Ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου (Καρπενήσι, 2 Φεβρουαρίου 1877 – Αθήνα, 1 Φεβρουαρίου 1940) ήταν Έλληνας λογοτέχνης, ποιητής, διηγηματογράφος, δημοσιογράφος, κριτικός τέχνης και ακαδημαϊκός, υποστηρικτής της δημοτικής γλώσσας στο γλωσσικό ζήτημα.

Οι γονείς του ήθελαν να σπουδάσει γιατρός εκείνος όμως προτίμησε την Ζωγραφική. Από το 1908 μέχρι το 1910 βρισκόταν στο Παρίσι, από όπου αρθρογραφούσε για την εφημερίδα "Εμπρός", στην οποία και δημοσίευσε το πρώτο διήγημα και πεζογράφημα του "Τα Παρισινά Γράμματα", το οποίο και προκάλεσε μεγάλη και παγκόσμια αίσθηση και εντύπωση και τα οποία και κυκλοφόρησαν μετά τον θάνατό του σε έναν τόμο με τον τίτλο "Φιλολογικά Χρονογραφήματα". Επιστρέφοντας από το Παρίσι συνέχισε να εργάζεται ως ανταποκριτής, αρθρογράφος και ως αρχισυντάκτης στην εφημερίδα "Εμπρός" για άλλα 3 χρόνια.

Μεταξύ 1912 και 1916 είχε λάβει τις θέσεις νομάρχη Ζακύνθου, Κυκλάδων, Μεσσηνίας και Λακωνίας. Το 1918 ανέλαβε τη θέση του Διευθυντή της Εθνικής Πινακοθήκης και στη συνέχεια (και μέχρι τον θάνατό του) πρόεδρος του μονίμου καλλιτεχνικού συμβουλίου της. Διετέλεσε καθηγητής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Υπήρξε τακτικός τεχνοκριτικός στην εφημερίδα Ελεύθερον Βήμα. Το 1938 εκλέχθηκε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών (έδρα Λογοτεχνίας, τάξη Γραμμάτων και Τεχνών).

Η πρώτη εμφάνιση του Παπαντωνίου στα γράμματα έγινε με σατιρικούς στίχους τους οποίους είχε γράψει όταν ήταν ακόμη μαθητής και είχαν δημοσιευτεί στο βραχύβιο σατιρικό περιοδικό "Αί Μηχανορραφίαι" με τον Νικόλαο Κουντουριώτη και Ιωάννη Δεληκατερίνη. Το 1918 εξέδωσε το διήγημα και πεζογράφημά του "Τα Ψηλά Βουνά".

Έργα του: Πολεμικά Τραγούδια (1898), Χελιδόνια (1920), Πεζοί Ρυθμοί (1922), κ.ά.