Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης γεννήθηκε στις 4 Μαρτίου 1851, στη Σκιάθο. Ήταν γιος του ιερέα Αδαμαντίου Εμμανουήλ και της Γκιουλώς (Αγγελικής Μωραΐτη). Είχε τέσσερις αδελφές -την Ουρανία, την Χαρίκλεια, την Σοφούλα και την Κυρατσούλα- και δύο αδελφούς -τον Εμμανουήλ που πέθανε μικρός και τον Γεώργιο.
Ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές στο Δημοτικό και στο Ελληνικό σχολείο Σκιάθου, στο Σχολαρχείο Σκοπέλου, στο Γυμνάσιο Χαλκίδας, στο Γυμνάσιο Πειραιώς και τέλος στο Βαρβάκειο Λύκειο στην Αθήνα. Παρακολούθησε μαθήματα στη Φιλοσοφική Σχολή χωρίς να την ολοκληρώσει.
Το πρώτο του μυθιστόρημα, Η Μετανάστις, δημοσιεύθηκε στα 1879-1880 στην εφημερίδα Νεολόγος Κωνσταντινουπόλεως. Ακολούθησαν τα μυθιστορήματα Οι έμποροι των εθνών (Μη Χάνεσαι, 1882-1883), Η Γυφτοπούλα (Ακρόπολις, 1884), Χρήστος Μηλιώνης (περ. Εστία, 1885) και πλήθος διηγημάτων σε εφημερίδες και περιοδικά (1887-1911). Ο Παπαδιαμάντης εργάστηκε συστηματικά ως μεταφραστής στην Εφημερίδα του Δ. Κορομηλά, στην εφ. Άστυ κ.α. Με παραγγελία του Γ. Βλαχογιάννη, μετέφρασε επίσης τρία μεγάλα ιστορικά έργα: του Thomas Gordon, του George Finlay και του Νικόλαου Σπηλιάδη (γαλλικά) που εκδόθηκαν πολύ αργότερα.
Όπως είναι γνωστό, έζησε στο πλαίσιο της χριστιανικής παράδοσης, έζησε με οικονομική στενότητα, όσο ζούσε δεν πραγματοποιήθηκε αυτοτελής έκδοση έργου του, παρά μόνο της γαλλικής μετάφρασης δύο διηγημάτων του (1908). Είναι ένας από τους σημαντικότερους έλληνες λογοτέχνες και η επίδρασή του εξελίσσεται αδιάπτωτα.
Ο Παπαδιαμάντης πέθανε στις 3 Ιανουαρίου 1911 στη Σκιάθο, όπου είχε επιστρέψει από το 1908.

[Για βιογραφικές, βιβλιογραφικές πληροφορίες και πλούσια τεκμηρίωση βλ. την ιστοσελίδα της Εταιρείας Παπαδιαμαντικών σπουδών https://www.papadiamantis.net/ ]