δεν ολοκλήρωσε τις σπουδές της λόγω της Κατοχής. Παράλ­ληλα εργάστηκε ως δημοσιογράφος. Στη διάρκεια της Κατοχής εργάστηκε στον παράνομο τύπο και σε μαθήματα μαρξισμού και, προς το τέλος, ώς τα γεγονότα του Δεκέμβρη στη σύνταξη του Ριζοσπάστη. Από τη συμφωνία της Βάρκιζας ώς την έναρξη του Εμφυλίου ήταν μέλος της Επιτροπής Διαφώτισης της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ και της συντακτικής επιτροπής της Κομμουνιστικής Επιθεώρησης. Τότε της ανατέθηκε η λειτουργία του «Κομματικού Φροντιστηρίου» μαζί με τον Κώστα Αξελό, η λειτουργία των πρώτων Κομματικών Σχολών εκείνης της περιόδου (με μαθήματα Πολιτικής Οικονομίας και Φιλοσοφίας -κυρίως Διαλεκτικού και Ιστορικού Υλισμού), και αργότερα η οργάνωση και διεύθυνση της Κομματικής Σχολής της Αθήνας στο όνομα της Ηλέκτρας Αποστόλου, με ολοήμερα μαθήματα και φροντιστηριακή επεξεργασία. Στον Εμφύλιο, δούλεψε στην έκδοση του Ριζοσπάστη σε παράνομο τυπογραφείο ώς το 1949, οπότε άρχισε η στενή συνεργασία της με τον Νίκο Πλουμπίδη και από τον Ιούνιο του 1950 με τον Νίκο Μπελογιάννη που έγινε ο σύντροφός της. Συνελήφθησαν τον Δεκέμβριο του 1950 και κρατήθηκαν σε πλήρη απομόνωση στη Γενική Ασφάλεια ώς την πρώτη δίκη τους, τον Νοέμβριο του 1951. Σε αυτές τις συνθήκες γεννήθηκε ο γιος τους, Νίκος, τον Αύγουστο του 1951. Η δεύτερη δίκη τους έγινε τον Φεβρουάριο του 1952. Και στις δύο καταδικάστηκαν σε θάνατο, αλλά η Έλλη ως μητέρα βρέφους δεν εκτελέστηκε. Αποφυλακίστηκε την πρωτοχρονιά του 1964 και εργάστηκε στην ΕΔΑ και στην εφημερίδα Δημοκρατική Αλλαγή. Από το 1965 ήταν αρθρογράφος και μέλος της συντακτικής επιτροπής της εφημερίδας. Στις 21 Απριλίου 1967 συνελήφθη από τη δικτατορία και εξορίστηκε στη Γυάρο από όπου αποφυλακίστηκε τον Ιούλιο του 1968, λόγω σοβαρής ασθένειάς της. Εργάστηκε στην Εγκυκλοπαίδεια Χάρη Πάτση, από το 1972 στην εφημερίδα Μακεδονία με αναλύσεις διεθνών θεμάτων υιοθετώντας το ψευδώνυμο Νότιος του προηγούμενου συντάκτη Σπύρου Μονδάνου, και στο περιοδικό Γυναίκα του Β. Τερζόπουλου. Στη συνέχεια εργάστηκε στην εφημερίδα Εξπρές και με την έκδοση της εφημερίδας Έθνος ανέλαβε το ρεπορτάζ για θέματα εκπαίδευσης και νεολαίας. Ανέπτυξε πολιτική δράση στην ΕΔΑ της μεταπολίτευσης, στο ΚΚΕ τη δεκαετία του 1980. Συμμετείχε στο Κέντρο Μαρξιστικών Ερευνών, στο Κέντρο Πολιτισμού «Δημήτρης Γληνός», και σε επιτροπές και εκδηλώσεις για την ειρήνη, τον πολιτισμό και το γυναικείο κίνημα.
Από πολύ νωρίς εξοικειώθηκε με την αρχαία ελληνική φιλοσοφία και στη φυλακή συνέλαβαν με τον Νίκο Μπελογιάννη την ιδέα της συγγραφής μίας Ιστορίας της ελληνικής σκέψης. Στην προσπάθεια αυτή εντάσσονται οι μελέτες της: Ο Πλάτωνας στην Εποχή μας (1981, 1998), Οι αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς στο Κεφάλαιο του Μαρξ (1983, 1984), Σπουδή στο θέμα της Ελευθερίας – Η έννοια της ελευθερίας στον προσωκρατικό υλισμό (1985). Διερευνώντας την κατάρρευση του «υπαρκτού» σοσιαλισμού εξέδωσε τις μελέτες: Μύθος και ιδεολογία στη Ρωσική Επανάσταση–Οδοιπορικό από το ρωσικό αγροτικό λαϊκισμό στο λαϊκισμό του Στάλιν (1990), Ο Λένιν χωρίς λογοκρισία και εκτός μαυσωλείου (1991), Κομμούνα του 1871: Επανάσταση του 21ου αιώνα; (1992). Λογοτεχνικά έργα της από την περίοδο της φυλάκισής της είναι: Το ημερολόγιο ενός φυλακισμένου (Μυθιστόρημα, Βουκουρέστι 1961), Δουλειά της φυλακής (Διηγήματα και ποιήματα, 1979). Άλλες μελέτες και έργα της είναι τα: Βίος και έργα της γάτας της Σοφής (1984), Σελίδες από τον τύπο της Αντίστασης (1985), Νίκος Κιτσίκης–Ο επιστήμονας, ο άνθρωπος, ο πολιτικός (1986).
[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Βιογραφικά σημειώματα της ίδιας, υλικό του αρχείου.]

Ο Νικόλαος Γ.Πλατής γεννήθηκε στο χωριό Αγά του Νομού Φθιώτιδος την 1η Ιανουαρίου 1870.
Το 1891 κατατάσσεται στην Χωροφυλακή. Αφού υπηρέτησε ως χωροφύλακας και αρχιφύλακας των δασών Μεγαρίδος, Πειραιώς-Αττικής, Βάλτου, Ακαρνανίας και Τρικάλων, αποσπάται το 1905 στο Δασαρχείο Αττικής. Τον Μάρτιο του ίδιου έτους προάγεται σε ανθυπομοίραρχο και επανέρχεται στη Μοιραρχία Τρικάλων ως γραμματέας. Τα έτη 1906 και 1908 διορίζεται διοικητής στην Αστυνομική Υποδιεύθυνση Φαρσάλων και υποδιευθυντής στην Αστυνομική Υποδιεύθυνση Καρδίτσας αντίστοιχα. Τον Ιανουάριο του 1910 προάγεται σε υπομοίραρχο. Τον Σεπτέμβριο του 1913 προάγεται σε μοίραρχο ΙΙ και τον Απρίλιο του ίδιου έτους σε μοίραρχο Ι.
Τον Απρίλιο του 1916 διορίζεται διευθυντής στην Αστυνομική Διεύθυνση Φλώρινας και τον Ιούνιο του 1916 Διευθυντής στην Αστυνομική Διεύθυνση Κοζάνης. Τον Αύγουστο του 1916 συμμετέχει στο κίνημα Εθνικής Αμύνης. Τον Ιανουάριο του 1917 προάγεται σε ταγματάρχη και τον Ιούνιο του ίδιου έτους αναπληρώνει προσωρινά τον συνταγματάρχη Εμ. Ζυμβρακάκη στην Ανώτερη Διοίκηση Χωροφυλακής Μακεδονίας και στο Αρχηγείο Δημοσίας Ασφαλείας. Τον Δεκέμβριο του 1918 προάγεται σε αντισυνταγματάρχη. Τον Ιούνιο του 1921 τίθεται σε διαθεσιμότητα και ανακαλείται στην ενεργό υπηρεσία τον Οκτώβρη του 1922. Τον Αύγουστο του 1927 τοποθετείται στο Αρχηγείο Χωροφυλακής Αθηνών ως γενικός επιθεωρητής.
Κατά την διάρκεια της υπηρεσιακής του δραστηριότητας δέχτηκε πολλούς επαίνους. Τον Σεπτέμβριο του 1901 η Μοιραρχία Καρδίτσας τον επαινεί επειδή συμμετείχε στην σύλληψη ληστοφυγόδικων. Το ίδιο έτος εκφράζεται προς αυτόν Βασιλική Ευαρέσκεια επειδή συμμετείχε στην τιμωρία του ληστή Ιωάννη Κολοκύθα. Τον Μάρτιο του 1914 απονέμεται στον Ν. Πλατή αναμνηστικό μετάλλιο για τη συμμετοχή του τους Βαλκανικούς πολέμους. Και το 1920 του εκφράζεται με ψήφισμα η ευγνωμοσύνη του Εμπορικού Συλλόγου Ιωαννίνων για την εξόντωση της ληστοσυμμορίας Βλάχου και Λάππα.
Ο Ν. Πλατής παντρεύτηκε το 1906 την Ασπασία, κόρη του Ιωάννη Αναγνωστίδη, με την οποία απέκτησαν πέντε παιδιά την Ευαγγελία, τον Ιωάννη, τον Γεώργιο, τον Ελεύθεριο και τον Βασίλειο. Πέθανε το 1953.
[Τα βιογραφικά στοιχεία αντλήθηκαν από την εργασία Ο Υποστράτηγος της Χωροφυλακής Νικόλαος Γεώργιος Πλατής. Στοιχεία υπηρεσιακής σταδιοδρομίας και δράσεως, που συντάχθηκε από τα παιδιά του και υπάρχει στο αρχείο].

Οπλαρχηγός από το Ξηρόμερο που έδρασε κατά τον Αγώνα στο Μοριά και την Αιτωλία. «Τύραννος» του Ναυπλίου στα 1827 και συχνά ανακατεμένος σε στάσεις και ταραχές. Πρωταγωνίστησε στην εξέγερση της Ηπείρου το 1854 και με την έξωση του Όθωνα κατέλαβε το Μεσολόγγι, όπου τον βρήκε ο θάνατος.

Οπλαρχηγός από τη Γαβαλού της Αιτωλίας. Πριν το 1821 ήταν αρματολός του Ζυγού· πρωτοστάτησε στην ελευθέρωση της Αιτωλίας και διακρίθηκε στην πολιορκία του Μεσολογγιού.

Συλλέκτης

Ο Κωνσταντίνος Γ. Σημίτης (1936) είναι καθηγητής πανεπιστημίου και πολιτικός, πολλές φορές υπουργός και πρωθυπουργός της Ελλάδας από το 1996 ως το 2004. Σπούδασε νομικά και οικονομικά στη Γερμανία και την Αγγλία. Δίδαξε ως υφηγητής στο Πανεπιστήμιο της Κόνσταντς Δυτ. Γερμανίας (Κωνστάντια) το 1971 και ως καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Γκίσσεν την περίοδο 1971-1975. Το 1977 εκλέχτηκε καθηγητής Εμπορικού Δικαίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Το 1965 πρωτοστάτησε στην ίδρυση του Ομίλου «Αλέξανδρος Παπαναστασίου». Στη διάρκεια της δικτατορίας διέφυγε παράνομα στο εξωτερικό και από το 1970 συμμετείχε στο Πανελλήνιο Απελευθερωτικό Κίνημα (ΠΑΚ) ως μέλος του Εθνικού Συμβουλίου του. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος του ΠΑΣΟΚ και συμμετείχε στο πρώτο Εκτελεστικό Γραφείο του Κινήματος. Διετέλεσε Υπουργός Γεωργίας (1981-1985), Υπουργός Εθνικής Οικονομίας (1985-1987) και Υπουργός Βιομηχανίας και Εμπορίου (1993-1995). Παράλληλα εκλεγόταν βουλευτής της Α’ εκλογικής περιφέρειας Πειραιά συνεχώς από το 1985 έως το 2009. Στις 18 Ιανουαρίου 1996 εξελέγη πρωθυπουργός και στις 30 Ιουνίου 1996 πρόεδρος του Κινήματος, θέσεις τις οποίες διατήρησε μέχρι τις εκλογές της 7ης Μαρτίου 2004 και μέχρι το έκτακτο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ της 8ης Φεβρουαρίου 2004, αντίστοιχα.

Ο Βασίλειος Γεωργίου Φίνος γεννήθηκε το 1900, στο Κηφισοχώρι Λοκρίδος. Σπούδασε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και πήρε την ειδικότητα του παιδιάτρου. Εξελέγη υφηγητής Παιδιατρικής και χρημάτισε επί σειρά ετών μέλος του Συμβουλίου Μητρότητος και Παιδικών Ηλικιών του υπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας.

Η Μαρία Χαλκιοπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα, σπούδασε φιλολογία και ξένες γλώσσες (γαλλική, γερμανική).

