Fonds - Αρχείο Εμμανουήλ Κριαρά

Identity area

Reference code

Title

Αρχείο Εμμανουήλ Κριαρά

Date(s)

  • 1960-2014 (Creation)

Level of description

Fonds

Extent and medium

Έγγραφα

Context area

Name of creator

(1906-2014)

Biographical history

Ο Εμμ. Κριαράς γεννήθηκε στις 28 Νοεμβρίου 1906 στον Πειραιά και μεγάλωσε στη Μήλο και στα Χανιά, όπου τελείωσε το Γυμνάσιο. Από το 1924 έως το 1929 φοίτησε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ μετά την αποφοίτησή του εργάστηκε στο Μεσαιωνικό Αρχείο της Ακαδημίας Αθηνών, ως το 1950. Εντωμεταξύ, το 1938, πήρε το διδακτορικό του δίπλωμα από το Πανεπιστήμιο Αθηνών, με τη διατριβή του Μελετήματα περί τας πηγάς του Ερωτοκρίτου.

Το 1950 εκλέχθηκε τακτικός καθηγητής της Μεσαιωνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, από όπου η χούντα τον απέλυσε το 1968 για τα δημοκρατικά του φρονήματα. Την επόμενη χρονιά εκδόθηκε ο πρώτος τόμος του μνημειώδους έργου του Λεξικό της μεσαιωνικής ελληνικής δημώδους γραμματείας (1100-1669), από το οποίο έχουν εκδοθεί έως τώρα 20 τόμοι.

Συνέγραψε δεκάδες βιβλία (ανάμεσά τους μονογραφίες για τον Ψυχάρη, τον Σολωμό, τον Παλαμά, εκδόσεις παλαιότερων κειμένων της νεοελληνικής λογοτεχνίας κτλ.) και εκατοντάδες άρθρα. Μαχητικός δημοτικιστής, υπήρξε ο κυριότερος συνεχιστής του Μανόλη Τριανταφυλλίδη στον τομέα αυτό. Διετέλεσε μέλος επιτροπών που συστήθηκαν από το ελληνικό κράτος για να εισηγηθούν σχετικά με την εφαρμογή των αποφάσεων για την αναγνώριση της δημοτικής ως επίσημης γλώσσας του ελληνικού κράτους (1976, κυβέρνηση Κ. Καραμανλή), για την καθιέρωση του μονοτονικού συστήματος και για τη μεταγλώττιση του Συντάγματος και των δικαστικών Κωδίκων (1982, κυβέρνηση Α. Παπανδρέου). Το 1995 εξέδωσε το Λεξικό της σύγχρονης δημοτικής γλώσσας (Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών). Για το έργο του και για τη γενικότερη προσφορά του έλαβε δεκάδες τιμητικές διακρίσεις, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (μεταξύ άλλων, αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, ξένος εταίρος της Ακαδημίας Arcadia της Ρώμης και της Ακαδημίας του Παλέρμο), παράσημα και άλλα βραβεία.

Εκτενή βιογραφία του Εμμ. Κριαρά έχει συγγράψει ο Π. Ζιώγας (Εμμανουήλ Κριαράς: Βιογραφικά-Εργογραφικά, Θεσσαλονίκη, 2001, Εμμανουήλ Κριαράς, Θεσσαλονίκη, 2008, με συμπλήρωμα: Εμμανουήλ Κριαράς: 2008 συμπλήρωμα, Θεσσαλονίκη, 2016), ενώ αυτονόητο ενδιαφέρον έχει και η αυτοβιογραφία του (Μακράς ζωής αγωνίσματα, Αθήνα, 2009). Για την εργογραφία του βλ. επίσης Α. Λαμπράκη-Παγανού, Εργογραφία Εμμανουήλ Κριαρά, Ηράκλειο, 2001, Π. Δ. Μαστροδημήτρης, Το συγγραφικό έργο του Εμμανουήλ Κριαρά: Εβδομήντα χρόνια, Αθήνα, 2000. Το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας έχει αναπτύξει τον ιστότοπο “Άπαντα Εμμανουήλ Κριαρά”, όπου αναπαράγονται ψηφιακά τα περισσότερα έργα του.

Archival history

Immediate source of acquisition or transfer

Δωρεά του Εμμανουήλ Κριαρά.

Content and structure area

Scope and content

Μέρος του προσωπικού αρχείου του Εμμανουήλ Κριαρά, το οποίο αποτελείται από επιστολές, έγγραφα Ιδρυμάτων, ανάτυπα εργασιών του, καθώς και προσωπικά του δημοσιεύματα. Το επιστολικό αρχείο χρονολογείται από το 1960 έως σήμερα και περιλαμβάνει αυτόγραφες επιστολές Ελλήνων και ξένων λογίων, μεταξύ των οποίων είναι η επιστολογραφία με τον αείμνηστο Πρόεδρο της Ακαδημίας Αθηνών Νίκο Ματσανιώτη και τον Πρόεδρο του Αρείου Πάγου Στέφανο Ματθία. Ιδιαίτερα αξιόλογη είναι και η λοιπή αλληλογραφία του, στην οποία εμπεριέχονται ελληνόγλωσσα και ξενόγλωσσα γράμματα καθηγητών ξένων Πανεπιστημίων, ελληνιστών, λογοτεχνών, επιστημόνων κ.ά.

Appraisal, destruction and scheduling

Accruals

System of arrangement

Conditions of access and use area

Conditions governing access

Conditions governing reproduction

Language of material

Script of material

Language and script notes

Physical characteristics and technical requirements

Finding aids

Allied materials area

Existence and location of originals

Existence and location of copies

Related units of description

Related descriptions

Notes area

Note

Εκτός από μέρος του αρχείου του, ο Εμμανουήλ Κριαράς προσέφερε στο Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη περί τα 2.000 συγγράμματα και βιβλία του ίδιου και της συζύγου του Αικατερίνης Στριφτού. Η βιβλιοθήκη είναι φιλολογικού κυρίως ενδιαφέροντος και περιέχει μελέτες πάνω στην ελληνική γλώσσα, αφιερώματα σε νεοελληνιστές και λογοτέχνες και μεγάλο αριθμό λογοτεχνικών έργων και περιοδικών.

Alternative identifier(s)

Access points

Place access points

Genre access points

Description control area

Description identifier

Institution identifier

Rules and/or conventions used

Dates of creation revision deletion

Script(s)

Sources

Επισήμανση από την ιστοσελίδα του Φορέα: https://laskaridisfoundationarchives.org/archive-descriptions/21 [τελευταία επίσκεψη: 26/05/2020]

Accession area