Identity area
Reference code
Title
Date(s)
- 1885-1959 (Creation)
Level of description
Fonds
Extent and medium
8 αρχειακά κουτιά
Context area
Name of creator
Administrative history
Το μεταξοϋφαντουργείο «Η Χρυσαλίς – Σ.Η. Παπαδόπουλος» ιδρύθηκε το 1901 από τον Στυλιανό Παπαδόπουλο στον Πειραιά με δύναμη δύο χειροκίνητων ιστών. Η εξέλιξη της παραγωγής ήταν τέτοια ώστε το 1908 μετέφερε το εργοστάσιό του στο Νέο Φάληρο και εγκατέστησε σε αυτό εκτός των αναπηστηρίων μεταξιού και 35 μηχανικούς ιστούς. Με την πάροδο του χρόνου η παραγωγή αυξήθηκε σημαντικά ποσοτικά και ποιοτικά και η μεταξοϋφαντουργία κατάφερε να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της κατανάλωσης.
Το 1925 ο Παπαδόπουλος μετέβαλε την επιχείρηση σε ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «Μεταξοϋφαντουργείον ‘Η Χρυσαλίς’ Στυλιανός Η. Παπαδόπουλος Α.Ε.» και ίδρυσε νέο εργοστάσιο στον Ποδονίφτη (στις περιοχές Ν. Φιλαδέλφειας και Ν. Χαλκηδόνας) με άλλους 124 ιστούς, συνολικά 159 ιστούς. Το εργοστάσιο στον Ποδονίφτη άρχισε να κατασκευάζεται τον Σεπτέμβριο του 1925 και εγκαινιάστηκε τον Ιανουάριο του 1927. Αργότερα η εταιρεία εγκατέστησε άλλους 24 ιστούς με αποτέλεσμα ο συνολικός αριθμός των ιστών το 1938 να ανέρχεται στους 183. Το 1927 η «Χρυσαλίς» επιχείρησε συγχώνευση με την Ανώνυμη Εταιρία Τεχνητής Μετάξης Αθηνών (ΕΤΜΑ), που δεν πραγματοποιήθηκε τελικά. Τον ίδιο χρόνο κατασκεύασε εργοστάσιο (αναπηνιστήριο) στην Γουμένισσα του νομού Κιλκίς.
Ως ανώνυμη εταιρεία η «Χρυσαλίς» υπήρξε από τις μεγαλύτερες μεταξοϋφαντουργικές μονάδες της χώρας, με δίκτυο διανομών σε όλη την Ελλάδα και την Αίγυπτο. Το κεντρικό πρατήριο της εταιρείας βρισκόταν στην οδό Μητροπόλεως 48. Η εταιρεία τέθηκε σε εκκαθάριση το 1958.
Ο Στυλιανός Παπαδόπουλος αντιμετώπισε φορολογικούς ελέγχους, κατηγορούμενος δύο φορές για απόκρυψη κερδών, για τα έτη 1916-1917 και τα έτη 1921-1927. Η ψυχική του υγεία κλονίστηκε ανεπανόρθωτα από τη δεύτερη περίπτωση και αυτοκτόνησε στις 30 Σεπτεμβρίου 1927. Συγκεκριμένα, στις 22 Ιουνίου του 1927 μηνύθηκε από τον πρώην υπάλληλό του Ιπποκράτη Ανδρεάδη για απόκρυψη φορολογητέων κερδών ύψους 50 εκ. δραχμών. Ο Παπαδόπουλος, που είχε καταστρέψει το αρχείο της ιδιωτικής του επιχείρησης μετά από υπόδειξη του Ανδρεάδη (σύμφωνα με το υπόμνημα της Κλεονίκης Παπαδοπούλου προς τον έφορο Σταυρινό), έχοντας ήδη διαταραγμένη την ψυχική του υγεία, αυτοκτόνησε τον Σεπτέμβριο του 1927. Ακολούθησαν τέσσερις φορολογικοί έλεγχοι (16/7/1928, 27/10/1928, 29/11/1928, 29/3/1929) από την Α΄ εφορία Πειραιά (έφορος Σταυρινός).
Ήταν παντρεμένος με την Κλεονίκη το γένος Φιλίππου Βασιλειάδου και είχε τέσσερα παιδιά: τον Βασίλειο, τον Φίλιππο, τον Πέτρο και τη Σουνιάδα. Ο Φίλιππος ίδρυσε την εταιρεία «Η Διατοπική» το 1943 με σκοπό το εμπόριο των προϊόντων της «Χρυσαλίδος», εταιρεία που φαίνεται ότι δε λειτούργησε. Σύμφωνα με τα στοιχεία που αντλούνται από το αρχείο όλα τα άρρενα τέκνα της οικογένειας έλαβαν μέρος στο διοικητικό συμβούλιο της «Χρυσαλίδος».