Ο Πλάτων Χατζημιχάλης γεννήθηκε στη Σμύρνη και ήταν έμπορος, γιος του Θεόδωρου Χατζημιχάλη. Διατηρούσε εμπορικούς δεσμούς με τη Γερμανία όπου είχε αντιπροσωπείες. Διετέλεσε υπουργός Οικονομικών στην κατοχική κυβέρνηση Τσολάκογλου (1941-1942). Το 1945 καταδικάστηκε σε 20 χρόνια πρόσκαιρα δεσμά γιατί ανάγκασε τους έλληνες καπνοπαραγωγούς να πουλήσουν καπνά στους Γερμανούς. Παντρεύτηκε την Αγγελική Χατζημιχάλη και απέκτησαν μαζί ένα γιο τον Νίκο Χατζημιχάλη.
[Πηγή σύνταξης βιογραφικού: Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, υλικό του αρχείου, Το Βήμα, 6 Ιανουαρίου 2008]

Η Αγγελική Χατζημιχάλη, κόρη του φιλολόγου Αλεξίου Κολυβά, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1895. Έλαβε την εγκύκλια μόρφωση στη Σχολή Χιλλ και σπούδασε ζωγραφική κοντά στους ζωγράφους Γ. Ροϊλό και Ε. Ιωαννίδη. Απέκτησε δύο παιδιά. Ασχολήθηκε με την μελέτη και την προώθηση της ελληνικής λαϊκής τέχνης, καθώς και την συλλογή και συντήρηση των λαϊκών έργων τέχνης. Το 1921 οργάνωσε την Α΄ Βιοτεχνική έκθεση του Λυκείου των Ελληνίδων, το 1927 την Πανελλήνια έκθεση ελληνικής λαϊκής τέχνης στους Δελφούς στο πλαίσιο των Δελφικών Εορτών, σε συνεργασία με την Α. Ταρσούλη και τον Γ. Τσαρούχη, το 1928 οργάνωσε το περίπτερο λαϊκής τέχνης στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης και το 1930 τη Βαλκανική έκθεση στην Αθήνα.
Επέδειξε ενεργό ενδιαφέρον για την παραγωγή προϊόντων λαϊκής βιοτεχνίας και την ίδρυση βιοτεχνικών σχολών, όπως το «Ελληνικό Σπίτι», τον Σύνδεσμο Εργαστηρίων χειροτεχνίας, το Εργαστήρι της Λαϊκής Τέχνης και το Σπίτι του Κοριτσιού στην Αθήνα, τη Βιοτεχνική Σχολή της Σάμου, τη Λαμπριάδειο Σχολή στο Ζαγόρι της Ηπείρου και την Τούλειο Σχολή στο Μέτσοβο.
Το 1956 τιμήθηκε για την προσφορά της με το αργυρό μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών και το 1958 με το βραβείο Πουρφίνα για το έργο της Σαρακατσάνοι. Πέθανε το 1965.
Το συγγραφικό της έργο ήταν πλούσιο. Ενδεικτικά κάποια από τα βιβλία που εξέδωσε είναι: Ελληνική λαϊκή τέχνη, Σκύρος (1925), Υποδείγματα ελληνικής διακοσμητικής (1929), Ελληνική λαϊκή τέχνη. Ρυμλούκι, Τρίκερι, Ικαρία (1931), Η λαϊκή ελληνική τέχνη (1937), Το ελληνικό σπίτι (1949), Ελληνικαί εθνικαί ενδυμασίαι (1948), Η ξυλογλυπτική (1950), Τα κεντήματα του Τρίκερι (1951) και Σαρακατσάνοι (1957). Δημοσίευσε επίσης μελέτες σε περιοδικά και συλλογικούς τόμους.
[Πηγές: Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Αθήνα, Χάρης Πάτσης, 1968, τομ 12. Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1983, τομ. 9Β.]

Ο Γεώργιος Χουρμουζιάδης γεννήθηκε στην Κωνστάντζα της Ρουμανίας (1912) από εύπορη οικογένεια (ο πατέρας του ήταν μεγαλέμπορος και πρόεδρος της εκεί ελληνικής κοινότητας). Αφού ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση στη Ρουμανία, η οικογένεια τον έστειλε στην Αθήνα (το 1927 ήταν μαθητής Γ΄ Γυμνασίου). Μετά το τέλος των γυμνασιακών σπουδών του επέστρεψε στη Ρουμανία.
Το 1945 η οικογένεια αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη Ρουμανία εξαιτίας διώξεων από το κομμουνιστικό καθεστώς (δήμευση περιουσίας, κατάσχεση χειρογράφων Χουρμουζιάδη). Μετά από μια περίοδο παραμονής στη Γαλλία (περ. 1945-1948), όπου παντρεύτηκε την Elena Pavelescu (με την οποία χώρισε το 1965) ο Γεώργιος μαζί με τα άλλα μέλη της οικογένειας Χουρμουζιάδη εγκαταστάθηκε στην Αργεντινή. Εκεί, η οικογένεια σύστησε εμπορική επιχείρηση στην οποία εργάστηκε και ο Γεώργιος Χουρμουζιάδης. Παράλληλα επιδόθηκε στη μετάφραση αργεντινών συγγραφέων.
Ο Χουρμουζιάδης εγκαταστάθηκε οριστικά στην Ελλάδα το 1964-1966 και έκτοτε ασχολήθηκε με τη συγγραφική δραστηριότητα: μεταφράσεις αργεντινών και ευρωπαίων συγγραφέων, δοκίμια, μυθιστορήματα, άρθρα στη Νέα Εστία, στον Ελεύθερο Κόσμο κ.λπ.
Κυριώτερα έργα του:
Μακρινοί ορίζοντες,,Αθήνα 1969
Τα είδωλα, Αθήνα 1978
Ανθολογία αργεντινού πεζογραφήματος, Αθήνα, Ύψιλον, 1982 (2 τόμοι)
Πάθη και Τρόπαια, Αθήνα, Καλέντης, 1988
Εποπτείες, Βιώματα και Δοκίμια, Αθήνα, Σιδέρης, 1972
Το ξερίζωμα, Αθήνα, Σιδέρης, 1984
Νέες Εποπτείες, Αθήνα, Σιδέρης 1984
Έργα του έχουν επίσης μεταφραστεί στα ισπανικά και τα ρουμανικά (αναλυτικότερα βλ. την εργογραφία στο βιβλίο Νέες Εποπτείες)
[Πηγή σύνταξης βιογραφικού σημειώματος: Εισαγωγικά σημειώματα του Δημήτρη Νικορέτζου και Ανδρέα Καραντώνη στα βιβλία Πάθη και Τρόπαια και Εποπτείες].

Ο Γεώργιος Ανάργυρου Σταμίρης γεννήθηκε το 1914 στην κοινότητα Υψούντος του νομού Αρκαδίας. Το επίθετο Σταμίρης συναντάται στα μητρώα αρρένων της συγκεκριμένης κοινότητας αλλά και στους εκλογικούς καταλόγους της Ζακύνθου, όπου κλάδος της οικογένειας φαίνεται να είχε εγκατασταθεί. Πέθανε μετά το 1990 (;).

Ο Νίκος Σύριγγας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1953. Η οικογένειά του καταγόταν από την Ικαρία και ο πατέρας του ήταν καπετάνιος. Σπούδασε Κοινωνιολογία και Πολιτικές επιστήμες στο πανεπιστήμιο της Grenoble στη Γαλλία. Γνώρισε το Μιχάλη Ράπτη (Πάμπλο) και επηρεάστηκε από τις πολιτικές του αντιλήψεις. Μιλούσε γαλλικά και αγγλικά και ασχολήθηκε -στο πλαίσιο των πανεπιστημιακών εργασιών- με τις παρακάτω μελέτες: 1) Οι Αλγερινοί εργάτες μετανάστες στη Γαλλία και στην περιοχή της Grenoble (1978), 2) Ο ελληνικός υπερρεαλισμός: μια πρώτη προσέγγιση του ελληνικού υπερρεαλισμού μέσα από δύο παραδείγματα (1979) και 3) Η διεθνής αριστερή αντιπολίτευση, 1929-1940 (1981). Αργότερα, μετά τις σπουδές του, ξεκίνησε έρευνα για τους νεκρούς τροτσκιστές και αρχειομαρξιστές στην Ελλάδα την περίοδο του Εμφυλίου και για την εξόντωση της οργάνωσης στο Αγρίνιο από μέλη του Κ.Κ.Ε. Η έρευνα του έμεινε ανολοκλήρωτη (το υλικό της άλλωστε αποτελεί και μέρος του αρχείου του) γιατί πέθανε από λευχαιμία, σε ηλικία 33 ετών, το 1986.

Ο Αναστάσιος Σύρμας ήταν πλοίαρχος του εμπορικού ναυτικού, από τους πρώτους που πλοιάρχησαν σε ατμόπλοια τον 19ο αιώνα. Ο γιος του, Θεόδωρος ήταν ιδιοκτήτης του ατμοπλοίου «Anastassios Syrmas”.

Γιος του Κωνσταντίνου και της Ασπασίας, γεννήθηκε το 1911 στον Πειραιά και σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1929 ήταν από τους ιδρυτές του Εθνικού Παμφοιτητικού Συλλόγου του οποίου διετέλεσε και πρόεδρος ως το 1931. Από αυτό το έτος και ως το 1933 ανέλαβε το ταμείο του συλλόγου καθώς και την εφημερίδα Φοιτητικά Νέα. Το 1933 μαζί με τον Αλέκο Κανελλόπουλο και τον Στέφανο Στρέιτ, ίδρυσαν τον Οίκο του Φοιτητή. Το ίδιο έτος παραιτήθηκε και ίδρυσε το παράρτημα της Εθνικής Ενώσεως Ελλάδος (Ε.Ε.Ε.) στην Αθήνα. Από το 1936(;) ασχολήθηκε ενεργά με τη βιομηχανία νημάτων και υφασμάτων «Ο Βάμβαξ» στον Πειραιά όπου ήταν πρόεδρος ο πατέρας του και συμμετείχαν τα αδέλφια του Γεώργιος και Σπύρος. Μετά τον πόλεμο ίδρυσε την πολιτική ομάδα Ε.Μ.Π.Ρ.Ο.Σ. και συμμετείχε στις εκλογές του 1946 παίρνοντας μέρος στον ευρύτερο συνασπισμό του Λαϊκού Κόμματος και εκλεγόμενος βουλευτής Πειραιώς. Ανέλαβε ενεργή δράση στον αγώνα για την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Διετέλεσε σύμβουλος διαφόρων επιστημονικών οργανώσεων. Έγραψε τα βιβλία: Οι νέοι και το έργον τους, Δια το συμφέρον ημών και των επερχομένων γενεών, Εις την υπηρεσίαν της Ελλάδος, Ελληνοαμερικανικαί συμφωνίαι, κ.ά.
[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: εγκυκλοπαίδεια Ήλιος, υλικό του αρχείου]

Ο δικηγόρος Σπυρίδων Σωτηριάδης ήταν συνήγορος υπεράσπισης του Α. Γούδα στη δίκη των Έξι και αδελφικός φίλος του Νικολάου Πλαστήρα. Ο Νικόλαος Πλαστήρας (4 Νοεμβρίου 1883 - 26 Ιουλίου 1953) ήταν στρατιωτικός και πολιτικός από την Καρδίτσα. Έγινε γνωστός για την στρατιωτική του δράση κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους και την περίοδο του Διχασμού τάχθηκε με τον Βενιζέλο και το Κίνημα Εθνικής Αμύνης στη Θεσσαλονίκη (Σεπτέμβριος 1916). Το 1919 με το 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων συμμετείχε, ως επικεφαλής του, στην εκστρατεία της Αντάντ στην Ουκρανία, κατά των Μπολσεβίκων. Έλαβε μέρος στη Μικρασιατική εκστρατεία και επέστρεψε με την Καταστροφή του 1922 επικεφαλής της τριανδρίας που έμεινε γνωστή ως η «Επανάσταση του 1922», διώχνοντας τον βασιλιά Κωνσταντίνο και κυβερνώντας ως το 1923 τη χώρα. Μετά τις εκλογές τον Δεκέμβριο του 1923 κατέθεσε την εξουσία στα χέρια της εκλεγμένης κυβέρνησης. Τον Ιανουάριο του 1924 παραιτήθηκε και αποστρατεύτηκε με τον βαθμό του Αντιστράτηγου. Απέτυχε να ανατρέψει τη δικτατορία του Παγκάλου και τα επόμενα χρόνια έζησε για λόγους υγείας στη Γαλλία. Το 1933 ο Πλαστήρας οργάνωσε Κίνημα υπέρ του Βενιζέλου που απέτυχε και κατέφυγε στο Λίβανο και μετά στη Γαλλία. Στο επόμενο Στρατιωτικό Κίνημα, την 1η Μαρτίου 1935 (πάλι με την έγκριση του Βενιζέλου) προσέφερε και πάλι την υποστήριξή του, παρ’ όλο που ήταν ακόμη στο εξωτερικό, και μετά την αποτυχία του καταδικάστηκε ερήμην σε θάνατο. Έλαβε αμνηστία με την παλινόρθωση της Βασιλευομένης Δημοκρατίας το 1936 και στη συνέχεια τάχθηκε εναντίον του καθεστώτος του Μεταξά. Επανήλθε δυναμικά στην πολιτική με την απελευθέρωση και κυβέρνησε την Ελλάδα τρεις φορές, μία το 1945 και άλλες δύο στα 1951-1952.
[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, Who is Who 1965, http://el.wikipedia.org/wiki]

Ο Αθανάσιος Ταξιαρχόπουλος (Στυλίδα 1884 - ?) ήταν κτηματίας και έμπορος στη Στυλίδα. Διέθετε κτήματα στη Στυλίδα Φθιώτιδας και καλλιεργούσε ελιές και εσπεριδοειδή (μήλα, αχλάδια, κυδώνια). Ήταν μέλος της ομόρρυθμης εταιρείας Γρηγόριος Πηταράς και Σία. Τα άλλα δύο μέλη της εταιρείας ήταν ο Γρηγόριος Πηταράς και ο Σωτήριος Νικολακόπουλος.

