Identity area
Reference code
Title
Date(s)
- 1929-1972 (Creation)
Level of description
Fonds
Extent and medium
4.200 έγγραφα κατά προσέγγιση / 178 Φωτογραφίες
Context area
Name of creator
Biographical history
Name of creator
Administrative history
Το Βασιλικό Ίδρυμα Πρόνοιας ή Βασιλική Πρόνοια ήταν ένας οργανισμός με σκοπό τη φροντίδα των παιδιών. Δημιουργήθηκε το 1955, ως συνέχιση της Ερανικής Επιτροπής «Πρόνοια Βορείων Επαρχιών της Ελλάδος» που ιδρύθηκε στις 11 Ιουλίου 1947 με την πρωτοβουλία της Βασίλισσας Φρειδερίκης.
Αρχικά το έργο της Πρόνοιας (με το πλήρες όνομα «Έρανος "Πρόνοια Βορείων Επαρχιών της Ελλάδος" υπό την Υψηλήν Προστασίαν της ΑΜ της Βασιλίσσης») ήταν οι παιδουπόλεις (περίπου 52 στο απόγειό τους) αλλά με την επιστροφή της πλειοψηφίας των παιδιών στα σπίτια τους το 1950, άλλαξε κατεύθυνση ιδρύοντας τα Σπίτια του Παιδιού (αναφέρονται ως «εγκατεστημένα σε 260 Ακριτικά χωριά»), δύο Αγροτικές Οικοκυρικές Σχολές για κορίτσια (μετεξέλιξη Παιδουπόλεων), μια πρωτοβάθμιος Αγροτική Σχολή, μια τεχνική σχολή για αγόρια, πρόγραμμα οικοτεχνίας (ιδιαίτερα η ταπητουργία), η εθνικοθρησκευτική αγωγή, έργα κοινής ωφελείας, νηπιαγωγεία, έκδοση περιοδικών («Το Σπίτι του Παιδιού», «Η Παιδούπολη») και αργότερα Ομάδες Βοήθειας Υπαίθρου, «Αστικά Κέντρα» (15 σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Βόλο, Καβάλα για εξωσχολική επαγγελματική εκπαίδευση και ψυχαγωγία), Κέντρα Νεότητας (σε άλλες πόλεις).
Η Βασιλική Πρόνοια δεν ήταν κρατικός οργανισμός, αλλά είχε σημαντική υποστήριξή του και με νομικές πράξεις αλλά και με χρηματοδότηση μέσω έμμεσης φορολογίας και διάθεση εκτάσεων.
Η «Βασιλική Πρόνοια» μετεξελίχθηκε το 1970 σε «Εθνικό Οργανισμό Πρόνοιας» (Ε.Ο.Π.) (ΦΕΚ 125/2.6.1970).
Repository
Archival history
Immediate source of acquisition or transfer
Προέλευση: Ασπασία Μπόταση & Dora Lauder
Content and structure area
Scope and content
«Έκθεσις περί των δραστηριοτήτων της Βασιλικής Πρόνοιας» (1969)· Έλλης Ζαλοκώστα, «Το χρονικόν της Βασιλικής Προνοίας», πρακτικά Διοικούσης Επιτροπής (1964-1968)· εγκύκλιοι της Επιτροπής Εράνου, σχετικά με τη λειτουργία των παιδοπόλεων (1948-1963)· πρακτικά συνεδριάσεων Επιτροπής Εντεταλμένων Κυριών (1947-1969)· πρόγραμμα περιοδείας της πριγκίπισσας Ειρήνης στις παιδοπόλεις Θεσσαλίας (1960).
Διοικητικά έγγραφα της παιδόπολης «Απόστολος Παύλος» Λάρισας (1948-1970)· μηνιαίοι διοικητικοί απολογισμοί προς τη Διοικούσα Επιτροπή, καταστάσεις προσωπικού, εξόδων, λειτουργικών αναγκών, υγειονομικής περίθαλψης κ.ά.
Διοικητικά έγγραφα της παιδόπολης «Αγία Σοφία» Βόλου (1945-1970). Μηνιαίοι διοικητικοί απολογισμοί, προϋπολογισμοί εξόδων, εορταστικές εκδηλώσεις μαθητών· περιοδικά εκδιδόμενα από τους μαθητές.
Έγγραφα της παιδόπολης «Αγία Ελένη» Ιωαννίνων προς τη Διοικούσα Επιτροπή (1966-1967).
Πορίσματα μελετών της Υπηρεσίας Ψυχοπαιδαγωγικής έρευνας των παιδοπόλεων (1964-1969).
Εκθέσεις-επιθεωρήσεις της Ελένης Λελούδα και της Έλλης Ζαλοκώστα στις παιδοπόλεις Θεσσαλίας (1947-1967).
Έγγραφα σχετικά με το συνέδριο των αρχηγών των παιδοπόλεων.
Πρόγραμμα λειτουργίας πρακτικών σχολών «Σπίτι του παιδιού».
Διοικητικά έγγραφα σχετικά με τη λειτουργία της επαγγελματικής Σχολής «Αγία Βαρβάρα» (1949-1969)· προϋπολογισμοί δαπανών, δελτία ποιότητας υπαλλήλων, απολογισμοί, καταστάσεις μαθητριών.