Η οικογένεια διέθετε ένα ακίνητο στην Αθήνα (στην οδό Ευαγγελιστρίας), τρία στον Πειραιά (δύο στην οδό Καστέλλας και ένα στην οδό Αξελού) ενώ το 1928 έχτιζε δύο κτίσματα στο Σούνιο και στο Μαρούσι.
[Πηγές σύνταξης διοικητικής ιστορίας:
Νικόλαος Δέδες, «Η εξέλιξις της μεταξοϋφαντουργίας», στο Διαρκής έκθεσις ελληνικών προϊόντων, Πυρσός, Αθήνα, 1938, σ. 73.
Διαφημιστική καταχώρηση της εταιρείας, ό.π., σ. 74
Ο Δέδες αναφέρει ως ημερομηνία ίδρυσης της «Χρυσαλίδος» ως ιδιωτικής επιχείρησης του Παπαδόπουλου το έτος 1898 και εγκατάστασης στο Νέο Φάληρο το 1906. Αντίθετα, στη διαφημιστική καταχώρηση της εταιρείας, το 1938, αναφέρεται ως έτος ίδρυσης το 1901 και εγκατάστασης στο Νέο Φάληρο το έτος 1908. Σωστότερη, με βάση τα στοιχεία του αρχείου, φαίνεται να είναι η δεύτερη χρονολόγηση, γεγονός, πάντως, που συνάγεται έμμεσα.
Τα βιογραφικά στοιχεία για τον Στυλιανό Παπαδόπουλο και την οικογένειά του αντλούνται από το υλικό του αρχείου].
Name of creator
Biographical history
Βλ. "Μεταξουργία Χρυσαλλίς"
Name of creator
Biographical history
Archival history
Το τμήμα του αρχείου της μεταξοϋφαντουργείας «Η Χρυσαλίς» προέρχεται από το δικηγορικό γραφείο Αριστείδη και Γεωργίου Ρωμανού, οι οποίοι ήταν μέλη του διοικητικού συμβουλίου της εταιρείας και νομικοί σύμβουλοί της. Το δικηγορικό γραφείο εκτός από τις υποθέσεις της «Χρυσαλίδος» διεκπεραίωνε και τις υποθέσεις της χήρας του Στυλιανού, Κλεονίκης και των ανήλικων παιδιών τους που αφορούσαν φόρους κληρονομιάς, φορολογικούς ελέγχους για τα εισοδήματα που προέρχονταν από μισθώσεις κατοικιών, και τα κέρδη τους ως μετόχων της Χρυσαλίδος.
Κατά την εισαγωγή του στο Ε.Λ.Ι.Α. το υλικό του αρχείου ήταν ταξινομημένο σε φακέλους δικηγορικών υποθέσεων της «Χρυσαλίδος» θεματικά, και σε φακέλους αλληλογραφίας μεταξύ του δικηγορικού γραφείου και της διοίκησης της «Χρυσαλίδος» ταξινομημένους χρονολογικά. Οι δεύτεροι έφεραν τις ενδείξεις «Χρυσαλίς. Αλληλογραφία» «Χρυσαλίς. Αρχείον» ή την ένδειξη «Χρυσαλίς» συνοδευόμενη από χρονολογίες.
Το υλικό αφορά στο μεγαλύτερο μέρος του την ιστο-ρία της «Χρυσαλίδος» μετά την μετατροπή της σε Ανώνυμη Εταιρεία. Λίγα είναι τα τεκμήρια που αφορούν τη λειτουργία της ως ιδιωτικής επιχείρησης, γεγονός που οφείλεται στην καταστροφή του αρχείου από τον Παπαδόπουλο το 1925.
Immediate source of acquisition or transfer
Αγορά από παλαιοπώλη, Μάιος 2004.
Content and structure area
Scope and content
Το αρχείο περιέχει αλληλογραφία, δικαστικά έγγραφα (αποφάσεις, κλητήρια θεσπίσματα, αποδεικτικά επίδοσης κ.ά.), αποδείξεις, εκθέσεις, υπομνήματα, πίνακες προσωπικού και πίνακες οικονομικών στοιχείων που αφορούν τη λειτουργία της «Χρυσαλίδος» και τις φορολογικές υποθέσεις των Στυλιανού και Κλεονίκης Παπαδοπούλου.
Το τμήμα του αρχείου που αφορά τη «Χρυσαλίδα» περιέχει υλικό που αναφέρεται στη μετατροπή της σε ανώνυμη εταιρεία, τις σχέσεις της με προμηθευτές κουκουλιών και εμπόρους των προϊόντων της (πτωχεύσεις, χρέη προς «Χρυσαλίδα», αγορά κουκουλιών, συμβάσεις κ.ά), εργατικά ζητήματα (κυρίως απολύσεις και αποζημιώσεις για εργατικά ατυχήματα) , την αγορά οικοπέδων στον Ποδονίφτη, τη μίσθωση κτημάτων της εταιρείας σε τρίτους, την επιβολή φορολογίας από τις κοινότητες Γουμένισσας, Νέας Χαλκηδόνας και το Δήμο Αθηναίων κά.