Η Χριστίνα Τζάθα (Αίγυπτος, 1918-) σπούδασε δημοσιογραφία σε ιδιωτική σχολή. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Μεταξά ήταν οργανωτικό στέλεχος της Ε.Ο.Ν. και την περίοδο της Κατοχής δραστηριοποιήθηκε στην οργάνωση σταθμών παιδικών συσσιτίων. Από το 1943 εργαζόταν ως γραμματέας της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών θέση από την οποία παραιτήθηκε το 1971. Παράλληλα στη δεκαετία του 1950 διατηρούσε εκπομπή στο Ε.Ι.Ρ. παίρνοντας συνεντεύξεις από πνευματικές προσωπικότητες της εποχής. Υπήρξε επίσης οργανώτρια των Μουσικών Βραδυνών. Είναι μέλος σε πολλά πολιτιστικά σωματεία.

O Τρύφων Τριανταφυλλάκος (Αθήνα, 1910 - 1992), ήταν γιος του Αλέξανδρου και της Ηλέκτρας Κόντου, εγγονός του δημάρχου Τριπόλεως Τρύφωνα Τριανταφυλλάκου και του Κωνσταντίνου Κόντου, καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έλαβε μέρος στην Εθνική Αντίσταση. Ήταν απο τους ιδρυτές της αντιστασιακής ομάδας “Εθνική Δράσις”, τον Φεβρουάριο του 1942. Το 1943 συνελλήφθη από τους Ιταλούς. Υπήρξε πρόεδρος της “Ενώσεως Αγωνιστών Εθνικής Αντιστάσεως 1941-1945”. Το 1946 του απονεμήθηκε το “Χρυσούν Αριστείον Ανδρείας” για τη δράση του στην Κατοχή. Από τον Μάρτιο 1946 ως τον Μάρτιο του 1947 ήταν διευθυντής του πολιτικού γραφείου του πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Τσαλδάρη. Πρωτοεκλέχτηκε βουλευτής Αρκαδίας το 1949 με το “Νέον Κόμμα” του Σπ.Μαρκεζίνη, και μετά εντάχθηκε στο κόμμα του Συναγερμού (Παπάγου) και στην Ε.Ρ.Ε. Διετέλεσε υφυπουργός Οικισμού (1956-1958), υπουργός Δημοσίων Έργων και Συγκοινωνιών (1958), υφυπουργός Προεδρίας (1959-1961) και υπουργός Δημοσίων Έργων στην κυβέρνηση Ανδρουτσόπουλου (1973-1974).

Αδελφός του Τρύφωνα, υπήρξε γραμματέας του πολιτικού γραφείου του Βασιλιά (1937), πρόξενος της Ελλάδας στη Βοστώνη (1945-1951) και πρεσβευτής της Ελλάδας στην Αυστρία (1971).

Ο Βάσος Τσιμπιδάρος γεννήθηκε το 1919 στο χωριό Καρέα της Μάνης. Υπήρξε δημοσιογράφος επί μισό αιώνα και έζησε όλα τα μεγάλα γεγονότα της εποχής. Μετά την απελευθέρωση από τη γερμανική Κατοχή ο αρχιεπίσκοπος και αντιβασιλέας Δαμασκηνός του ανέθεσε τη διεύθυνση του Γραφείου Τύπου και από αυτή τη θέση έζησε από κοντά όλα τα διπλωματικά και πολιτικά παρασκήνια για την ανασυγκρότηση του κράτους. Από το 1946 ως το 1959 πραγματοποίησε 74 δημοσιογραφικές αποστολές σε 35 διαφορετικές χώρες: στην έρημο της Σαχάρας με τζιπ από τη Λιβύη ως τον Ισημερινό, στην Κένυα την περίοδο του αγώνα ανεξαρτησίας των Μάο-Μάο εναντίον των Άγγλων, στην Κωνσταντινούπολη όταν η ελληνική μειονότητα υφίστατο διώξεις, στη Μαδαγασκάρη όταν επέστρεφε ο Μακάριος από την εξορία, και στην Ταγκανίκα. Στη συνέχεια εργάστηκε στο Γραφείο Τύπου της ελληνικής πρεσβείας στην Αγγλία από όπου απολύθηκε από τη δικτατορία και εξέδωσε στην ίδια πόλη δική του εφημερίδα, το Εμπρός. Εργάστηκε στις εφημερίδες Ακρόπολις και Απογευματινή.Έχει εκδώσει τα εξής βιβλία: Οδηγός του δημοσιογράφου (1953), Δυτικά του Κιλιμαντζάρο (1960), Οδηγός του Λονδίνου (1967), Οι Έλληνες στην Αγγλία (1974), Το χωριό μου η Καρέα (1978), Μανιάτικες αναμνήσεις (1990), Με την άκρη της πένας.
Ο Πότης Τσιμπιδάρος, θείος του Βάσου, γεννήθηκε το 1888. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα και ασχολήθηκε κυρίως με τη δημοσιογραφία και την πολιτική. Υπήρξε διευθυντής και αρθρογράφος σε πολλές εφημερίδες φιλικές προς το κόμμα των Φιλελευθέρων (διευθυντής: Θάρρος (Καλαμάτας), Βαλκανικός Ταχυδρόμος, Πατρίς, Εμπρός αρθρογράφος: Ελεύθερος Τύπος, Ελεύθερος Λόγος, Ελεύθερον Βήμα, Νέος Κόσμος, Μακεδονία). Διευθυντής του πολιτικού γραφείου του Βενιζέλου (1928-1932), εξελέγη βουλευτής Αθηνών με το κόμμα των Φιλελευθέρων (1932,1946), και διετέλεσε υπηρεσιακός υπουργός Προεδρίας της Κυβερνήσεως στην κυβέρνηση του Στ. Μαυρομιχάλη (Οκτώβριος-Νοέμβριος 1963). Υπήρξε αντιπρόεδρος της Ε.Σ.Η.Ε.Α. και μέλος Διοικητικού Συμβουλίου του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού και του Θεραπευτηρίου «Ευαγγελισμός».

Ο Αθανάσιος Τσορμπατζής ήταν ιδιοκτήτης του ξενοδοχείου «Αθηναϊκόν» που βρισκόταν στην οδό Ευριπίδου 40.

Ο Δημήτριος Πλούμης γεννήθηκε στην Αμπελακιώτισσα Ναυπακτίας το 1894 και ήταν αξιωματικός του Στρατού Ξηράς. Πήρε μέρος σε όλους τους πολέμους από το 1917 ως το 1949 και ανέλαβε διάφορες επιτελικές θέσεις. Στη διάρκεια της Κατοχής ανέπτυξε αντιστασιακή δράση. Ήταν αρχηγός της Μυστικής Εθνικής Οργανώσεως Ναυπακτίας - Δωρίδος (Νοέμβριος 1942 - Ιούνιος 1943). Στις 30 Ιουνίου 1943 η οργάνωση υπάχθηκε στον Ε.Δ.Ε.Σ. και ο Πλούμης διορίστηκε από το Ζέρβα αρχηγός του Ε.Δ.Ε.Σ. νοτίου Ελλάδος (υπαρχηγεία στη Ναύπακτο και τη Δωρίδα) σε σύνδεσμο με την Ε.Κ.Κ.Α. Μετά τη διάλυση της τελευταίας κατέφυγε στην Πάτρα. Στις 7 Ιουνίου 1944 τον συνέλαβαν οι Γερμανοί και κρατήθηκε στο Χαϊδάρι έως τις 14 Σεπτεμβρίου 1944 όπου βασανίστηκε. Στον Εμφύλιο Πόλεμο υπηρέτησε διοικητής της 42ας Ταξιαρχίας Πεζικού στη Βορειοδυτική Θεσσαλία με το βαθμό του ταξίαρχου (Ιανουάριος 1947 - Μάρτιος 1948). Από τη θέση αυτή διηύθυνε εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στην περιοχή Κόζιακα και οργάνωσε τις τοπικές μονάδες Μ.Α.Υ. (Μονάδες Αυτοαμύνης Υπαίθρου). Την περίοδο Μαρτίου 1948 - Ιουλίου 1949 ήταν βοηθός του Α΄ υπαρχηγού ΓΕΣ υπεύθυνος για την οργάνωση των Τ.Ε.Α. (Τάγματα Εθνικής Ασφαλείας).
Τον Ιούλιο του 1949 τέθηκε σε αυτεπάγγελτη αποστρατεία με το βαθμό του ταξίαρχου.
Πολιτικά ο Πλούμης υπήρξε βενιζελικών πεποιθήσεων. Έλαβε μέρος στο κίνημα Εθνικής Αμύνης (1917), και ήταν προσωπικός φίλος του Νικολάου Πλαστήρα, είχε μάλιστα μυηθεί στο κίνημα του 1935. Μετά την απελευθέρωση ήταν υποψήφιος της Ε.Π.Ε.Κ. (1950, 1951) και στέλεχος της Ενώσεως Κέντρου. Το 1966 ήταν πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Αδικηθέντων Πολεμιστών.
Έγραψε τα βιβλία: Η σωματική αγωγή (1928), Η στρατιωτική σωματική αγωγή (1937), Ο Γολγοθάς του Έθνους. Οι μαύρες μέρες της σκλαβιάς στη Ρούμελη και το στοιχειωμένο Χαϊδάρι (1971), Η ελληνική τραγωδία 1946-1949 (1973). Είχε ετοιμάσει και πολλά άλλα, που απ’ ότι φαίνεται δεν μπόρεσε να εκδώσει.
Ήταν παντρεμένος με την Παναγιώτα Τόλια και απέκτησαν ένα γιο που πέθανε όταν ήταν μωρό και μία κόρη, την Αικατερίνη. Ο Δ. Πλούμης πέθανε το 1993.
[Πηγή σύνταξης βιογραφικού: πλήρες βιογραφικό σημείωμα στο φάκ. 1.1]

Η εταιρεία «Δ.Πολάτ και Σία» διελύθη το 1922 όταν πέθανε ο γιατρός Βασίλειος Θ. Κανταρτζής και διορίστηκε γενικός πληρεξούσιος των κληρονόμων, ο αδελφός του και συγκληρονόμος, Ιωάννης Θ. Κανταρτζής. Στη νέα εταιρεία με την ίδια επωνυμία και έδρα την Αθήνα, συνέταιροι ήσαν οι Γεώργιος Β.Μαυρολέων, Ιωάννης Θ. Κανταρτζής και Δ. Πολάτ.
Η εμπορική εταιρεία «Οίκος Παπαγεωργίου – Γενικαί επιχειρήσεις εμπορίου, βιομηχανίας, γεωργίας κτλ.» είχε έδρα την Αθήνα και συνεταίρους τους Γεώργιο, Δημήτριο και Ιωάννη Στυλιανού Παπαγεωργίου και τον Δημήτριο Γ.Κουκουμπάνη. Συνεργάστηκε με την «Δ.Πολάτ και Σία» για την προμήθεια σακχάρεως στο ελληνικό δημόσιο για τις ανάγκες του στρατού.
Η Ανώνυμος Εταιρεία «Γενικαί Επιχειρήσεις» με έδρα την Αθήνα ασχολήθηκε, όπως προκύπτει από το υπάρχον αρχειακό υλικό, με τεχνικά και κατασκευαστικά έργα. Σε αυτήν εργαζόταν ο Δάνος Πολάτ στην Αθήνα και ο αδελφός του, Αρίστος Πολάτ, στη Θεσσαλονίκη και στις Σέρρες ως αντιπρόσωπός της.