Ομάδες Βοήθειας Υπαίθρου (1963-1970)· αλληλογραφία ανάμεσα στη Διοικούσα Επιτροπή και στον «Τομέα Θεσσαλίας» για θέματα ταπητουργίας, ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, προσωπικού κ.ά.
Αλληλογραφία (1945-1972): επιστολές διαφόρων προς την Έλλη Ζαλοκώστα, κυρίως της Unitarian Service Committee of Canada, για θέματα των παιδοπόλεων και απαντητικές επιστολές της Έλλης Ζαλοκώστα· αποσπάσματα επιστολών απόφοιτων μαθητριών προς την Έλλη Ζαλοκώστα (1955-1957).
Τιμητικά διπλώματα και μετάλλια της Έλλης Ζαλοκώστα από δημόσιους οργανισμούς και ιδρύματα (1929-1970)· προσωπικές σημειώσεις ιατρικού περιεχομένου.
Χάρτες της Ελλάδας και της Ευρώπης. Εκδόσεις με απολογισμούς του έργου της Βασιλικής Πρόνοιας.
Appraisal, destruction and scheduling
Accruals
System of arrangement
Conditions of access and use area
Conditions governing access
Conditions governing reproduction
Language of material
Script of material
Language and script notes
Physical characteristics and technical requirements
Finding aids
Allied materials area
Existence and location of originals
Existence and location of copies
Related units of description
Notes area
Note
Φωτογραφικό αρχείο Βασιλικής Πρόνοιας, Έλλης Ζαλοκώστα
Φωτογραφίες επικολλημένες σε χαρτόνι από την εκπαίδευση των τροφίμων στα εργαστήρια ραπτικής, υφαντικής, υποδηματοποιίας και άλλων τεχνών στην Επαγγελματική σχολή Γλυφάδας, στην παιδόπολη Άγιος Παύλος στη Λάρισα, στην παιδούπολη Αγία Σοφία Βόλου και αλλού.
Η παιδική στέγη «Ελληνική Μέριμνα» στη Λάρισα· στιγμιότυπα από τις καθημερινές δραστηριότητες της Επαγγελματικής σχολής Γλυφάδας.
Παιδοπόλεις Θεσσαλίας, ανέγερση και αποκατάσταση κατεστραμμένων σχολείων στις περιοχές: Γλαύκη, Γόμφοι, Ελασσόνα, κάτω Φιλιππιές, Γεραμάρη, Νίκη, Λυκούδη, Τσαρίτσανη, Σαραντάπορο, Γεράνια και Φαρμάκι Ελασσόνας, Κερασιά, Τσούγγουρο, Ορθοβούνι, Περιστέρα, Παλαιομοναστήριο Τρικάλων, Βασιλί και Βρύσες Φαρσάλων· Σέκλιζα, Άγιοι Θεόδωροι, Παλαιοχώρι, Κρύα-Βρύση Καρδίτσας, Άγιος Ονούφριος Μαγνησίας κ.ά.
Φωτογραφίες από επετειακούς εορτασμούς και σχολικές εκδηλώσεις σε παιδοπόλεις της Λάρισας. Παρέλαση των παιδιών της παιδόπολης Αγία Σοφία Αγριάς (25 Μαρτίου 1949). Πορτρέτα της βασίλισσας Φρειδερίκης, της Άννας-Μαρίας και του βασιλιά Κωνσταντίνου Β΄· παιδικά πορτρέτα (1945).
Alternative identifier(s)
Access points
Subject access points
Place access points
Name access points
- Φρειδερίκη, Βασίλισσα, σύζυγος του Παύλου Α΄, Βασιλιά των Ελλήνων (Subject)
- Κωνσταντίνος Β΄, Βασιλιάς της Ελλάδας (Subject)
- Βασιλική Πρόνοια (Subject)
- Επιτροπή Εντεταλμένων Κυριών (Subject)
- Λελούδα, Ελένη (Subject)
- Ειρήνη, Πριγκίπισσα της Ελλάδος (Subject)
- Υπηρεσία Ψυχοπαιδαγωγικής Ερεύνης (Subject)
- Σπίτι του Παιδιού (Subject)
- Ειδική Επαγγελματική Σχολή "Αγία Βαρβάρα" (Subject)
- Ομάδες Βοήθειας Υπαίθρου (Subject)
- Unitarian Service Committee of Canada (Subject)
- Παιδική Στέγη Λάρισας - Ελληνική Μέριμνα (Subject)
- Άννα - Μαρία, Βασίλισσα, σύζυγος του Κωνσταντίνου Β΄, τ. Βασιλιά των Ελλήνων (Subject)
- Παιδόπολη Λάρισας "Απόστολος Παύλος" (Subject)
- Παιδόπολη Αγριάς Βόλου «Αγία Σοφία» (Subject)
- Παιδόπολη Ιωαννίνων «Αγία Ελένη» (Subject)
Genre access points
Description control area
Description identifier
Institution identifier
Rules and/or conventions used
Dates of creation revision deletion
Script(s)
Sources
Οι πληροφορίες αντλήθηκαν από Τσελίκα, Βαλεντίνη, Οδηγός Ιστορικών Αρχείων Μουσείου Μπενάκη, 2006.