Το τμήμα του αρχείου που αφορά τον Στυλιανό περιλαμβάνει σημειώματα, ενστάσεις, εφέσεις και αποφάσεις επιτροπών επί των ενστάσεων διαφόρων εφοριών (Α΄ και Δ΄ εφορίας Πειραιά, Ζ΄ Αθηνών), αποφάσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου που αφορούν στους φορολογικούς ελέγχους για απόκρυψη κερδών της εταιρείας όταν ήταν ιδιωτική επιχείρηση και συγκεκριμένα για τα οικονομικά έτη 1916-1917 και 1921 έως 1927. Τα στοιχεία για τη δραστηριότητα της «Χρυσαλίδος» ως ιδιωτικής επιχείρησης, μπορούν να βρεθούν εδώ.
Το υλικό που αφορά την Κλεονίκη Παπαδοπούλου αναφέρεται σε κληρονομικά ζητήματα, μισθώσεις ακινήτων και διάφορες φορολογικές υποθέσεις της Κλεονίκης.
Appraisal, destruction and scheduling
Δεν έγιναν εκκαθαρίσεις.
Accruals
Δεν αναμένονται προσθήκες υλικού.
System of arrangement
Το αρχείο ταξινομήθηκε σε τρεις ενότητες: Φάκελοι υποθέσεων, Αλληλογραφία, Στυλιανός και Κλεονίκη Παπαδοπούλου. Υπό τον τίτλο Αλληλογραφία ενοποιήθηκαν οι διάφοροι φάκελοι που έφεραν τις ενδείξεις «Χρυσαλίς. Αλληλογραφία» «Χρυσαλίς. Αρχείον» ή την ένδειξη «Χρυσαλίς» συνοδευόμενη από χρονολογίες. Διατηρήθηκε η αρχική ταξινόμηση σε επίπεδο φακέλων. Οι φάκελοι στις δύο πρώτες ενότητες ταξινομήθηκαν χρονολογικά με βάση την παλαιότερη χρονολογία που εμφανίζεται στα έγγραφα. Το υλικό στην ενότητα Αλληλογραφία ταξινομήθηκε χρονολογικά ανά έτος, και ομαδοποιήθηκαν τα έγγραφα που αφορούν ίδιες υποθέσεις.
Διάγραμμα ταξινόμησης
Ενότητα Α΄ Φάκελοι υποθέσεων (1895-1959)
Πρόκειται για υποθέσεις τα παλαιότερα έγγραφα των οποίων χρονολογούνται από το 1895 έως το 1954
Φάκελος 1 Φάκελοι υποθέσεων 1895-1930 (1895-1933)
Φάκελος 2 Φάκελοι υποθέσεων 1930-1936 (1931-1939)
Φάκελος 3 Φάκελοι υποθέσεων 1930-1954 (1937-1959)
Ενότητα Β΄ Αλληλογραφία (1928-1959)
Φάκελος 4 Αλληλογραφία (1928-1934)
Φάκελος 5 Αλληλογραφία (1935-1939)
Φάκελος 6 Αλληλογραφία (1940-1959)
Ενότητα Γ΄ Στυλιανός και Κλεονίκη Παπαδοπούλου (1885-
Φάκελος 7 Στυλιανός Παπαδόπουλος – Φορολογικός έλεγχος για τα έτη 1916-1917 (1912-1926)
Φάκελος 8 Στυλιανός Παπαδόπουλος, Κλεονίκη Παπαδοπούλου – Φορολο γικός έλεγχος για τα έτη 1921-1927 (1927-1930)
Φάκελος 9 Κλεονίκη Παπαδοπούλου – Φίλιππος Παπαδόπουλος (1885-1951)
Conditions of access and use area
Conditions governing access
Δεν υπάρχουν περιορισμοί στην πρόσβαση.
Conditions governing reproduction
Language of material
Script of material
Language and script notes
Ελληνικά
Physical characteristics and technical requirements
Finding aids
Allied materials area
Existence and location of originals
Existence and location of copies
Related units of description
Publication note
Notes area
Note
Συχνά στους φακέλους της ενότητας Αλληλογραφίας υπάρχουν έγγραφα που αφορούν τις υποθέσεις που είναι ενταγμένες στην πρώτη ενότητα (Φάκελοι υποθέσεων). Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι πίνακες προσωπικού την περίοδο 1947-1949 (Φάκελος 3). Στον φάκελο 6.7 υπάρχει πλήρης κατάλογος προσωπικού (1945-1946;).
Note
Alternative identifier(s)
Access points
Subject access points
Place access points
Name access points
- Πατριαρχείο Ιεροσολύμων (Subject)
Genre access points
Description control area
Description identifier
Institution identifier
Rules and/or conventions used
ΔΙΠΑΠ (Γ) 2η έκδοση
Dates of creation revision deletion
Απρίλιος 2006
Script(s)
Sources
Δελτίο περιγραφής Φορέα.
Archivist's note
Γιώργος Χαρωνίτης