Γεννήθηκε το 1909 στο Ρέθυμνο της Κρήτης, όπου και έζησε τα μαθητικά του χρόνια. Ήταν γόνος ιστορικής οικογένειας των Πρεβέληδων-Πρεβελάκηδων τα μέλη της οποίας υπήρξαν ονομαστοί ιερωμένοι, αγιογράφοι, δάσκαλοι, οπλαρχηγοί και μάρτυρες στον απελευθερωτικό αγώνα της Κρήτης στην προσπάθειά της να αποτινάξει τον τουρκικό ζυγό. Σπούδασε νομικά και φιλοσοφία στη Φιλοσοφική σχολή της Αθήνας (1925-1930), οπότε συνδέθηκε και με τον συμπατριώτη του Νίκο Καζαντζάκη, και κατόπιν ιστορία της τέχνης και αισθητική στο πανεπιστήμιο της Σορβόννης (1930-1932). Το 1928 εξέδωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή Στρατιώτες. Τη διδακτορική του διατριβή εκπόνησε στο πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης με τίτλο Ο Γκρέκο στην Κρήτη και την Ιταλία (1935). Από το 1937 ως το 1941 (οπότε παύθηκε από την κυβέρνηση Κατοχής) διετέλεσε διευθυντής Καλών Τεχνών του υπουργείου Παιδείας, ενώ από το 1939 κατέλαβε την έδρα της Ιστορίας και Επιστήμης της Τέχνης στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα, όπου δίδαξε ως το 1974. Το 1977 εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Ως μυθιστοριογράφος, ποιητής, θεατρικός συγγραφέας, δοκιμιογράφος και μεταφραστής αναγνωρίσθηκε και τιμήθηκε για το έργο του, μέρος του οποίου μεταφράστηκε σε πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες. Πέθανε στην Αθήνα το 1986.
Πεζογραφία
Χρονικό μιας Πολιτείας (1938), Παντέρμη Κρήτη, Χρονικό του Σηκωμού του 66 (1945), Κρητικός (τριλογία: Το δέντρο [1948], Η πρώτη λευτεριά [1949], και Η Πολιτεία [1950]), Οι δρόμοι της δημιουργίας (τριλογία: Ο ήλιος του θανάτου [1959], Η κεφαλή της Μέδουσας [1963] και Ο άρτος των Αγγέλων [1966]), Ερημίτες και αποσυνάγωγοι (ανολοκλήρωτη τριλογία: Αντίστροφη μέτρηση [1969] και Ο άγγελος στο πηγάδι. Μια μεγαλοβδομάδα [1970]).
Ποίηση
Η γυμνή ποίηση (1939), Η πιο γυμνή ποίηση (1941), Νέος Ερωτόκριτος (1973 παράνομη έκδοση, 1978² και 1985³ σε οριστική μορφή).
Θεατρικά έργα
Η αρρώστια του αιώνα (τριλογία: Το ιερό σφάγιο [1952], Ο Λάζαρος [1954] και Τα χέρια του ζωντανού Θεού [1955]). Το ηφαίστειο (1962, Α΄ Κρατικό Βραβείο Θεάτρου), Το χέρι του σκοτωμένου (1971), Δύο κρητικά δράματα (Η δεύτερη εντολή και Το τρελό αίμα [1974]) και η κωμωδία Μουσαφιραίοι στο Στεπαντσίκοβο (1972, διασκευή από διήγημα του Ντοστογιέφσκι).
Μελέτες
Ο ποιητής και το ποίημα της Οδύσσειας (1958), Τετρακόσια γράμματα του Καζαντζάκη στον Πρεβελάκη (1965), Ο ποιητής Γιάννης Ρίτσος. Συνολική θεώρηση του έργου του (1981), Άγγελος Σικελιανός (1985) και Δείχτες πορείας (1986, συλλογή με παλαιότερα κείμενά του που κυκλοφόρησε λίγο μετά το θάνατό του).
Μετέφρασε Ιταλούς, Γάλλους και Ισπανούς θεατρικούς συγγραφείς (Καλντερόν, Μοντερλάν, Μολιέρο) καθώς και τη Μήδεια και τις Βάκχες του Ευριπίδη. Σε κάποιες μεταφράσεις που δημοσίευσε την περίοδο της Δικτατορίας χρησιμοποίησε το ψευδώνυμο Π. Βερνάρδος.
Έλαβε τις εξής διακρίσεις και βραβεία: Διεθνές βραβείο Herder (1974), Βραβείο Δοκιμίου (1959, από την Ομάδα των Δώδεκα), Α΄ Κρατικό βραβείο Μυθιστορήματος (1960), Αριστείο Γραμμάτων της Ακαδημίας Αθηνών (1977), τον τίτλο του επίτιμου διδάκτορα των Πανεπιστημίων Αθηνών (1982) και Κρήτης (1984) καθώς και του «άρχοντος διδασκάλου του Γένους» (1985).
[Βιβλιογραφικές πηγές: Στυλιανός Αλεξίου, «Πρεβελάκης, Παντελής», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, τόμ. 8, Εκδοτική Αθηνών· Μανώλης Γιαλουράκης, «Πρεβελάκης Παντελής», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, τόμ. 11, Χάρη Πάτση· Στυλιανός Αλεξίου, «Παντελής Πρεβελάκης», Νέα Εστία 166/1828 (Δεκέμβριος 2009) 971-977].
Η «Στέγη Καλών Τεχνών και Γραμμάτων» ιδρύθηκε το 1938 με την εποπτεία του υπoυργείου Παιδείας, για την προαγωγή των γραμμάτων και της ελληνικής τέχνης. Αναλυτικότερα οι σκοποί της ήταν: δημιουργία εντευκτηρίου για τους λογοτέχνες και τους καλλιτέχνες, οργάνωση εκθέσεων ζωγραφικής, διαλέξεων και συναυλιών, καλλιέργια πνευματικών και καλλιτεχνικών σχέσεων με ανάλογες οργανώσεις του εξωτερικού, έκδοση διαφόρων δελτίων και δημοσιευμάτων, οργάνωση έκθεσης και καταστήματος ελληνικού λογοτεχνικού βιβλίου και τέλος σύσταση βιβλιοθήκης και αναγνωστηρίου.
Η διοίκησή του αποτελείτο από συμβούλιο διορισμένο από το υπουργείο Παιδείας και τελούσε υπό τη διεύθυνση του διευθυντή εικαστικών τεχνών του τμήματος Καλών Τεχνών του υπουργείου.
[Βιβλιογραφικές πηγές: Σπύρος Τσίρος, «Στέγη Καλών Τεχνών και Γραμμάτων», Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαιδεία, τόμ. Δ΄· Αν Βαρβαρέσος «Υπουργεία-Παιδείας», Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαιδεία, τόμ. Δ΄].

Ο Ανδρέας Σακόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1875. Ήταν γιος του διακεκριμένου δικαστικού Νικολάου Σακόπουλου, που είχε διατελέσει γενικός πρόξενος και μέλος των Μικτών δικαστηρίων της Αιγύπτου. Σπούδασε νομικά στο Παρίσι (1895-1897), διετέλεσε υφηγητής της Νομικής Σχολής στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης (1898-1899) και το 1901 αναχώρησε για την Αίγυπτο, όπου έζησε και εργάστηκε ως δικηγόρος. Παντρεύτηκε τη Μαρίνα (;) η οποία ασχολιόταν με τη μουσική και το πιάνο. Ο Σακόπουλος πέθανε στο Κάϊρο στις αρχές Ιανουαρίου του 1944.

Ο Τομάζος Σγουρδαίος καταγόταν από τη Σίφνο και ήταν γιατρός χειρούργος. Ξεκίνησε εργαζόμενος σε νοσοκομεία της Lyon και στη συνέχεια στο ελληνικό νοσοκομείο στην Κωνσταντινούπολη, όπου και έζησε. Πέθανε νέος το 1935. Είχε παντρευτεί την Παυλίνα Ηλιάσκου με την οποία απέκτησαν:την Ευθαλία, τον Αλέξανδρο, τη Δώρα και την Αικατερίνη.
Ο σύζυγος της κουνιάδας του Αικατερίνης Ηλιάσκου, Γρηγόριος Τριανταφυλλίδης, ήταν δικηγόρος και ζούσε στο Παρίσι. Υπήρξε πρόεδρος του Συνεδρίου των Ελληνικών Παροικιών που έλαβε χώρα στο Παρίσι τον Ιανουάριο του 1916 με αντιπροσώπους από τριάντα τρεις ελληνικές παροικίες (Γαλλία, Αγγλία, Ελβετία, Ρωσία, Αμερική, Αίγυπτος, Ρουμανία κλπ.)

Ο Χ.Σιμόπουλος ήταν διπλωμάτης καριέρας. Υπηρέτησε ως γραμματέας και τμηματάρχης στα προξενεία Αλεξανδρείας, Μερσίνας, Κωνσταντινουπόλεως (1901-1907) και στις πρεσβείες Παρισίων (1911) και Ρώμης (1914-1919). Το 1919 προήχθη σε σύμβουλο της πρεσβείας στη Ρώμη ενώ το 1929 ήταν πρεσβευτής στην Ουάσινγκτον. Το προσωπικό του αρχείο βρίσκεται στο St.Anthony’s College στην Οξφόρδη.

Ο Γεώργιος Ζαβιτσιάνος (Κέρκυρα, 1845 - Αθήνα, 1916), πατέρας του Κωνσταντίνου, σπούδασε φυσικός στο Παρίσι και δίδαξε στην Αυτοκρατορική Ακαδημία στην Κωνσταντινούπολη και σε σχολεία της Κέρκυρας. Εργάστηκε για τα εθνικά ζητήματα και κυρίως για την επιτυχία της Κρητικής επανάστασης του 1889. Δημοσίευσε πολλά άρθρα και μελέτες σε ελληνικά και ξένα περιοδικά.

Ο Γιώργος Θεοτοκάς γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1905, όπου τελείωσε το Ελληνογαλλικό Σχολείο. Στη συνέχεια φοίτησε στη Νομική Σχολή Αθηνών και παρακολούθησε ελεύθερες σπουδές στο Παρίσι και το Λονδίνο. Το 1929 εμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα με το δοκίμιο Ελεύθερο Πνεύμα, που το υπέγραφε με το ψευδώνυμο Ορέστης Διγενής και το οποίο χαρακτηρίστηκε ως το μανιφέστο της γενιάς του '30. Συνεργάστηκε με πολλά περιοδικά και εφημερίδες της εποχής του και ήταν μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Εποχές. Τις περιόδους 1945-1946 και 1951-1952 διετέλεσε Γενικός Διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου. Πέθανε το 1966 στην Αθήνα, σε ηλικία 61 χρονών. Έργα του: Αργώ (1933, 1936), Ευριπίδης Πεντοζάλης (1937), Το Δαιμόνιο (1938), Λεωνής (1940), Ασθενείς και Οδοιπόροι (1950). Επίσης, ασχολήθηκε με το θέατρο (βλ. παρακάτω) και την ποίηση, ενώ έγραψε ποικίλα ταξιδιωτικά κείμενα και μελέτες.

Πηγή: Γιώργος Αράγης (παρουσίαση-ανθολόγηση), «Γιώργος Θεοτοκάς», Η μεσοπολεμική πεζογραφία. Από τον πρώτο ώς τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1939), τ. Δ΄, Αθήνα, Σοκόλης 1996, σ. 8-81.

Ο Μιλτιάδης Μαλακάσης, γιος του Αγαμέμνονα και της Ζωής, γεννήθηκε το 1869 στο Μεσολόγγι. Ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στο Μεσολόγγι, στην Πάτρα και στην Αθήνα. Φοίτησε στην Νομική σχολή χωρίς να ολοκληρώσει τις σπουδές του. Μαζί με τους Λ. Πορφύρα και Κ. Χατζόπουλο ίδρυσε την εταιρεία «Εθνική Γλώσσα».
Παντρεύτηκε την Ελίζα Δεληγεώργη, κόρη του πρωθυπουργού Επαμεινώνδα Δεληγεώργη και της Ξανθής. Απέκτησαν μία κόρη, τη Ζωή, στην συνέχεια σύζυγο του Νικολάου Ραυτόπουλου. Διετέλεσε διευθυντής της Βιβλιοθήκης της Βουλής μέχρι το 1937 και πέθανε στην Αθήνα τον Ιανουάριο του 1943, μετά από μακρά ασθένεια και νοσηλεία στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός». Ο Μαλακάσης έζησε στο Παρίσι από το 1909 ως το 1915 και αργότερα το 1923-1924 προκειμένου να μελετήσει τη λειτουργία των βιβλιοθηκών. Γνώρισε και συνδέθηκε με τον ποιητή Jean Moréas (Ιωάννη Παπαδιαμαντόπουλο), ο οποίος ήταν εξάδελφoς της συζύγου του Ελίζας. Εκτός από τα ποιήματα που περιέλαβε στις ποιητικές συλλογές του, δημοσίευσε πλήθος άλλων σε περιοδικά και εφημερίδες της εποχής, καθώς επίσης ποικίλα πεζά, κριτικά κείμενα και μνήμες από λογοτέχνες και την πνευματική κίνηση της εποχής του.

