Fonds Αρ.Εισ. 306 - Αρχείο Πηνελόπης Δέλτα

Identity area

Reference code

Αρ.Εισ. 306

Title

Αρχείο Πηνελόπης Δέλτα

Date(s)

  • 1917-1937 (Creation)

Level of description

Fonds

Extent and medium

66 έγγραφα

Context area

Name of creator

(1874 - 1941)

Biographical history

Η Πηνελόπη Δέλτα, αδελφή του Αντώνη Μπενάκη, γεννήθηκε το 1874 και ήταν το τρίτο από τα έξι παιδιά του Εμμανουήλ Μπενάκη και της Βιργινίας Χωρέμη.
Την παιδική και εφηβική της ηλικία πέρασε στην Αλεξάνδρεια, με πολλά ταξίδια στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Το μεγαλοαστικό περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσε της παρείχε κάθε δυνατότητα για παιδεία και πνευματική καλλιέργεια, ενώ η αυταρχική ανατροφή, κυρίως της μητέρας της, διαμόρφωσε μία εύθραυστη προσωπικότητα που αρκετές φορές θεωρούσε ως μόνη διέξοδο το θάνατο.
Ο γάμος της με τον επιχειρηματία Στέφανο Δέλτα το 1895 ήταν η λύτρωση από το οικογενειακό περιβάλλον και ταυτόχρονα ο δρόμος για την πνευματική της ανάπτυξη και ωριμότητα. Από το γάμο αυτό απέκτησε τρεις κόρες, τη Σοφία, τη Βιργινία και την Αλεξάνδρα, τις οποίες ανέθρεψε υποδειγματικά.
Το έμφυτο συγγραφικό της ταλέντο εκδηλώθηκε ήδη από την παιδική της ηλικία. Η προσφορά της στην παιδική λογοτεχνία υπήρξε καθοριστική για την εξέλιξη του παιδικού βιβλίου, σε μια εποχή που το είδος του εξέλιπε. Τα έργα της, εμπνευσμένα κυρίως από τα εθνικά ιστορικά γεγονότα, γαλούχησαν πολλές γενιές ελληνοπαίδων και παραμένουν επίκαιρα μέχρι τις μέρες μας. Ανεξίτηλα στις παιδικές μας μνήμες έχουν μείνει τα «Παραμύθι χωρίς όνομα», «Τον Καιρό του Βουλγαροκτόνου», «Τα Μυστικά του Βάλτου», «Ο Μάγκας», και το πλέον αγαπητό, «Ο Τρελαντώνης», διήγημα για τον αδελφό της, Αντώνη Μπενάκη. Είχε γίνει μέλος σε πολλά επιστημονικά σωματεία και εταιρείες, συμβάλλοντας με κάθε μέσο στην προώθηση των γραμμάτων και του πολιτισμού.
Μεγάλη θεωρείται και η συμβολή της στη συγκέντρωση προφορικών πηγών της σύγχρονης ιστορίας. Ξεκινώντας με τις καταγραφές των απομνημονευμάτων των μακεδονομάχων, οι οποίες αποτελούν σήμερα πολύτιμες ιστορικές πηγές, κατόρθωσε να συλλέξει προφορικές μαρτυρίες και διηγήσεις για τα πιο σημαντικά, πολιτικά και πολεμικά, γεγονότα του καιρού της. Η ευαισθησία της στα εθνικά θέματα και η οικογενειακή της παράδοση δεν την άφηναν αμέτοχη στις δύσκολες στιγμές της χώρας. Το 1918 πήρε μέρος σε δύο αποστολές στην Ανατολική Μακεδονία για να βοηθήσει παλινοστούντες ομήρους από τη Βουλγαρία. Την ίδια ευαισθησία έδειξε κατά τη Μικρασιατική καταστροφή και τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940.
Η γεμάτη πατριωτισμό ψυχή της δεν άντεξε τη βαριά ατμόσφαιρα της γερμανικής εισβολής και έτσι πήρε τη μεγάλη απόφαση να θέσει τέλος στη ζωή της το 1941, την ημέρα που έμπαιναν οι Γερμανοί στην Αθήνα.

Archival history

Immediate source of acquisition or transfer

Προέλευση: Παύλος Ζάννας

Content and structure area

Scope and content

Ημερολόγιο της Πηνελόπης Δέλτα με καταγραφές πολιτικών γεγονότων (1917-1933)ˑ χειρόγραφα με καταγραφές αναμνήσεων και μαρτυριών με τον τίτλο: "Βενιζέλος", "1915 Αλεξάνδρεια", "Πόντος 1919", "1920", "Καταστροφή Αυγούστου 1922", "Ρωμανός περί Βενιζέλου", "Τρίτη 6 Ιουνίου 1933", "21 x 37", "Χαρακτηρισμοί".
Αλληλογραφία: επιστολές της Πηνελόπης Δέλτα προς τον Ελευθέριο Βενιζέλο" (1924-1935) και του Ελευθερίου Βενιζέλου προς την Πηνελόπη Δέλτα (1924-1936).
Καταγραφή συζήτησης της Πηνελόπης Δέλτα με τον βασιλιά Κωνσταντίνο (1914)ˑ καταγραφή διήγησης ανάμεσα στους Αλέξανδρο Διομήδη και Ανδρέα Μιχαλακόπουλο για το ατύχημα του Βενιζέλου στον Τάραντα (1917)ˑ καταγραφή συζητήσεων G. Clemenceau - Ελευθερίου Βενιζέλου (1917), Βενιζέλου - Poincaré (1921).
Ενθυμήσεις Περικλή Μαζαράκη.
Απαντήσεις της Π.Σ. Δέλτα σε δημοσιεύματα εφημερίδων σχετικά με τη φωνοληψία δημοτικών τραγουδιών (1931)ˑ δημοσιεύματα της Πηνελόπης Δέλτα για το μνημείο του Ελευθερίου Βενιζέλου (1936)ˑ δακτυλόγραφο του μυθιστορήματος "Μάγκας", με χειρόγραφες διορθώσεις της Π.Σ. Δέλτα, φφ. 254ˑ δακτυλόγραφο του μυθιστορήματος "Στα μυστικά του Βάλτου"
(1937), φφ. 506.

Appraisal, destruction and scheduling

Accruals

System of arrangement

Conditions of access and use area

Conditions governing access

Conditions governing reproduction

Language of material

Script of material

Language and script notes

Physical characteristics and technical requirements

Finding aids

Allied materials area

Existence and location of originals

Existence and location of copies

Related units of description

Related descriptions

Publication note

Notes area

Note

Alternative identifier(s)

Access points

Place access points

Genre access points

Description control area

Description identifier

Institution identifier

Rules and/or conventions used

Dates of creation revision deletion

Script(s)

Sources

Οι πληροφορίες αντλήθηκαν από Τσελίκα, Βαλεντίνη, Οδηγός Ιστορικών Αρχείων Μουσείου Μπενάκη, 2006.

Archivist's note

Archivist's note

Accession area