Εξέδωσε τις ποιητικές συλλογές: Συντρίμματα (1899), Ώρες (1903), Η Κυρά του Πύργου (δράμα, 1904), Πεπρωμένα (1909), Ασφόδελοι (1918), Αντίφωνα (1925), Το Ερωτικό (1939), Τα Μεσολογγίτικα (έκδοση μετά θάνατον 1946).

[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: Μ. Γ. Μερακλής (επιμ.), «Μιλτιάδης Μαλακάσης», Η ελληνική ποίηση. Ανθολογία-Γραμματολογία. Ρομαντικοί. Εποχή Παλαμά. Μεταπαλαμικοί, τ. Β΄, Αθήνα, Σοκόλης 1989, σ. 326-337.
Γ. Παπακώστας, «Εισαγωγή», στο Μ. Μαλακάσης, Ποιήματα, εισαγωγή-φιλ. επιμ. Γ. Παπακώστας, Αθήνα, Πατάκης, 2005, σσ. 9-94.]

Ως πιο πιθανή χρονολογία γέννησης του Χρήστου Χρηστοβασίλη εικάζεται το έτος 1862 (20.7.1862), ενώ ως πιθανές παραδίδονται και οι χρονολογίες 1855 και 1861. Ο πατέρας του, Αναστάσης Βασιλείου, καταγόταν από την οικογένεια των Ζιουλάτων και η μητέρα του, Κατερίνα Οικονόμου, από το χωριό Ραβεννή Φιλιατών. Η οικογένεια ζούσε στο μικρό χωριό Σουλόπουλο ή Σούλι Χρηστοβασίλη του νομού Ιωαννίνων, το οποίο ανήκε στον πατέρα του, που ασχολείτο με τα κτήματα, την κτηνοτροφία και την εκμίσθωση γης. Διδάχθηκε τα πρώτα του γράμματα από τον ιερέα του χωριού του, για να συνεχίσει στο αλληλοδιδακτικό σχολείο της Ζίτσας, κατόπιν στην Κρετσούνιστα, και να ολοκληρώσει το Σχολαρχείο στην Ξάνθη, όπου διέμενε ο θείος του, Σπυράκης Βασιλείου. Το Γυμνάσιο συνέχισε στην Ευαγγελική Σχολή της Σμύρνης, την πόλη όπου ζούσε η σύζυγος του θείου του, Σπυράκη Βασιλείου. Από το 1875 όμηρος των τουρκικών αρχών, ολοκλήρωσε την δευτεροβάθμια εκπαίδευσή του στο αυτοκρατορικό Λύκειο της Κωνσταντινούπολης. Το πρώτο του ποίημα δημοσίευσε στα δεκαπέντε του χρόνια, με τον τίτλο «Ελεγείον», στο περιοδικό Κλειώ της Κωνσταντινούπολης, το 1877, ενώ το επόμενο έτος, δραπέτευσε από την Πόλη για να συμμετάσχει στη μάχη του Λυκουρσίου, όπου ηττήθηκαν οι έλληνες και ο Χρηστοβασίλης σώθηκε εντασσόμενος ενδεχομένως σε κάποιο κλέφτικο σώμα. Στην συνέχεια εργάσθηκε ως γραμματέας (1881-1885) στα κτήματα του Χρηστάκη Ζωγράφου, στη Θεσσαλία, όπου και ο θείος του Σπυράκης Βασιλείου υπηρετούσε τότε ως γενικός επιστάτης. Το 1882 τέλεσε τον πρώτο του γάμο με την Σωσάννα Παπασταύρου. Απέκτησαν τρία παιδιά, εκ των οποίων τα δύο πέθαναν το 1889, ενώ τον επόμενο χρόνο αποδήμησε και η ίδια η σύζυγός του. Το 1896 παντρεύτηκε την Αλεξάνδρα Γιώτη στο Καρπενήσι, με την οποία απέκτησαν επτά παιδιά. Δύο γιοι τους χάθηκαν πρόωρα, ενώ και τρίτος, ο αγαπημένος του Χρηστοβασίλη, πέθανε φοιτητής, το 1925.
Από το 1885 ο Χρηστοβασίλης εγκαταστάθηκε στην Αθήνα εργαζόμενος ως συντάκτης και δημοσιογράφος σε εφημερίδες, περιοδικά και ημερολόγια. Ανάμεσά τους και η Εφημερίς, το Μουσείον, η Νέα Εστία, τα Παναθήναια, το Ημερολόγιον των Κυριών, το Αττικόν Ημερολόγιον, η Κυψέλη, η Εστία, η Εθνική Αγωγή και η Ακρόπολις, για την οποία και πραγματοποίησε αποστολές στην Μακεδονία, την Κωνσταντινούπολη, τη Βουλγαρία, τη Μόσχα και την Παλαιστίνη. Δημοσίευε επίσης λαογραφικά άρθρα, όπως αυτά για την Ήπειρο, στην επιθεώρηση Εβδομάδα. Το 1889 διακρίθηκε στον διαγωνισμό διηγήματος της Ακροπόλεως με το διήγημα «Η καλείτερη αρχιχρονιά που επέρασα στη ζωή μου». Από το ίδιο έτος χρημάτισε διευθυντής της Εθνικής Εταιρείας Ελληνισμός, εκδίδοντας το περιοδικό Ελληνισμός, και αρθρογραφώντας επώνυμα ή με το ψευδώνυμο Ζευς Δωδωναίος, ως το 1909, οπότε και αποχώρησε. Διέμεινε τότε για έναν χρόνο στην Σμύρνη, στον θείο του Σπυράκη Βασιλείου, στην συνέχεια επισκέφθηκε την Πόλη και την Αθήνα, και τέλος εγκαταστάθηκε στα Ιωάννινα το 1913 και συμμετείχε στους εθνικούς αγώνες του τόπου του: τον Βορειοηπειρωτικό του 1914, την απόδοση των 16 χωριών της επαρχίας Φιλιατών από τους Τουρκαλβανούς, και των 79 εθνικών κτημάτων της Ηπείρου από τον Αλή πασά. Έδωσε μάχη εναντίον της βενιζελικής παράταξης, εξορίστηκε το 1917 για εννέα μήνες στην Νάξο, και εξελέγη βουλευτής του Λαϊκού Κόμματος (το 1926 και το 1933). Αγωνίστηκε με κάθε τρόπο για το Βορειοηπειρωτικό ζήτημα. Παράλληλα από το 1923 ως και το 1937 εξέδιδε την εφημερίδα Ελευθερία δύο φορές την εβδομάδα με μικρές διακοπές, ενώ το 1936 εξέδωσε και το περιοδικό Ηπειρωτικά Φύλλα. Ένθερμος δημοτικιστής, δημοσίευσε συλλογές διηγημάτων, ιστορικά διηγήματα, θεατρικά έργα, ποιήματα, ιστορικές και λαογραφικές μελέτες, άρθρα σε περιοδικά και εφημερίδες. Στην καθαρεύουσα συνέγραψε μόνο το έργο Εθνικά Άισματα και δημοσιεύσεις ιστορικού χαρακτήρα. Συνέταξε ακόμη γλωσσάρια, γραμματική της δημοτικής γλώσσας και μετέφρασε έργα του Βιργιλίου (αποσπάσματα από τα Βουκολικά), του Θεοκρίτου, του Οβιδίου και τα Ρουμπαγιάτ του Ομάρ Καγιάμ (Umar Kayam). Έργα του μεταφράστηκαν στα ιταλικά και τα γερμανικά.
Βραβεύθηκε για το λογοτεχνικό του έργο από το Υπουργείο Παιδείας και για τον πατριωτικό του αγώνα με τον χρυσό Σταυρό του Σωτήρα. Πέθανε στην Αθήνα στις 21.2.1937.

Συλλογές διηγημάτων:
Διηγήματα της στάνης (1898), Διηγήματα της ξενιτειάς (1899), Διηγήματα θεσσαλικά (1900), Διηγήματα του βουνού και του κάμπου (1902), Διηγήματα. Από τα χρόνια της σκλαβιάς (1927), Διηγήματα του Μικρού Σκολειού (Απομνημονεύματα της μαθητικής μου ζωής) (1934), Ηρωϊκές ιστορίες του σπιτιού μου (ανέκδοτη).
Ιστορικά διηγήματα:
Ο Κατσαντώνης (1904), Σουλιώτες και Λιάπηδες (1905), ο καπετάν Καλόγηρος (1905).

Θεατρικά:
Ο ερωτόληπτος υποδηματοποιός (πεζό, 1893), Αγώνες του Σουλίου – Για την πατρίδα (έμμετρο δράμα, 1900), Διά την τιμή (τραγωδία, έμμετρο 1904). Ανέκδοτα έμμετρα δράματα: Ο Χριστός και ο Μωχαμέτης (Παιδομάζωμα), Αντίοχος και Στρατονίκη, Καταστροφή του Γαρδικιού και Κυρά Φροσύνη.

Ποιήματα που εκδόθηκαν αυτοτελώς:
Στ’ αδέρφια μας (1881), Η αγάπη (1897), Ο μαρμαρωμένος βασιληάς (1901), Οι δύο Κωνσταντίνοι (1917), Ο Μάρκο Μπότσαρης (1923), Η ώμορφη νύφη (1931), Οι θερίστρες (1933). Ανέκδοτη ποιητική συλλογή: Ώρες.

Ιστορικά – λαογραφικά
Εθνικά Άισματα 1453-1821 (²1902). Η δύναμις του ελληνισμού εν Ηπείρω και τα δίκαια αυτού (1902), Ήπειρος και Αλβανία (1904), Η Ήπειρος γεωγραφικώς και εθνολογικώς από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι σήμερον (1905) Ηπειρωτικά παραμύθια (1906), Το ιστορικόν της αρπαγής των 16 χωρίων της επαρχίας Φιλιατών (1914), Η Ιμπλιακοποίησις των 79 χωρίων της Ηπείρου και οι αγώνες των κατοίκων των προς ανάκτησιν αυτών επί τε Τουρκοκρατίας και Ελληνικοκρατίας (1915).
Ανέκδοτες παραμένουν οι μεταφράσεις και τα γλωσσάρια.

[Πηγή: Μιχάλης Μερακλής και Χριστίνα Λύσσαρη, «Χρηστοβασίλης, Χρήστος», στο Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Πατάκης∙ Δροσιά Κατσίλα, Ο βίος και το έργο του Χρηστοβασίλη. Γραμματολογική και αρχειακή μελέτη, Εταιρεία Ηπειρωτικών Μελετών, 2007∙ Άννα Χρυσογέλου – Κατσή, «Χρήστος Χρηστοβασίλης», στο Η παλαιότερη πεζογραφία μας, τόμ. Η΄, Σοκόλης, 1997, σ. 286-301.]

Ο Φώτης Ζαχαρίου (1909–2001) γεννήθηκε στην Αθήνα. Το 1927 πέρασε στην ΑΣΚΤ και εντάχθηκε στο εργαστήριο ζωγραφικής του Ουμβέρτου Αργυρού. Συμμετείχε από το 1928 σε πολλές ομαδικές εκθέσεις και πραγματοποίησε και ατομικές. Ασχολήθηκε με την αγιογράφηση ναών σε συνεργασία με τους Αγήνορα Αστεριάδη και Α. Τάσσο, ενώ φιλοτέχνησε αντίγραφα τοιχογραφιών από μνημεία της Αττικής και από το Πρωτάτο του Αγίου Όρους. Από το 1950 εργάσθηκε ως συντηρητής στην Υπηρεσία Αναστήλωσης Αρχαίων και Ιστορικών Μνημείων της Ελλάδος του ΥΠΕΠΘ, υπήρξε στέλεχος του «Κεντρικού Εργαστηρίου Συντηρήσεως και Αποκαταστάσεως Ζωγραφιών και Ψηφιδωτών», το οποίο ιδρύθηκε στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο το 1965 και δίδαξε στη «Σχολή Εκπαιδεύσεως Συντηρητών Αρχαίων» η οποία ιδρύθηκε στο Μουσείο το 1969 (1969-1973), με δαπάνη του κληροδοτήματος Ψύχα. Κατά τη μακρόχρονη πορεία του στη συντήρηση αρχαίων και βυζαντινών μνημείων σε ολόκληρη την Ελλάδα επιδόθηκε παράλληλα στη φωτογράφηση των μνημείων αυτών χαρίζοντάς μας μοναδικές, πολύτιμες σήμερα, λήψεις.

Χρονολόγιο

1864 (23 Αυγούστου) Γέννηση στις Μουρνιές Κυδωνίας
1887 Αποφοίτηση από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών
1897 Πρόεδρος της Επαναστατικής Συνέλευσης των Κρητών
1898 Μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής των Κρητών
1899 Σύμβουλος (υπουργός) Δικαιοσύνης του ύπατου αρμοστή Κρήτης πρίγκιπα Γεωργίου
1901 Παραίτηση (απόλυση) από τη θέση του συμβούλου. Αρχηγός των αντιδρώντων στην αυταρχική πολιτική του Γεωργίου
1905 Αρχηγός της Επανάστασης του Θέρισου
1910 Πρόεδρος της Συντακτικής Συνέλευσης και πρωθυπουργός της Κρήτης. Πρωθυπουργός της Ελλάδας, υπουργός Στρατιωτικών και Ναυτικών
1912 Βασικός πρωτεργάτης της Βαλκανικής Συνεννόησης εναντίον της Τουρκίας
1913 Υπογράφει τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου και των Αθηνών
1916 Μέλος της Τριανδρίας της Εθνικής Άμυνας στη Θεσσαλονίκη
1917 Πρωθυπουργός και υπουργός Στρατιωτικών
1919 Μέλος της Ακαδημίας Ηθικών και Πολιτικών Επιστημών της Γαλλίας. Υπογράφει τη Συνθήκη του Neuilly
1920 Υπογράφει τη Συνθήκη των Σεβρών
1923 Υπογράφει τη Συνθήκη της Λωζάννης
1924 (Ιανουάριος-Φεβρουάριος) Πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης και πρωθυπουργός. Παραιτείται και αναχωρεί για το Παρίσι
1928 Πρωθυπουργός της Ελλάδας
1930 Υπογράφει στην Άγκυρα το Σύμφωνο ελληνοτουρκικής φιλίας
1932 (Μάιος) Παραίτηση της κυβέρνησης Βενιζέλου
1932 (Ιούνιος) Σχηματίζει νέα κυβέρνηση
1933 Σχηματίζει την τελευταία του κυβέρνηση
1936 (18 Μαρτίου) Θάνατος στο Παρίσι. Κηδεύεται στο Ακρωτήρι Χανίων

Ο Νίκος Καζαντζάκης γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης. Πρωτότοκος γιος του εμποροκτηματία Μιχάλη Καζαντζάκη (1856-1932) και της Ελένης Χριστοδουλάκη (1862-1932). Είχε ακόμη δύο αδελφές και έναν αδελφό, που πέθανε σε βρεφική ηλικία. Πέρασε τα παιδικά και τα εφηβικά του χρόνια στην Κρήτη με κάποια σύντομα διαλείμματα, τα οποία συνδέθηκαν κυρίως με τις ταραγμένες περιόδους της ιστορίας του νησιού: Τα γεγονότα του 1889 στην Κρήτη γίνονται η αιτία της προσωρινής του διαμονής στον Πειραιά, ενώ λόγοι σπουδών τον υποχρέωσαν να μετακινηθεί εκ νέου, στη Νάξο αυτή τη φορά, όπου φοιτά στην εκεί Γαλλική Εμπορική Σχολή (1897-1899). Η Κρήτη, εντούτοις, υπήρξε αναμφίβολα το πρώτο «σχολείο» του Καζαντζάκη, ο πρώτος χώρος όπου αρχίζει να αντιλαμβάνεται τον κόσμο, τους ανθρώπους, τα χρώματα, τις μυρωδιές. Κατά δική του ομολογία, οι πρώτες εκείνες εμπειρίες υπήρξαν καθοριστικές, όχι μόνο για τη μετέπειτα λογοτεχνική του παραγωγή, αλλά και τη διαμόρφωση ολόκληρης της κοσμοθεωρίας του.

Για τον Καζαντζάκη, ο κύκλος της Κρήτης έκλεισε το 1902, έτος έγγραφής του στη Νομική Σχολή, από την οποία αποφοίτησε τέσσερα χρόνια αργότερα με «άριστα». Το 1907 αναχώρησε για μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι. Από πολλές απόψεις, η παραμονή του στη γαλλική πρωτεύουσα αποτέλεσε αποκάλυψη, όχι τόσο για την εμβάθυνση στη νομική επιστήμη όσο για τις δραστηριότητές του εκτός αυτής. Το Παρίσι έδωσε στον νεαρό Καζαντζάκη την ευκαιρία να παρακολουθήσει σεμινάρια φιλοσοφίας δίπλα στον μεγάλο δάσκαλο Ανρί Μπεργκσόν – μια μαθητεία που επρόκειτο να αποβεί καθοριστική για τη ζωή του και το έργο του. Έτσι λοιπόν, εάν ο Καζαντζάκης εξελίχθηκε σε λαμπρό λογοτέχνη, η Αθήνα και το Παρίσι προσέφεραν τα πρώτα εργαλεία για την εξέλιξή του αυτή.

Η παραμονή του στη αθηναϊκή πρωτεύουσα σηματοδότησε και την πρώτη δειλή του εμφάνιση στα ελληνικά γράμματα, με το μυθιστόρημα «Όφις και κρίνος», το οποίο αφιερώνει στην πρώτη του σύζυγο, Γαλάτεια Αλεξίου. Ακολούθησε μια σειρά μυθιστορημάτων και θεατρικών έργων (Ξημερώνει, Φασγά, Σπασμένες Ψυχές κ.α.). Η πρώιμη αυτή λογοτεχνική περίοδος ολοκληρώνεται για τον Καζαντζάκη σχεδόν συμβολικά. Το 1910, το έργο του Η Θυσία (το οποίο θα δημοσιευτεί αργότερα με τον τίτλο Ο Πρωτομάστορας) απέσπασε το πρώτο βραβείο στον Λασάνειο Δραματικό Αγώνα. Το εν λόγω έργο διασκευάστηκε σε λιμπρέτο από τον Μανώλη Καλομοίρη, για να παρουσιαστεί ως όπερα στο ευρύ κοινό. Το ίδιο διάστημα, δημοσιεύει δοκίμια και μελετήματα, χρησιμοποιώντας τα ψευδώνυμα Κάρμα Νιρβανή, Ακρίτας και Πέτρος Ψηλορείτης σε γνωστά περιοδικά της εποχής (Νουμάς, Παναθήναια κ.α.). Λίγο αργότερα, η θητεία του στη γαλλική πρωτεύουσα του άνοιξε νέες οδούς έκφρασης, όπως αυτή της μετάφρασης. Ως το 1915, έφερε το ελληνικό κοινό σε επαφή με σπουδαίους ευρωπαίους διανοητές, με τους Νίτσε, Μπύχνερ, Ντάρβιν, καθώς και με σημαντικά έργα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, όπως αυτό του Πλάτωνα. Καθώς φαίνεται, όλα τον προετοιμάζουν για ένα έργο ζωής – τη μετάφραση της Οδύσσειας: 33.000 δεκαεπτασύλλαβοι στίχοι, χωρισμένοι σε 24 ραψωδίες και περίπου 7.500 αθησαύριστες λέξεις, που δεν απαντώνται σε κανένα ελληνικό λεξικό. Το έργο εκδόθηκε το 1938, μετά από επτά συνολικά γραφές.

Μετά το πέρας των σπουδών του, για μεγάλο διάστημα βιοπορίζεται μέσα από την εργασία του στον ελληνικό Τύπο. Ως εξωτερικός ανταποκριτής μεγάλων εφημερίδων όπως η Ακρόπολις, ο Ελεύθερος Λόγος, ο Ελεύθερος Τύπος και η Καθημερινή, δεν έδωσε μόνο μια σειρά σημαντικών άρθρων αλλά και σημαντικές συνεντεύξεις, όπως εκείνες των δικτατόρων Πρίμο ντε Ριβέρα και Μπενίτο Μουσουλίνι (1926). Εντούτοις, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι πρωταρχική του ανάγκη παραμένει η έκφρασή του μέσα από την λογοτεχνική γραφή. Το 1928 εξέδωσε το πρώτο του μνημειώδες έργο, την Ασκητική, στην οποία κατόρθωσε να συμπυκνώσει ολόκληρη την κοσμοθεωρία του. Στο μεταξύ, η ακόρεστη δίψα του για γνώση και νέες εμπειρίες έχει βρει διέξοδο σε πολυάριθμα ταξίδια: Άγιον Όρος, Καύκασος, Βιέννη, Βερολίνο, Ιταλία, Κύπρος, Παλαιστίνη, Αίγυπτος, Σινά, Ρωσία, Κίνα, Ιαπωνία, Ισπανία, Τσεχοσλοβακία, Αγγλία, Γαλλία, Ολλανδία, Γερμανία, Αυστρία, Γιουγκοσλαβία κ.α. Στο πλαίσιο των ταξιδιών αυτών, γνωρίζει πιστούς συντρόφους και συνοδοιπόρους. Ενδεικτικά, αναφέρεται ο φίλος και μετέπειτα κουμπάρος του, Άγγελος Σικελιανός, με τον οποίο, εκκινώντας από το Άγιον Όρος, περιηγήθηκαν ανά την Ελλάδα, αλλά και η δεύτερη και ισόβια πλέον σύντροφός του, Ελένη Καζαντζάκη. Από το 1927 ως το 1961, οι ταξιδιωτικές του αναμνήσεις παίρνουν σάρκα και οστά μέσα από την τμηματική έκδοση μιας ανθολογίας υπό τον χαρακτηριστικό τίτλο Ταξιδεύοντας. Στο εξής, όλες οι εμπειρίες – ακόμη και οι πλέον απογοητευτικές – βρίσκουν τη θέση τους στο συγγραφικό του καμβά. Παραδειγματικά, αναφέρονται τα αποτυχημένα εγχειρήματά του να κατεβάσει ξυλεία από το Άγιον Όρος ή η προσπάθεια εκμετάλλευσης ενός λιγνιτωρυχείου στη Μάνη με τον Γιώργη Ζορμπά, τα οποία μετουσιώθηκαν, ωστόσο, σε αριστουργηματικά έργα, όπως το Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά (1946) ή το Ο Χριστός ξανασταυρώνεται (1954).

Μια διαφορετική πτυχή της ζωής του Καζαντζάκη – ίσως η λιγότερο γνωστή – αφορά στην έντονη πολιτική του δραστηριοποίηση. Το σημείο, δηλαδή, που η πνευματική του παρουσία βρίσκει το ισόποσό της στην πολιτική δράση. Δυο φορές ανέλαβε ανώτερη κυβερνητική θέση: την πρώτη ως γενικός διευθυντής του Υπουργείου Περιθάλψεως, με βασική αποστολή τον επαναπατρισμό των προσφύγων από την περιοχή του Καυκάσου (1919). Τη θέση αυτή διατήρησε ως την εκλογική ήττα των Φιλελευθέρων το 1920, για να επανέλθει πολλά χρόνια αργότερα ως Υπουργός Άνευ Χαρτοφυλακίου της κυβέρνησης Σοφούλη (1945-46). Κατά τα φαινόμενα, η εμπλοκή του στη πολιτική ζωή του προσέφερε κυρίως απογοητεύσεις. Το 1929, οι φιλικές σχέσεις που διατηρούσε με το σοβιετικό καθεστώς και η διοργάνωση εκδήλωσης από κοινού με τον Ελληνορουμάνο λογοτέχνη Παναΐτ Ιστράτι υπέρ της Σοβιετικής Ένωσης στην Αθήνα κατέληξαν στην πρώτη δικαστική του δίωξη. Πρόκειται, ουσιαστικά, για την απαρχή μιας σειράς σφοδρών αντιδράσεων απέναντι στον ίδιο και το έργο του. Αργότερα, την σκυτάλη παίρνει η Εκκλησία: με αιχμή του δόρατος τα έργα του Ασκητική, Ο Καπετάν Μιχάλης (1953) και Ο Τελευταίος Πειρασμός (1955), κατηγορήθηκε αρχικά για αθεΐσμό, ενώ αργότερα η Ιερά Σύνοδος επιχείρησε να επιβάλει την απαγόρευση των βιβλίων του. Παράλληλα, το Βατικανό συμπεριέλαβε τον Τελευταίο Πειρασμό στον περίφημο κατάλογο των απαγορευμένων βιβλίων (Librex Librorum Prohibitorum). Οι αντιδράσεις αυτές πιθανότατα του στοίχισαν την εκλογή στην Ακαδημία Αθηνών με διαφορά δύο μόλις ψήφων, ή το Νόμπελ Λογοτεχνίας, παρά τη διπλή υποψηφιότητά του. Τον Ιούλιο του 1957, ο Καζαντζάκης αναχώρησε για ένα τελευταίο ταξίδι στην Κίνα, ως επίσημος προσκεκλημένος της κυβέρνησης. Κατά την επιστροφή, ασθένησε πολύ σοβαρά. Νοσηλεύτηκε στην Κοπεγχάγη και έπειτα στο Φράιμπουργκ, όπου και κατέληξε στις 26 Οκτωβρίου του 1957.

Επιμέλεια: Ελευθερία Κυφωνίδου

Ο Γιώργος Σεφέρης (Γεώργιος Σεφεριάδης) γεννήθηκε στη Σμύρνη στις 29 Φεβρουαρίου 1900. Πατέρας του ήταν ο Στέλιος Σεφεριάδης, δικηγόρος και μετέπειτα καθηγητής του Διεθνούς Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, και μητέρα του η Δέσπω Τενεκίδη. Αδέλφια του ήταν η Ιωάννα, μετέπειτα σύζυγος του Κωνσταντίνου Τσάτσου, και ο Άγγελος, που πέθανε στην Αμερική το 1950. Το 1914 η οικογένεια Σεφεριάδη εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου ο Γ.Σ. ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές του σπουδές. Το 1918 πήγε στο Παρίσι για να σπουδάσει Νομικά. Πτυχιούχος πια της Σορβόννης, το καλοκαίρι του 1924 πήγε στο Λονδίνο να τελειοποιήσει τα Αγγλικά του. Επέστρεψε στην Αθήνα το 1925, όταν και άρχισε να γράφει το προσωπικό του ημερολόγιο, ενώ το 1926 άρχισε το μυθιστόρημά του Έξι νύχτες στην Ακρόπολη. Την ίδια χρονιά διορίστηκε ακόλουθος του Υπουργείου Εξωτερικών στο οποίο και παρέμεινε, υπηρετώντας στην Αθήνα και στο εξωτερικό, ως το 1964. Πριν από το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο διετέλεσε υποπρόξενος στο Λονδίνο (1931-34), πρόξενος στην Κορυτσά (1936-37), και, από το 1938, προϊστάμενος της Διευθύνσεως Εξωτερικού Τύπου του Υφυπουργείου Τύπου και Πληροφοριών. Κατά τον πόλεμο ακολούθησε την Ελληνική Κυβέρνηση στην Κρήτη, στην Αίγυπτο, στη Νότιο Αφρική (όπου υπηρέτησε στην Ελληνική πρεσβεία), στην Αίγυπτο (Διεύθυνση Τύπου και Πληροφοριών της Ελληνικής Κυβέρνησης), και στην Ιταλία (1941-44). Μετά την απελευθέρωση ανέλαβε τη διεύθυνση του Πολιτικού Γραφείου του Αντιβασιλέα, Αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού (1945-46). Υπηρέτησε ως σύμβουλος στις Πρεσβείες της Άγκυρας (1948-50) και του Λονδίνου (1951-52) και ως πρεσβευτής στον Λίβανο, στη Συρία, στην Ιορδανία και στο Ιράκ (1953-56). Το καλοκαίρι του 1956 ανέλαβε τη Β΄ Πολιτική Διεύθυνση του Υπουργείου Εξωτερικών (1956-57) και εν συνεχεία διορίστηκε πρέσβης στο Λονδίνο, το τελευταίο του πόστο στο εξωτερικό (1957-1962).

Το 1931 δημοσιεύει τα ποιήματα της Στροφής, για να ακολουθήσουν Η Στέρνα (1932) και το Μυθιστόρημα (1935). Στο τέλος του 1935 χρονολογούνται οι πρώτες σημειώσεις του για το πολιτικό (υπηρεσιακό) του ημερολόγιο, ενώ το 1940 εκδίδονται οι συλλογές του Τετράδιο Γυμνασμάτων (1928-1937) και Ημερολόγιο Καταστρώματος. Το καλοκαίρι του 1936 άρχισε ο δεσμός του με τη Μαρίκα Λόντου (το γένος Μ. Ζάννου), μητέρα της Μίνας και της Άννας. Παντρεύτηκαν το 1941, και αμέσως μετά έφυγαν με την Ελληνική Κυβέρνηση για την Κρήτη και από εκεί για την Αλεξάνδρεια. Το 1944 εκδίδει στο Κάιρο τα πρώτα του δοκίμια (Δοκιμές) και στην Αλεξάνδρεια το Ημερολόγιο Καταστρώματος, Β΄. Το 1946, πίσω στην Ελλάδα πια, ολοκληρώνει την Κίχλη, που δημοσιεύει τον επόμενο χρόνο, και το 1955 εκδίδει το Ημερολόγιο Καταστρώματος, Γ΄. Το 1947 βραβεύεται με το έπαθλο Παλαμά• οι τιμητικές διακρίσεις συνεχίζονται το 1960 όταν αναγορεύεται επίτιμος διδάκτορας του πανεπιστημίου του Cambridge, το 1961 με την απονομή του βραβείου Foyle και κορυφώνονται το 1963 με την απονομή του βραβείου Νόμπελ για τη Λογοτεχνία. Ακολουθούν το 1964 η αναγόρευσή του σε επίτιμο διδάκτορα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης και του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, η απονομή του Μεγαλόσταυρου του Τάγματος του Φοίνικος και το 1965 η αναγόρευσή του σε επίτιμο διδάκτορα του Πανεπιστημίου του Princeton. Το 1966 γίνεται επίτιμο μέλος της American Academy of Arts and Sciences και το 1968 εκλέγεται, για μια τρίμηνη περίοδο (Σεπτέμβριος-Δεκέμβριος), εταίρος του Institute for Advanced Study στο Princeton. Από τις τελευταίες διακρίσεις που του απονεμήθηκαν ήταν η εκλογή του ως μέλος της American Academy of Arts and Letters & The National Institute of Arts and Letters το 1971. Όταν οκτώ μήνες μετά την επιβολή της στρατιωτικής δικτατορίας στην Ελλάδα, το Πανεπιστήμιο Harvard τον προσκαλεί να διδάξει ως καθηγητής της έδρας Charles Eliot Norton για το ακαδημαϊκό έτος 1969-70, εκείνος αρνείται: «...αν δεν υπάρχει ελευθερία της έκφρασης στον ίδιο σου τον τόπο, δεν υπάρχει πουθενά στον κόσμο. Η κατάσταση του αυτοεξόριστου δε με ελκύει• θέλω να μείνω με το λαό μου και να μοιραστώ τα γυρίσματα της τύχης του [...]».* Ένα χρόνο αργότερα, στις 29 Μαρτίου 1969, καταγγέλλει τη δικτατορία με τη γνωστή του δήλωση.

Την εποχή που ο Γ.Σ. ήταν πρεσβευτής στη Βηρυτό ταξίδεψε για πρώτη φορά στην Κύπρο (1953). Επισκέπτεται ξανά το νησί το 1954 και το 1955, οπότε και εκδίδει την ποιητική συλλογή Κύπρον ου μ’ εθέσπισεν... (Ημερολόγιο Καταστρώματος, Γ΄). Ως διευθυντής της Β΄ Πολιτικής Διευθύνσεως του Υπουργείου Εξωτερικών (αρμόδιας για το Κυπριακό και τις ευρωπαϊκές υποθέσεις) και κατόπιν ως πρέσβης στο Λονδίνο, αναμιγνύεται επαγγελματικά πια με το Κυπριακό ζήτημα. Η εμπλοκή του Γ.Σ. στην κρίσιμη αυτή φάση του Κυπριακού, που κατέληξε στις συμφωνίες της Ζυρίχης και του Λονδίνου, καταγράφεται στις εγγραφές του Πολιτικού Ημερολογίου αυτής της περιόδου που για την ώρα παραμένει ανέκδοτο. Η τελευταία ποιητική συλλογή που εξέδωσε όσο ζούσε κυκλοφόρησε το 1966 (Τρία Κρυφά Ποιήματα). Μεταξύ των κειμένων που έγραψε τα τελευταία πέντε χρόνια της ζωής του περιλαμβάνονται τα ποιήματα «Οι γάτες τ’ Αϊ-Νικόλα» και «Επί Ασπαλάθων...», οι δοκιμές «‘Γλώσσες’ στον Αρτεμίδωρο τον Δαλδιανό», «Μόργκαν Φόρστερ: Ματιά από τον Λοξό Πύργο» και «Πάντα πλήρη θεών», τα σημειώματα στον τόμο με τα κείμενα του αδελφού του Σήμα του Άγγελου Σεφεριάδη (1967), το ψευδώνυμο δοκίμιό του «Οι ώρες της κυρίας Έρσης» και το άρθρο «Η κιβωτός του Νώε» (στα γαλλικά).

Ο Γ.Σ. πέθανε στην Αθήνα στις 20 Σεπτεμβρίου 1971. Η κηδεία του έγινε αφορμή για το πλήθος του κόσμου που τον συνόδευε να εκδηλώσει τα αντιδικτατορικά του αισθήματα.

Το πλούσιο υλικό του αρχείου Σεφέρη αφορά σε όλες τις μορφές της δημιουργικής δράσης του Γ.Σ., στo ποιητικό και πεζογραφικό του έργο, στα ημερολόγιά του, στις επιστολές του, στις μεταφράσεις του, στα δοκίμια και στις μελέτες του. Εκτείνεται χρονολογικά από τα πρωιμότερα δείγματα γραφής του ποιητή που προέρχονται από τα γυμνασιακά του χρόνια (σχολικά τετράδια) έως τα πλέον όψιμα από τον τελευταίο χρόνο της ζωής του. Η συνήθεια που είχε από πολύ νωρίς (1916;) να σημειώνει και να κρατάει αποκόμματα από εφημερίδες με θέματα κυρίως πολιτικά και λογοτεχνικά οδήγησε στη δημιουργία σημαντικής συλλογής που ενδιαφέρει όχι μόνο τους σεφερολόγους αλλά και τους μελετητές της ιστορίας και του πολιτισμού του 20ου αι. Ακολουθεί αναλυτική περιγραφή του περιεχομένου του αρχείου και της οργάνωσης του καταλόγου.

*Γ. Σεφέρης, Χειρόγραφο Οκτ. ’68, εισαγωγή-σημειώσεις Π.Α. Ζάννας, Διάττων, Αθήνα 1986, σ. 63.

Σημείωση: Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη ζωή και το έργο του Γ.Σ., βλ. Μ. Στασινοπούλου, Χρονολόγιο-Εργογραφία Γιώργου Σεφέρη [1900-1971], εκδόσεις Μεταίχμιο, Αθήνα 2000 (όπου περιλαμβάνεται και σύντομη βιβλιογραφία), Κ. Κρίκου-Davis, λ. George Seferis στο Encyclopedia of Greece and the Hellenic Tradition, vol. 2, Graham Speake (ed.), Fitzroy Dearborn (publishers), London-Chicago 2000 και Ρ. Μπήτον, Γιώργος Σεφέρης. Περιμένοντας τον άγγελο, (μετάφραση Μ. Προβατά), εκδόσεις Ωκεανίδα, Αθήνα 2003.

Ο γάλλος γλωσσολόγος ελληνιστής H. Pernot (1870-1946) υπήρξε ο ιδρυτής του Νεοελληνικού Ινστιτούτου της Σορβόννης (1923). Δίδαξε στη σχολή Ανατολικών γλωσσών ώς το 1912 και έκτοτε στην έδρα νεοελληνικής φιλολογίας στη Σορβόννη. Ασχολήθηκε κυρίως με τη φωνητική και διετέλεσε διευθυντής του Ινστιτούτου φωνητικής του Πανεπιστημίου του Παρισιού. Μελέτησε τις τοπικές ελληνικές διαλέκτους (ιδίως την χιακή και τη διάλεκτο της Τσακωνιάς) και την ελληνική των Ευαγγελίων. Μεταξύ των έργων του συγκαταλέγονται μελέτες για την ελληνική λογοτεχνία και τα δημοτικά τραγούδια.

Η Σόνια Ιλίνσκαγια γεννήθηκε στη Μόσχα το 1938. Σπούδασε στο κλασικό τμήμα της Φιλολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Λομονόσωφ με παράλληλη ειδίκευση στην νεοελληνική και τη ρωσική φιλολογία. Το 1971 υποστήριξε τη διατριβή της με τίτλο: Συμβολή στη μελέτη της μεταπολεμικής ποίησης στην Ελλάδα. Η μοίρα μιας γενιάς. Τακτικό μέλος της Ένωσης Συγγραφέων της ΕΣΣΔ, ασχολήθηκε με την κριτική και τη μετάφραση της νεοελληνικής λογοτεχνίας στα ρωσικά. Μετέφρασε Κάλβο, Καβάφη, Ρίτσο, Σεφέρη, Ελύτη, Βρεττάκο, Σινόπουλο, Λειβαδίτη, Κύρου, Αναγνωστάκη, Πατρίκιο, Σαχτούρη, Στεργιόπουλο, Ξενόπουλο, Τερζάκη και Αλεξανδρόπουλο. Χρημάτισε ερευνήτρια του Ινστιτούτου Σλαβικών και Βαλκανικών Μελετών της Ακαδημίας Επιστημών της ΕΣΣΔ ως το 1983, οπότε εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Ελλάδα και δίδαξε νεοελληνική λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Είναι ομότιμη καθηγήτρια της Νέας Ελληνικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
Για την συμβολή της στις καβαφικές μελέτες τιμήθηκε από τη Ρωσική Ακαδημία Επιστημών με το Doctorat d’ Etat (2002). Το 2007 ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας της απένειμε το παράσημο του Ταξιάρχη του Τάγματος της Τιμής. Το ίδιο έτος τιμήθηκε με το βραβείο «Διδώ Σωτηρίου» της Εταιρείας Συγγραφέων (2007). Το 2008 έλαβε διάσημα τιμής για τη συμβολή της στην προώθηση της φιλίας των λαών της Ρωσικής Ομοσπονδίας.
Το έργο της: Η μοίρα μιας γενιάς. Συμβολή στη μελέτη της μεταπολεμικής πολιτικής ποίησης στην Ελλάδα (Μόσχα 1974, Αθήνα 1976), Κ.Π. Καβάφης. Οι δρόμοι προς το ρεαλισμό στην ποίηση του 20ού αιώνα. (Αθήνα 1983, Μόσχα 1984), Γιάννης Ρίτσος. Η ζωή και το έργο του (Μόσχα 1986), Μιχαήλ Λυκιαρδόπουλος. Ένας Έλληνας στο χώρο του ρωσικού συμβολισμού (Αθήνα 1989), Επισημάνσεις. Από την πορεία της ελληνικής ποίησης του 20ού αιώνα (Αθήνα 1992), Ο Κ.Π. Καβάφης και η ρωσική ποίηση του «αργυρού αιώνα» (Αθήνα 1995), Ρωσική Καβαφειάδα. (Επιλογή, εισαγωγή, μέρος μεταφράσεων, μονογραφία Κωνσταντίνος Καβάφης, κύκλος δοκιμίων Ο Κ.Π. Καβάφης και η ρωσική ποίηση του «αργυρού αιώνα») (Μόσχα 2000), Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 στον καθρέφτη της ρωσικής ποίησης (Επιλογή, εισαγωγή, επιμέλεια) (Αθήνα 2001), Κ.Π. Καβάφης, Άπαντα τα ποιήματα. (Εισαγωγή, επιμέλεια) (Αθήνα 2003), Κ.Π. Καβάφης, Τα Πεζά. (Επιλογή, εισαγωγή, μέρος μεταφράσεων) (Μόσχα 2003), Ελληνορωσικά συναπαντήματα (Αθήνα 2004), Η ρωσική λογοτεχνία στην Ελλάδα. 19ος αιώνας (Αθήνα 2006).

[Πηγές: «Σόνια Ιλίνσκαγια Αλεξανδροπούλου», www.hecucenter.ru/word-files, Τραίνο (συγγραφείς – μέλη) www.dedalus.gr, Δέσποινα Τριβόλη, «Μια ζωή. Μήτσος Αλεξανδρόπουλος» Lifo 22.05.08, στον ιστότοπο Ημερολόγιο πεδιάδος lehaina.blogspot.com]

Ο Άγγελος Άννινος υπήρξε διπλωμάτης. Καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια της Κεφαλονιάς. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα. Υπηρέτησε στα προξενεία της Ελλάδας στα Βιτώλια (Μοναστήρι) (1900), στον Ελλήσποντο (1902), στο Αϊβαλί (1902), στην Καβάλα (1903-1905), στην Ξάνθη (1906-1910), στo Δυρράχιο (1908), στο Σουέζ (1910), στη Φιλιππούπολη (1911), στη Λάρνακα (1912), στο Αργυρόκαστρο (1913), στο Ταϊγάνι (1916), στο Μπουένος Άιρες (1917-1920), στα Ιεροσόλυμα (1921-22) και στην Κωνσταντινούπολη (1922-1923). Την περίοδο 1926-1932 ήταν σύμβουλος αναπληρωτής πρεσβευτής στην Ουάσιγκτον. Τιμήθηκε με διάφορα μετάλλια.

Γεννήθηκε το 1874 στην Τρίπολη. Σπούδασε στην Αθήνα, Γερμανία, Αγγλία και Ιταλία. Διετέλεσε καθηγητής στην Αλεξάνδρεια, Χάλκη, και διευθυντής του διδασκαλείου της Τρίπολης. Έγινε έφορος Αρχαιοτήτων Θεσσαλίας, και κατόπιν Αττικής. Διηύθυνε πολλές ανασκαφές στην Θεσσαλία και ιδίως στη Δημητριάδα. Πέθανε το Μάρτιο του 1942.

Σύζυγος Ιωάννη Κυριαζίδη.
Βλέπε ιδιόχειρο σημείωμα Ιωάννη Αργυρόπουλου και δακτυλόγραφη μελέτη «Οικογενειακόν δένδρον Ιάκωβου Αργυρόπουλου 1760 -1826 και των απογόνων αυτού» στον υποφάκελο με ένδειξη «Ιωάννης Αργυρόπουλος».

Ο Εμμανουήλ Βαζαίος (Σαντορίνη 1899- ) ήταν στρατιωτικός. Φοίτησε στην Ελληνογαλλική Εμπορική Σχολή Σαντορίνης και κατόπιν δούλεψε ως διερμηνέας στη γαλλική ναυτική αποστολή και έπειτα στο εμπορικό γραφείο της γαλλικής πρεσβείας. Το 1919 κατετάγη στο στρατό όπου και παρέμεινε έως και τον ελληνοϊταλικό πόλεμο. Το 1932 παρακολούθησε τη Σχολή Τοπογραφίας της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού. Το 1937 βρέθηκε στη Γαλλία για μετεκπαίδευση. Έλαβε μέρος στη Μικρασιατική Εκστρατεία και στον πόλεμο του 1940 ως λοχαγός του 40ου συντάγματος Ευζώνων και διακρίθηκε για τις διοικητικές ικανότητες και την αυτοθυσία του. Τιμήθηκε με το μετάλλιο στρατιωτικής αξίας το 1936 και με αριστείο ανδρείας το 1941. Υπήρξε μέλος της Εθνικής Αντίστασης από τον Ιούνιο του 1943. Συγκρότησε ανεξάρτητη ομάδα στα σύνορα Κορινθίας και Αργολίδας η οποία αργότερα, μετά από παραίνεση του Άγγλου στρατηγού Μάκ Μάλεν, συγχωνεύτηκε με την αντίστοιχη ομάδα του Ε.Λ.Α.Σ. Φυλακίστηκε 10 μήνες στην Κόρινθο λίγο μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας, ενώ από το 1946 εξορίστηκε στη Σέριφο, την Ικαρία, τη Θήρα και τη Μακρόνησο. Το 1947 παραπέμφθηκε σε δίκη με το αίτημα της απόταξης και την κατηγορία ότι υπηρέτησε στην οργάνωση Ε.Α.Μ.-Ε.Λ.Α.Σ. Η απόφαση ήταν καταδικαστική και ξαναεξορίστηκε στην Μακρόνησο ως το 1951.

Για την οικογενειακή του κατάσταση γνωρίζουμε μόνο ότι παντρεύτηκε στη Θήρα το 1936 την κόρη του Ευάγγελου Σιγάλα, Μαρουσώ, και αργότερα εγκαταστάθηκαν στην Κόρινθο.

Πατρινός αγωνιστής του 1821, πρόκριτος και φιλικός, μέλος της Διοικητικής Επιτροπής του Μεσολογγίου στη διάρκεια της δεύτερης πολιορκίας του. Παππούς του διάσημου ποιητή Ιω. Παπαδιαμαντόπουλου.

Έλληνας αεροπόρος, αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού και αργότερα καλλιτέχνης και ηθοποιός.
Το 1917 κατατάχτηκε ως σημαιοφόρος στην Ναυτική Αεροπορική Υπηρεσία. Κατά το διάστημα 1917-1918 συμμετείχε σε αεροπορικές επιχειρήσεις στο Μακεδονικό Μέτωπο του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας (1919-1922), συμμετείχε σε επιχειρήσεις με τη "Ναυτική Αεροπορική Μοίρα Σμύρνης". Σε μία από τις αποστολές που ανέλαβε, στις 25 Ιουνίου 1920, με αεροσκάφος B.E.2e, εκτέλεσε αναγνώριση στον τομέα Προύσας - προσβάσεων όρους Ολύμπου Βιθυνίας - Μουδανιών. Αφού εξακρίβωσε τις θέσεις των ελληνικών στρατευμάτων, που προήλαυναν δυτικά της Προύσας, πέταξε πάνω από την ίδια πόλη και εκτέλεσε παράτολμη προσγείωση, στον περίβολο της εκεί Οθωμανικής Στρατιωτικής Ακαδημίας, όπου ύψωσε στον ιστό της την Ελληνική σημαία και στη συνέχεια απογειώθηκε. Για αυτή την ενέργεια έλαβε το προσωνύμιο Πορθητής της Προύσας. Ο Βελούδιος συμμετείχε σε αεροπορικές αποστολές μέχρι και τη λήξη των πολεμικών επιχειρήσεων στη Μικρά Ασία, με τα "Προκεχωρημένα Αεροπορικά Σμήνη Μετώπου", ενώ τον Σεπτέμβριο του 1921 του απονεμήθηκε ο Πολεμικός Σταυρός Γ' Τάξης. Το 1923 απομακρύνθηκε από τις ένοπλες δυνάμεις, αλλά επανήλθε το 1927. Αποστρατεύτηκε τελικά ως αντιπλοίαρχος το 1934.
Παράλληλα, εκτός της στρατιωτικής σταδιοδρομίας, ο Αθανάσιος Βελούδιος συμμετείχε ως συνεργάτης του Άγγελου Σικελιανού στις Δελφικές Εορτές, το 1927 και 1930. Συγκεκριμένα, το 1927, κλήθηκε από την Εύα Πάλμερ-Σικελιανού (κατόπιν γνωριμίας και σύνδεσής του με το ζεύγος Σικελιανού) να παρουσιάσει στις Δελφικές Εορτές του 1927 τον «Αρχαίο Ελληνικό Πυρρίχιο χορό», διδάσκοντας ο ίδιος ως «χορογράφος και ρυθμοδότης» («εκρατούσα μόνος μου το σωστό μέτρον, με ένα τύμπανον», θα γράψει σ’ ένα του κείμενο) τα βήματα και την κινησιολογία του αρχαίου πολεμικού χορού σε νέους της εποχής (υπήρχαν και απλοί έφηβοι, μέλη μιας ομάδας «Αθηναίων Προσκόπων», και «αληθινοί Οπλίτες που μου εδάνεισεν ο Βασιλικός Ελληνικός Στρατός», όπως θυμάται ο ίδιος ο Βελούδιος, ως συμμετέχοντες στις χορευτικές ομάδες). Η αρχική επιτυχία των πρώτων εορτών του ζεύγους Σικελιανού οδήγησε στην επανάληψη της διδασκαλίας και παρουσίασης του Πυρριχίου το 1930, με υπεύθυνο και αυτήν την φορά τον ίδιο. Η έμπνευση και οι σχετικές γνώσεις του Βελουδίου για την διδασκαλία της «Πυρριχίου Στρατιωτικής Ορχήσεως» (κατά δήλωσή του) στις Δελφικές Εορτές προήλθαν, σύμφωνα με τα λεγόμενά του, από «εν είδη στιγμιοτύπων απεικονίσεις σε αρχαία κλασικά βάζα (Δούριδος Εξεκίου κλπ.), από φιγούρες ορχουμένων αρχαίων Ελλήνων και κυρίως από «τα πατήματα» των Νεοελλήνων με τον χορόν των […]».
Αργότερα, συμμετείχε ως ηθοποιός στις ταινίες: «Γαλήνη» (1958) του Γρέγκορι Μαρκόπουλου, «Η Χρυσομαλλούσα» (1978) του Τώνη Λυκουρέση, «Ελευθέριος Βενιζέλος 1910–1927» (1980) του Παντελή Βούλγαρη, «Μανία» (1985), και «Ταξίδι του μέλιτος» (1979) του Γιώργου Πανουσόπουλου.